Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 20 kwietnia 2023 r. sygn. akt I C 68/23

oddala apelację;

zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 900,00 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

Agnieszka Leżańska

Sygnatura akt II Ca 507/23

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 12 stycznia 2023 roku, powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 7,105,17 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z uszkodzeniem pojazdu T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w wyniku zdarzenia z dnia 30 marca 2022 roku.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 lutego 2023 roku, pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował zarówno czas trwania najmu pojazdu zastępczego, jak i stawkę czynszu najmu. W piśmie z dnia 23 lutego 2023 roku, pozwany zmienił stanowisko w zakresie stawki czynszu najmu, bowiem potwierdził, że pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał zastosowaną przez stronę powodową stawkę za jaką wynajął pojazd. Spornym w sprawie pozostał okres trwania najmu pojazdu zastępczego.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2023 roku, Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny, w sprawie sygn. akt IC 68/23, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.105,71 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty oraz orzekł o kosztach procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego:

W dniu 30 marca 2023 roku doszło do kolizji z udziałem pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Pojazd należał do poszkodowanej R. T.. Zdarzenie miało miejsce w P., na ulicy (...). Pojazd sprawcy tego zdarzenia był objęty ochroną ubezpieczeniową w ramach obowiązkowej umowy odpowiedzialności cywilnej zawartej z pozwanym Towarzystwem (...). Pozwany przyjął odpowiedzialność za to zdarzenie. Poszkodowana po zdarzeniu użytkowała pojazd, jednakże wobec uszkodzeń, które de facto eliminowały samochód z ruchu, z uwagi na wystające elementy zderzaka, zdecydowała się na jego naprawę. Poszkodowana oddała pojazd do naprawy w dniu 12 maja 2022 roku i tego samego dnia wynajęła od powoda pojazd zastępczy i upoważniła go do rozliczenia szkody komunikacyjnej w zakresie najmu samochodu zastępczego. Najem trwał 65 dni. W dniu 18 maja 2022 roku warsztat, który miał się zająć naprawą przedmiotowego pojazdu przesłał do pozwanego kosztorys na kwotę 6.107,48 zł z prośbą o akceptację, celem rozpoczęcia naprawy. Mimo wielokrotnych prób ustalenia, poprzez kontakt mailowy, czy kosztorys został uznany przez stronę pozwaną, dopiero w dniu 11 lipca 2022 roku pozwany uznał przesłany przez warsztat kosztorys. Najem zakończył się w dniu 15 lipca 2022 roku.

Poszkodowana wynajęła pojazd marki D. (...) po stawce 109 zł netto (134,07 zł brutto) w dniu 12 maja 2022 roku i najem trwał do 15 lipca 2022 roku. Strony umówiły się na płatność za najem pojazdu, poprzez cesję wierzytelności względem ubezpieczyciela. Poszkodowana nie miała innego pojazdu, który mogłaby używać jako zastępczy. Jej pojazd T. służył jej do załatwiania spraw życia codziennego, na dojazdy do pracy. Pojazd wynajęty poszkodowanej przez powoda nie był obciążany limitem kilometrów, brakiem możliwości wyjazdu za granicę, bądź ograniczeniem wieku kierowcy albo brakiem możliwości przewożenia zwierząt, najem nie musiał być zabezpieczony kaucją, bądź płatnością z góry, umowa nie przewidywała także żadnych ryzyk związanych z udziałem własnym w ewentualnej szkodzie. W dniu 15 lipca 2022 roku powód wystawił za najem pojazdu zastępczego fakturę VAT nr (...) na kwotę 8.714,55 zł. i tego samego dnia podpisał z poszkodowaną umowę cesji wierzytelności, zgodnie z treścią której poszkodowana przelała na rzecz powoda roszczenie o zapłatę kwoty wynikłej z najmu pojazdu zastępczego w związku z kolizją z dnia 30.03.2022 r.

Powód, pismem ż dnia 5 sierpnia 2022 r., wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 8.714,55 zł. z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. W odpowiedzi na powyższe pismo, pozwany, pismem z dnia 23 sierpnia 2022 r. uznał swoją odpowiedzialność do kwoty 1.608,84 zł., uznając 12 dni najmu po stawce 109 zł netto (134,07 zł brutto).

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie wskazanych dowodów, w tym dokumentów prywatnych, kserokopii dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, twierdzeń stron oraz zeznań świadka - poszkodowanej R. T.. Wskazane wyżej dokumenty w zakresie ich autentyczności nie były kwestionowane przez strony,

Wobec cofniętego przez stronę powodową na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2023 r. wniosku zgłoszonego w pozwie o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, Sąd nie dopuszczał takiego dowodu, zwłaszcza wobec uznania przez stronę pozwaną stawki zastosowanej przez powoda.

W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne, Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Sad I instancji wskazał, iż podstawę prawną rozstrzygnięcia sprawy stanowi umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, będącego sprawcą przedmiotowej kolizji zawarta z pozwanym. Powód na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 24, poz. 1152 z późn. zm.) uprawniony był do dochodzenia od pozwanego odszkodowania za szkodę w postaci kosztów najmu pojazdu zastępczego, wynikającą z uszkodzenia w dniu 30 marca 202Ż r. pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sąd podkreślił, że powód uzyskał wobec pozwanego roszczenie odszkodowawcze na skutek umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 15 lipca 2022 r. między powodem, jako nabywcą wierzytelności, a R. T., jako zbywcą wierzytelności, w zakresie wierzytelności z tytułu należnego odszkodowania w związku z wypadkiem ubezpieczeniowym z dnia 30 marca 2022 r. w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego. Podstawę prawną powyższej cesji wierzytelności stanowi art. 509 § 1 i 2 k.c. W umowie cesji wierzytelność nią objęta oznaczona została poprzez wskazanie wierzyciela - podmiotu, któremu przysługuje wierzytelność (poszkodowany), dłużnika - podmiotu, względem którego przysługuje wierzytelność (ubezpieczyciel), wypadku ubezpieczeniowego objętego umową ubezpieczenia (data zdarzenia, marka i numer rejestracyjny ubezpieczonego pojazdu, numer polisy ubezpieczeniowej), co zdaniem Sądu Rejonowego spełnia warunek dostatecznego oznaczenia wierzytelności. W ocenie Sądu, doszło do ważnego zawarcia umowy cesji i wywołała one skutki prawne, dlatego też powód był uprawniony do dochodzenia uzupełniającej kwoty odszkodowania w niniejszym procesie.

Sąd I instancji wskazał, iż zakres należnego odszkodowania w niniejszej sprawie określają dwie normy prawne. Norma prawna limitująca odpowiedzialność pozwanego za szkodę wynika z treści art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 24, poz. 1152 z późn. zm.), zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Odesłanie do ustalenia odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym powoduje konieczność sięgnięcia do przepisów kodeksu cywilnego. Posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie winy za szkodę powstałą w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, co wynika z treści art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. Normą prawną limitującą odpowiedzialność sprawcy szkody stanowi zaś art. 361 § 1 i § 2 k.c., z którego wynika, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Ponadto w art. 363 § 1 i § 2 k.c. określono, iż naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. A jeżeli naprawa ma nastąpić w pieniądzu, to co do zasady wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania. Sąd podkreślił, iż powyżej wskazany zakres odszkodowania obejmuje również rekompensatę za brak możliwości korzystania przez poszkodowanego z własnego pojazdu uszkodzonego na skutek zdarzenia. Możliwości korzystania z samochodu osobowego nie należy traktować jako luksusu, gdyż w obecnych czasach jest normą jego posiadanie. Poszkodowana w niniejszej sprawie wskazała, że samochód zastępczy był jej niezbędny do wykonywania bieżących czynności życia codziennego. Okoliczność niezbędności korzystania z pojazdu zastępczego nie była kwestionowana przez pozwanego.

Sad Rejonowy podkreślił, iż w przedmiotowej sprawie bezspornym było, iż podmiot odpowiedzialny za zdarzenie posiadał umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z Towarzystwem (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.. W konsekwencji Sąd uznał, iż pozwany ponosi odpowiedzialność za przedmiotową szkodę - najem pojazdu zastępczego, na podstawie przywołanych przepisów i wskazanych umów. Kolejną normą prawną dotyczącą zachowania poszkodowanego jest art. 362 k.c., z którego wynika, że jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Na podstawie powyższych norm formułowana jest zasada współdziałania poszkodowanego z ubezpieczycielem oraz zasada minimalizacji szkody. W przedmiotowej sprawie pozwany podnosił, że poszkodowana oddała do naprawy pojazd w dniu 12 maja 2022 r., podczas gdy szkoda nastąpiła 30 marca 2022 r., co pozwala wywieść, że pojazd po zdarzeniu był sprawny. Przy czym, co Sąd podkreślił, sama poszkodowana nie kwestionowała, że jeździła tym pojazdem po szkodzie, a wynajęła pojazd zastępczy dopiero, gdy oddała go do naprawy, albowiem policjant pouczył ją, że nie może użytkować pojazdu z „odstającym” zderzakiem. Powód zaś zdaniem Sądu meriti udowodnił, że za długi okres najmu pojazdu zastępczego, nie ponosi winy ani poszkodowana, ani powód, wynika bowiem wyłącznie z długiego okresu naprawy uszkodzonego pojazdu. Sąd podkreślił, iż warsztat zajmujący się naprawą pojazdu kontaktował się w sprawie uznania kosztorysu naprawy pojazdu 20 razy, oczekując od połowy maja jakiejkolwiek reakcji ze strony ubezpieczyciela. Pismo uznające kosztorys zostało przesłane przez pozwanego dopiero w dniu 11 lipca 2022 roku! Zachowanie pozwanego w tym zakresie, wprawiło Sąd w zdumienie, bowiem ilekroć dochodzi do najmu pojazdu zastępczego, co Sądowi z wieloletniej praktyki jest znane ż urzędu, ubezpieczyciele powołują się na brak współpracy poszkodowanych w minimalizacji szkody, stawiając zarzut przyczynienia. Tymczasem w niniejszej sprawie przez blisko 2 miesiące warsztat naprawczy oczekiwał reakcji strony pozwanej na złożoną kalkulację! Pozwany nie zdołał w odpowiednio uargumentowany sposób wyjaśnić Sądowi czym była spowodowana ta zwłoka, zaś strona powodowa, zgodnie z art. 6 k.c. udowodniła, że nie zawiniła w żaden sposób przy przedłużającym się okresie najmu pojazdu zastępczego. Przy czym, Sąd stoi na stanowisku, że rozpoczęcie naprawy pojazdu dopiero po uznaniu odpowiedzialności i zaakceptowaniu kosztorysu w żaden sposób nie przyczynia się do zwiększenia rozmiarów szkody, takie zachowanie jest powszechne i nie powinno dziwić, a nadto znajduje poparcie w orzecznictwie sądów powszechnych.

Wobec takiej argumentacji Sąd za zasadny uznał okres najmu pojazdu zastępczego wynoszący 65 dni po stawce 109 zł netto, którą zaakceptował w postępowaniu likwidacyjnym pozwany. W tym stanie rzeczy, Sąd Rejonowy w punkcie pierwszym wyroku zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 7.105,71 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 1 i 2 k.c., w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r, liczonymi od dnia 24 sierpnia 2022 roku (dzień po odmowie wypłaty kwoty objętej pozwem przez stronę pozwaną) do dnia zapłaty. W punkcie drugim o kosztach procesu, Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., który stanowi, że Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony. Wobec tego, że Sąd zasądził na rzecz powoda od pozwanego w całości kwotę żądaną pozwem, a więc pozwany przegrał sprawę w 100% i w związku z tym Sąd rozstrzygnął, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

Apelacja od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny z dnia 20 kwietnia 2023 r., wniósł pełnomocnik pozwanego, zaskarżając wyrok w całości i zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., w wyniku dokonania niewszechstronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego w sprawie, w szczególności poprzez:

- nieprawidłowe przyjęcie, iż poszkodowany powinien czekać z rozpoczęciem naprawy do momentu przyznania odszkodowania, w sytuacji gdy w niniejszej sprawie poszkodowany wykorzystywał pojazd zastępczy do prowadzenia działalności gospodarczej, a zatem trudno uznać za uzasadniony bierny czas oczekiwania na wypłatę odszkodowania dla przedsiębiorcy, dodatkowo w sytuacji gdy poszkodowana mogła cesją (tak jak za najem) zapłacić także za naprawę pojazdu i odebrać pojazd z warsztatu naprawczego wcześniej, tym bardziej, iż od dnia 23 maja 2022 r. warsztat naprawczy posiadał stanowisko pozwanej w zakresie uznanej wysokości szkody,

- nienadanie odpowiedniego znaczenia faktowi, iż poszkodowany wynajął pojazd zastępczy od powoda w sposób bezgotówkowy, nie czekając na przyjęcie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela, co oznacza, że w taki sam sposób mógł również zlecić warsztatowi naprawę uszkodzonego pojazdu (tj. w sposób bezgotówkowy), a nie biernie oczekiwać na przyjęcie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela i wypłacenia odszkodowania z tytułu uszkodzenia pojazdu,

- nieprawidłowe przyjęcie, iż uzasadnionym było nieskorzystanie przez poszkodowanego z możliwości wynajmu pojazdu zastępczego od wypożyczalni współpracującej z ubezpieczycielem oraz że nie było ze strony pozwanego rzeczywistej woli zorganizowania poszkodowanej pojazdu zastępczego, w sytuacji gdy pozwana poinformowała poszkodowaną o możliwości wynajęcia samochodu zastępczego z wypożyczalni współpracującej, wskazała podstawowe warunki najmu czy akceptowaną dobową stawkę najmu, a także nazwy i dane kontaktowe wypożyczalni współpracujących, co świadczyło o rzeczywistej woli zorganizowania poszkodowanej pojazdu zastępczego,

- nieprawidłowe przyjęcie, iż skoro pojazd nadawał się do jazdy, a jego faktyczny czas naprawy nie przekraczał 2 dni roboczych, to nie było uzasadnienia dla przestoju pojazdu w okresie 65 dni,

- nieuwzględnienie faktu, iż ubezpieczyciel proponował także podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego we wskazanym przez poszkodowanego miejscu (koszt ten był uwzględniany w cenie dobowej stawki najmu proponowanej przez ubezpieczyciela), a więc poszkodowany nie ponosiłby z tego tytułu żadnych kosztów,

- nie dokonanie wszechstronnej analizy zebranego materiału i w konsekwencji całkowite pominięcie stanowiska pozwanego i przedłożonych przez pozwanego dokumentów,

- nieprawidłowe przyjęcie, iż pozwany przerzucił na poszkodowanego obowiązek poszukiwania najkorzystniejszej oferty najmu pojazdu zastępczego, w sytuacji gdy konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu i nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty na rynku, co potwierdza orzecznictwo, w tym powoływana przez Sąd I instancji uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24.08.2017r. sygn. III CZP 20/17,

- nieprawidłowe uznanie, że po stronie ubezpieczyciela doszło do opieszałości w czynnościach zmierzających do likwidacji szkody, w sytuacji gdy szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi dopiero w dniu 08.02.2022r. o godz. 23:37:56 , a ubezpieczyciel już w dniu następnym, tj. 09.02.2022r. poinformował poszkodowaną o przyjęciu zgłoszenia szkody oraz wystąpił z pismem do policji o uzyskanie informacji i notatki ze zdarzenia, w dniu następnym (tj. 10.02.2022r.) poinformował poszkodowaną o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracujących z ubezpieczycielem (pomimo że poszkodowana nie zgłaszała w ogóle konieczności skorzystania z pojazdu zastępczego!),

III. naruszenie prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceną dowodu z zeznań świadka R. T. w zakresie, w jakim świadek zeznała, iż jeździła pojazdem uszkodzonym, bo nadawał się do jazdy, „był jezdny", a pojazd zastępczy oraz pomoc w likwidacji szkody zaproponował jej powód, który był zainteresowany jak najdłuższym korzystaniem przez poszkodowaną z pojazdu zastępczego, pomimo iż zasadniczo nie było potrzeby korzystania z najmu pojazdu przez okres 65 dni; (nagranie rozprawy z dnia 11.04.2023r.)

IV. naruszenie prawa procesowego to jest art. 232 k.p.c., w zw. z art. 6 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż strona powodowa wykazała rynkowość stawki dobowej najmu przedstawiając umowę najmu, fakturę oraz cenniki innych wypożyczalni, w sytuacji gdy są to jedynie dokumenty prywatne, które pozwana kwestionowała, a także w sytuacji gdy na żadnym etapie pozwana nie uznała stawki 109 zł za dobę najmu, a takie ustalenie sądu ogranicza wprost stronie pozwanej prawo do obrony stanowiska, a jak wynika z pisma pozwanego w toku likwidacji szkody stawka uznana wynosiła 65 zł;

V. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 362 k.c. w zw. z 354 § 2 k.c. oraz w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez ich błędną interpretację, a w konsekwencji niezastosowanie i nieuwzględnienie zasady współpracy wierzyciela z drugą stroną stosunku zobowiązaniowego oraz zasady minimalizacji szkody, co skutkowało uznaniem stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego zastosowanej przez powoda, w sytuacji gdy zakład ubezpieczeń zaproponował zorganizowanie najmu za stawkę znacznie korzystniejszą;

VI. naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 8241 § 1 k.c., poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie za uzasadnione nadmiernych w istocie kosztów najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego w stawce dobowej najmu 109 zł brutto przez okres 65 dni, w sytuacji gdy pojazd był jezdny, a zatem nadawał się do ruchu, a pozwany przedstawił koszt naprawy, zakres i uznał swoja odpowiedzialność już w dniu 23 maja 2022 r., a zatem nie było żadnych przeszkód, by rozpocząć naprawę, która trwała przecież 2 dni robocze;

VII. naruszenie przepisów prawa materialnego - art, 481 k.c. w zw. z 817 § 1 k.c. poprzez niezastosowanie skutkujące błędnym uznaniem że pozwany pozostawał w opóźnieniu już od 10.06.2022 r. podczas, gdy dochodzone kwoty miały charakter sporny do chwili wyrokowania.

VIII. w związku z podniesionymi zarzutami apelujący wniósł o:

1. zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa, a także poprzez rozliczenie kosztów procesu stosownie do wyniku sprawy zweryfikowanego w toku instancji,

2. rozstrzygnięcie o kosztach procesu w zakresie postępowania przed sądem I oraz II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności strony za wynik sprawy.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. wniósł o oddalenie apelacji oraz asądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

apelacja pozwanego jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy uznaje, iż zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy. Sąd właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd odwoławczy podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu Rejonowego, przyjmując je za własne.

Mając na uwadze wielość sformułowanych w apelacjach zarzutów, Sąd Okręgowy uznał, iż nie ma potrzeby odrębnego odniesienia się w uzasadnieniu wyroku do każdego z argumentów apelującej strony. W ramach kontroli instancyjnej rozstrzygnięcia, Sąd odwoławczy dokona ich zbiorczej oceny ( wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 24 września 2020 r., IV CSK 32/19 i przywołane tam orzecznictwo, postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna, z dnia 31 maja 2023 r., I CSK 3815/22, legalis).

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji oceniając zebrane dowody nie przekroczył granic ich swobodnej oceny, jak zarzuca apelujący.

Wszak dla uznania zasadności podniesionego zarzutu nie jest wystarczające samo przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze i znaczeniu poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena dokonana przez sąd. Argumentów podważających dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę dowodów nie można doszukać się w apelacji pełnomocnika pozwanego, który skoncentrował się przede wszystkim na własnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego i przedstawieniu wywiedzionych z tej oceny wniosków. Pamiętać przy tym należy, że samo przedstawienie przez stronę odmiennych wniosków, niż wynikające z oceny dokonanej przez Sąd pierwszej instancji, nie świadczy jeszcze o przekroczeniu swobodnej oceny dowodów przez ten sąd (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. akt I ACa 587/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 28 lipca 2017 r.I ACa 12/17). Zasady wynikające z art. 233 § 1 KPC są naruszone jedynie wówczas, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. Nieskuteczny jest zatem zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny materiału dowodowego, polegający jedynie na odmiennej interpretacji dowodów zebranych w sprawie, bez jednoczesnego wykazania przy pomocy argumentacji jurydycznej, że ocena dowodów przyjęta przez sąd za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granice swobodnej oceny dowodów (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - I Wydział Cywilny z dnia 27 stycznia 2017 r. I Ca 1930/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 czerwca 2017 r. III AUa 1334/16). Oznacza to, iż konstruowanie zarzutu wadliwości tej oceny nie może polegać na przedstawieniu przez stronę alternatywnej oceny materiału dowodowego potwierdzającej jej twierdzenie (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 maja 2016 r.,III APa 5/16, legalis), jak to czyni apelujący.

Analiza niniejszej sprawy prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co oznacza, iż zarzut apelującego niewłaściwego zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 233 k.p.c., jest bezzasadny en bloc.

Sąd Rejonowy poczynił szerokie rozważania w zakresie podstawy prawnej dochodzonego przez powoda roszczenia, Sąd Okręgowy przypomni więc tylko, iż zgodnie z treścią art. 822 § 1, 2 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Zasada ta doszczegółowiona została w art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych odnośnie szkód powstałych w wyniku zdarzeń komunikacyjnych, zgodnie z którym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Dlatego istotne znaczenie dla ustalenia wysokości szkody, ma również odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego ubezpieczyciela w świetle przepisu art. 361 § 2 KC, statuującego zasadę pełnej kompensacji szkody. Niewątpliwie za stratę należy uznać wszelkie koszty poniesione w związku z zaistniałą szkodą, których poszkodowany nie musiałby ponieść, gdyby szkoda nie zaistniała. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 2004 r. (sygn. akt IV CKN 672/02) zaznaczył zaś, iż utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia lub uszkodzenia stanowi szkodę majątkową, przy czym orzecznictwo oraz doktryna stoją jednoznacznie na stanowisku, że w każdym przypadku poszkodowany ma prawo do wynajęcia pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu uszkodzonego, bez względu na to do jakich celów (prywatnych czy gospodarczych) potrzebny jest mu samochód. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 2004 r. sygn. akt II CK 494/03 podkreślił, iż ponoszenie kosztów najmu pojazdu zastępczego pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym. W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28), która otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego także przez osoby nie prowadzące działalności gospodarczej, Sąd Najwyższy zastrzegł przy tym, że odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje „celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego”. Z tezy i uzasadnienia uchwały wynika jednoznacznie, że Sąd Najwyższy dostrzegał od początku potrzebę utrzymania ochrony interesów poszkodowanego w rozsądnych granicach. Kierując się sformułowanymi tam wskazówkami, należy stwierdzić, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”. Sąd Najwyższy podkreślił, iż w tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego, czy też obowiązek wpłaty kaucji. Tylko więc w sytuacji, gdy istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy), czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty.

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, iż tylko złożenie poszkodowanemu przez ubezpieczyciela prawidłowej oferty zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego, tj. oferty zawierającej elementy umożliwiającej jej adresatowi podjęcie działań w celu minimalizacji szkody, pozwala na uznanie kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości przekraczającej te zaproponowane przez ubezpieczyciela, za niecelowe i ekonomicznie nieuzasadnione, prowadzące do nieuzasadnionego zwiększenia szkody.

Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy na wstępie wskazać należy, iż w świetle poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych nie budzi wątpliwości fakt, iż poszkodowana dokonała zgłoszenia szkody w dniu jej zaistnienia, równocześnie sygnalizując potrzebę udostępnienia pojazdu zastępczego. Pozwany winien więc przedstawić poszkodowanej w porozumieniu z przedsiębiorcą, zajmującym się wynajmem pojazdów, skonkretyzowaną ofertę najmu pojazdu, co umożliwiłoby powodowi (poszkodowanej) dokonanie weryfikacji warunków i ocenę, czy ostatecznie oferta spełnia jego oczekiwania. Pozwany twierdzi co prawda, iż przekazał poszkodowanej ofertę najmu pojazdu zastępczego podczas rozmowy telefonicznej w dniu 1 kwietnia 2022 roku, jednakże tak przekazanej ogólnikowej informacji nie można, w ocenie Sądu, uznać za przekazanie konkretnej, spersonalizowanej oferty najmu pojazdu zastępczego. Podkreślić przy tym należy, iż na pozwanym, jako profesjonaliście, ciąży szczególny obowiązek dochowania wszelkiej staranności w celu należytego wywiązania się z umowy, nie sposób realizacji powyższego obowiązku wymagać jedynie od poszkodowanego. Pamiętać należy, iż to ubezpieczyciel działając w istocie za sprawcę szkody, zajmuje się jej likwidacją i nie może przerzucać tego obowiązku na poszkodowanego.

Co istotne, pozwany ubezpieczyciel, kwestionując w apelacji zasadność zawartej przez poszkodowaną umowy najmu pojazdu zastępczego, neguje w powyższym zakresie własne wcześniej zajęte stanowisko. Wszak bezspornym jest, iż pozwany wypłacił powodowi kwotę 1.608,84 złote brutto, wskazując, iż jest to odszkodowanie ustalone na podstawie faktury nr (...), wystawionej przez powoda z tytułu najmu pojazdu zastępczego na rzecz R. T. w okresie od dnia 12 maja 2022 roku do dnia 15 lipca 2022 roku. Ważne przy tym jest, iż pozwany ubezpieczyciel ustalił wysokość należnego odszkodowania uznając zasadność przyjętej przez powoda stawki w kwocie 134,07 złotych za dobę najmu pojazdu, co potwierdził w toku postępowania przez Sądem I instancji w swoim piśmie procesowym z dnia 22 lutego 2023 roku. W piśmie tym pełnomocnik pozwanego zawnioskował nadto o pominięcie zgłoszonego przez powoda w pozwie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia stawki dobowej z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Zgłoszenie więc w apelacji zarzutów kwestionujących ustalenia Sądu I instancji w powyższym zakresie uznać należy za bezzasadne.

Analizując zarzut apelującego naruszenia prawa procesowego to jest art. 232 k.p.c., w zw. z art. 6 k.c., poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż strona powodowa wykazała rynkowość stawki dobowej najmu przedstawiając umowę najmu, fakturę oraz cenniki innych wypożyczalni, w sytuacji gdy są to jedynie dokumenty prywatne, które pozwana kwestionowała, a także w sytuacji gdy na żadnym etapie pozwana nie uznała stawki 109 zł za dobę najmu, a takie ustalenie sądu ogranicza wprost stronie pozwanej prawo do obrony stanowiska, a jak wynika z pisma pozwanego w toku likwidacji szkody stawka uznana wynosiła 65 zł., stwierdzić należy, iż nie odnosi się do niniejszej sprawy.

