Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 lipca 2022 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) . (...) Sp. j.
w K.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 14 października 2020 r. sygn. akt VII GC 181/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Sławomir Jamróg

Sygn. akt I AGa 345/20

UZASADNIENIE

(...) Spółka jawna w K. domagała się zasądzenia od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwoty 116 850 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 10 lipca 2018 r. z (...) ( (...)) zawarła umowę nr (...) (...) o dofinansowanie projektu „Tworzenie innowacyjnych rozwiązań wzorniczych w firmie (...)” w ramach Programu (...) (...) 2014-2020 (...) (...). W ramach tej umowy (...) jako instytucja pośrednicząca zobowiązała się do udzielenia dofinansowania wydatków kwalifikowanych, w kwocie 95 000 zł, przy założeniu wartości całkowitej projektu w kwocie 116 850 zł. Strony uzgodniły, iż wykonanie projektu powierzone zostanie wykonawcy, którego wyłoni powód, będący beneficjentem dofinansowania i w tym celu w dniu 21 września 2017 r. powód wystosował zapytanie ofertowe na zakup usługi, której sfinansowania miała dokonać (...), o nazwie: „(...)”. W dniu 5 października 2017 r. wyłoniono zwycięzcę zapytania ofertowego, którym okazała się pozwana spółka. W dniu 17 października 2017 r. pomiędzy stronami doszło do zawarcia warunkowej umowy o realizację audytu i strategii wzorniczej, mocą której pozwany zobowiązał się do dokonania audytu wzorniczego w przedsiębiorstwie Powoda, zakończonego sporządzenie strategii wzorniczej. Wynagrodzenie Pozwanej za wykonaną usługę opiewało na kwotę 95 000 zł netto + VAT. Po uzyskaniu stosownej informacji o wyrażeniu zgody na przyznanie dofinansowania pozwana przystąpiła do realizacji umowy warunkowej, która tym samym weszła w życie. Po przeprowadzeniu stosownego audytu wzorniczego i sporządzeniu strategii wzorniczej, strony w dniu 3 sierpnia 2018 r. podpisały protokół zdawczo – odbiorczy, a pozwany wystawił powodowi fakturę nr (...). W dniu 13 sierpnia 2018 r. strona powodowa zapłaciła umówione wynagrodzenie w kwocie 116 850 zł brutto za wykonaną usługę. Powód wystąpił więc 22 sierpnia 2018 r. do (...) Agencji (...) z wnioskiem o dokonanie płatności za okres wykonywania usługi – audytu wzorniczego i sporządzenie strategii wzorniczej (tj. od 1 marca 2018 r. do 13 sierpnia 2018 r.). W dniu 28 września 2018 r.(...) Agencja (...) wezwała powoda do poprawy strategii wzorniczej załączonej do wniosku o dokonanie płatności uzyskanego dofinansowania, jako potwierdzenie wykonania usługi, której koszty miały zostać refundowane. Poprawiona strategia wzornicza również nie spotkała się z akceptacją (...) Agencji(...), która uznała, że projekt został ostatecznie zrealizowany niezgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie, co skutkowało ostatecznie odrzuceniem wniosku o dokonanie płatności i koszty te nie zostały powodowi zrefundowane. (...) wykazała szereg uchybień do pierwotnej wersji audytu i strategii wzorniczej oraz do ich poprawionych wersji, wskazując liczne jej braki, niespójności, nierzetelność przy sporządzaniu oraz niespełnienie wymagań stawianych tego rodzaju przedsięwzięciu, a określonych w postanowieniach zasadniczej umowy o dofinansowanie projektu, zawartej między (...) a powodem, co skutkowało uznaniem wynikłych z tego rodzaju aktywności kosztów w całości za niekwalifikowane, a więc niepodlegające refundacji. Pomimo zastrzeżeń powoda do tak dokonanej oceny, stanowisko (...) nie uległo zmianie i pismem z dnia 15 maja 2019 r. (...) wypowiedziała zawarta umowę o dofinansowanie ze skutkiem natychmiastowym, pozbawiając powoda możliwości uzyskania dofinansowania. Po uzyskaniu negatywnej decyzji odnośnie możliwości dofinansowania do projektu, powód podejmował rozmowy z pozwanym, w wyniku których pozwany uznał co do zasady roszczenie powoda, w tym swoją winę w zakresie braku należytej staranności przy wykonywaniu usługi, jednocześnie wskazując, iż w drodze polubownego rozwiązania zaistniałego sporu gotowa jest zwrócić stronie kwotę 55 000 zł netto przy uznaniu, że wyczerpuje ona wszelkie roszczenia pomiędzy stronami, a to w drodze porozumienia rozwiązującego uprzednio wykonaną, warunkową umowę. Na tę propozycję strona powodowa nie zgodziła się . (k. 3 – 13)

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że w całości i należycie wykonała zawartą z powodem umowę, czego potwierdzeniem jest podpisany protokół zdawczo – odbiorczy, przyjęcie i zapłacenie przez powoda faktury VAT nr (...). Dodała, że umowa zawarta pomiędzy stronami nie uzależniała zapłaty wynagrodzenia lub potwierdzenia należytego wykonania umowy od (...). Umowa o dofinansowaniu zawarta pomiędzy (...) a (...) nie wywoła żadnych skutków w stosunku do pozwanej, ponieważ nie była ona jej stroną. Otrzymanie lub nie dofinansowania było decyzją ocenną dokonaną przez (...) i stanowiło ryzyko gospodarcze powoda. Pozwana zaś nie gwarantowała, że powodowa spółka otrzyma dofinansowanie z (...). Zarzuciła też brak przedstawienia przez powoda dowodu w postaci sporządzonej strategii wzorniczej oraz pisma (...) z dnia 28 września 2018 r. wzywającego do uzupełnienia strategii wzorniczej, które w całości zostało uzupełnione przez pozwaną i w finalnej wersji strategii zawarte. Z pisma tego, zdaniem pozwanej, wynika, że (...) uznał sporządzony przez pozwaną dokument za strategię wzorniczą. Pozwany podniósł, że eksperci (...) w każdym z kolejnych pism (w porównaniu do powyższego) zmieniali wymagania względem strategii, co dowodziło bardzo subiektywnej i niesprawiedliwej oceny sporządzonej dokumentacji. Dodała, że po otrzymaniu ponownej odmowy ze strony (...) poinformowała powoda o możliwości oraz zasadności złożenia na podstawie art. 61 ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (tzw. ustawa wdrożeniowa) skargi do sądu administracyjnego. Ponadto strona powodowa posiadała uprawnienie do zgłoszenia sprawy do Rzecznika Funduszy (...), a jednak z tych uprawnień nie skorzystała. Pozwana zarzuciła również, że powódka nie wykazał, by rzeczywiście nie mógł realnie wykorzystać strategii wzorniczej sporządzonej przez pozwaną spółkę. Zaprzeczyła, aby uznała co do zasady roszczenie powoda i swoją winę w zakresie braku należytej staranności przy wykonaniu usługi. Natomiast dokumentu porozumienia nie można uznać za uznanie długu, bowiem prezes zarządu pozwanego, chcąc uniknąć stanu niepewności, sporządził i podpisał porozumienie, które przekazał wspólnikowi powoda T. K., który zobligował się do zwrotu jednego egzemplarza podpisanego przez drugiego wspólnika, gdy tylko uzyska ten podpis. T. K. jednak nie powrócił do siedziby pozwanej spółki z podpisanym porozumiem, co zdaniem pozwanego, można uznać za działanie podstępne, sprzeczne z dobrymi obyczajami i wprowadzające w błąd stronę pozwaną. Zdaniem pozwanej w sprawie nie zachodzą żadne przesłanki do naprawienia przez niego szkody na podstawie art. 471 k.c., gdyż w sposób należyty wykonał swoje zobowiązanie, dochowując profesjonalizmu i należytej staranności zarówno wykonując audyt, jak i przygotowując dla pozwanego strategię. Powód bez zastrzeżeń przyjął tę dokumentację, którą teraz może realizować w swojej firmie. Pozwana nigdy nie gwarantowała, że (...) projekt sfinansuje, a jej umowa była niezależna od zobowiązania istniejącego pomiędzy powodem a (...). Natomiast na okoliczność, że nie doszło do zrealizowania umowy o sfinansowanie projektu miało wpływ nieskorzystanie przez powoda z uprawnienia do złożenia skargi na decyzję (...) oraz zgłoszenia tego faktu do Rzecznika Funduszy (...). (k. 175 – 183)

Wyrokiem z dnia 14 października 2020 r. Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od (...) Spółki z o.o. na rzecz (...) . (...) Sp.j. kwotę 116 850 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 kwietnia 2019r. do dnia zapłaty oraz kwotę 11 260 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lipca 2018 r. (...) Spółka jawna w K. zawarła z (...) Agencją (...)(dalej: (...)) umowę nr (...) (...)o dofinansowanie projektu „Tworzenie innowacyjnych rozwiązań wzorniczych w firmie (...)” w ramach Programu (...) (...) 2014 – 2020 O. (...) (...).(...)„(...)” I etap. Przedmiotem umowy było określenie szczegółowych zasad, trybu i warunków, na jakich miało być udzielone przez (...) dofinansowanie projektu oraz pozostałe prawa i obowiązki stron związane z realizacją projektu. W ramach zawartej umowy strona powodowa zobowiązał się do realizacji projektu zgodnie z obowiązującymi aktami prawa krajowego i unijnego, a także postanowieniami umowy, w tym zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie projektu oraz w pełnym zakresie określonym w harmonogramie rzeczowo – finansowym oraz z należytą starannością, w szczególności ponosząc wydatki celowo, rzetelnie, racjonalnie i oszczędnie z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, zasady optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu zakładanych celów oraz w sposób, który zapewni prawidłową i terminową realizację projektu oraz osiągnięcie wskaźników produktu i rezultatu zakładanych w projekcie (§ 2 umowy).

W § 1 pkt 22 umowy strony zawarły definicję strategii wzorniczej, którą miał stanowić raport z przeprowadzonego audytu wzorniczego zawierający co najmniej następujące elementy:

a) ogólną charakterystykę beneficjenta zawierającą analizę wzorniczą przedsiębiorstwa w zakresie produktów, technologii, struktury organizacyjnej, procesów komunikacji z klientem, strategii marketingowej,

b) ogólny opis otoczenia beneficjenta w zakresie designu zawierający co najmniej informacje odnośnie charakterystyki klientów, opis głównych konkurentów,

c) opis trendów rynkowych, określenie kluczowych w kontekście beneficjenta trendów branżowych, społecznych i technologicznych o dużym potencjale wpływu na rynek beneficjenta,

d) ocenę poziomu wykorzystania wzornictwa w przedsiębiorstwie beneficjenta oraz jej potencjału w tym zakresie,

e) zdefiniowanie problemów wzorniczych w przedsiębiorstwie beneficjenta (przy czym problemy mogą dotyczyć zarówno produktu, jak i innych procesów biznesowych),

f) możliwości rozwiązania problemów wzorniczych w przedsiębiorstwie beneficjenta,

g) rekomendacje dalszych szczegółowych działań dla beneficjenta.

Całkowitą wartość projektu strony ustaliły na kwotę 116 850 zł, a całkowitą wartość wydatków kwalifikowanych projektu na kwotę 95 000 zł. W ramach przedmiotowej umowy (...) jako instytucja pośrednicząca zobowiązała się do udzielenia dofinansowania w wysokości nie większej niż 80 750 zł i nie przekraczającej kwoty poniesionych wydatków kwalifikowanych – stanowiące pomoc de minimis.

W § 1 pkt 27 umowy strony ustaliły definicję wydatków kwalifikowanych, którymi były wydatki lub koszty poniesione w związku z realizacją projektu i zgodnie z umową, które kwalifikują się do refundacji, tj. zostaną zatwierdzone przez (...) jako kwalifikowane, zgodnie m.in. z aktami prawa krajowego i unijnego, Programem (...) (...) 2014-2020, (...), wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków itp. określonymi szczegółowo w umowie, a które to koszty i wydatki zostały poniesione przez powoda lub podmiot upoważniony w tej umowie do ponoszenia wydatków kwalifikowanych w związku z realizacją projektu. Uzupełnienie tej definicji wydatków kwalifikowanych zostało zawarte w § 7 ust. 6 umowy, zaś w załączniku nr 12 do umowy wskazano, że do kosztów kwalifikowanych w ramach I etapu zalicza się koszty usług doradczych świadczonych przez doradców zewnętrznych związanych z przeprowadzeniem audytu wzorniczego i opracowaniem strategii wzorniczej.

W ramach wskazanej umowy z dnia 10 lipca 2018 r. strony uzgodniły, iż wykonanie projektu powierzone zostanie wykonawcy wyłonionemu przez powoda jako beneficjenta dofinansowania, zgodnie z zasadami konkursu. W tym celu już w dniu 21 września 2017 r. powód wystosował m.in. do pozwanego zapytanie ofertowe na zakup usługi indywidualnego audytu wzorniczego oraz opracowania strategii wzorniczej. Przedmiot tego zamówienia został szczegółowo opisany w zapytaniu ofertowym z dnia 21 września 2017 r. Zgodnie z zapytaniem ofertowym zamówienie polegać miało na:

a) przeprowadzeniu audytu wzorniczego rozumianego jako analiza działalności przedsiębiorcy pod względem potencjału i potrzeb wzorniczych, której wynikiem jest strategia wzornicza. Audyt obejmować miał m.in. analizę wzorniczą powoda w zakresie oferty produktowej, modelu biznesowego, technologii, struktury organizacyjnej, procesów komunikacji, strategii marketingowej, zdefiniowania i charakterystyki klientów i konkurencji oraz kluczowych w kontekście powoda trendów branżowych, analizę potrzeb powoda w zakresie zarządzania wzornictwem, analizę oferty pod kątem wykorzystania wzornictwa i potencjału rynkowego powoda,

b) opracowanie strategii wzorniczej, tj. dokumentu opracowanego na podstawie przeprowadzonego audytu wzorniczego, zawierającego co najmniej:

 ogólną charakterystykę powoda zawierającą analizę wzorniczą przedsiębiorstwa w zakresie produktów, technologii, struktury organizacyjnej, procesów komunikacji z klientem, strategii marketingowej,

 ogólny opis otoczenia powoda w zakresie designu zawierający co najmniej informacje odnośnie charakterystyki klientów, opis głównych konkurentów,

 opis trendów rynkowych, określenie kluczowych w kontekście powoda trendów branżowych, społecznych i technologicznych o dużym potencjale wpływu na rynek powoda,

 ocenę poziomu wykorzystania wzornictwa w przedsiębiorstwie powoda oraz jego potencjału w tym zakresie,

 zdefiniowanie problemów wzorniczych w przedsiębiorstwie powoda (przy czym problemy te mogą dotyczyć zarówno produktu, jak i innych procesów biznesowych w przedsiębiorstwie powoda,

 możliwości rozwiązania problemów wzorniczych w przedsiębiorstwie powoda,

 rekomendacje dalszych szczegółowych badań dla firmy.

Na zapytanie ofertowe odpowiedziała (...) Sp. z o.o. w K.. W dniu 5 października 2017 r. wyłoniono zwycięzcę zapytania ofertowego, którym została pozwana spółka. W dniu 17 października 2017 r. (...) Spółka jawna w (...) Sp. z o.o. w K. zawarły warunkową umowę na realizację audytu i strategii wzorniczej. W ramach tej umowy pozwana zobowiązała się do przeprowadzenia audytu wzorniczego, dokonując analizy działalności powodowej spółki pod względem jego potencjału i potrzeb wzorniczych, a następnie na jego podstawie opracowania strategii wzorniczej zgodnie z wymogami określonymi w Regulaminie konkursu do Etapu I działania 1.4 „(...) (...), zasadami działania 1.4 „(...) (...) i wymogami zapytania ofertowego zamawiającego. Definicję strategii wzorniczej strony zawarły w § 1 pkt 2 umowy warunkowej i była ona analogiczna do definicji zawartej w umowie o dofinansowanie łączącej powoda z (...). Wynagrodzenie pozwanego za wykonanie przedmiotu umowy opiewało na kwotę 95 000 zł netto, powiększoną o podatek VAT. Podstawą do wystawienia faktury VAT było przekazanie zamawiającemu (powodowi) końcowej strategii wzorniczej i podpisanie protokołu odbioru. Termin rozpoczęcia realizacji umowy wynosił 14 dni roboczych od momentu powiadomienia pozwanego o wejściu w życie umowy, zaś samo jej obowiązywanie zostało poddane warunkowi, który ziścić się miał w momencie umieszczenia projektu powoda na liście projektów rekomendowanych do dofinansowania opublikowanej na stronie internetowej (...) lub otrzymania informacji od (...) o przyznaniu dofinansowania. Sama realizacja postanowień umownych miała trwać do 119 dni od rozpoczęcia audytu wzorniczego.

Po uzyskaniu informacji o wyrażeniu zgody na przyznanie powodowi dofinansowania projektu, pozwany przystąpił do realizacji umowy warunkowej i tym samym ziścił się warunek zawieszający, a umowa weszła w życie. Pozwany przeprowadził stosowny audyt wzorniczego w firmie powoda i sporządził dokument o nazwie strategia wzornicza. W dniu 3 sierpnia 2018 r. strony podpisały protokół zdawczo – odbiorczy, którym potwierdziły realizację postanowień umowy bez żadnych zastrzeżeń. W tym samym dniu pozwany wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 116 950 zł brutto (95 000 zł netto) z terminem płatności do dnia 17 sierpnia 2018 r. tytułem wynagrodzenia za przeprowadzenie audytu wzorniczego oraz opracowanie strategii wzorniczej. W dniu 13 sierpnia 2018 r. powód uiścił na rzecz pozwanego kwotę 116 850 zł na poczet należności wynikającej z wskazanej faktury VAT. W związku z powyższym powód wystąpił do(...) Agencji (...) z wnioskiem o dokonanie płatności końcowej nr (...) (...) za okres wykonywania audytu wzorniczego i sporządzenie strategii wzorniczej (tj. od 1 marca 2018 r. do 13 sierpnia 2018 r.).

W dniu 28 września 2018 r. (...)Agencja (...) wystosowała do powoda wezwanie do poprawy strategii wzorniczej załączonej do wniosku o płatność uzyskanego dofinansowania, której koszty miały zostać refundowane. Poprawiona strategia wzornicza również nie została zaakceptowana przez (...) Agencję (...), która ostatecznie uznała, że projekt zrealizowano niezgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie, co skutkowało odrzuceniem wniosku o dokonanie płatności. W konsekwencji koszty przeprowadzenia audytu wzorniczego i opracowania strategii wzorniczej nie zostały powodowi zrefundowane.

(...) Agencja (...) wykazała szereg uchybień w stosunku do pierwotnej wersji audytu i strategii wzorniczej, a następnie również do przedłożonej poprawionej wersji, wskazując na jej braki, niespójności, nierzetelność przy sporządzaniu oraz niespełnienie wymagań stawianych tego rodzaju przedsięwzięciu, a określonych w postanowieniach zasadniczej umowy o dofinansowanie projektu, zawartej między (...) a powodem. Eksperci (...) dokonujący oceny przedłożonej strategii wzorniczej uznali, że opracowanie to nie może zostać uznane za strategię wzorniczą w rozumieniu definicji wskazanej w § 1 ust. 22 umowy o dofinansowanie, a nadto pomimo wskazania konkretnych uchybień w zakresie pierwotnie złożonego opracowania, zawartość merytoryczna tego dokumentu nie uległa znaczącej poprawie. Powyższe skutkowało uznaniem wynikłych z tego rodzaju aktywności kosztów w całości za niekwalifikowane, czyli niepodlegające refundacji. Pomimo zgłoszonych przez powoda zastrzeżeń do takiej oceny, stanowisko (...) nie uległo zmianie.

Pismem z dnia 15 maja 2019 r. (...) wypowiedziała powodowi zawartą umowę o dofinansowanie ze skutkiem natychmiastowym, pozbawiając powoda możliwości uzyskania dofinansowania i udziału w kolejnym etapie konkursu. W piśmie z dnia 28 marca 2019 r. powodowa spółka złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy warunkowej zawartej w dniu 17 października 2017 r. na realizację audytu i strategii wzorniczej z uwagi na niezgodność wykonanego przedmiotu umowy ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia i ofertą – opracowanie nie stanowi strategii wzorniczej. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 95 000 zł netto powiększonej o podatek VAT w związku z niewykonaniem przedmiotu umowy, odmawiając akceptacji porozumienia z dnia 18 marca 2019 r. o rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron ze zobowiązaniem się pozwanego do zwrotu kwoty 55 000 zł. Pismo to doręczono pozwanemu w dniu 1 kwietnia 2019 r.

Pismem z dnia 24 kwietnia 2019 r. pozwana zakwestionowała roszczenie i odmówiła zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

Przy tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał zasadność powództwa.

Odwołując się do art. 353 ^{( 1)} k.c. , Sąd Okręgowy wskazał, że treść stosunku prawnego łączącego powoda z pozwanym wyznaczona została postanowieniami umowy warunkowej na realizację audytu i strategii wzorniczej z dnia 17 października 2017 r. Zdaniem Sądu umowa ta zawierała zarówno cechy umowy zlecenia (w zakresie przeprowadzanego audytu), jak i umowy o dzieło (w zakresie sporządzenia strategii wzorniczej). Celem jednak do jakiego miał prowadzić przeprowadzony audyt było sporządzenie dokumentu w postaci strategii wzorniczej i to nie tylko z nazwy, lecz w całości wypełniającego definicję zawartą w § 1 pkt 2 umowy warunkowej (nota bene tożsamą z definicją zawartą w umowie nr (...) (...) o dofinansowanie projektu „Tworzenie innowacyjnych rozwiązań wzorniczych w firmie (...)” w ramach Programu (...) (...) 2014 – 2020 (...) (...).4: „(...)” I etap z dnia 10 lipca 2018 r. łączącą powoda z (...)), który to dokument warunkował udział powoda w dalszych etapach konkursu w ramach w/w programu. Na powyższe wskazuje również § 4 ust. 4 umowy warunkowej nakazujący opracowanie strategii wzorniczej zgodnie z wymogami określonymi w Regulaminie konkursu do Etapu I działania 1.4 „(...) (...), zasadami działania 1.4 „(...) (...) i wymogami zapytania ofertowego zamawiającego (powoda). Przedmiot umowy, jak również sam cel jego sporządzenia był pozwanemu znany już z treści zapytania ofertowego, jak również późniejszego uczestnictwa wraz z powodem w panelu ekspertów w (...). Ponadto wynagrodzenie określone w umowie było wynagrodzeniem ryczałtowym za wykonanie całego przedmiotu umowy, a wystawienie faktury warunkowane było przekazaniem powodowi końcowej strategii wzorniczej oraz podpisaniem protokołu odbioru. Nie bez znaczenia jest również zapis § 12 umowy warunkowej dotyczący przeniesienia autorskich praw majątkowych oraz praw zależnych do wszelkich utworów powstałych w związku z przeprowadzeniem audytu wzorniczego i opracowaniem strategii wzorniczej, ewidentnie wskazujący na element twórczy i zindywidualizowany zamówionego przez powoda u pozwanego dzieła. Wobec tego w całości przedmiotową umowę należało zakwalifikować jako umowę o dzieło.

Sąd Okręgowy przywołując przepis art. 627 k.c. zwrócił uwagę, że w wypadku umowy o dzieło niezbędne jest, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do uzyskania z góry określonego, samoistnego, obiektywnie osiągalnego i subiektywnie pewnego rezultatu mającego postać nawet niematerialną, ale ucieleśnioną w jakimś nośniku. W tym przypadku przedmiotowym wytworem pracy twórczej pozwanego miało być sporządzenie konkretnej strategii wzorniczej dla przedsiębiorstwa powoda na potrzeby jego działu w konkursie prowadzonym przez (...). Jak jednoznacznie wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym w szczególności pisma (...) z dnia 20 grudnia 2018 r. i 4 marca 2019 r., oceny dokonanej przez ekspertów (...), wypowiedzenia umowy o dofinansowanie przez (...), a także zeznań świadka H. G. i zeznań wspólnika powodowej spółki (...), (...) Agencja (...)nie zaakceptowała sporządzonej przez pozwanego strategii wzorniczej ze względów formalnych, wyliczając liczne jej braki, uchybienia, niespójności, nierzetelność przy sporządzaniu oraz niespełnienie wymagań stawianych tego rodzaju przedsięwzięciu. Eksperci (...) dokonujący oceny przedłożonej strategii wzorniczej uznali, że opracowanie to nie może zostać uznane za strategię wzorniczą w rozumieniu definicji wskazanej w § 1 ust. 22 umowy o dofinansowanie (analogicznej z definicją zawartą w § 1 pkt 2 umowy warunkowej), a nadto pomimo wskazania konkretnych uchybień w zakresie pierwotnie złożonego opracowania, zawartość merytoryczna tego dokumentu nie uległa znaczącej poprawie w finalnej wersji. W konsekwencji (...) uznała, że projekt zrealizowano niezgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie, co skutkowało odrzuceniem wniosku powoda o dokonanie płatności. Zdaniem Sądu Okręgowego strona powodowa wykazała, że pozwana nie wykonała dzieła w całości zgodnie ze zleceniem, a zatem nie osiągnął rezultatu będącego przedmiotem tej umowy o dzieło. Sąd Okręgowy przywołał pogląd oparty na orzecznictwie, że oddanie dzieła dotkniętego wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do użytku nie powoduje wymagalności wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie. Umowa z dnia 17 października 2017 r. zakładała, ze przedmiot zamówienia miał być wykorzystany przez powoda w postępowaniu konkursowym w ramach Programu (...) (...) 2014 – 2020 prowadzonego przez (...), o czym pozwany doskonale wiedział już z zapytania ofertowego, jak i udziału w panelu ekspertów w (...). Wobec tego niezbędne było, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Innymi słowy pozwana była zobowiązana osiągnąć określony w przedmiotowej umowie cel – sporządzić strategię wzorniczą po uprzednim przeprowadzeniu audytu w przedsiębiorstwie powoda. Dokument o tej nazwie pozwana przekazała powodowi na postawie protokołu zdawczo – odbiorczego z dnia 3 sierpnia 2018 r., a następnie, po wezwaniu z (...), dokonał częściowej poprawny sporządzonego dokumentu. Mimo wprowadzonych poprawek eksperci (...) zakwestionowali ten dokument, uznając, że nie odpowiada on definicji zawartej w umowie o dofinansowanie łączącej powoda z (...). Mając na uwadze okoliczność, iż definicja strategii wzorniczej zawarta z umowie warunkowej z dnia 17 października 2017 r. była analogiczna do tej z umowy o dofinansowanie, należało uznać, iż również w zakresie umowy łączącej strony niniejszego procesu nie został osiągnięty zakładany rezultat w postaci strategii wzorniczej przedsiębiorstwa powoda. Powyższego faktu nie zmienia podpisany protokół zdawczo – odbiorczy, bowiem potwierdza on jedynie przekazanie powodowi dokumentu o nazwie strategia wzornicza, co nie jest tożsame z przekazaniem samej strategii wzorniczej w rozumieniu § 1 pkt 2 umowy warunkowej. W tym przypadku to nie powód, lecz pozwany był specjalistą w zakresie przeprowadzania audytu i sporządzania strategii wzorniczych przedsiębiorstw (co potwierdzają listy referencyjne złożone do akt sprawy niniejszej) i sam powód nie był w stanie ocenić poprawności formalnej i merytorycznej przekazanego mu dokumentu. Ocena ta została dokonana w toku badania przez ekspertów (...) i jej wynik był negatywny (nawet po poprawkach wprowadzonych przez pozwanego). Przyczyną takiej oceny były liczne braki i błędy natury formalnej dyskwalifikujące ten dokument jako strategię wzorniczą. W następstwie takiej oceny strona powodowa nie mogła skorzystać z możliwości udziału w dalszych etapach konkursu o dofinansowanie i umowa z nim została w trybie natychmiastowym rozwiązana przez (...). W tej sytuacji, w ocenie Sądu, nie ulega wątpliwości, iż wada sporządzonego przez pozwanego dzieła w postaci strategii wzorniczej była istotna i uniemożliwiała jej wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem w przyszłości przez stronę powodową i dokument był dla niej bezużyteczny.

