Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2023 roku

Sąd Rejonowy w Głubczycach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda M. J. kwotę 499,00 zł (czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć złotych), z ustawowymi odsetkami od dnia 7 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty.

zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda M. J. kwotę 1 137,00 zł (tysiąc sto trzydzieści siedem złotych), tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu, w tym kwotę 90,00 zł (dziewięćdziesiąt złotych), tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

nakazuje pobrać od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Głubczycach kwotę 100,27 zł (sto złotych 27/100) tytułem kosztów pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 86/22

UZASADNIENIE

Powód M. J. pozwem wniesionym do tut. Sądu 9 czerwca 2022 roku domagał się zasądzenia od (...) S.A. w S. kwoty 499,00 z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że roszczenie wynika z nieuregulowania kosztów najmu pojazdu.

W odpowiedzi pozwana podniosła, że zweryfikowała czas i stawkę do 10 dni i 86 zł. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 lutego 2018 roku P. B. podpisał z M. J. umowę (...) o najem pojazdu za kwotę 180 zł netto bez limitu kilometrów.

Dowód:

- umowa k. 10

W dniu 1 marca 2018 roku M. J. wystawił fakturę (...) za korzystanie z pojazdu kat. B przez 27 dni za kwotę 5.997,80 zł.

Dowód: faktura k. 15

Umową cesji wierzytelności (...) P. B. przeniósł na M. J. roszczenia związane z korzystaniem z pojazdu w związku ze szkodą na pojeździe V. (...) wobec zakładu ubezpieczeń.

Dowód:

- cesja k. 16

Czas naprawy pojazdu V. (...) wynosił 17 dni. Rynkowe stawki za najem pojazdu zastępczego kat. B mieszczą się w przedziale 99-230 zł brutto.

Dowód: opinia biegłego k. 75-87

Pozwana uznała roszczenie za 10 dni po kwocie 86 zł.

Okoliczność bezsporna.

Sąd zważył co następuje

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawą prawną żądania strony powodowej był art. 659 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

W myśl art. 805 k.c., świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Ramy obowiązku odszkodowawczego zakładu ubezpieczeń określają przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152). Zgodnie z art. 34 ust. 1 tej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Ustawa powyższa odsyła zatem do zasad odpowiedzialności odszkodowawczej określonych w Kodeksie cywilnym, w szczególności do art. 361-363 k.c.

W myśl art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.). Z kolei art. 363 § 1 zd. 1 k.c. stanowi, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że szkoda podlegała likwidacji w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (oc) i to oznacza, że pozwany ubezpieczyciel zobowiązany jest do pokrycia wszelkich kosztów związanych ze szkodą. Zgodnie z zawartą umową odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel gwarantuje naprawienie szkody. W myśl art. 822 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.), a wysokość odszkodowania powinna być określona według reguł określonych w art. 363 k.c.

Zważyć dalej należy, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego jest normalnym następstwem szkody w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkody podlegających wyrównaniu. Samo tylko zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 r., III CZP 63/19, LEX nr 2830567).

W orzecznictwie od lat podkreśla się przy tym, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania z komunikacji zbiorowej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 5/11, 7 sędziów, OSNC 2012/3/28).

Zasadność najmu pojazdu zastępczego nie była przez pozwanego kwestionowana, jednakże zaprzeczył on słuszności najmu w okresie wykraczającym ponad 10 dni oraz wysokości stawki najmu przyjętej przez powoda.

W związku z tym przypomnieć należy ugruntowany pogląd z orzecznictwa, zgodnie z którym odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna – tzw. szkoda całkowita (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, OSNC 2014/9/85).

Mając na uwadze bezsporny fakt, że naprawa pojazdu trwała 17 dni, zaś zastosowana stawka 180,00 zł netto mieściła się w średniej rynkowe, powodowi należało się odszkodowanie ponad wypłacone 800 zł.

W orzecznictwie słusznie przyjmuje się bowiem, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56).

W treści uzasadnienia przywołanej uchwały Sąd Najwyższy w pełni zasadnie przyjął, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Sąd ten stwierdził, że nie ma to jednak nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana.

W niniejszej sprawie powód już w pozwie podniósł, że pozwany nie był w stanie zorganizować najmu po wskazanej przez siebie stawce. W tej sytuacji to na stronie pozwanej spoczywał ciężar wykazania tego, że złożył propozycję, która wykraczała poza zwykły informacyjny charakter i określała warunki najmu pozwalające na podjęcie decyzji o skorzystaniu z niej. Strona pozwana nie złożyła zdaniem biegłego, którą to ocenę podziela sąd, dokumentów wskazujących na możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego poniżej stawek rynkowych.

Reasumując, wysokość odszkodowania należało wyliczyć według stawki brutto po 180 złotych x 7 dni = 1.360 złotych ponad wypłacone 800 zł. Niemniej jednak powód domagał się jedynie części roszczenia w kwocie 499,00 zł, które Sąd zasądził w wyroku.

Wobec uwzględnienia żądania, orzeczenie o kosztach procesu Sąd wydał na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., na które składało się: wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 90 złotych, opłata sądowa od pozwu 30 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz koszt opinii biegłego w kwocie 1.100,27 zł. Powód uiścił zaliczkę w kwocie 1.000 zł. Tym samym pozwany zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu został zobowiązany do zwrotu powodowi ww. kosztów.

W pkt. III Sąd orzekł co do kwoty 100,27 zł tytułem kosztów opinii biegłego pokrytej z urzędu ze Środków Skarby Państwa. Pozwany jako przegrywający został zobowiązany do zwrotu ww. kwoty.

Stąd też orzeczono, jak w pkt III wyroku.