Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

st. sekr. sąd. Paulina Jarczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 259/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 17 stycznia 2024 r. w sprawie II K 67/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------

---------------

----------------------------------------------------------------------

------------------------

--------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------

-----------------

---------------------------------------------------------------------

------------------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------------

----------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

I. Naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, tj. art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k., poprzez brak rzetelnego i obiektywnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, oraz dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskutek uznania za udowodnione, iż oskarżony popełnił zarzucane mu czyny z własnej winy, mimo iż istnieją w tym zakresie poważne wątpliwości, które rozstrzygnięte zostały na jego niekorzyść, co sprawia, że w niniejszej sprawie wina nie została mu udowodniona, w sposób pewny, nie budzący żadnych wątpliwości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut podniesiony przez oskarżonego okazał się niezasadny, co warunkowało nieuwzględnieniem apelacji.

Sąd Okręgowy nie stwierdził uchybień w procedowaniu Sądu meriti, na które powoływał się skarżący. Sąd Rejonowy oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uczynił to obiektywnie, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, kierując się przy tym wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, nie pozostawiając w sprawie żadnych niedających się usunąć wątpliwości, które mogłyby być rozstrzygane na korzyść oskarżonego.

Jak wynika z treści wniesionego przez oskarżonego środka odwoławczego, skarżący podważa wiarygodność materiału dowodowego w postaci zeznań oskarżycielki posiłkowej oraz świadków P. W. i M. W.. Argumentując swoje stanowisko związane z wadliwością oceny tych depozycji oskarżony podaje fakt, że te osoby pozostają z nim w konflikcie rodzinnym i złożone w sprawie zeznania są ukierunkowane na działanie na jego niekorzyść i nie mogą być brane pod uwagę jako wiarygodne. W dalszej części apelacji, skarżący opisuje szereg okoliczności, które co prawda nie dotyczą przedmiotu zarzuconego mu czynu, jednakże miałyby świadczyć o nieszczerym i złośliwym postępowaniu oskarżycielki posiłkowej względem niego. Na podkreślenie zasługuje to, że poprzez swoje zachowanie oskarżony wypełniał znamiona przestępstwa z art. 244 k.k., godząc tym samym w funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości i postawa oskarżycielki posiłkowej nie miała znaczenia dla ustalenia czy zostały wyczerpane znamiona tego występku co do jego istoty. W polu widzenia należało mieć istniejący w rodzinie konfliktu, przy czym szczególną uwagę należało zwrócić przede wszystkim na okoliczności związane stricte z zarzuconym czynem.