Wprawdzie pozwana podnosiła, iż ocena ekspertów (...) była niesłuszna i sporządzony przez niego dokument w istocie był strategią wzorniczą w rozumieniu definicji zawartej w umowie warunkowej, jednakże okoliczności tej w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie zdołała wykazać zgodnie z ciężarem dowodu wynikającym z art. 232 k.p.c. oraz art. 6 k.c.,

Zdaniem Sądu pierwszej instancji dokonana przez stronę powodową zapłata umówionego wynagrodzenia była w istocie świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 § 2 k.c., a powód w momencie zapłaty nie miał wiedzy ani świadomości co do nieprawidłowego wykonania przez pozwanego zamówionej strategii wzorniczej. Jako świadczenie nienależne podlega zwrotowi na podstawie art. 405 k.c., co czyni powództwo w niniejszej sprawie uzasadnionym w całości. Umowa z dnia 17 października 2017 r. przewidywała jedno ryczałtowe wynagrodzenie za przeprowadzenie audytu i opracowanie strategii wzorniczej. W tej sytuacji nie ma znaczenia okoliczność, iż co do samego sposobu i faktu przeprowadzenia audytu nie były zgłaszane żadne zastrzeżenia ze strony powoda. Odnosząc się do wskazanej przez powoda podstawy prawnej dochodzonego roszczenia z art.. 471 k.c., Sąd Okręgowy wskazał, że także i na tej podstawie uwzględnić powództwo w całości. Wystąpiła bowiem po stronie wierzyciela tj strony powodowej szkoda. Kwota dofinansowania przez (...) kosztów kwalifikowanych (w tym kosztów audytu i sporządzenia strategii wzorniczej) miała wynieść 85% tych kosztów. Wynagrodzenie pozwanego wynikające z umowy warunkowej wynosiło 95 000 zł netto, tj. 116 850 zł brutto. Ostatecznie, na skutek wypowiedzenia przez (...) umowy o dofinansowanie ze skutkiem natychmiastowym, (...) odmówiła dokonania wypłaty środków a we wskazanej kwocie netto. Strona powodowa dokonała zapłaty pełnej kwoty wynagrodzenia brutto wykonawcy – pozwanemu, a przy tym nie uzyskała zamówionego dzieła – strategii wzorniczej ani też nie uzyskała dofinansowania. Na nienależyty sposób wykonania zobowiązania przez stronę pozwaną wskazują pisma (...) z dnia 20 grudnia 2018 r. i 4 marca 2019 r., opinie ekspertów oraz zeznania świadka H. G. potwierdzające okoliczności, w jakich doszło ostatecznie do odrzucenia wniosku w wypłatę dofinansowania i wypowiedzenia umowy o dofinansowanie projektu i co było tego przyczyną. We wskazanych pismach (...) jednoznacznie wskazywała, że dokument strategii wzorniczej przygotowany został w sposób nieprawidłowy, był niespójny, brakowało w nim wskazania bezpośrednich powiązań pomiędzy wynikami audytu, zidentyfikowanymi problemami wzorniczymi i przedstawionymi rekomendacjami. Nie przedstawiono również żadnego harmonogramu wdrożenia. Złożone zastrzeżenia do negatywnej oceny strategii wzorniczej również nie odniosły zamierzonego skutku, a (...) stwierdziła, że przedstawione opracowanie nie może być uznane za strategię wzorniczą w rozumieniu postanowień umowy o dofinansowanie projektu (a w konsekwencji także umowy warunkowej zawierającej analogiczną definicję strategii wzorniczej). Dokument ten został sporządzony przez pozwaną bez zachowania należytej staranności, jest on nieprecyzyjny, chaotyczny, brakuje mu logicznej struktury oraz zawiera wiele uchybień natury merytorycznej. Roszczenie będące przedmiotem niniejszego procesu znajduje swoją podstawę faktyczną w sposobie wykonania zobowiązania przez pozwanego względem powoda, które (jak zostało wykazane powyżej) miało nienależyty charakter i spowodowało wystąpienie szkody w mieniu powoda poprzez wydatkowanie pełnej kwoty wynagrodzenia, nieuzyskanie jego 85% sfinansowania przez (...) i nieotrzymanie zamówionego dzieła w postaci strategii wzorniczej w rozumieniu zapisów zawartej umowy. Pomiędzy tymi okolicznościami zachodzi adekwatny związek przyczynowy określony w art. 361 § 1 k.c.

Sąd Okręgowy nie podzielił również zarzutów pozwanego co do bezpodstawnego nieskorzystania przez powoda z możliwości złożenia na podstawie art. 61 ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (tzw. ustawa wdrożeniowa) skargi do sądu administracyjnego oraz zgłoszenia sprawy do Rzecznika Funduszy (...), czym sam miał narazić się na powstanie szkody. Skargę do sądu można bowiem złożyć tylko w przypadku negatywnej oceny samego projektu. Wniosek musi otrzymać pozytywna ocenę formalną. merytoryczną oraz zakończony musi być proces weryfikacji beneficjenta. Tymczasem w sprawie niniejszej wniosek powoda o dofinansowanie nie został zaakceptowany na wstępnym etapie – badania oceny złożonego dokumentu pod nazwą strategia wzornicza, co ostatecznie wyeliminowało powoda z możliwości przystąpienia do drugiego etapu konkursu o dofinansowanie projektu. Również w treści pisma z dnia 4 marca 2019 r. (...) poinformowało powoda, iż niniejsze pismo stanowi ostateczną informację o wyniku weryfikacji wniosku o płatność, od której nie przysługuje możliwość złożenia zastrzeżeń. Natomiast skarga Rzecznika Funduszy (...) i tak nie miałaby wpływu na decyzję (...).

Jako podstawę zasądzenia odsetek powołano art. 481 k.c. a jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach art. 98 § 1 i 3 k.p.c.,

Apelację od tego wyroku wniosła strona pozwana zaskarżając orzeczenie w całości, zarzucając:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na treść orzeczenia, poprzez:

- niezasadne przyjęcie, że umowa warunkowa na realizację audytu i strategii wzorniczej z 17.10.2017 r. stanowiła umowę o dzieło skoro jej elementy oraz faktycznie podjęte czynności przez pozwanego świadczyły o jej mieszanym charakterze - zarówno umowy o dzieło (sporządzenie strategii wzorniczej), jaki i wykonania usług (przeprowadzenia

audytu u pozwanego), o czym Świadczy materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie;

- niezasadne przyjęcie, że skoro (...) negatywnie ocenił strategię wzorniczą przygotowaną przez pozwaną spółkę to przedmiotowe dzieło przekazane powodowi jest dla powoda bezużyteczne i posiada istotne wady, podczas gdy ocena (...) była dowolna, subiektywna oraz w ogóle nie uwzględniła specyfiki przedmiotu strategii;

- niezasadne przyjęcie, że dokument strategii wzorniczej przygotowany przez pozwaną spółkę nie stanowi strategii wzorniczej, pomimo iż dokument ten odpowiada definicji zawartej w § 1 pkt 2 umowy warunkowej na realizację audytu i strategii wzorniczej z dnia 17 października 2017 r. oraz zawiera wszystkie obligatoryjne jej elementy, dzieło zostało Wydane pozwanemu i przez niego przyjęte, a w umowie zawartej między powodem a

pozwanym brak było zapisu, że oceny dokumentu dokonuje podmiot trzeci;

- niezasadne przyjęcie, że pozwany nie osiągnął celu umowy warunkowej na realizację audytu i strategii wzorniczej z dnia 17 października 2017 roku, tj. sporządzenia strategii wzorniczej po uprzednim przeprowadzeniu audytu w przedsiębiorstwie powoda;

- niezasadne przyjęcie, że pozwany nienależycie wykonał zobowiązanie wynikające z

umowy warunkowej zawartej z pozwanym w dniu 17 października 2017 r., podczas gdy to podmiot trzeci tj. (...), z którym powoda łączyła odrębna umowa o dofinansowanie projektu nie realizował swojego zobowiązania, tj. nie zrealizował wniosku o płatność pomimo zawartej z powodem umowy i dostarczeniem przez powoda strategii wzorniczej;

- niezasadnym przyjęciu, że powód w wyniku nienależytego wykonania zobowiązana przez pozwanego został zdyskwalifikowany na jego wstępnym etapie konkursu, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pozwany został pozytywnie oceniony formalnie, merytorycznie oraz zakończony został proces weryfikacji powoda jako beneficjenta, powodowi przyznano dofinansowanie, o czym stanowi podpisana umowa przez pozwanego z (...), a (...) nie zaakceptował „wniosku o płatność, refundacyjnego .

2.naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 231 k.p.c. poprzez przyjęcie faktu za ustalony, że dzieło wykonane przez pozwanego nie stanowi strategii wzorniczej w rozumieniu definicji zawartej w § 4 umowy warunkowej na realizację audytu i strategii wzorniczej z dnia 17 października 2017 roku, mimo braku dostatecznej podstawy do takiego stwierdzenia w zebranym materiale dowodowym;

b) art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, iż pozwany nienależycie wykonywał swoje zobowiązanie wynikające z zawartej pomiędzy stronami umowy warunkowej na realizację audytu i strategii wzorniczej z dnia 17 października 2017 r., podczas gdy powód nie zaoferował obiektywnych dowodów potwierdzających tę okoliczność;

c) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawię materiału dowodowego, dokonanie dowolnej jego oceny oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na:

- uznaniu za wiarygodne i oparciu wyroku na zeznaniach świadka H. G. pracownika (...) pomimo, iż świadek jako pracownik strony umowy zawartej z pozwanym, która odmówiła przyznania pozwanemu dofinansowania jest zainteresowaną w rozstrzygnięciem niniejszej sprawy,

- daniu wiary i uznaniu za logiczne oraz wystarczające do oceny dzieła pozwanego pism

(...), w szczególności pism z dnia 20 grudnia 2018 r. i 4 marca 2019 r. podczas gdy opinie ekspertów (...) obarczone są wysokim stopniem dowolności, subiektywnej oceny, a zarzuty do strategii pozbawione merytorycznego i racjonalnego uzasadnienia,

a podmiot je wydający — (...) zaineresowany wynikiem niniejszej sprawy;

d) odmowie wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadkom prof. P. O. i M. K. jedynie dlatego, że są autorami dokumentu, chociaż zeznania tych świadków były logiczne, wzajemnie uzupełniały się, odnosiły się do konkretnych zarzutów stawianych przez (...) strategii oraz wyjaśniały specyfikę

i odrębności przy projektowaniu usług, a nie wyrobów;

e) pominięciu dowodu z dokumentu strategii wzorniczej złożonego przez pozwaną spółkę w oparciu jedynie na jej ocenie przez (...), przy czym dowód ten mógł zostać oceniony samodzielnie przez Sąd;

f) bezzasadnym odmówieniu wiarygodności zeznaniom prezesa pozwanej spółki i pominięciu twierdzeń strony pozwanej, która w sposób merytoryczny, logiczny i precyzyjna odnosiła się do zarzutów postawionych przez (...) w pismach z dnia 20 grudnia 2018 r. 1 4 marca 2019 r.;

g) pominięciu okoliczności, że doszło do nienależytego wykonania zobowiązania przez (...) wynikającego z zawartej z pozwanym umowy o dofinansowanie i powód winien wystąpić z roszczeniem cywilnym o zapłatę do sądu powszechnego skierowanym

Przeciwko (...), a nie do pozwanego;

h) bezzasadnym przyjęciu, że działania powoda nie naraziły go na powstanie szkody, ponieważ skarga do Rzecznika Funduszy (...) nie miałaby wpływu na decyzję (...), podczas gdy na skutek skargi strony powodowej Rzecznik Funduszy (...) mógł wydać rekomendację (...) o ponowną ocenę ekspertów;

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia w sposób uniemożliwiający dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania przez Sąd pierwszej instancji wyroku uwzględniającego powództwo,

3. naruszenie przepisów prawa materialnego a to:

- art. 6 k.c. poprzez nieuzasadnione obarczenie pozwanego ciężarem udowodnienia okoliczności nienależytego wykonania zobowiązania, podczas gdy ciężar udowodnienia tych przesłanek spoczywa na stronie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne,

- art. 65 § 1 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i ustalenie, że umowa warunkowa na realizację audytu i strategii wzorniczej stanowiła umowę o dzieło podczas gdy ta umowa miała charakter mieszany i zawierała elementy umowy zlecenia oraz umowy o dzieło;

- art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. poprzez ich zastosowanie do ustalonego stanu faktycznego, pomimo tego, że Sąd uznał, że doszło do nienależytego wykonania zobowiązania, a umowa zawarta między stronami była ważna;

- art. 627 k.c. w zw. z art. 471 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, mimo że zebrane dowody nie dały podstaw do przyjęcia, że pozwany nienależycie wykonał swoje zobowiązanie, podczas gdy to inne zobowiązanie wynikające z umowy zawartej między powodem a (...) zostało nienależycie wykonane przez (...);

- art. 643 k.c. w zw. z art. 471 k.c. poprzez jego niezastosowanie, mimo że to powód był uprawniony i zobowiązany do odebrania dzieła i je w całości zaakceptował, a tym samym potwierdził, że świadczenie pozwanej został wykonane zgodnie z treścią zobowiązania;

- art. 361 $ 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że to pozwany zobowiązany był do zapłaty odszkodowania, podczas gdy szkoda pozwanego wynikłą z nienależytego wykonania innego zobowiązania przez (...) wynikającego z łączącej ten podmiot ze strona powodową umowy o dofinansowanie projektu,

Strona pozwana wniosła o dopuszczenie dowodu z dokumentów: pisma o odrzucenia strategii przez (...) wydane firmie (...) Sp.j. P. S., K. L., protestu pozwanego złożonego w przedmiotowej sprawie na okoliczność subiektywnych ocen projektów przez ekspertów (...) i zmian tych ocen a także poglądów (...) co do strategii wzorniczych.

Strona powodowa wniosła o zamianę wyroku w całości i oddalenie powództwa, ewentualnie o przekazanie sprawy sądowi okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając apelację Sad drugiej instancji uznał za własne ustalenia Sądu pierwszej instancji, nieco jednak odmiennie oceniając podstawy prawne roszczenia i zważył co następuje:

Zarzut naruszenia art. 328§2 k.p.c. jest o tyle nieadekwatny, że z uwagi na art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 04 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019r. poz. 1469 do sporządzenia uzasadnienia miał zastosowanie przepis art. 327 ¹ k.p.c.

Niewątpliwie podstawa odstąpienia od umowy nie została przez Sąd Okręgowy wskazana. Jednak podstawa faktyczna i prawna rozstrzygnięcia nie budzi wątpliwości i orzeczenie poddaje się kontroli instancyjnej. Wskazano zarówno podstawę faktyczną jak i prawną rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy przyjął bowiem, że podstawą rozstrzygnięcia jest art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c. a to wobec odpadnięcia podstaw do zapłaty wynagrodzenia w aspekcie ujawnionej nieprzydatności projektu. Natomiast podstawy zastosowania art. 471 k.c. Sąd rozważał jako alternatywną, możliwą do przyjęcia inną podstawę rozstrzygnięcia.

Nie jest także zasadny zarzut wadliwej wykładni umowy. Strona pozwana musiała uznawać, że audyt jaki wykonywała pozwana miał służyć jedynie wygenerowaniu raportu strategii wzorniczej(co wynika z treści §5 umowy k. 141). Potwierdzeniem tego jest także treść zapytania ofertowego (pkt 2.1.1). Audyt nie był więc samodzielnym elementem wykonania zobowiązania lecz w zamierzeniu były to czynności oceny działalności strony powodowej pod względem potencjału i potrzeb wzorniczych, które miały ostatecznie również doprowadzić do realnego wyniku w postaci strategii wzorniczej, która miała umożliwiać uczestniczenie w procedurze konkursowej. To właśnie rezultat tego audytu był głównym świadczeniem strony pozwanej i strony przewidziały konkretny końcowy efekt umowy tj opracowanie w postaci Strategii wzorniczej, będącej także efektem przeprowadzonego Audytu (k144). Jeżeli zaś w umowie mieszanej wyraźnie przeważa pewien rodzaj świadczenia, a jedynie świadczenia uboczne mają inny charakter, wówczas przyjmuje się, że do tego stosunku zastosowanie maja przepisy dotyczące umowy nazwanej głównego typu (por. wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., IV CSK 319/09, Lex nr 584772; z 15 czerwca 2000 r., II CKN 287/10, niepubl.; z 19 stycznia 2012 r., IV CSK 201/11, Lex nr 1169148 i z dnia 21 marca 2013 r. III CSK 216/12 niepubl. oraz uchwała Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2010 r., III CZP 104/10, OSNC 2011/7-8/79).

W tym przypadku zamiarem stron było osiągnięcie określonego efektu w postaci wygenerowania dokumentu – „strategii wzorniczej:, która według zgodnego zamiaru stron umożliwiała uczestniczenia w przyznaniu dofinansowania na realizacje projektu „Tworzenie innowacyjnych rozwiązań wzorniczych w firmie (...) w ramach programu(...) (...) 2014r.-2020. Zasady wykładni oświadczeń woli stron umowy nakazują przyjęcie założenia, iż wola stron była racjonalna i miała na celu osiągnięcie rezultatu zgodnego ze zdrowym rozsądkiem i interesem stron (wyrok SN z dnia 19 listopada 2002 r., IV CKN 1474/00 niepubl.).Biorąc zaś pod uwagę, że z zapytania ofertowego i z §4 umowy wynikało, że w założeniu leżącym u podstaw zawarcia umowy wykonawca miał być zobowiązany do działań wynikających z wymogów realizacji usług na rzecz projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności a ponadto uwzględniając, wymogi regulaminu konkursu do Etapu I działania 1.4 „ (...)” oczywiste dla obu stron musiało być , że efekt świadczenia strony powodowej tj dokumentacja miała być przygotowana zgodnie z wymogami konkretnej procedury umożliwiającej dofinansowanie. Efekt więc to „(...)” przygotowana zgodnie w wymogami konkursu. Taki efekt spełniał elementy dzieła w rozumieniu art. 627 k.c. Prawidłowo Sąd Okręgowy wskazywał, że dzieło to określony, samoistny, obiektywnie osiągalny rezultat, który może mieć nawet niematerialną postać ale ucieleśnioną w jakimś nośniku. Taki rezultat strony określiły w § 5. Jeżeli zaś wykonawca miał uwzględniać uwagi zgłoszone przez (...) zgłoszone do końcowej wersji (k. 141) to nie budzi wątpliwości, że ocena prawidłowo realizacji zobowiązania nie mogła nastąpić już w chwili przekazania końcowej wersji lecz sprawdzenie jakości zależało od wyniku procedury uzyskania dofinansowania.

Dla Sądu Apelacyjnego nie budzi jednak wątpliwości, że strona pozwana dzieło wykonała i zostało ono odebrane. Wbrew jednak zarzutom strony pozwanej fakt wykonania i odebrania dzieła nie uchyla możliwości odstąpienia od umowy i żądania zwrotu zapłaconego wynagrodzenia. Zgodnie z art. 638§1 k.c. o odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Nawet jeżeli strona odebrała przedmiot umowy bez zastrzeżeń to z uwagi na cel umowy zbadanie przez uprawnione dzieła zależne było od wyniku procedury (...) i od oceny eksperckiej. W chwili podpisania protokołu zdawczo odbiorczego nie doszło wiec do utraty uprawnienia o jakiej mowa w art. 563§1 k.c. Zgodnie z odpowiednio stosowanym art. 556 ¹§1 k.c. wada fizyczna dzieła polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności dzieło jest wadliwe jeżeli nie ma właściwości, które tego rodzaju dzieło powinno mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia jak i nie nadaje się do celu, o którym zamawiający poinformował wykonawcę a wykonawca przy zawarciu umowy nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia. Sąd Apelacyjny nie miał żadnych wątpliwości czemu miało służyć sporządzenie strategii wzorniczej. Sam Prezes pozwanej zeznawał, że strategia wzornicza miała spełniać 7 punktów regulaminu konkursu. O tych 7 punktach zeznawała także świadek G.. Trzeba więc przyjąć, że stronom nie chodziło o uzyskanie świadomości strony powodowej co do jej potrzeb wzorniczych jak i nie chodziło o poszerzenie danych o możliwych szansach rozwoju strony powodowej lecz o przygotowanie strategii tj dokumentu mającego służyć uzyskaniu dofinansowania ze środków publicznych. Nie zmienia tego treść zeznań A. B. wskazujących, że na panelu ekspertów T. K. stwierdził, że strategia jest mu potrzebna by wyznaczyć kierunek rozwoju firmy. Treść bowiem propozycji porozumienia z dnia 18 marca 2019r. podpisanej przez pozwaną jednoznacznie wskazuje, że kwestia zatwierdzenia strategii wzornictwa sporządzonej przez pozwaną stanowiła element istotny z punktu widzenia celu działania stron. Zeznania P. O. również jednoznacznie wskazują, że projekt miał w założeniu być przedmiotem oceny w konkursie 1-4 (...). Zeznania tego świadka potwierdzają też, że strona powodowa nie mogła samodzielnie ocenić poziomu merytorycznego strategii. Potwierdzają one również, że pozwana spółka miała świadomość konieczności uzupełnienia strategii. Fakt, że opracowana strategii wzornicza nie spełniała oczekiwanych wymogów wynikających z zamiaru stron wynika z pism (...) z dnia 28 września 2018r. , 20 grudnia 2018rr i 4 marca 2019r. k697-7-703 oraz z zeznań świadka H. G. odwołującej się do zarzutów ekspertów, co jest spójne z przekazem wspólnika strony powodowej. Okoliczność, że P. O., M. K. i A. B. uznawali prawidłowość i przydatność opracowania nie uchyla prawidłowości ustaleń. Okoliczność bowiem, że Sąd Okręgowy uznał wiarygodność jednej z grup przeciwstawnych dowodów, nie uzasadnia sama w sobie zarzutu naruszenia art. 233§1 k.c. Treść powołanych przez Sąd Okręgowy pism (...) wskazuje, że strategia nie została poprawiona. Dokumenty te potwierdzają niespójność projektu przygotowanego przez pozwaną, oraz stwierdzają, że w strategii brakowało analizy produktów firmy w zakresie istotnych cech związanych z rozwojem branży, błędnie zdefiniowano potrzeby wzornicze strony powodowej, zaplanowane zakupy nie zostały właściwie uzasadnione, model biznesowy zaproponowany w strategii nie wpisuje się w podstawowy cel działania 1.4. (...). Do tego zaś celu odwoływano się przy określeniu przedmiotu umowy łączącej strony. Treść pism (...) jednoznacznie również wskazuje na wystąpienie nieprawidłowości w projekcie. Mimo wiec, że strona pozwana słusznie wskazuje, że efekt w postaci dofinansowania nie stanowił przedmiotu świadczenia pozwanej i nie gwarantowała ona uzyskania dofinansowania, to jednak wykazane przyczyny dyskwalifikowały stronę powodową już na wstępnym etapie z możliwości uczestniczenia w konkursie dla jakich strona powodowa nie uzyskała dofinansowania. Strona powodowa wykazała istotną wadliwość projektu tj Strategii W.. Pomimo wskazania konkretnych uchybień zawartość merytoryczna projektu nie uległa poprawie a przygotowany dokument /strategia/nie został przygotowany w sposób prawidłowy. Dokumenty (...) i zeznania świadka G. podlegały zasadzie swobodnej oceny dowodów i były wystarczające do przyjęcia, że przedmiot świadczenia pozwanej dotknięty był wadą istotną. To, że świadek jest pracownikiem Agencji nie oznacza, że jest on osobiście zainteresowany wynikiem rozstrzygnięcia i nie oznacza też samo w sobie niewiarygodności przekazu. Skoro zaś wykazana wadliwość opracowania nie została poprawiona to oznacza, że strona pozwana nie uczyniła zadość obowiązkowi usunięcia wady opracowania. Należy więc uznać skuteczność odstąpienia od umowy w oparciu o art. 560§1 k.c. Zgodnie więc z art. 494§1 k.c. strona powodowa mogła żądać zwrotu wszystkiego co świadczyła, a więc także kwoty stanowiącej VAT. W orzecznictwie wskazywano bowiem, że nie ma podstaw do zmniejszenia świadczenia zwracanego na podstawie art. 494 k.c. nawet jeżeli pozwana nie ma już możliwości dokonania korekty deklaracji podatkowej (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2009 r. III CSK 267/08 IV CK 151/03 ).

Fakt, że strona powodowa mogła realizować także roszczenie odszkodowawcze (dla którego kwestia możliwości odliczenia podatku VAT byłaby istotna) nie oznacza nieprawidłowości uwzględnienia powództwa w oparciu o przepisy powołane przez Sąd Apelacyjny. Strona powodowa mogła żądać zwrotu całego świadczenia a zarzutu zatrzymania nie podniesiono. Nie doszło do naruszenia art. 6 k.c. skoro strona powodowa wykazała podstawy do odstąpienia od umowy. Strona pozwana zaś nie wykazała ani wadliwości oceny ekspertów (...) ani też, że skarga do Rzecznika Funduszy (...) mogła doprowadzić do zweryfikowania opinii ekspertów.

Dowody przeprowadzone w sprawie nie dają też dostatecznej podstawy do oceny, że to (...) nieprawidłowo wykonywał umowę o dofinansowanie projektu zawarta ze strona powodową. Okoliczność, że (...) nie zaakceptował inne strategii wzorniczej złożonej w ramach wniosku firmy (...) Sp.j. P. S. , K. L. (co wywołało protest) nie tworzy domniemania nieprawidłowości działania ekspertów (...) działającej w trybie przepisów powołanych w umowie nr (...) (...) Pozwana nie wykazała naruszenia procedur przez (...) w tej konkretnej procedurze. Umowa zawarta ze stroną powodową przez (...) został wypowiedziana. co również pośrednio potwierdza wadliwość projektu.

Pozwana nie wykazała jakiejkolwiek przydatności wyniku audytu tj projektu dla strony powodowej a przede wszystkim audyt (jak wyżej rozważono) został sporządzony jedynie w celu realizacji procedury dofinansowania.

Nie wykazano też twierdzeń, że strona powodowa ostatecznie uzyskała dofinansowanie dzięki danym wynikającym z projektu przygotowanego przez stronę pozwaną.

Z tych względów apelację jako niezasadną oddalono w oparciu o art. 385 k.p.c. w zw. 374 k.p.c. i art. 15 zzs ¹ ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.), w zw. z art. 6 ust.1 i 2 ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.1090).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 i §10 ust.1 pkt 2rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz.U. 2015 r. poz. 1800 ze zm.).

SSA Sławomir Jamróg