Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: Beata Krysiak

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2024 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. S. tytułem zadośćuczynienia kwotę 19.900,00 (dziewiętnaście tysięcy dziewięćset) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. S. tytułem odszkodowania kwotę 281,35 (dwieście osiemdziesiąt jeden złotych trzydzieści pięć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  zasądza od powoda J. S. na rzecz pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 3.466,88 (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt sześć złotych osiemdziesiąt osiem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

5.  zasądza od powoda J. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 9.776,28 (dziewięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt sześć złotych dwadzieścia osiem groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa i kwotę tę nakazuje ściągnąć z zasądzonego od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. S. roszczenia,

6.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.146,01 (dwa tysiące sto czterdzieści sześć złotych jeden grosz) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 485/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 29 listopada 2022 r. powód J. S. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 98.900,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek udziału w wypadku komunikacyjnym z dnia 19 lipca 2019 r., kwoty 13.656,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów opieki i pomocy osób trzecich, z której to pomocy i opieki powód korzystał po wypadku z dnia 19 lipca 2019 r. oraz kwoty 281,35 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów przejazdów powoda na wizyty lekarskie, na które powód udał się po wypadku z dnia 19 lipca 2019 r. Wnosił on też o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

(pozew- k.3-14)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k.109-112)

Na rozprawie w dniu 24 marca 2023 r. powód popierał powództwo a w imieniu pozwanego nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:01:03 – 00:02:44- koperta k.215)

Na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2024 r. powód popierał powództwo i wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych a w imieniu pozwanego nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:00:21 – 00:20:11- koperta k.215)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 19 lipca 2019 r. o godzinie 2.00 powód J. S. jechał jako pasażer samochodem marki V. (...) nr rej. (...) kierowanym przez S. C. i zajmował miejsce pasażera z tyłu samochodu za kierowcą. W czasie jazdy powód był zapięty pasami bezpieczeństwa. W miejscowości O. kierujący stracił panowanie nad pojazdem, zjechał z jezdni i uderzył w słup oświetleniowy, na skutek czego powód doznał obrażeń ciała a kierowca i dugi pasażer zginęli na miejscu wypadku.

(bezsporne, zeznania świadków: J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, K. O.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:47:12 – 01:04:25- koperta k.215, M. K.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:57:35 – 01:04:25- koperta k.215, zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215, odpis postanowienia- k.53-54)

W sprawie wypadku, w którym ucierpiał powód, toczyło się postępowanie karne, które zostało umorzone postanowieniem Prokuratury Rejonowej w Łasku z dnia 7 grudnia 2019 r. wydanym w sprawie sygn. akt Ds. 695.2019 wobec śmierci sprawcy.

(bezsporne, odpis postanowienia- k.53-54)

Samochód, którym kierował sprawca wypadku S. C., był ubezpieczony w zakresie OC u pozwanego.

(bezsporne)

Z miejsca zdarzenia powód został przetransportowany karetką pogotowia do Szpitala w P., gdzie trafił na Szpitalny Oddział Ratunkowy. Powód był przytomny a jego stan ogólny oceniono jako dobry. Odczuwał on wówczas dolegliwości bólowe ze strony okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Wykonano mu tam badanie trauma scan, które uwidoczniło złamanie lewego wyrostka poprzecznego L3. Później powód został przyjęty na Oddział (...) Ogólnej i Naczyniowej. Wykonano mu tam badanie tomograficzne głowy oraz badania RTG stawu skokowego i stawu kolanowego. Był on konsultowany przez neurologa i ortopedę. U powoda stwierdzono uraz uogólniony, stłuczenie głowy, kończyny górnej prawej i kończyny dolnej prawej oraz złamanie wyrostka poprzecznego kręgu L3. W szpitalu był on leczony zachowawczo. Przyjmował on wówczas leki przeciwbólowe. Nie zgłaszał on personelowi szpitala dolegliwości bólowych.

(zeznania świadka J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, częściowo zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215, kserokopia dokumentacji medycznej- k.62-74)

Gdy powód przebywał w szpitalu, miał otarcia naskórka na ciele i był cały posiniaczony i obolały a największy ból odczuwał ze strony pleców. Nie mógł się on ruszać, gdyż przy poruszaniu się odczuwał ból i przebywał w pozycji leżącej. Wymagał on wówczas pomocy przy czynnościach higienicznych oraz przy przyjmowaniu posiłków. Potrzeby fizjologiczne załatwiał on na łóżku. Na bóle skarżył się mamie i koledze, którzy odwiedzali go w szpitalu. Przez pierwszy dzień po przyjęciu do szpitala nic on nie jadł, gdyż nie było wiadomo, czy nie będzie musiał mieć wykonanego zabiegu operacyjnego.

(zeznania świadków: J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, M. K.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:57:35 – 01:04:25- koperta k.215, zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215)

Ze szpitala powód został wypisany w dniu 21 lipca 2019 r. z zaleceniami odpoczynku i ciszy, fotelowo – łóżkowego trybu życia, stosowania zimnych okładów na prawy staw skokowy, noszenia opaski elastycznej na prawym stawie skokowym i przyjmowania leków przeciwbólowych. Zalecono mu też kontrolę w (...) za 7 – 10 dni. Ze szpitala powód wyszedł o własnych siłach.

(zeznania świadków: J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, częściowo zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215, kserokopia dokumentacji medycznej- k.62-74)

Gdy powód przebywał w domu po wypadku, w dalszym ciągu odczuwał bóle pleców i prawej nogi i przyjmował leki przeciwbólowe. Powód głównie leżał lub siedział, mało wstawał. Czynności fizjologiczne załatwiał w toalecie. W tym czasie pomagała mu mama. Asekurowała go ona przy chodzeniu i przygotowywała mu posiłki.

(zeznania świadków: J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, K. O.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:47:12 – 00:057:35- koperta k.215, M. K.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:57:35 – 01:04:25- koperta k.215, zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215)

Po wypisaniu ze szpitala powód w dniu 29 lipca 2019 r. był na wizycie u chirurga w P., gdzie stwierdzono u niego obrzęk kostki bocznej prawego stawu skokowego i otarcia naskórka uda prawego. Powód otrzymał wówczas skierowanie do poradni chirurgii urazowo – ortopedycznej i neurologicznej. W dniu 8 sierpnia 2019 r. był on też na wizycie w przychodni lekarskiej w Ł.. Zgłaszał wówczas bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa i bóle w stawie kolanowym i otrzymał zwolnienie lekarskie na okres od 8 sierpnia 2019 r. do 31 sierpnia 2019 r. Powód odbył też 7 wizyt lekarskich u ortopedy w B.. Zgłaszał u niego niewielkie, okresowe dolegliwości bólowe. Lekarz ten zlecał mu zabiegi rehabilitacyjne, których powód nie pobierał i wystawiał mu zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego. Lekarz ten stwierdził zakończenie leczenia i rehabilitacji na wizycie w dniu 15 maja 2020 r. Z Ł. do B. jest odległość 30 – 50 km a do (...) km.

(zeznania świadka J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215, odpis historii zdrowia i choroby- k.79-80, kserokopia dokumentacji medycznej- k.81-82, zaświadczenia lekarskie- k.83-83a)