Przy analizie depozycji składanych przez przesłuchanych członków rodziny na względzie trzeba mieć było to, iż nie wolno oceniać wiarygodności zeznań złożonych przez osoby najbliższe, choćby były zainteresowane wynikiem postępowania tylko na podstawie osobistych powiązań i stosunków – czy to pozytywnych, czy też negatywnych i „z góry” oceniając je jako niewiarygodne, bądź zasługujące na wiarę, ponieważ istotą oceny dowodów jest ich treść, a nie pochodzenie (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 lipca 2013 r., II AKa 81/13). Ustalając przebieg wydarzeń z dnia 19 grudnia 2022 r. Sąd Rejonowy słusznie oparł się na zeznaniach oskarżycielki posiłkowej i świadka P. W., albowiem logicznie, konsekwentnie, jasno i korespondując ze sobą opisywały przebieg zdarzenia mającego miejsce w przedsionku domu, kiedy to oskarżony zbliżył się do oskarżycielki posiłkowej na kilka metrów, naruszając tym samym nałożony na niego sądowy zakaz zbliżania się i kierował w jej stronę wulgaryzmy. W wypowiedziach R. W. nie można doszukać się treści, które wskazywałyby na podejmowane przez nią próby celowego oskarżania I. W., zwiększania jego winy, na co trafnie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy. Gdyby oskarżycielka posiłkowa dążyła do celowego, „za wszelką cenę” – jak to określił skarżący, osadzenia go w zakładzie karnym, to skierowałaby wobec niego szereg innych zarzutów, które dotyczyłyby wskazanych przez nią uciążliwości przedsiębranych przez oskarżonego, również o których wypowiadała się przesłuchiwana kurator M. P.. Jeśli chodzi zaś o twierdzenia skarżącego, iż zdarzenie z dnia 12 grudnia 2022 r. nie zostało dostatecznie udowodnione, ponieważ nikt oprócz oskarżycielki posiłkowej nie był świadkiem tego zajścia wskazać należy, że właśnie biorąc pod uwagę, to o czym wspomniano powyżej, ten zarzut należało uznać za chybiony. Na uwadze mieć trzeba, że zasada swobodnej oceny dowodów nie stoi na przeszkodzie dokonywania ustaleń na podstawie relacji jednego świadka, o ile uznanie ich za wiarygodne nie wykracza poza zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego (por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2022 r., II KK 287/22). Taka sytuacja ma właśnie miejsce w niniejszym przypadku, ponieważ oskarżycielka posiłkowa zeznawała szczerze, obiektywnie, logicznie, a jej zeznania korelowały z pozostałym prawidłowo uwzględnionym materiałem dowodowym i zostały słusznie przez Sąd Rejonowy uwzględnione. Na marginesie należało odnieść się również do kwestionowania przez skarżącego prawidłowości uwzględniania przy ocenie dowodów zeznań świadków, którzy nie uczestniczyli bezpośrednio przy konkretnym zdarzeniu. W orzecznictwie powszechnie przyjęte jest stanowisko, iż sytuacja, w której sąd swoje ustalenia opiera również na zeznaniach osób, które nie były bezpośrednimi obserwatorami zdarzeń nie dyskwalifikuje automatycznie wartości dowodowej depozycji, o ile zostały uznane za wiarygodne. Sąd może dokonywać zabezpieczenia i oceny zarówno bezpośrednich jak i pośrednich źródeł dowodowych (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2022 r., II AKa 34/21). Sąd meriti dostatecznie wykazał, który materiał dowodowy został uwzględniony do ustalenia stanu faktycznego w sprawie i w jakim zakresie, podchodząc do tego z należytą uwagą, analizując równocześnie ten przemawiający na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego. Bacząc na powyższe, nie można doszukać się braku obiektywizmu w procedowaniu Sądu. Ustalony zaś stan faktyczny nie uzasadniał zastosowania art. 5 k.p.k., na który powołuje się skarżący, albowiem nie pozostawił niedających się usunąć wątpliwości, które mogłyby być rozstrzygane na korzyść oskarżonego. Pamiętać przy tym należy, że skoro to organ procesowy ma dokonać oceny i w ramach swobodnej oceny dowodów dojść do określonego przekonania, to oczywistym jest, że wątpliwości muszą być powzięte przez sąd orzekający, a nie przez stronę. Samo subiektywne przekonanie strony o istnieniu wątpliwości nie przesądza o naruszeniu zasady in dubio pro reo. Podkreślić należy na koniec, że sam przebieg i okoliczności dokonanych przez oskarżonego naruszeń zakazu zbliżania pozwalają wykluczyć aby doszło do tego przez przypadek, nieintencjonalnie ze strony oskarżonego, a miło być wynikiem zamieszkiwania przez strony w pobliskich domach, czy przy wykonywaniu przez oskarżonego prac przy inwentarzu. Działanie bowiem I. W. nie ograniczało się jedynie do zbliżenia się do pokrzywdzonej na odległość sprzeczną z orzeczonym zakazem i przebywania w takiej odległości przez pewien czas (mimo obiektywnej możliwości natychmiastowego oddalenia się), ale również na kierowaniu do R. W. słów wulgarnych. Gdyby chcieć zarzucać oskarżycielce posiłkowej dążenie do jak najbardziej obciążenia oskarżonego skutkami jego działań, to zapewne zdecydowałaby się na dochodzenie swoich praw w postępowaniu prywatno-skargowym zarzucając oskarżonemu zniewagi.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienie oskarżonego od stawianego mu zarzutu, ewentualnie umorzenie postępowania karnego, z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutu podniesionego przez oskarżonego, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie.

Okoliczności niniejszej sprawy nie uzasadniały oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu jako znikomego i tym samym umorzenia postępowania z uwagi na treść art. 1 § 2 k.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. Oskarżony działał z pełną świadomością posiadanego sądowego zakazu zbliżania się do oskarżycielki posiłkowej na odległość mniejszą niż 20 metrów, który celowo naruszył dwukrotnie, używając jednocześnie wobec niej wulgaryzmów. Pomimo obszernej argumentacji oskarżonego dotyczącej, jego zdaniem, niewłaściwego zachowania oskarżycielki posiłkowej względem niego, uwagę należy zwrócić na to, że popełniając przestępstwo z art. 244 k.k. wystąpił on przede wszystkim przeciwko funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości, choć naruszając również pośrednio dobra oskarżycielki posiłkowej, m.in. poczucie bezpieczeństwa, prywatność. Oskarżony po raz kolejny popełnił przestępstwo na szkodę tej samej pokrzywdzonej nie respektując prawomocnego orzeczenia sądu, które zmierzało do zapewnienia jej spokoju i bezpieczeństwa okazując w ten oczywisty brak poszanowania dla porządku prawnego. Dlatego uznać należało, że brak odpowiedniej sankcji za popełnienie przestępstw będących przedmiotem niniejszego postepowania mógłby stanowić dla niego zachętę do analogicznych zachowań w przyszłości. Z uwagi na powyższe wniosek skarżącego w tym zakresie także nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III.

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., na wniosek pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego I. W. na rzecz oskarżycielki posiłkowej R. W. kwotę 840 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze, wg stawek określonych w § 11 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Ponadto, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 260 zł kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, zgodnie ze stawkami wskazanymi w art. 8 w zw. z art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana