Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący Sędzia Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2024 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w B.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 30 października 2023 r. sygn. akt I C 147/23

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w B. kwotę 1.800,00 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą z odsetkami w wysokości określonej w ustawie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku do dnia zapłaty.

Paweł Hochman

Sygn. akt I Ca 1073/23

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 1 lutego 2023 r. powódka (...) z siedzibą w B., wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) z siedzibą w W. kwoty 7.238,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty tytułem uzupełniającego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) w wyniku zdarzenia z dnia 22 listopada 2022r. Powódka wniosła także o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew z dnia 9 marca 2023 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że dotychczas wypłacone odszkodowanie pozwalało na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody i w pełni rekompensowało poniesioną szkodę.

Wyrokiem z dnia 30 października 2023 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim, zasądza od strony pozwanej (...) w W. na rzecz strony powodowej (...) w B. kwotę 5.628,27 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2022r. do dnia zapłaty (pkt 1); oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2); zasądził od strony pozwanej (...) w W. na rzecz strony powodowej (...) w B. kwotę 2.596 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (pkt 3); zasądził na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim tytułem zwrotu poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków związanych

z wynagrodzeniem powołanego w sprawie biegłego w zakresie, w jakim nie zostały pokryte z uiszczonych i rozliczonych w kosztach procesu zaliczek stron, od strony powodowej (...) w B. kwotę 219,07 zł i od strony pozwanej (...) w W. kwotę 769 zł. (pkt 4).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 listopada 2022r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rej. (...) stanowiący współwłasność R. M. i M. M.. Sprawca szkody posiadał u pozwanej (...) z siedzibą w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego.

W dniu 23 listopada 2022r. R. M. zgłosił pozwanej szkodę za pośrednictwem wiadomości e-mail. Szkoda została zarejestrowana pod numerem: (...).

Zgodnie z kalkulacją naprawy przeprowadzoną na zlecenie strony powodowej koszt naprawy pojazdu marki V. (...), przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych na poziomie 130 zł netto, wynosił 10.732,57 zł brutto.

Decyzją z dnia 8 grudnia 2022r. pozwana przyznała poszkodowanym odszkodowanie za naprawę uszkodzonego pojazdu w kwocie 3.494,15 zł brutto. Wysokość odszkodowania została ustalona w oparciu o kosztorys naprawy wykonany przez rzeczoznawcę pozwanej na podstawie oględzin pojazdu oraz przesłanego kosztorysu naprawy. Wyłączono wymianę części nieuszkodzonych – możliwych do powtórnego wykorzystania, a także zweryfikowano ceny części oryginalnych
i materiałów lakierniczych do cen detalicznych stosowanych przez dostawcę oraz zweryfikowano stawkę zastosowaną przez powódkę za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych do 60 zł netto. Szkoda w pojeździe została rozliczona jako częściowa.

W dniu 28 marca 2022 r. w W. pozwana zawarła z serwisem naprawczym (...) z siedzibą w Ł. na czas nieokreślony porozumienie nr (...) dotyczące udzielania (...) z siedzibą w W. rabatów na ceny materiałów lakierniczych w wysokości 40% w celu ich wykorzystania w procesie likwidacji szkody.

W dniu 19 lutego 2016r. pozwana zawarła z (...) z siedzibą w W. Aneks nr (...) do porozumienia nr (...) dotyczący udzielenia pozwanej rabatów na ceny części zamiennych w wysokości 20% dla pojazdów marki V., S. oraz S. w celu ich wykorzystania w procesie likwidacji szkody.

W dniu 13 grudnia 2022 r. w R. poszkodowani – R. M. i M. M. zawarli z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której przelali na jej rzecz prawa do odszkodowania z tytułu kosztów naprawy pojazdu, jakie posiadali wobec pozwanej w związku
z uszkodzeniem pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) z dnia 22 listopada 2022r. Z kolei w dniu 15 grudnia 2022r. Platforma Zgłoszeń (...) zawarła z powódką umowę cesji wierzytelności, na podstawie której, przelała na jej rzecz przedmiotową wierzytelność.

W dniu 22 listopada 2022r. kierowcą uszkodzonego pojazdu była M. M.. R. M. nie był uczestnikiem wypadku. Przyczyną zdarzenia był nieprawidłowo wykonany manewr cofania przez sprawcę wypadku. Uszkodzeniu uległ cały przód pojazdu marki V. (...) z 2012r. – przedni zderzak oraz reflektor. Poszkodowani kupili go jako pojazd używany w dniu 18 września 2018r. za kwotę 30.000 zł. W dacie zakupu pojazd posiadał wgniecenia na prawych i lewych drzwiach, a także pojawiała się rdza na karoserii. W dacie zdarzenia pojazd miał zamontowane oryginalne części, poza uszkodzeniami natury estetycznej, nie posiadał innych uszkodzeń. Po zdarzeniu z dnia 22 listopada 2022r. pojazd nie został naprawiony, przedni zderzak został posklejany. Poszkodowani mają zamiar sprzedać pojazd w stanie uszkodzonym. Kwota uzyskana od ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania nie została przeznaczona na naprawę pojazdu. R. M. nie kontaktował się z serwisem naprawczym współpracującym z pozwaną, ponieważ uważał, że serwis oferuje naprawę pojazdu przy użyciu nieoryginalnych części zamiennych.

Koszt naprawy pojazdu V. (...) o nr rej. (...) na częściach nowych i oryginalnych, stosując technologię naprawy, jaka pozwoli mu przywrócić wszystkie funkcje techniczne i estetyczne oraz udzielić gwarancji na taką naprawę, przy stawce za roboczogodzinę 130 zł netto za prace blacharsko-lakiernicze wyniósłby 9.122,42 zł brutto.

Koszt naprawy pojazdu uwzględniający użycie części oryginalnych oraz zamienników Q, przy stawce 130 zł netto/rbg, wyniósłby 7.795,88 zł brutto.

Koszt naprawy pojazdu uwzględniający użycie części oryginalnych oraz zamienników P, przy stawce 130 zł netto/rbg, wyniósłby 5.820,56 zł brutto.

Koszt naprawy z rabatami pozwanej wynikającymi z umów dołączonych na kartach akt sprawy 47 i 48v, czyli dla części 20% oraz dla materiałów lakierniczych 40% kształtowały się:

- koszt naprawy pojazdu uwzględniający potrącenie wartości oryginalnych części zamiennych w wysokości 20% oraz materiałów lakierniczych – 40%, w tym użycie części oryginalnych, przy stawce 130 zł netto/rbg, wyniósłby 7.303,16 zł brutto;

- koszt naprawy pojazdu uwzględniający potrącenie wartości oryginalnych części zamiennych w wysokości 20% oraz materiałów lakierniczych – 40%, w tym użycie części oryginalnych i zamienników, przy stawce 130 zł netto/rbg, wyniósłby 5.255,51 zł brutto;

Naprawa pojazdu z użyciem części oryginalnych, a więc przywracająca stan poprzedni nie powoduje wzrostu wartości tego pojazdu (wzrost wartości powoduje jedynie zastąpienie częściowo zużytych elementów eksploatacyjnych częściami nowymi, lub elementów uszkodzonych/niepełnowartościowych elementami nowymi). Uszkodzone części zakwalifikowane do wymiany nie nosiły cech innych, niż oryginalne oraz nie były wcześniej uszkodzone w stopniu obniżającym ich wartość.

Wiek pojazdu nie ma wpływu na możliwość zastosowania w naprawie części oryginalnych. Nie ma żadnej normy technicznej polskiej lub europejskiej, która wskazywałaby czy też regulowałaby zużycie części do procesu naprawy lub ich jakość uzależniała od okresu eksploatacji lub jego przebiegu.

Do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody konieczne jest zastosowanie części tego samego rodzaju i jakości, co części wymieniane, uszkodzone w danym zdarzeniu. Bez certyfikatów pochodzących od producenta części zamiennej, nie jest możliwe określenie, czy dana część była wyprodukowana zgodnie ze standardami produkcyjnymi stosowanymi przez producenta pojazdu, czyli rzeczywistej jakości danej części oraz czy spełnia ona normy przewidziane przez producenta pojazdu.

Bez certyfikatów pochodzących od producenta części zamiennej, nie jest możliwe określenie, czy dana część była wyprodukowana zgodnie ze standardami produkcyjnymi stosowanymi przez producenta pojazdu, czyli rzeczywistej jakości danej części (Q, PC, PT, PJ, P, Z) oraz czy spełnia ona normy przewidziane przez producenta pojazdu.

Stawki w warsztatach nieautoryzowanych działających w pełni legalnie (wystawiających rachunki za naprawę, oficjalnie zatrudniający pracowników, stosujących technologia napraw producentów pojazdów w tym sprzęt i materiały umożliwiające przywrócenia stanu poprzedniego, a w efekcie udzielających także rękojmi własnych usług) w roku 2022 na rynku lokalnym kształtowały się od około 100 zł netto do około 200 zł netto. Biegły nie spotkał się z warsztatami, które działając w pełni legalnie byłyby w stanie wykonywać naprawy zgodne z technologią napraw przy stawce 60 zł netto.

Jeżeli chodzi o możliwość naprawy z rabatami i stawką pozwanej, to należy stwierdzić, że o ile istniałby warsztat, który wykonywał w roku 2022 naprawy zgodne z technologią producenta pojazdu (czyli stosował narzędzia i materiały oraz technologię określoną przez producenta pojazdu) przy stawce 60 zł netto/rbg i jednocześnie udzielał rabatów 40% na materiały lakiernicze oraz 20% na części, czyli praktycznie pozbawiał się całego zysku z naprawy, to wówczas naprawa taka byłaby technicznie możliwa do wykonania choć nieskuteczna i niepełna bowiem pozwana pominęła szereg operacji technologicznych niezbędnych do wykonania naprawy opisanych w treści opinii. Z całą stanowczością należy stwierdzić, że stawka 60 zł netto, o ile funkcjonowała na rynku, to mogła być co najwyżej marginalnie występującą nierynkową stawką zależną, bez wpływu na rzeczywistą średnią stawkę roboczogodzinową na rynku lokalnym w dacie powstania szkody.

Jeżeli chodzi o możliwość naprawy z wykorzystaniem rabatów na materiały lakiernicze w wysokości 40%, to praktycznie nie było możliwości takiej naprawy. Uwzględniając wymogi środowiskowe (zasady emisyjności lotnych związków organicznych), lakiery i inne materiały lakiernicze płynne zakupione z rabatem 40%, to tak opisane warunki kosztów naprawy wymuszałyby dokonywanie wszelkich napraw lakierniczych wyłącznie w takim jednym warsztacie. Każdy inny warsztat wykorzystujący jakikolwiek inne materiały lakiernicze płynne (chociażby jeden z nich) nie może wykorzystać do naprawy materiałów zakupionych za pośrednictwem pozwanej. Innymi słowy - jeżeli w ogóle można byłoby zakupić materiały lakiernicze z rabatem 40% w warsztacie wskazanym przez pozwaną, to nie ma możliwości, żeby je wykorzystać do naprawy w dowolnym innym warsztacie, chyba że znalazłoby się warsztat, który w swojej działalności wykorzystywałby dokładnie te same materiały lakiernicze płynne (nie tylko lakier) i posiadał dla nich wykonane badania środowiskowe. Żaden warsztat nie może zastosować materiałów lakierniczych płynnych innych, niż jego zaplecze techniczno-organizacyjne (musi posiadać karty (...) charakterystyki produktu, nie może mieszać odpadów od różnych dostawców, musi być wyposażony w określony w (...)ie usprzętowienie oraz kompetencje stosowania przypisane profesjonaliście, czyli w praktyce może stosować produkty wyłącznie te które ma, a nie dostarczone z zewnątrz). Poza tym kolejną sprawą do przeanalizowania jest, czy rabat posiadany przez pozwaną na materiały lakiernicze dotyczy wyłącznie lakierów, czy wszystkich materiałów lakierniczych, w których skład wchodzą rozcieńczalniki, zmywacze, odtłuszczacze, pasty polerskie, papiery i włókniny ścierne, szpachlówki, materiały do osłaniania elementów lakierowanych, maska itd. Dodatkowo nasuwa się pytanie, w jaki sposób warsztat sprzedający takie materiały miałby określić dokładną ilość wszystkich składowych materiałów lakierniczych dla danej naprawy w dowolnym warsztacie, którego wyposażenie nie jest znane. Ponadto, fakt czy warsztat zakupił materiał lakierniczy po określonej cenie nie ma żadnego znaczenia dla wyznaczenia ceny swojej usługi.

Wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody wg katalogu (...) mogła wynosić około 35.500 zł brutto (28.900 zł netto).

Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym, na dzień szkody mogła szacunkowo wynosić według katalogu (...) około 29.900 zł brutto (24.300 zł netto).

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie okoliczności bezspornych (art. 229 k.p.c.), zaoferowanych przez strony dowodów z dokumentów, zeznań poszkodowanego R. M. oraz opinii biegłego do spraw techniki samochodowej K. K.. Wyjaśnił, że zaoferowane przez strony dowody z dokumentów nie były kwestionowane w zakresie ich rzetelności i wiarygodności. Sąd – działając z urzędu – również nie dopatrzył się okoliczności, które poddawałyby w wątpliwość rzetelność i autentyczność przedłożonych dokumentów. Zeznania poszkodowanego R. M. Sąd ocenił jako wiarygodne. Świadek w sposób pewny i jasny opisał okoliczności zdarzenia z dnia 22 listopada 2022r., stan techniczny pojazdu przed zdarzeniem, a także wskazał na zakres uszkodzeń pojazdu marki V. (...) powstałych na skutek wypadku. Ponadto świadek wyjaśnił, że kwotę uzyskaną z tytułu odszkodowania od pozwanej wydatkował na cel niezwiązany z naprawą uszkodzonego pojazdu, do czego miał przecież prawo,
a pojazd nie został dotąd naprawiony.

Wyliczając wartość kosztów naprawy pojazdu, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego do spraw techniki samochodowej – K. K.. W ocenie Sądu, biegły sporządził opinię wariantowo określając koszty naprawy pojazdu według dostępnych cen zamiennych części oryginalnych z logo producenta „O”, według dostępnych cen zamiennych części oryginalnych oraz zamienników „Q” oraz „P”. Biegły wyjaśnił, że jedynie użycie zamiennych części oryginalnych z logo producenta „O” w pełni przywróci pojazd do stanu sprzed szkody. Opinia biegłego jest jasna, rzeczowa, wnikliwa, kategoryczna i logicznie uzasadniona, a przez to przekonująca, odpowiadając zakreślonej tezie dowodowej. Sporządzona przez biegłego opinia pozwoliła na ustalenie rzeczywistego zakresu uszkodzeń pojazdu i rodzaju części w pojeździe przed szkodą, ustaleniu zakresu niezbędnej naprawy pojazdu pozwalającego na doprowadzenie go do stanu sprzed szkody oraz wykazaniu ewentualnego wpływu przyjętego zakresu i sposobu naprawy pojazdu na wzrost jego wartości. Wyliczenia biegłego były precyzyjne i odpowiednio uzasadnione, wobec czego Sąd wybrał wariant ustalenia kosztów naprawy przy użyciu części oryginalnych z logo producenta, a nadto uwzględniający stawkę za roboczogodzinę w kwocie 130 zł netto. Zgodnie ze złożoną przez biegłego opinią uzasadniony i celowy koszt naprawy pojazdu w tym wariancie wyniósłby 9.122,42 zł brutto. Opinia wprawdzie była kwestionowana przez pełnomocnika strony pozwanej (k. 167 - 168), jednak żadna ze stron nie wnosiła o wydanie przez biegłego opinii uzupełniającej. Natomiast zdaniem Sądu stanowisko pełnomocnika strony pozwanej względem opinii jest wyłącznie wyrazem ochrony ekonomicznych interesów pozwanej w sprawie, a nie merytoryczną próbą podważenia dowodu z opinii biegłego.

Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w przeważającej części.

Zważył, że podstawą prawną rozstrzygnięcia są przepisy o umowie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego zawartej z pozwaną (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. przez sprawcę zdarzenia z dnia 22 listopada 2022r. Powódka na podstawie art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2214 ze zm.; dalej jako „u.u.o., PBUK, UFG”) uprawniona była do dochodzenia od pozwanej odszkodowania za szkodę w postaci kosztów naprawy pojazdu, wynikających z uszkodzenia pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) w dniu 22 listopada 2022 r. Powyższe znajduje także uzasadnienie w treści art. 822 § 1 i 2 k.c.

Na podstawie umów przelewu wierzytelności zawartych najpierw przez poszkodowanych R. M. oraz M. M. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., a następnie przez Platformę Zgłoszeń (...) z powódką nie ulega wątpliwości, że (...) spółka z o.o. w B. powódka wstąpiła w prawa poszkodowanych w zakresie wierzytelności przysługujących im od pozwanej, a powstałych na skutek zdarzenia z dnia 22 listopada 2022r., obejmujących zwrot wydatków związanych z naprawą uszkodzonego pojazdu. Podstawę prawną cesji wierzytelności stanowił art. 509 § 1 k.c. W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie doszło do ważnego zawarcia umów cesji i wywołały one skutki prawne.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że w niniejszej sprawie zasada odpowiedzialności pozwanej za szkodę częściową nie była sporna. Przedmiotem sporu była kwota uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu. Odnosząc się do tak zdefiniowanego sporu wskazał, że zakres należnego odszkodowania określają dwie normy prawne. Norma prawna limitująca odpowiedzialność pozwanego za szkodę wynika z treści art. 36 ust. 1 u.u.o., UFG i PBUK, zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Odesłanie do ustalenia odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym powoduje konieczność sięgnięcia do przepisów kodeksu cywilnego. Posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie winy za szkodę powstałą w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, co wynika
z treści art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. Dalsza norma prawna limitująca odpowiedzialność sprawcy szkody i odpowiadającego za niego gwarancyjnie ubezpieczyciela wynika ponadto z art. 361 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Ponadto w art. 363 § 1 i 2 k.c. określono, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jeżeli naprawa ma nastąpić w pieniądzu, to co do zasady wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, przy czym w przypadku ubezpieczyciela, ten za szkodę odpowiada wyłącznie poprzez obowiązek spełnienia świadczenia pieniężnego (art. 805 § 1 i 2 k.c.).

Zasada odpowiedzialności pozwanej, oparta na umowie ubezpieczenia OC, nie była przedmiotem sporu między stronami, bowiem pozwana w toku postępowania likwidacyjnego uznając swą odpowiedzialność co do zasady i rozliczając szkodę w pojeździe jako częściową, wypłaciła poszkodowanym odszkodowanie w wysokości 3.494,15 zł brutto. Kwota ta nie była jednak wystarczająca do naprawy pojazdu i nie doprowadziła do wyrównania poniesionej przez nich szkody. Spór między stronami dotyczył natomiast zasadności żądania dalszego odszkodowania w kwocie 7.238,42 zł brutto. Zdaniem Sądu meritii, zgodnie z przyjętą w orzecznictwie i dominującą zasadą, ustalenie wysokości należnego odszkodowania w przypadku uszkodzenia pojazdu jest niezależne od tego czy pojazd naprawiono, a nawet od tego czy istnieje w ogóle zamiar jego naprawienia. Odszkodowanie ma bowiem w tym przypadku wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma więc żadnego znaczenia jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle to uczynił albo czy zamierza uczynić. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczenia od ubezpieczyciela, a także jej faktyczny zakres nie ma żadnego wpływu na sposób ustalenia wysokości należnego odszkodowania (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988r., I CR 151/88, LEX nr 8894, z dnia 16 stycznia 2002r., IV CKN 635/00, LEX nr 78370 i z dnia 7 sierpnia 2003r., IV CKN 387/01, LEX nr 141410, z dnia 12 kwietnia 2018 roku, II CNP 43/17, a także uchwała SN z dnia 15 listopada 2001r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74 ). Nadto za irrelewantne dla zakresu obowiązku naprawienia szkody przez ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pozostaje przy tym, czy pojazd po wystąpieniu szkody w dalszym ciągu znajduje się w majątku poszkodowanego, czy też nie, choćby wskutek jego sprzedaży (bądź to w stanie uszkodzonym, bądź naprawionym). Zdarzenia zaistniałe po dniu powstania szkody nie mają bowiem wpływu na wysokość wymagalnego roszczenia w stosunku do pozwanego ubezpieczyciela. W konsekwencji, poszkodowanym przysługuje uprawnienie do wyrównania uszczerbku wyrażającego się w przypadku szkody częściowej jako hipotetyczny koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wyliczony w sposób precyzyjny przez biegłego sądowego.

W ocenie Sądu dla oceny zakresu odpowiedzialności pozwanej kluczowe znaczenie miał fakt, że pojazd marki V. (...) o nr rej. (...) przed szkodą z dnia 22 listopada 2022r. posiadał zabudowane wyłącznie części oryginalne z logo producenta, wobec czego koszty naprawy pojazdu powinny zostać ustalone wyłącznie w oparciu o części zamienne tej samej klasy i jakości, to jest części zamienne oryginalne z logo producenta. Z przeprowadzonej w sprawie opinii biegłego wynika, że koszt naprawy pojazdu z wykorzystaniem oryginalnych części zamiennych z logo producenta, przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę w kwocie 130 zł netto, obserwowanej jako rynkowa w dacie zaistnienia szkody, wyniósł 9.122,42 zł brutto i taką kwotę Sąd przyjął dla ustalenia należnych, celowych i uzasadnionych kosztów przywrócenia pojazdu poszkodowanej do stanu sprzed szkody. Biegły wykazał, że dokonanie naprawy pojazdu przy użyciu części oryginalnych z logo producenta nie spowoduje wzrostu wartości pojazdu. Ponadto, w ślad za opinią biegłego sądowego dokumentacja zgromadzona w aktach sprawy nie wykazuje, że uszkodzone części zakwalifikowane do wymiany nosiły cechy inne, niż oryginalne lub były wcześniej uszkodzone w stopniu obniżającym ich wartość, natomiast wiek pojazdu nie ma wpływu na możliwość zastosowania w naprawie części oryginalnych.

Wykładnia przepisów art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c. prowadzi do wniosku, że ubezpieczyciel, w ramach umowy o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości, co stanowi wyraz przyjętej w polskim systemie prawnym zasady pełnej kompensacji szkody. Co znamienne, zgodnie z utrwalonym poglądem prawnym Sądu Najwyższego zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r. III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112).

Zdaniem Sądu, pozwana nie zdołała jednak wykazać, że wskutek zastosowania w procesie naprawy części nowych i oryginalnych nastąpi wzrost wartości pojazdu w stosunku do jego wartości sprzed szkody. Przy braku szczególnych okoliczności, odzyskanie stanu technicznego, zdolności użytkowej i wyglądu estetycznego, jaki pojazd posiadał przed wypadkiem możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy zamontowane zostaną części takie same, jak przed szkodą (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 listopada 1992 r. I ACr 410/92, OSA 1993/8/57). Skoro nic nie wskazuje na to, że przed szkodą w pojeździe były zamontowane części inne niż oryginalne (Q, P, PJ, PC), to koszt naprawy pojazdu należało oszacować według cen części oryginalnych z logo producenta (O) i w dalszej kolejności na tej podstawie ustalić należne odszkodowanie za powstałą szkodę. W ocenie Sądu brak jest także podstaw do przypisania poszkodowanym nielojalnego postępowania, naruszającego obowiązujące ich, jako wierzycieli, na podstawie art. 354 k.c., wymogi współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania przez to, że poszkodowani nie skorzystali
z oferowanej przez pozwaną możliwości naprawy pojazdu za cenę wskazaną przy uwzględnieniu rabatu na cenach części zamiennych w wysokości 20% oraz 40% na cenach materiałów lakierniczych. Obowiązek minimalizacji skutków szkody musi być jednak utrzymany i stosowany w rozsądnych granicach i nie powinien być wykorzystywany do nakłaniania poszkodowanych, by zrezygnowali
z realizacji przysługujących im praw podmiotowych (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 17 lipca 2020r., sygn. akt III Ca 1232/19). Podzielając wyrażone w orzecznictwie stanowisko, że poszkodowani nie mają obowiązku dokonywać zakupu części lub przeprowadzać naprawy pojazdu we wskazanym warsztacie naprawczym – a do tego w konsekwencji sprowadza się argumentacja ubezpieczyciela dowodzącego, że określone części zamienne można zakupić w cenie odpowiednio niższej we wskazanym indywidualnie podmiocie – Sąd uznał, że poszkodowani mają prawo naprawy pojazdu za ustaloną kwotę odszkodowania w wybranym warsztacie. W ocenie Sądu, wskazywanie przez ubezpieczyciela naprawy w warsztacie partnerskim, czy też narzucanie rabatów nie zasługuje na aprobatę. Roszczenie odszkodowawcze powstaje bowiem z chwilą zaistnienia szkody i jego granice określają celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu w dacie zdarzenia. W obowiązku współdziałania poszkodowanych przy wykonaniu zobowiązania nie mieści się obowiązek skorzystania z oferty naprawy pojazdu złożonej przez zakład ubezpieczeń. Nie można bowiem różnicować sytuacji poszkodowanego, który szkodę naprawił, od sytuacji poszkodowanego, który naprawy nie przeprowadził i nie zamierza jej przeprowadzać. Brak jest obowiązku korzystania z oferty naprawy przedstawionej przez zakład ubezpieczeń, także z tej przyczyny, że wskazany przez ubezpieczyciela
i z nim współpracujący zakład naprawy oferuje rabat na części zamienne. Skoro poszkodowany nie jest zobligowany do naprawy pojazdu, to tym bardziej nie może być zobligowany do naprawy pojazdu w warsztacie wskazanym przez ubezpieczyciela i we wskazanych przez niego cenach części zamiennych. Nadto opinia biegłego jednoznacznie wskazuje na to, że wykonanie naprawy zgodnie z kosztorysem pozwanej nie gwarantuje przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, zaś oferowane przez pozwaną rabaty nie są cenami powszechnie występującymi na rynku, a wręcz w bardzo racjonalny sposób w ogóle poddaje w wątpliwość realną możliwość wykonania niezbędnej naprawy na wskazanych przez stronę pozwaną warunkach, w tym szczególnie faktyczne występowanie na rynku warsztatów, które byłyby w stanie na takich warunkach funkcjonować.

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że koszty naprawy ww. pojazdu wynoszą 9.122,42 zł brutto. Biorąc pod uwagę, że (...) z siedzibą w W. dotychczas wypłaciła tytułem odszkodowania kwotę 3.494,15 zł brutto, zasadne dalsze odszkodowanie zamyka się kwotą 5.628,27 zł brutto, jaką Sąd zasądził w pkt 1 wyroku, oddalając w pkt 2 wyroku powództwo w pozostałej części jako bezzasadne, nadmierne - wygórowane
i nieudowodnione.

O ustawowych odsetkach za opóźnienie dochodzonych wraz z należnością główną Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 14 ust. 1 u.u.o., PBUK i UFG. Zgodnie z powołanymi przepisami, ubezpieczyciel zobowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Zgłoszenie roszczenia z tytułu kosztów naprawy nastąpiło
w dniu 23 listopada 2022r., kiedy to poszkodowany zgłosił pozwanej szkodę. Trzydziesty dzień od dnia zgłoszenia szkody przypadał na dzień 22 grudnia 2022r., zaś pozwana pozostawała w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia z ww. tytułu począwszy od dnia 23 grudnia 2022r. Wobec tego Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od należności głównej począwszy od dnia 23 grudnia 2022r. do dnia zapłaty.

Uwzględniając powyższe rozważania, Sąd w punkcie 1. wyroku zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.628,27 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2022r. do dnia zapłaty tytułem dalszego odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu.

W punkcie 2. wyroku powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne i wygórowane. Zakres oddalenia powództwa objął należność główną ponad zasądzoną kwotę 5.628,27 zł.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł w punkcie 3. wyroku w oparciu o wyrażoną w art. 100 zd. 1 k.p.c. zasadę stosunkowego ich rozdzielenia. Powódka wygrała sprawę w 77,755%, zaś pozwana w 22,245% (5.628,27 zł : 7.238,42 zł). Na koszty procesu po stronie powódki w łącznej wysokości 4.517 zł złożyły się następujące kwoty: 400 zł tytułem opłaty od pozwu (art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; Dz.U. z 2020 r. poz. 755 ze zm.), 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; Dz. U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 500 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego, uiszczonej przez powódkę i rozliczonej na poczet wynagrodzenia biegłego (k. 94). Zaś po stronie pozwanej koszty procesu wyniosły łącznie 4.117 zł, na co złożyło się: 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie; Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 500 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego, uiszczonej przez pozwaną i rozliczonej na poczet wynagrodzenia biegłego (k. 89).

Wobec powyższego, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.596 zł [(4.517 zł x 77,755 %) – (4.117 zł x 22,245 %) = 3.512,193 zł – 915,826 zł = 2.596 zł] tytułem zwrotu kosztów procesu obliczonych z uwzględnieniem stosunku, w jakim każda ze stron wygrała niniejszy proces. Sąd orzekł powyższą kwotę wraz z odsetkami ustawowymi na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

N podstawie art. 83 ust. 2 u.k.s.c. w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. i art. 100 zd. 1 k.p.c. Sąd zasądził na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim od powódki kwotę 219,07 zł, zaś od pozwanej kwotę 769 zł tytułem nieuiszczonych wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, związanych z wynagrodzeniem biegłego w zakresie, w jakim nie zostały pokryte z uiszczonych i rozliczonych w kosztach procesu zaliczek stron. Łącznie bowiem koszty opinii biegłego wyniosły 1.988,07 zł, zaś zaliczki stron 1.000 zł (2 x 500 zł - k. 94 i k. 98), wobec czego różnice 988,07 zł w proporcji do tego, w jakim zakresie każda ze stron przegrała proces Sąd odpowiednio zasądził na rzecz Skarbu Państwa (22,245 proc. od powoda, tj. 219,07 zł i 77,755proc. tj. 769 zł od pozwanego) orzekając jak w punkcie 4. wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana.

Zaskarżyła wyrok w części obejmującej pkt 1, 3 i 4.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

a) art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. i art. 3 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez uznanie, że powód wywiązał się z obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi dla siebie określone skutki prawne, tym samym nabycia wierzytelności od poszkodowanego i wysokości powstałej w majątku poszkodowanego szkody, a w konsekwencji należnego mu odszkodowania w sytuacji, gdy pozwany w toku postępowania (w odpowiedzi na pozew) kwestionował legitymację czynną powoda z uwagi na brak w treści umowy cesji z dnia 15.12.2022 r. wskazania podmiotów upoważnionych do reprezentacji spółek i przeniesienia wierzytelności wskazanej w umowie oraz braku możliwości identyfikacji osoby składającej podpis (parafa), zaś w toku postępowania przed Sądem I instancji strona powodowa w tym zakresie nie podjęła żadnej inicjatywy dowodowej;

b) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 253 k.p.c. poprzez dowolne przyjęcie, iż strona powodowa wykazała fakt nabycia wierzytelności w drodze zawartej umowy cesji z dnia 15.12.2022 r. w sytuacji, gdy strona pozwana w toku postępowania w odpowiedzi na pozew kwestionowała legitymację czynną powoda z uwagi na brak w treści umowy cesji z dnia 15.12.2022 r. wskazania podmiotów upoważnionych do reprezentacji spółek i przeniesienia wierzytelności wskazanej w umowie oraz braku możliwości identyfikacji osoby składającej podpis (parafa), co oznacza, że wobec zaprzeczenia prawdziwości dokumentu prywatnego strona powodowa winna wykazać prawdziwość dokumentu, z którego wywodzi skutki prawne, co przy prawidłowej ocenie dowodów winno prowadzić do wniosku, że strona powodowa nie wykazała prawdziwości dokumentu prywatnego, na który chce się powołać;

2. z ostrożności procesowej w przypadku nieuwzględnienia zarzutów dotyczących legitymacji czynnej, pozwana zarzuciła:

a) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niewszechstronną wybiórczą i fragmentaryczną ocenę materiału dowodowego, co skutkowało dowolną oceną dowodów i pominięciem okoliczności mających istotne znaczenie lub nienadaniem im odpowiedniej wagi, w szczególności poprzez:

- nienadanie odpowiedniego znaczenia faktom wynikającym z dowodu z dokumentu w postaci wyceny naprawy pojazdu wysłanego do poszkodowanego, z którego wynika, że pozwany poinformował poszkodowanego o możliwości przeprowadzenia naprawy w jednym z warsztatów współpracujących z pozwanym oraz o możliwości nabycia za jego pośrednictwem części oryginalnych oraz materiałów lakierniczych z uwzględnieniem 20 % rabatu na części i 40 % rabatu na materiały lakiernicze;

- błędną ocenę dowodu z zeznań świadka R. M., złożonych na rozprawie z dnia 29 maja 2023 r. i uznanie, że skoro poszkodowany nie zamierzał przeprowadzić naprawy, to nie musiał korzystania z propozycji pozwanego w ramach realizacji obowiązku współpracy z pozwanym, w sytuacji gdy powód dochodzi kosztów naprawy pojazdu na podstawie kosztorysu naprawy, stanowiącego koszty hipotetyczne, co oznacza, że zastosowanie rabatów oferowanych przez ubezpieczyciela w kosztorysie naprawy jawi się zasadnym, gdyż poszkodowany hipotetycznie mógł nabyć części zamienne i materiały lakiernicze z rabatem, co skutkowało zwiększeniem rozmiaru szkody poprzez przyjęcie, że rabaty pozwanego nie powinny być uwzględnione w hipotetycznych kosztach naprawy;

- nienadanie odpowiedniego znaczenia dokumentom w postaci porozumienia zawartego przez pozwanego z (...) sp. z o.o. na nabycie materiału lakierniczego z rabatem 40 % oraz porozumień z (...) sp. z o.o. na części z rabatem 20 %, co skutkowało błędnym ustaleniem, że rabaty nie mogą stanowić podstawy do zmniejszenia kompensaty za wynikłą szkodę, gdyż nie można ocenić ich wartości ekonomicznej, podczas gdy pozwany wskazał, że nie jest możliwym określenie przez Towarzystwo Ubezpieczeń cen z rabatami dla każdej z prowadzonych przez niego szkód, gdyż zawarte porozumienia należy traktować jako podstawę do obniżenia cen przez współpracujące z ubezpieczycielem warsztaty, które udzielą rabaty od cen wskazanych w systemie A., co oznacza, że części oraz ceny obowiązujące w dacie szkody są z góry ustalone, co umożliwia prawidłowe naliczenie rabatów, zaś powód nie udowodnił, że poszkodowany zwrócił się o możliwość nabycia części zamiennych oraz materiałów lakierniczych po cenach wskazanych w kosztorysie a podmioty te odmówiły ich sprzedaży po takiej cenie;

- błędne pominięcie możliwości skorzystania ze współpracy z ubezpieczycielem przy naprawie pojazdu, podczas gdy z dowodu z dokumentu w postaci wyceny naprawy pojazdu wysłanego do poszkodowanego wynika, że ubezpieczyciel podawał sposób kontaktu, celem ustalenia szczegółów: „ W przypadku zdecydowania się na naprawę pojazdu, prosimy o kontakt z naszym (...) pod numerem (...)(od poniedziałku do piątku w godzinach 7-21, w soboty w godzinach 8-16) - wówczas zorganizujemy naprawę w rekomendowanym przez nas warsztacie. Jeżeli koszt naprawy w wybranym warsztacie spoza sieci W. będzie wyższy od kosztu naprawy w warsztacie rekomendowanym W., w uzasadnionych przypadkach zastrzegamy sobie prawo do weryfikacji wyższych kosztów i ograniczenia wysokości odszkodowania, jeżeli takie koszty są niecelowe i ekonomicznie nieuzasadnione.", co powinno prowadzić do wniosku, że ubezpieczyciel jasno wskazał, jak skontaktować się w celu uzgodnienia zamówienia części lub materiałów lakierniczych z rabatem lub jak uzgodnić naprawę w warsztacie wskazanym przez ubezpieczyciela, co powinno prowadzić do wniosku, że poszkodowany na skutek własnych decyzji nie podjął współpracy z pozwaną która pozwoliłaby zlikwidować szkodę za znacznie niższą kwotę;

3. naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 509 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że powód posiada legitymację czynną do występowania w niniejszym postępowaniu o zwrot hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu, podczas gdy nie ma do tego podstawy materialnoprawnej gdyż pozwany kwestionował legitymację czynną oraz dokumenty z których powód wywodził fakt nabycia przez powoda legitymacji w drodze zawartej umowy cesji, w tym pełnomocnictwa do zawarcia umowy cesji oraz fakt podpisania dokumentów przez osoby upoważnione do reprezentacji spółki w sytuacji gdy w umowie brak było wskazania przez kogo podmiot jest reprezentowany, a naniesiony podpis (parafa) uniemożliwiał identyfikację jego autora;

b) art. 362 k.c., art. 826 § 1 k.c., art. 354 § 1 i 2 k.c. i art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich niezastosowanie w zakresie zwiększenia szkody polegającego na tym, że w przypadku nieskorzystania z propozycji pozwanego dotyczącej nabycia części zamiennych i materiałów lakierniczych z rabatami od wskazanych przez pozwanego dostawców, poszkodowany przyczyniłby się do zwiększenia szkody poprzez niewykazanie inicjatywy zmierzającej do minimalizacji kosztów naprawy, w sytuacji gdy pozwany oferował wykonanie naprawy o wiele niższym kosztem lub nabycie za jego pośrednictwem części oryginalnych oraz materiałów lakierniczych z uwzględnieniem 20 % rabatu na części i 40 % rabatu na materiały lakiernicze, a działanie takie należy uznać za brak współpracy poszkodowanego z ubezpieczycielem przy wykonywaniu zobowiązania polegającego na naprawie pojazdu;

c) art. 361 § 2 k.c., art. 805 k.c. oraz art. 824(1) § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię, a w konsekwencji:

- bezzasadne uznanie, że za nieuwzględnieniem rabatów przemawia to, że skoro poszkodowany nie jest zobligowany do naprawy pojazdu, to tym bardziej nie może być zobligowany do naprawy pojazdu w warsztacie wskazanym przez ubezpieczyciela i we wskazanych przez niego cenach części zamiennych, podczas gdy powód dokonał jedynie częściowej naprawy przedmiotowego pojazdu i wyliczenie kosztów naprawy ma charakter hipotetyczny, zwłaszcza że powód miał możliwość naprawy pojazdu po cenach wskazanych w kosztorysie pozwanego i z zastosowywaniem rabatów na części i materiały lakiernicze, to odszkodowanie powinno zostać wyliczone w uwzględnieniem tych rabatów;

- bezzasadne uznanie, że bierne zachowanie poszkodowanego w stosunki do propozycji pozwanego mieści się w zakresie normalnych następstw szkody i obciąża pozwanego;

- zasądzenie odszkodowania przekraczającego wysokość poniesionej szkody, co w odniesieniu do całokształtu zebranego materiału dowodowego nie było uzasadnione i stanowi kwotę nieadekwatną do wysokości poniesionej szkody, albowiem Sąd nie uwzględnił kosztów naprawy z zastosowaniem rabatów na części i materiały lakiernicze oraz całości kosztów naprawy.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonej części oraz o zmianę wyroku w zakresie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. Wniósł również o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji oraz postępowania odwoławczego, według norm przepisanych.

Wniosła także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z oświadczeń osób podpisanych na cesji z dnia 15 grudnia 2022 r. celem wykazania faktu, iż cesja została przez nie prawidłowo podpisana, zgodnie z dostępnym w jawnym rejestrze KRS oznaczonym sposobem reprezentacji podmiotu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. i art. 3 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. Również w ocenie Sądu Okręgowego, powód wywiązał się z obowiązku udowodnienia nabycia wierzytelności dochodzonej pozwem. Brak jest tym samym podstaw prawnych aby uznać, że umowa cesji z dnia 15 grudnia 2022 r. wobec braku wskazania w jej treści podmiotów upoważnionych do reprezentacji spółek nie może stanowić dostatecznego dowodu przeniesienia wierzytelności dochodzonej pozwem. Przelew wierzytelności pomiędzy R. i E. M. został potwierdzony w zeznaniach złożonych przez pierwszego z nich, który potwierdził również zapłatę ceny za nabytą wierzytelności. Za nabywcę wierzytelności działał natomiast M. G., który jednocześnie podpisał umowę przelewu wierzytelności na rzecz powoda. Wyżej wymieniony o zbyciu wierzytelności przez (...) spółkę z o.o. powiadomił również pozwanego. W tych okolicznościach twierdzenia pozwanego, że do umowy przelewu pomiędzy (...) spółkę z o.o. z siedzibą w W. a powodem (...) Spółką z o.o. z siedzibą w B. nie doszło uznać należy za gołosłowne. Chcąc udowodnić powyższą tezę pozwany mógł z pewnością sprawdzić treść wpisów z Krajowym Rejestrze Sądowym dotyczących wskazanych spółek i na ich podstawie wykazać twierdzenie, że ich reprezentacja nie była jednoosobowa i dodatkowo odpowiednio M. G. i M. K. nie byli do miej upoważnieni. Odnosząc się natomiast do rzekomego braku możliwości identyfikacji osoby składającej podpis, przy założeniu, że zastrzeżenie to dotyczy M. K., Sąd Okręgowy wyjaśnia, że wnosząc pozew i powołując się na prawo wynikające z umowy przelewu wierzytelności wyżej wymieniony potwierdził dokonanie tej czynności prawnej.

Reasumując w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw aby uznać, że przelew z dnia 15 grudnia 2022 r. nie był skuteczny i nie doprowadził do przeniesienia wierzytelności dochodzonej pozwem. Na koniec już tylko dla porządku należy odnotować, że wymienieni wyżej M. G. i M. K. w oświadczeniach z dnia 24 stycznia 2024 r. załączonych do odpowiedzi na apelację potwierdzili dokonanie powyższej czynności.

W związku z powyższych w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia przepisu art. 509 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że powód posiada legitymację czynną do występowania w niniejszym postępowaniu.

Odnosząc się do drugiego z podniesionych w skardze apelacyjnej zarzutów – a mianowicie nieprawidłowego ustalenia kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że nie podziela również tego zarzutu.

Z uzasadnienia apelacji wynika, że zastrzeżenia pozwanego budzi okoliczność, iż koszty naprawy uszkodzonego pojazdu zostały ustalone bez uwzględnienia możliwości zakupu części zamiennych i materiałów lakierniczych z rabatami od podmiotów wskazanych przez pozwanego.

Sąd Okręgowy nie podziela poglądu skarżącego, zgodnie z którym Sąd I instancji prezentując zakwestionowane stanowisko dopuścił się zarówno naruszenia przepisów prawa procesowego, w tym art. 233 k.p.c., skutkującego błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia oraz naruszeniami przepisów prawa materialnego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wyjaśnić należy, że w uzasadnieniu wniesionej apelacji próżno znaleźć jakiekolwiek argumenty podważające prawidłowość oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Dotyczy to w szczególności opinii biegłego, której pozwany w zasadzie nie zakwestionował. Zastrzeżenia dotyczące wyboru jednego z alternatywnych sposobów wyliczenia szkody w pojeździe rozumianej jako koszty jego naprawy wiążą się natomiast z zastosowaniem przepisów prawa materialnego.

Odnosząc się do wskazanego zagadnienia Sąd Okręgowy wyjaśnia, że co do zasady podziela pogląd, zgodnie z którym pozwana odpowiada za przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Nie oznacza to jednak, że w realiach przedmiotowej sprawy ustalając odszkodowanie należało uwzględnić możliwość uzyskania „rabatów” na części zamienne i materiały lakiernicze ( odpowiednio 20 % rabatu na części i 40 % rabatu na materiały lakiernicze).

Opisana w uzasadnieniu apelacji procedura dostarczenia części zamiennych nie uwzględnia faktu, że pozwany zakładał rabat na części zamienne uwzględnione w sporządzonym w postępowaniu likwidacyjnym kosztorysie (porozumienie nr (...) – opis procesu współpracy k. 46V). W wycenie (...) S.A. przewidziano wymianę zderzaka i reflektora na nieoryginalne oznaczone symbolem „P”, co oznacza że poszkodowany chcąc skorzystać z wskazanej wyżej możliwości musiał akceptować wykorzystanie w procesie naprawy takich właśnie części. Dla Sądu Okręgowego oczywistym pozostaje, że wykorzystanie do naprawy części zamiennych o wyżej określonych parametrach (nieoryginalnych) nie mogło skutkować przywróceniem stanu sprzed szkody. W świetle powyższego nie sposób uznać, że „w przypadku nieskorzystania z propozycji pozwanego poszkodowany przyczyniłby się do zwiększenia rozmiarów szkody poprzez brak zainteresowania się propozycją ubezpieczyciela, w sytuacji gdy ma obowiązek współdziałania z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń”.

Odnosząc się z kolei do rabatów na materiały lakiernicze proponowanych przez pozwanego, ich pominięcie w sposób stanowczy i racjonalny wyjaśnił biegły w swej opinii. Odniósł się przy tym do swojej wiedzy specjalistycznej. Stanowisko biegłego nie zostało skutecznie podważone przez stronę pozwaną.

W kontekście powyższych uwag nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że to iż przedłożona poszkodowanemu kalkulacja naprawy pozwalała na przeprowadzenie naprawy może być skutecznym argumentem przemawiającym za oddaleniem powództwa.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie można poszkodowanemu zarzucić naruszenia treści art. 354 § 2 k.c. zgodnie z którym wierzyciel winien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania dłużnika.

W uzasadnieniu wniesionej apelacji pełnomocnik pozwanego powołał fragmenty szeregu uzasadnień orzeczeń sądów powszechnych, zawierających wypowiedzi przemawiające za uwzględnieniem w kalkulacji wysokości odszkodowania obniżonych przez rabaty cen części zamiennych i materiałów lakierniczych. Podkreślając, że powołane poglądy nie są dla Sądu Okręgowego wiążące, należy odnieść się do powołanego przez skarżącego wyroku Sądu Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 7 lutego 2023 r. (sygn. II Ca 1068/22). Sąd Okręgowy w niniejszym składzie z oczywistych względów zna treść wskazanych w jego uzasadnieniu argumentów. Przedmiotowe rozstrzygnięcie nie podważa tych argumentów. Odmienne, niż w sprawie sygn. akt II Ca 1068/22, rozstrzygniecie wynika natomiast z faktu, że w ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie powód udowodnił, iż przedstawiona poszkodowanemu możliwość zakupu części lub materiałów potrzebnych do naprawy uszkodzonego w wypadku pojazdu po cenie niższej niż rynkowa, była nieakceptowalna gdyż nie mogła prowadzić do pełnej likwidacji powstałej szkody.

Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że wydając zaskarżone orzeczenie Sąd I instancji nie naruszył przepisów art. 362 k.c., art. 826 § 1 k.c., art. 354 § 1 i 2 k.c. i art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Poszkodowany nawet hipotetycznie nie przyczynił się do zwiększenia szkody poprzez niewykazanie inicjatywy zmierzającej do minimalizacji kosztów naprawy.

Ustalając wysokość odszkodowania Sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował przepisy art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Ustalone odszkodowanie obejmowało realne koszty naprawy uszkodzonego pojazdu i uwzględniało zasadę zgodnie z którą sprawca szkody ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

Paweł Hochman