W chwili wypadku powód miał 18 lat i jeszcze się uczył w Technikum Informatycznym w P.. Do wypadku doszło w wakacje, podczas których powód dorabiał sobie na pół etatu jako pomocnik w firmie budowalnej. Z powodu urazów doznanych w wypadku musiał on zrezygnować z tej pracy. Po wakacjach powód wrócił do szkoły i uczył się w IV klasie. Miał on wówczas przez rok zwolnienie z zajęć wychowania fizycznego. Po wypadku powód nie chciał o nim wspominać, gdyż zginęli w nim jego koledzy. Chciał on o nim zapomnieć. Gdy ktoś poruszał przy nim temat wypadku, stawał się nerwowy i roztrzęsiony. Z tego powodu powód udał się na wizytę do psychiatry, który stwierdził u niego zaburzenia stresowe pourazowe. Po jednej wizycie u niego powód zrezygnował z leczenia, gdyż z psychiatrą musiałby poruszać temat wypadku a tego nie chciał. Powód po wypadku z uwagi na obrażenia ciała i na traumę związaną z udziałem w wypadku zrezygnował też z kierowania samochodem, do czego uprawnienia nabył w lutym 2019 r. Samochodem nie kierował on do końca 2019 r. Obecnie nie ma takich czynności, których powód nie mógłby wykonywać z powodu urazów doznanych w wypadku, musi on jednak uważać, by nie przeciążyć kręgosłupa. W związku z urazami doznanymi w wypadku powód nigdzie się już nie leczy. Nadal odczuwa on lęk, gdy ktoś przekracza prędkość lub gdy widzi jadący z nadmierną prędkością z naprzeciwka samochód.

(zeznania świadków: J. J.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:25:52 – 00:47:12- koperta k.215, K. O.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:47:12 – 00:057:35- koperta k.215, M. K.- protokół rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:57:35 – 01:04:25- koperta k.215, zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215, kserokopia zgłoszenia- k.75, kserokopia dokumentacji medycznej- k.81-82, zaświadczenia lekarskie- k.83-83a, historia choroby- k.85)

W wyniku wypadku powód stracił dobrostan fizyczny oraz psychiczny, rozwinął zaburzenie stresowe pourazowe, które jest zaburzeniem długotrwałym i wymagało podjęcia leczenia farmakologicznego i psychoterapii. Obecnie w wyniku upływu czasu objawy u powoda utrwaliły się i obecnie cierpi on na zaburzenia depresyjno – lękowe o niewielkim nasileniu. Gdyby powód podjął leczenie i psychoterapię, najprawdopodobniej doszłoby do zmniejszenia się nasilenia objawów zaburzeń psychicznych. W przypadku zaburzenia stresowego pourazowego a następnie zaburzeń depresyjno – lękowych nie można zakładać wystąpienia trwałego uszczerbku na zdrowiu. Z czasem nasilenie objawów zmniejsza się lub ustępuje. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym powoda spowodowany wystąpieniem zaburzenia stresowego pourazowego a następnie zaburzeń depresyjno – lękowych w wyniku wypadku wynosi 6 %.

(opina biegłego psychiatry A. S.- k.142-150)

W wyniku wypadku powód doznał otarcia naskórka prawej kończyny górnej, otarcia naskórka prawej kończyny dolnej i złamania wyrostka poprzecznego kręgu L3. Otarcia naskórka prawej kończyny górnej oraz dolnej uległy wygojeniu bez pozostawienia trwałych następstw urazu. Przebyte stłuczenie prawego stawu skokowego nie wiązało się z pozostawieniem trwałych następstw. Złamanie wyrostka poprzecznego zostało wyleczone ze wzmożonym napięciem mięśni odcinka lędźwiowego bez ograniczenia ruchomości kręgosłupa i spowodowało u powoda 1 % uszczerbku na zdrowiu. Nieznacznie wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych jest u ludzi normalnym objawem związanym z utrzymywaniem kręgosłupa w pozycji pionowej. Leczenie powoda trwało około 2 miesięcy. Fakt, że powód kontynuował leczenie polegające na odnotowywaniu jedynie subiektywnych dolegliwości, nie może być podstawą do uznania zasadności takiego leczenia w związku z doznanym urazem. Powód po wyjściu ze szpitala nie wymagał pomocy osób trzecich. W dniu wypisania ze szpitala był on w stanie ogólnym dobrym i poruszał się samodzielnie oraz nie wymagał unieruchomienia ortopedycznego. Fakt, że u powoda występował ból pourazowy i pewne czynności musiał wykonywać wolniej, nie oznacza, że nie mógł ich wykonywać wcale. Rokowania powoda są pomyślne a w przyszłości nie dojdzie do ujawnienia żadnych dodatkowych następstw wypadku z ortopedycznego punktu widzenia.

(opina biegłego ortopedy P. S.- k.152-160, uzupełniająca opina pisemna biegłego ortopedy P. S.- k.189-201)

Powód zgłosił pozwanemu szkodę powstałą na skutek udziału w wypadku w dniu 19 lipca 2019 r. pismem doręczonym pozwanemu w dniu 9 marca 2021 r., którym żądał od niego wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 125.000,00 zł, zwrotu kosztów opieki w kwocie 13.656,00 zł i zwrotu kosztów przejazdów na wizyty lekarskie w kwocie 529,88 zł. Do pisma tego załączył swoją dokumentację lekarską. Decyzją z dnia 12 marca 2021 r. pozwany przyznał mu zadośćuczynienie w kwocie 1.100,00 zł i zwrot kosztów przejazdów w kwocie 248,53 zł a w pozostałym zakresie nie uznał jego roszczeń za zasadne. Pismem z dnia 18 marca 2021 r. pozwany poinformował powoda, że nie widzi podstaw do zmiany wydanej decyzji.

( zeznania powoda J. S.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:11:13 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 24 marca 2023 r. na płycie CD 00:02:54 – 00:24:29- koperta k.215 zgłoszenie szkody z załącznikami- k.83-108, kserokopia dowodu nadania pisma- k.94, wydruk śledzenia przesyłki- k.95-97, kserokopia decyzji- k.99-100, kserokopia pisma- k.102-103)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o zeznania powoda i świadków J. J., K. O. i M. K. jak również w oparciu o opinie biegłych psychiatry i ortopedy i dokumenty złożone do akt, których treści strony nie kwestionowały.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w tej części, w której podawał on, że po wypadku doznał wstrząśnienia mózgu, gdyż pozostają one w sprzeczności z jego dokumentacją medyczną. Sąd nie dał też wiary jego zeznaniom w tym zakresie, w którym podawał on, iż zlecano mu przy wypisie konsultację psychiatryczną, gdyż pozostają one w sprzeczności z kartą informacyjną leczenia szpitalnego.

Sąd nie dał też wiary zeznaniom powoda i świadka J. J. w tej części, w której podawali oni, że powód miał założony w szpitalu kołnierz ortopedyczny, gdyż okoliczności tej nie potwierdza dokumentacja medyczna powoda.

Jeśli chodzi o opinie biegłych to Sąd dał im wiarę w całości. Były one bowiem jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione. Treść tych opinii oparta została na badaniu powoda i na analizie jego dokumentacji medycznej, przy czym sporządzono je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Rozważając procentowy uszczerbek na zdrowiu oraz charakter obrażeń powoda biegli uwzględnili swoje wieloletnie doświadczenie w zakresie opiniowania. Sąd nie dostrzegł przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłych i ich bezstronności, ani żadnych ważnych powodów, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innych specjalistów.

Sąd pominął wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy uznając, iż wniosek ten złożony został jedynie dla przewleczenia postępowania. Fakt niezadowolenia strony z wydanej opinii nie jest bowiem podstawą dopuszczania kolejnych dowodów z opinii biegłych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podstawą roszczenia powoda był w przedmiotowej sprawie art. 822 § 1 i 4 kc. Stosownie do treści art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. W myśl natomiast art. art. 822 § 4 kc uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Właściciel pojazdu, którym w czasie wypadku jako pasażer jechał powód J. S., zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 2500)

Zgodnie z art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Art. 36 ust. 1 tej ustawy stanowi, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 5.210.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawę odpowiedzialności kierującego ubezpieczonym pojazdem S. C., który przewoził z grzeczności powoda i doprowadził do wypadku, na skutek czego powód doznał szkody, jest art. 415 kc. Przepis ten stanowi, że kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

Pozwany w toku likwidacji szkody ustalił, iż kierujący pojazdem S. C. ponosi winę za spowodowanie wypadku, w wyniku którego obrażeń ciała doznał powód. Stwierdzenie odpowiedzialności za szkodę kierującego ubezpieczonym u pozwanego samochodem jest w związku z tym równoznaczne z odpowiedzialnością za nią pozwanego na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC pojazdu. Pozwany już w toku likwidacji szkody przyjął swoją odpowiedzialność za tę szkodę, wypłacając świadczenia odszkodowawcze na rzecz powoda.

Zaistnienie u powoda obrażeń ciała spowodowało po jego stronie powstanie roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę na podstawie art. 444 § 1 kc i art. 445 § 1 kc.

Pozwany uznał wcześniej swoją odpowiedzialność za szkodę doznaną przez powoda i przed wszczęciem tego procesu przyznał mu kwotę 1.100,00 zł z tytułu zadośćuczynienia i kwotę 248,53 zł jako odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów dojazdu do lekarzy. W przedmiotowym procesie powód dochodził dalszego zadośćuczynienia w kwocie 98.900,00 zł i dalszego odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów dojazdu do lekarzy w kwocie 281,35 zł oraz odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów opieki osób trzecich kwocie 13.656,00 zł.

Zgodnie z art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym tj. art. 444 kc, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) oraz cierpienie psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia). Trzeba mieć przy tym na względzie, że zadośćuczynienie obejmuje cierpienia zarówno już doznane jak i te, które wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Nadto prawomocne zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę wyłącza mimo pogorszenia się stanu zdrowia przyznanie dalszego zadośćuczynienia za krzywdy, które można było przewidzieć w ramach podstawy przeprowadzonego sporu (porównaj uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1967 r., III PZP 37/67 OSNCP 1968, z. 7, poz. 113)

Udział powoda w wypadku był dla niego z pewnością źródłem cierpień zarówno fizycznych jak i psychicznych. Powód odczuwał po wypadku dolegliwości bólowe ze strony pleców i nogi i nie mógł być tak aktywny jak wcześniej. Nie miał on jednak wykonywanych żadnych zabiegów operacyjnych. Przez cały okres pobytu w szpitalu a więc przez trzy dni nie opuszczał on łóżka i w tym czasie czynności fizjologiczne załatwiał na łóżku, co z pewnością było dla niego krępujące. Po wypisaniu ze szpitala do końca wakacji letnich prowadził on oszczędzający tryb życia i w tym czasie głównie siedział i leżał. Mógł on jednak w tym czasie samodzielnie się poruszać, gdyż już o własnych siłach wyszedł ze szpitala. Nie miał też zastosowanych żadnych unieruchomień ortopedycznych, które ograniczałyby jego ruchomość. Choć powód korzystał w tym czasie z pomocy matki przy poruszaniu się czy przy przygotowywaniu posiłków, wynikało to jednak nie z konieczności wynikającej ze stanu jego zdrowia a z troski jego matki. Po wypisaniu ze szpitala powód w związku z dolegliwościami bólowymi przyjmował leki przeciwbólowe. Nie wrócił on też już do pracy pomocnika w firmie budowalnej, jaką wykonywał w czasie wakacji. Po wakacjach wrócił on do szkoły a proces jego leczenia ortopedycznego był ukończony po 2 miesiącach. Powód uczęszczał wprawdzie do ortopedy także po tym okresie ale było to związane nie z jego leczeniem a z koniecznością przedłużania jego zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego w szkole. Ze zwolnienia tego powód korzystał do końca roku szkolnego. W tym czasie powód ograniczył aktywność fizyczną także poza szkołą i nie uprawiał sportu. Obecnie nie ma już takich czynności, których powód nie mógłby wykonać po wypadku a jakie mógł wykonywać wcześniej, Musi on jednak uważać, by nie przeciążyć kręgosłupa. Wypadek odbił się też niekorzystnie na zdrowiu psychicznym powoda. Powód przeżywał go, gdyż zginęli w nim jego koledzy i starał się nie wracać do wypadku myślami. Nie zdecydował się też na leczenie psychiatryczne, gdyż nie chciał rozmawiać o tym wypadku. Na jakiś czas zrezygnował on też z prowadzenia samochodu. Do dziś powód boi się, gdy ktoś jedzie z nadmierną prędkością. Odczuwa też lęk, gdy widzi jadący z naprzeciwka z dużą prędkością samochód. Skutki wypadku powód odczuwa do dziś. Zaburzenia depresyjno – lękowe, jakie ma powód po wypadku powodują u niego 6 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wyleczone złamanie wyrostka poprzecznego ze wzmożonym napięciem mięśni odcinka lędźwiowego bez ograniczenia ruchomości kręgosłupa spowodowało u powoda 1 % uszczerbku na zdrowiu.

Zadośćuczynienie z art. 445 § 1 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1962 r., IV CR 902/61, OSNCP 1963, poz. 105, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92, wyrok Sadu Najwyższego z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, nie publ.)

Sąd doszedł do przekonania, że adekwatne do rozmiaru doznanej przez powoda na skutek wypadku krzywdy a jednocześnie nie pozostające w oderwaniu od stosunków majątkowych społeczeństwa będzie zadośćuczynienie w łącznej kwocie 21.000,00 zł.

Ponieważ powód otrzymał już od pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 1.100,00 zł, Sąd zasądził od pozwanego na jego rzecz tytułem zadośćuczynienia różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym a jego przyznaną już częścią w kwocie 19.900,00 zł a w pozostałym zakresie żądanie w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia jako niezasadne oddalił.

Świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, jak każde odszkodowawcze świadczenie pieniężne, podlega co do odsetek zasadom art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy świadczenie pieniężne stało się wymagalne a dłużnik go nie spełnił. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne dopiero od chwili, gdy wskazana została jego wysokość. Dopiero bowiem od tej chwili można mówić o „świadczeniu pieniężnym” w rozumieniu art. 481 § 1 kc.

Z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy, ze swej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami naruszenia dobra osobistego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r. II PR 257/70, OSNC 1971/6/103).

Powód zażądał od pozwanego wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 125.000,00 zł w piśmie, które doręczone zostało pozwanemu w dniu 9 marca 2021 r.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwany obowiązany był do wypłaty zadośćuczynienia w terminie 30 dni od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie. Jednakże, stosownie do treści art. 14 ust. 2 tejże ustawy, jeżeli w tym terminie wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie powinno być wypłacone w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda ustawowe odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty 19.900,00 zł, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty.

Dalsze roszczenie powoda znajduje podstawę w art. 444 § 1 kc, z którego wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe
z tego powodu koszty. Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku i pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym.

Z tytułu odszkodowania powód dochodził zwrotu kosztów opieki osoby trzeciej świadczonej mu do maja 2020 r. w kwocie 13.656,00 zł. Jak wynikało z ustalonego stanu faktycznego w czasie, gdy powód przebywał w szpitalu, niezbędną pomoc w samoobsłudze zapewniał mu personel szpitala. Powód nie wykazał natomiast w przedmiotowej sprawie, by pomoc osób trzecich po wypisaniu go ze szpitala była mu niezbędna. Po wypisaniu ze szpitala powód nie był unieruchomiony i mógł się samodzielnie poruszać, bo już o własnych siłach opuścił szpital. Niewątpliwie dolegliwości bólowe, jakie odczuwał, powodowały, że poruszał się on wolniej, to jednak nie wykluczało to jego samoobsługi. Choć po wypadku przy samoobsłudze pomagała mu matka, to jej pomoc, jakkolwiek z pewnością przydatna, wedle opinii biegłego ortopedy nie była powodowi niezbędna. W tej sytuacji roszczenie o odszkodowanie za poniesione koszty opieki osób trzecich należało oddalić jako niezasadne.

Z tytułu odszkodowania powód dochodził też zwrotu kosztów podróży do placówek leczniczych w kwocie 281,35 zł. Roszczenie to zostało zgłoszone już w piśmie doręczonym pozwanemu w dniu 9 marca 2021 r. Powód domagał się w tym piśmie z tytułu zwrotu kosztów podroży do lekarzy łącznej kwoty 529,88 zł ale pozwany decyzją z dnia 12 marca 2021 r. przyznał mu z tego tytułu jedynie kwotę 248,53 zł.

Zgodnie z treścią art. 232 kpc, który wprowadza złagodzenie obowiązujących reguł dowodzenia, w sytuacji, w której ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opierając się na całokształcie ustalonych okoliczności sprawy. Nie chodzi przy tym tylko o niemożność rozumianą w sensie obiektywnym, lecz także o niemożliwość ścisłego ustalenia szkody na podstawie materiału dowodowego przedstawionego przez stronę powodową do oceny przez sąd. W takim wypadku sąd, nie mając obowiązku przeprowadzenia uzupełniających dowodów z urzędu, powinien podjąć próbę ustalenia wysokości roszczenia na podstawie oceny „opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy” (patrz Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 26 stycznia 2006 r., II CSK 108/05, OSP 2007/3/29 oraz uzasadnieniu wyroku z 21 listopada 2008 r., V CSK 207/08, LEX nr 484684).

Ponieważ w przedmiotowej sprawie udowodnienie dokładnej wysokości szkody z tytułu wydatków na dojazdy jest znacznie utrudnione, Sąd skorzystał z przytoczonego wyżej przepisu. W przedmiotowej sprawie bezspornym jest ile wizyt lekarskich i u jakich lekarzy odbył powód po wypadku. Nie ulega zatem wątpliwości, iż musiał być na nie dowieziony i z nich przywieziony. Posiłkując się zatem stawką za kilometr przebiegu pojazdu 0,8358 zł Sąd doszedł do przekonania, iż odszkodowaniem, które pokryje koszty dojazdów do placówek medycznych będzie odszkodowanie w kwocie 529,88 zł. Z uwagi na to więc, że pozwany wypłacił już powodowi z tego tytułu przed wszczęciem procesu kwotę 248,53 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem odszkodowania kwotę 281,35 zł.

Biorąc pod uwagę, iż roszczenie odszkodowawcze za poniesione koszty przejazdów do placówek medycznych zostało zgłoszone pozwanemu w piśmie doręczonym w dniu 9 marca 2021 r., odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 281,35 zł Sąd zasądził od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty.

Powód dochodził w przedmiotowym procesie zasądzenia kwoty 112.837,35 zł. Sąd zasądził na jego rzecz kwotę 20.181,35 zł. Żądania powoda zatem uwzględnione zostały w 18 %. Zgodnie z art. 100 kpc w takiej też proporcji Sąd rozdzielił koszty procesu.

Na poniesione przez powoda koszty procesu złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1964) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. W sumie powód poniósł koszty procesu w wysokości 5.417,00 zł.

Poniesione przez pozwanego koszty procesu to wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1935) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. W sumie pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 5.417,00 zł.

Łącznie zatem koszty postępowania poniesione przez strony wyniosły 10.834,00 zł. Powód powinien ponieść 82 % tych kosztów a więc kwotę 8.883,88 zł. Ponieważ poniósł on niższe koszty Sąd zasądził od niego na rzecz pozwanego kwotę 3.466,88 zł tytułem częściowego zwrotu poniesionych przez pozwanego kosztów procesu.

W sprawie pozostały nie pokryte opłata od pozwu w kwocie 5.642,00 zł i koszty opinii biegłych w kwocie 6.280,29 zł. Łącznie nie pokryte koszty procesu wyniosły 11.922,29 zł.

Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023, poz. 1144 ze zm.) zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 82 % tych kosztów czyli kwotę 9.776,28 zł i kwotę tą nakazał ściągnąć z zasądzonego od pozwanego na jego rzecz roszczenia a na podstawie art. 113 ust. 1 powołanej ustawy zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.146,01 zł, która stanowi 12 % tych kosztów i odpowiada stosunkowi, w jakim pozwany przegrał sprawę.