Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 256/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim, 28 czerwca 2023 r., sygn. akt II K 136/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

D. B.

Niekaralność oskarżonego (zatarcie poprzednich skazań wobec wykonania kar grzywny i środków karnych, naprawienia szkody).

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego w powiązaniu ze spłatą należności z wyroku II K 1021/21- kopia postanowienia Km 187/22

1102, 1135-1136

2.1.1.2.

A. M.

Uprzednia karalność oskarżonej A. M. wyrokiem z 27.04.2017 r. na karę grzywny i wyrokiem z 24.03.2024 r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

1106

2.1.1.3.

D. B.

Aktualny stan zadłużenia z tytułu kredytów opisanych w wyroku, wysokość dokonywanych spłat z tytułu obu kredytów

Informacja z (...) Banku S.A. aktualna na 5 marca 2024 r.

1117-1131, 1140-1147

2.1.1.4.

D. B.

Wysokość dokonanych wpłat w dniach: 31.01.2024r. 22.02.2024 r., 06.03..2024 r., 29.05.2024 r.

Potwierdzenia wpłat

1133-1134, 1159-1160, 1161

2.1.1.5.

D. B.

Złożenie przez obrońcę D. B. wniosku o ugodę dotyczącą spłaty obu kredytów w formie miesięcznych rat stałych i wydanie w tym zakresie decyzji pozytywnej przez Bank.

Pismo Banku w związku pismami obrońcy dotyczącymi restrukturyzacji zadłużenia

1154-1157

2.1.1.6.

D. B.

Spłata kwoty 43.500 zł w dniu 04.06.2024 r.

Potwierdzenie spłaty

1158

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego w powiązaniu ze spłatą należności z wyroku II K 1021/21- kopia postanowienia Km 187/22

Informacja z KRK zawiera wskazanie, że oskarżony jest dwukrotnie karany na kary zasadnicze grzywny oraz adnotacje o wykonaniu tych kar, środków karnych, co w powiązaniu z postanowieniem Km 187/22 o naprawieniu szkody w całości i przy uwzględnieniu przepisu art. 107 § 4a k.k. i art. 108 k.k. nakazuje przyjąć, że nastąpiło zatarcie skazań i D. B. nie jest obecnie karany za popełnienie przestępstw.

2.1.1.2

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego dotycząca A. M.

Dane uzyskane z właściwego rejestru, niekwestionowane w postępowaniu.

2.1.1.3

Informacja z Banku, dotycząca zadłużenia z tytułu kredytów opisanych w wyroku, aktualna na 5 marca 2024 r.

Informacja uzyskana od pokrzywdzonego Banku, wskazująca stan na dzień jej sporządzenia według księgowań tego pokrzywdzonego.

2.1.1.4

Potwierdzenia spłat kredytów

Dokumenty nie były kwestionowane w postępowaniu.

2.1.1.5.

Pismo Banku w związku pismami obrońcy dotyczącymi restrukturyzacji zadłużenia, potwierdzające wydanie pozytywnej decyzji co do spłaty przez oskarżonego kredytów.

Treść pism nie była kwestionowana w postępowaniu.

2.1.1.6.

Potwierdzenie spłaty 43.500 zł w dniu 04.06.2024 r.

Treść dokumentu nie była kwestionowana w toku postępowania.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja Prokuratora co do oskarżonego D. B.

Błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na jego treść, polegającego na błędnym uznaniu, że oskarżony D. B. swoim działaniem nie wypełnił znamion czynu penalizowanego treścią art. 286 § 1 k.k., gdyż nie działał w celu osiągniecia korzyści majątkowej i jego celem nie było także doprowadzenie (...) Banku S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 799 065,64 zł, podczas gdy właściwa ocena materiału dowodowego w postaci zeznań świadków M. K., M. P., D. P., I. B., wyjaśnień oskarżonego w zakresie dotyczącym podjętych przez niego podstępnych działań polegających na sfałszowaniu podpisów I. B. na wnioskach i dokumentach kredytowych oraz zatajenie rzeczywistej sytuacji finansowej jak i zamiaru przeznaczenia zaciągniętych kredytów na spłatę swoich wcześniejszych zobowiązań, które to wyjaśnienia Sad Okręgowy uznał za wiarygodne, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, nakazuje uznać, że oskarżony mając wiedzę co do wysokości swoich wcześniejszych zobowiązań finansowych i mając zamiar przeznaczenia części nowo zaciągniętych kredytów na ich spłatę, przewidywał możliwość ich niespłacenia i godził się na to.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Należy zgodzić się z prokuratorem, że prawidłowa ocena zgromadzonego przez Sąd Okręgowy materiału dowodowego winna prowadzić do uznania, iż oskarżony D. B. wyczerpał znamiona czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tym samym wadliwe było uznanie, że jego zachowanie może być przyjęte za wyczerpujące jedynie znamiona występku z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Sąd meriti niezasadnie przyjął, iż oskarżony nie działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a jego celem nie było doprowadzenie (...) Banku S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Wywiódł takie przekonanie z wiedzy I. K. o zaciągniętych kredytach, ich częściowym przeznaczeniu na spłatę jej wcześniejszych zobowiązań kredytowych i wspólne wydatki, nadto z początkowego spłacania kredytów (do połowy 2019 r.). Stąd Sąd ów skonstatował, że nie da się przyjąć, iż zaciągając zobowiązania oskarżony nie miał woli ich wykonania, bowiem prowadził działalność gospodarczą a samo niezwrócenie kredytu w terminie nie może stanowić dostatecznej podstawy do uznania winy za czyn z art. 286 § 1 k.k. bez ustalenia, że już w momencie zawierania umowy nie miał zamiaru zwrotu pieniędzy.

Z takim stanowiskiem, w okolicznościach sprawy nie sposób się zgodzić. Odpowiedzialności za czyn

z art 286 § 1 k.k. podlega ten, kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Sprawca musi więc:

-działać w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,

-doprowadzić inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem,

-wprowadzić tę osobę błąd albo wyzyskać błąd lub niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

W kwestii działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej należy podkreślić, że trafnie w orzecznictwie i literaturze podnosi się, że korzyść majątkowa stanowiąca cel działania sprawcy ( animus lucri faciendi) jest pojęciem szerszym niż przywłaszczenie mienia, stanowiące znamię strony podmiotowej innych przestępstw przeciwko mieniu. Sprawca działający w celu osiągnięcia korzyści majątkowej nie musi dążyć do przywłaszczenia mienia stanowiącego przedmiot jego oszukańczych zabiegów. Może on nawet zakładać zwrot mienia pokrzywdzonemu, zamierzając jednak osiągnąć korzyść majątkową płynącą z rozporządzenia mieniem, przejawiającą się w każdej innej postaci niż jego przywłaszczenie. Działanie w celu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, może wynikać także z niekorzystnego dla interesów pokrzywdzonego wykorzystania cudzego mienia i materializować się w każdej innej formie niż przywłaszczenie. (wyrok SN z 30.08.2000 r., V KKN 267/00; wyrok SN z 10.03.2004 r., II KK 381/03; wyrok SA w Warszawie z 8.04.2005 r., II AKa 74/05, wyrok SN z 6.05.2004 r., V KK 316/03- pisemne motywy, Wróbel Włodzimierz, Zoll Andrzej, Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., wyd. V, teza 95. do art. 286 k.k.). W rozpoznawanym przypadku rację ma prokurator, wskazując że z przywołanego w apelacji materiału dowodowego wynika, iż sytuacja finansowa i zobowiązania oskarżonego mogły nie dawać mu szansy na uzyskanie kredytu na własne dane. Logika podpowiada, że takie właśnie przekonanie D. B. prowadziło go do podjęcia starań dla uzyskania kredytu na dane małżonki, a nadto spowodowania złożenia podpisów na umowie przez inną osobę niż I. K.. Oskarżony zdawał sobie sprawę z tego, że bank może nie udzielić mu kredytu, tym samym uświadamiał sobie, iż najprawdopodobniej może nie być w stanie spłacić całości zobowiązań. Niezależnie od tego, zważywszy na wyżej przywołane argumenty oczywiście oskarżony D. B. zamierzał osiągnąć korzyść majątkową, wynikającą z rozporządzenia mieniem przez (...) Bank S.A., podjął działania niekorzystne (o czym mowa w kolejnym akapicie) z punktu widzenia interesów pokrzywdzonego Banku.

Doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem to nie tylko sytuacja, gdy sprawca doprowadzający inną osobę do rozporządzenia nie zamierza zwrócić przedmiotu rozporządzenia (np. kredytu). O niekorzystności rozporządzenia mieniem przesądza ocena rozporządzenia z punktu widzenia interesów osoby rozporządzającej lub innej osoby pokrzywdzonej. Ustawowe znamię „niekorzystnego rozporządzenia mieniem” zostaje spełnione wówczas, gdy sprawca – działając w sposób opisany w art. 286 § 1 k.k. – doprowadza inną osobę do takiego rozporządzenia mieniem, które jest niekorzystne z punktu widzenia jej interesów (por. wyrok SN z 30.08.2000 r., V KKN 267/00; wyrok SN z 21.08.2002 r., III KK 230/02, Prok. i Pr.-wkł. 2003/3, poz. 16). Niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przy zawarciu umowy kredytowej nie musi być rzeczywista strata w sensie materialnym, lecz już sam fakt przyznania kredytu bez odpowiedniego zabezpieczenia, bądź obarczonego większym ryzykiem banku” (wyrok SA w Szczecinie z 12.06.2014 r., II AKa 65/14, LEX nr 1499031). Chodzi o sytuację, gdy dochodzi do udzielenia kredytu o wyższym stopniu ryzyka niż ten, jaki istnieje w przekonaniu pokrzywdzonego (tu np.: wyrok SA w Lublinie z 18.06.2002 r., II AKa 343/01). W rozpoznawanej sprawie jest jasne, że dla (...) Banku S.A. istotne było to komu udziela kredytu, nadto że Bank wiedząc, iż podpisy na umowach są podrobione, osoba wymieniona w nich jako kredytobiorca nie podpisała ich w rzeczywistości, nie udzielił by kredytów, podobnie byłoby też gdyby Bank wiedział, że część z pieniędzy opisanych w umowach kredytowych będzie przeznaczona na inne cele niż zadeklarowane. Wynika to wprost z treści umów i dołączonych doń dokumentów, gdzie np. stwierdzono, że bank nie będzie zobowiązany do wypłaty kwot, gdy dokumenty były sfałszowane, podrobione, kredyt wykorzystany niezgodnie z jego przeznaczeniem. Przy zawieraniu umów kredytobiorca musiał oświadczyć, że podane informacje są zgodne z prawdą. Jest także oczywiste to, że w kontekście realizacji umów, w sytuacji problemów ze spłatą, bank może łatwiej dochodzić swych racji gdy wiadomo kto rzeczywiście zawarł umowę, niż gdy umowę zawiera i podpisuje inna osoba aniżeli wskazana w jej treści, które to okoliczności nie są mu znane, co prowadzi następnie do problemów w egzekwowaniu rat. Bank ocenia zdolność kredytową kredytobiorcy uwidocznionego w umowie i nie jest mu obojętne kto składa wnioski o kredyt oraz podpisuje, zawiera umowy. W tym zakresie każdy bank posiada odpowiednie procedury i podejmuje starania, tak aby zmniejszyć ryzyko późniejszego niespłacenia kredytów. Na marginesie jedynie wskazać należy w rezultacie, że bank przecież zawiadomił o możliwości popełnienia przestępstwa- k. 126 akt, co potwierdza jedynie powyższą konstatację.

W końcu dla uznania, że doszło do wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania wystarczy, iż wskutek działań sprawcy doszło u pokrzywdzonego do fałszywego wyobrażenia dotyczącego faktów, stosunków, okoliczności dotyczących osób. W konsekwencji można wyróżnić, jako relewantne (niosące skutki prawne) z punktu widzenia znamion przestępstwa oszustwa, następujące odmiany błędu: błąd co do osoby, błąd co do rzeczy oraz błąd co do zjawiska i zdarzenia. Błędem w rozumieniu znamion czynu z art. 286 § 1 k.k. jest niezgodność między obiektywną rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości człowieka. W rozpoznawanej sprawie nie ulega wątpliwości to, że pracownicy Banku, którzy podejmowali decyzję o udzieleniu kredytów, podpisywali umowy zostali wprowadzeni w błąd przez D. B., pozostawali w przekonaniu, iż kredyt udzielany jest innej osobie – I. K.. Jak już argumentowano wyżej, gdyby wiedzieli o tej okoliczności kredyty nie zostałyby udzielone. Przywołane argumenty przekonują, że oskarżony D. B. wyczerpał swoim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., a zważywszy na kwoty udzielonych kredytów, także z art. 294 § 1 k.k. Z tych względów apelacja prokuratora, wskazująca na konieczność zakwalifikowania przestępstwa w sposób jak w pkt. I. części wstępnej wyroku Sądu Okręgowego okazała się słuszna i stanowiska Sądu meriti nie można było podzielić.

Sąd Apelacyjny zmieniając wyrok i uznając oskarżonego D. B. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I. części wstępnej kontrolowanego wyroku dokonał jednocześnie koniecznych zmian w opisie. W chwili wyrokowania sprawa współoskarżonego D. P. nie była jeszcze prawomocnie zakończona, stąd zapis: „z pracownikiem Banku D. P.” należało zastąpić zapisem: „z inną ustaloną osobą”, wskazać, że w błąd wprowadzono pracowników Banku, co w sposób oczywisty wynika z akt sprawy i zasad doświadczenia życiowego (Bank działa przez właściwe osoby i to one mogą być wprowadzone w błąd).

Konieczne było nadto wskazanie, że jedynym pokrzywdzonym podmiotem w sprawie jest (...) Bank S.A. Niezasadne było wskazanie przez oskarżyciela, że I. B. jest pokrzywdzoną czynem przypisanym oskarżonemu. Sąd Okręgowy, choć nietrafnie zakwalifikował przestępstwo, to prawidłowo wskazał jako jedynego pokrzywdzonego (...) Bank S.A. Sąd Apelacyjny stanowisko sądu I instancji w tej mierze podziela. Przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 k.k. jest mienie rozporządzającego, którym niewątpliwie był (...) Bank S.A. Przy czynie z art. 297 § 1 k.k. przedmiotem ochrony jest prawidłowość funkcjonowania obrotu gospodarczego, w danym przypadku przepis ten chroni interes pokrzywdzonego Banku jako uczestnika obrotu. W odniesieniu do czynu z art. 270 § 1 k.k. przedmiotem ochrony jest wiarygodność dokumentów, a w następstwie – pewność obrotu prawnego. Nie jest nim ani dobro podmiotu, którego dokument podrobiono (przerobiono), ani dobro podmiotu, którego praw (interesów) podrobiony (przerobiony) dokument dotyczy. Rozważać można, czy sprawca nie atakuje również przy okazji dobra prawnego określonego podmiotu. Najczęściej taka sytuacja nastąpi wówczas, gdy oskarżony jednym czynem zrealizuje również znamiona innego czynu zabronionego, którego przedmiotem ochrony jest interes określonego podmiotu. W rozpoznawanym przypadku, jak wyżej argumentowano taka sytuacja nie zachodzi. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie i doktrynie (tu np.: wyrok SN z 3.10.2013 r., II KK 117/13, LEX nr 1383271, Wróbel Włodzimierz, Zoll Andrzej, Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. art. 212-277d, teza 1. do art. 270 k.k., WKP 2017).

3.2.

Apelacja Prokuratora co do oskarżonego D. B.

Rażącej niewspółmierności- łagodności zasadniczej kary 8 miesięcy pozbawienia wolności jak i środków kompensacyjnych w postaci częściowego obowiązku naprawienia szkody na rzecz (...) Banku S.A. w kwocie 300 000 zł, w sytuacji, gdy mając na uwadze okoliczności zdarzenia, sposób działania oskarżonego, wysokość szkody, uznać należy orzeczenie o karze za rażąco łagodne, nie uwzględniające w sposób właściwy stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości czynu, a także celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara orzeczona miałaby osiągnąć w stosunku do oskarżonego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut rażącej niewspółmierności kary należałoby rozpatrywać w sytuacji niepodzielenia zarzutu pierwszego (pkt. 3.1 niniejszego uzasadniania). Sąd Okręgowy wymierzył bowiem karę uwzględniając przyjętą przez siebie kwalifikację prawną, w ramy której nie wchodziły przepisy: art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. Kara orzeczona została w rzeczywistości więc w oparciu o przepisy ustawy, które przewidują łagodniejszą sankcję. W tej sytuacji, skoro Sąd Apelacyjny powrócił do kwalifikacji wskazanej w pkt. I. części wstępnej wyroku, szczegółowe odnoszenie się do tego zarzutu nie ma uzasadnienia. Jedynie na marginesie należy argumentować, że prokurator domagając się, w oparciu o surowszą kwalifikację, orzeczenia kary 1 roku pozbawienia wolności nie wykazuje rażącej dysproporcji nawet pomiędzy karą ukształtowaną przez Sąd meriti a tą, której się domaga we wniosku. Tylko natomiast rażąca niewspółmierność kary mogłaby być podstawą do zmiany wyroku, gdyby kwalifikacja czynu nie uległa zmianie w postępowaniu odwoławczym.

Wniosek

Co do obu zarzutów sformułowany w apelacji prokuratora, dotyczących oskarżonego D. B.:

O zmianę wyroku w zakresie dotyczącym tego oskarżonego poprzez zakwalifikowanie czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzenie za to, na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. kary 1 roku pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądzenie obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego (...) Banku S.A.- solidarnie z D. P. w kwocie 799 065,64 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek okazał się częściowo zasadny. W pkt. 3.1 (akapit pierwszy do czwartego) niniejszego uzasadnienia Sąd Apelacyjny argumentował, z jakich powodów należy powrócić do kwalifikacji prawnej czynu wskazanej przez prokuratora w oskarżeniu i uwidocznionej w pkt I. części wstępnej kontrolowanego wyroku.

Sąd Apelacyjny, uwzględniając zagrożenie ustawowe za czyn popełniony przez oskarżonego D. B. 6 września 2017 r., kwalifikowany z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. przy wzięciu pod uwagę tego, że do 24 czerwca 2020 r. obowiązywał stan prawny, w którym nie było przepisu z art. 57b k.k., kształtował karę z uwzględnieniem art. 4 § 1 k.k. Oczywistym jest bowiem to, że unormowanie z art. 57b k.k. obejmuje wyłącznie sprawców, którzy dopuścili się przestępstwa w warunkach art. 12 k.k. w dniu 24.06.2020 r. lub później a D. B. takim sprawcą nie jest. Sąd Apelacyjny uznał za trafny wniosek prokuratora w zakresie wysokości kary pozbawienia wolności, którą należało wymierzyć oskarżonemu. Oskarżyciel zasadnie domagał się by była to kara równa dolnej granicy zagrożenia, zważywszy art. 286 § 1 k.k. i związany z nim art. 294 § 1 k.k. – tj. 1 roku pozbawienia wolności. Taka kara uwzględnia okoliczności z art. 53 k.k., w szczególności stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności obciążające i okoliczności łagodzące, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego. Uwzględnia ona motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na nim obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste oskarżonego, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości. W ocenie Sądu Apelacyjnego fakty: częściowego przyznania się do popełnienia przestępstwa, zrozumienia konieczności poniesienia konsekwencji swojego postępowania, podjęcia leczenia odwykowego i zmiany sposobu życia, nadto także wykształcenie, przemawiają za orzeczeniem kary w dolnej granicy zagrożenia.

Przede wszystkim jednak należy mieć na uwadze to, że jednym z podstawowych celów postępowania karnego powinno być (art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k.) takie jego ukształtowanie, aby zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego (w danym przypadku (...) Bank S.A.). Nie można było nie dostrzec tego, że oskarżony w toku postępowania, także odwoławczego, wpłacał znaczące kwoty tytułem spłat kredytów wymienionych w wyroku, co więcej złożył z pomocą swojego obrońcy wniosek o ugodę dotyczącą spłaty obu kredytów w formie miesięcznych rat stałych i Bank wydał w tym zakresie decyzję pozytywną. Tym samym realne i możliwe jest całkowite naprawienie szkody. Zachowanie oskarżonego po popełnieniu czynu należy w rezultacie uznać za prawidłowe. Jak to wskazano wyżej w niniejszym uzasadnieniu, uprzednie skazania na kary grzywny uległy zatarciu, albowiem oskarżony wykonał wszystkie kary, naprawił szkodę, w rezultacie w świetle prawa pozostaje obecnie osobą niekaraną. Można w konsekwencji przyjąć, że cele kary w stosunku do D. B. zostaną zrealizowane gdy będzie ona ukształtowana na poziomie 1 roku. Takie rozstrzygnięcie nie jest także sprzeczne z potrzebą właściwego społecznego oddziaływania kary. Rok pozbawienia wolności dla sprawcy oszustwa, który rozpoczął i kontynuuje naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem nie może być odczytane jako jej nieodpowiadające. W odczuciu społecznym powinna pozostać informacja, że sprawca został ukarany, ale wobec podjętych działań dla naprawienia szkody kara nie musi być surowa.

Jest oczywiste to, że kwestia ewentualnego warunkowego zawieszenia wykonania kary rozważana powinna być dopiero po ukształtowaniu jej wysokości w sposób prawidłowy. Skoro wymierzono oskarżonemu D. B. karę 1 roku pozbawienia wolności, to w świetle art. 69 § 1 k.k. i wobec tego, że oskarżony w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności, warunkowe zawieszenie kary było możliwe.

Oczywiście aby to uczynić Sąd Apelacyjny musiał przyjąć, że będzie to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Nie ulega wątpliwości to, że aktualna postawa oskarżonego, wpłacanie znaczących kwot tytułem kredytów, zgoda Banku na spłatę całości w systemie rat stałych przekonuje, że cele kary będą osiągnięte także w przypadku warunkowego zawieszenia jej wykonania, oskarżony nie powróci do przestępstwa. Także interes pokrzywdzonego Banku w odzyskaniu całości należności wynikających z umów kredytowych zostanie z większym prawdopodobieństwem zaspokojony, gdy oskarżony pozostanie na wolności, wykonując swój zawód, zarabiając i naprawiając szkodę. Żeby prawdopodobieństwo to zwiększyć okres próby ustalono na 3 lata, zobowiązano oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby w sposób opisany w wyroku oraz do naprawienia szkody poprzez spłatę należności wynikających z kredytów opisanych w wyroku (art. 72 § 1 pkt 1 k.k. i art. 72 § 2 k.k.). W razie niewywiązywania się z tego możliwe stanie się postąpienie po myśli art. 75 § 2 k.k.

3.3.

Apelacja Prokuratora co do oskarżonej A. M.

Błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na jego treść, polegającego na błędnym uznaniu, że oskarżona A. M. swoim działaniem nie wypełniła znamion czynu penalizowanego treścią art. 286 § 1 k.k., gdyż nie działała w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i jej celem nie było także doprowadzenie (...) Banku S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 349 300,23 zł, podczas gdy właściwa ocena materiału dowodowego w postaci zeznań świadków M. K., M. P., I. B., wyjaśnień oskarżonego D. B., który poprosił oskarżoną o sfałszowanie podpisów I. B. na wnioskach i dokumentach kredytowych w zamian za wynagrodzenie finansowe oraz wyjaśnień oskarżonej w zakresie dotyczącym jej wiedzy co do rzeczywistej sytuacji finansowej oskarżonego, który nie regulował wynagrodzeń pracowników na czas, nie płacił dostawcom za towar, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, nakazuje uznać, że oskarżona mając wiedzę co do istniejących zobowiązań finansowych i braku zdolności kredytowej oskarżonego D. B. przewidywała możliwość niespłacenia kredytów przez oskarżonego i godziła się na to.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora odnosząca się do oskarżonej A. M. okazała się zasadna z podobnych powodów jak w przypadku oskarżonego D. B.. Szczegółowo opisano je w pkt. 3.1 tiret pierwszy do czwartego niniejszego uzasadnienia i nie ma potrzeby by powielać je w tym miejscu. Oczywiście należało uwzględnić to, że oskarżonej nie można było przypisać czynu ciągłego (w kwalifikacji art. 12 § 1 k.k.), nie był on wskazany w pkt. II części wstępnej wyroku przez prokuratora, zarzucono oskarżonej działanie związane tylko z jednym kredytem. Poza tym należało uwzględnić fakt, że w przypadku oskarżonej chodzi o pomocnictwo, wobec czego kwalifikacja czynu zawiera art. 18 § 3 k.k. Analiza zgromadzonych dowodów przekonuje, że oskarżona wiedziała, iż pomaga D. B. do uzyskania kredytu w kwocie 349 300,23 zł, zdawała sobie sprawę z jego problemów finansowych i na prośbę D. B. zgodziła się podpisać umowę, podrabiając podpis I. B..

Z takich samych powodów jak w przypadku oskarżonego D. B. ( vide: pkt 3.1 akapit ostatni niniejszego uzasadnienia) wskazano w opisie czynu pracowników Banku jako wprowadzonych w błąd, a jako jedynego pokrzywdzonego (...) Bank S.A.

Wniosek

O zmianę wyroku przez zakwalifikowanie czynu oskarżonej z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzenie za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 3 lat próby, orzeczenie kary grzywny w oparciu o art. 71 § 1 k.k. w wysokości 100 stawek dziennych po 15 złotych każda.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był zasadny częściowo. Niesłusznie prokurator domagał się by wymienić w kwalifikacji prawnej czynu oskarżonej także art. 12 § 1 k.k. ( vide: k. 1054 verte akt). Argumentowano już w tym zakresie wyżej, odnosząc się do zarzutu. W pozostałej części żądanie autora apelacji w kwestii kwalifikacji prawnej czynu było uzasadnione, z przedstawionych już wyżej powodów.

W zakresie wysokości kary, która co do zasady mogła być ukształtowana na poziomie od roku do 10 lat pozbawienia wolności (vide zagrożenie karą za czyn z art. 286 § 1 k.k., nadto obostrzenie wynikające z art. 294 § 1 k.k.) Sąd Apelacyjny uznał za zasadne skorzystanie z przewidzianej przez ustawę możliwości nadzwyczajnego złagodzenia kary (art. 19 § 2 k.k.). W świetle tego przepisu przesłanką nadzwyczajnego złagodzenia kary jest już samo przypisanie odpowiedzialności za pomocnictwo, albowiem jest ono traktowane przez ustawodawcę jako odmiana przestępstwa o mniejszym natężeniu bezprawia, odgrywa w popełnieniu czynu zabronionego zwykle rolę mniej istotną niż sprawstwo we wszystkich postaciach oraz podżeganie. Oczywiście ustawa przewiduje tu fakultatywny charakter nadzwyczajnego złagodzenia kary, pozostawiając sądowi swobodę w ocenie, czy w konkretnym przypadku karę nadzwyczajnie łagodzić, czy też nie (podobnie: Wróbel Włodzimierz, Zoll Andrzej, Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, komentarz do art. 19 k.k., wyd. V, WK 2016).

Sąd Apelacyjny miał w niniejszej sprawie na uwadze to, że nawet najniższa przewidziana przez ustawę kara nie będzie w danym przypadku trafną reakcją na czyn, którego dopuściła się oskarżona i właściwą, prawidłową z punktu widzenia celów kary i zasad jej kształtowania będzie 5 (pięć) miesięcy pozbawienia wolności. Sąd uwzględnił fakt przyznania się do popełnienia przestępstwa, okazanie rzeczywistej skruchy, dokonanie czynu za namową oskarżonego D. B., od którego w części, jako wieloletnia pracownica była zależna. Także wewnętrzna spójność wyroku domagała się wymierzenia oskarżonej kary wyraźnie niższej niż orzeczona względem D. B., nie tylko z powodu tego, że oskarżona była pomocnikiem, ale i z uwagi na fakt, że jej działanie ograniczyło się do jednej, a nie jak w przypadku D. B.- dwóch umów kredytowych.

Trafne natomiast były decyzje Sądu Okręgowego o warunkowym zawieszeniu wykonania kary, nałożonym obowiązku w okresie próby i karze grzywny oraz jej wysokości. W tym zakresie argumentacja przywołana przez Sąd meriti (k. 1040 verte akt) zasługuje w pełni na aprobatę. Oskarżona była w przeszłości karana, jednak jednokrotnie przed popełnieniem przestępstwa za czyn z art. 178a § 1 k.k. Kolejne skazanie, za czyn z art. 178a § 4 k.k. nastąpiło kilka lat po popełnieniu czynu w sprawie niniejszej. Oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia, pracuje i w rezultacie prawidłowo ocenił w tej sytuacji Sąd meriti, że cele kary będą osiągnięte także w przypadku warunkowego zawieszenia jej wykonania, A. M. nie powróci do przestępstwa.

3.4.

Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej I. K.

Obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 286 § 1 k.k., poprzez jego niezastosowanie do ustalonego stanu faktycznego i błędne, a przez to niczym nieuzasadnione przyjęcie, iż zachowanie oskarżonego D. B., działającego wspólnie i w porozumieniu z oskarżoną A. M. oraz oskarżonym D. P. nie wypełnia znamion czynu zabronionego z art. 286 § 1 k.k., podczas gdy postępowanie ww. oskarżonych było w sposób bezpośredni nakierunkowane na doprowadzenie pokrzywdzonych tj. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. oraz I. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez udzielenie dwóch kredytów o łącznej wartości 799 065,64 zł na rzecz oskarżycielki posiłkowej, a następnie zaniechania ich spłacania (po przywłaszczeniu przez oskarżonych środków pieniężnych), czym doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem I. K., która w świetle podpisanych (podrobionych) umów kredytowych jest zobowiązana do ich spłaty.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Można zgodzić się ze skarżącym o tyle, że rzeczywiście czyny oskarżonych D. B. i A. M. powinny zawierać w kwalifikacji m.in. art. 286 § 1 k.k. Argumenty w tym zakresie Sąd Apelacyjny zaprezentował już w pkt. 3.1 i 3.3 niniejszego uzasadnienia i pozostają aktualne w kontekście wywodów apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, toteż nie ma potrzeby ich powtarzać w tym miejscu.

Oczywiście nie ma za to racji skarżący, kiedy wskazuje, że D. B., działał wspólnie i w porozumieniu z oskarżoną A. M., gdyż trafnie wskazał prokurator, przyjął Sąd Okręgowy, iż A. M. udzieliła pomocy D. B. w popełnieniu czynu zabronionego (art. 18 § 3 k.k.) i brak jest przesłanek, by uznawać ją za współsprawczynię a nie pomocnika.

Nie można się także zgodzić z twierdzeniem autora apelacji, jakoby działanie oskarżonych miało na celu doprowadzenie I. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, następnie do takiego rozporządzenia jej mieniem doszło, w rezultacie by ona była także pokrzywdzoną w sprawie. W punkcie 3.1 in fine niniejszego uzasadnienia już argumentowano powody dla których uznanie I. K. za pokrzywdzoną w kontekście czynów przypisanych D. B. i A. M. było niemożliwe. Wywody te pozostają aktualne także w kontekście zarzutu sformułowanego przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej. Podkreślić trzeba, że jedynym pokrzywdzonym podmiotem w sprawie jest (...) Bank S.A. Przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 k.k. jest mienie rozporządzającego, którym niewątpliwie był (...) Bank S.A. To wobec tego Banku oskarżony D. B. podjął swoje działania, w których pomoc uzyskał od A. M.. (...) Bank S.A. a nie I. K., wskutek zachowań oskarżonych rozporządził mieniem i wypłacił kwoty opisane w umowach kredytowych. Jest przy tym jasne, że w przypadku, gdy raty kredytów przestały być spłacane Bank, przekonany, iż umowy podpisała I. K., domagał się od niej spłacenia należności. Nie prowadzi to do stwierdzenia, że I. K. miała udzielić kredytu, została wprowadzona w błąd i rozporządziła mieniem. Oczywistym jest także i to, że kwestionując podpisanie umów I. K. nie chciała spłacać rat, nie musiała tego robić, mogła podjąć i podjęła w tym zakresie działania, oraz że wobec stwierdzenia, iż doszło do przestępstw opisanych w wyroku a ostatecznie oskarżonego zobowiązano do naprawienia szkody - tych kredytów spłacać nie będzie.

Przy art. 297 § 1 k.k. przedmiotem ochrony jest prawidłowość funkcjonowania obrotu gospodarczego (tu: ochrona interesu pokrzywdzonego Banku jako uczestnika obrotu). W odniesieniu do czynu z art. 270 § 1 k.k. przedmiotem ochrony jest wiarygodność dokumentów, a w następstwie – pewność obrotu prawnego. W orzecznictwie i doktrynie wielokrotnie podkreślano, że nie jest nim ani dobro podmiotu, którego dokument podrobiono (przerobiono), ani dobro podmiotu, którego praw (interesów) podrobiony (przerobiony) dokument dotyczy. Jedynie rozważać można, czy sprawca nie atakuje również przy okazji dobra prawnego innego określonego podmiotu. Najczęściej taka sytuacja nastąpi wówczas, gdy popełniający przestępstwo jednym czynem zrealizuje również znamiona innego czynu zabronionego, którego przedmiotem ochrony jest interes takiego podmiotu. W rozpoznawanym przypadku, jak wyżej argumentowano taka sytuacja nie występuje.

3.5.

Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej I. K.

Obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., poprzez:

- zastąpienie zasady swobodnej oceny dowodów oceną dowolną i odmowę przydania waloru wiarygodności tej części zeznań świadka (oskarżycielki posiłkowej) I. K., w której kwestionuje ona swoją wiedzę odnośnie kredytów zaciągniętych przez oskarżonego D. B. wspólnie i w porozumieniu z D. P. i A. M..

-zastąpienie zasady swobodnej oceny dowodów oceną dowolną i przydanie waloru wiarygodności tej części zeznań D. P., w której uznał on, iż żona oskarżonego D. B. wiedziała o zaciągniętych kredytach w (...) Bank S.A.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy zaprezentował w pisemnych motywach wyroku ocenę zeznań I. K.. Przyjął, że wiedziała ona o staraniach D. B. o uzyskanie jednego z kredytów (tu: k. 1032 in centro akt) Sąd przyjął, że I. K. przez lata ufała mężowi a on zajmował się sprawami finansowymi małżonków (k. 1034 verte in fine akt). Taka ocena i ustalenia nie są dowolne w świetle całokształtu zgromadzonych dowodów, w tym treści rozmowy telefonicznej z pracownikiem (...) Banku S.A. o której Sąd meriti wspomniał na k. 1035 akt. To, czy I. K. wiedziała o zamiarze wzięcia dwóch kredytów, zwarciu ostatecznie umów nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, finalnie bowiem przypisano oskarżonemu D. B. i A. M. czyny kwalifikowane m.in. z art. 286 § 1 k.k. (oskarżonej – pomocnictwo do takiego czynu), zgodnie z żądaniem autora apelacji.

Wskazując na obrazę art. 5 § 2 k.p.k. skarżący nie dostrzega, że przepis ten może dotyczyć wyłącznie oskarżonych, co wprost wynika z jego treści, wobec czego ewentualnych niedających się usunąć wątpliwości nie rozstrzyga się w oparciu o tę regulację na korzyść oskarżyciela posiłkowego. Sąd meriti nie rozstrzygał natomiast, z obrazą ww. przepisu, w kluczowych dla sprawy kwestiach na korzyść D. B..

3.6.

Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej I. K.

Sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającej na uznaniu, iż pokrzywdzona (oskarżycielka posiłkowa) miała wiedzę o tym, iż oskarżony D. B. stara się o uzyskanie kredytów (w tym kredytu konsolidacyjnego) w (...) Bank S.A. z siedzibą w W., miała dostęp do poczty elektronicznej oskarżonego D. B. przed sierpniem 2019 r., kiedy to małżonkowie się rozstali, autoryzowała poprzez kod sms uruchomienie kredytu konsolidacyjnego, miała wiedzę o zaciągniętych przez oskarżonego D. B. kredytach w (...) Bank S.A. z siedzibą w W..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W tym zakresie sąd odwoławczy stanowisko zaprezentował już wyżej (pkt. 3.5 akt). Należy też mieć na uwadze to, że ustalenie zgodne w całości z oczekiwaniem autora apelacji nie wpłynęłoby na kwestię odpowiedzialności karnej oskarżonego D. B. ani A. M.. Niezależnie od tego, Sąd Okręgowy nie dokonał istotnych ustaleń, które możnaby kwestionować jako sprzeczne z treścią zgromadzonego materiału dowodowego. Wystarczające będzie w tym zakresie już odwołanie się do rozmowy I. K. z pracownikiem (...) Banku S.A. (zapis rozmowy z płyty z k. 516 akt, odtworzony na rozprawie 13 maja 2022 r.- k. 526 akt), w której potwierdza, że wystąpiła o kredyt w (...) Bank S.A., nie wyklucza, że chodzi o kwotę wymienioną przez rozmówcę, że kredyt ma mieć charakter konsolidacyjny, że otrzymała kod PIN w drodze widomości sms. I. K. na rozprawie potwierdziła, że rozmowę tę prowadziła, stwierdzając jedynie, że nie utożsamiała rozmowy z kredytem i nie wiedziała, iż zawarto dwie umowy kredytowe, jednak nie była w stanie wskazać, dlaczego podczas rozmowy nie powiedziała, że nie wnioskuje o żaden kredyt (k. 662 verte in fine akt). Oczywiście rozmowa weryfikacyjna nie jest równoznaczna z podpisaniem umowy, nie ulega wątpliwości, że I. K. nie zawarła umów kredytowych, nie złożyła na nich swojego podpisu, jednak w danym przypadku miała wiedzę, że bank prowadzi postępowanie, które może zmierzać do udzielenia jej kredytu, także jego charakteru i kwoty.

Wniosek

Dotyczy wszystkich zarzutów sformułowanych przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej.

O zmianę wyroku poprzez:

- uznanie, iż zarzuty stawiane oskarżonemu D. B. wyczerpują znamiona czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzenie za to kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności, grzywny w wysokości 150 stawek dziennych po 100 złotych każda, zadośćuczynienia w wysokości 25 000 zł rocznie za każdy rok liczony od 2017 r. do dnia wydania prawomocnego orzeczenia, solidarnie z oskarżoną A. M. oraz odszkodowania w wysokości 800 000 zł solidarnie z oskarżoną A. M.;

- uznanie iż zarzuty stawiane oskarżonej A. M. wyczerpują znamiona czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzenie za to kary łącznej 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, grzywny w wysokości 150 stawek dziennych po 100 złotych każda, zadośćuczynienia w wysokości 25 000 zł rocznie za każdy rok liczony od 2017 r. do dnia wydania prawomocnego orzeczenia, solidarnie z oskarżonym D. B. oraz odszkodowania w wysokości 800 000 zł solidarnie z oskarżonym D. B..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie jedynie w części , tj. co do potrzeby uznania, że oskarżony D. B. popełnił czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. zaś A. M. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Nie było przy tym uzasadnienia do wskazywania w kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej A. M. przepisu art. 12 § 1 k.k. Stanowisko w tej kwestii Sąd Apelacyjny zaprezentował już wyżej (pkt. 3.3 akapit pierwszy rozważań).

Nie ma przesłanek dla wymierzania oskarżonemu D. B. i oskarżonej A. M. kar w wysokości wnioskowanej przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej. Rozważania co do kar sąd odwoławczy przedstawił w pkt 3.2 akapit drugi, trzeci i czwarty oraz 3.3 akapit drugi, trzeci i czwarty niniejszego uzasadnienia, odnosząc się do wniosków oskarżyciela publicznego w tej kwestii. Nie ma potrzeby, by je powtarzać. W ich świetle kary, których orzeczenia domaga się autor apelacji, są wyraźnie, rażąco za wysokie w stosunku do tych jakie należało wymierzyć. Orzekanie zadośćuczynienia i odszkodowania na rzez I. K. nie znajduje podstawy prawnej, skoro nie jest ona w sprawie pokrzywdzoną. Należy też mieć na uwadze to, że wbrew wywodom autora apelacji, I. K. nie będzie musiała spłacać kredytów, co do których umów nie zawierała. To oskarżony D. B. szkodę winien spłacić. Wynika to z wyroku, w części oskarżony aktualnie to już czyni, mają mu być nadto ustalone przez Bank w tym zakresie odpowiednie raty.

3.7.

Apelacja obrońcy oskarżonego D. B.

Rażącej niewspółmierności – surowości wymierzonej oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności w wymiarze 8 miesięcy, przekraczającej swoją dolegliwością stopień społecznej szkodliwości czynów, jakich dopuścił się oskarżony, wynikającej z nieuwzględnienia przez sąd meriti w sposób dostateczny okoliczności łagodzących, zachodzących po stronie oskarżonego, w tym w szczególności częściowego przyznania się do zarzucanych mu czynów, nieutrudniania postępowania, co w konsekwencji doprowadziło do wyraźnej dysproporcji pomiędzy wymiarem kary orzeczonej a karą, która powinna zostać orzeczona, a która nadto jest nieadekwatna z punktu widzenia sytuacji oskarżonego, zobligowanego treścią zaskarżonego wyroku do jednoczesnego obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego (...) Bank S.A., poprzez zapłatę kwoty 300 000 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut okazał się zasadny jedynie w części. Sąd Apelacyjny przy odnoszeniu się do apelacji prokuratora, dotyczącej oskarżonego D. B., zaprezentował stanowisko dotyczące kwalifikacji prawnej czynu, który należy oskarżonemu przypisać, kary pozbawienia wolności, jaka powinna być w danym przypadku wymierzona. Argumentował również z jakich powodów zasadny jest wniosek prokuratora o ukształtowanie kary na poziomie 1 roku oraz dlaczego możliwe jest i z na jakich warunkach zawieszenie jej wykonania. Nie ma potrzeby powtarzać tych wywodów. W rezultacie zmiany kwalifikacji prawnej czynu i w konsekwencji -kary, odnoszenie się do zarzutu, w części w jakiej przy kwalifikacji prawnej przyjętej przez Sąd meriti orzeczono karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i rozważanie, czy była ona rażąco niewspółmierna nie znajduje uzasadnienia.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez orzeczenie kary 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów opisanych już wcześniej w niniejszym uzasadnieniu, kara pozbawienia wolności, którą należało wymierzyć oskarżonemu, zważywszy na ostatecznie przypisaną kwalifikacje prawną czynu, winna mieć wysokość 1 roku. Natomiast, z przyczyn opisanych w pkt. 3.2 niniejszych rozważań -akapit ostatni, w części odnoszącej się do wniosku prokuratora, uznano za prawidłowe warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności względem oskarżonego D. B..

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Skarżony wyrok, za wyjątkiem zmian opisanych w pkt. I części dyspozytywnej wyroku Sądu Apelacyjnego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W zakresie utrzymanym w mocy wyrok nie budził wątpliwości sądu odwoławczego, brak było przesłanek do jego dalszej zmiany zgodnie z postulatami skarżących, nie było też przesłanek do ingerencji w orzeczenie pierwszoinstancyjne z urzędu.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana opisu czynu, powrót do opisu i kwalifikacji wskazanych przez prokuratora, przy czym:

- wyeliminowanie z opisu czynu przypisanego D. B. ustalenia o działaniu wspólnie i w porozumieniu z D. P. (zastąpienie zapisem o ustalonej osobie), wskazanie kogo oskarżony wprowadził w błąd (pracownicy Banku), sprecyzowanie, że jedynym pokrzywdzonym w sprawie jest (...) Bank S.A. i wymierzenie kary pozbawienia wolności, warunkowe zawieszenie jej wykonania, zobowiązanie do informowania o przebiegu okresu próby i naprawienia szkody;

- w przypadku czynu A. M. - wskazanie pracowników Banku, jako tych, którzy zostali wprowadzeni w błąd, sprecyzowanie, że jedynym pokrzywdzonym w sprawie jest (...) Bank S.A. i wymierzenie kary pozbawienia wolności, oraz odniesienie do niej rozstrzygnięć o warunkowym zawieszeniu jej wykonania, obowiązku informowania o przebiegu okresu próby i karze grzywny.

Zwięźle o powodach zmiany

Argumenty przemawiające za dokonaniem zmian zaprezentowano już wyżej, wskazując stanowisko Sądu Apelacyjnego odnoszące się do zarzutów sformułowanych w apelacjach. I tak:

-co do potrzeby wyeliminowania z opisu czynu przypisanego D. B. ustalenia o działaniu wspólnie i w porozumieniu z D. P. (zastąpienia zapisem o ustalonej osobie),

w kwestii wskazania kogo oskarżony D. B. wprowadził w błąd (pracownicy Banku) i

co do przyjęcia, że jedynym pokrzywdzonym jest (...) Bank S.A. – pkt. 3.1 rozważań- akapit ostatni;

-co do ukształtowania represji karnej w odniesieniu do oskarżonego D. B. – pkt 3.2 rozważań w części dotyczącej wniosku prokuratora;

-co do kary, którą należało wymierzyć A. M. i powodów jej nadzwyczajnego łagodzenia- pkt 3.3 rozważań w części dotyczącej wniosku prokuratora.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Zasądzono od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po ½ wydatków za postępowanie odwoławcze, zaś w kwestii opłaty, w sytuacji zmiany wysokości kar wymierzono stosowne opłaty za obie instancje (art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw z art. 10 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych w odniesieniu do A. M. i art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych w odniesieniu do oskarżonego D. B.).

7.  PODPIS

SSA Piotr Brodniak SSA Andrzej Wiśniewski SSO del. Krzysztof Zaremba

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Błędne ustalenia faktyczne i rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu D. B..

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Błędne ustalenia faktyczne w zakresie czynu przypisanego A. M.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Obraza prawa materialnego i procesowego, błędne ustalenia faktyczne prowadzące do nieprawidłowej kwalifikacji prawnej czynów i reakcji karnej.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.14.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego D. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rażąca niewspółmierność kary

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana