Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II AKa 56/24

WYROK

0.2W Y R O K

0.3W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2024 r.

3Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Agata Regulska (spr.)

Sędziowie: SA Edyta Gajgał

SA Jarosław Mazurek

Protokolant: Katarzyna Szypuła

4przy udziale Lidii Walkiewicz prokuratora Prokuratury (...)

5po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2024 r. sprawy

6K. C. oskarżonego o czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. i art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. o czyn z art. 288 § 1 k.k., z art. 190 § 1 k.k.

7na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i prokuratora

8od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

9z dnia 28 listopada 2023 r. sygn. akt III K 204/23

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a/ karę wymierzoną oskarżonemu za przestępstwo przypisane mu w punkcie I części rozstrzygającej podwyższa do 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności,

b/ na podstawie art. 41a§1 kk orzeka zakaz kontaktowania się i zbliżania się oskarżonego do pokrzywdzonego O. S. na odległość nie mniejszą niż 100 metrów przez okres 15 (piętnastu) lat,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 56/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu, III Wydział Karny z 28 listopada 2023 roku, sygn. akt III K 204/23, wydany w sprawie oskarżonego K. C.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

X

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

K. C.

Brak uprzedniej karalność oskarżonego

Informacja z K.

k. 675-

2

K. C.

Zachowanie oskarżonego podczas stosowanego wobec niego tymczasowego aresztowania

„Opinia o skazanym” z Aresztu śledczego we W.

k. 683-684

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

___

_____________

_____________________________________

________

________

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Informacja z K. dot. K. C.

Dowód wiarygodny. Oskarżony jest osobą wcześniej nie karaną.

2

„Opinia o skazanym” z Aresztu śledczego we W.

Dowód wiarygodny. Oskarżony K. C. w trakcie stosowanego wobec niego w sprawie tymczasowego aresztowania zachowywał się zmiennie. Był karany dyscyplinarnie, dokonał samouszkodzenia, prowadzono wobec niego oddziaływania w ramach Karty Osadzonego Zagrożonego Samobójstwem.

Oskarżony bezkrytycznie wypowiada się na temat popełnionego przestępstwa.

Dowód ma znaczenie dla wymiaru kary, by ocenić skutki izolacji na zachowanie oskarżonego i to czy przestrzega on reguł prawnych.

0.1=2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

__________

______________________

_____________________________________________

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k., art. 444 § 1 k.p.k. i art. 447 § 1 i 2 k.p.k. zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu na niekorzyść oskarżonego:

a) w zakresie czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku - w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze (art. 447 § 2 k.p.k.);

b) w zakresie czynu opisanego w pkt III części wstępnej wyroku - w całości (art. 447 § 1 k.p.k.);

Powołując się na przepisy art. 427 § 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 3 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił rażącą niewspółmiemość kary orzeczonej wobec oskarżonego za przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 14 § 1 k.k. i w zw. z art. 11 § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. polegającą na wymierzeniu kary 8 lat pozbawienia wolności, a także środka kompensacyjnego na podstawie art. 46 § 1 k.k. w postaci zadośćuczynienia w wymiarze 5.000 zł, podczas gdy sprzeciwia się temu prawidłowa ocena zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu, w tym sposób popełnienia czynu, jego okoliczności, zamiar bezpośredni oskarżonego, osoba pokrzywdzonego oraz rodzaj naruszonego dobra jakim jest życie ludzkie, a także jego zachowanie przed popełnieniem czynu polegające na zwabieniu pokrzywdzonego w ustronne miejsce, a następnie dalsze działania zmierzające do upokorzenia i poniżenia pokrzywdzonego oraz do odebrania mu życia, a także działania podjęte w celu uniemożliwienia pozostawienia śladów na miejscu zdarzenia oraz zachowanie oskarżonego po popełnieniu czynu, w tym niepodjęcie jakichkolwiek działań zmierzających do uniemożliwienia wystąpienia skutku, co powoduje, że orzeczona kara nie spełnia swej funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, nie przejawia charakteru wychowawczego wobec oskarżonego oraz nie zaspokaja społecznego poczucia sprawiedliwości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty prokuratora skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku.

Jako zasadne jawi się zarzut dotyczący rażącej niewspółmierności kary orzeczonej wobec oskarżonego za przestępstwo usiłowania zabójstwa.

Kodeks postępowania karnego jako podstawę odwoławczą traktuje jedynie tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący (art. 438 pkt 4 k.p.k.), a która zachodzić może jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica między karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. Niewspółmierność, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo. Chodzi bowiem nie o zwykłą nieproporcjonalność orzeczonej kary, ale o dysproporcję rażącą (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 sierpnia 2022 r., sygn. akt II AKa 61/21, LEX numer 3409556).

Nie wolno przy tym zapominać, że art. 53 k.k. i następne pozostawia wymiar kary sędziowskiemu uznaniu, nakazując, aby mieściła się ona w granicach przewidzianych przez ustawę. O rażącej niewspółmierności kary nie można zaś mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru. Sąd I instancji posiada ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym także, co oczywiste, kształtowania wymiaru kary. Rolą Sądu Odwoławczego jest zatem kontrola, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego nie zostały przekroczone i to w rozmiarach niedających się zaaprobować.

Biorąc pod uwagę treść zarzutów prokuratora, należało zmienić orzeczony wobec oskarżonego K. C. wymiar kary, bowiem w okolicznościach sprawy jawiła się ona jako rażąco niska. Orzeczenie jej w najniższym ustawowym wymiarze nie jest w stanie sprostać dyrektywom określonym w art. 53 k.k. Oczywiście Sąd I instancji prawidłowo ustalił zarówno wysoki stopień szkodliwości społecznej czynu dokonanego przez oskarżonego, najwyższy stopień chronionego dobra - to jest życie i zdrowie człowieka, a także prawidłowo przyjął zamiar działania oskarżonego – jako zamiar bezpośredni.

Jednak, jak trafnie wskazuje Prokurator w apelacji – okoliczności które, według Sądu I instancji, miały wpłynąć na orzeczenie kary w jej ustawowo najniższym wymiarze, nie powinny mieć aż tak doniosłego znaczenia. Zarówno wiek oskarżonego oraz sposób jego życia przed popełnieniem czynu choć istotne - w okolicznościach tej sprawy nie mogą stanowić przesłanek determinujących orzeczenie kary w jej najniższym wymiarze.

Uwzględnić należy, jak adekwatnie podnosi prokurator, iż kwestia popełnienia przestępstwa w formie usiłowania, w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie może stanowić podstawy do łagodniejszego wymiaru kary, bowiem zarówno zachowanie oskarżonego w trakcie samego zdarzenia, nakazanie uklęknięcia pokrzywdzonemu, co miało na celu jego poniżenie, założenie rękawiczek, słowa wypowiadane zarówno przez oskarżonego jak i pokrzywdzonego, dawały K. C. czas na refleksję nad tym, co czyni. Nadto brak skutku zachowania oskarżonego jest związany z podjętymi przez pokrzywdzonego działaniami, jego ucieczką oraz udzieloną mu pomocą medyczną, a nie zaniechaniem oskarżonego. Po stronie K. C. nie miały miejsca jakiekolwiek działania, które pozwoliłyby przyjąć, iż chciał odstąpić od dokonania czynu z art. 148 § 1 k.k. Trudno w przebiegu zdarzenia doszukiwać się jakichkolwiek okoliczności, które wskazywały na zmianę zamiaru po stronie oskarżonego, czy wystąpienie jakiegokolwiek stanu refleksji w odniesieniu do podejmowanego działania i jego potencjalnych skutków.

Także opinia sądowo - psychologiczna dotycząca oskarżonego nie daje podstaw do zastosowania wobec niego wymiaru kary w dolnym jego progu przewidzianym za przypisaną mu zbrodnię. Oskarżony nie jest osobą upośledzoną umysłowo, funkcjonuje w obszarze szeroko pojętej normy. Wprawdzie biegły psycholog stwierdził u niego występowanie psychopatycznych – dyssocjalnych tendencji, cech i zachowań, rozregulowanie emocjonalne, niski próg wyzwalania agresji i brak zdolności do uczuć empatycznych – to jednak zaopiniował, iż działania podejmowane przez oskarżonego wynikają z chłodnej kalkulacji oraz dobrowolnego wyboru (k. 186). Także biegli z zakresu psychiatrii uznali, iż mimo uzależnienia oskarżonego od benzodiazepinu, a także zniesionej w stopniu nieznacznym zdolności do rozumienia i kierowania swoim postępowaniem w chwili zdarzenia, z powodu znajdowania się pod wpływem odurzenia lekiem z grupy benzodiazepin oraz alkoholu, oskarżony tego typu ograniczenie winien był przewidzieć.

Jednocześnie przyjąć należy za Sądem I instancji, iż oskarżony działał z bezpośrednim zamiarem zabójstwa pokrzywdzonego. Same okoliczności związane z przyłożeniem do szyi pokrzywdzonego noża, mimo jego próśb o zaniechanie agresji, wcześniejsze jego uderzenie - nie dają podstaw do orzekania kary w jej najniższym wymiarze. Należy bowiem uwzględnić, jak wynika z opinii medycznych, iż zarówno ruch pokrzywdzonego oraz jego ucieczka mogły skutkować łagodniejszymi skutkami przecięcia gardła pokrzywdzonego, a przede wszystkim nie doprowadziły do jego zgonu (w przypadku przecięcia żyły czy tętnicy). Oczywiście te okoliczności były rozpatrzone na korzyść oskarżonego, jednak nie można ich całkowicie pominąć i nie uwzględnić przy wymiarze kary. Z drugiej strony nie bez znaczenia pozostają także treści filmów ujawnionych w telefonie oskarżonego, które dopełniają całości zgromadzonego materiału dowodowego, pozwalając na określenie zamiaru kierującego K. C. i wpisując się w jego osobowość. Usiłowanie przeprowadzenia swoistej egzekucji na osobie przypadkowej, poznanej ledwie kilka godzin wcześniej, z którą nie było się w żadnym konflikcie musi znaleźć odzwierciedlenie w wysokości wymierzonej oskarżonemu kary, powyżej dolnego progu ustawowego zagrożenia przewidzianego przez ustawodawcę, mimo tego że oskarżony jest młodociany i czyn popełnił w formie usiłowania.

Mając na uwadze okoliczności przestępstwa, społeczną szkodliwość czynu oraz fakt usiłowania jego dokonania, należy uznać, iż orzeczenie wobec K. C. kary w wymiarze 10 lat pozbawienia wolności, a zatem zbliżonej do granic najniższego ustawowego zagrożenia, jednak zaostrzonej o 2 lata nie pozostaje w sprzeczności z dyrektywami, o jakich stanowi art. 53 k.k. Mieści się ona w granicach ustawowego zagrożenia, w należytym stopniu uwzględnia wszystkie okoliczności ujawnione w toku postępowania karnego, i to zarówno te odnoszące się do czynu popełnionego przez oskarżonego, jak również jego osoby. Zaś wnioskowana przez oskarżyciela publicznego kara w wymiarze 14 lat pozbawienia wolności jawi się już jako za zbyt dolegliwa, jeżeli wyważy się właściwie podniesione powyżej okoliczności.

Jednocześnie Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego O. S. w wysokości 20.000 zł, uznając ze orzeczenie Sądu Okręgowego we Wrocławiu w tym zakresie jest prawidłowe. Pokrzywdzony nie wnioskował o przyznanie mu zadośćuczynienia, nie był nim w ogóle zainteresowany.

Wniosek

Prokurator na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku co do czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku;

- w zakresie pkt I poprzez wymierzenie oskarżonemu K. C. kary 14 lat pozbawienia wolności;

- w zakresie pkt V poprzez orzeczenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego O. S. w wysokości 20.000 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja podniesiona przez prokuratora skutkowała zmianą zaskarżonego wyrok w przedmiocie wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności. Jednakże kara 14 lat pozbawienia wolności o jakie wnioskował prokurator jawi się jako rażąco niewspółmierna, rażąco wysoka w kontekście młodego wieku K. C. i popełnienia zbrodni w formie usiłowania. W ocenie Sądu Odwoławczego kara 10 lat pozbawienia wolności jest karą adekwatną, spełniająca wszystkie dyrektywy z art. 53 k.k. oraz art. 54 § 1 k.k.

3.2.

Prokurator zarzucił także w zakresie czynu opisanego w pkt I niesłuszne niezastosowanie środka karnego na podstawie art. 41 a § 1 k.k. w postaci zakazu kontaktowania się i zbliżania do pokrzywdzonego O. S., podczas gdy prawidłowa ocena zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu, osoba oskarżonego, w tym jego cechy psychologiczne i osobowość dyssocjalna, która wynika z uzyskanej opinii biegłego psychologa, a także osoba pokrzywdzonego i konieczność ochrony jego praw wskazuje, że zasadne jest orzeczenie na podstawie art. 41 a § 1 k.k. zakazu kontaktowania się i zbliżania do pokrzywdzonego O. S. na okres 15 lat.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut prokuratora okazał się słuszny. Prawidłowo prokurator wskazał, że środek określony w art. 41a § 1 k.k. jest orzekany fakultatywnie, jednak – ze względu na okoliczności czynu, osobę oskarżonego, jego cechy psychologiczne i osobowość ,zasadne stało się orzeczenie zakazu zbliżania się i kontaktowania oskarżonego z pokrzywdzonym. Podane przez prokuratora zarówno odległość jak i okres zakazu są zasadne, i w tym kierunku Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok. O orzeczenie tego środka, jako właściwego, wnosił na rozprawie odwoławczej sam oskarżony.

Wniosek

Prokurator na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku co do czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku poprzez orzeczenie na podstawie art. 41 a § 1 k.k. zakazu kontaktowania się i zbliżania do pokrzywdzonego O. S. na odległość mniejszą niż 100 m przez okres 15 lat.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja podniesiona przez prokuratora okazała się zasadna, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku pod kątem wskazanym w zarzucie.

3.3.

Prokurator zarzucił także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na nienależytym rozważeniu całokształtu zebranych w sprawie dowodów w zakresie występku z art. 190 § 1 k.k., a w szczególności niesłusznym przyjęciu, że zeznania świadka D. Z. nie pozwalają na przyjęcie, że groźba wyrażona gestem przez oskarżonego była groźbą popełnienia przestępstwa, podczas gdy z treści całokształtu zebranego materiału dowodowego, w tym zeznań D. Z., uzyskanych opinii co do stanu zdrowia psychicznego oraz opinii psychologicznej, a także związanych z osobowością K. C. dalszych działań podejmowanych z użyciem tego samego narzędzia w postaci noża, wynika, że materiał zgormadzony w sprawie dostatecznie uzasadnia twierdzenie, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona czynu z art. 190 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższy zarzut prokuratora okazał się bezzasadny.

Sąd I instancji ocenił wszystkie okoliczności zarzuconego oskarżonemu czynu, jednocześnie poddał analizie przesłanki przestępstwa określonego w art. 190 § 1 k.k., prawidłowo ustalając, iż działanie oskarżonego nie wyczerpuje znamion czynu z art. 190 § 1 k.k.

Przypomnieć należy, iż przestępstwo stypizowane w powyższym artykule polega na sytuacji, gdy sprawca grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby dla niej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w osobie, do której została skierowana lub której dotyczy, uzasadnioną obawę, że będzie spełniona.

Natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy nie mamy do czynienia z taką sytuacją. Sąd I instancji prawidłowo ustalił przebieg zdarzenia, w tym okoliczności związane z wyciagnięciem przez oskarżonego noża (okazanie go na skutek informacji sprzedawczyni o mającym miejsce w przeszłości napadzie na sklep), a także kolejnych działaniach oskarżonego polegających na zapłaceniu za dokonany zakup i opuszczeniu sklepu. Działania te nie były podejmowane z zamiarem działania na szkodę pokrzywdzonej, zaś uiszczenie zapłaty za towar przeczy, jakoby oskarżony chciał nie tylko ukraść baton, ale także żądał i oczekiwał wydania mu gotówki znajdującej się w kasie sklepowej.

Istotne jest także to, iż sama pokrzywdzona przyjęła zachowanie oskarżonego jako „niestosowny żart”, jednak żart. Nawet widok okazanego przez oskarżonego noża nie spowodował reakcji powodującej takie poczucie zagrożenia, aby zaistniała konieczności podjęcia działań mających na celu obronę, czy też zapobieżenie ewentualnemu działaniu przestępczemu K. C.. Dopiero później pokrzywdzona rozważała czy informować o zachowaniu oskarżonego organy ścigania.

Jednocześnie za spełnieniem przesłanek czynu z art. 190 § 1 k.k. nie mogą przemawiać podnoszone przez prokuratora okoliczności związane z wnioskami wynikającym z opinii sądowo - psychiatrycznej dotyczącej stanu psychicznego oskarżonego, ani tym bardziej okoliczności związane z czynem opisanym w pkt I zaskarżonego wyroku.

Należy uznać, iż Sąd I instancji prawidłowo ocenił, iż czyn oskarżonego nie wyczerpuje przesłanek z art. 190 §1 k.k., a samo wyciągnięcie przez K. C. noża w sklepie było reakcją na słowa pokrzywdzonej i w żadnej mierze nie powinno być łączone ze słowami oskarżonego „sianko z kasetki i snickersa”. Należy także zauważyć, iż słowa te były wypowiadane równocześnie z dokonaniem płatności za baton, zaś nóż pojawił się w konsekwencji rozmowy z pokrzywdzoną. Nadto, po jego okazaniu K. C. nie żądał ponownie pieniędzy z kasy, nie ukradł także batonu, ale zapłacił i wyszedł ze sklepu.

Ustalenia Sądu Okręgowego, a w konsekwencji uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia czynu z art. 190 § 1 k.k. należy uznać za prawidłowe.

Wniosek

Prokurator w zakresie czynu III, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym czynu z art. 190 § 1 k.k. (pkt III) i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu.

-zasadny

- częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja podniesiona przez prokuratora okazała się niezasadna, zaś ustalenia Sądu I Instancji należało uznać za prawidłowe, a w konsekwencji w tym zakresie utrzymać w mocy zaskarżony wyrok.

3.4.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, to jest: art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. poprzez przyjęcie przez Sąd, że oskarżony usiłował pozbawić pokrzywdzonego życia w ten sposób, że lewą ręką chwycił go za szyję, wyszukując tętnicy, po czym uzbrojoną w nóż prawą ręką wyprowadził cios w szyję pokrzywdzonego, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na uchylenie się pokrzywdzonego, podczas gdy na podstawie przebiegu postępowania dowodowego, w szczególności okoliczności przytoczonych poniżej, Sąd powinien powziąć wątpliwości w zakresie tego jaki zamiar miał oskarżony w kontekście użycia noża (czy był to zamiar zabójstwa, czy był to zamiar nastraszenia, czy do draśnięcia pokrzywdzonego doszło przypadkiem), w tym kontekście należy wziąć pod uwagę to, że:

- pokrzywdzony na rozprawie dnia 13 listopada 2023 roku w swoich zeznaniach wskazał: „Nie zauważyłem, czy kontakt z szyją był, kiedy nóż szedł do przodu, czy oskarżony go wycofał”. Pokrzywdzony wskazał również, że nie uchylił się całym ciałem, lecz tylko głową. Biegły M. G. odniósł się do zeznań pokrzywdzonego wskazując, że pokrzywdzony zademonstrował skręt szyi a nie całego ciała, więc w takiej sytuacji trafienie nastąpiłoby na wysokości chrząstki tarczowatej leżącej poniżej tarczycy, co mogłoby grozić jedynie średnim uszczerbkiem na zdrowiu. Powyższe należy zestawić ze zdjęciami znajdującymi się na kartach 26 i 27, na których widać jednoznacznie, że rana znajduje się na wysokości chrząstki tarczowatej i sposób jej zadania niewątpliwie nie odpowiada woli sprawy przecięcia tętnic szyjnych, bądź innych naczyń w okolicach krtani.

2) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., polegającym na dowolnym uznaniu, że zeznania pokrzywdzonego złożone w postępowaniu przygotowawczym są wiarygodne,

podczas gdy:

- świadek jest pochodzenia Ukraińskiego i zeznawał w postępowaniu przygotowawczym bez udziału tłumacza,

- świadek podpisał protokoły zeznań z dnia 15.11.2022 roku oraz z dnia 16.11.2022 r., mimo braku znajomości języka polskiego w piśmie,

- w zeznaniach pokrzywdzonego pojawiły się następujące rozbieżności: podczas zeznań z dnia 16 listopada 2022 roku pokrzywdzony wskazał, że oskarżony do niego nie dzwonił oraz zupełnie przypadkowo spotkał oskarżonego, podczas zeznań z dnia 14 listopada 2022 roku pokrzywdzony zeznał, że spotkał się pod sklepem (...) z oskarżonym o godzinie 17:00, natomiast z notatki urzędowej z dnia 13 listopada 2022 roku wynika, że oskarżony o 17:00 zadzwonił do pokrzywdzonego w celu omówienia spotkania.

3) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., polegającym na dowolnym uznaniu, że złożone przed Sądem zeznania świadka N. K., opisujące: omówione spotkanie z oskarżonym oraz fakt poszukiwania osób do pracy przez jej znajomego, ukierunkowane są na złagodzenie i umniejszenie winy oskarżonego, mimo że w sprawie nie istniały okoliczności oraz dowody wskazujące na skłonności do konfabulacji świadka, a zeznania świadka są tożsame z zeznaniami oskarżonego w zakresie miejsca spotkania ( (...)) oraz faktu poszukiwania pracownika przez znajomego świadka.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił nadto: błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegającego na przyjęciu, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona czynu stypizowanego w przepisie art. 148 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że oskarżony działał w warunkach występku z art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k., wypełniając znamiona przestępstwa naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, bowiem:

- z opinii ustnej biegłego M. G. wydanej na rozprawie 25 września 2023 roku wynika, że „Pokrzywdzony mógł doznać obrażeń podczas poderwania się, ucieczki, zahaczając o ostrze noża.” Biegły ponadto wskazał, że: „W tym konkretnym przypadku rana była płytka. Z opisu nie wynika, że uszkodzono tchawicę, a jedynie tkankę podskórną szyi”.

- z opinii ustnej biegłego M. G. wydanej na rozprawie 25 września 2023 roku wynika, że oskarżony wykonał jeden szybki ruch w stronę szyi pokrzywdzonego” — co biorąc pod uwagę stan psychiczny oskarżonego po użyciu alkoholu oraz środków odurzających, warunki atmosferyczne, porę dnia (ok. 18:00), klęczącej postawy pokrzywdzonego oraz okoliczności po dokonaniu tego czynu, nie sposób określić jako podjęcie czynności w zamiarze zabójstwa.

- pokrzywdzony na rozprawie 13 listopada 2023 roku w swoich zeznaniach wskazał: „Jak ja go odepchnąłem to już mnie nie powstrzymał i nie próbował mnie bić. Ja uciekłem, a on bieg za mną. Nie próbował mnie sprowadzić na kolana z powrotem.” - co świadczy o tym, że oskarżony nie mógł mieć zamiaru pozbawienia życia pokrzywdzonego, bowiem miał on sposobność, żeby dogonić, zatrzymać pokrzywdzonego i zrealizować swój plan,

- pokrzywdzony na rozprawie 13 listopada 2023 roku w swoich zeznaniach wskazał: „Nie zauważyłem, czy kontakt z szyją był, kiedy nóż szedł do przodu, czy oskarżony go wycofał”. Pokrzywdzony wskazał również, że nie uchylił się całym ciałem, lecz tylko głową. Biegły M. G. odniósł się do zeznań pokrzywdzonego wskazując, że pokrzywdzony zademonstrował skręt szyi a nie całego ciała, więc w takiej sytuacji trafienie nastąpiłoby na wysokości chrząstki tarczowatej leżącej poniżej tarczycy, co mogłoby grozić jedynie średnim uszczerbkiem na zdrowiu. Powyższe należy zestawić ze zdjęciami znajdującymi się na kartach 26 i 27 na których widać jednoznacznie, że rana znajduje się na wysokości chrząstki tarczowatej i sposób jej zadania niewątpliwie nie odpowiada woli sprawy przecięcia tętnic szyjnych bądź innych naczyń w okolicach krtani;

- zgodnie z opinią biegłych z zakresu psychiatrii wydanej na rozprawie dnia 25 września 2023 r. wynika, że leki zażywane przez oskarżonego mogą w ograniczonym stopniu zakłócać procesy myślowe „One nie znoszą poczytalności, ale ją ograniczają i to w nieznacznym stopniu”;

- biegli z zakresu psychiatrii wskazali, że oskarżony przyjmował maksymalną dawkę leków alprazolamu, długotrwałe przyjmowanie tych substancji negatywnie wpływa na układ nerwowy i jego funkcje poznawcze. Wieloletnie stosowanie takich substancji może prowadzić do uszkodzenia ośrodka układu nerwowego.

- „założenie lateksowych rękawiczek było charakterystycznym zachowaniem oskarżonego, które wskazywało na celowe i ukierunkowane działania K. C.; podczas gdy:

- oskarżony pojawił się w monitorowanym sklepie (...) z pokrzywdzonym (notatka z dnia 12.1.2022 r.);

- oskarżony rękawiczki założył po wielokrotnym kontakcie z pokrzywdzonym, gdyby chciał uniknąć zostawiania śladów to założył by je na samym początku;

- wartość telefonu marki H. należący do pokrzywdzonego wynosi 550 zł, podczas gdy wartość tak nie wynika z materiałów dowodowych zgromadzonych w sprawie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty obrońcy oskarżonego dotyczące obrazy przepisów postępowania oraz błędów w ustaleniach faktycznych, których miał dopuścić się Sąd Okręgowy we Wrocławiu są bezzasadne.

W stosunku do K. C. Sąd Okręgowy uczynił zadość regulacji określonej w art. 7 k.p.k. Przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego ( art. 4 k.p.k.), pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. Taka ocena sprawia, iż w konsekwencji brak jest podstaw do kwestionowania dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych i końcowego rozstrzygnięcia Sądu. Wbrew twierdzeniom apelującego ocena wartości zgromadzonych w sprawie dowodów, została dokonana przez Sąd meriti wszechstronnie, zgodnie z zasadami logiki oraz doświadczeniem życiowym i jako taka, korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Warto też podkreślić, iż Sąd I instancji ustosunkował się do każdego istotnego, przeprowadzonego w sprawie dowodu i w sposób przekonujący podał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyczyny dlaczego określonemu dowodowi dał wiarę, innemu zaś takowego przymiotu odmówił.

Brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, by dokonana ocena miała charakter dowolny. Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut błędu „dowolności” jest tylko wtedy słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, przy czym dla swej skuteczności wymaga on od apelującego wykazania, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego, a nie tylko ograniczenia się do własnej oceny tego materiału (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 27 października 2021r., sygn. akt II AKa 149/21, LEX numer 3273032).

Zarzut obrazy art. 7 k.p.k. apelujący łączy zarówno z oceną wiarygodności poszczególnych dowodów jak i trafnością wyprowadzonych z nich wniosków o sprawstwie i winie K. C.. Tymczasem Sąd Okręgowy przeanalizował zeznania składane przez pokrzywdzonego O. S. na różnych etapach postępowania, dostrzegł drobne różnice i ustosunkował się do nich. Wnikliwie przeanalizował również kwestię znajomości języka polskiego, w mowie i piśmie przez pokrzywdzonego. Co istotne, przesłuchując pokrzywdzonego w czasie rozprawy głównej miał możliwość osobistego zapoznania się z tym dowodem i stwierdzenia czy świadek zdając relację z dramatycznych dla niego wydarzeń był w stanie, z uwagi na posługiwanie się obcym dla niego językiem, wiarygodnie przedstawić jego przebieg. Odniósł się także do zeznań siostry oskarżonego, szczegółowo je prześledził. Pokrzywdzony nie kwestionował faktu, że oskarżony wyprowadził go na wały pod pretekstem pomocy w załatwieniu mu pracy. Późniejsze zachowanie oskarżonego przeczy jednak, by był to cel działania K. C. i w tym kontekście zostały też ocenione zeznania N. K.. Tym bardziej, że element o tym, że oskarżony słyszał jakoby jej znajomy poszukiwał kogoś do pracy, pojawił się w wyjaśnieniach oskarżonego dopiero na rozprawie przed Sądem. Wcześniej K. C. nie powoływał się na to. Sąd I instancji prawidłowo ocenił kwestionowane dowody, zgodnie z zasadami logiki oraz zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Naruszenie art. 410 k.p.k. polega na oparciu ustaleń faktycznych na dowodach nie ujawnionych na rozprawie, lub na pominięciu części z dowodów ujawnionych. W realiach niniejszej sprawy żadna z tych sytuacji nie zachodzi. Sąd Okręgowy procedował tylko i wyłącznie w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Wskazał dowody ujawnione na rozprawie, które doprowadziły go do wniosku o sprawstwie i winie K. C., uzasadnił także którym dowodom i z jakiego powodu odmówił przymiotu wiarygodności. Odmienne twierdzenie apelacji jest bezpodstawne.

W odniesieniu do zarzutu obrazy art. 2 § 2 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. oraz przyjęciu, że K. C. działał z zamiarem bezpośrednim mającym prowadzić do zabójstwa pokrzywdzonego, to również nie jest on trafny. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym opinie biegłych z zakresu medycyny sądowej, także oceniana kompleksowo opinia biegłego M. G., opinie z zakresu psychologii i psychiatrii oraz zeznania pokrzywdzonego dają podstawę do poczynienia takich ustaleń oraz przyjęcia odpowiadającej im kwalifikacji prawnej czynu.

Zamiar to określony w art. 9 § 1 k.k. proces zachodzący w psychice sprawcy, wyrażający się w świadomej woli zrealizowania przedmiotowych znamion czynu zabronionego, przy czym zamiar zarówno bezpośredni jak i ewentualny oznacza zjawisko obiektywnej rzeczywistości, realny przebieg procesów psychicznych, nie jest zaś pojęciem z dziedziny ocen, czy też z dziedziny wartości ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 marca 2018 r., sygn. akt II AKa 37/18, LEX nr 2491896). Niejako dla przypomnienia zauważyć należy, że zamiar bezpośredni polega na tym, iż sprawca chce popełnić czyn zabroniony. Niezbędna jest przy tym świadomość sprawcy zarówno co do celu, jak i środków do tego prowadzących, a więc znamion czynu zabronionego oraz wola ich realizacji. Jeśli zaś chodzi o zamiar ewentualny to jego istota sprowadza się do tego, że sprawca przewidując możliwość popełnienia czynu zabronionego, nie chce go popełnić, ale się na to godzi. O zamiarze sprawcy świadczy całokształt tak podmiotowych jak i przedmiotowych okoliczności. Ustalenia dotyczące strony podmiotowej, w tym tyczące zamiaru, muszą wynikać z analizy całokształtu przedmiotowych i podmiotowych okoliczności zajścia. Obrońca w ślad za oskarżonym, który nie przyznał się do tego zarzutu, forsuje wersję, że zamiarem oskarżonego było jedynie nastraszenie pokrzywdzonego, a do spowodowania obrażeń szyi doszło przypadkiem. Sąd I instancji przeanalizował jednak zachowanie oskarżonego krok po kroku. K. C. przyznał, że wyprowadził O. S. na wały, przyznał także, że go uderzył (zachowanie pokrzywdzonego nie dawało ku temu żadnych podstaw, nawet wskazywany w wyjaśnieniach oskarżonego powód agresji jawił się jako bardzo błahy). Pokrzywdzony w swoich zeznaniach opisuje dalsze zachowanie oskarżonego. Zaskoczony uderzeniami pięścią w twarz, prosił by ten przestał. Oskarżony jednak kontynuuje napaść i kopie O. S., po czym ten się przewraca. Sąd I instancji zwraca uwagę na charakterystyczny sposób zachowania oskarżonego od momentu upadku pokrzywdzonego. K. C. ubiera lateksowe rękawiczki, czego nie potrafi wyjaśnić w żaden logiczny sposób. Początkowo twierdził, że zrobił to by nie było śladów zniszczenia telefonu, jednak zapomina, że wydania przez pokrzywdzonego telefonu zażądał później. Nadto sam wyjaśnił, że telefon wyrzucił, aby policja go nie namierzyła. Sąd słusznie, jak nakazuje logika i doświadczenie życiowe, uznał, iż to właśnie założenie lateksowych rękawiczek wskazywało na celowe i ukierunkowane działanie oskarżonego. Analizuje zachowanie K. C. uznając je za metodyczne, zmierzające do uniknięcia pozostawienia jakichkolwiek śladów łączących go z pokrzywdzonym. Nie przeczy temu, wbrew zarzutowi apelacji fakt pojawienia się kilka godzin wcześniej z pokrzywdzonym w sklepie (...), ani jak nazwał to obrońca wielokrotny kontakt z pokrzywdzonym. Wnioskowanie Sądu, że gdyby K. C. chciał jedynie uderzyć pokrzywdzonego, nie potrzebowałby chronić rąk przed zabrudzeniem ( krwią przypis Sądu Apelacyjnego) i nie miałby potrzeby zakładać lateksowych rękawiczek, jest jak najbardziej uprawnione. Tym bardziej, że trafnie Sąd I instancji wskazuje, iż działanie oskarżonego było pewnego rodzaju naśladowaniem treści filmów ujawnianych w jego telefonie. Kwestia zniszczenia telefonu, założenia rękawiczek, wydanie nakazu uklęknięcia, uspokajanie wyraźnie przestraszonego pokrzywdzonego, przesuwanie dłonią po jego szyi, celem wyczucia pulsu, aby jak jednoznacznie odczytał to pokrzywdzony, właśnie w to miejsce zadać cios. Sąd I instancji prawidłowo wskazuje na korelacje między zachowaniem oskarżonego a treścią filmów ujawnionych w jego telefonie, na których dokonywano egzekucji klęczących osób poprzez podcinanie im gardła. K. C. właśnie w takiej pozycji ustawił pokrzywdzonego i dotykał jego szyi, by znaleźć właściwe, dla zadania ciosu, miejsce.

Sąd I instancji słusznie także podnosi, iż oskarżony miał możliwość zmiany swojego postępowania, bowiem mimo dynamiczności zdarzenia, pokrzywdzony prosił go by zaprzestał agresji, a mimo to K. C. kontynuował zamierzone działania. Nawet wcześniejszy akt przemocy nie rozładował w nim agresji, której źródłem według oskarżonego był nazwanie go „idiotą” przez pokrzywdzonego. Metodycznie dążył do zrealizowania swojego zamiaru pozbawienia życia O. S..

Sąd zauważył również, że, po rozcięciu szyi pokrzywdzonemu oskarżony nie udzieli mu pomocy. Gdyby istotnie, jak wskazuje obrońca, oskarżony chciał tylko nastraszyć pokrzywdzonego - to naturalną reakcją byłaby chęć niesienia pomocy zwłaszcza, że nie był on w stanie ocenić skali obrażeń spowodowanych zadanym przez siebie ciosem. Tymczasem K. C. gonił uciekającego przed nim, przerażonego pokrzywdzonego, a zaprzestał pogoni dopiero w momencie, gdy ten rzucił się do rzeki, przedostając się na drugi brzeg.

Poczynionym przez Sąd Okręgowy ustaleniom nie przeczy też, wbrew temu co zarzuca obrońca w swojej apelacji, opinia biegłego M. G. z zakresu medycyny sądowej. Obrońca fragmentarycznie podszedł do przedstawionych przez biegłego twierdzeń, podczas, gdy konkluzja opinii jest jednoznaczna. O. S. na skutek ciosu zadanego nożem doznał obrażeń ciała w postaci rany ciętej szyi. Stanowiły one tak zwany lekki uszczerbek na zdrowiu, naruszając czynności narządu ciała na okres poniżej 7 dni. Jednak na skutek działania oskarżonego doszło do narażenia pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku nieuchylenia się pokrzywdzonego przed ciosem, co jak wynika z zeznań O. S. ten zrobił, zostałby on trafiony z lewej strony szyi, gdzie przebiegają tętnice i żyła szyjna. Przerwanie tych naczyń krwionośnych mogłoby spowodować zgon w przeciągu kilku minut na skutek wykrwawienia.

Biegły był obecny na rozprawie w czasie przesłuchania pokrzywdzonego i demonstrowania przez niego sposobu w jaki uchylił się przed ciosem oskarżonego, jednak nie wpłynęło to na końcowe wnioski wydanej przez niego opinii, które konsekwentnie podtrzymał.

Nie może być także mowy o naruszeniu wskazywanych przepisów, w szczególności art. 5 § 2 k.p.k. Z możliwością zastosowania tego przepisu, gdy wątpliwości powzięte przez organ procesowy co do sposobu rozstrzygnięcia określonej kwestii faktycznej lub prawnej nie dadzą się usunąć, pomimo podjęcia wszelkich dostępnych działań zmierzających do dokonania jednoznacznych ustaleń faktycznych, względnie jedynie trafnej wykładni przepisów prawa. Zarzut naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. może być uznany za skuteczny tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że orzekający sąd rzeczywiście powziął niedające się usunąć wątpliwości, jednak nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego. Dla zasadności tego zarzutu nie wystarczy zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do zgromadzonego materiału dowodowego i wymowy poszczególnych dowodów. Jeżeli poczynione ustalenia faktyczne uzależnione są od obdarzenia wiarą tej, czy innej grupy dowodów, nie wchodzi w rachubę naruszenie reguły in dubio pro reo ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 grudnia 2021 r., sygn. akt II AKa 186/21, LEX numer 3308408). Skoro zatem Sąd Okręgowy nie powziął żadnych wątpliwości to zarzut skarżącego jest bezprzedmiotowy. Zaznaczyć na marginesie trzeba również, że błędem jest zarzucanie w apelacji art. 5 § 2 k.p.k. i jednocześnie art. 7 k.p.k. Oba te zarzuty wzajemnie się bowiem wykluczają. Jak wskazuje się bowiem w orzecznictwie, zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. co do zasady może być skutecznie podnoszony dopiero w sytuacji, gdy po przeprowadzonym prawidłowo postępowaniu dowodowym i odpowiadającej standardom wynikającym z art. 7 k.p.k. ocenie materiału dowodowego, nadal istnieją niedające się usunąć wątpliwości, które sąd rozstrzyga niezgodnie z kierunkiem określonym w tym przepisie. Jeżeli zatem obrońca skazanego kwestionuje prawidłowość ustaleń faktycznych, np. przez zarzut obrazy art. 7 k.p.k., to wówczas nie ma racji bytu wskazywanie na naruszenie zasady in dubio pro reo w zakresie oceny tych dowodów i wynikających z nich ustaleń faktycznych ( vide: postanowienie Sądu najwyższego z dnia 3 czerwca 2020 r., sygn. akt V KK 443/19, LEX numer 3277591).

Uzasadnienie zarzutów apelacji omówionych powyżej nie sposób odczytywać inaczej niż jedynie jako polemikę z prawidłowymi i wyczerpująco uargumentowanymi ustaleniami faktycznymi sądu a quo. Nie sposób uznać, iż Sąd meriti dokonał błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie wskazanym przez obrońcę oskarżonego. Ustalenia te znajdują w pełni odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, prawidłowo ocenionym przez Sąd I instancji , a ocena ta w wyczerpujący sposób została przedstawiona w uzasadnieniu wydanego wyroku. Również co do forsowanej tezy, jakoby oskarżony działał w warunkach występku z art. 160 § 1 k.k., nie zaś zbrodni z art. 148 § 1 k.k. Po raz kolejny należy podnieść, iż kreowana przez obrońcę wersja, o tym, że oskarżony nie działał z zamiarem zabójstwa, a jedynie mamy do czynienia z narażeniem stypizowanym w art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. jest jedynie zarówno polemiką z treścią wniosków z opinii biegłego M. G. jak i ustaleniami Sądu.

Jednocześnie należy wyraźnie podkreślić, iż uznanie opinii za jasną i pełną w rozumieniu art. 201 k.p.k. jest domeną organu procesowego, a nie strony procesowej. Sąd Okręgowy dopuścił na rozprawie 25 września 2023r. opinię uzupełniającą, a po jej wydaniu uznał, iż nie ma konieczności dalszego opiniowania w sprawie.

Także opinie sądowe: psychologiczna i psychiatryczna oraz zawarte w nich wnioski, nie dały podstaw do uznania ich za obarczone błędami określonymi w art. 201 § 1 k.p.k. Obrońca oskarżonego wdając się w samodzielnie spekulacje myślowe natury specjalistycznej, dochodzi w rezultacie do przekonania, że wnioski natury ściśle fachowej i to w dziedzinie, w której z natury rzeczy sądowi i stronom merytorycznie brakuje wiadomości specjalistycznych, są błędne. (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 27 kwietnia 2023 r., II AKa 515/22, LEX nr 3569171).

Bezzasadnie także kwestionuje obrońca wartość zabranego pokrzywdzonemu telefonu komórkowego marki H.. Kwotę 550 zł podał w swoich zeznaniach O. S. i nie była ona wtedy kwestionowana. Jest to kwota odpowiadająca rzeczywistej wartości rynkowej telefonów komórkowych. Natomiast podawana przez obrońcę rzekoma wartość w kwocie 100 złotych nie wynika z żadnego dowodu w sprawie. Kwoty takiej nie podawał O. S., nie podawał jej również oskarżony, nie przeprowadzono także żadnej wyceny aparatu telefonicznego. To pokrzywdzony wiedział ile zapłacił za swój telefon komórkowy i tę, rzeczywistą wartość przedstawił.

Reasumując, żaden z podniesionych zarzutów dotyczących zarówno obrazy prawa procesowego, jak i błędu w ustaleniach faktycznych nie mógł się ostać. Jeszcze raz należy podkreślić, iż „Błąd w ustaleniach faktycznych ( error facti) przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku"), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności")” (patrz: orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 października 2023r., VIII AKa 301/23, LEX nr 3665455.) Jest on słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 17 października 2023r., VIII AKa 205/23, LEX nr LEX nr 3664224), a z taką okolicznością nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Wniosek

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę kwalifikacji prawnej czynu opisanego w pkt I wyroku, poprzez przyjęcie, że okoliczności faktyczne opisane w pkt I wyroku stanowią czyn z art. art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. i orzeczenie kary z uwzględnieniem art. 60 § 1 k.k. w zw. z art. 54 § 1 k.k.

Obrońca oskarżonego w zakresie pkt II I V wyroku wniósł o zmianę poprzez orzeczenie kary grzywny w wysokości 100 złotych oraz obowiązku zapłaty na rzecz pokrzywdzonego O. S. równowartości wyrządzonej wykroczeniem szkody w kwocie 100 złotych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja podniesiona powyżej czyni niezasadnym zmianę zaskarżonego wyroku pod kątem wskazanym w zarzucie obrońcy oskarżonego K. C..

3.6.

Obrońca oskarżonego zarzucił ponadto na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi: rażącą niewspółmierność kary, to jest rażącą niewspółmierność orzeczonej kary 8 lat pozbawienia wolności, bez uwzględnienia zasad wymiaru kary z art. 53 § 1 i 2 k.k. oraz 54 § 1 k.k., a zwłaszcza właściwości i warunków osobistych oskarżonego, młodego wieku, w tym dotychczasowej niekaralności, sytuacji osobistej i rodzinnej, faktu, że oskarżony wykazywał anomalia psychiczne wyrażające się przyjęciem przez biegłych ograniczonej poczytalności, istniejącym obciążeniem genetycznym chorobami psychicznymi, co nakazuje uznać, że orzeczona kara jest rażąco surowa, a oskarżony zasługuje na wymierzenie kary łagodniejszej, po zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 1 k.k. w zw. z art. 54 § 1 k.k.

Jednocześnie obrońca nie formułując zarzutu w zakresie kary orzeczonej za wykroczenie w pkt II wyroku, wniósł o zmianę wyroku w zakresie orzeczonej kary aresztu, wskazując, iż adekwatną karą będzie kara grzywny w wysokości 100 zł. Wniosek ten wskazuje także i w tym zakresie na zarzut niewspółmierności orzeczonej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny.

Sąd Odwoławczy w zakresie kary orzeczonej wobec K. C. za usiłowanie zabójstwa O. S. przychylił się do apelacji prokuratora, uznając ją za rażąco niewspółmierną – rażącą niską, a w konsekwencji zmienił zaskarżony wyrok i podwyższył karę orzeczoną wobec oskarżonego za czyn z pkt . I do 10 lat pozbawienia wolności.

W tym przedmiocie Sąd Odwoławczy wypowiedział się już w zarzucie 3.1. Sąd nie znalazł także żadnych okoliczności pozwalających na nadzwyczajne złagodzenie kary oskarżonemu w oparciu o art. 60 § 1 k.k. w zw. z art. 54 § 1 k.k.

W odniesieniu zaś do niesformułowanego, ale ujętego we wnioskach, zarzutu dotyczącego kary orzeczonej za wykroczenie z art. 124 § 1 k.w. – w kontekście całości zachowań, postawy oskarżonego kara 15 dni aresztu w żaden sposób nie wydaje się karą rażąco wysoką. Wypełnia ona dyrektywy określone w art. 33 k.w. Stosownie do art. 33 § 1 k.w. organ orzekający wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę za dane wykroczenie. Czyn z art. 124 § 1 k.w. zagrożony jest karą aresztu albo grzywną. Zagrożenie ustawowe przewiduje zatem możliwość wymierzenia za przypisane oskarżonemu wykroczenie kary aresztu. Tylko wtedy można uznać, że zarzut rażącej niewspółmierności kary jest uzasadniony, jeśli z punktu widzenia nie tylko sprawcy, ale i ogółu społeczeństwa, wymierzona kara jawi się jako niesprawiedliwa, zbyt drastyczna, przynosząca nadmierną dolegliwość, a z taką sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie, nie jest to kara niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować.

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego wymierzona kara nie przekracza stopnia winy sprawcy, w należytym stopniu uwzględnia stopień społecznej szkodliwości czynu i spełnia cele prewencji indywidualnej i generalnej.

Wniosek

Obrońca oskarżonego wniósł zmianę kwalifikacji prawnej czynu opisanego w pkt I wyroku, poprzez przyjęcie, że okoliczności faktyczne opisane w pkt I wyroku stanowią czyn z art. art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. i orzeczenie kary z uwzględnieniem art. 60 § 1 k.k. w zw. z art. 54 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja podniesiona powyżej czyni niezasadnym zmianę zaskarżonego wyroku pod kątem wskazanym w zarzucie obrońcy oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1

___________________________________________________________________

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

______________________________________________________________________________

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymanie w mocy zaskarżonego orzeczenia w zakresie sprawstwa i winy K. C. w zakresie przypisanych mu przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz wykroczenia z art. 124 k.w., a także uniewinnienia od czynu z art. 190 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Argumentacja podniesiona przez obrońcę oskarżonego oraz w części zarzutów prokuratora nie dawała podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie postulowanym przez obrońcę oskarżonego oraz prokuratora.

Nadto w orzeczeniu Sądu I instancji nie ujawniono także żadnych okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, które sprzeciwiałyby się utrzymaniu wyroku w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Karę orzeczoną za przestępstwo przypisane oskarżonemu w pkt I części rozstrzygającej podwyższono do 10 lat pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 41a § 1 k.k. orzeczono zakaz kontaktowania się i zbliżania się oskarżonego do pokrzywdzonego O. S. na odległość nie mniejszą niż 100 metrów przez okres 15 lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Kara orzeczona za przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. była rażąco, niewspółmiernie niska w okolicznościach postawionego oskarżonemu zarzutu. Odnośnie do konieczności zmiany wyroku w przedmiocie wymiaru kary orzeczonej wobec K. C., Sąd Odwoławczy wypowiedział się w zarzucie 3.1., zaś w odniesieni do orzeczonego środka karnego w zarzucie 3.2.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

___________________________________________________

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

_________________________________________________________________________

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

_________________________________________________________________________

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

_________________________________________________________________________

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

_________________________________________________________________________

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

_______________________________________________________________________________

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zwalniając oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, Sąd Odwoławczy oparł się na przepisie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., Nr 49, poz.223 z późn. zm.).

7.  PODPIS

SSA Edyta Gajgał SSA Agata Regulska SSA Jarosław Mazurek

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Apelacja co do kary w odniesieniu do pkt I oraz co do winy w odniesieniu do pkt III

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

na niekorzyść

☐ w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego K. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Apelacja co do winy

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana