Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2020r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : Sędzia Piotr Pilarczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2020r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa P. W.

przeciwko T. R. i J. S.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

1. oddala powództwo;

2. przyznaje adwokatowi A. M. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 3.394,80 zł (trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt groszy) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Sygn. akt I C 559/20

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 13 listopada 2020r.

Powód P. W. wniósł o zasądzenie od pozwanych T. R. i J. S. na swoją rzecz kwot po 12.500 zł, na rzecz Caritas Archidiecezji (...) w K. kwot po 12.500 zł, nakazanie pozwanym przeproszenia go w prasie oraz zakazanie pozwanym dalszego rozpowszechniania informacji, że powód pobił pozwanego T. R.. Roszczenia te powód opierał na ochronie jego dóbr osobistych naruszonych przez pozwanych w ten sposób, że pozwani podnosili w postępowaniu karnym i poza postępowaniem twierdzenia, jakoby w dniu 28 lipca 2017r. powód pobił pozwanego T. R., powodując u niego obrażenia.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 191 ¹ § 1 k.p.c., jeżeli z treści pozwu i załączników oraz okoliczności dotyczących sprawy, a także faktów znanych powszechnie lub urzędowo, wynika oczywista bezzasadność powództwa, stosuje się przepisy § 2-4. Przepisy te stanowią, że gdyby czynności, które ustawa nakazuje podjąć w następstwie wniesienia pozwu, miały być oczywiście niecelowe, można je pominąć; w szczególności można nie wzywać powoda do usunięcia braków, uiszczenia opłaty, nie sprawdzać wartości przedmiotu sporu ani nie przekazywać sprawy; sąd może oddalić powództwo na posiedzeniu niejawnym, nie doręczając pozwu osobie wskazanej jako pozwany ani nie rozpoznając wniosków złożonych wraz z pozwem; uzasadnienie wyroku sporządza się na piśmie z urzędu; powinno ono zawierać jedynie wyjaśnienie, dlaczego powództwo zostało uznane za oczywiście bezzasadne; wyrok z uzasadnieniem sąd z urzędu doręcza tylko powodowi z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie taka oczywista bezzasadność powództwa zachodzi.

Podstawą faktyczną powództwa jest podnoszenie przez pozwanych twierdzeń o pobiciu pozwanego T. R. przez powoda w dniu 28 lipca(...). w postępowaniu karnym oraz poza postępowaniem karnym.

Stosownie do przepisu art. 11 zd. 1 k.p.c., ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym.

Z uwagi na powyższą regulację oraz treść prawomocnego wyroku karnego wydanego przez Sąd Rejonowy w Suchej Beskidzkiej w dniu 13 sierpnia 2018r. w sprawie II K 521/17, który jest znany Sądowi urzędowo, nie jest w niniejszej sprawie możliwe kwestionowanie popełnienia przez powoda przestępstwa, za które został skazany powyższym wyrokiem. Ustalonym faktem, wynikającym z ww. prawomocnego wyroku karnego skazującego jest więc to, że w dniu 28 lipca 2017r. powód pobił pozwanego T. R., powodując u niego obrażenia ciała, za co został prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności. Sąd w postępowaniu cywilnym nie może dokonywać ustaleń odmiennych.

Stosownie do przepisu art. 23 k.c., dobra osobiste człowieka pozostają pod ochroną prawa cywilnego. Zgodnie z przepisem art. 24 § 1 k.c., ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Przepis art. 448 k.c. stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany cel społeczny, niezależnie od innych środków służących do usunięcia skutków naruszenia.

Zgodnie z cytowanym przepisem art. 24 § 1 k.c., każde naruszenie dobra osobistego jest bezprawne, z wyjątkiem sytuacji, w których naruszyciel wykaże, że jego postępowanie bezprawne nie było. Przy braku normatywnego określenia przyczyn wyłączających bezprawność, zostały one wypracowane w judykaturze i doktrynie prawa. Do okoliczności tych, określanych mianem "kontratypów", zalicza się zgodę pokrzywdzonego, działanie na podstawie przepisu prawa, wykonywanie prawa podmiotowego oraz działanie w obronie uzasadnionego interesu społecznego – tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 maja 2015r., IV CSK 557/14.

W niniejszej sprawie zasadniczą podstawą faktyczną powództwa jest podanie przez pozwanych w postępowaniu karnym informacji o dopuszczeniu się przez powoda pobicia pozwanego. Pozwani w postępowaniu tym występowali jako świadkowie, przy czym pozwany był dodatkowo pokrzywdzonym tym przestępstwem. Pozwani mieli więc prawny obowiązek złożenia zeznań zgodnie z prawdą, a pozwany był uprawniony do złożenia zawiadomienia o pobiciu, gdyż służyło to ochronie jego praw. Skoro zatem do pobicia doszło i skutkiem pobicia było spowodowanie u pozwanego obrażeń ciała (co wynika z prawomocnego wyroku skazującego), to przekazywanie przez pozwanych informacji o pobiciu i jego skutkach nie może stanowić naruszenia dóbr osobistych powoda. Składanie zeznań zgodnie z prawdą jest bowiem czynnością prawnie nakazaną.

Powyższą podstawę faktyczną powództwa powód uzupełnia również tym, że pozwani przekazywali twierdzenia o dopuszczeniu się przez niego pobicia również innym osobom (poza postępowaniem karnym). Okoliczność ta jednak, z uwagi na prawdziwość tego zarzutu, także nie może być uznana za naruszenie dóbr osobistych powoda. Jakkolwiek nie jest całkowicie wykluczona możliwość naruszenia dóbr osobistych poprzez rozpowszechnianie prawdziwych informacji o popełnieniu czynu zabronionego (np. naruszenie prawa do prywatności poprzez publikacje prasowe), to z faktów przytoczonych przez powoda nie wynika, by w niniejszej sprawie zachodziła taka sytuacja. Powód podnosi bowiem, że pozwani informowali inne osoby o pobiciu pozwanego przez powoda. Pozwani byli do tego uprawnieni, mogli opowiadać innym osobom o pobiciu, które było prawdziwym zdarzeniem, i nie mieli obowiązku ukrywania tego faktu. Z twierdzeń powoda nie wynika, by pozwani podjęli jakąkolwiek czynność, naruszającą dobra osobiste pozwanego.

Podawanie faktów prawdziwych co do zasady nie może być zakazane zwłaszcza, gdy leży to w interesie społecznym (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 września 2009r., V CSK 64/09), bądź realizuje wymóg prawny.

Przyjęcie zatem jako prawdziwych wszystkich twierdzeń faktycznych pozwu, za wyjątkiem oczywiście braku popełnienia przez powoda przestępstwa (co wynika z cytowanego przepisu art. 11 k.p.c.), prowadzić musi do oddalenia powództwa w całości jako oczywiście bezzasadnego.

Powództwo podlegało zatem oddaleniu bez prowadzenia postępowania dowodowego, gdyż było oparte na twierdzeniu, że powód nie popełnił przestępstwa, za które został prawomocnie skazany. Powództwo było zatem w sposób oczywisty bezzasadne.

Wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego z urzędu zostało przyznane w wysokości wskazanej w § 14 ust. 1 pkt 2 oraz § 8 pkt 5 w zw. z § 14 ust. 2 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U. z 2019r. poz. 18).

Na marginesie dodać należy, że – stosownie do przepisu art. art. 191 ¹ § 3 k.p.c. – Sąd nie rozpoznawał wniosku powoda o udzielenie zabezpieczenia.