Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 25 września 2023r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant : sekr. sąd. Iwona Górska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2023r

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko J. Pasieka

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3617 zł. (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sprawie wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty;

3.  nakazuje ściągnięcie od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 129 zł. (sto dwadzieścia dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów dojazdu świadka.

Sygnatura akt I 1 C 1335/22

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniosła pozew przeciwko J. Pasieka o zapłatę kwoty 13.300 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na płatnym udostępnianiu miejsc na targowisku mieszczącym się przy ul. (...) w G.. Pozwana wielokrotnie w przeszłości wykupowała abonament miesięczny na korzystanie z miejsca targowego, uiszczając na rzecz powoda należne wynagrodzenie. Od 1 listopada 2021 roku zarząd powoda poinformował pozwaną o pozbawieniu jej miejsca na targowisku. Z tym dniem pozwana nie miała prawa korzystać z miejsca na targowisku. Pomimo tego pozwana korzystała bezumownie z tego miejsca od stycznia 2022 roku, nie uiszczając na rzecz powoda należności z tego tytułu. Niniejsze postępowanie obejmuje okres od kwietnia do maja 2022 roku. Za udostępnienie wyżej wskazanego miejsca powód wystawił pozwanej faktury VAT. Pozwana uiściła na rzecz powoda tylko część kwoty objętej fakturami w wysokości 200 zł. Za udostępnienie miejsca na targowisku powódka żąda zapłaty wynagrodzenia zgodnie z cennikiem.

(pozew, k. 3-6)

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, kwestionując roszczenie co do zasady i wysokości. Zdaniem pozwanej powód wystawił faktury bez podstaw faktycznych i prawnych. Jak wyjaśniła, od wielu lat prowadzi stoisko na targowisku powoda i posiada abonament na stoisko o powierzchni 4 m ² i z tego tytułu regularnie uiszcza opłaty zgodnie z umówioną stawką tj. 50 zł/m ² tj. 200 zł miesięcznie. Regularnie opłacała też kwotę abonamentu w okresie od kwietnia do czerwca 2022 roku, wskazując w tytule przelewu podstawę uiszczenia opłaty. Powód przyjmował wpłaty i ich nie kwestionował. Jeśli pozwana zajmowała powierzchnię większą niż 4 m ², inkasent wystawiał paragon na dodatkową powierzchnię i opłata była regulowana gotówką w dniu targowym. Pozwana podkreśliła, że inkasenci wskazywali pozwanej miejsce targowe i pobierali opłaty zgodnie z cennikiem, nie kwestionowali jej prawa do postawienia straganu i obecności na targowisku. Zachowanie inkasentów oraz powódki, która przyjmowała wpłaty z tytułu opłat eksploatacyjnych oraz abonamentu w spornym okresie oznacza, że obie strony akceptowały fakt, że umowa najmu obowiązuje i jest wykonywana. Jeśli przyjąć, że pismo z dnia 6 listopada 2021r. stanowiło wypowiedzenie umowy dzierżawy, to okres wypowiedzenia wynosi 6 miesięcy naprzód przed zakończeniem roku dzierżawnego i oświadczenie nie mogło odnieść skutku z dniem 1 listopada 2021r. Z ostrożności pozwana wskazała, że zgodnie z art. 674 k.c. w zw. z art. 694 k.c. w sposób dorozumiany doszło do przedłużenia umowy, o czym świadczyć ma fakt pobierania od pozwanej opłat eksploatacyjnych zgodnie z cennikiem. Pozwana zaprzeczyła też, by działała na szkodę innych osób oraz spółki, co podnosił powód w piśmie z dnia 31 października 2021r. Powyższe nie zostało w żaden sposób udowodnione. Nadto, pozwana zaprzeczyła, aby zajmowała stanowisko o powierzchni większej niż 4 m ², kwestionując oświadczenia inkasentów dołączone do pozwu i wskazując, że powód nie wykazał na jakiej podstawie i w oparciu o jakie wyliczenia dokonywał obliczeń rzekomo zajmowanej powierzchni. Wreszcie, pozwana wskazała, że do pozwu zostały załączone paragony, które zostały opłacone gotówką, jednak z ich treści nie wynika, aby wystawiony paragon dotyczył pozwanej lub zajmowanego przez nią miejsca. Nielogicznym jest też wystawienie paragonu w sytuacji, gdy inkasenci w tym samym dniu wystawiali i pobierali opłaty za zajmowaną powierzchnię, nie kwestionując prawa pozwanej do korzystania z powierzchni handlowej.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 50-55)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na odpłatnym udostępnianiu miejsc na targowisku mieszczącym się przy ul. (...) w G..

