Poznań, dnia 04 lipca 2024r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu w Wydziale III Karnym w składzie:
Przewodniczący: sędzia Izabela Dehmel
Protokolant: Nicola Kokocińska
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań – Stare Miasto w Poznaniu Michała Strzeleckiego
po rozpoznaniu w dniach 30.09.2022r., 09.11.2022r., 03.01.2023r., 11.09.2023r., 13.06.2024r. i 20.06.2024r. na rozprawie
sprawy:
1. M. M. zd. B.
córki J. i H. zd. (...)
ur. (...) (...) r. w P.
oskarżonej o to że:
I. w okresie od 4.08.2000r do 26.02.2001 w P. kierowała działalnością D. O. (1), A. R. (1), Ł. W. i J. K. (1) i w warunkach przestępstwa ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do zagarnięcia kwoty 10.033.345 zł w ten sposób, że polecała dokonanie nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu różnych kwot z rachunków depozytowych firm i osób prywatnych na rachunki firm i osób prywatnych posiadających zadłużenie wobec banku w celu ukrycia wysokości zadłużeń i straty banku i tak:
- w dniu 4.08.2000r poleciła dokonać A. R. (1) przeksięgowania kwoty 2.024.176,28 zł z rachunku wkładu terminowego K. S. (1) na rachunek osobisty, a następnie kwotę 2.000.000 zł przeksięgować na rachunek M. K. (1).
- w dniu 29.09.2000 poleciła przeksięgować kwotę 3.100.000zł z rachunku depozytowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1).
- w dniu 29.09.2000 r. poleciła przeksięgować kwotę 3.100.000 zł z rachunku depozytowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1).
- w dniu 29.09.2000 r. poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 30.09.2000 r. poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 2.043.251,13 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek B. M. (1).
- w dniu 12.10.2000 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 2.1000.000 zł z rachunku wkładu terminowego K. i E. R. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 14.11.2000 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 1.5000.000 zł i 1.670.779,5 zł z rachunku W. K. na rachunek M. G. (1) i G. P. (1) w Banku (...) S.A. I O/P..
- w dniu 29.11.2000 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 472.000 z rachunku terminowego W. K. na rachunek osobisty W. R. (1).
- w dniu 12.12.2000 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwoty 400.000 zł i 100.000 zł z rachunku Młyn (...), G. na rachunek G. P. (1) w (...) S.A. I O/P..
- w dniu 12.12.2000 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 231.000 zł z rachunku Młyn (...), (...) na rachunek terminowy W. K..
- w dniu 5.01.2001 r. poleciła przeksięgować kwotę 1.200.000 zł i 1. 500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. G. (1) i G. P. (1) w banku (...) S.A. I O/P..
- w dniu 10.01.2001 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwoty 1.000.000 zł i 100.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek w kwocie 1.000.000 zł w (...) w W. na wykup wierzytelności, a kwotę 100.000 zł na rachunek Spółki (...) w Ł. w (...)/ Ł..
- w dniu 02.02.2001 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 200.000 zł z rachunku terminowego K. N. na rachunek (...).
- w dniu 07.02.2001 r. poleciła Ł. W. przeksięgować 3 kwoty 350.000 zł z rachunku G., (...) Młyn (...) na rachunek W. K., 870.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K. na rachunek M. G. (1) w Banku (...) S.A. IO/P..
- w dniu 26.02.2001 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 380.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek W. K..
- w dniu 26.02.2001 r. poleciła Ł. W. z rachunku W. K. kwoty 300.000 zł na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A. IO/P..
- w dniu 26.02.2001 r. poleciła Ł. W. przeksięgować kwotę 65.000 zł z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1).
- w dniu 08.01.2001 r. poleciła J. K. (2) wystawić notę memoriałową i przeksięgowała kwotę 450.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K..
- w dniu 08.01.2001 r. poleciła J. K. (2) przeksięgować kwotę 450.000 zł z rachunku W. K. na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A. I O/P..
- w dniu 23.02. (...). poleciła J. K. (2) przeksięgować kwotę 162.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek terminowy Spółki (...), a następnie przekazano na konto Spółki w Banku (...)/P. tytułem odsetek i spłaty kapitału.
- w dniu 20.10.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgowanie kwoty 3.100.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 20.10.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku G., (...) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 10.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.1000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 10.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 350.000 zł z rachunku Kopalni (...) na rachunek W. K..
- W dniu 10.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 694.589,04 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 14.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 694.589,04 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 15.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 200.000 zł z rachunku Kopalni (...) na rachunek W. K..
- w dniu 20.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.100.000 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek firmy (...) - K.E. R..
- w dniu 20.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 25.252,12 zł z rachunku W. K. na rachunek K. i E. R. (1).
- w dniu 21.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 561.379,31 zł z rachunku W. K. na rachunek Kopalni (...).
- w dniu 27.11.2000 r. poleciła D. O. (1) dokonać 3 operacji na kwoty 3.000.000 zł przeksięgowano z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...), 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...), (...) 100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...).
- w dniu 08.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 330.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek W. D. (1).
- W dniu 11.12.2000 r. poleciła D. O. przeksięgować kwoty: 3.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek K. i E. R. (1), 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek K. i E. R. (1), 3.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) K. i E. R. (1).
- w dniu 11.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 38.136,98 z rachunku (...), (...) na rachunek K. i E. R. (1).
- w dniu 12.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwoty 600.000 zł z rachunku (...)/ (...) na rachunek K. i E. R. (1) kwoty 500.000 zł z rachunku (...) na rachunek K. i E. R. (1)
- w dniu 21.12.2000 roku poleciła D. O. (1) przeksięgować kwoty: 2.000.000. zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek Spółki (...), 1.5000.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek Spółki 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek Spółki (...) 45.458,90 zł z rachunku Młyn (...) na rachunek Spółki (...).
- w dniu 22.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować z rachunku (...) kwotę 2.000.000 zł na rachunek K. i E. R. (1).
- w dniu 22.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 26.208, 96 zł z rachunku (...), (...) na rachunek K. i E. R. (1).
- w dniu 27.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł na rachunek W. K. z rachunku spółki (...).
- w dniu 28.12.2000 r. poleciła D. O. (1) dokonać przeksięgowania kwot: 1.5000.000 zł z rachunku M. B., na rachunek M. U. (1), 1.000.000. zł z rachunku Spółki (...) na rachunek (...), (...), 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...), (...),74.000 zł z rachunku M. B. na rachunek B. M. (1), 90.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek (...).
- w dniu 29.12.2000 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwoty 2.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 29.12.2000 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwoty 2.000.000 zł z rachunku Urzędu Marszałkowskiego na rachunek Spółki (...).
- w dniu 02.01.2000 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K., 2.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Urzędu Marszałkowskiego.
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek W. K.,, 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek W. K., 535.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K., 200.000 zł z rachunku K. N. na rachunek W. K., 43.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek W. K..
- w dniu 09.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwoty 1.500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1), 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J..
- w dniu 10.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 z rachunku firmy (...) na rachunek B. M. (1), 100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek B. M. (1).
- w dniu 11.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 47.014,45 zł z rachunku W. K. rachunek K. S. (1).
- w dniu 12.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 20.827,40 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1).
- w dniu 16.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 1.972,60 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J..
- w dniu 17.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 201.042,78 zł z rachunku W. K. na rachunek K. N..
- w dniu 18.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 20.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek Spółki (...), 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek Spółki (...) 950.000 zł z rachunku M. P. na rachunek Spółki (...), 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek spółki (...), 2.348,63 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 24.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 20.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 25.01.2001 r. poleciła przeksięgować D. O. (1) kwotę 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek (...), 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek C. J., 950.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek M. P..
- w dniu 30.09.2000 r. poleciła D. O. (1) akceptować i przedłożyć do realizacji przelew w kwocie 524,85 zł z rachunku B. M. (1) na konto G. B. (...).
- w dniu 12.10.2000 r. poleciła D. O. (1) akceptować i przedłożyć do realizacji notę księgową na kwotę 100.000 zł z rachunku M. W. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 20.11.2000 r. poleciła D. O. (1) akceptować notę i przedłożyć do realizacji na kwotę 3 446,12 zł z rachunku osobistego W. K. na rachunek W. K..
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) akceptować noty i przedłożyć do realizacji w kwotach 1.033.600 zł i 1.026.250 zł z rachunku osobistego W. K. na rachunek terminowych wkładów dewizowych W. K. działając tym na szkodę Banku (...)/P., Spółki z . o. o. Tarpan, (...), (...), (...), C. J., E. i K. R. (1), M. U. (2), K. N., M. P., W. K., Urzędu Marszałkowskiego M. B., Kopalni (...).
tj. o przestępstwo z art. 18§ 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.
II. w okresie od 13.08.1999 r. do 28.09.2000 r. w P. działając w warunkach przestępstwa ciągłego, będąc zobowiązana jako dyrektor Banku (...) do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku poprzez niedopełnienie ciążących na niej obowiązków i przekroczenia udzielonych uprawnień polegających na niewłaściwym sprawdzeniu kondycji finansowej firm i osób prywatnych, zaniechaniu zbadania zdolności kredytowej i realności finansowych przedsięwzięć oraz wbrew zasadom terytorialności zawierania kredytów zawarła 11 umów kredytowych i tak:
- w dniu 13.08.1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z W. R. (2) na kwotę 350.000 zł
- w dniu 17.01.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z W. R. (1) na kwotę 770.000 zł.
- w dniu 08.05.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z M. W. (2) na kwotę 550.000 zł
- w dniu 08.05.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z M. G. (2) na kwotę 550.000 zł
- w dniu 09.05.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) ze S. Z. (1) na kwotę 550.000 zł.
- w dniu 15.05.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z B. M. (1) na kwotę 1.000.000 zł.
- w dniu 02.05.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 5.000.000 zł z przeznaczeniem na zakup urządzeń rolniczych.
- w dniu 19.05.2000 r zawarła umowę kredytową o nr (...) z A. i J. T. na kwotę 900.000 zł.
- w dniu 17.09.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) ze Spółką (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki.
- w dniu 17.09.1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) ze
Spółką (...) na kwotę 2.250.000 zł z przeznaczeniem na zakup zbóż.
- w dniu 17.09.1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na zapłatę podatku Vat od umów leasingowych
bez przyjęcia należytego zabezpieczenia kredytów na skutek czego powstała strata w kwocie 16.870,00 zł na szkodę Banku (...).
tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
III. w okresie od 11.06.1999 r. do 29.02.2000 r. w P. kierowała działalnością G. K. Naczelnikiem Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji oraz W. S. - zastępcy dyrektora Banku (...), w warunkach przestępstwa ciągłego poleciła zawierać umowy kredytowe oraz dokonywać pozytywnych ocen wniosków kredytowych z naruszeniem zasad kredytowania poprzez pominięcie dokonania ocen zdolności kredytowych, realności finansowanych przedsięwzięć oraz kondycji finansowych firm (...), (...) i A.” i tak:
- w dniu 10.06.1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...)/i/K/99 z firmą (...) na kwotę 483.200 zł z przeznaczeniem na zakup ciągnika i maszyn rolniczych.
- w dniu 21.06.1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 483.200 zł na zakup ciągnika i urządzeń rolniczych.
- w dniu 10.11.1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 1.000.000 zł na bieżące finansowanie firmy.
- w dniu 06.12.1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę nr (...) na kwotę 4.000.000 zł z firmą (...) na zakup zbóż.
- w dniu 12.12.1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...)/I/K z firmą (...) na kwotę 768.000 zł z przeznaczeniem na budowę stacji paliw.
- w dniu 02.02.2000 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...)/P/OO z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie firmy.
- w dniu 29.02.2000 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową z firmą (...) o nr 63/55/I/OO/B/K/00 z przeznaczeniem na bieżące finansowanie firmy.
- w dniu 30.08.1999 r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny akceptacji wniosku Spółki (...) o udzielenie kredytu w kwocie 4.000.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki.
- w dniu 10.09.1999 r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny akceptacji wniosku (...) Spółki (...) leasing w kwocie 2.250..000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż.