Odnosząc się do zakwestionowanego przez pozwanego czasookresu korzystanie z pojazdu zastępczego wskazać należy, iż poszkodowana oddała pojazd do naprawy w dniu 12 maja 2022 roku. W dniu 16 maja 2022 roku w warsztacie dokonano oględzin pojazdu i w dniu 18 maja 2022 roku warsztat, który miał się zająć naprawą przedmiotowego pojazdu, przesłał do pozwanego kosztorys naprawy na kwotę 6.107,48 zł. z prośbą o akceptację, celem rozpoczęcia naprawy. Mimo wielokrotnych prób ustalenia, poprzez kontakt mailowy, czy kosztorys został uznany przez stronę pozwaną, dopiero w dniu 11 lipca 2022 roku pozwany uznał przesłany przez warsztat kosztorys. W tym samym dniu warsztat dokonał zamówienia części zamiennych, które zostały dostarczone w dniu następnym i w dniu 15 lipca 202 roku zakończono naprawę pojazdu. W tym samym dniu zakończono umowę najmu pojazdu zastępczego. Zestawienie powyższych dat jednoznacznie wskazuje, iż zarówno poszkodowana, jak i warsztat, któremu zlecono naprawę pojazdu, dopełnili należytej staranności w postępowaniu likwidacyjnym szkody. Wbrew tezom stawianym przez skarżącego w apelacji, opóźnienie w naprawie pojazdu, a w konsekwencji wydłużony okres najmu pojazdu zastępczego, wynikał wyłącznie z biernego zachowania pozwanego, który przez okres prawie dwóch miesięcy, pomimo wielokrotnego monitowania, nie udzielił odpowiedzi na przesłaną przez warsztat naprawczy kalkulację naprawy. Nie jest przy tym prawdą, jak podnosi apelujący, iż warsztat oczekiwał na wypłatę odszkodowania, warsztat oczekiwał jedynie na potwierdzenie sporządzonej kalkulacji naprawy, a więc de facto uznania odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę. Ponadto, zebrany w sprawie materiał dowodowy w żadnym razie nie potwierdza podnoszonej w apelacji okoliczności, iż warsztat naprawczy już od dnia 23 maja 2022 r. posiadał stanowisko pozwanej w zakresie uznanej wysokości szkody.

Odnosząc się do zarzutu apelacji nieprawidłowego uznania przez Sąd, że po stronie ubezpieczyciela doszło do opieszałości w czynnościach zmierzających do likwidacji szkody, w sytuacji, gdy szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi dopiero w dniu 08.02.2022r. o godz. 23:37:56 , a ubezpieczyciel już w dniu następnym, tj. 09.02.2022r. poinformował poszkodowaną o przyjęciu zgłoszenia szkody oraz wystąpił z pismem do policji o uzyskanie informacji i notatki ze zdarzenia, w dniu następnym (tj. 10.02.2022r.) poinformował poszkodowaną o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracujących z ubezpieczycielem (pomimo że poszkodowana nie zgłaszała w ogóle konieczności skorzystania z pojazdu zastępczego!), Sąd Okręgowy stwierdza, iż powyższego zarzutu nie sposób odnieść do niniejszej sprawy, w której szkoda miała miejsce w dniu 30 marca 2022 roku.

Reasumując, Sąd odwoławczy stwierdza, iż rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe, w tym również w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 1 i 2 k.c..

Dlatego też, Sąd na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację, jako niezasadną.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 p.4 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) tj. z dnia 24 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964) w sprawie opłat za czynności adwokackie i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900 złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.