Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 stycznia 2023 roku R. R. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowe Handlowe (...) z siedzibą
w P., reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem, wniósł o zasądzenie na jego rzecz od (...) S.A. kwoty 3.420,85 zł wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 31 maja 2022 roku do dnia zapłaty. Nadto, strona powodowa domagała się zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając żądanie pozwu powód podał, że w wyniku kolizji drogowej uszkodzeniu uległ pojazd marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. Z.. Na skutek powstałych zniszczeń samochód poszkodowanego nie nadawał się do dalszego użytkowania. Tym samym poszkodowana zmuszona była do wynajęcia samochodu zastępczego, który stanowił dla niego niezbędny środek komunikacyjny w życiu prywatnym. Na czas likwidacji szkody poszkodowany zawarł z powodem w dniu 28 kwietnia 2022 roku umowę najmu samochodu zastępczego marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Łącznie poszkodowany najmował samochód zastępczy przez 19 dni.

W dniu 17 maja 2022 roku poszkodowana zawarła z powodem umowę cesji, na podstawie której, przelała wierzytelność jaką posiadała wobec pozwanego w związku
z uszkodzeniem swojego pojazdu marki A.. Powód wystawił fakturę (...) forma w dniu
17 maja 2022 roku za wynajem pojazdu zastępczego na kwotę 4.790,85 zł. W związku
z niewypłaceniem przez pozwanego żądanej kwoty, powód wystosował w dniu 5 października 2022 roku ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty w celu uregulowania należności za wynajem pojazdu zastępczego.

/pozew - k. 3-13/

W dniu 24 marca 2023 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim wydał,
w sprawie o sygn. akt I Nc 76/23, nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie
z żądaniem pozwu, nakazując pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 3.420,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 31 maja 2022 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 817,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

/nakaz zapłaty – k. 36/

W dniu 24 kwietnia 2023 roku pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go
w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. Nadto, pozwany wniósł o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona pozwana, wskazała, iż roszczenie objęte żądaniem pozwu pozbawione jest podstaw i powinno zostać oddalone. Sporna pomiędzy stronami postępowania jest zarówno stawka za dobę wynajmu jak i czas najmu pojazdu zastępczego. Pozwana podniosła, iż złożyła poszkodowanej w dniu 6 maja 2022 roku propozycje bezgotówkowego udostępniania pojazdu zastępczego. Z propozycją pozwanej poszkodowana się zapoznała otrzymując drogą mailową na wskazany przez siebie podczas zgłoszenia szkody adres mailowy propozycje bezgotówkowego wynajmu pojazdu zastępczego przez kontrahenta pozwanej oraz później w raporcie szkody. We wskazanej propozycji pozwany poinformował poszkodowaną, iż w przypadku wynajęcia pojazdu zastępczego w wyższej stawce, niż ta którą gwarantuje pozwany, koszt wynajmu będzie weryfikowany do wysokości kwoty, za którą pozwany zapewnia pojazd zastępczy. W tym przypadku dobowa stawka wynosi 137,00 zł brutto za pojazd klasy D. Pozwany wskazał, iż poszkodowana powinna respektować zasadę minimalizacji szkody oraz obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem.

/sprzeciw od nakazu zapłaty – k.41-45v/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 kwietnia 2022 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. Z.. Sprawca zdarzenia legitymował się umową ubezpieczenia OC zawartą
z pozwanym (...) S.A. z siedzibą w S..

/okoliczności bezsporne w tym także akta szkody na płycie CD – k. 61/

Uszkodzony pojazd został lawetą odholowany z miejsca zdarzenia do miejsca zamieszkania poszkodowanej. Do poszkodowanej zgłosił się powód oferujący najem pojazdów zastępczych. Podczas rozmowy telefonicznej ustalono markę pojazdy tj. C. (...). Następnie dwóch mężczyzn przyjechało do miejsca zamieszkania poszkodowanej, którzy zostawili przedmiotowy wynajęty pojazd w ramach zawartej umowy najmu.

/dowód: zeznania M. Z. – k. 79-80/

W dniu 28 kwietnia 2022 roku poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...) do dnia 12 maja 2022 roku. Następnie w dniu 12 maja 2022 roku zawarto kolejną umowę najmu na okres do dnia 17 maja 2022 roku do godz. 16:36. Poszkodowana korzystała z pojazdu przez okres 19 dni. Umówiony czynsz wynosił 252,15 zł za każdą dobę najmu.

/dowód: zeznania M. Z. – k. 79-80, umowa najmu samochodu – k.21, k. 22, protokół zdawczo-odbiorczy – k. 15/

Poszkodowana zgłosiła pozwanemu ubezpieczycielowi szkodę w dniu 6 maja 2022 roku. Pozwany przedstawił informacje o warunkach najmu pojazdu zastępczego w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

/dowód: wydruk wiadomości e-mail – k. 50, informacja o warunkach najmu – k. 51, raport szkody – k. 52-53, oświadczenie – k. 54, k. 55/

W dniu 17 maja 2022 roku M. Z. zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności na mocy której przeniosła na powoda wierzytelność przysługującą mu od ubezpieczyciela w związku ze szkodą komunikacyjną nr (...) w samochodzie marki A. (...) o numerach rejestracyjnych (...).

/dowód: umowa przelewu wierzytelności – k. 23/

Powód wystawił fakturę (...) nr (...) na kwotę 4.790,85 zł brutto (na którą składał się koszt wynajmu pojazdu segmentu D z hakiem od dnia 28 kwietnia 2022 roku do dnia 17 maja 2022 roku.

/dowód: faktura – k. 24/

W dniu 10 maja 2022 roku, 14 maja 2022 roku, 20 maja 2022 roku, powód wystosował wiadomość e-mail do pozwanego wskazując, iż poszkodowana korzysta z pojazdu zastępczego segment D z hakiem w kwocie 252,15 zł brutto za dobę. Wskazano, iż w przypadku posiadania tańszej opcji najmu niezwłocznie pozwany proszony jest o kontakt i podanie danych wypożyczalni. Zwarto też prośbę o sprawdzenie oferty i podanie konkretnie wybraną wypożyczalnie, która dostarczy pojazd segmentu D z hakiem, w przypadku braku pojazdu wniesiono o akceptacje stawki i informacje do kiedy poszkodowana może korzystać z pojazdu zastępczego.

/dowód: wydruk wiadomości e-mail – k. 18, k. 19, k. 20/

Pozwany uznał, iż łączny uzasadniony czas wynajmu pojazdu wynosi 10 dni
i uwzględnia:



3 dni od dnia zgłoszenia szkody do dnia oględzin wraz z przekazaniem kosztorysu wraz z wydaniem decyzji,



1 dzień na sprowadzenie części,



3 dni technologicznej naprawy.



2 dni wolne od pracy,



1 dzień organizacyjny.

Ponadto wskazano, iż w sytuacji gdy poszkodowany miał możliwość zorganizowania pojazdu zastępczego to miał również możliwość zgłoszenia szkody, co przyczyniło by się do skrócenia czasu zakończenia likwidacji szkody skutkując krótszym koniecznym czasem wynajmu pojazdu zastępczego.

/dowód: pismo – k. 27-29/

Decyzją z dnia 27 maja 2022 roku pozwany przyznał dopłatę do odszkodowania
w wysokości 1.370,00 zł brutto po zweryfikowaniu ilości dni najmu z 19 do 10. Ponadto, dokonano weryfikacji stawki dobowej najmu z 252,15 zł do 137 zł brutto wskazując, iż jest to koszt najmu jaki powstałby, gdyby poszkodowany korzystał z oferty ubezpieczyciela organizacji pojazdu zastępczego.

/dowód: decyzja – k. 30-31, k. 56, akta szkody na płycie CD - 61/

Pismem z dnia 5 października 2022 roku powód wystosował ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty żądając zapłaty kwoty 4.790,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 maja 2022 roku z tytułu odszkodowania za uszkodzony pojazd marki A. (...) o nr rej. (...).

/dowód: pismo – k. 15-16/

Stawka najmu pojazdu zastępczego segmentu D w roku 2022 na rynku lokalnym zawiera się w przedziale od 126,00 zł do 350,00 zł netto, w zależności od uwzględnionych warunków najmu oraz czynników.

Uzasadniony czas naprawy z uwzględnieniem wszelkich czynności około naprawczych w maksymalnym wymiarze 8 dni roboczych.

/dowód: opinia biegłego sądowego inż. A. K. – k. 90-96/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań M. Z., dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym akt szkody znajdujących się na płycie CD oraz opinii biegłego w dziedzinie wycen wartości, kosztów napraw, oceny jakości napraw i likwidacji szkód inż. A. K.. Za podstawę rozstrzygnięcia w sprawie Sąd przyjął opinie ww. biegłego. W ocenie Sądu opinia ta była rzetelna, wyczerpująca i przekonująca,
a wnioski w niej zawarte logiczne i właściwe.

Sąd zważył, co następuje:

Należy podkreślić, że strony nie kwestionowały stanu faktycznego w niniejszej sprawie, w zakresie okoliczności kolizji oraz odpowiedzialności (...) S.A. z siedzibą w S. za skutki zdarzenia. Strona pozwana nie zakwestionowała również faktu zawarcia przez poszkodowanego umowy najmu samochodu oraz cesji wierzytelności, a także ich treści. Powód był legitymowany do wytoczenia powództwa. Umowa przelewu wierzytelności zawarta między poszkodowaną M. Z., a powodem R. R. (...) Przedsiębiorstwo Usługowe Handlowe (...) z siedzibą w M. były ważna
i skuteczna. Kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawała stawka za najem pojazdu zastępczego oraz okres najmu.

Podstawę niniejszego powództwa stanowią przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz.U. z 2022 r., poz. 621). Zgodnie z art. 4 pkt 1 powyższej ustawy ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. W myśl art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 powołanej ustawy, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia,
a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie zaś z treścią art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Sprawca szkody ponosi odpowiedzialność na zasadzie winy (art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c.) Z powyższych przepisów wynika odpowiedzialność pozwanego jako ubezpieczyciela bezpośredniego sprawcy szkody.

Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, unormowanej w kodeksie cywilnym. Zatem odpowiada on za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 2 k.p.c.). W orzecznictwie słusznie przyjmuje się, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Powyższe znalazło swoje odzwierciedlenie w uchwale Sądu Najwyższego podjętej w dniu 24 sierpnia 2017 roku ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56, LEX nr 2340475). Wskazuję się również, że zakres obowiązku odszkodowawczego obejmuje co do zasady poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony, za czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, sygn. akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468).

Pozwany, co do zasady, przyjął odpowiedzialność za szkodę z dnia 27 kwietnia 2022 roku, w toku postępowania likwidacyjnego przyznał odszkodowania za szkodę w pojeździe oraz przyznał dopłatę do odszkodowania w kwocie 1.370,00 zł za koszt najmu pojazdu. Przy czym strona pozwana zakwestionowała wysokość stawki dobowej jak i również okres najmu pojazdu zastępczego.

Odnosząc się do długości najmu pojazdu zastępczego, należy wskazać iż szkoda
w pojeździe marki A. powstała w dniu 27 kwietnia 2022 roku, zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 6 maja 2022 roku, w dniu 9 maja 2022 roku ubezpieczyciel dokonał oględzin pojazdu, wykonał kalkulację naprawy, natomiast w dniu 17 maja 2022 roku zakończył się najem pojazdu. Nie bez znaczenia jest okoliczność, iż poszkodowana rozpoczęła wynajem pojazdu zastępczego przed zgłoszeniem szkody. Bowiem zgodnie z ustalonym stanem faktycznym pozwana rozpoczęła najem w dniu 28 kwietnia 2022 roku, natomiast szkodę zgłosiła dopiero w dniu 6 maja 2022 roku, a wiec dopiero po 9 dniach od dnia wynajęcia pojazdu zastępczego, co zdaniem Sądu nie może obciążać pozwanego ubezpieczyciela. Powyższe znajduje również odzwierciedlenie w opinii biegłego z zakresu wycen wartości, kosztów napraw, oceny jakości napraw i likwidacji szkód inż. A. K., który wskazał, że uzasadniony czas naprawy z uwzględnieniem wszelkich czynności około naprawczych wynosi 8 dni. Biegły wskazał, iż od dnia następnego po otrzymaniu kalkulacji od pozwanej po oględzinach oraz jej akceptacji do dnia zakończenia wynajmu pojazdu zastępczego minęło 7 dni kalendarzowych, co mieści się w zakresie szacowanego maksymalnego czasu naprawy ustalonego przez biegłego, który włącznie z dniami wolnymi od pracy mógł wynieść nie więcej niż 10 dni. Zatem, w ocenie Sądu, zasadnym było przyjęcie, iż niezbędny i celowy okazał się najem pojazdu w okresie 10 dni, który został także zaakceptowany przez pozwanego.

W przedmiocie uzasadnionej stawki najmu, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego inż. A. K.. W ocenie Sądu, opina była jasna, rzetelna i przekonywująca. Biegły przedstawił przeciętne stawki rynkowe najmu
i wskazał, iż stawka najmu zastosowana przez powoda w kwocie 205,00 zł netto (252,15 zł brutto) mieściła się w stawkach za wynajem pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego i wynajętego na rynku lokalnym w okresie likwidacji szkody. Zatem, mając na uwadze wskazane konkluzje biegłego sądowego, Sąd uznał, że przyjęta stawka przez powoda w wysokości 252,15 zł jest ekonomicznie uzasadniona.

Mając na uwadze, że ustalony uzasadniony czas wynajmu pojazdu zastępczego wynosił 10 dni, a dobowa stawka za wynajem pojazdu zastosowana przez powoda w wysokości 205,00 zł netto mieściła się w granicach stawek rynkowych, Sąd uznał iż kwota odszkodowania za najem pojazdu winna wynosić 2.521,50 zł (10 dni x 252,15 zł). Przy czym w toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu kwotę 1.370,00 zł, dlatego też Sąd zasądził od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń na rzecz powoda kwotę 1.151,50 zł (2.521,50 zł – 1.370,00 zł). O odsetkach za opóźnienie w zapłacie powyższej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zasądzając je od dnia 31 maja 2022 roku do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie drugim wyroku.

Jeśli chodzi o koszty procesu, to Sąd orzekł o nich przy zastosowaniu zasady, o której mowa w art. 100 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd zważył, iż zastosowanie tej zasady „uzasadnione jest jeżeli strony w równym lub zbliżonym stopniu przegrały sprawę, a jednocześnie w takim stosunku poniosły koszty” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2013 r., III CZ 37/13, LEX nr 1402619). Sąd miał na uwadze to, że powód poniósł koszty w łącznej wysokości 1.117,00 złotych, na które złożyła się opłata sądowa od pozwu (200,00 złotych), opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego (17,00 złotych) oraz koszty zastępstwa procesowego, które wedle stawki minimalnej opiewały na kwotę 900,00 złotych. Natomiast koszty zastępstwa oraz opłaty skarbowej do pełnomocnictwa procesowego po stronie pozwanego wyniosły łącznie 917,00 złotych. Niemniej, porównanie wartości przedmiotu sporu (3.420,85 zł) do ostatecznie zasądzonego świadczenia (1.151,50 zł) wskazuje na to, że powód wprawdzie poniósł większe koszty procesu, ale utrzymał się ze swoim żądaniem tylko w 34 %. Właśnie to uzasadniało wzajemne zniesienie kosztów procesu pomiędzy stronami.

Ponadto na gruncie przedmiotowej sprawy dopuszczono opinie biegłego w dziedzinie wycen wartości, kosztów napraw, oceny jakości napraw i likwidacji szkód, którego to koszt wynagrodzenia w kwocie 858,50 był pokryty tymczasowo z środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim. Dlatego też, w punkcie trzecim wyroku, na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych w zw. z art. 113 ww. ustawy, Sąd nakazał pobrać od pozwanego (...) S.A.
z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 291,89 zł (858,50 zł x 34%), a od powoda R. R. kwotę 566,61 zł (858,50 zł x 66%) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w wyroku.