Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Walerczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 417/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 18 marca 2024 r. w sprawie II K 252/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------

---------------

----------------------------------------------------------------------

------------------------

--------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------

-----------------

---------------------------------------------------------------------

------------------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------------

----------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obraza przepisów postępowania karnego, tj. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., która miała wpływ na treść orzeczenia, polegająca na jednostronnej, dowolnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonanej z przekroczeniem przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, przeprowadzonej tylko i wyłącznie na korzyść oskarżonych P. P. i E. P., bez uwzględnienia okoliczności przemawiających na ich niekorzyść, w tym bezpodstawne negowanie wartości dowodowej zeznań świadków, oraz dokonanie oceny materiału dowodowego w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, w konsekwencji czego Sąd uniewinnił oskarżonych P. P. i E. P. od zarzucanego im czynu, podczas gdy szczegółowa analiza zgromadzonych w toku postępowania dowodów we wzajemnym ich powiązaniu z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, prowadzi do wniosku iż oskarżeni P. P. i E. P. dopuścili się zarzucanego im czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Po dokonaniu analizy akt postępowania w świetle złożonego środka odwoławczego Sąd Okręgowy zważył, iż zarzuty podniesione przez oskarżyciela publicznego okazały się niezasadne, wskutek czego apelacja nie została uwzględniona. Poczynione w sprawie rozważania jednoznacznie wskazały, iż Sąd meriti procedował w sposób właściwy, obiektywny, prawidłowo oceniając zebrany materiał dowodowy, który doprowadził do ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego w sprawie i słusznego uniewinnienia oskarżonych E. i P. P. od zarzucanego im czynu.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że jak słusznie się przyjmuje w doktrynie i orzecznictwie, przepisów art. 7 w zw. z art. 410 k.p.k., których naruszenie zarzuca skarżący, nie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Byłoby to w wielu wypadkach w istocie niemożliwe ze względu na wzajemną sprzeczność okoliczności wynikających z różnych dowodów. Odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem oceny okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2022 r., II AKa 376/21). Sąd Okręgowy zgodził się ze sposobem oceny materiału dowodowego, jaką przeprowadził Sąd Rejonowy oraz przedstawioną na to argumentacją.

