Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący: SSO Katarzyna Augustyniak

Sędziowie: SO Małgorzata Paździerska /spr/

SO Hanna Wujkowska

Protokolant: sekr. sądowy Karolina Płaczkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r. we Włocławku

na rozprawie sprawy z powództwa K. S.

przeciwko (...) C.

o uznanie wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy za bezskuteczne

na skutek apelacji powoda K. S.

od wyroku Sądu Rejonowego we Włocławku - IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 20 listopada 2013r. sygn. akt IV P 331/13

1.  Oddala apelację;

2.  Zasądza od powoda K. S.na rzecz pozwanego (...) C.kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt IVPa 1/14

UZASADNIENIE

K. S.występując na drogę sądową przeciwko (...) C.wniósł o uznanie za bezskuteczną zmianę treści stosunku pracy z wyboru łączącego go z pozwanym w zakresie dotyczącym wynagrodzenia za pracę.

Strona pozwana zarówno w odpowiedzi na pozew, jak i w toku postępowania konsekwentnie wnosiła o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2013r. Sąd Rejonowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo K. S.; zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zaś kosztami sądowymi, od uiszczenia których powód zwolniony był z mocy prawa obciążono Skarb Państwa-Sąd Rejonowy we Włocławku.

Podstawę podjętego rozstrzygnięcia stanowił ustalony przez Sąd Rejonowy następujący stan faktyczny sprawy:

W wyborach bezpośrednich, które odbyły się w dniu 21 listopada 2010 roku K. S. został wybrany Burmistrzem C.. Opisywane obowiązki powód objął z chwilą złożenia ślubowania w dniu 6 grudnia 2010 roku.

Uchwałą podjętą w dniu 16 grudnia 2010 roku Rada (...)w C.ustaliła składniki wynagrodzenia przysługujące powodowi oraz ich wysokość. Wynagrodzenie zasadnicze ustalone zostało w kwocie 5.500,00 złotych brutto, dodatek funkcyjny w kwocie 1.700,00 złotych brutto, dodatek specjalny w wysokości 35% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w kwocie 2.520,00 złotych, dodatek za wieloletnią pracę w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego tj. w kwocie 1.1100,00 złotych. W tym momencie utraciła moc uprzednia uchwała Rady (...)podjęta w dniu 28 maja 2008 roku, ustalająca wynagrodzenie powoda i jego składniki w tożsamej wysokości.

W dniu 16 lipca 2013 roku Rada (...) w C.podjęła kolejną uchwałę w sprawie wynagrodzenia Burmistrza C.. Powodowi na mocy opisywanego aktu przyznano:

- wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4.500,00 złotych brutto

- dodatek funkcyjny w kwocie 500,00 złotych

- dodatek specjalny w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego tj. w kwocie 1.000,00 złotych brutto

- dodatek za wieloletnią pracę w kwocie 900,00 złotych brutto.

Uzasadniając podjętą uchwałę (...)w pierwszej kolejności wskazała na kompetencje ustalania wysokości wynagrodzenia burmistrza, co uznała za pochodną kompetencji kontrolnych rady w stosunku do burmistrza. Podkreśliła, że ustalone ponownie wynagrodzenie zgodne jest z przepisami prawa. W dalszej kolejności wskazała (...)na sesje Rady (...)z dnia 27 czerwca 2010 roku, w toku której powód nie uzyskał absolutorium. (...)podkreśliła wiele uwag i zastrzeżeń ze strony radnych i członków Komisji (...) które dotyczyły:

- skutków finansowych obniżenia górnych stawek podatków za 2012 rok wraz z udzielonymi ulgami, zwolnieniami i umorzeniami

- wartości dochodów własnych gminy w relacji do całości budżetu i nie zwiększenia wartości tej sfery dochodów pomimo wniosków i sugestii radnych

- nie przedłożenia projektu dotyczącego opłaty adiacenckiej dla nieruchomości

- braku studium zagospodarowania przestrzennego gminy pomimo trwających w tym zakresie od wielu lat prac

- rosnących kosztów utrzymania placówek oświatowych i racjonalnego wydatkowania środków publicznych na ten cel

- rozstrzyganie przetargów ogłaszanych przez urząd i powoda powyżej ceny kosztorysowej

- niewłaściwego zachowania powoda

- dużych kosztów realizowanych inwestycji

- braku działań powoda dotyczących pozyskiwania lokali mieszkalnych

- nie udzielania w prawem przewidzianych terminach odpowiedzi na skargi, wnioski i pisma mieszkańców

- braku finalizacji sprawy wywozu nieczystości na terenie gminy miejskiej

- nie podjęcia działań dotyczących podmiotu zobligowanego do wywozu nieczystości wobec nie rozstrzygniętego przetargu

- niewłaściwej polityki informacyjnej powoda i urzędu

- braku aktualizacji Biuletynu Informacji Publicznej (...) C.

- wysokości zadłużenia gminy.

Gmina(...) C.liczy 6.300,00 mieszkańców.

Stan faktyczny sprawy, w wystarczającym dla jej rozstrzygnięcia zakresie, ustalony został na podstawie dokumentacji zgromadzonej w części B akt osobowych powoda. Dotyczy ona przede wszystkim podjętych przez Radę (...)w C.uchwał dotyczących wysokości poszczególnych składników wynagrodzenia powoda. Strony nie kwestionując treści powołanych aktów wewnętrznych, wywodziły z nich jedynie odmienne konsekwencje w zakresie ich zgodności z prawem. Niekwestionowana była również okoliczność liczby mieszkańców (...) C. stanowiąca jeden z czynników rzutujących na wysokość wynagrodzenia burmistrza.

Sąd Rejonowy oddalił natomiast wniosek dowodowy powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków: D. W., J. S. G. W., H. B., W. F., B. K., A. K., B. K. (1) E. K., W. P., K. P., J. S. (1) Z. S., A. T., M. W.. Analogiczną decyzję procesową podjął w zakresie wniosku o przeprowadzenie dowodu z protokołów z sesji Rady (...) w C.stanowiących załącznik do pisma procesowego powoda z dnia 17 października 2013 roku. Powód wnosił również o zobowiązanie strony pozwanej do złożenia dokumentacji dotyczącej przetargów na udzielenie zamówienia publicznego oraz zaciągniętych kredytów.

Na wstępie zasadniczych rozważań Sąd Rejonowy poświęcił kilka zdań kwestii reprezentacji strony pozwanej wskazując, że stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458, ze zm.) pracodawcą wójta (burmistrza) jest urząd gminy (miasta i gminy). To burmistrz kieruje urzędem gminy i reprezentuje go na zewnątrz (art. 31 i art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym), wobec czego tylko lub osoba przez niego upoważniona może reprezentować pracodawcę (urząd gminy) przed sądem pracy. Pozornie w odniesieniu do rady gminy brak jest przepisu, który dawałby jej uprawnienie do reprezentowania urzędu przed sądem pracy. Ustawodawca jedynie w dwóch unormowaniach rangi ustawowej wykreował kompetencję innego niż burmistrz organu gminy do działania w imieniu urzędu w niektórych sprawach z zakresu prawa pracy. W przepisach ustrojowych statuujących samorząd gminny przewidziano, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy ustalanie wynagrodzenia wójta (art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym Dz.U. 2013 rok, poz. 594 tekst jednolity), co następnie znalazło potwierdzenie w art. 8 ust. 2 powołanej już ustawy o pracownikach samorządowych.

Podstawy takiej poszukiwać zatem należy w treści przepisu art. 3 1 § 1 Kodeksu pracy. Stanowi on, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. Nie budziła przy tym specjalnych wątpliwości interpretacja, zgodnie z którą pojęcie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, o których mowa w tym przepisie obejmuje zarówno oświadczenia woli (takie np. jak oświadczenie o zawarciu umowy o pracę, wypowiedzenie stosunku pracy, wypowiedzenie warunków pracy i płacy), jak też tzw. działania prawne, czyli wszelkie działania niebędące oświadczeniami woli w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz mające doniosłość prawną, tzn. wywołujące jakiś skutek prawny (np. udzielenie i odwołanie z urlopu, wystawienie świadectwa pracy).

W konsekwencji zatem o tym, kto występuje w roli osoby lub organu dokonującego za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 3 1§1 k.p. decydują przepisy prawa, statuty bądź innego rodzaju regulacje wewnątrzzakładowe. W przedmiotowej sprawie Rada Miejska w C.podejmując kwestionowaną przez powoda uchwałę powoływała się na cytowane wcześniej normy art. 8 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych i art. 18 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Ustawodawca dokonał w nich niewątpliwie szczegółowego podziału kompetencji do podejmowania czynności z zakresu prawa pracy wobec burmistrza między przewodniczącym rady, osobą zastępującą wójta lub sekretarzem gminy oraz radą gminy. Skoro zatem rada podejmuje za pracodawcę czynności z zakresu prawa pracy w postaci ustalania wysokości wynagrodzenia wójta, to konsekwencją tego uprawnienia jest również prawo do reprezentowania (...) w C.jako pracodawcy we wszczętym z powództwa urzędującego burmistrza przed sądem pracy postępowaniu sądowym, którego przedmiotem jest spór co do sposobu ustalenia wynagrodzenia powoda stosowną uchwałą rady. Działania te mieszczą się bowiem w czynnościach dokonywanych przez radę gminy w ramach uprawnień określonych w art. 3 1 § 1 k.p. w związku z art. 8 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych.

Przechodząc do właściwej oceny zasadności wywiedzionego przez powoda roszczenia Sąd I Instancji w pierwszej kolejności zauważył jego wadliwą kwalifikację jako odwołania od wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy pracownika. Bezzasadność upatrywania w decyzji Rady (...)w C.wypowiedzenia zmieniającego wynika przede wszystkim z podstawy zatrudnienia powoda, realizującego powierzone mu obowiązki na podstawie wyboru. Kodeksowe unormowanie stosunku pracy nawiązanego na tej właśnie podstawie jest bardzo skąpe i zawarte jedynie w art. 73-75. Ustawodawca nie przewidział jednak, jak choćby ma to miejsce w odniesieniu do stosunków pracy nawiązanych na podstawie powołania (art. 69 k.p.), odpowiedniego stosowania do nich przepisów dotyczących umowy o pracę, w tym m.in. art. 42 k.p. Tym samym w praktyce sądowej do znudzenia powielany jest pogląd, zgodnie z którym do stosunków pracy z wyboru, w szczególności do zmiany wysokości wynagrodzenia pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie wyboru, nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy, w szczególności art. 42 (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 20 czerwca 2001 r., I PKN 488/00, OSNP 2003 nr 10, poz. 242; z 23 listopada 2001 r., I PKN 699/00, OSNP 2003 nr 22, poz. 541; z 9 października 2006 r., II PK 27/06, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 344; wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 24 września 1997 r., II SA 941/97, LEX nr 31401; z 9 listopada 2004 r., OSK 873/04, LEX nr 164507). Przepis art. 42 k.p. wprost odnosi się bowiem jedynie do umownych stosunków pracy, a w związku z tym, że przepisy dotyczące stosunku pracy na podstawie wyboru (art. 73-75 k.p.) nie odsyłają do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących umowy o pracę. Nie jest więc możliwe zastosowanie konstrukcji wypowiedzenia zmieniającego do stosunku pracy na podstawie wyboru.

Prezentowana argumentacja nie jest jednak tożsama z twierdzeniem o niedopuszczalności zmiany wysokości wynagrodzenia burmistrza przez radę miejską w okresie trwania jego mandatu. Zarówno Kodeks pracy, jak i ustawy o samorządzie gminnym i o pracownikach samorządowych nie gwarantują przecież niezmienności warunków wynagrodzenia burmistrza. Trudno również zasadnie dowodzić, że przepis art. 18 ust. 2 pkt. 2 ustawy o samorządzie gminnym ogranicza uprawnienia organu stanowiącego do ustalenia wynagrodzenia wójta jeden raz na początku kadencji i na cały okres jej trwania. Stosunek pracy z wyboru na kadencję jest stosunkiem prawnym długotrwałym, w czasie którego wskazane okoliczności, uwzględniane przy określeniu wysokości wynagrodzenia za pracę, ulegają wielokrotnym zmianom, co podlega ocenie pracodawcy. Skoro zatem do rady (...)należy ustalanie wysokości wynagrodzenia burmistrza to do niej należy również jej zmiana. Odebranie radzie(...) kompetencji ustalenia wynagrodzenia dla pracownika samorządowego, przez zmianę tego wynagrodzenia w zależności od ilości i jakości świadczonej pracy, podważałoby jej ustawowe kompetencje. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2001 r., I PKN 488/00, OSNP 2003 nr 10, poz. 242, z 9 października 2006 r., II PK 27/06, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 344).

Nie oznacza to jednak, że uchwała rady (...) obniżająca burmistrzowi dotychczas pobierane przez niego wynagrodzenie nie pozostaje poza kontrolą sądu. Przede wszystkim podlega ocenie co do zgodności z prawem w trybie nadzoru sprawowanego przez wojewodę jako organ nadzoru (art. 91 ustawy o samorządzie gminnym). Rozstrzygnięcie nadzorcze może być zaskarżone do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 3 ustawy). Niezależnie od powyższego powód mógł zakwestionować uchwałę rady miejskiej do sądu administracyjnego w oparciu o art. 101 ustawy o samorządzie gminnym.

