Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lutego 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 lutego 2024r. w Kaliszu

sprawy z powództwa Prokura Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. ( (...) 211)

przeciwko pozwanej L. G. (PESEL (...))

o zapłatę

oddala powództwo w całości.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 182/24

UZASADNIENIE

W dniu 2 listopada 2023r. powód Prokura Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. skierował do tut. Sądu, po uprzednim umorzeniu sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym o sygn. Nc – e (...), żądanie zasądzenia od pozwanej L. G. kwoty pieniężnej w wysokości 8.892,89zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 2 – krotności odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie) liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności mające wskazywać na jego legitymację czynną, powołując się w tym zakresie na przelew uprawnień oraz oznaczył źródło zobowiązania, jego wysokość oraz wymagalność podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy pożyczki łączącej pozwaną z pierwotnym wierzycielem.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 10 listopada 2021r. pozwana L. G. zawarła z (...) Sp. z o.o. z/s w W. umowę pożyczki nr (...).

W ramach przedmiotowej umowy (...) Sp. z o.o. z/s w W. przyznał pozwanej do korzystania kwotę pieniężną w wysokości 6.000,00zł. Ponadto w/w podmiot oznaczył w treści umowy, iż zobowiązanie łączące strony poza należnością pożyczkową obejmuje prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 994,13zł.

Całkowitą kwotę do zapłaty w/w oznaczył w wysokości 7.029,54zł.

Pozwana była zobowiązana do zwrotu kapitału i pozostałych należności pożyczkowych w terminie do dnia 10 grudnia 2021r.

(...) Sp. z o.o. z/s w W. przy zawieraniu opisanego wyżej kontraktu posługiwał się wzorcem umowy.

W dniu 5 grudnia 2022r. pomiędzy powodem Prokura Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. a pozwaną L. G. miało dojść do zawarcia ugody, której przedmiotem była wierzytelność wynikająca z umowy pożyczki nr (...) z dnia z dnia 10 listopada 2021r. zawartej z (...) Sp. z o.o. w łącznej wysokości 8.422,67zł, w tym kapitał 6.000,00zł i pozostałe należności 2.432,67zł.

W imieniu pozwanej ugodę miał zawrzeć K. M. na podstawie udzielonego elektronicznie pełnomocnictwa.

Powód miał wypowiedzieć pozwanej powyższą ugodę.

W dniu 19 października 2022r. pomiędzy (...) z/s na Malcie a powodem Prokura Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. doszło do zawarcia umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji, której przedmiotem była wierzytelność wynikająca z nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 26 maja 2022r. Nc – e (...).

Powód dochodził należności objętej roszczeniem powództwa elektronicznym postępowaniu upominawczym o sygn. akt Nc – e (...), od którego pozwana wniosła sprzeciw.

( ugoda k. 9-10, pełnomocnictwo k. 11, wypowiedzenie k. 12, umowa przelewu wierzytelności k. 13-22, regulamin promocji k. 23-24, formularz informacyjny k. 25-29, 57-61, pismo wierzyciela k. 32, umowa pożyczki k. 40-46, ramowa umowa pożyczki k. 47-56, potwierdzenie transakcji k. 62)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlega oddaleniu w całości.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem powoda było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), czemu nie sprostał. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Na wstępie należy wskazać, iż Sąd wobec jego treści, nie uznał oświadczenia pozwanej wyrażonego w jej piśmie procesowym z dnia 3 sierpnia 2023r. zawartego w sprzeciwie od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym Nc – e (...) jako uznania powództwa w rozumieniu art. 213 § 2 kpc.

Dalej trzeba stwierdzić, iż w niniejszym postępowaniu powód w żaden sposób nie wykazał, iż pierwotny wierzyciel (...) Sp. z o.o. z/s w W. przeniósł na (...) dochodzoną pozwem wierzytelność przysługującą w stosunku do pozwanej L. G. z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2021r. nr (...). Przy czym okoliczność ta w żaden sposób nie wynika z dokumentów dołączonych do pozwu. Powód nie przedłożył żadnego wiarygodnego dokumentu potwierdzającego przelew tej wierzytelności pomiędzy w/w podmiotami wynikającej z tego konkretnego kontraktu.

Powód nie wykazał więc ciągu następstw prawnych od pierwotnego wierzyciela pozwanego.

W szczególności należy zwrócić uwagę na to, że powód dołączył w tym zakresie jedynie dokument umowy przelewu wierzytelności z (...) z/s na Malcie i to dotyczący wierzytelności wynikającej z nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 26 maja 2022r. Nc – e (...), natomiast nie dołączył dokumentu cesji pomiędzy (...) Sp. z o.o. z/s w W. a (...) z/s na Malcie obejmującą wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2021r. nr (...) i wyciągu z listy wierzytelności, których dotyczył przelew, czy też innych dokumentów mających określać przedmiot przelewu, ani nie wykazał w żaden inny sposób, że (...) z/s na Malcie nabył od (...) Sp. z o.o. z/s w W. taką wierzytelność i w takiej wysokości z tytułu umowy pożyczki nr (...), a którą powód dochodzi w niniejszym postępowaniu. Przy czym faktów takich nie można wywieźć z dokumentów dołączonych do pozwu bez ich uzupełnienia o wskazane powyżej źródła.

Warunkiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało poprzednikowi prawnemu – por. wyrok SN z dnia 12 lipca 2016r. w sprawie o sygn. akt V CSK 187/06, opubl. Legalis.

Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zasadne w świetle norm prawa materialnego. Negatywny wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku oddalającego powództwo (por. wyrok SN z dnia 6 czerwca 1972r. w sprawie o sygn. akt III CRN 30/72, opubl. Legalis). Sąd nie jest zwolniony z obowiązku dokonania prawidłowej oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1958r. w sprawie o sygn. akt 1 CR 969/57 opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 15 września 1967r. w sprawie o sygn. akt III CRN 175/67, opubl. Legalis).

Ustawodawca w art. 511 kc mówi o „stwierdzeniu” przelewu wierzytelności pismem, tj. odnosi się do istnienia pisma stwierdzającego, że umowa przelewu została przez strony zawarta (por. wyrok s. apel w Katowicach z dnia 8 marca 2005r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1516/04, opubl. OSA 2005/12/44). Ponadto umowa przelewu, regulowana treścią art. 509 i n. kc, jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia (por. wyrok s.apel. w Szczecinie z dnia 25 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 885/13, opubl. LEX nr 1461185).

W przedstawionych warunkach zaniechanie polegające na braku dołączenia dowodów na poparcie przytaczanych okoliczności daje asumpt do uznania, iż przytoczone okoliczności budzą uzasadnione wątpliwości, w szczególności w zakresie legitymacji czynnej powoda i biernej pozwanego oraz istnienia zobowiązania, jego wysokości i wymagalności w zakresie kapitału i należności ubocznych oraz podstawy faktycznej i prawnej żądania (por. art. 471 kc, 353 kc i art. 354 § 1 kc).

Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Żądanie pozwu jest tzw. roszczeniem formalnym (procesowym), którego treścią jest twierdzenie powoda o przysługującym mu i podlegającym ochronie prawnomaterialnym interesie.

Legitymacja procesowa wskazuje kwalifikację materialną podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód jest uprawniony do występowania z żądaniem udzielenia mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanego, a ten zobowiązany do określonego zachowania się.

W niniejszym postępowaniu powód nie wykazał, że spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jego twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem.

W przedmiotowym postępowaniu nie istnieje możliwości określenia, że w procesie występują w charakterze stron te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu.

Przed oceną merytoryczną sprawy Sąd zawsze z urzędu ustala czy strony występujące w procesie posiadają legitymację, jej brak zawsze skutkuje oddaleniem powództwa bez potrzeby, a dokładniej bez możliwości merytorycznej oceny roszczenia.

Już tylko z przedstawionych względów powództwo podlegało oddaleniu.

W dalszej kolejności, przy uwzględnieniu argumentów powyżej, należy poddać pod wątpliwość ważność i skuteczność ugody, która miała zostać zawarta w dniu 5 grudnia 2022r. pomiędzy pozwaną a powodem. W szczególności poza przywołanym już brakiem atrybutu legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda, brak jest również dowodu, że pozwana udzieliła pełnomocnictwa do dokonania tej czynności K. M., że w/w był uprawniony do reprezentowania pozwanej przy takiej czynności procesowej, a ponadto, że pozwana posiadała jakąkolwiek wiedzę i świadomość co do treści i warunków ugody.

Niezależnie od powyższego nawet, gdyby hipotetycznie przyjąć, iż strony zawarły ugodę, której przedmiotem była wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2021r. nr (...), a strona powodowa posiada w niniejszym postępowaniu atrybut legitymacji procesowej czynnej, to mając na uwadze ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powód nie wykazał, ażeby doszło do skutecznego wypowiedzenia ugody z dnia 5 grudnia 2022r., co postawiłoby roszczenie skierowane wobec pozwanej w stan wymagalności na dzień wyrokowania (art. 316 § 1 kpc), prowadząc tym samym do zasadności powództwa.

Powód nie wykazał bowiem, że ziściły się warunki do jej wypowiedzenia oraz że złożone oświadczenie o wypowiedzeniu dotarło do wiedzy pozwanej i wywołało zamierzony w nim skutek, w szczególności wobec stwierdzenia, iż pismo dołączone do pozwu na k.12 nie posiada oznaczenia daty jego wytworzenia oraz nie dołączono potwierdzenia jego doręczenia pozwanej.

Wymagalność to cecha roszczenia (stan), wyrażająca się w istnieniu prawnej możliwości skutecznego żądania przez wierzyciela spełnienia przez dłużnika świadczenia.

Dniem wymagalności najczęściej jest dzień powstania roszczenia. W przypadku zobowiązań terminowych dzień powstania roszczenia i jego wymagalności wynika z treści zobowiązania. Jednak wymagalność niektórych roszczeń uzależniona jest od działań wierzyciela (por. art. 455 kc).

Skutkiem wezwania dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia jest to, że staje się ono wymagalne. Wymagalność oznacza pierwszy termin, w którym wierzyciel mógłby wystąpić do sądu z powództwem o zasądzenie świadczenia i tego samego dnia sąd mógłby takie powództwo uwzględnić.

Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia ugody obejmującej wierzytelność pożyczkową powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia taki stosunek prawny ulega rozwiązaniu, a pierwotny pożyczkobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony. Wypowiedzenie umowy przez pożyczkodawcę w wyniku jej naruszenia przez pożyczkobiorcę, m.in. poprzez zaniechanie lub nieterminowe dokonywanie spłaty pożyczki, ma charakter sankcyjny. Uprawnienie to realizowane jest przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej prawokształtującej i powoduje, z upływem terminu wypowiedzenia, nie tylko następcze wygaśnięcie zobowiązania w zakresie praw i obowiązków kontraktowych ciążących na obu stronach (skutek ex nunc), ale i ukształtowanie dalszych stosunków prawnych. Po tej dacie pożyczkodawca może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli pożyczkobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, pożyczkodawca jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej.

Wypowiedzenie pożyczki należy uznać zatem za uprawnienia kształtujące, zmierza bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (por. art. 61 kc). Możliwość skorzystania przez pożyczkodawcę z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (por. art. 189 kpc). Poza możliwością domagania się przez pożyczkodawcę spłaty pożyczki i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów pożyczkodawca uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – por. art. 471 kc.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek