Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Walerczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 415/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 04 marca 2024 r. w sprawie II K 484/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------

---------------

----------------------------------------------------------------------

------------------------

--------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------

-----------------

---------------------------------------------------------------------

------------------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------------

----------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Naruszenie przepisów postępowania karnego tj. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., które miało wpływ na treść orzeczenia, polegające na całkowicie dowolnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie, sprzecznej z prawidłowym rozumowaniem oraz wskazań wiedzy i doświadczeniem życiowym, polegających na daniu bezkrytycznej wiary zeznaniom pokrzywdzonego W. S. oraz wskazanym przez niego świadkom, pomijając treść ich zeznań składanych w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową w Mińsku Mazowieckim sygn. akt 4180-5.Ds.1753.22, gdzie świadkowie opisywali jedynie zdarzenie z dnia 14 czerwca 2022 roku, którego przebieg znali tylko z relacji pokrzywdzonego W. S., całkowicie pomijając okoliczności związane z rzekomymi groźbami wobec pokrzywdzonego i obawą ich spełnienia, jak również pierwszych zeznań pokrzywdzonego, który nie wspominał, że zdarzenia takie miały miejsce, a dopiero w kolejnych swoich zeznaniach wskazywał już na stosowanie gróźb karalnych przez oskarżonego J. Z., jednakże nie wykazywał na czym obawa jego miała by polegać oraz jak na te groźby reagował, również pominięcie dowodów na korzyść oskarżonego w postaci dokumentów wskazujących na inicjowanie różnych postępowań przeciwko oskarżonemu przez pokrzywdzonego, co doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k., w szczególności, że groźby te wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione, co w konsekwencji doprowadziło do uznania oskarżonego J. Z. za winnego popełnienia czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy po zapoznaniu się z aktami postępowania, w świetle złożonego przez prokuratora środka odwoławczego uznał, iż podniesione przez niego zarzuty jako bezzasadne należało odrzucić. Zdaniem Sądu II instancji, Sąd meriti procedował w prawidłowy sposób, właściwie oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zachowując należyty obiektywizm i tym samym uwzględniając przy wyrokowaniu okoliczności będące zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego, co doprowadziło do ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego w sprawie, uzasadniającego przypisaniem oskarżonemu winy za zarzucony mu czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że jak słusznie się przyjmuje w doktrynie i orzecznictwie, przepisów art. 7 czy 410 k.p.k., których naruszenie zarzuca skarżący, nie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Byłoby to w wielu wypadkach w istocie niemożliwe ze względu na wzajemną sprzeczność okoliczności wynikających z różnych dowodów. Odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem oceny okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2022 r., II AKa 376/21). Sąd Okręgowy zgodził się ze sposobem oceny materiału dowodowego jaką przeprowadził Sąd Rejonowy, jak również co do przedstawionej na to argumentacji. Skarżący zaś próbując dopatrzeć się braku konsekwencji w zeznaniach oskarżyciela posiłkowego oraz świadków zeznających na niekorzyść oskarżonego, konfrontował treść ich depozycji złożonych na etapie postępowania przygotowawczego 4180-5.Ds.1753.2022 nadzorowanego przez Prokuraturę Rejonową w Mińsku Mazowieckim z depozycjami złożonymi już przed Sądem. Sąd II instancji nie podzielił wniosków, jakie przedstawił skarżący, albowiem wynikają one wprost z zakresu przeprowadzanych w postępowaniu przygotowawczym czynności oraz jego kierunku. Z akt postępowania przygotowawczego wynika, że prowadzone one było początkowo w sprawie zdarzenia z dnia 14 czerwca 2022 r., w kierunku art. 157 § 1 k.k. – postanowienie o wszczęciu dochodzenia (k. 16 akt 4180-5.Ds.1753.2022). Oskarżyciel posiłkowy zawiadomił o przestępstwie tego samego dnia, tj. 14 czerwca 2022 r., co jednoznacznie wskazuje, że był zaangażowany emocjonalnie w to konkretne zdarzenie. Kolejne przesłuchanie W. S. miało miejsce po dwóch miesiącach od sytuacji z 14 czerwca 2022 r., kiedy to już opisał okoliczności dotyczące gróźb. Zrozumiałym jest to, że jego zeznania były pełniejsze, albowiem złożył je nie będąc pod wpływem silnych emocji, nie był bezpośrednio po scysji z oskarżonym, jak w poprzednim przypadku. Oskarżyciel posiłkowy wypowiadał się już wówczas na temat jego odczuć co do realności gróźb. Odnosząc się do twierdzeń skarżącego należało zauważyć, że z akt postępowania przygotowawczego nie wynika, aby w sprawie byli przesłuchiwani inni członkowie rodziny W. S., za wyjątkiem A. S. – syna, oraz E. Ś. – córki. W związku z kierunkiem prowadzenia dochodzenia, o czym wspomniano już powyżej, świadkowie wypowiadali się co do zasady na okoliczność zdarzenia z dnia 14 czerwca 2022 r., przy czym E. Ś. zasygnalizowała ponadto o innych sytuacjach kierowania gróźb wobec W. S.. Po uchyleniu postanowienia o umorzeniu dochodzenia przeprowadzono dodatkowe czynności, m.in. kolejne przesłuchanie oskarżyciela posiłkowego, które skoncentrowane były na okolicznościach użycia siekiery, albowiem wynikało to z uwag Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim, zawartych w postanowieniu uchylającym. Podczas tego przesłuchania oskarżyciel posiłkowy wypowiedział się m.in. odnośnie korzystania z pomocy psychologa oraz leczenia farmakologicznego z powodu urazu psychicznego. Pozostali świadkowie nie byli wówczas dodatkowo przesłuchiwani. Pełniejsze depozycje świadków oraz oskarżyciela posiłkowego składane w toku postępowania przed Sądem wynikają z tego, że postępowanie toczyło się już konkretnie w kierunku gróźb, przesłuchiwane osoby wypowiadały się i odpowiadały na pytania Sądu w związku z tymi konkretnymi czynami. Sąd zgromadził bogatszy materiał dowodowy, albowiem oprócz osób już przesłuchanych, wezwał ponadto w charakterze świadków E. S. – żonę oskarżyciela posiłkowego oraz sąsiada R. W., którzy nie byli wzywani podczas postępowania przygotowawczego. Przesłuchani na rozprawie świadkowie zeznawali logicznie, ich zeznania wzajemnie ze sobą korespondowały i uzupełniały. Wskazywali oni okoliczności, których byli bezpośrednimi obserwatorami, jak również informowali o sytuacjach, o których dowiedzieli się z relacji oskarżyciela posiłkowego. W tym miejscu podkreślić trzeba, że sytuacja, w której sąd swoje ustalenia opiera również na zeznaniach osób, które nie były bezpośrednimi obserwatorami zdarzeń nie dyskwalifikuje automatycznie wartości dowodowej depozycji, o ile zostały uznane za wiarygodne. Sąd może dokonywać zabezpieczenia i oceny zarówno bezpośrednich jak i pośrednich źródeł dowodowych (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2022 r. II AKa 34/21). Tożsamych założeń nie można również poczynić na podstawie faktu skonfliktowania stron, wyrażającego się m.in. w składaniu wzajemnych zawiadomień do różnych instytucji, jak również nie można z tego następnie wywodzić braku realności obaw u oskarżyciela posiłkowego z powodu kierowanych do niego gróźb. Skarżący powołując się na sprawę II K 470/23 Sądu Rejonowego w Miński Mazowieckim, w której to J. Z. został uznany za winnego czynu z art. 157 § 2 k.k., tj. uderzenia siekierą w głowę W. S. w dniu 14 czerwca 2022 r., przytacza treść uzasadnienia tego orzeczenia, odnoszącą się do poczynionych tam ustaleń związanych z zachowaniem oskarżyciela posiłkowego względem oskarżonego. Nie kwestionując ustaleń Sądu Rejonowego zważyć należy, że stan faktyczny ustala się na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, który jest oceniany przy zastosowaniu zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażonej w art. 7 k.p.k., na gruncie konkretnej sprawy. Stwierdzenia skarżącego są zaś nadinterpretacją, dokonaną na potrzebę poparcia obranego stanowiska, korzystnego dla oskarżonego. W niniejszym postępowaniu świadkowie przesłuchiwani na rozprawie sądowej wskazywali jednoznacznie na okoliczność gróźb kierowanych przez oskarżonego w stronę oskarżyciela posiłkowego oraz ich wpływu na niego, przy czym w zeznaniach zachowywali należytą ostrożność informując Sąd o tym, jakie informacje zaobserwowali bezpośrednio, a które nie. Depozycje opisujące zdarzenia znane z przekazów nie mogą być automatycznie uznawane za niewiarygodne, co było już rozważone powyżej, również w odniesieniu do niniejszej sprawy. Nawiązując do przytoczonego przez skarżącego przedmiotu sprawy II K 470/23 należy zauważyć, że czyn z art. 157 § 2 k.k. miał niewątpliwie wpływ na odbiór realności kierowanych gróźb, gdyż już w pewnym zakresie zostały urzeczywistnione. Analizując zaś znamiona czynu z art. 190 § 1 k.k. na względzie mieć trzeba, że nawet nie jest wymagane, by adresat groźby miał pewność, był przekonany, że zapowiadane zdarzenie faktycznie nastąpi. Wystarczy, że jedynie przewiduje, że groźba może się urzeczywistnić, że liczy się z taką możliwością. Stopień obawy u adresata groźby, równoznaczny z zaistnieniem znamienia skutku przestępstwa określonego w art. 190 § 1 k.k., jest niższy od przekonania o pewności zrealizowania zapowiedzianej groźby. Zostaje on osiągnięty wtedy, gdy zagrożony przewiduje, że groźba może się urzeczywistnić, a więc że nastąpienie zapowiadanego zdarzenia jest realne (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2020 r. III KK 602/19).

W związku z tym, co wykazano powyżej, zarzuty skarżącego należało uznać za nietrafne i tym samym nie uzasadniały przychylenia się do sformułowanego wniosku apelacyjnego.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego J. Z. od popełnienia zarzucanego oraz przypisanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez prokuratora, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie.

Na marginesie wskazać można, że skarżący wnosząc o uniewinnienie oskarżonego powinien zawnioskować o zmianę zaskarżonego wyroku, a nie o jego uchylenie, co wynika z art. 437 k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji, wniesionych na korzyść oskarżonego, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., zgodnie ze stawkami określonymi w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 120 złotych oraz na rzecz oskarżyciela posiłkowego W. S. 840 złotych zwrotu wydatków na ustanowienie pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym, wg stawki wskazanej w § 11 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana