Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 grudnia 2021 roku, znak: EPOM/20/053216118, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 listopada 2021 roku, odmówił M. B. prawa do emerytury pomostowej.

Organ rentowy odmówił przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 roku M. B. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Po dniu 1 grudnia 2008 roku M. B. nie został zgłoszony do w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił również przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 roku M. B. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, według załącznika nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. W myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych organ rentowy uznał okres zatrudnienia od dnia 1 listopada 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku tj. 9 lat, 5 miesięcy i 15 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, natomiast nie uwzględnił okresów zatrudnienia od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 31 października 1987 roku, ponieważ występowały rozbieżności dotyczące okresu zatrudnienia zgodnie z ustawą o emeryturach pomostowych pomiędzy świadectwem pracy a zaświadczeniem o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach z dnia 30 września 2021 roku, a ponadto okresów od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku, ponieważ pracodawca nie potwierdził, że M. B. wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udowodniony łączny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy w wymiarze 40 lat, 6 miesięcy i 2 dni, w tym staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wymiarze 17 lat, 11 miesięcy i 4 dni (art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych).

/decyzja z dnia 15 grudnia 2021 roku – k. 30-30v załączonych akt rentowych/

W dniu 18 stycznia 2022 roku odwołanie od powyższej decyzji złożył M. B. zaskarżając ją w całości. Skarżonej decyzji wnioskodawca zarzucał naruszenie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1924) tj. art. 4 ww. ustawy oraz art. 4 ustawy w zw. z art. 49 ustawy w zw. z art. 3 ust. 1, 3 i 5 ustawy w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, co skutkowało wydaniem błędnej decyzji odmawiającej prawa do emerytury pomostowej.

W konsekwencji, M. B. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji oraz przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej od dnia 1 listopada 2021 roku, a ponadto o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Skarżący wnosił o przyjęcie, iż w okresie od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 26 kwietnia 2021 roku zatrudniony był w szczególnym charakterze tj. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę w zespołach operacyjnych dyscypliny zabiegowej i anestezjologii – chirurgii onkologicznej - w warunkach ostrego dyżuru w zintegrowanym systemie Oddziału (...) Onkologicznej i Wojewódzkiej Przychodni (...) Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. (1) w Ł., a ponadto, iż w okresie od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 31 października 1987 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę w szczególnym charakterze tj. pracę personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w P..

/odwołanie – k. 3-13/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 14 lutego 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 14-15v/

Na rozprawie w dniu 22 maja 2023 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy - e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:30:35 i dalej, oświadczenie pełnomocnika organu rentowego – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00: (...) i dalej/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. B. urodził się w dniu (...).

Z zawodu jest lekarzem.

/bezsporne/

W 1986 roku M. B. ukończył studia medyczne. Od dnia 1 października 1986 roku do dnia 1 listopada 1987 roku wnioskodawca odbywał staż, pierwotnie w ZOZ Ł., został oddelegowany do Szpitala im. (...) w Ł.. (...) odbywały się na bloku operacyjnym, bezpośrednio przy pacjencie.

/zeznanie wnioskodawcy M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej/

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 30 września 2021 roku, M. B. w okresie od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku zatrudniony był w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w P. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach: mł. asystent, asystent, st. asystent.

W świadectwie pracy wskazano, iż w okresie od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku M. B. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę o szczególnym charakterze tj. pracę personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru, na stanowisku mł. asystenta, asystenta, st. asystenta tj. prace wymienione w poz. 24 wykazu prac w szczególnym charakterze stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

/świadectwo pracy z dnia 30 września 2021 roku – załączone akta osobowe wnioskodawcy M. B./

W dniu 29 kwietnia 2021 roku powyższy zakład pracy wystawił M. B. zaświadczenie o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach, w którym wskazał, iż w okresie od dnia 1 listopada 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach według wykazu i pozycji określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz.U. nr 8 po. 43) tj. prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów na stanowisku lekarza medycyny w Oddziale (...) Ogólnej, wymienionym w wykazie A, dziale XII, poz. 2 ppkt a pkt 1 stanowiącym załącznik do zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 lipca 1983 roku (z późniejszymi zmianami) w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu (...).

/zaświadczenie o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach z dnia 29 kwietnia 2021 roku – załączone akta osobowe wnioskodawcy M. B./

W dniu 30 września 2021 roku zakład pracy (...) Centrum Medyczne sp. z o.o. z siedzibą w P. wystawił M. B. kolejne zaświadczenie o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach, w którym wskazał, iż wnioskodawca w okresie od dnia 1 listopada 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace o szczególnym charakterze – prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru, na stanowisku mł. asystenta, asystenta, st. asystenta tj. prace wymienione w poz. 24 wykazu pracy w szczególnym charakterze stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U.2008.237.1656 z późn. zm.).

/zaświadczenie o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach z dnia 30 września 2021 roku - załączone akta osobowe wnioskodawcy M. B./

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 26 kwietnia 2021 roku, M. B. w okresie od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 26 kwietnia 2021 roku zatrudniony był w Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku st. asystenta. W świadectwie pracy wskazano, iż M. B. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowisku lekarza chirurga.

W korekcie do świadectwa pracy z dnia 26 kwietnia 2021 roku podano, iż M. B. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowisku lekarza chirurga oraz lekarza chirurga onkologa od dnia 26 listopada 1999 roku.

/świadectwo pracy z dnia 26 kwietnia 2021 roku – k. 10 załączonych akt osobowych M. B., korekta świadectwa pracy z dnia 26 kwietnia 2021 roku – k. 12 załączonych akt osobowych M. B./

W dniu 26 kwietnia 2021 roku ww. zakład pracy wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym wskazał, iż M. B. w okresie od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku lekarza:

- od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 października 2005 roku w Wojewódzkiej Przychodni (...) wymienionym w wykazie A, dziale XIV poz. 4 (prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia) stanowiącym załącznik do zarządzenia MZiOS z dnia 12 lipca 1983 roku (Dz. Urz. Nr 8/83 z późniejszymi zmianami – Z.. (...) z dnia 13 lutego 1989 roku Dz. Urz. Nr 2/89) w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej;

- od dnia 1 listopada 2005 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku w Oddziale (...) Onkologicznej wymienionym w wykazie A, dziale XII, poz. 1c pkt 1 (praca na oddziałach: intensywnej opieki medycznej, anestezjologii, psychiatrycznych i odwykowych, onkologicznych, leczenia oparzeń oraz ostrych zatruć w bezpośrednim kontakcie z pacjentami) stanowiącym załącznik do zarządzenia MZiOS z dnia 12 lipca 1983 roku (Dz. Urz. Nr 8/83 z późniejszymi zmianami Z.. (...) z dnia 13 lutego 1989 roku Dz. Urz. Nr 2/89) w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej.

W korekcie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 26 kwietnia 2021 roku wskazano, iż w okresie od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 października 2005 roku w Wojewódzkiej Przychodni (...) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace lekarza chirurga, a od dnia 26 listopada 1999 roku lekarza chirurga onkologa wymienione w wykazie A, dziale XIV poz. 4 (prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia) stanowiącym załącznik do zarządzenia MZiOS z dnia 12 lipca 1983 roku (Dz. Urz. Nr 8/83 z późniejszymi zmianami) w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej.

/świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 26 kwietnia 2021 roku – k. 11 załączonych akt osobowych M. B., korekta świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 26 kwietnia 2021 roku – k. 13 załączonych akt osobowych M. B./

Po dniu 31 grudnia 2008 roku M. B. nie został zgłoszony w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

/bezsporne/

Od dnia 1 kwietnia 1987 roku wnioskodawca rozpoczął pracę w Szpitalu w P., jako stażysta na Oddziale (...) Ogólnej. Pomimo, iż skarżący nie ukończył stażu, podjął czynności chirurga. Wnioskodawca nie był pełnoprawnym chirurgiem, nie posiadał etatu na oddziale chirurgicznym, jednakże wykonywał operacje na bloku operacyjnym.

Stażysta nie mógł wykonywać wszystkich zabiegów chirurgicznych, przeprowadzał zabiegi pod ścisłym nadzorem starszego pracownika.

Od dnia 1 listopada 1987 roku M. B. został młodszym asystentem.

/zeznania M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka J. D. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:26:22 i dalej/

W Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. wnioskodawca wykonywał czynności takie, jak w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w P..

Poradnie były zintegrowane z oddziałami, także z Oddziałem (...) Onkologicznej.

Praca w Poradni polegała na przeprowadzaniu drobnych zabiegów chirurgicznych, w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, jeśli to jest konieczne, zmianie opatrunku. W Poradni wnioskodawca miał dostęp do urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne, przeglądał zdjęcia RTG, udawał się do zakładu radiologii, zbierał wywiad.

W gabinecie przy Poradni były wykonywane zabiegi, także zabiegi pilne dotyczące pacjentów krwawiących lub wymagających pilnej interwencji. Lekarz w Poradni był w gotowości do wykonania zabiegu z uwagi na przybycie karetki pogotowia.

Każdy lekarz z pracujący na oddziale był oddelegowany do poradni.

/zeznanie wnioskodawcy e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej, zeznania świadka J. W. (1) – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:04:04 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka M. P. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:30:57 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:27:26 i dalej/

W spornych okresach M. B. wykonywał zabiegi w zespołach operacyjnych. Był odpowiedzialny za młodszych pracowników.

Oprócz tego, skarżący wykonywał czynności, które wynikały ze specyfiki pracy np. przeprowadzał konsultacje na innych oddziałach (konsultacje pilne odbywały się również na innych oddziałach, niż chirurgia, konsultacje miały zwrócić uwagę na powikłania), zabiegi w części zabiegowej Poradni – nie na sali operacyjnej.

Skarżący podejmował czynności w ambulatorium i na oddziale.

Wszystkie nagłe przypadki pacjentów trafiały na izbę przyjęć. M. B. schodził z oddziału, kiedy przyjeżdżała karetka z pacjentem lub gdy pacjent sam się stawiał.

W poradni konsultacyjnej i zabiegowej wnioskodawca przebywał ok. 4 godziny tygodniowo.

/załączone do akt sprawy zeszyty operacyjne z Wojewódzkiego Wielospecjalistycznego Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. (w tym na kartach 131-198), przesłuchanie wnioskodawcy M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka M. P. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:30:57 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

Wnioskodawca uczestniczył zarówno w operacjach nagłych, jak i planowych.

/zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:27:26 i dalej/

Operacje pilne odbywały się, co drugi dzień.

/przesłuchanie wnioskodawcy M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej/

Praca chirurga wiązała się z przygotowaniem do zabiegu, przeprowadzeniem zabiegu, rekonwalescencją i obserwacją po zabiegu.

Bezpośrednią opiekę nad pacjentem sprawowały pielęgniarki, lekarz był do dyspozycji. Wnioskodawca sprawował opiekę nie tylko nad pacjentami swojego oddziału, ale także podległych oddziałów niezabiegowych w ramach dyżuru.

W Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. dyżur trwał od godziny 15:30 do godziny 8:00 następnego dnia. Wnioskodawca następnie kontynuował pracę od godziny 8:00 do godziny 15:30.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

Skarżący przeprowadzał szkolenia dla stażystów, pokazywał z praktycznego punktu widzenia, jak wygląda zabieg.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej/

Zakres obowiązków wskazywał ordynator. Wnioskodawca wykonywał zabiegi, operacje, które zostały powierzone przez przełożonego.

Przez cały okres aktywności zawodowej skarżący był gotowy do podejmowania działań i decyzji nagłych. Lekarz musiał podejmować decyzje nagłe, które dotyczyły zdrowia i ratowania życia pacjentów, także przy operacjach planowych.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:21:27 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

M. B. zajmował się chirurgią przewodu pokarmowego, rakiem żołądka, czerniakiem, rakiem piersi, amputacją kończyn.

Przed operacją odwołujący analizował RM, TK, wyniki badań histopatologicznych. Czasem w trakcie zabiegu pojawiał się realny obraz zaawansowania choroby i należało podejmować czynności nagłe. Po otwarciu powłok brzusznych mogła pojawić się sytuacja nieprzewidziana.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:21:27 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka M. P. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:30:57 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

Takie same zabiegi wnioskodawca wykonywał w ramach ostrego dyżuru (dodatkowo płatnego), jak i normalnego dyżuru.

Chirurgia wiązała się z pracą w ostrym dyżurze. Ostry dyżur w warunkach chirurgii onkologicznej trwał cały czas.

Na onkologii znajdowało się 5 oddziałów niechirurgicznych, pacjenci mogli być skierowani do nagłego leczenia operacyjnego z uwagi na intensywność objawów. Niekiedy, w wyniku badań przeprowadzonych rano na innych oddziałach, okazywało się, że np. o godzinie 15:00 pacjent wymaga operacji, w związku z tym personel chirurgii musiał zostać.

Zdarzały się ostre przypadki na oddziale medycyny paliatywnej, radioterapii, czy chemioterapii.

Po dużych operacjach brzusznych wnioskodawca kontrolował wydzieliny, krwawienia np. po amputacji piersi zdarzała się konieczność zamknięcia krwawiącego naczynia. Pojawiały się nagłe interwencje przy przenoszeniu pacjenta na inne łóżko, także związane z przedziurawieniem jelita.

Przy wycinaniu polipów zdarzała się perforacja żołądka lub jelit i wtedy potrzebna była interwencja chirurga. Pacjentów wymagających interwencji ściągano na oddział wnioskodawcy.

/przesłuchanie wnioskodawcy M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:21:27 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka J. D. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:26:22 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

Grafik ostrych dyżurów ustalał ordynator.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej/

Zabiegi operacyjne były codziennie. Nie zawsze wnioskodawca w nich uczestniczył, ale jako dyżurant miał obowiązek opieki nad operacją (jeśli wystąpiło powikłanie u pacjenta po operacji, którą prowadził wnioskodawca, on oceniał to powikłanie). Ilość operacji w ciągu dnia była różna. Skarżący przeprowadzał zróżnicowane operacje.

/przesłuchanie wnioskodawcy M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:16:29 i dalej

Operacje zagrażały życiu pacjentów, powikłania mogły pojawić się po zabiegu. Skarżący uczestniczył w zabiegach emitujących pole elektromagnetyczne i promieniowanie jonizujące – ramię C. We wszystkich miejscach była elektrokoagulacja. Wszystkie urządzenia w sali operacyjnej były urządzeniami wytwarzającymi pole elekromagnetyczne, radiologiczne oraz pole jonizujące. Do operacji onkologicznej używało się izotopów promieniotwórczych. Temperatura na sali czasem sięgała 50 stopni C..

Operacje przedłużały się nawet do 11 godzin.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:47:54 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka M. P. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:30:57 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

W 1989 roku wnioskodawca zdobył zrobił specjalizację I stopnia, w 1994 roku – II stopnia z chirurgii ogólnej oraz w 1999 roku z chirurgii onkologicznej.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:21:27 i dalej/

Wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy.

/zeznanie M. B. – e – protokół z dnia 22 maja 2023 roku – 00:02:54 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 6 czerwca 2022 roku – 00:05:18 i dalej, zeznania świadka J. T. – e – protokół z dnia 6 czerwca 2022 roku – 01:10:32 i dalej, zeznania świadka Z. M. – e – protokół z dnia 12 września 2022 roku – 00:03:10 i dalej/

W dniu 25 sierpnia 2021 roku M. B. złożył wniosek o emeryturę pomostową.

/wniosek – k. 1-4 załączonych akt rentowych/

Decyzją z dnia 23 września 2021 roku, znak: EPOM/20/053216118, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25 sierpnia 2021 roku, odmówił M. B. prawa do emerytury pomostowej.

Organ rentowy odmówił przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ M. B. nie osiągnął wieku 60 lat oraz po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Po dniu 31 grudnia 2008 roku M. B. nie został zgłoszony do w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. B. przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ M. B. nie osiągnął wieku 60 lat oraz na dzień 1 stycznia 2009 roku nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, według załącznika nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od dnia 1 listopada 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku oraz od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku, ponieważ pracodawcy nie potwierdzali, że w ww. okresach M. B. wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udowodniony łączny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy w wymiarze 40 lat, 6 miesięcy i 2 dni, w tym staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wymiarze 21 lat, 1 miesiąca i 4 dni (art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych).

/decyzja z dnia 23 września 2021 roku – k. 10-10v załączonych akt rentowych/

W dniu 26 października M. B. cofnął wniosek o emeryturę pomostową z dnia 25 sierpnia 2021 roku.

/oświadczenie o cofnięciu wniosku – k. 12 załączonych akt rentowych/

Decyzją z dnia 16 listopada 2021 roku, znak: EPOM/20/053216118, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. umorzył postępowanie o emeryturę pomostową.

/decyzja z dnia 16 listopada 2021 roku – k. 13 załączonych akt rentowych/

W dniu 16 listopada 2021 roku M. B. ponownie złożył wniosek o emeryturę pomostową.

/wniosek – k. 14-15v załączonych akt rentowych/

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaskarżoną decyzję z dnia 15 grudnia 2021 roku.

/decyzja z dnia 15 grudnia 2021 roku – k. 30-30v załączonych akt rentowych/

Decyzją z dnia 16 grudnia 2021 roku, znak: EPOM/20/053216118, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 listopada 2021 roku, odmówił M. B. prawa do emerytury pomostowej.

Organ rentowy odmówił przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 roku M. B. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Po dniu 1 grudnia 2008 roku M. B. nie został zgłoszony do w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił również przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 roku M. B. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat według załącznika nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. W myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych organ rentowy uznał okres zatrudnienia od dnia 1 listopada 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku tj. 9 lat, 5 miesięcy i 15 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił okresów zatrudnienia od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 31 października 1987 roku, ponieważ występowały rozbieżności dotyczące okresu zatrudnienia zgodnie z ustawą o emeryturach pomostowych pomiędzy świadectwem pracy a zaświadczeniem o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach z dnia 30 września 2021 roku, a ponadto okresów od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku, ponieważ pracodawca nie potwierdził, że M. B. wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Decyzją z dnia 16 grudnia 2021 roku organ rentowy zmienił decyzję z dnia 15 grudnia 2021 roku w zakresie podsumowania stażu pracy w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji przyjął za udowodniony łączny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy w wymiarze 40 lat, 6 miesięcy i 2 dni, w tym staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wymiarze 17 lat, 11 miesięcy i 4 dni (art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych) i 9 lat, 5 miesięcy i 15 dni (art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych).

/decyzja z dnia 16 grudnia 2021 roku – załączone akta rentowe/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składały się dokumentacja załączona do akt niniejszego postępowania (w tym akta osobowe skarżącego z (...) Centrum Medycznego sp. z o.o. z siedzibą w P. oraz z Wojewódzkiego Wielospecjalistycznego Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł.) i znajdująca się w aktach organu rentowego, a ponadto zeznania wnioskodawcy M. B. oraz świadków J. W. (2), J. T., M. P., J. D. i Z. M..

