Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 października 2021 roku Sąd Rejonowy w Łowiczu

w sprawie z powództwa (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą
w B. przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W. o zapłatę

1.  zasądził od Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. kwotę 14.800 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądził od Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. tytułem kosztów procesu kwotę 1.059,02 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

3.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

4.  zwrócił (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. zaliczkę w kwocie 1.200 zł uiszczoną w dniu 12 listopada 2020 r. zaksięgowaną pod poz. 500067052281;

5.  zwrócił Towarzystwu (...) z siedzibą w W. kwotę 197,06 zł z zaliczki w kwocie 1200 zł uiszczonej w dniu 3 listopada 2020 r. zaksięgowanej pod poz. 500066683530.

Apelacja od wydanego w sprawie rozstrzygnięcia wniósł pozwany zaskarżając zapadły wyrok, w zakresie punktu 1. w części tj. ponad kwotę 8.880 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia 30.08.2019 r. do dnia zapłaty oraz pkt 2., obejmującego koszty procesu.

Apelujący zarzucił orzeczeniu:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez nieuwzględnienie całości materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie,
w tym przede wszystkim faktu, iż:

-

zlecenie przez poszkodowaną G. O. naprawy pojazdu nie było uzależnione od uzyskania przez nią odszkodowania za naprawę pojazdu i J. (...), ponieważ mimo uzyskania odszkodowania w wysokości 59.132,36 zł w dniu 12.07.2019 r. naprawa była wykonywana dopiero w styczniu 2020 r. oznacza to, że uzyskanie odszkodowania nie miało także wpływu na okres najmu,

-

jak wynika z zeznań syna poszkodowanej świadka P. O., złożonych w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Zgierzu (I C 2681/19) uszkodzony pojazd J. (...) nie został naprawiony jeszcze w styczniu 2020 r.

-

w czasie najmu pojazdu zastępczego pojazd w ogóle nie był naprawiany,

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 232 k.p.c. z art. 6 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie polegające na:

-

przyjęciu przez Sąd I instancji, że powódka wykazała, iż koszt najmu pojazdu zastępczego na okres 40 dni był celowy i ekonomicznie uzasadniony,

podczas gdy,

--

-

powódka nie wykazała, że w okresie korzystania z pojazdu zastępczego w ogóle była wykonywana naprawa pojazdu J. (...),

-

powódka nie wykazała jak długo trwała naprawa pojazdu J. (...), o ile była zlecona w czasie trwania najmu,

-

powódka nie wykazała dlaczego najem trwał 40 dni, skoro wg biegłego powinien wynieść 8 dni (6 dni technologiczny czas naprawy + 2 dni czynności zdawczo-odbiorcze),

-

powódka nie wykazała czy istniały uzasadnione przyczyny wydłużonej naprawy, mogącej mieć wpływ na ewentualne wydłużenie najmu,

konsekwencją nie wykazania przez stronę , powodowa tych okoliczności powinno być przyjęcie/hipotetycznego okresu najmu, w którym możliwe było wykonanie naprawy,

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 2 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie polegające na uznaniu przez Sąd I instancji, że:

-

celowy i ekonomicznie uzasadniony był najem pojazdu zastępczego przez 40 dni, zamiast 24 dni od 05.06.2019 r. (dzień szkody) do dnia 28.06.2019 r.,

podczas, gdy Sąd powinien uwzględnić następujące okoliczności;

--

-

zlecenie przez poszkodowaną G. O. naprawy pojazdu nie było uzależnione od uzyskania przez nią odszkodowania za naprawę pojazdu J. (...), ponieważ mimo uzyskania odszkodowania w wysokości 59.132,36 zł w dniu 12.07.2019 r. naprawa była wykonywana dopiero w styczniu 2020 r. Oznacza to, że uzyskanie odszkodowania nie miało także wpływu na okres najmu,

-

jak wynika z zeznań syna poszkodowanej świadka P. O., złożonych w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Zgierzu (I C 2681/19) uszkodzony pojazd J. (...) nie został naprawiony jeszcze w styczniu 2020 r..

-

w czasie najmu pojazdu zastępczego pojazd w ogóle nie był naprawiany.

W związku z tak postawionymi zarzutami skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 8.880 zł wraz ustawowymi odsetkami od 30.08.2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu za I instancję oraz za II instancję według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację wniesioną przez pozwanego, powód wniósł oddalenie w całości apelacji pozwanego oraz o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego była bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wyrok Sądu Rejonowego w zaskarżonej części jest prawidłowy. Podniesione przez apelującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Przede wszystkim podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie mógł zostać uznany za skuteczny. Należy wskazać, że zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04, LEX nr 174185), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r., I ACa 180/08, LEX nr 468598).

Takiego działania skarżącego zabrakło w rozpoznawanej sprawie, niezasadne są zarzuty naruszenia zarówno art. 233 § 1 k.p.c.. Podniesione przez pozwanego zarzuty dotyczą przede wszystkim kwestii, czy w ocenie skarżącego powód powinien niezwłocznie przystąpić do bezgotówkowej naprawy uszkodzonego pojazdu J. (...) o nr rej (...), co miałoby prowadzić do skrócenia okresu najmu pojazdu zastępczego. Z powyższą argumentacją nie sposób się zgodzić, skarżący całkowicie pomija fakt, że naprawa uszkodzonego pojazdu nigdy nie może zostać rozpoczęta natychmiast po zdarzeniu, albowiem przed przystąpieniem do naprawy konieczne jest dokonanie oględzin uszkodzonego pojazdu, serwis naprawczy sporządza kosztorys naprawczy, który następnie jest weryfikowany przez ubezpieczyciela i musi być przez niego zaakceptowany. Dopiero wówczas przystąpienie do naprawy jest możliwe. W tym miejscu wymaga podkreślania, że okres najmu pojazdu zastępczego podlegający refundacji odpowiada okresowi koniecznemu i niezbędnemu do naprawy pojazdu. Powyższe nie może być utożsamiane z okresem, jaki zajęłaby naprawa pojazdu, gdyby rozpoczęła się bez uwzględnienia stosownego czasu na wszelkie procedury związane z likwidacją szkody z ubezpieczenia OC, w tym m.in. bez czekania na decyzję ubezpieczyciela. Wreszcie należy podkreślić, że trudno oczekiwać, by poszkodowany, nie mając pewności co do możliwości i terminu uzyskania odszkodowania za powstałą szkodę, podjął decyzję o rozpoczęciu naprawy pojazdu. Co więcej w orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd, że obowiązek wypłaty sumy pieniężnej potrzebnej do naprawienia szkody majątkowej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od dokonania przez poszkodowanego naprawy doznanej przez niego szkody (przywrócenia stanu poprzedniego), a nawet od tego, czy w ogóle ma on zamiar ją naprawić. Tym samym fakt wykonania naprawy pojazdu dopiero w styczniu 2020 roku, pozostaje bez znaczenia dla oceny zasadności najmu pojazdu przez 40 dni, w sytuacji, gdy zakończenie najmu nastąpiło w dniu 15 lipca 2019 r., a więc niezwłocznie po wypłacie odszkodowania przez ubezpieczyciela.

Z powyższych względów całkowicie bezpodstawne pozostają podniesione przez skarżącego zarzuty dotyczącego tego, że naprawa pojazdu marki J. (...) odbyła się dopiero kilka miesięcy po powstałej szkodzie, albowiem poszkodowana w ogóle nie miała obowiązku przeprowadzać naprawy. Co za tym idzie, jako niezasadne jawią się również podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.p.c..

Mając powyższe okoliczności na uwadze za niezasadne również należało uznać podniesione zarzuty naruszenia prawa materialnego, w szczególności zarzutu naruszenia art. 361 k.c. w zw. art. 354 § 2 k.c..

W orzecznictwie nie ulega wątpliwości, że koszty poniesione przez poszkodowanego z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego są normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. z uwagi na niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poniesione zostały koszty związane z wynajmem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Postulat pełnego odszkodowania przemawia bowiem za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek uszkodzenia lub zniszczenia. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r. III CZP 14/97 OSNC 1997/8/103). W orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego (...) obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego i nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 t., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28 ). Wskazać także należy, że jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmują okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 r., II CK 494/03, Biul.SN 2005/3/11). Należy podkreślić, że uprawnienie do wynajmu pojazdu zastępczego przysługuje poszkodowanemu, co do zasady przez czas rzeczywistej naprawy pojazdu, który nie ogranicza się do czasu niezbędnego do dokonania samej technologicznej naprawy. Jak zostało wskazane powyżej, Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 05/11) podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie okresu najmu przy szkodzie częściowej w pojeździe, w którym ponoszone wydatki są celowe i ekonomicznie uzasadnione oraz podlegają naprawieniu przez sprawcę szkody lub jego ubezpieczyciela. W wyroku z dnia 26 listopada 2011 r. (sygn. akt V CKN 1397/00) Sąd Najwyższy wskazał, że „skoro samochód mógł zostać naprawiony, to poszkodowany może w zasadzie żądać od zakładu ubezpieczeń zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych jedynie w okresie naprawy samochodu”. Dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego uzasadnia wniosek, że celowymi i ekonomicznie uzasadnionymi wydatkami na najem pojazdu zastępczego są koszty najmu ponoszone w okresie koniecznym do przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu z tym, że należy podkreślić, iż okres ten nigdy nie jest równy temu, ile wynosi sam technologiczny czas naprawy pojazdu, albowiem podczas szacowania rzeczywistego czasu naprawy pojazdu należałoby uwzględnić takie czynniki jak: zgłoszenie szkody do zakładu ubezpieczeń, przyjęcie pojazdu do naprawy przez warsztat naprawczy, oględziny przednaprawcze ubezpieczyciela, korespondencja pomiędzy ubezpieczycielem, a serwisem naprawczym dotycząca kwalifikacji uszkodzeń, czas oczekiwania na części, dostarczenie do serwisu naprawczego kalkulacji naprawy ubezpieczyciela, akceptacja kosztów naprawy pojazdu w przypadku kosztorysu warsztatu naprawczego, aż wreszcie decyzja ubezpieczyciela.

W sytuacji zaś, gdy uszkodzenia powstałe w pojeździe poszkodowanej nie uniemożliwiały poruszania się po drodze publicznej, należy uznać że poszkodowana była uprawniona do wynajmu pojazdu zastępczego przez pełen okres 40 dni. Poszkodowana nie musiała dysponował środkami finansowymi na przeprowadzenie naprawy samochodu, miała prawo oczekiwać na decyzję pozwanego ubezpieczyciela w przedmiocie wypłaty odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu, co miało miejsce dopiero w dniu 12 lipca r., a przez ten czas auto znajdowało się w warsztacie i nie było użytkowane.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy oddalił wniesioną przez pozwanego apelację, na podstawie art. 385 k.p.c., jako całkowicie bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 265.) zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.