Do oceny depozycji świadków G. B. i K. C. należało podejść z należytą ostrożnością. Sąd meriti słusznie zwrócił uwagę na czas, jaki upłynął od dnia przeprowadzenia interwencji do terminu realizowania czynności procesowych, przy czym nie można zgodzić się ze skarżącym, że nie miało to wpływu na moc dowodową przedmiotowych depozycji. Argumentując swoje stanowisko skarżący podniósł, że świadek G. B. wypowiada się obszernie na temat posesji oskarżonych oraz stanu zdrowia psa, co miałoby mieć wpływ na wiarygodność złożonych zeznań, jednakże zauważyć trzeba, że ta część zeznań miała swoje odwzorowanie w materiale fotograficznym bądź dokumentacji weterynaryjnej, toteż świadek nie musiał pamiętać tych okoliczności, a mógł je wywieść w znacznej mierze z tego właśnie materiału. Jedna z podstawowych kwestii, która była poruszana w zeznaniach, dotyczyła braku schronienia dla zwierzęcia przed warunkami atmosferycznymi, co stanowi jeden ze wskazywanych przejawów znęcania się nad zwierzęciem - art. 6 ust. 2 pkt 17 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1580 z późn. zm.). Świadek przytaczając wypowiedź oskarżonej o udostępnieniu psu komórki wskazał, iż komórka była zastawiona rowerem oraz zamknięta na kłódkę, podając w wątpliwość możliwość, żeby pies mógłby tam w ogóle wejść (k. 5). Taki stan rzeczy nie jest jednak poparty żadnym innym dowodem, albowiem do zawiadomienia nie dołączono takiego materiału fotograficznego, natomiast jest zdjęcie przewróconej kanapy, które obrazowało jedynie nieład panujący na posesji. Świadek ten nie wskazywał również, aby razem z K. C. zaglądali do wnętrza komórki po ewentualnym zdjęciu zabezpieczenia. Z treści zeznań świadka K. C. wynika zaś, że razem z G. B. „sprawdzali komórkę” i na podstawie tego uznała, że „tam w sumie nie było żadnych warunków na utrzymanie tego psa” (k. 49v). Z ogólnego kontekstu tej wypowiedzi można wywnioskować, że zaglądali oni do komórki, natomiast w świetle zeznań G. B. byłoby to całkowicie niemożliwie. Po pierwsze, brak było zatem konsekwencji w dokumentowaniu przeprowadzanej przez niego interwencji i to w jej istotnej części - było to wybiórcze, po drugie, po skonfrontowaniu z zeznaniami K. C. - prowadzące do wniosku, że w wyniku braku poparcia materiałem fotograficznym, nie ma już pewności co do rzetelności twierdzeń przedstawionych w zeznaniach. Jak można niewątpliwie zauważyć, wbrew stanowisku skarżącego, fakt zamykania psa w komórce nie mógł być wiarygodnie ustalony, z uwagi chociażby na wykluczające się depozycje świadków w tym zakresie i brak innego materiału dowodowego na jego potwierdzenie, toteż implikowanie z tego, że pies był pod opieką oskarżonych, albowiem zamykano go w komórce będącej ich własnością, jest bezpodstawne. Natomiast niespójność w przytaczanych zeznaniach mogła wynikać z upływu czasu, o czym już się wypowiedziano, jak również z dużej ilości spraw, prowadzonych przez G. B. – świadek wskazał, że dziennie prowadzi od kilkunastu do kilkudziesięciu spraw z terenu całej Polski. Logicznym jest, że w przypadku niedostatecznego udokumentowania interwencji (np. brak zdjęć zamkniętej na kłódkę komórki) w chwili jej przeprowadzenia lub niedługo po tym, odtworzenie istotnych okoliczności po upływie dłuższego czasu, przy uczestniczeniu w wielu innych interwencjach w danym okresie, byłoby w zasadzie niemożliwe, co oczywiście wpływa niekorzystnie na wartość dowodową depozycji.

Co najistotniejsze, przyczyną uniewinnienia oskarżonych od zarzuconego im czynu była niemożliwość uznania, iż byli odpowiedzialni za opiekę nad psem, co miałoby wynikać z tego, że byli jego właścicielami. Taki stan rzeczy przedstawiany był jedynie w depozycjach świadków, w których to oboje wskazywali, że mieli to ustalić podczas interwencji. Jak już wykazano wcześniej, te depozycje zawierają w sobie niejasności oraz sprzeczności i nie należy ich przeceniać. W rzeczywistości taki fakt nie wynika bezspornie ani z treści ich rozmowy z oskarżoną, ani z żadnych innych okoliczności, tym bardziej jeśli pies nie znajdował się na posesji, a przy niej. Na marginesie zauważyć można, że podczas opisywanego zdarzenia świadkowie nie zawiadomili Policji, w związku czym Sąd nie dysponował depozycjami funkcjonariuszy, które ewentualnie umożliwiłyby potwierdzenie informacji podawanych przez świadków i przychylenie się do stanowiska skarżącego. Sąd Rejonowy słusznie przyznał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, której wypowiedzi należało oceniać w kontekście całokształtu materiału dowodowego, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy, w świetle właściwie uwzględnionych wyjaśnień, biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy, zarówno te przemawiające na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonych prawidłowo ustalił, że oskarżeni nie byli właścicielami psa i nie byli zobowiązani do sprawowania nad nim opieki. Czynności, które podejmowali względem zwierząt pojawiających się na nieogrodzonej, zajmowanej przez nich posesji, nie skutkują automatycznie uznaniem, że stawali się ich właścicielami bądź przyjmowali na siebie prawny obowiązek sprawowania opieki z innego tytułu. Oskarżona wyjaśniła, iż zwierzęta przychodzą na posesję dobrowolnie za jej synem i często tam zostają, a ona karmiąc swoje zwierzęta, karmi i pozostałe, które tam doszły i nie odeszły. Oceniając ten aspekt należało mieć na uwadze, że biegli psychiatrzy oraz psycholog stwierdzili u P. P. upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym oraz uzależnienie od alkoholu, co skutkowało ograniczeniem w znacznym stopniu jego zdolności rozpoznania znaczenia zarzucanego mu czynu i pokierowania swoim postępowaniem w myśl artykułu 31 § 2 k.k. Z tych ustaleń wynika to, że nie był w pełni świadomy znaczenia swego zachowania również w zakresie interakcji z błąkającymi się zwierzętami, która cechowały się dobrymi intencjami, lecz skutkowały regularnym pojawianiem się zwierząt na posesji oskarżonych. Z treści wyjaśnień oskarżonej wywnioskować można, że oskarżeni nie poczytywali się za właścicieli psa, co do którego toczy się niniejsze postępowanie, albowiem oskarżona wskazała, że mają innego psa i koty, natomiast pozostałe „przychodzą z ulicy”, „chodzą gdzie chcą”, a więc świadomie kategoryzuje je, co ma wpływ choćby na poczucie ciążącego obowiązku opieki. Negatywnie należy odpowiedzieć zdaniem Sądu Okręgowego na pytanie, czy skoro pies od pewnego czasu pozostawał przy posesji oskarżonych, bo tam dostawał jeść, oznacza to, że stał się ich psem – z wszelkimi tego następstwami prawnymi. Sam fakt dokarmiania błąkających się zwierząt i przy tym wytwarzania uczucia przywiązania się do miejsca bądź ludzi, nie rodzi w ocenie Sądu Okręgowego obowiązku opieki w szerszym zakresie, w sensie prawnym, z sankcjami karnymi w przypadku niewywiązywania się z niej. Nawet jeśli w szerszym aspekcie można byłoby oczekiwać, by bezdomnym zwierzętom udzielać nie tylko jedzenia i wody, ale wszelkiej potrzebnej opieki, w tym weterynaryjnej, kosmetycznej itd., nie można jednak wymagać od ludzi empatycznych, by skoro pomagają w jednym aspekcie, to muszą (pod groźbą kary) pomagać w każdym innym – albo nie pomagać wcale. Ewentualna negatywna ocena takiego zachowania tylko częściowego mogłaby mieć miejsce jedynie w aspekcie etycznym.

Z uwagi na powyższe ustalenia, rozważania na temat dołączonej do akt sprawy dokumentacji weterynaryjnej jest kwestią drugorzędną, przy czym można przyznać rację Sądowi meriti, iż w przypadku tego dokumentu należało zachować pewną dozę ostrożności, ponieważ na jego podstawie nie można chociażby jednoznacznie ustalić jakiego psa dotyczy badanie. Ponadto, wątpliwości budzi również odległa data pobrania materiału do badań, natomiast upatrywanie przyczyny tego w złej kondycji psa, jest jedynie domniemywaniem, albowiem takie przeciwskazania nie wynikają z żadnego wiarygodnego dowodu.

W związku z tym, co wykazano powyżej, zarzuty skarżącego należało uznać za nietrafne i tym samym nie uzasadniały przychylenia się do wniesionej apelacji.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim II Wydział Karny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez prokuratora, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III.

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie w mocy wyroku uniewinniającego, Sąd Okręgowy stwierdził, że koszty procesu ponosi Skarb Państwa oraz zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. M. 1033,20 zł (w tym 193,20 zł podatku VAT) za obronę oskarżonego P. P. z urzędu w postępowaniu odwoławczym, wg stawki wskazanej w § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości co do obojga oskarżonych

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana