Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2024 r. w Grudziądzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. (...) (...) z siedzibą w G.

przeciwko E. W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  ustala, że koszty procesu ponosi strona powodowa.

asesor sądowy Sylwia Liedtke

Sygn. akt I C 1505/23

Dnia 31 lipca 2024 r.

UZASADNIENIE

Powód B. (...) (...) z siedzibą w G. wniósł o zapłatę od pozwanej E. W. kwoty 3.262,57 zł na którą składa się kwota 2.101,44 zł tytułem pozostałej do zapłaty kwoty pożyczki wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 1.161,13 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie wyliczonych od kwoty kapitału na dzień 23.11.2023 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 19 kwietnia 2019 r. pozwana zawarła z (...) S.A. umowę pożyczki o numerze (...). Kwota do zapłaty wynosiła 8.725,66 zł. Kwota pożyczki została przekazana pozwanej przez poprzedniego wierzyciela. Pozwana zobowiązała się do spłaty zobowiązania wynikającego z umowy w 60 tygodniowych ratach, każda w wysokości 145,43 zł w tym ostatnia wyrównująca, płatnych w okresach od dnia 28.04.2019 r. do 18.06.2020. Pozwana z dniem 16.02.2020 r. zaprzestała spłaty rat. Z informacji uzyskanych od poprzedniego wierzyciela wynika, że pozwana na poczet niniejszej umowy dokonała wpłat w łącznej kwocie 6.221,74 zł. Przedmiotowa wierzytelność została zbyta na rzecz powoda na mocy umowy sprzedaży wierzytelności zawartej z (...) S.A. w dniu 27.12.2021 r.

Zarządzeniem z dnia 5 lutego 2024 r. odpis pozwu wraz z załącznikami nakazano doręczyć pozwanej oraz wezwano pozwaną do złożenia odpowiedzi na pozew w której ustosunkuje się ona do pozwu i przedstawi stanowisko procesowe w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia zobowiązania pod rygorem zwrotu odpowiedzi na pozew wniesionej po upływie terminu oraz pod rygorem wydania wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym.

Pozwana nie odebrała odpisu pozwu, zatem zarządzeniem z dnia 6 marca 2024 r. zobowiązano pełnomocnika powoda do doręczenia pozwanej odpisu pozwu za pośrednictwem komornika.

W toku czynności Komornik ustalił, że pozwana zamieszkuje pod adresem wskazanym w pozwie, lecz nie udało się jej zastać. W miejscu czynności pozostawiono zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w siedzibie komornika. Wobec niestawienia się pozwanej, korespondencje uznano za doręczoną w ostatnim dniu 14 dniowego terminu od pozostawienia zawiadomienia tj. w dniu 26 kwietnia 2024 r.

Pozwana nie złożyła odpowiedzi na pozew w przepisanym terminie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 kwietnia 2019 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zawarła z pozwaną umowę pożyczki nr (...). Całkowita kwota pożyczki wynosiła 5.180 zł, natomiast całkowita kwota do zapłaty opiewała na kwotę 8.725,66 zł. Rzeczywistą roczną stopę oprocentowania ustalono na 166,10 %. Oprócz kapitału, pożyczkobiorczyni zobowiązała się do spłaty kosztów w łącznej w wysokości 3.545,66 zł, na które składały się: prowizja za udzielenie pożyczki – 2.111,33 zł, opłata przygotowawcza – 40 zł, opłata za elastyczny plan spłat – 904,86 zł oraz odsetki w kwocie 489,47 zł. Spłatę pożyczki rozłożono na 60 tygodniowych rat, z czego 59 rat ustalono na kwotę 145,43 zł, natomiast 60 ostatnią ratę na kwotę 145,29 zł.

Stosownie do treści ust. 2 powyższej umowy terminy spłaty pierwszej i kolejnych tygodniowych rat w przypadku pożyczki tygodniowej w gotówce upływały w kolejnych tygodniach licząc od zawarcia umowy.

W ust. 9 umowy wskazano, że elastyczny plan spłat jest pakietem świadczeń w ramach umowy pozwalającym na zarządzanie pożyczką i składa się z okresowej przerwy spłacie i gwarancji zniesienia obowiązku spłat. W przypadku pożyczki tygodniowej w gotówce okresowa przerwa w spłacie to świadczenie polegające na uprawnieniu klienta do odroczenia terminu spłaty rat wynikających z pierwotnego harmonogramu określonego w umowie w wymiarze od 1 do 4 raty bez podania przyczyny. Przy czym odroczenie spłaty rat może być wykorzystane albo jednorazowo (4 następujące po sobie raty tygodniowe), albo jako odroczenie kilku nie następujących po sobie rat tygodniowych, jednak łączna liczba odroczonych rat nie może przekroczyć 4 rat w ciągu całego okresu obowiązywania umowy. W przypadku skorzystania z tej opcji przez konsumenta, termin wymagalności odroczonych rat miał zostać przesunięty w czasie, a odroczone raty miały być płatne po terminie spłaty pożyczki (czas obowiązywania umowy miał ulec przedłużeniu o liczbę tygodni równą liczbie rat, których płatność została odroczona). Warunkiem skorzystania przez klienta z tego przywileju było spełnienie następujących przesłanek, a mianowicie:

a) upływ co najmniej 4 tygodni od daty zawarcia umowy,

b) spłata co najmniej kwoty równej czterem pełnym ratom pożyczki oraz

c) złożenie wniosku przez klienta telefonicznie na infolinii powódki najpóźniej na jeden tydzień przed terminem płatności raty, której spłata miała być odroczona, albo złożenie wniosku na piśmie podczas wizyty doradcy powódki w domu klienta najpóźniej w dniu płatności raty, której dotyczy wniosek o okresową przerwę w spłacie.

W umowie zastrzeżono, że z tytułu odroczonej płatności rat nie są naliczane żadne dodatkowe odsetki od kwoty pożyczki brutto, a łączna kwota odsetek umownych nie ulega zmianie. Gwarancja zniesienia obowiązku spłaty to warunek umowy polegający na tym, że w przypadku zgonu pożyczkobiorcy w trakcie trwania umowy, pożyczkodawca zwalnia klienta z długu.

(dowód: umowa pożyczki nr (...) z dnia 19.04.2019 r. – k. 18-20)

Pozwana na poczet powyższej umowy dokonała wpłat w łącznej kwocie 6.221,74 zł.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 27 grudnia 2021 r. (...) S.A. z siedzibą w W. (zbywający) zawarł z powodem (nabywającym) umowę przelewu wierzytelności. Stosownie do ust. 2 umowy zbywający przenosi a nabywający nabył wszystkie prawa, tytuły, i korzyści zbywającego związane z wierzytelnościami zbywającego m.in. wobec pozwanej E. W. wynikające z zawarcia umowy nr (...) z dnia 19 kwietnia 2019 r.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 27.12.2021 r. – k. 9-13, wyciąg z załącznika nr 11 do umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 27.12.2021 r. – k. 28v)

Pismem z dnia 24 stycznia 2022 r. powód zawiadomił pozwaną o przelewie wierzytelności (...) S.A. na rzecz powoda.

(dowód: pismo z dnia 24.01.2022 r. – k. 21-23)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedstawionych przez powoda dowodów z dokumentów, których autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana. Dokumenty te nie budziły również wątpliwości Sądu.

W niniejszej sprawie pozwana, której prawidłowo doręczono odpis pozwu w wyznaczonym terminie nie złożyła odpowiedzi na pozew (art. 339 § 1 k.p.c.). W myśl zaś art. 339 § 2 k.c. w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Orzekanie w trybie zaocznym oznacza możliwość uznania twierdzeń powoda za prawdziwe, choćby nie przedłożył żadnych dowodów. Jednakże Sąd każdorazowo ma obowiązek ustosunkowania się do twierdzeń powoda z punktu widzenia ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a przepis art. 339 § 2 k.p.c. nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Przepis art. 339 § 2 k.p.c. ustanawia domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczących okoliczności faktycznych w wypadku bezczynności pozwanego, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Domniemanie to dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe. Ten wyjątkowy przepis nie może być wykładany rozszerzająco. Zatem sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c. Sąd nie jest zatem zwolniony z obowiązku dokonania prawidłowej oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach. Negatywny wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia: 7 czerwca 1972 r. III CRN 30/72, 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, 6 czerwca 1997 r., I CKU 87/97, 15 marca 1996 r., I CRN 26/96, 15 września 1967 r., III CRN 175/67)

Sąd nie może również przyjąć za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli budzą one wątpliwości. W sformułowaniu art. 339 § 2 k.p.c. mowa jest o przyjęciu za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli "nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy".

Zgodnie z treścią art. 720 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Oznacza to, że przy umowie pożyczki, głównymi świadczeniami stron są, po stronie pożyczkodawcy udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony okres czasu, a ze strony pożyczkobiorcy, zwrot tych środków.

Do zawartej umowy ma zastosowanie art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, w którym określono maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu, na które składają się wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek. Zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu (na dzień zawarcia umowy pożyczki) pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu.

W niniejszej sprawie pozaodsetkowe koszty kredytu nie przekroczyły całkowitej kwoty pożyczki, a zatem zostały ustalone na poziomie dopuszczalnym z regulacją przewidzianą w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim. Jednakże powyższe nie wyłącza dopuszczalności i obowiązku oceny przez sąd (z urzędu), czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone (art. 385 ¹ § 1 k.c.). Jest oczywiste, że przepisy art. 36a u.k.k. nie określają pozytywnie, w sposób bezwzględnie wiążący, liczby, charakteru i konkretnej wysokości kosztów składających się na pozaodsetkowe koszty kredytu, a jedynie wytyczają ramy, w których postanowienia umowy kredytu konsumenckiego, określające te koszty, muszą się mieścić. Korzystając ze swobody kontraktowej, którą zapewniają te ramy, strony (w praktyce przedsiębiorca) nie mogą pomijać dodatkowych, ustawowych ograniczeń swobody kontraktowej, wynikających z art. 385 ¹ i n. k.c. Stosowne postanowienia nie mogą kształtować ponoszonych przez kredytobiorcę-konsumenta pozaodsetkowych kosztów kredytu w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2022 r., I NSNc 455/21).

Sąd bowiem może, a nawet powinien dokonywać oceny postanowień zawartych umów, a także postanowień samych wzorców umów, co do ich zgodności z prawem. Ocena ta może zostać dokonana również in concreto w toczącym się miedzy przedsiębiorcą, a konsumentem sporze, którego przedmiotem są skutki prawne określone postanowieniami umowy. Umowy konsumenckie podlegają bowiem ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 ¹ § 1 k.c. z wyłączeniem jedynie jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez proferenta (por.m.in. wyrok SA w Warszawie z dnia 15 czerwca 2007 r., VI Ca 228/07, LEX).

Materia niedozwolonych klauzul umownych, nazywanych również klauzulami abuzywnymi została uregulowana w art. 385 ¹ § 1 k.c. Celem wprowadzenia tych przepisów do porządku prawnego był zamiar zapewnienia konsumentom skuteczniejszej ochrony w stosunkach umownych z profesjonalistami oraz potrzeba uwzględnienia postanowień dyrektywy nr (...) z 5 kwietnia 1993 r. o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich (Dz.Urz. WE z 1993 r. L 95).

Nie budziło wątpliwości, że poprzednik prawny powoda jest profesjonalnym podmiotem, którego działalność polega na udzielaniu pożyczek. Pozwana E. W. zawarła natomiast umowę pożyczki jako konsument w rozumieniu art. 22(1) k.c., tj. osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej z przedsiębiorcą bezpośrednio niezwiązanej z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Przepis art. 385(1) § 1 k.c. stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Za nieuzgodnione indywidualnie uznaje się te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§ 4). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznaje się działania wykorzystujące np. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania Rażące naruszenie interesów konsumenta zachodzi zaś w sytuacji, w których w rażący sposób została naruszona równowaga interesów stron umowy przez to, że jedna z nich wykorzystała swoją przewagę, formułując konkretne postanowienie umowy.

Należy wyjaśnić, że wynagrodzeniem za korzystanie przez pożyczkobiorcę z kwoty uzyskanej w ramach pożyczki są zasadniczo odsetki, których górny pułap w celu zapobieżenia lichwie został wyznaczony przepisem art. 359 § 2(1) k.c. - jako dwukrotność odsetek ustawowych . Strony pożyczki łączył dobrowolny stosunek zobowiązaniowy i to one autonomicznie mogły decydować o warunkach zawartej umowy. Pierwotny wierzyciel udzielając pożyczki, co do zasady był uprawniony do obciążenia pożyczkobiorcy kosztami/opłatami za różne czynności związane z zawarciem umowy. Za niedopuszczalną należy uznać jednak sytuację, w której jedna ze stron wykorzystując swoją pozycję profesjonalisty, kształtuje wzorzec umowny w ten sposób, że wprowadza do niego konstrukcję prawną prowadzącą do pokrzywdzenia drugiej strony – konsumenta, poprzez jego obciążenie nadmiernymi, rażąco wygórowanymi kosztami znacznie odbiegającymi od faktycznie poniesionych wydatków. Umowa pożyczki sformułowana zgodnie z zasadami uczciwego i rzetelnego obrotu na rynku kapitałowym powinna jasno określać, które opłaty/prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługą. Wspólną cechą ustalania wysokości wszelkich opłat/prowizji, jest to, że muszą one stanowić ekwiwalent świadczonych usług i co do zasady odpowiadać rzeczywistym kosztom poniesionym z tego tytułu.

Za niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu art. 385(1) § 1 k.c., należy więc uznać te postanowienia, które pod postacią opłaty pobieranej formalnie na poczet pokrycia kosztów konkretnych czynności, faktycznie stanowią dla pożyczkodawcy wyłącznie źródło zysku. Przywołany przepis art. 385(1) § 1 k.c. chroni konsumenta, jako słabszego uczestnika obrotu w relacjach z przedsiębiorcą - profesjonalistą w danej dziedzinie. W sytuacji, gdy przedsiębiorca narzucił pożyczkobiorcy (konsumentowi) wszystkie warunki umowy, w tym także dotyczące dodatkowych kosztów i opłat, nie pozostawiając mu żadnego wyboru, zachodzi nieusprawiedliwiona dysproporcja praw i obowiązków stron umowy - na niekorzyść pozwanego.

W wyniku analizy treści formularza umowy pożyczki z dnia 19 kwietnia 2019 r., Sąd powziął wątpliwości, co do wysokości i zasadności dodatkowych kosztów związanych z udzieleniem przedmiotowego stosunku prawnego, a mianowicie prowizji określonej w umowie na kwotę 2.111,33 zł oraz opłaty za Elastyczny Plan Spłaty w wysokości 904,86 złotych.

W ocenie Sądu, postanowienia te stanowią klauzule niedozwolone - abuzywne w rozumieniu art. 385(1) k.c. albowiem ewidentnie naruszają one interesy konsumenta oraz godzą w równowagę kontraktową tego stosunku i kształtują jego prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, z uwagi na wysokość tych opłat w stosunku do faktycznie udzielonej pozwanej do dyspozycji kwoty tytułem pożyczki.

Niewątpliwym bowiem jest, że wynagrodzenie prowizyjne jest wygórowane stanowi bowiem ponad 40 % kwoty faktycznie udzielonej do dyspozycji pozwanej tytułem pożyczki. Ponadto w ocenie Sądu, zarówno z treści postanowień umowy, jak również w toku niniejszego procesu powód nie wykazał zasadności tych kosztów oraz zasad ustalenia wysokości tej prowizji. W konsekwencji Sąd nie miał możliwości zweryfikowania tej opłaty zarówno pod kątem zasadności, jak i jej wysokości. Powód nie wykazał, aby w związku z nałożeniem prowizji podjął jakiekolwiek czynności związane z zawarciem umowy lub jej obsługą, tym bardziej, iż naliczył już opłatę przygotowawczą. Stosownie do poglądu utrwalonego w orzecznictwie brak możliwości jednoznacznego ustalenia, do jakich czynności kredytodawcy albo osoby trzeciej odnosi się zastrzeżony koszt pozaodsetkowy, a więc za co właściwie płaci konsument jest typowym przejawem abuzywności postanowienia umownego (zob. np. wyrok SO w Łodzi z 19.07.2019 r., III Ca 435/19, LEX nr (...); wyrok SO w Gliwicach z 21.04.2022 r., III Ca 230/21, LEX nr (...); wyrok SO w Sieradzu z 16.11.2022 r., I Ca 462/22, LEX nr (...); wyrok SO w Poznaniu z 8.03.2023 r., II Ca 131/23, LEX nr (...)). Należy również zauważyć, że powód ustalił w umowie odsetki za okres korzystania z kwoty wypłaconej pozwanej, które stanowią właśnie wynagrodzenie i rekompensatę za korzystanie z pieniędzy stanowiących własność pożyczkodawcy.

W ocenie sądu jako profesjonalista pożyczkodawca, nie może korzystać z ewentualnej nieświadomości, braku wiedzy osób zaciągających pożyczki, których nieświadomość pragnie wykorzystać i na podstawie tego dochodzić rażąco wygórowanych kwot obsługi tego zadłużenia czy w ogóle samych kosztów udzielenia pożyczki, które pozostają w całkowitym oderwaniu od samej kwoty kapitału pożyczki.

Odnosząc się natomiast do opłaty za elastyczny plan spłat to również w tym przypadku powód nie wykazał w toku niniejszego procesu, w jaki sposób kwota ta została ustalona. Nie wynika to także z treści postanowień umowy. Powód nie udowodnił aby sama możliwość skorzystania przez biorącego pożyczkę z odroczenia terminu płatności od 1 do 4 rat, generowała po jego stronie jakiekolwiek koszty. Tym bardziej niezrozumiałe jest obciążenie pozwaną z tego tytułu opłatą w kwocie przekraczającej 900 zł. Zwolnienie z długu na wypadek śmierci ma zaś czysto fikcyjny charakter. Śmierć sama przez się zwalnia dłużnika z wszelkich doczesnych zobowiązań. Zwolnienie z długu spadkobierców wymagałoby natomiast zawarcia z nimi stosownej umowy (art. 508 k.c.). Pożyczkodawca może obciążyć pożyczkobiorcę, wyłącznie taką opłatą, która służy pokryciu kosztów rozpatrzenia wniosku w przedmiocie skorzystania z przewidzianych pakietem udogodnień lub przygotowania zmiany postanowień umowy. Koszty te ze względów technicznych mogą oczywiście mieć charakter zryczałtowany, tym niemniej jednak przyjęty ryczałt powinien korespondować w jakikolwiek sposób z kosztem czynności jakie rzeczywiście pożyczkodawca musiał podjąć w związku z przygotowaniem i zawarciem umowy w przedmiocie zmiany postanowień umowy. W niniejszej sprawie natomiast koszty usługi elastyczny plan spłat pozostają w rażącej dysproporcji do ustalonego w umowie wynagrodzenia.

Wobec powyższego, powód ustalając zapisy i dodatkowe opłaty z tytułu prowizji za udzielenie pożyczki i opłaty za elastyczny plan spłat wykorzystał swoją pozycję profesjonalisty i ukształtował wzorzec umowy w taki sposób, że wprowadził do niego konstrukcję prawną, która prowadzi do pokrzywdzenia jednej ze stron stosunku prawnego, w tym wypadku konsumenta.

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że powołane postanowienia umowne dotyczące prowizji oraz opłaty za Elastyczny Plan Spłaty stanowią niedozwolone postanowienie umowne, a zatem nie wiązały one pozwanej. Skutkiem prawnym zastosowania przez przedsiębiorcę w umowie z konsumentem niedozwolonych postanowień umownych jest częściowa bezskuteczność umowy, polegająca na tym, że postanowienie umowne uznane za niedozwolone stają się bezskuteczne, natomiast w pozostałym zakresie umowa jest wiążąca. Innymi słowy "brak związania" postanowieniem umownym na skutek uznania go za niedozwolone nie oznacza nieważności czy bezskuteczności umowy w całości, a jedynie w określonym zakresie (art. 385(1) § 2 k.c.). Powód nie mógł wobec tego oczekiwać od pozwanej zapłaty prowizji oraz opłaty z tytułu opcji dodatkowej Elastyczny Plan Spłaty, ani też zarachowywać wpłat dokonywanych przez pozwaną na poczet powyżej wskazanych należności.

Biorąc powyższe pod uwagę konieczne stało się prawidłowe obliczenie wysokości zobowiązania pozwanej z tytułu umowy pożyczki z uwzględnieniem dokonanych przez nią wpłat.

Pozwana zgodnie z treścią zawartej umowy była zobowiązana do spłaty łącznej kwoty 8.725,66 zł. Postanowienia dotyczące prowizji w kwocie 2.111,33 zł oraz opłaty za elastyczny plan spłat w kwocie 904,86 zł sąd uznał za bezskuteczne. Wobec tego pozwana była zobowiązana do zapłaty kwoty 5.709,47 zł. Przed wniesieniem pozwu pozwana uiściła już raty w kwocie przekraczającej kwotę zobowiązania tj. w łącznej wysokości 6.221,74 zł a zatem spłaciła całe zobowiązanie wobec powoda przysługujące mu z umowy.

Powód dochodził również skapitalizowanych odsetek maksymalnych za opóźnienie w kwocie 1.161,13 zł od kwoty kapitału. Stosownie do art. 481 § 1 i 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. Pozwana spłaciła cały kapitał z umowy z dnia 19.04.2019 r. Powód nie wykazał również, aby spłat tych dokonywała później, niż była do tego zobowiązana.

Z opisanych powyżej przyczyn uznać należy, że powództwo należało oddalić w całości.

W punkcie II sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., ustalając, że poniesione koszty procesu powód ponosi we własnym zakresie, albowiem w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego brak było podstaw, aby obciążyć nimi pozwaną.

asesor sądowy Sylwia Liedtke