Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Łęczycy, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wojciech Wysoczyński

Protokolant: st. sek. sąd. Katarzyna Retkowska

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2024 r. w Łęczycy, na rozprawie,

w sprawy z powództwa M. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w S.

przeciwko TUZ Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 107 zł. ( sto siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

3.  obciąża i nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łęczycy kwotę 178,76 ( sto siedemdziesiąt osiem złotych 76/100) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sędzia Wojciech Wysoczyński

Sygnatura akt I C 179/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 maja 2023 roku, powód M. J. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z siedzibą w S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika - adwokata wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Towarzystwo (...) z siedzibą w W. kwoty 499,80 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych / pozew k. 3-5/.

Sąd Rejonowy w Łęczycy nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 24 maja 2023 roku, uwzględnił roszczenie zgłoszone w pozwie / nakaz zapłaty k. 41/.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 5 czerwca 2023 roku, pozwany reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Strona pozwana kwestionowała powództwo co do zasady i wysokości / sprzeciw k. 46-48/.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 marca 2022 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) nr rejestracyjny (...), należący do S. W. (1) /bezsporne/.

Sprawca wypadku w chwili zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym /bezsporne/.

Z uwagi na to, że pojazd marki V. (...) w wyniku kolizji uległ uszkodzeniu, zaś poszkodowanemu S. W. (1) niezbędny był pojazd którym dojeżdżałby do pracy, w dniu 16 marca 2022 roku, zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego numer (...).

Przedmiotem umowy najmu był pojazd K. (...). Ustalona przez strony stawka dobowa wyniosła kwotę 280 złotych netto / bezsporne, umowa k. 9 /.

Przekazanie pojazdu najemcy przez powoda nastąpiło w dniu 16 marca 2022 roku / umowa k.9/.

W tym samym dni tj. w dniu 16 marca 2022 roku, pozwany zaproponował poszkodowanemu zorganizowanie pojazdu zastępczego oraz pouczył, iż jeśli poszkodowany zdecyduje się na najem pojazdu zastępczego we własnym zakresie, stawka czynszu najmu będzie podlegać weryfikacji do stawek stosowanych przez firmy współpracujące z pozwaną.

Pozwany w piśmie wskazał, że zapewnia pomoc w wynajmie pojazdu zastępczego w przypadku pojazdu Klasy D (tj. takiej klasie pojazdu jaki uległ uszkodzeniu ), przy wynajmie krótkoterminowym do 14 dni – 120 złotych netto.

Propozycja zorganizowania pojazdu zastępczego została złożona poszkodowanemu w formie elektronicznej i przesłany na użytkowany przez poszkodowanego adres poczty elektronicznej. S. W. (1) otrzymał przesłaną mu przez powoda wiadomość / zawiadomienie k. 52-53, zez. S. W., rozprawa z 10.08.2023 00:02:34/.

W dniu 16 marca 2022 roku, S. W. (1) zawarł z powodem umowy cesji. Zgodnie z treścią umowy cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność względem pozwanego w postaci prawa do odszkodowania za korzystanie z pojazdu zastępczego / umowa k. 15/.

W dniu 18 marca 2022 roku, powód poinformował pozwanego o wynajęciu pojazdu przez poszkodowanego u powoda oraz o dokonaniu cesji wierzytelności z polisy sprawcy wypadku w tym zakresie / pismo k. 16/.

W dniu 28 marca 2022 roku, najemca zwrócił powodowi najmowany przez siebie pojazd / bezsporne, protokół przekazania pojazdu k.12 /.

W dniu 29 marca 2022 roku, powód wystawił S. W. (1) fakturę VAT nr. (...) na kwotę 4.477,20 złotych za okres 13 dni najmu pojazdu poza aglomeracją (...). Termin zapłaty w faktury oznaczono na dzień 12 kwietnia 2022 roku / faktura VAT k.13 /.

W dniu 30 marca 2022 roku, pozwany poinformował powoda o uznaniu roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1.918,80 złotych brutto. W piśmie pozwana wskazała, że uznaje stawkę za najem w wysokości 120 złotych netto za dobę ( 147,60 brutto ) – zgodnie z cennikiem firm współpracujących z pozwanym, oraz przynał za uzasadnione korzystanie z pojazdu zastępczego przez okres 13 dni / pismo k.19 /.

W dniu 27 kwietnia 2022 roku, powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty odszkodowania wynikającego z faktury VAT nr. (...) w kwocie 2.558,40 złotych w terminie 7 dni od dary otrzymania wezwania /wezwanie k. 18 /.

W piśmie z dnia 24 maja 2023 roku, pozwany odmówił spełnienia żądania powoda /pismo k. 20/.

Przyjęta przez stronę powodową stawka dobowa w wysokości 280 złotych netto tj. 344,40 złotych brutto mieściła się w przedziale stawek rynkowych / opinia biegłego k. 81-83/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów niebudzących wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, oraz koherentnych z dowodami z dokumentów zeznaniami świadka S. W..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest bezzasadne.

Podstawę materialnoprawną roszczenia roszczeń powoda stanowi umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, art. 822 k.c. oraz unormowania ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.), w szczególności art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy, jak i art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c.

Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11) orzekł, iż „odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie lub zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożliwości korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej".

W razie wystąpienia szkody częściowej okres najmu obejmuje czas trwania naprawy (technologiczny czas naprawy). Do czasu najmu wlicza się m. in. uzasadniony czas oczekiwania na części zamienne, weryfikację kosztorysu oraz inne uzasadnione okoliczności wpływające na czas trwania najmu.

Legitymacja powoda oraz legitymacja bierna strony pozwanej była niesporna. Przedmiotem sporu była zaś wysokość poniesionej szkody.

Pozwany co do zasady nie kwestionował swojej odpowiedzialności i wypłacił na rzecz powoda kwotę 1.918,80 złotych brutto. Pozwany uznał stawkę za najem w wysokości 120 złotych netto za dobę ( 147,60 brutto ) – zgodnie z cennikiem firm współpracujących z pozwanym, oraz przyznał za uzasadnione korzystanie z pojazdu zastępczego przez okres 13 dni ( 16-29 marca 2022 roku) tj. przez cały okres korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego.

Jak wynika z treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17, wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdy następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za " celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana.

Powyższe stanowisko Sądu Najwyższego podziela w całości Sąd rozpoznający niniejszą sprawę.

Jak wynika z materiału dowodowego, już w dniu 16 marca 2022 roku, pozwany zaproponował poszkodowanemu zorganizowanie pojazdu zastępczego oraz pouczył, iż jeśli poszkodowany zdecyduje się na najem pojazdu zastępczego we własnym zakresie, stawka czynszu najmu będzie podlegać weryfikacji do stawek stosowanych przez firmy współpracujące z pozwaną.

Pozwany w piśmie wskazał, że zapewnia pomoc w wynajmie pojazdu zastępczego w przypadku pojazdu Klasy D (tj. takiej klasie pojazdu jaki uległ uszkodzeniu ), przy wynajmie krótkoterminowym do 14 dni – 120 złotych netto. Propozycja zorganizowania pojazdu zastępczego została złożona poszkodowanemu w formie elektronicznej i przesłany na użytkowany przez poszkodowanego adres poczty elektronicznej.

Przesłuchany w toku postępowania poszkodowany nie potrafił wyjaśnić z jakiego powodu nie próbował nawet skorzystać z oferty zaproponowanej przez ubezpieczyciela oraz tym bardziej nie wskazał jakie z warunków wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela były dla niego nie do zaakceptowania i w związku z tym konieczny był wynajem pojazdu we własnym zakresie.

Mając na uwadze treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17, stwierdzić należy, że to na powodzie spoczywał ciężar wykazania, że poniesienie przez poszkodowanego wydatków na najem pojazdu zastępczego w zakresie przekraczającym koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu, było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Tymczasem powód tych okoliczności nie wykazał i nie udowodnił.

Brak zainteresowania się ofertą ubezpieczyciela i wybór rażąco wyższej oferty powoda stanowi zatem naruszenie treści art. 354 § 2 k.c. Mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, wskazać należy, że poszkodowany, czy też powód działający w jego imieniu, nie współdziałali z pozwanym, przez co przyczynili się do zwiększenia szkody. Pozwany przedstawił powodowi propozycję najmu pojazdu zastępczego, która została zignorowana. Jednocześnie należy podkreślić, iż powód nie przedstawił żadnych okoliczności, które usprawiedliwiały rezygnację z propozycji pozwanego i najem pojazdu przez poszkodowanego u powoda. Należy uznać, iż najem pojazdu od pozwanego nie wiązał się z niedogodnościami dla poszkodowanego, bowiem wymóg skontaktowania się telefonicznie w celu zgłoszenia potrzeby najmu pojazdu taką okolicznością nie jest. Nie zaistniały żadne okoliczności, które mogły by być poczytywane jako szczególnie uciążliwe dla poszkodowanego i uprawniające go do skorzystania z o wiele droższej oferty powoda ( tak też w wyroku S.O. w Łodzi z dnia 3.04.2023 r. III Ca 74/23/.

Mając powyższe na uwadze, żądanie pozwu należało oddalić.

Pozwany wygrał proces, wobec powyższego, Sąd obciążył stronę powodową obowiązkiem zapłaty wszystkich kosztów procesu w przedmiotowej sprawie, które wyniosły łącznie 107 złotych ( wynagrodzenie pełnomocnika z wyboru).

Sąd na postawie na podstawie art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2010r., nr 90, poz. 594 z późn. zm.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. obciążył powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi, które wyniosły kwotę 178,76 złote.

Sędzia Wojciech Wysoczyński