Słusznie dowodził powód kognicji sądu pracy dotyczącej jego warunków wynagradzania. Przyznać jednak należy, że ma ona bardzo ograniczony charakter, a jej reguły dość czytelnie i w sposób niekwestionowany przedstawione zostały w praktyce sądowej (por. uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2008 roku, II PK 330/07, OSNP 2009/21-22/278, z dnia 3 października 2008 roku, II PK 30/08, LEX nr. 513007, z dnia 3 września 2008 roku, I PK 24/08, LEX nr. 658173). Ocena taka może być w pierwszej kolejności dokonana w oparciu o przepisy ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o pracownikach samorządowych. Zgodnie z art. 20 ust. 1 tej ostatniej ustawy, pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych. Jest to więc regulacja analogiczna do przewidzianej w art. 78 § 1 k.p.. Podstawą takiej oceny mogą być również zasady określone w Konstytucji RP (art. 32 ust. 2 i art. 33 ust. 2 Konstytucji) oraz podstawowe zasady prawa pracy (np. art. 112 k.p., art. 113 k.p. lub art. 13 k.p.) i szczegółowymi unormowania kodeksowe dotyczące wynagrodzenia (np. art. 18 3c k.p.). Niekwestionowany jest przy tym pogląd, że przepisy te nie kreują roszczenia o wynagrodzenie wyższe od otrzymywanego przez pracownika w sytuacji, gdy faktycznie wypłacone wynagrodzenie mieści się w granicach wyznaczonych przez przepisy płacowe dotyczące określonej grupy pracowników i nie narusza zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji.

Podejmując, zgodnie z prezentowanymi wyżej kryteriami, ocenę roszczenia powoda Sąd Rejonowy podniósł, że podważana przez niego uchwała nie została zakwestionowana w trybie nadzoru jako sprzeczna z prawem i przez to nieważna. Brak było zatem w ocenie Sądu I Instancji podstaw do kwestionowania jej skuteczności. Ponadto zmiana wysokości wynagrodzenia powoda odbyła się zgodnie z ustawowymi kompetencjami Rady (...) w C., zgodnie z unormowaniami ustawy o pracownikach samorządowych (art. 8 ust. 2, art. 20 ust. 1 ustawy) i ustawy o samorządzie gminnym (art. 18 ust. 2). Ustalona uchwałą wartość wynagrodzenia powoda mieści się w granicach wyznaczonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 roku w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. tekst jednolity 2013 rok, nr. 1050 – §6 rozporządzenia, załącznik nr. 3 tabela I).

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy podniósł, że przepis art. 20 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych odwołuje się do podobnych kryteriów wynagradzania pracowników jak art. 78§1 k.p. Jego interpretacja winna więc być dokonana według analogicznych reguł. W tym też kontekście stwierdził, że powołane unormowania nie mogą być jednak podstawą do domagania się przez pracownika wyższego wynagrodzenia za pracę i nie kreują roszczenia o takie wynagrodzenie, jeżeli pracodawca określił je zgodnie z przepisami płacowymi dotyczącymi określonej grupy pracowników. Przepis art. 78§1 k.p. zawiera tylko dyrektywę kształtowania i różnicowania wynagrodzenia, która ze względu na swój ogólny charakter i na niewskazanie skutków prawnych ustalenia wynagrodzenia niezgodnie z zawartymi w niej kryteriami, powoduje, że na podstawie art. 78 § 1 k.p. pracownik nie może wywodzić roszczenia o wyższe wynagrodzenie w stosunku do pracodawcy (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 24 lipca 2001 roku, I PKN 544/00, OSNP 2003/12/288).

W końcowej części rozważań Sąd wskazał, że niedopuszczalność zastosowania konstrukcji prawnej wypowiedzenia zmieniającego do stosunku pracy z wyboru przesądza również o niedopuszczalności badania zasadności wskazanych przez radę przyczyn zmiany wynagrodzenia powoda (art. 45§1 k.p. w zw. z art. 42§1 k.p.). Występując na drogę sądową i zgłaszając liczne wnioski dowodowe, oddalone przez sąd, zmierzał powód do ich zakwestionowania i wykazania ich bezzasadności. Taki zakres kognicji sądu pracy wyklucza również omówione wcześniej uprawnienie rady do kształtowania wysokości wynagrodzenia burmistrza. Z tego też względu kwestionowana przez powoda uchwała mogła zostać oceniona jedynie w kontekście ewentualnego naruszenia przepisów prawa pracy dotyczących wynagrodzenia, w tym art. 18 3c k.p. dotyczącego dyskryminacji pracownika w zakresie płacowym. Brak podstaw faktycznych do takiej oceny wynika przede wszystkim z argumentacji procesowej samego powoda, który występując na drogę sądową (uzasadnienie pozwu), jak i zgłaszając wnioski dowodowe zmierzał jedynie do wykazania bezzasadności przyczyn zmiany wysokości jego uposażenia. Powód nie wskazał na fakt jego nierównego traktowania w zatrudnieniu. Tymczasem, jeśli pracownik zarzuca pracodawcy naruszenie przepisów dotyczących zakazu dyskryminacji i domaga się zastosowania przepisów o równym traktowaniu w zatrudnieniu, to powinien wskazać przyczynę, ze względu na którą dopuszczono się wobec niego aktu dyskryminacji, oraz okoliczności dowodzące nierównego traktowania z tej przyczyny (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 stycznia 2007 r., II PK 180/06, OSNP 2008 nr 3-4, poz. 36, wyrok Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 2009 r., I PK 28/09, LEX nr 528155, czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r., II PK 169/10, LEX nr 1095824). W sporach, w których pracownik wywodzi swoje roszczenia z naruszenia wobec niego zakazu dyskryminacji, powinien przedstawić przed sądem fakty, z których można wyprowadzić domniemanie bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, a wówczas na pracodawcę przechodzi ciężar dowodu, że przy różnicowaniu sytuacji pracowników kierował się obiektywnymi przesłankami (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2005 r., II PK 33/05, LEX nr 184961; z 9 czerwca 2006 r., III PK 30/06, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 160 oraz z 22 lutego 2007 r., I PK 242/06, OSNP 2008 nr 7-8, poz. 98).