(dowód: odpis z rejestru przedsiębiorców KRS, k. 8-11)

Zgodnie z Regulaminem korzystania z Targowiska Miejskiego (...) osobom, które nie zawarły umowy dzierżawy gruntu lub nie wykupiły abonamentu zabrania się prowadzenia sprzedaży lub świadczenia usług na targowisku bez uzyskania zgody administracji i uiszczania stosownych opłat (pkt 13). Stanowiska handlowe zabonamentowane należy zajmować w dni handlowe do godz. 8:00, po tej godzinie może zajmować je osoba, która nie wykupiła abonamentu po uprzednim upewnieniu się, co do prawa jego zajęcia u administracji targowiska (pkt 4). Na wydzierżawionym lub opłaconym abonamentem gruncie osoba prowadząca działalność handlowo – usługową na terenie targowiska może umieścić stanowisko kupieckie (pkt 5). Stanowiska kupieckie nie mogą wykraczać poza opłaconą powierzchnię (pkt 6). Opłata eksploatacyjna opłacana w formie abonamentu, faktury, wydruku z kasy fiskalnej za dane stanowisko jest regulowana na podstawie cennika zarządu targowiska (pkt 14). Podstawę do wypowiedzenia umowy dzierżawy stanowiło m.in. uchylanie się od terminowego płacenia opłat o jakich mowa w pkt 14 (pkt 16). Wywoływanie awantur, stwarzanie atmosfery zagrożenie dla osób przebywających na targowisku spowoduje wydalenie osoby z jego terenu (pkt 38). Niestosowanie się do przepisów i opłat zostanie zapisane w ewidencji stanowisk kupieckich, powtarzające się uwagi spowodują utratę prawa do handlu w obrębie targowiska (pkt 39). Zarządowi spółki (...) sp. z o.o. oraz administracji targowiska przysługuje w każdym czasie prawo kontroli wydzierżawionego gruntu oraz stanowiska kupieckiego dla ustalenia przestrzegania przez osobę prowadzącą działalność handlowo – usługową na terenie targowiska przepisów powszechnie obowiązujących i postanowień regulaminu (pkt 40).

(dowód: regulamin korzystania z Targowiska Miejskiego (...), k. 63-65)

Zgodnie z cennikiem opłat eksploatacyjnych obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2022 roku abonament miesięczny za miejsce pod zadaszeniem wynosi 50 zł/m ² (bez kaucji), opłata jednorazowa w dni targowe 7,50 zł/m ², a w dni nie targowe 5 zł/m ². Opłata za bezumowne korzystanie z przestrzeni handlowej targowiska wynosiła 100 zł za każdy m ². Opłata za wystawienie się poza wyznaczone linie wynosiła 200 zł. Wedle cennika, miejsca handlowe wyznaczają inkasenci. Kara za samowolne zajmowanie miejsca wynosi 50 zł.

(dowód: cennik opłat eksploatacyjnych obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2022r., k. 40)

Cennik opłat eksploatacyjnych jest wystawiony w ogólnodostępnej gablocie na terenie targowiska.

(dowód: zeznania świadka R. R., płyta CD k. 128, zeznania świadka T. W. (1), płyta CD k. 128, zeznania świadka R. S., płyta CD k. 128, przesłuchanie Z. K. w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Na terenie targowiska stoiska kupieckie są wyznaczone liniami wymalowanymi na bruku. Wielkość zajętej powierzchni inkasenci określali na podstawie wymiarów stołów.

(dowód: zeznania świadka R. R., płyta CD k. 128, zeznania świadka T. W. (1), płyta CD k. 128, zeznania świadka R. S., płyta CD k. 128 przesłuchanie Z. K. w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Od pierwszej dekady XXI w. pozwana J. Pasieka prowadziła działalność handlową na targowisku powoda, zajmując stanowisko o powierzchni 4 m ². Pozwana dokonywała opłat abonamentowych w formie kartonikowej.

(dowód: przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159)

Pismem z dnia 6 sierpnia 2019 roku pozwana J. Pasieka zwróciła się do zarządu powoda o wypłatę kaucji za miejsce pod zadaszeniem z jednoczesną zmianą wysokością opłaty za to miejsce (abonament 4m ² pod zadaszeniem bez kaucji). W dniu 7 sierpnia 2019 roku zarząd powoda wyraził zgodę na wypłatę kaucji w kwocie 4.200 zł ze zmianą stawki opłaty abonamentowej z 31 zł na 50 zł/m ², wskazując, że pozwana nie posiada zaległości.

(dowód: pismo z dnia 6 sierpnia 2019r. z adnotacjami, k. 15)

Pismem z dnia 31 października 2021 roku pozwana zwróciła się do zarządu powoda o wystawianie faktur od miesiąca listopada na dane osobowe jej oraz jej męża W. Pasieka z tytułu abonamentu miesięcznego za miejsce pod zadaszeniem.

Na przedmiotowym piśmie członkowie zarządu uczynili adnotację, że dane do faktury są niepełne (brak NIP). Nadto, zarząd dokonał zapisu na tym wniosku o treści: „zarząd informuje, że z dniem 1 listopada 2021 roku pozbawiona jest Pani miejsca na targowisku – działanie na szkodę innych osób handlujących i spółki”.

(dowód: pismo z dnia 31 października 2021 roku z adnotacjami, k. 19 przesłuchanie Z. K. w charakterze powoda, płyta CD k. 159, przesłuchanie K. S. (1) w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Następnie, inkasenci R. R. i T. W. (1) udali się na stanowisko handlowe pozwanej, aby wręczyć jej wyżej wskazane pismo z adnotacją zarządu o pozbawieniu miejsca na targowisku. Inkasenci poinformowali pozwaną, że pismo jest związane z pozbawieniem jej abonamentu. Pozwana nie przeczytała pisma, odmówiła jego przyjęcia i zażądała jego przesłania listem poleconym.

(dowód: zeznania świadka T. W. (1), płyta CD k. 128, przesłuchanie Z. K. w charakterze powoda, płyta CD k. 159, przesłuchanie K. S. (1) w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Po odmowie przyjęcia pisma przez pozwaną, inkasenci R. R. i T. W. (1) oraz R. S. uczynili adnotację na oryginale wyżej wskazanego pisma, że w dniu 6 listopada 2021r. pozwana odmówiła przyjęcia oryginału decyzji na wyżej wskazanym piśmie oraz opatrzyli ją swoimi podpisami.

(dowód: pismo z dnia 31 października 2021 roku z adnotacjami, k. 19, przesłuchanie Z. K. w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Przedmiotowe pismo zostało następnie wysłane na adres zamieszkania pozwanej listem poleconym.

(dowód: dowód nadania, k. 20, przesłuchanie K. S. (1) w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Po doręczeniu wypowiedzenia, pozwana nadal pojawiała się na targowisku i prowadziła działalność handlową. Od grudnia do początku kwietnia 2022 roku na miejscu dotychczas zajmowanym przez pozwaną, pod zadaszeniem, prowadzone były roboty ziemne. W związku z tym pozwana rozstawiała swoje stanowisko poza zadaszaniem.

(dowód: zeznania świadka L. P., płyta CD k. 128, zeznania świadka A. Ł., płyta CD k. 128, zeznania świadka M. W., płyta CD k. 142, zeznania świadka B. T. (1), płyta CD k. 142, przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159)

W kwietniu i maju 2022 roku (okres żądania pzowu) pozwana handlowała na targowisku powoda tylko w soboty i niedziele.

(dowód: zeznania świadka R. R., płyta CD k. 128, zeznania świadka T. W. (1), płyta CD k. 128, zeznania świadka R. S., płyta CD k. 128, zeznania świadka L. P., płyta CD k. 128, zeznania świadka M. W., płyta CD k. 142, przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159)

W tym okresie inkasenci kilkukrotnie blokowali dostęp do stoiska kupieckiego pozwanej, zastawiając je stołami. Co najmniej dwukrotnie pozwana się rozpłakała i opuściła targowisko, odwieziona do domu przez matkę lub brata. Nadto, prowadzenie działalności handlowej utrudniali pozwanej ochroniarze wynajęci przez zarząd powodowej spółki.

(dowód: zeznania świadka L. P., płyta CD k. 128, zeznania świadka M. W., płyta CD k. 142, zeznania świadka B. T. (1), płyta CD k. 142, zeznania świadka K. S. (2), płyta CD k. 142, przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159)

W dniu 7 maja 2022 roku powódka nie handlowała na targowisku, albowiem w tym dniu brała udział w uroczystości ślubnej znajomych w Urzędzie Stanu Cywilnego w G.. Na targowisku pojawiła się tylko w celu zakupu kwiatów.

(dowód: zeznania świadka M. W., płyta CD k. 142, przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159)

Od listopada 2021 roku inkasenci powoda dokonywali kontroli dokonywania opłat przez pozwaną. Z powyższych czynności inkasenci sporządzali notatki służbowe, do których dołączali dokumentację fotograficzną.

(dowód: zeznania świadka R. R., płyta CD k. 128, zeznania świadka T. W. (1), płyta CD k. 128, zeznania świadka R. S., płyta CD k. 128, zeznania świadka L. P., płyta CD k. 128, przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159, przesłuchanie Z. K. w charakterze powoda, płyta CD k. 159)

Inkasenci powoda wykonywali zdjęcia pozwanej także wówczas, gdy przyjeżdżała na targowisko po zakupy.

(dowód: zeznania świadka L. P., płyta CD k. 128, przesłuchanie pozwanej, płyta CD k. 159)

W okresie objętym żądaniem pozwu powód wystawił na rzecz pozwanej następujące faktury VAT:

- na kwotę 6.500 zł z tytułu opłaty za nieuprawnione korzystanie z miejsca na targowisku w miesiącu kwietniu 2022 roku z terminem płatności do dnia 30 kwietnia 2022r.,

- na kwotę 7.000 zł z tytułu opłaty za nieuprawnione korzystanie z miejsca na targowisku w miesiącu maju 2022 roku z terminem płatności do dnia 31 maja 2022r.

(dowód: faktury VAT, k. 21-22)

W dniach 2 maja 2022 roku i 6 lipca 2022 roku pozwana dokonała na rzecz powoda przelewem wpłat w kwotach po 200 zł, przy czym przy drugiej wpłacie pozwana w tytule przelewu wskazała „abonament pod zadaszeniem 4m ² – maj 2022 J. Pasieka”.

