Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 8 listopada 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia (del.) Marcin Polit

Protokolant stażysta Dominika Głębocka

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2023 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Powiatu (...)

przeciwko P. M.

o zapłatę

na skutek zarzutów pozwanego od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 27 września 2012 roku w sprawie XXIV Nc 183/12

uchyla w całości zaskarżony nakaz zapłaty i oddala powództwo;

zasądza od powoda Powiatu (...) na rzecz pozwanego P. M. kwotę 9 129 (dziewięć tysięcy sto dwadzieścia dziewięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3 600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

nakazuje pobranie od powoda Powiatu (...) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 875,16 zł (osiemset siedemdziesiąt pięć złotych i szesnaście groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 332/21

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 27 sierpnia 2012 roku (data stempla pocztowego – k. 27) powód Powiat (...) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego P. M. kwoty 130.967,22 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi:

od kwoty 21.554,56 zł od dnia 14 listopada 2010 r. do dnia zapłaty,

od kwoty 84.870 zł od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia zapłaty,

od kwoty 14.631,74 zł od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty,

od kwoty 9.910,92 zł od dnia 28 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty,

Z uzasadnienia pozwu wynikało, że powód zawarł w dniu 28 lipca 2009 roku ze spółką (...) sp. z o.o. umowę dzierżawy nieruchomości położonej w P. przy ul. (...). Jedynym członkiem zarządu (prezesem zarządu) tej spółki był pozwany P. M. i był nim do dnia wniesienia pozwu. Spółka (...) sp. z o.o. była zobowiązana do zapłaty czynszu dzierżawnego za lata 2009-2010 oraz częściowo za rok 2011 do dnia 28 lutego 2011 roku, z uwagi na rozwiązanie umowy ze skutkiem do tego dnia. Ww. należności zostały stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami sądowymi, zaś postępowania egzekucyjne prowadzone celem ich wyegzekwowania zostały umorzone z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Tym samym powód wywodzi swoje roszczenie wobec pozwanego na gruncie art. 299 k.s.h., tj. z uwagi na odpowiedzialność członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania. Dochodzona w pozwie kwota obejmuje zatem należności z tytułu czynszu dzierżawnego, a także koszty procesu, koszty postępowań egzekucyjnych umorzonych z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej (pozew – kk. 2-7).

W dniu 27 września 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny wydał w sprawie XXIV Nc 183/12 nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (nakaz zapłaty – k. 30-31). Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie nadał klauzulę wykonalności ww. nakazowi zapłaty (postanowienie z 14.12.2012r. – k. 38).

Pozwany złożył wniosek z dnia 27 listopada 2018 roku o przywrócenie terminu do wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty, a także o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie o sygn. (...) na podstawie tytułu wykonawczego stanowiącego niniejszy prawomocny nakaz zapłaty (wniosek – k. 41-45).

Postanowieniem z dnia 2 lipca 2019 roku Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego (k. 105).

Postanowieniem z dnia 15 października 2019 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. I ACz 909/19 uchylił postanowienie z dnia 14 grudnia 2012 roku i oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 27 września 2012 roku (kk. 221-222). Postanowieniem z dnia 15 października 2019 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. I ACz 910/19 oddalił zażalenie pozwanego na postanowienie z dnia 2 lipca 2019 roku (kk. 224-225).

Pozwany wniósł zarzuty od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa. W treści zarzutów m.in. wskazano, że powód w sposób nieuprawniony naliczył pozwanemu odsetki od długu spółki, które mogą być naliczone jedynie od dnia wymagalności roszczenia odszkodowawczego dochodzonego bezpośrednio od pozwanego, oraz że powód nie zaliczył wyegzekwowanych kwot na poczet najdalej wymagalnego długu spółki. Pozwany podniósł ponadto, że roszczenie nie zostało udowodnione, albowiem pozwany został odwołany ze stanowiska prezesa zarządu spółki w 2010 roku oraz że nie wystąpiła przesłanka bezskuteczności egzekucji wobec spółki w zakresie dochodzonych roszczeń, o której mowa w art. 299 k.s.h. Zaprzeczył także, by ponosił winę w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, a także wskazał, że to powód przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody, albowiem nie wypowiedział umowy dzierżawy w stosownym terminie, mimo zwłoki spółki w zapłacie czynszu (zarzuty od nakazu zapłaty – kk. 242-248).

Sąd ustalił, co następuje:

Spółka (...) sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego z dniem 18 maja 2006 roku. Przedmiotem działalności spółki było prowadzenie sklepów odzieżowych w całej Polsce (w liczbie ok. 20), a także eksport sprowadzanej z Wielkiej Brytanii odzieży używanej i wytwarzanych surowców wtórnych do krajów azjatyckich oraz afrykańskich. Jeszcze do października 2010 roku spółka funkcjonowała normalnie – zatrudniała ok. 100 pracowników, w dniu 3 września 2010 roku zawarła umowę najmu lokalu użytkowego, zaciągała zobowiązania i wystawiała faktury (w szczególności w okresie wrzesień-listopad 2010 na kwotę ok. (...) zł), uzyskując przy tym znaczne przychody – aktywa spółki na dzień 31 grudnia 2008 roku wyniosły (...) zł, zaś na dzień 31 grudnia 2009 roku – (...) zł, a zatem o (...) zł więcej niż w roku poprzednim. Dzienny obrót gotówkowy w prowadzonych sklepach oscylował w kwotach (...) tys. zł. Nadto spółka jeszcze w 2010 roku była płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego od osób prawnych i podatku od towarów i usług (wydruk ze strony internetowej – kk. 265-271; opinia biegłego – kk. 534-540; umowa najmu – kk. 272-277 sprawozdanie finansowe spółki – kk. 278-295; faktury – kk. 296-325; faktury – kk. 397; deklaracja uznania długu – k. 398; potwierdzenie salda – k. 399; zeznania świadka T. C. – kk. 436; zeznania świadka R. W. – kk. 436-437; pismo ZUS – k. 475; deklaracje podatkowe – kk. 478-520).

P. M. był członkiem zarządu, a od 20 kwietnia 2009 roku prezesem zarządu spółki (...) sp. z o.o. W Krajowym Rejestrze Sądowym był wpisany jako pełniący tę funkcję na dzień 22 sierpnia 2012 roku. Został wykreślony w KRS jako członek zarządu spółki z dniem 24 stycznia 2017 roku. (KRS – kk. 12-13; kk. 350-351).

Powiat (...) zawarł w dniu 28 lipca 2009 roku ze spółką (...) sp. z o.o. umowę dzierżawy nieruchomości położonej w P. przy ul. (...). Z tytułu zawartej umowy spółka zobowiązana była uiścić czynsz za okres dzierżawy w roku 2009 roku w wysokości 35 077,77 zł, przy czym po odliczeniu zaliczonej na poczet tej należności wadium w wysokości 6 000 zł, do zapłaty pozostała kwota 29 051,60 zł (umowa – kk. 14-15; faktura – k. 16).

Prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie I Nc 147/10 Sąd Rejonowy w Piasecznie zasądził od pozwanej spółki (...) sp. z o.o. tą kwotę. Następnie postępowanie egzekucyjne, prowadzone pod sygn. (...) na podstawie tytułu wykonawczego w postaci ww. nakazu zapłaty, zostało umorzone postanowieniem z dnia 10 maja 2011 roku wobec bezskuteczności egzekucji, przy czym po odliczeniu kwot, które udało się wyegzekwować, do zapłaty pozostała kwota 21 554,56 zł wraz ze stosownymi odsetkami (nakaz zapłaty – k. 17; postanowienie z 10.05.2011 – k. 18)

Spółka zobowiązana była również do uiszczenia kwoty 84 870 zł z tytułu czynszu dzierżawnego za rok 2010. Prawomocnym nakazem zapłaty wydanym w dniu 23 czerwca 2010 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w Lublinie XVI Wydział Cywilny w sprawie o sygn. XVI Nc-e 135119/10 Sąd zasądził ww. kwotę wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania. Również i w tym przypadku, po wyegzekwowaniu kwoty 882,08 zł egzekucja okazała się bezskuteczna, co zostało stwierdzone postanowieniem z dnia 10 maja 2011 roku w sprawie (...), w związku z czym pozostała do zapłaty kwota 84 870 zł wraz ze stosownymi odsetkami oraz kosztami postępowania (faktura – k. 19; nakaz zapłaty – k. 20; postanowienie – k. 21).

W dniu 26 października 2010 roku została zawarta umowa sprzedaży udziałów, na mocy której M. C. sprzedała M. U. 250 udziałów o wartości nominalnej po 100 zł każdy o łącznej wartości nominalnej 25 000 zł w kapitale zakładowym spółki pod firmą (...) sp. z o.o. Podpisy stron zostały notarialnie poświadczone na mocy aktu notarialnego rep. A nr (...) (umowa wraz z poświadczeniami – kk. 383).

Również w dniu 26 października 2010 roku P. M. sprzedał na rzecz M. U. wszystkie posiadane przez siebie udziały w liczbie 250 o wartości nominalnej po 100 zł każdy o łącznej wartości nominalnej 25 000 zł w kapitale zakładowym spółki pod firmą (...) sp. z o.o. Podpisy stron zostały notarialnie poświadczone na mocy aktu notarialnego rep. A nr (...) (umowa wraz z poświadczeniami – kk. 384-387).

Oświadczeniem z dnia 26 października 2010 roku P. M. złożył rezygnację z pełnionej funkcji prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z uwagi na sprzedaż udziałów w spółce (oświadczenie – k. 53).

W dniu 26 października 2010 roku na mocy aktu notarialnego rep. A nr (...), na mocy uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. P. M. został odwołany z funkcji prezesa zarządu spółki. Jednocześnie na stanowisko prezesa zarządu został powołany M. U. (kopia aktu notarialnego – kk. 254-264).

Ww. poświadczenie umów sprzedaży udziałów, a następnie sporządzenie protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki nastąpiło przed notariuszem I. J. w Kancelarii Notarialnej w Ł.. Na zgromadzeniu wspólników obecny był M. U., który posiadał 100% udziałów kapitałowych spółki (zeznania świadek I. J. – kk. 416-417; lista obecności poświadczona przez notariusza – k. 599-599v.).

Z tytułu czynszu dzierżawnego za rok 2011 spółka zobowiązana byłaby do zapłaty na rzecz Powiatu (...) kwoty 87 790,44 zł. Z uwagi na zadłużenie za lata poprzednie, powód rozwiązał umowę dzierżawy ze skutkiem na dzień 28 lutego 2011 toku, w związku z czym spółka zobowiązana była do zapłaty kwoty 14 631,74 zł za okres od dnia 1 stycznia 2011 roku do dnia 28 lutego 2011 roku. Należność nie została uiszczona, w związku z czym powód wystąpił na drogę sądową. Wyrokiem zaocznym z dnia 12 maja 2011 roku wydanym w sprawie I C 162/11 Sąd Rejonowy w Piasecznie zasądził od spółki ww. kwotę wraz ze stosownymi odsetkami oraz kosztami postępowania. Postanowieniem z dnia 5 lipca 2011 roku Sąd Rejonowy w Piasecznie I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. I C 162/11 nadał klauzulę wykonalności ww. wyrokowi zaocznemu. Postępowanie egzekucyjne dotyczące tej kwoty zostało umorzone postanowieniem z dnia 9 grudnia 2011 roku w sprawie o sygn. (...) wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, w toku której nie udało się wyegzekwować żadnych kwot (faktura – k. 22; wyrok zaoczny z 12.05.2011r. – k. 23; postanowienie z 5.07.2011 – k. 24; postanowienie z 9.12.2011 – k. 25).

Powiat (...), z uwagi na zadłużenie spółki z tytułu ww. należności, złożył do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości tej spółki. Prawomocnym postanowieniem z dnia 23 stycznia 2012 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych w sprawie o sygn. X GU 351/11 oddalił wniosek na podstawie art. 13 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego – z uwagi na fakt, że majątek dłużnika nie wystarczał na zaspokojenie kosztów postępowania. Po uprawomocnieniu się niniejszego postanowienia o tym fakcie zamieszczono stosowną informację w KRS (postanowienie z 23.01.2012 – k. 26; wydruk KRS – kk. 350-351).

Postępowanie egzekucyjne wobec spółki było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piasecznie T. R. w sprawie (...), a następnie w sprawach (...) i (...). W sprawie (...) oraz (...) zostały zajęte ruchomości, m.in. w postaci używanej odzieży, której łączna wartość została przez komornika oszacowana na kwotę powyżej 300 000 zł, a zatem przewyższającej dochodzoną w ramach egzekucji wierzytelność. Na dzień 11 stycznia 2011 roku oraz na dzień 3 marca 2011 roku wyznaczone zostały terminy licytacji zajętych ruchomości, jednak każdorazowo była ona bezskuteczna – ruchomości nie znalazły nabywców, nie zostały też przejęte przez wierzyciela. Ponadto były egzekwowane należności pieniężne w kwotach: 103,50 zł (w dniu 25 czerwca), 10 000 zł (17 lipca), 5 000 zł (17 września), 480,40 zł (13 października), 1 185 zł (14 października), 96,71 zł (19 października) oraz w 2011 roku kwotę 249,36 zł. (zeznania świadka T. R. – kk. 470-471; akta egzekucyjne (...): karta rozliczeniowa, obwieszczenie o licytacji ruchomości – k. 25, k. 28, zawiadomienie o bezskutecznej licytacji – k. 34, postanowienie z 10.05.2011 – k. 41; akta (...): obwieszczenie o licytacji ruchomości – k. 22, k. 25, zawiadomienie o bezskuteczności licytacji – k. 31, postanowienie z 10.05.2011r. – k. 38).

Powyższe ustalenia faktyczne poczyniono na podstawie powołanych wyżej dowodów – dokumentów oraz zeznań świadków, których autentyczność nie była kwestionowana, a które w ocenie Sądu stanowią spójną, logiczną całość. Sąd ponadto posiłkował się dowodem z opinii biegłego z zakresu rachunkowości w zakresie tego, że spółka (...) sp. z o.o. do października 2010 roku prowadziła swoją działalność. Jednocześnie jednak biegły stwierdził, iż brak było dokumentów i dowodów, w oparciu o które możliwym byłoby stwierdzenie, czy zobowiązania spółki wg stanu na dzień 26 października 2010 roku przekraczały wartość jej majątku oraz czy majątek na ten dzień był wystarczający do spłaty wierzytelności dochodzonych pozwem w niniejszej sprawie. Biegły jednak wysnuł wniosek – co zostało potwierdzone w ramach ustnej opinii uzupełniającej na rozprawie w dniu 5 maja 2023 roku (kk. 581-582) – że jeszcze w 2009 roku spółka była wypłacalna, zaś jeszcze od stycznia do października 2010 roku – choć brak jest pełnej dokumentacji dotyczącej tego okresu – mimo wszystko spółka funkcjonowała normalnie. Powyższe dowody wystarczyły na ustalenie przedstawionego stanu faktycznego, a zatem w opinii Sądu nie było koniecznym dopuszczenie dowodu z przesłuchania pozwanego.

Sąd zważył, co następuje:

Nakaz zapłaty w ocenie Sądu podlegał uchyleniu, a jednocześnie powództwo oddaleniu z uwagi na niespełnienie przesłanek wynikających z art. 299 k.s.h.

Zgodnie z §1 ww. przepisu, w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia pozwu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Rozważając pojęcie bezskuteczności egzekucji w rozumieniu tego przepisu należy zacząć od tego – odwołując się do poglądów wyrażonych w orzecznictwie – że nie można w każdym przypadku utożsamiać uzyskania przez wierzyciela wiedzy o niemożności uzyskania zaspokojenia wierzytelności od spółki, z samym powzięciem wiadomości o umorzeniu postępowania egzekucyjnego (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 15 czerwca 2012 r., I ACa 1098/11, LEX nr 1216416). Podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lutego 2015 r. (sygn. I CSK 9/14, LEX nr 1661932), stwierdził, że świadomość bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce nie musi łączyć się wyłącznie z doręczeniem postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego; może ona wynikać z każdego dowodu wskazującego na to, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie zobowiązania dochodzonego w drodze powództwa z art. 299 k.s.h. (tak również SN w wyroku z dnia 22.03.2019 r., I CSK 96/18, LEX nr 2639495; zob. również komentarz do tego wyroku P. Popardowskiego, Glosa 2020, nr 2, s. 20). Istota przesłanki bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art. 299 k.s.h. nie ogranicza się wyłącznie do wykazania negatywnego wyniku zakończonego postępowania egzekucyjnego, ale polega także na wykazaniu, że stan majątkowy spółki z o.o. nie pozwala na zaspokojenie jej wierzyciela (A. Kidyba [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1-300 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2023, art. 299). Bezskuteczność egzekucji oznacza zatem taki stan, w którym z okoliczności sprawy wynika niezbicie, że spółka nie ma majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie swych należności (zob. wyrok SN z 26.06.2003 r., V CKN 416/01, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 129). Samo postanowienie komornika jest zaś dokumentem urzędowym, a zatem istnieje możliwość wykazania (przez osobę, która je kwestionuje), że zawarte w nim oświadczenia organu egzekucyjnego nie są zgodne z rzeczywistością (wyrok SA w Katowicach z 21.03.2017 r., V ACa 542/16, LEX nr 2272071).

W ocenie Sądu w świetle powyższych rozważań nie można mówić o bezskuteczności egzekucji wobec spółki, albowiem w jej toku, jak wynika wprost z akt egzekucyjnych spraw (...) i (...), zostały zajęte ruchomości, m.in. w postaci używanej odzieży, której łączna wartość została przez komornika oszacowana na kwotę powyżej 300 000 zł, a zatem przewyższającą dochodzoną w ramach egzekucji wierzytelność. Sprzedaż tej odzieży z wolnej ręki mogłaby doprowadzić zatem do zaspokojenia wierzyciela, co jednak nie nastąpiło. Ponadto, jak wynika z karty rozliczeniowej sprawy (...), komornik w 2010 roku mimo wszystko egzekwował należności pieniężne w kwotach: 103,50 zł (w dniu 25 czerwca), 10 000 zł (17 lipca), 5 000 zł (17 września), 480,40 zł (13 października), 1 185 zł (14 października), 96,71 zł (19 października) oraz w 2011 roku kwotę 249,36 zł. Nie można w takim wypadku uznać, że egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna w rozumieniu art. 299§1 k.s.h.

Dodatkowo w ocenie Sądu pozwany skutecznie wykazał, że nie był członkiem zarządu przedmiotowej spółki w momencie powstania części zobowiązań, które składają się na dochodzoną niniejszym powództwem kwotę i orzeczoną uprzednio nakazem zapłaty z dnia 27 września 2012 roku.

Odpowiedzialność z art. 299§1 k.s.h. mogą ponosić tylko osoby, które wykonywały swój mandat w okresie, w którym powinien zostać zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Od odpowiedzialności tej członek zarządu może uwolnić się w razie wykazania jednej z przesłanek egzoneracyjnych określonych w art. 299§2 k.s.h. (postanowienie SN z 29.12.2022 r., I CSK 4337/22, LEX nr 3477221). Zgodnie zaś z art. 299§2 k.s.h., członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w §1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Pozwany w dniu 26 października 2010 roku został odwołany ze stanowiska prezesa zarządu spółki. Z numerów repertorium wydanych tego dnia aktów notarialnych wynika jasno, że przy obecności notariusza I. J. w pierwszej kolejności zostały zawarte umowy sprzedaży udziałów przez P. M. oraz M. C. na rzecz M. U., a następnie nastąpiło sporządzenie protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki, w którym wziął udział posiadający 100% udziałów w spółce (...) i na którym, na mocy skutecznie podjętej uchwały, nastąpiło odwołanie P. M. z funkcji prezesa zarządu. P. M. został wykreślony w KRS jako członek zarządu spółki z dniem 24 stycznia 2017 roku.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że zawarte w art. 17 ust. 1 ustawy o KRS domniemanie wiarygodności danych w Krajowym Rejestrze Sądowym jest domniemaniem prawnym w rozumieniu art. 234 k.p.c., wiąże zatem sąd w postępowaniu cywilnym tak długo, jak nie zostanie obalone, zaś odpis z KRS jest dokumentem – środkiem dowodowym określonego stanu (por. wyrok SA we Wrocławiu z 22.10.2015 r., I ACa 1154/15, LEX nr 2440792 oraz postanowienie SA w Krakowie z 10.09.2012 r., I ACz 1277/12, LEX nr 1217711). Domniemanie to może być więc obalone, ponieważ ustawa tego nie wyłącza. Dlatego też w sporze o legalność czynności zarządu działającego w innym składzie niż wpisany w Rejestrze, podstawę ustaleń będą stanowiły akty (uchwały) organów przewidzianych w umowie albo statucie, z nich bowiem, a nie z dokonania wpisu zarząd czerpie umocowanie do działania (postanowienie SN z 14.04.2003 r., I CZ 17/2003, OSNC 2004, nr 9, poz. 137). W konsekwencji pozwany skutecznie obalił to domniemanie i wykazał, że od 26 października 2010 roku nie był członkiem zarządu, a zatem w zakresie zobowiązań powstałych po tej dacie, tj. w zakresie czynszu dzierżawnego za rok 2011, wraz z kosztami procesu orzeczonymi wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Piasecznie z dnia 12 maja 2011 roku oraz kosztami postępowania egzekucyjnego w sprawie (...) zł, nie może ponosić za nie odpowiedzialności z tytułu art. 299 k.s.h.

Niezależnie od powyższego, na podstawie przedłożonych do akt sprawy dokumentów spółki oraz wydanej opinii biegłego z zakresu rachunkowości ustalono, że w okresie obejmującym powstanie zobowiązań z tytułu czynszu dzierżawnego brak było jednoznacznych przesłanek do wszczynania postępowania upadłościowego. Jeszcze do października 2010 roku spółka funkcjonowała bowiem normalnie – zatrudniała ok. 100 pracowników, zawierała transakcje, zaciągała zobowiązania i wystawiała faktury (w szczególności w okresie wrzesień-listopad 2010 na kwotę ok. 170 000 zł), uzyskując przy tym znaczne przychody, a w każdym razie w 2009 roku była niewątpliwie wypłacalna, uzyskując trzykrotnie wyższe przychody niż w roku 2008. Nie można zatem mówić o winie pozwanego, jako prezesa zarządu spółki, przy niezłożeniu wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, podczas gdy brak było jakichkolwiek podstaw do złożenia takiego wniosku we wskazanym okresie.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że „właściwy czas” w rozumieniu art. 299§2 k.s.h. oznacza taki moment, w którym wprawdzie wszystkich wierzycieli nie da się już zaspokoić, ale istnieje jeszcze majątek spółki pozwalający na co najmniej częściowe zaspokojenie jej wierzycieli w postępowaniu upadłościowym (zob. wyrok SN z 11.07.2023 r., II CSKP 754/22, LEX nr 3597862). Nawet jeżeli zatem koniunktura rynkowa dla prowadzenia działalności w ramach spółki w 2010 roku zaczęła się pogarszać (na co wskazywali w toku postępowania świadkowie T. C. i R. W. – byli pracownicy spółki), to z przedstawionego stanu faktycznego w żaden sposób nie wynika, by spółka nie posiadała majątku pozwalającego na zaspokojenie powoda, a wręcz przeciwnie – jak już wskazano, posiadała ona zasoby ruchomości w postaci odzieży używanej o wysokiej łącznej wartości. Jednocześnie nie można też stwierdzić, by istniał jakikolwiek inny wierzyciel, wobec którego spółka posiadałaby tak znaczne zadłużenie. Tym samym spełniona została przesłanka egzoneracyjna określona w art. 299§2 k.s.h., tj. brak winy pozwanego w niezłożeniu wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego czy też układowego, albowiem sytuacja majątkowa spółki nie świadczyła jednoznacznie o konieczności złożenia takiego wniosku.

Mając na uwadze wszystkie wymienione okoliczności, pozwany skutecznie wykazał, że uwolnił się od odpowiedzialności wynikającej z art. 299§1 k.s.h., a zatem sam nakaz zapłaty podlegał uchyleniu, a powództwo oddaleniu, o czym na podstawie art. 496 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie wytoczenia powództwa w związku z art. 11 ust. 1 punkt 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469) orzeczono jak w pkt I wyroku.

W przedmiocie kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 k.p.c. w związku z art. 9 ust. 6 wskazanej wyżej ustawy z 4 lipca 2019 roku zgodnie z wynikiem postępowania. Powód przegrał proces w całości, a zatem obowiązany jest do zwrotu kosztów na rzecz pozwanego. Na łączną kwotę 9 129 zł złożyły się: koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3 600 zł (na podstawie §6 pkt 6 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, opłata od zarzutów od nakazu zapłaty w wysokości 4 912 zł oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 600 zł.

W przedmiocie nakazania pobrania od powoda kosztów postępowania poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa z tytułu wynagrodzenia biegłego w kwocie 875,16 zł (postanowienie – k. 544), orzeczono w pkt III wyroku na podstawie art. 98§1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c.