Prezentowany tok rozumowania skutkował oddaleniem przez Sąd rejonowy powództwa K. S..

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzone na rzecz pozwanego koszty procesu złożyły się koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 11 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002 nr 163 poz. 1348). Określona tym unormowaniem wartość kosztów zastępstwa procesowego to kwota 60 złotych. Jednocześnie jednak, mając na uwadze przede wszystkim nieadekwatność wskazanej stawki do współczesnych realiów rynkowych, jak i minimalnego choćby nakładu pracy pełnomocnika procesowego, sąd zastosował dyspozycję §2 ust. 2 rozporządzenia i przyznał stronie powodowej koszty zastępstwa w trzykrotnej wysokości stawki podstawowej.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach sądowych stanowił art. 98 k.p.c. i art. 96 pkt. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od niniejszego wyroku wywiódł K. S., który zaskarżając go w całości zarzucił mu:

- naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności przepisu art. 20 ust. l ustawy o pracownikach samorządowych oraz art. 78 § l k.p. przez uznanie, że zmiana wynagrodzenia powoda nie wymaga badania zmiany przesłanek określonych w w/w przepisach oraz art. 18 ust.2 pkt. 2 ustawy o samorządzie gminnym przez przyjęcie, że rada gminy może w sposób dowolny nie poparty przeprowadzeniem badania przesłanek określonych w w/w przepisach dokonywać zmiany wynagrodzenia powoda w trakcie trwania kadencji wójta;

- naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. w szczególności przepisu art. 227 k.p.c., art.231 § l k.p.c. i art. 233 k.p.c., przez nie przeprowadzenie dowodów mających istotne znaczenie dla sprawy i dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów min. przez przyjęcie, że brak zakwestionowania uchwały przez organ nadzoru świadczy o jej zgodności z prawem,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego;

- nierozpoznanie istoty sprawy.

W obszernym uzasadnieniu przedłożonego środka odwoławczego powód przytaczając liczne orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszczające możliwość kształtowania wynagrodzenia wójta wskazał, że uchwała podjęta przez organ stanowiący gminy w przedmiocie obniżenia jego wynagrodzenia ukrywa za fasadową i fałszywą argumentacją merytoryczną zwykłe interesy polityczne i jako taka nie powinna zostać uznana podstawą skutecznej zmiany wynagrodzenia na niższe. W jego ocenie bowiem czego nie zauważył Sąd Rejonowy zachowanie gminy należało uznać za niedozwolone wywieranie presji na organ wykonawczy gminy mające charakter dyscyplinujący i dyskryminujący albowiem burmistrz nie pozostający z radą w konflikcie jest wynagradzany lepiej, niż burmistrz, który w konflikcie z radą pozostaje.

Powód uznał również za chybiony pogląd Sądu I Instancji, iż nie jest władny badać zarzutów postawionych przez pozwanego w uchwale obniżającej wynagrodzenie powoda albowiem akceptacja takiego poglądu prowadziłaby do całkowitego pozbawienia ochrony wynagrodzenia powoda o ile wynagrodzenie to mieściłoby się w granicach określonych w przepisach rozporządzenia. Podzielając stanowisko, że rada gminy może w trakcie kadencji obniżyć wynagrodzenie wójta powód podkreślił, że owe uprawnienie gminy nie jest arbitralne w tym znaczeniu, że ustalenie (zmiana) wysokości wynagrodzenia wójta może nastąpić wyłącznie w granicach ściśle określonych przepisami prawa odnośnie wynagrodzenia minimalnego i maksymalnego, a ponadto w przypadku zmiany tego wynagrodzenia, w szczególności jego obniżenia, uchwała rady gminy podlega kontroli zarówno sądu administracyjnego na podstawie art. 101 ust. 1 u.s.g., jak i sądu powszechnego, bowiem uchwała taka, kreująca jeden z warunków koniecznych umowy o pracę jest niczym innym jak postanowieniem umowy o pracę.

Mając na uwadze podniesione zarzuty K. S.wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości i uznanie za bezskuteczne obniżenia wynagrodzenia powoda dokonanego na podstawie uchwały Rady(...) w C.z dnia 16 lipca 2013 r. nr XXXIII/171/13 ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany (...) C.wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uznając wywiedzioną przez powoda apelację za bezzasadną pozwany podzielił pogląd sądu pierwszej instancji - zgodnie art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2013, póz. 594 ze zm.) - iż to do wyłącznej właściwości rady gminy należy ustalane wynagrodzenia wójta, burmistrza. Zatem ograniczenie pozwanego do ustalania wynagrodzenia powoda podważa jego ustawowe kompetencje w sytuacji, gdy wynagrodzenie to zgodne jest z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

Wysokość wynagrodzenia wójta wynika z wydanego na podstawie art. 37 ust. l ustawy o pracownikach samorządowych rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (t. j. Dz. U. z 2013 roku, póz. 1050 ze zm.), które w załącznikach precyzyjnie określa wysokość poszczególnych składników wchodzących w skład wynagrodzenia m.in. wójta. Jeżeli zatem ustalone przez pozwanego wynagrodzenie powoda nie narusza w/w rozporządzenia, to nie można uznać, iż jego wysokość narusza zapis art. 78 § l k.p. czy też art. 36 ust. l ustawy o pracownikach samorządowych, który to stanowi, iż „pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych."

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wywiedziona przez powoda K. S. okazała się bezzasadna co skutkowało jej oddaleniem.

Na wstępie rozważań podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i na tej podstawie poczynił trafne ustalenia faktyczne co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Wnioski wysnute przez Sąd Rejonowy zostały logicznie uzasadnione i odpowiadają zasadom doświadczenia życiowego ( wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000r., IV CKN 1383/00). Ustalenia te Sąd Okręgowy w pełni podziela i czyni własnymi rozważania Sądu I Instancji dotyczące uznania, że do stosunków pracy z wyboru, w szczególności do zmiany wysokości wynagradzania pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie wyboru, nie stosuje się przepisów Kodeksu Pracy, w szczególności art. 42 k.p. Co też uzasadniało twierdzenie, że sąd powszechny nie jest władny oceniać przesłanek jakie legły u podstaw podjętej przez radę gminy uchwały o obniżeniu wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez powoda (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09 czerwca 2005r., IIICK 622/04, LEX nr 180853; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2005r., IV CK 523/04, LEX nr 177281). Czytelnie i szczegółowo opisane przez Sąd Rejonowy przesłanki jakie legły u podstaw oddalenia wywiedzionego przez K. S. powództwa oraz dokonana w sposób racjonalny reasumpcja stanu faktycznego zaprezentowana w pisemnych motywach uzasadnienia świadczy o dogłębnej analizie istoty sporu, właściwie zakreślonej tezie dowodowej i adekwatnie do niej gromadzonego materiału dowodowego. Dokonana przez Sąd Okręgowy kontrola instancyjna prowadzi do wniosku, wbrew zapatrywaniu apelującego, że istota sprawy została rozpoznana, co czyni jednocześnie całkowicie chybionym wysunięte przez powoda żądanie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

Podkreślenia bowiem wymaga, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie „istoty sprawy” o którym jest mowa w art. 386 § 4 k.p.c. dotyczy jej aspektu materialnoprawnego i zachodzi w sytuacji, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnoprawnej dochodzonych roszczeń, jak też skierowanych przeciwko nim zarzutów merytorycznych, tj. nie odniósł się do tego co jest przedmiotem sprawy uznając, że nie jest to konieczne z uwagi na istnienie przesłanek materialnoprawnych, czy procesowych unicestwiających dochodzone roszczenie” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.001.2011r., IV CSK 299/10, LEX nr 784969; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.02.2022r., I CKN 486/00, LEX nr 54355, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.08.1999r., I CKN 486/00, LEX nr 527137). Nadto do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi także wtedy, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, bądź gdy zaniechano zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony ( wyrok s. apelacyjnego w Szczecinie z dnia 04.12.2007r., III AUa 664/07, LEX Nr 468578). Jak wskazano już natomiast powyżej Sąd Rejonowy właściwie określił zakres kognicji sądu w sprawach dotyczących wysokości wynagradzania pracowników samorządowych i wywiódł prawidłowe konsekwencje prawne wynikające ze stosunku pracy w wyboru. Argumentacja powoda zmierzająca natomiast do obalenia poczynionych przez Sąd rozważań sprowadzająca się do powoływania licznych tez Sądu Najwyższego i ich uzasadnień okazała się całkowicie chybiona.

Apelujący potwierdzając ustalenia Sądu, iż możliwym jest zmiana wysokości wynagrodzenia burmistrza w okresie trwania jego mandatu, nie kwestionując jednocześnie przy tym, iż podmiotem władnym tego dokonać jest rada (...), podnosił, że jest to narzędzie, które w jego przypadku zostało wykorzystane celem zdyscyplinowania z uwagi na występujący między owymi organami spór na tle politycznym. Tym samym powód wywodził, że Sąd dokonując oceny zasadności wniesionego powództwa winien był zbadać przesłanki jakie legły u podstaw zakwestionowanej przez niego uchwały albowiem w jego ocenie były one całkowicie iluzoryczne i pozbawione jakichkolwiek podstaw faktycznych. Z zapatrywaniem K. S.nie sposób się zgodzić. Wyartykułowania jeszcze raz w tym miejscy wymaga okoliczność, że do stosunków pracy z wyboru z całą pewnością nie ma zastosowania art. 42 k.p. dotyczący wypowiedzenia warunków pracy i płacy, a na ten właśnie przepis powoływał się powód. Sąd prawidłowo więc uznał, że przepis ten nie może być podstawą weryfikacji decyzji o obniżeniu wynagrodzenia. Sąd może jedynie zbadać, czy wynagrodzenie to jest zgodne z przepisami tj. ustawa o samorządzie gminy i ustawą o pracownikach samorządowych i mieści się w granicach wyznaczonych rozporządzeniem rady Ministrów z dnia 18.03.2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych.

Przepisy o samorządzie gminnym prawo ustalania wynagrodzenia dla wójta (burmistrza czy prezydenta miasta) przyznają radzie(...)i nie znajduje, w ocenie Sądu, uzasadnienia twierdzenie, że rada nie może wynagrodzenia tego obniżyć. Pokreślić należy, że niniejszy pogląd jest utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w tezie wyroku z 20 czerwca 2001 r. (I PKN 488/00, OSNP 2003 nr 10, poz. 242) stwierdził właśnie, że do zmiany wysokości wynagrodzenia pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie wyboru nie stosuje się art. 42 k.p. W jego uzasadnieniu wywiedziono natomiast, że pogląd, zgodnie z którym do zmiany wysokości wynagrodzenia pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie wyboru może dojść tylko za jego zgodą w drodze porozumienia stron stosunku pracy, nie znajduje oparcia ani w przepisach Kodeksu pracy, ani w przepisach ustawy o pracownikach samorządowych. Z kolei w wyroku z 9 października 2006 r., II PK 27/06, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 344, Sąd Najwyższy stwierdził, że przepisem kompetencyjnym w zakresie dokonywania czynności z zakresu prawa pracy (wskazującym organ właściwy do ich dokonywania) jest art. 4 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych, zgodnie z którym, wobec wójta dokonuje ich organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Takiego charakteru (w każdym razie wyłącznie takiego) nie ma natomiast art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Stwierdza się w nim, że do wyłącznej właściwości rady (...)należy ustalanie wynagrodzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Chodzi w nim jednak nie tyle o wskazanie organu właściwego do podejmowania czynności z zakresu prawa pracy (choć także), ile o przyznanie uprawnienia (kompetencji w znaczeniu materialnoprawnym) do kształtowania wynagrodzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w granicach określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych oraz art. 78 § 1 k.p., a więc stosownie do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych, a także odpowiadającego rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu oraz uwzględniającego ilość i jakość świadczonej pracy. Przepis art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym nie ogranicza przy tym uprawnienia organu stanowiącego (pracodawcy) do ustalenia wynagrodzenia wójta jeden raz na początku kadencji i na cały okres jej trwania. Stosunek pracy z wyboru na kadencję jest stosunkiem prawnym długotrwałym, w czasie którego wskazane okoliczności, uwzględniane przy określeniu wysokości wynagrodzenia za pracę, ulegają wielokrotnym zmianom, co podlega ocenie pracodawcy. Jednostronna zmiana (obniżenie) wynagrodzenia burmistrza może być więc dokonana przez organ stanowiący gminy na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, w ramach uprawnienia do ustalenia jego wynagrodzenia. Tym samym jak wskazano już powyżej kognicja Sądu na kanwie niniejszego stanu faktycznego została zawężona jedynie do zbadania czy wynagrodzenie powoda jest zgodne z przepisami tj. ustawą o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. (Dz. U. z 2013r., poz. 594 t.j.) i ustawą o pracownikach samorządowych z dnia 21 listopada 2008r. ( Dz. U. Nr.223, poz. 1458 ze zm.) oraz mieści się w granicach wyznaczonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1050 ze zm.). Wszelkim zakreślonym powyżej kryteriom odpowiada uchwała Rady (...)z dnia 16 lipca 2013r.

Odnosząc się natomiast do zawartego w apelacji powoda zarzutu nie wyjaśnienia wszystkich okoliczności mających znaczenie w sprawie tj. naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. w szczególności przepisu art. 227 k.p.c., art.231 § l k.p.c. i art. 233 k.p.c., przez nie przeprowadzenie dowodów mających istotne znaczenie dla sprawy zgłoszonych przez powoda przed Sądem Rejonowym wskazać należy, że strona powodowa pomimo oddalenia wyżej wymienionych wniosków na rozprawie w dniu 20 listopada 2013r. i obecności na tejże rozprawie wraz z fachowym pełnomocnikiem nie zwróciła uwagi Sądu na uchybienie przepisom postępowania i nie wnosiła o wpisanie zastrzeżenia do protokołu zgodnie z treścią art. 162 k.p.c., wobec czego utraciła prawo powoływania się na powyższe uchybienia w dalszym toku postępowania. Prekluzja ustanowiona w powołanym przepisie dotyczy bowiem wszelkich naruszeń przepisów postępowania, co do których Sąd nie był zobligowany do wzięcia ich pod rozwagę z urzędu, w szczególności zaś dotyczy takich decyzji procesowych, które nie są oddzielnie zaskarżalne i mogą być zmieniane stosownie do okoliczności sprawy. Taki właśnie specyficzny charakter mają postanowienia dowodowe, co wynika z treści art. 240 § 1 k.p.c. Mając na uwadze powyższe okoliczności przyjąć należy, że wobec niezwrócenia przez stronę powodową uwagi sądu na uchybienia przepisom postępowania i brak wniosku o wpisanie odpowiedniego zastrzeżenia do protokołu, w terminie określonym w art. 162 k.p.c. powód nie mógł skutecznie podnieść w apelacji zarzutu naruszenia przepisów postępowania opartego na takim uchybieniu tj. nie wyjaśnienia wszelkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, bowiem powyższe uchybienie nie zalicza się do tego rodzaju naruszeń przepisów postępowania, które sąd bierze pod uwagę z urzędu, a strona powodowa nie uprawdopodobniła, że nie zgłosiła zastrzeżenia bez swojej winy (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2008 r., III CZP 50/08, Opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2009, Nr 7-8, poz. 103, str. 81). Na marginesie powyższych rozważań dodać jednocześnie należy, że Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji, że powoływane przez powoda okoliczności, których dotyczyły złożone przez niego wnioski dowodowe nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a zatem słusznie zostały one oddalone.

Dokonując analizy akt sprawy Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw do wystąpienia z zapytaniem prawnym do Sądu Najwyższego albowiem utrwalone w spornej kwestii orzecznictwo jest całkowicie zrozumiałe i czytelne co też nie wymaga ponownego wypowiadania się Sądu Najwyższego w owym zakresie. Sam bowiem fakt niekorzystnego dla powoda wydźwięku wyroku Sądu I Instancji nie może stanowić podstawy żądania w przedmiocie przedstawienia zagadnienia prawnego Sądowi Najwyższemu. W świetle regulacji art. 390§1 k.p.c. ową przesłankę może stanowić jedynie powstanie zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości, takiego Sąd II Instancji rozpoznając przedmiotową sprawę nie nabrał. W ocenie Sądu Okręgowego wystąpienie na owym etapie z zapytaniem prawnym byłoby jedynie podyktowane nadaniem legitymacji zaprezentowanemu powyżej poglądowi co jest niedopuszczalne w świetle obowiązujących przepisów procesowych ( tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18.04.2013r., III CZP 10/13, Lex 1331318).

W kontekście zaprezentowanych powyżej wywodów Sąd Okręgowy uznając wywiedzioną apelację za pozbawioną podstaw prawnych dokonał jej oddalenia w myśl art. 385 k.p.c.

Mając na uwadze, że K. S. przegrał postępowanie apelacyjne Sąd Odwoławczy na podst. art. 98 § k.p.c. w zw. art. 391 § 1 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 w zw. z § 11 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2013, poz. 490 t.j.) zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 60 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

(...)