Sąd nie mógł oprzeć się na zeznaniach świadka E. Z., bowiem świadek nie był w stanie przedstawić, jak wyglądała praca wnioskodawcy w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w P.. Świadek, jako pracownik D. Kadr ww. zakładu pracy nie mógł odnieść się zarówno do treści wystawionego przez pracodawcę świadectwa pracy z dnia 30 września 2021 roku, jak i zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach z dnia 30 września 2021 roku z uwagi na to, iż wymienione dokumenty został sporządzone przez poprzedniego pracownika tego D..

W toku postępowania skarżący udowodnił jednak, iż po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał prace o szczególnym charakterze wymienione w pkt 24 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych tj. prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. pominął wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z uzupełniających zeznań świadka Z. M., na fakt przyczyn niekompletności zeszytów operacyjnych, obowiązkowych wyjazdów wnioskodawcy na sympozja i konferencje i częstotliwości tych wyjazdów w latach 2007-2009, braku dokumentacji zabiegów w poradni poza adnotacjami w kartach pacjentów, a ponadto wniosek zawarty w piśmie pełnomocnika M. B. z dnia 3 marca 2023 roku o załączenie pozostałych zeszytów operacyjnych za okres od dnia 1 grudnia 2009 roku do dnia 26 kwietnia 2021 roku.

Należy zaznaczyć, iż w piśmie z dnia 12 stycznia 2023 roku Wojewódzkie Wielospecjalistyczne Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. zwróciło uwagę na brakującą dokumentację medyczną w dostarczonych z archiwum kartonach z księgami operacyjnymi Oddziału (...) Onkologicznej za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2009 roku, jednocześnie załączając kserokopie zeszytów operacyjnych, które nie zostały uprzednio przedstawione do wglądu Sądowi. Sąd nie widział, zatem, potrzeby uzupełniającego przesłuchania świadka Z. M., w tym zakresie. Sąd uznał także za zbędne zwrócenie się do ww. jednostki o dostarczenie zeszytów operacyjnych za okres od dnia 1 grudnia 2009 roku do dnia 26 kwietnia 2021 roku. Zgromadzony materiał dowodowy, w postaci zeznań świadków, jak i dotychczas przedłożonej dokumentacji medycznej, jednoznacznie potwierdził, iż skarżący po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę o szczególnym charakterze. Świadkowie szczegółowo przedstawili specyfikę pracy odwołującego w spornych okresach, a załączone zeszyty operacyjne za okres od dnia 1 stycznia 2007 roku do dnia 31 grudnia 2009 roku stanowiły dowód, iż w tym czasie M. B. przeprowadzał u pacjentów szereg zróżnicowanych operacji. Powyższe dało Sądowi podstawy do uznania, iż po dniu 31 grudnia 2008 roku, M. B., przez co najmniej 1 dzień wykonywał pracę o szczególnym charakterze.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych oraz przeprowadzonej oceny dowodów, należy uznać, że odwołanie M. B. zasługuje na uwzględnienie.

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa ustawa z dnia
19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania spornej decyzji - t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1924, dalej: ustawa pomostowa), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku.

Podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych zastąpiła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS określające zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Najogólniej rzecz ujmując, celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny, emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” /uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 roku, K 17/09, (...) 2010 nr 3, poz. 21/. Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.

Zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS,

6)  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Należy podkreślić, iż ustawą z dnia 9 marca 2022 roku o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw /Dz.U. z 2022 r. poz. 755/, która weszła w życie z dniem 20 kwietnia 2022 roku (z wyjątkiem art. 1 pkt 5 i art. 5 ustawy – wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku), na podstawie art. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 7 artykułu 4 ustawy pomostowej tzn., że od dnia 20 kwietnia 2022 roku ustawodawca nie przewiduje już, że jednym z warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy.

Na dzień wydania spornej decyzji, ww. przesłanka wciąż obowiązywała, nie mniej jednak, w przypadku wnioskodawcy, doszło do rozwiązania umowy o pracę z dniem 26 kwietnia 2021 roku.

W świetle art. 3 ust. 1 i 3 powołanej ustawy prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami ustawy o emeryturach pomostowych, za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 lub 3 ustawy można traktować tylko tego pracownika, który w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace na stanowisku wymienionym w załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy. Prace zaliczane do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w załącznikach Nr 1 i 2 do ustawy stanowią katalog zamknięty, co powoduje, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem / por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 13 grudnia 2011 roku, (...) SA/Lu/653/11, opubl.: L.; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2011 roku, I OSK 421/11, opubl.: LEX nr 996963/.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 lub ust. 3 art. 3 (art. 3 ust. 4 i 5 ustawy o emeryturach pomostowych).

Nadto, art. 3 ust. 7 ustawy pomostowej reguluje, iż za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 i 5 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 r., wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawa o emeryturach pomostowych.

Z wykładni art. 4 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych wynika obowiązek zaliczania do okresów pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze także zatrudnienia w takich warunkach w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. Artykuł ten zawiera dodatkowe warunki, aby praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz po dniu 31 grudnia 2008 r., jednak nie zakreśla ram czasowych odnośnie do stażu 15 lat pracy w tych warunkach. Ten okres 15 lat może więc dotyczyć całego okresu ubezpieczenia, jednak co najmniej jeden miesiąc musi przypadać przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz jeden miesiąc po dniu 31 grudnia 2008 r. Także z art. 49 ustawy wynika, że prawo do emerytury pomostowej przysługuje "również osobie, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jeżeli spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12; oraz w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3". Skoro więc nawet niewykonywanie pracy w pewnych wypadkach po dniu 31 grudnia 2008 r. może uprawniać do emerytury pomostowej, to tym bardziej do 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach można uwzględnić okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach przed tą datą. Gdyby ustawodawca zamierzał ograniczyć okresy zatrudnienia, które można wliczać do 15 - letniego stażu wymaganego dla uzyskania emerytury pomostowej, to w art. 4 pkt 2 ustawy pomostowej wskazałby, że okres 15 lat dotyczy tylko przedziałów czasowych określonych w art. 4 pkt 5 i 6 tej ustawy. Takie zastrzeżenie nie zostało jednak przez ustawodawcę poczynione. Treść art. 3 ustawy pomostowej, który definiując prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jednocześnie wyraźnie wskazuje, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy - a więc przed 1 stycznia 2009 r. prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Również w tym przepisie nie ma żadnych wskazówek, które choćby pośrednio prowadziłyby do przekonania, że zamiarem ustawodawcy było wykluczenie lat 1999-2008 z wymaganego 15 - letniego stażu pracy, uwzględnianego przy ustalaniu warunków nabycia prawa do emerytury pomostowej /wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2013 roku, I UK 448/12, Lex nr 1396383/.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej przez osoby niespełniające warunku z art. 4 pkt 6 przewiduje art. 49 ustawy według którego prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

Należy podkreślić, iż jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych” /wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, III AUa 252/12, Lex nr 1164689, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 lipca 2013 roku, III AUa 1664/12, Lex nr 1353759/. Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

Na podstawie art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”.

Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy.

W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku (ust. 3).

Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy (ust. 4).

W niniejszym postępowaniu niesporne było, iż wnioskodawca, urodzony w dniu (...), wiek 60 lat osiągnął w dniu 25 września 2021 roku, posiada udowodniony okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 40 lat, 6 miesięcy i 2 dni, w tym staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący 17 lat, 11 miesięcy i 4 dni (na gruncie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych) oraz przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W ocenie organu rentowego, wnioskodawca M. B. po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W związku z tym, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. B. prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Organ rentowy ocenił również, iż podstawą do przyznania tej emerytury nie może być art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznał okresów zatrudnienia skarżącego od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 31 października 1987 roku w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w Ł., jako okresów pracy w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze z uwagi na występujące rozbieżności pomiędzy świadectwem pracy a zaświadczeniem o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach z dnia 30 września 2021 roku. Ponadto, nie uwzględnił okresów zatrudnienia w od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku w Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł., ponieważ pracodawca nie potwierdził, że M. B. wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

W toku postępowania dowodowego, Sąd ustalił, iż w okresie od dnia 1 kwietnia 1987 roku do dnia 15 kwietnia 1997 roku M. B. zatrudniony był w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w P. na stanowiskach: mł. asystent, asystent, st. asystent, z kolei, od dnia 16 kwietnia 1997 roku do dnia 26 kwietnia 2021 roku w Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku st. asystenta.

W 1986 roku M. B. ukończył studia medyczne. Od dnia 1 października 1986 roku do dnia 1 listopada 1987 roku wnioskodawca odbywał staż, pierwotnie w ZOZ Ł., został oddelegowany do Szpitala im. (...) w Ł.. (...) odbywały się na bloku operacyjnym, bezpośrednio przy pacjencie.

Od dnia 1 kwietnia 1987 roku wnioskodawca rozpoczął pracę w Szpitalu w P., jako stażysta na Oddziale (...) Ogólnej. Pomimo, iż skarżący nie ukończył stażu, podjął czynności chirurga. Wnioskodawca nie był pełnoprawnym chirurgiem, nie posiadał etatu na oddziale chirurgicznym, jednakże wykonywał operacje na bloku operacyjnym. Stażysta nie mógł wykonywać wszystkich zabiegów chirurgicznych, mógł przeprowadzać zabiegi pod ścisłym nadzorem starszego pracownika.

W Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. wnioskodawca podejmował czynności takie, jak w (...) Centrum Medycznym sp. z o.o. z siedzibą w P..

W spornych okresach M. B. wykonywał zabiegi w zespołach operacyjnych. Był odpowiedzialny za młodszych pracowników. Oprócz tego, skarżący realizował czynności, które wynikały ze specyfiki pracy np. przeprowadzał konsultacje na innych oddziałach (konsultacje pilne odbywały się również na innych oddziałach, niż chirurgia, konsultacje miały zwrócić uwagę na powikłania), zabiegi w części zabiegowej poradni – nie na sali operacyjnej. Skarżący podejmował czynności w ambulatorium i na oddziale. Wszystkie nagłe przypadki pacjentów, trafiały na izbę przyjęć. M. B. schodził z oddziału, kiedy przyjeżdżała karetka z pacjentem lub gdy pacjent sam się stawiał. W poradni konsultacyjnej i zabiegowej wnioskodawca przebywał ok. 4 godziny tygodniowo.

Poradnie były zintegrowane z oddziałami, także z Oddziałem (...) Onkologicznej. Praca w Poradni polegała na przeprowadzaniu drobnych zabiegów chirurgicznych, w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym i zmianie opatrunku. W Poradni wnioskodawca miał dostęp do urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne, zaglądał do zdjęć RTG, udawał się do zakładu radiologii, zbierał wywiad. W gabinecie przy Poradni były wykonywane zabiegi, także zabiegi pilne dotyczące pacjentów krwawiących lub wymagających pilnej interwencji. Lekarz w Poradni był w gotowości do wykonania zabiegu z uwagi na przybycie karetki pogotowia. Zgodnie z zeznaniami świadka Z. M., każdego lekarza pracującego na oddziale oddelegowywano do Poradni.

Wnioskodawca uczestniczył zarówno w operacjach nagłych, jak i planowych. Praca chirurga wiązała się przede wszystkim z przygotowaniem do zabiegu, przeprowadzeniem zabiegu, rekonwalescencją i obserwacją po zabiegu. Bezpośrednią opiekę nad pacjentem sprawowały pielęgniarki, lekarz natomiast był do dyspozycji. Wnioskodawca dbał o pacjentów nie tylko swojego oddziału, ale także podległych oddziałów niezabiegowych w ramach dyżuru.

W Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. K. w Ł. dyżur trwał od godziny 15:30 do godziny 8:00 następnego dnia. Wnioskodawca następnie kontynuował pracę od godziny 8:00 do godziny 15:30.

Skarżący przeprowadzał szkolenia dla stażystów, pokazywał z praktycznego punktu widzenia, jak wygląda zabieg.

Zakres obowiązków odwołującego wskazywał ordynator. Wnioskodawca wykonywał zabiegi, operacje, które zostały powierzone przez przełożonego. Operacje pilne odbywały się, co drugi dzień.

Przez cały okres aktywności zawodowej, skarżący był gotowy do podejmowania nagłych działań i decyzji. Lekarz musiał, bowiem, podejmować decyzje nagłe, które dotyczyły zdrowia i ratowania życia pacjentów, także przy operacjach planowych. M. B. zajmował się chirurgią przewodu pokarmowego, rakiem żołądka, czerniakiem, rakiem piersi, amputacją kończyn. Przed operacją odwołujący analizował RM, TK, wyniki badań histopatologicznych. Czasem w trakcie zabiegu pojawiał się realny obraz zaawansowania choroby i należało wykonywać czynności nagłe. Po otwarciu powłok brzusznych mogła pojawić się sytuacja nieprzewidziana.

Jak wynikało z zebranego w sprawie materiału dowodowego, takie same zabiegi wnioskodawca wykonywał w ramach ostrego dyżuru (dodatkowo płatnego), jak i normalnego dyżuru, chirurgia wiązała się bowiem z pracą w ostrym dyżurze. Ostry dyżur w warunkach chirurgii onkologicznej trwał cały czas. Na onkologii znajdowało się 5 oddziałów niechirurgicznych, pacjenci mogli być skierowani do nagłego leczenia operacyjnego z uwagi na intensywność objawów. Niekiedy, w wyniku badań przeprowadzonych rano na innych oddziałach, okazywało się, że np. o godzinie 15:00 pacjent wymaga operacji, w związku z tym personel chirurgii musiał zostać. Zdarzały się także ostre przypadki na oddziale medycyny paliatywnej, radioterapii, czy chemioterapii. Po dużych operacjach brzusznych wnioskodawca kontrolował wydzieliny, krwawienia np. po amputacji piersi zdarzała się konieczność zamknięcia krwawiącego naczynia. Pojawiały się nagłe interwencje przy przenoszeniu pacjenta na inne łóżko, także te związane z przedziurawieniem jelita, przy wycinaniu polipów - perforacja żołądka lub jelit wymagająca interwencji chirurga. Pacjentów, wobec których konieczna była interwencja ściągano na oddział wnioskodawcy. Grafik ostrych dyżurów ustalał ordynator.

Sąd ustalił, iż zabiegi operacyjne były codziennie. Nie zawsze wnioskodawca w nich uczestniczył, ale jako dyżurant miał obowiązek opieki nad operacją (jeśli wystąpiło powikłanie u pacjenta po operacji, którą prowadził wnioskodawca, on oceniał to powikłanie). Ilość operacji w ciągu dnia była różna, skarżący przeprowadzał zróżnicowane operacje. Operacje zagrażały życiu pacjentów, powikłania mogły pojawić się po zabiegu. Skarżący uczestniczył w zabiegach emitujących pole elektromagnetyczne i promieniowanie jonizujące – ramię C. We wszystkich miejscach była elektrokoagulacja. Wszystkie urządzenia w sali operacyjnej były urządzeniami wytwarzającymi pole elekromagnetyczne, radiologiczne oraz pole jonizujące. Do operacji onkologicznej używało się izotopów promieniotwórczych. Temperatura na sali czasem sięgała 50 stopni C.. Nadto, operacje przedłużały się nawet do 11 godzin.

Zebrane w sprawie dowody potwierdziły, iż wnioskodawca w spornych okresach pracował w pełnym wymiarze czasu pracy.

Reasumując, postępowanie dowodowe pozwoliło Sądowi na wysnucie jednoznacznych wniosków sprowadzających się do stwierdzenia, iż skarżący spełnił wszystkie przesłanki, które uprawniały go do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, w tym wykazał, iż po dniu 31 grudnia 2008 roku stale i w pełnym wymiarze czas pracy wykonywał prace o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych tj. prace wymienione w pkt 24 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. W tym czasie M. B. był lekarzem chirurgiem posiadającym II stopień specjalizacji w tej dziedzinie i pracował w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.

Pojęcie "ostry dyżur" nie jest pojęciem ustawowym. W języku potocznym oznacza jednostkę, która w określony dzień tygodnia udziela świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym. Rotacyjny charakter takiego dyżuru prowadzi do wniosku, że miałyby miejsce w danej placówce raz na jakiś czas. W ten sposób żaden pracownik nie wykonywałby tej pracy stale i w pełnym wymiarze. Agregacja tych elementów skłania do nadania terminowi "w ramach ostrego dyżuru" takiego znaczenia, które obejmuje udzielanie świadczeń w ramach obowiązków pracowniczych osobom, u których występuje zagrożenie życia, czy też takiego przebiegu schorzenia, w którym z dużym prawdopodobieństwem wystąpi konieczność udzielenia pomocy w trybie nagłym. Stąd też udzielanie świadczeń zdrowotnych (planowanych) nie wyklucza pracy w szczególnych warunkach, ani w razie przeprowadzenia operacji, czy udzielenia jej pacjentowi przebywającemu na oddziale intensywnej opieki medycznej (oddziale anestezjologii i intensywnej terapii medycznej) /wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 listopada 2015 roku, III AUa 452/15, Lex nr 1959413/.

Wnioskodawca, oprócz tego, że regularnie wykonywał zabiegi w zespołach operacyjnych, podejmował również czynności, które wynikały ze specyfiki jego pracy. Nie mniej jednak, trzeba zauważyć, iż praca o szczególnym charakterze to również taka praca, w ramach której pracownik realizuje inne zadania w ramach dobowego wymiaru czasu pracy, jeżeli stanowią one immanentną cechę tej pracy. Szereg obowiązków przypisanych wnioskodawcy ściśle łączył się z zawodem, jaki wykonywał, a skarżący nie był przypadkiem odosobnionym, któremu zlecano np. przeprowadzenie zabiegów, czy konsultacji w Poradni.

Reasumując, wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy po dniu 31 grudnia 2008 roku udzielał świadczeń medycznych osobom, u których występowało zagrożenie życia, czy też duże prawdopodobieństwo zaistnienia konieczności udzielenia pomocy w trybie nagłym, wykonywał pracę związaną z koniecznością podejmowania nagłych decyzji związanych z ratowaniem życia pacjentów, wymagającą pozostawania w gotowości do podejmowania takich decyzji, nadto pracę polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym ze wskazań życiowych, a także inne prace, które są wykonywane w ramach czasu pracy, kiedy istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia skutkującego koniecznością podjęcia działań w trybie nagłym.

Biorąc, zatem, pod uwagę, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych na gruncie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych uznał za udowodniony staż pracy wnioskodawcy o szczególnym charakterze w wymiarze 17 lat, 11 miesięcy oraz 4 dni, a ponadto zważając na fakt, iż skarżący w niniejszym postępowaniu udowodnił okoliczność wykonywania pracy o szczególnym charakterze po dniu 31 grudnia 2008 roku, należało stwierdzić, iż M. B. spełnia wszystkie przesłanki z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a więc ma prawo do spornego świadczenia.

Zgodnie z treścią art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS /Dz.U. z 2021 r. poz. 291 z późn. zm./, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w punkcie 1 sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał M. B. prawo do emerytury pomostowej od dnia 1 listopada 2021 roku.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie /t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm./ zasadzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł., na rzecz M. B., kwotę 180,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

I.S.