(dowód: potwierdzenie przelewu, k. 22, 57-60)

Pismem z dnia 5 maja 2022 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 6.500 zł z tytułu należności wynikających z faktury za kwiecień 2022 roku, zaś pismem z dnia 2 czerwca 2022 roku do zapłaty kwoty 7.000 zł z tytułu należności wynikającej z faktury za maj. W obu wezwaniach został wyznaczony siedmiodniowy termin do zapłaty, liczony od dnia otrzymania wezwania.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 5 maja 2022r., k. 23, wezwania do zapłaty z dnia 2 czerwca 2022r., k. 24)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, dowodu z zeznań świadków R. R., T. W. (1), R. S., L. P., A. Ł., M. W., B. T. (1), K. S. (2), a także dowodu z przesłuchania stron.

W ocenie Sądu brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania autentyczności przedłożonych przez strony dokumentów prywatnych w postaci korespondencji stron, wniosków składanych przez pozwaną z adnotacjami powoda, faktur, potwierdzeń przelewów bankowych czy też regulaminu targowiska etc. Sąd miał na uwadze, że żadna ze stron niniejszego postępowania nie kwestionowała w trybie art. 253 k.p.c. autentyczności powyższych dokumentów, ani też nie zaprzeczyła, że osoby podpisane pod tymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Powyższe dokumenty nie budziły także żadnych wątpliwości Sądu, albowiem nie nosiły żadnych śladów przerobienia, podrobienia czy innej ingerencji w ich treść. Natomiast, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd nie oparł się na dowodach z paragonów wystawionych przez powoda z uwagi na brak możliwości ich powiązania z osobą pozwanej, jak również sprzeczność z paragonami przedstawionymi przez pozwaną.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków L. P., A. Ł., M. W., B. T. (1), K. S. (2). Zważyć należy, iż świadkowie dość zgodnie potwierdzili, że w okresie od kwietnia do maja 2022 roku powodowa spółka stosowała wobec pozwanej różne szykany, mające na celu uniemożliwienie jej prowadzenia działalności handlowej na targowisku (np. blokowanie dostępu do stoiska poprzez zastawianie go stołami). Zeznania świadków w tym zakresie są dość zgodne. Za ich wiarygodnością przemawia również fakt, iż wszyscy wymienieni świadkowie również są kupcami prowadzącymi działalność handlową na targowisku przy ul. (...) w G., a mimo tego zdecydowali się zeznawać na niekorzyść powoda, co może narazić ich na pewne niedogodności ze strony powoda, zważywszy na postępowanie członków zarządu powodowej spółki wobec pozwanej.

Jedynie częściowo ustalenia faktyczne w sprawie Sąd oparł na zeznaniach R. R., T. W. (1) i R. S.. Należało bowiem mieć na względzie, że wskazani świadkowie są pracownikami powodowej spółki, którzy wykonywali powierzone im przez pracodawcę zadania związane z dokumentowaniem i kontrolowaniem działalności handlowej pozwanej na targowisku. Zważywszy, iż osoby nadal pozostają z powodem w stosunku pracy, miały interes, aby zeznawać na korzyść powoda. Należy zwrócić uwagę, że świadkowie generalnie potwierdzili treść sporządzonych przez siebie notatek na okoliczność prowadzenia przez pozwaną działalności handlowej we wskazanych w nich datach. Niemniej rzetelność przedmiotowych notatek, a tym samym wiarygodność zeznań wyżej wskazanych świadków budzi poważne wątpliwości w świetle pozostałego materiału dowodowego. Po pierwsze, w oparciu o zeznania świadka M. W. oraz pozwanej, można stwierdzić, że w dniu 7 maja 2022 roku pozwana nie prowadziła działalności handlowej na targowisku, choć co innego wynika z notatki sporządzonej przez R. R.. Po drugie, z zeznań pozwanej oraz świadka L. P. wynika, że inkasenci fotografowali pozwaną nie tylko gdy handlowała na targowisku, ale nawet, gdy pojawiła się na terenie targowiska w celach prywatnych. Wreszcie, po trzecie, na podstawie zeznań świadków Sąd ustalił, że kilkukrotnie inkasenci uniemożliwili pozwanej prowadzenie handlu i opuściła ona targowisko, choć z treści notatek wynika, że handlowała w pełnym wymiarze. Tym samym zeznania wymienionych świadków wraz ze sporządzoną przez nich dokumentacją nie mogą stanowić wiarygodnego materiału dowodowego na potwierdzenie prowadzenia działalności handlowej przez pozwaną we wskazanych datach.

Z dużą dozą ostrożności natomiast Sąd podszedł do oceny wiarygodności zeznań stron. Z treści zeznań członków zarządu powodowej spółki (...) oraz pozwanej wynikało, że pomiędzy stronami od pewnego czasu istnieje konflikt, co niewątpliwie znalazło odbicie w treści składanych zeznań. Mając zatem na względzie powyższe uwarunkowania i zależności, Sąd dał wiarę zeznaniom poszczególnych osób w takim zakresie, w jakim zeznania te ze sobą korelowały, a także w jakim znalazły potwierdzenie w pozostałych nieosobowych dowodach, które Sąd uznał za niewątpliwie wiarygodne. Stąd też, w świetle zeznań wymienionych powyżej świadków należało dać wiarę zeznaniom J. Pasieki co do stosowania przez powodową spółkę działań mających na celu utrudnienie prowadzenia jej działalności handlowej w spornym okresie. Za wiarygodne należało także uznać zeznania członków zarządu powodowej spółki co do okoliczności doręczenia pozwanej wypowiedzenia umowy. W tym zakresie zeznania przedstawicieli powoda korelują z treścią zeznań świadka T. W. (2), a także przedstawioną dokumentacją (kopia pisma z dnia 31 października 2021 roku oraz dowód nadania listu poleconego).

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. Sąd natomiast pominął wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z protokołu rozprawy z dnia 30 maja 2023 roku w sprawie o sygnaturze akt I 1 C 1336/22 Sądu Rejonowego w Gdyni. W ocenie Sądu kwestia skuteczności wypowiedzenia została dostatecznie wyjaśniona za pomocą innych dowodów i w związku z tym uwzględnienie wniosku powoda doprowadziłoby jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia niniejszego postępowania.

Zważyć należy, iż w niniejszej sprawie powódka domagała się od pozwanej zapłaty kwoty 13.300 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty za bezumowne korzystanie z miejsca targowego w okresie od kwietnia do maja 2022 roku. W tym stanie rzeczy podstawę powództwa stanowiły przepisy art. 224 k.c. i art. 225 k.c. Zgodnie z art. 224 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba ze pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest także zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył. Natomiast stosownie do treści art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, gdy dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa.

Podkreślić należy, iż roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy może przysługiwać tylko wobec posiadacza, który w danym okresie bez podstawy prawnej faktycznie władał rzeczą. W związku z powyższym w pierwszej kolejności należało rozstrzygnąć, czy w okresie objętym żądaniem pozwu, pozwana rzeczywiście nie miała tytułu prawnego do korzystania ze stanowiska handlowego na targowisku powoda na skutek wypowiedzenia umowy przez powoda. W celu ustalenia skuteczności wypowiedzenia, w tym w szczególności obowiązujących terminów wypowiedzenia, należało przede wszystkim ustalić charakter umowy zawartej przez strony. W rozpatrywanym przypadku mogły wchodzić w grę dwie umowy: najmu lub dzierżawy. Obie powyższe umowy zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym. Wedle art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, w myśl art. 693 § 1 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Jak wskazuje się w doktrynie dzierżawa podobna jest do najmu, a główna różnica polega na tym, że dzierżawca ma uprawnienie nie tylko do używania przedmiotu dzierżawy, ale i do pobierania pożytków (zarówno naturalnych, jak i cywilnych." (por. M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627–1088. Wyd. 3, Warszawa 2022). Dzierżawa rzeczy lub praw ma zawsze gospodarczy charakter, a jej celem jest osiągnięcie przez dzierżawcę pożytków bezpośrednio z rzeczy, masy majątkowej lub prawa. Przedmiotem najmu nie mogą być prawa. Niekiedy odróżnienie obu tych umów nie jest oczywiste i nie przesądzają o tym fizyczne cechy przedmiotu. Przykładowo, jeżeli lokal został oddany przez właściciela do korzystania odpłatnie posiadaczowi zależnemu, który następnie oddał ten lokal w najem, to posiadacz zależny używający lokal czerpie zyski z najmu i prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą – wówczas mamy do czynienia w istocie z dzierżawą lokalu, a nie z najmem i podnajmem. Natomiast jeżeli lokal został podnajęty okazjonalnie, a najemca używa go też samodzielnie w celach innych niż osiąganie przychodu (np. mieszka w tym lokalu) i nie prowadzi w tym zakresie działalności gospodarczej, mamy do czynienia z najmem. Pobranie pożytków zazwyczaj wymaga też dłuższego czasu używania rzeczy (prawa) przez dzierżawcę, a znacząca zmiana w ich ilości jest prawnie relewantna: przepisy o dzierżawie wprowadzają możliwość obniżenia czynszu w razie zmniejszenia zwykłych przychodów z rzeczy na skutek okoliczności, za które dzierżawca odpowiedzialności nie ponosi (art. 700 k.c.) (zob. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 11, Warszawa 2023). Generalnie, można stwierdzić, że jeżeli umowa przewiduje korzystanie z rzeczy obejmujące jej używanie i uzyskiwanie dochodów w postaci pożytków naturalnych lub cywilnych, należy kwalifikować ją jako dzierżawę. W szczególności, za umowę dzierżawy należy uznać umowę pomiędzy zarządcą targowiska a właścicielem nieruchomości gdy celem gospodarczym zawartej umowy było pobieranie przez dzierżawcę pożytków cywilnych z przedmiotu dzierżawy (wynajem stanowisk handlowych), czy umowę, której przedmiotem były stoiska handlowe na targowisku (zob. J. Sadomski, Umowy najmu i dzierżawy w orzecznictwie sądowym i praktyce obrotu, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2016, s. 14-17). W wyroku z 5 marca 2013 r. (I ACa 83/13, L.) SA w P. orzekł, że przedmiotem dzierżawy mogą być tylko takie rzeczy, których charakter dopuszcza przynoszenie przez nie pożytków, choć z drugiej strony rzeczy przynoszące pożytki mogą być również przedmiotem najmu, pod warunkiem że najemca nie będzie uprawniony do pobierania pożytków. (...) SA chociażby z tego powodu stworzenie zamkniętych katalogów rzeczy mogących być wyłącznie przedmiotem umowy najmu lub wyłącznie umowy dzierżawy nie jest możliwe.

W ocenie Sądu, mając na względzie przytoczone powyżej szczególne cechy odróżniające dzierżawę od najmu, przedmiotową umowę należało zakwalifikować jako umowę dzierżawy. Za taką kwalifikacją przemawiają przede wszystkim gospodarczy charakter umowy i osiąganie przez pozwaną pożytków z przedmiotu umowy. Niesporne bowiem było, że przedmiotem umowy stron było stanowisko handlowe na targowisku, a więc pewna powierzchnia gruntu o charakterze komercyjnym. Nadto, przedmiot umowy niewątpliwie był wykorzystywany przez pozwaną do prowadzenia działalności gospodarczej. J. Pasieka prowadziła bowiem stanowisko handlowe z odzieżą, z czego niewątpliwie osiągała pożytki. Ponadto, należy również zwrócić uwagę na zapisy Regulaminu, gdzie w kontekście umowy zawartej pomiędzy zarządcą targowiska tj. spółką (...) sp. z o.o. a osobą prowadzącą działalność handlowo – usługową mowa jest o dzierżawie (np. pkt 5, 13, 16 lit. c regulaminu). Oznacza to, że strony również przedmiotową umowę poczytywały jako umowę dzierżawy, a nie umowę najmu.

Przesądziwszy kwestię charakteru umowy, w dalszej kolejności należało ustalić, zasady i termin wypowiedzenia właściwe dla dzierżawy. Zgodnie z art. 704 k.c. w braku odmiennej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, inną zaś dzierżawę na sześć miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego. Jak wskazuje się w doktrynie przytoczony przepis ma charakter dyspozytywny i strony mogą wskazać inny termin wypowiedzenia (zob. M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2023). Nie ulega wątpliwości, że wypowiedzieć z zachowaniem terminów wypowiedzenia można zarówno umowę dzierżawy zawartą na czas nieoznaczony, jak i umowę zawartą na czas oznaczony. W tym drugim przypadku przyczyny wypowiedzenia określać powinna umowa (art. 673 § 3 w zw. z art. 694 k.c.). Wypowiedzenia można wówczas dokonać tylko w razie występowania przyczyny wskazanej w umowie. Wypowiedzenie umowy zawartej na czas nieoznaczony może nastąpić bez podania przyczyny wypowiedzenia (zob. K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 31, Warszawa 2023). Nadto, należy mieć na względzie, że rygor ad probationem nie ma zastosowania w myśl art. 74 § 4 k.c. do umów pomiędzy przedsiębiorcami (zob. M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2023).

Z uwagi na brak określenia przez strony czasu trwania umowy, należało zakwalifikować ją jako umowę zawartą na czas nieoznaczony. Niewątpliwie, stosownie do powyższych uwag, w przeciwieństwie do umowy dzierżawy zawartej na czas oznaczony, dla wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony nie jest konieczne wystąpienie jakichś szczególnych, określonych w umowie dzierżawy okoliczności. Może ona być wypowiedziana w każdym czasie zarówno przez dzierżawcę, jak i wydzierżawiającego. W związku z powyższym należało uznać, że wypowiedzenie takiej umowy nie wymagało od powoda wskazywania przyczyny wypowiedzenia. Dla skutecznego rozwiązania stosunku dzierżawy wystarczający był brak woli dalszego kontynuowania umowy po stronie osoby składającej oświadczenie. W świetle przytoczonych powyżej poglądów doktryny wypowiedzenie umowy dzierżawy zawartej pomiędzy przedsiębiorcami nie wymagało też zachowania żadnej szczególnej formy.

Kolejną wymagającą wyjaśnienia kwestią było ustalenie, czy wypowiedzenie umowy zostało skutecznie doręczone pozwanej. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego zarząd powodowej spółki dokonał wypowiedzenia w ten sposób, że jego członkowie uczynili na wniosku o wystawianie faktur za abonament złożonym przez pozwaną w dniu 31 października 2021 roku adnotację o treści: „zarząd informuje, że z dniem 1 listopada 2021 roku pozbawiona jest Pani miejsca na targowisku – działanie na szkodę innych osób handlujących i spółki” i opatrzyli ją swoimi podpisami, a następnie powierzyli inkasentom doręczenie tego pisma pozwanej. Jak zeznał świadek T. W. (2) przy próbie wręczenia pisma inkasenci oświadczyli pozwanej, że „pismo związane jest z pozbawieniem jej abonamentu”. J. Pasieka nie przeczytała pisma, odmówiła jego osobistego przyjęcia i zażądała przesłania go listem poleconym na jej adres zamieszkania. Korespondencja do pozwanej faktycznie została wysłana, co potwierdza przedłożony dowód nadania (k. 20), niemniej pozwana kwestionowała, by pismo jakie znajduje się w aktach sprawy było kopią pisma przesłanego jej pocztą. J. Pasieka zeznała też, że przy próbie doręczenia nikt nie odczytał jej wyżej wskazanego pisma i o pozbawieniu prawa do miejsca targowego dowiedziała się dopiero z pozwu. Po odebraniu przyrzeczenia pozwana stwierdziła natomiast, że nie pamięta, czy inkasenci mówili co pismo zawiera. W ocenie Sądu – dla oceny skuteczności wypowiedzenia nie ma znaczenia, czy doręczający poinformowali powódkę o treści pisma. Zgodnie bowiem z treścią art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. W orzecznictwie wskazuje się, że możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia przez adresata nie może być utożsamiana z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem. Skuteczne złożenie oświadczenia woli następuje także w sytuacji, w której co prawda adresat oświadczenia woli nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, albowiem doszła do niego w taki sposób, że mógł się z nią zapoznać. Wystarczające jest, aby oświadczenie woli doszło do adresata w sposób stwarzający mu realną możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia. Nie wymaga się badania, czy adresat rzeczywiście zapoznał się z oświadczeniem woli, lecz weryfikuje się, czy istniała taka możliwość. Złożenie oświadczenia woli ma miejsce także wtedy, gdy adresat, mając możliwość zapoznania się z jego treścią, z własnej woli nie podejmuje przesyłki zawierającej to oświadczenie (zob. wyrok SA w Białymstoku z 31 stycznia 2019 r., I ACa 673/18, L.). Niewątpliwie w niniejszym przypadku pozwana miała realną możliwość zapoznania się z treścią pisma, które usiłowali jej wręczyć pracownicy powodowej spółki. Zgodnie z teorią doręczenia można bowiem uznać oświadczenie woli za złożone, nawet jeśli adresat nie zapoznał się z jego treścią, choć miał taką możliwość. Odmowa pozwanej przyjęcia pisma jest w tym przypadku irrelewantna dla oceny skuteczności doręczenia. Zresztą należy zauważyć, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana potwierdziła, że powód skierował do niej przedmiotowe pismo w dniu 6 listopada 2022 roku (k. 54).

W związku z powyższym, skoro wypowiedzenie umowy dzierżawy zostało pozwanej skutecznie doręczone w dniu 6 listopada 2021 roku, to termin wypowiedzenia o jakim mowa w art. 704 k.c. upłynął z dniem 6 maja 2022 roku. Powyższe oznacza, że do dnia 6 maja 2022 roku pozwana posiadała skuteczny względem powoda tytuł prawny do zajmowania stanowiska handlowego na targowisku powoda wynikający z umowy dzierżawy. Zatem do tego momentu nie może być mowy o bezumownym korzystaniu, co przesądza o bezzasadności powództwa w tej części. Od 7 maja 2022 roku pozwana nie dysponowała już tytułem prawnym do spornego stoiska handlowego, niemniej – zdaniem Sądu – również w tym zakresie powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. Zważyć należy, iż zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia roszczenia co do zasady i wysokości spoczywał na stronie powodowej. Zdaniem Sądu powódka jednak nie sprostała temu ciężarowi. Pierwsze wątpliwości dotyczą już naliczonej opłaty za bezumowne korzystanie za dzień 7 maja 2022 roku. Pozwana zeznała, że tego dnia nie prowadziła handlu na targowisku powoda, gdyż uczestniczyła w ceremonii ślubnej swoich znajomych w Urzędzie Stanu Cywilnego w G.. Na targowisku pozwana miała pojawić się tylko w celu zakupu kwiatów. W powyższym zakresie zeznania pozwanej znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadka M. W., który również uczestniczył w tej uroczystości. Wiarygodnym dowodem na okoliczność prowadzenia przez pozwaną w tym dniu sprzedaży nie mogą być notatka sporządzona przez inkasenta R. R. ani też dołączone zdjęcia. Niewątpliwie inkasent działał na wyraźne polecenie władz spółki. Natomiast przedstawione zdjęcia są opatrzone jedynie naniesionymi w okresie późniejszym pieczątkami datownika, nie ma więc pewności, że zostały wykonane we wskazanej dacie. Świadek L. P. zeznała, że pracownicy powodowej spółki fotografowali pozwaną nawet wówczas, gdy pojawiła się na targowisku w celach prywatnych i rozmawiała z innymi kupcami przy ich stoiskach. J. Pasieka również wskazywała, że była fotografowana przez inkasentów powoda, gdy np. robiła zakupy na targowisku. Nie można wykluczyć, że taki zmanipulowany materiał dowodowy przedłożono również do akt niniejszej sprawy. Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków wynika, że w okresie od kwietnia do maja 2022 roku pozwana pojawiała się na targowisku w celach handlowych w soboty i niedziele, jednak nie zawsze miała możliwość prowadzenia sprzedaży. Świadek M. W. zeznał, że stoisko pozwanej było kilkukrotnie zastawiane przez pracowników powodowej spółki stołami w taki sposób, aby nie mogli do niego dotrzeć klienci. Na skutek podejmowanych przez powoda działań pozwana rezygnowała z handlu. Świadek wskazał, że zapłakaną i zdenerwowaną pozwaną do domu zabierali matka i brat, natomiast innego razu pozwana została odwieziona z targowiska karetką. Świadek B. T. (2) opisała natomiast sytuację, gdy bliżej niezidentyfikowani rośli mężczyźni próbowali uniemożliwić pozwanej rozłożenie stanowiska, co zakończyło się interwencją Policji. Z kolei, K. S. (2) potwierdziła, że osoby nasłane przez powoda próbowały uniemożliwić pozwanej prowadzenie handlu, zastawiając jej stanowisko. Świadek widziała, że zapłakana pozwana opuszczała targowisko i ktoś po nią przyjechał. Pozwana wskazała, że sytuacja związane z uniemożliwianiem jej handlu w okresie objętym żądaniem pozwu miała miejsce dwa razy. Skoro zatem w niektórych datach objętych żądaniem pozwu – za które wystawiano paragony – pozwana była pozbawiona możliwości prowadzenia działalności handlowej, to naliczone opłaty za ten czas są bezzasadne. Kolejne wątpliwości dotyczą wystawianych przez powoda paragonów. Strona powodowa dołączyła do pozwu paragony wystawione m.in. w dniach 8 maja (1200 zł), 14 maja (600 zł), 15 maja (1200 zł), 21 maja (600 zł), 22 maja (800 zł), 28 maja (400 zł) i 29 maja (1600 zł). Jak wynika z zeznań członków zarządu powodowej spółki wskazane na paragonach kwoty stanowią iloczyn stawki 100 zł oraz zajmowanej bezumownie powierzchni wyrażonej w m ². Pozwana natomiast zakwestionowała, aby zajmowała powierzchnię większą aniżeli umówiona powierzchnia 4 m ². Strona powodowa nie przedstawiła żadnych wiarygodnych dowodów na odparcie powyższego zarzutu. Jednocześnie, z zeznań świadków wynika, że pomiar zajmowanej powierzchni nie był wykonywany za pomocą miary, lecz szacowany na podstawie wielkości stołu. Taki pomiar nie był ani dokładny ani też wiarygodny. Jak wskazano powyżej sporządzone przez inkasentów powoda notatki służbowe, w których wskazywano wielkość zajętej przez pozwaną powierzchni, nie mogą stanowić wiarygodnego dowodu w tym zakresie. Były one sporządzane na polecenie władz spółki, którym zależało, aby pozbyć się pozwanej z targowiska, co przyznał sam prezes Z. K.. Niewątpliwie sposobem na zniechęcenie pozwanej do korzystania z przedmiotowego targowiska mogło być naliczanie wysokich opłat. Nadto, w świetle zebranego materiału dowodowego trudno wytłumaczyć, dlaczego w niektórych datach pozwana miałaby zajmować powierzchnię czterokrotnie większą od zajmowanej dotychczas, tj. powierzchnię aż 16 m ². Dalej, należy wskazać, że pozwana przedstawiła inne paragony wystawione przez powoda z tytułu opłat eksploatacyjnych za okres objęty żądaniem pozwu tj. 15 maja (20 zł), 28 maja (40 zł) i 29 maja (10 zł). Skoro, powód uznawał, że pozwana korzysta z miejsca targowego bez tytułu prawnego, to powstaje pytanie, dlaczego naliczał również opłaty eksploatacyjne stosowane w przypadku skutecznego zawarcia umowy. Zwrócić również należy uwagę, że powód nie zwrócił pozwanej wpłaconych przez nią należności z tytułu abonamentu w kwotach po 200 zł miesięcznie za miesiące kwiecień i maj 2022 roku. Zważywszy na wszystkie wymienione powyżej okoliczności nie sposób uznać, że powód wykazał roszczenie za okres bezumowny, tj. od dnia 7 maja do dnia 31 maja 2022 roku.

Na marginesie wskazać warto, że nawet gdyby uznać, że prawidłową kwalifikacją prawną zawartej przez strony umowy pozostaje umowa najmu, to do okresu kwietnia 2022r znajdują zastosowanie wszystkie wyżej powołane argumenty związane z nieudowodnieniem roszczenia przez powoda co do wysokości.

Tym samym, na podstawie art. 224 k.c. w zw. z art. 225 k.c. a contrario, powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, zasądził na rzecz pozwanej kwotę 3.617 zł, na co składała się opłata za czynności fachowego pełnomocnika będącego radcą prawnym w stawce minimalnej (3.600 zł) stosownie do § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Ponadto, zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od przyznanych kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Nadto, art. 98 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2, art. 8 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni nieuiszczone koszty stawiennictwa świadka B. T. (1) w kwocie 129 zł, które zostały wyłożone tymczasowo przez Skarb Państwa.