- w dniu 10.09.2000 r poleciła G. K. dokonanie pozytywnej oceny i akceptacji wniosku (...) Spółki (...) leasing” w kwocie 1.000.000 zł na zapłatę podatku Vat od umów leasingowych.
- w miesiącu listopadzie 1999 r. poleciła dokonanie oceny i akceptacji wniosku (...) Spółki (...) w kwocie 1.000.000 zł- a następnie poleciła zawarcie umowy kredytowej z 10.11.1999 r na bieżącą działalności spółki.
- w miesiącu grudniu 1999 r. poleciła G. K. dokonać oceny pozytywnej i akceptacji wniosku (...) Spółki (...), a następnie poleciła zawrzeć umowę kredytową z dnia 06.12.1999 zł na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na zakup zbóż.
- w dniu 21.12.1999 r. poleciła G. K. zawrzeć umowę kredytową o nr (...)/IK z firmą (...) w kwocie 768.000 zł na budowę stacji paliw.
- w dniu 02.02.2000 r. poleciła G. K. zawrzeć umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie firmy.
- w dniu 29.02.2000 r. poleciła G. K. zawrzeć umowę kredytową z firmą (...) o nr 63/55/I/00/B/00 z przeznaczeniem na bieżące finansowanie firmy
przy pominięciu realnego zabezpieczenia kredytów na skutek czego powstała strata w kwocie 19.938.000 zł na szkodę Banku (...).
tj. o przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
IV. w dniu 06.06.2000 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu z A. R. (1) zagarnęła kwotę 2.497,78 zł z rachunków przychodów Banku (...) Oddział w P. w ten sposób, że podpisały 3 polecenia przelewów na w/w kwotę stanowiącą prowizję od kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1), a następnie przelały ją na rachunek W. R. (1), z którego na podstawie dwóch poleceń przelewów na kwotę 1100 zł przelały na konto przychodów banku powyższą kwotę działając na szkodę Banku (...)/P..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.
V. w dniu 07.09.2000 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu z A. R. (1) zagarnęły kwotę 1.472.388,66 zł z rachunku depozytowego M. B. w ten sposób, że podpisały polecenie przelewu na w/w kwotę i przekazały na rachunek M. K. (2) działając tym na szkodę Banku (...)/P. i M. B..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
2. A. R. (1) zd. Z.
córki S. i M. zd. R.
ur. (...) w P.
oskarżonej o to że:
VI. w okresie od 04.08.2000 r. do 30. 09.2000 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu z M. M. i D. O. (1), J. K. (2), Ł. W. w warunkach przestępstwa ciągłego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do zagarnięcia kwoty 10.033.345 zł w ten sposób, że wykonywała i polecała dokonać nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu różnych kwot z rachunków depozytowych różnych firm i osób prywatnych na rachunki osób fizycznych na rachunki osób i firm posiadających zadłużenia wobec Banku (...)/ P. w celu ukrycia zadłużenia i strat banku i tak:
- w dniu 04.08.2000 r. akceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 2.024.176,28 z rachunku wkładu terminowego K. S. (1) na rachunek osobisty, a następnie kwotę 2.000.000 zł przeksięgowała na rachunek M. K. (1).
- w dniu 29.09.2000 r. akceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 3.100.000zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1).
- w dniu 29.09.2000 r. akceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 29.09.2000 r. akceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 89.577,48 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 30.09.2000 r. akceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 2.043.251,13 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek B. M. (1)
działając tym na szkodę (...) Oddział P..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.
VII. w dniu 06.06.2000 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu z M. M. zagarnęła kwotę 2.497,78 zł z rachunku (...)/ P. w ten sposób, że podpisała 3 polecenia przelewu na w/w kwotę stanowiącą prowizję od kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2), S. i B. M. (1), a następnie przelały ją na rachunek W. R. (1), z którego na podstawie dwóch poleceń przelewów na kwotę 1.100 zł przelały na konto przychodów banku działając na szkodę (...)/P..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.
VIII. w dniu 07.09.2000 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu M. M. zgarnęła kwotę 1.472.388,66 zł z rachunku depozytowego M. B., w ten sposób, że podpisały polecenie przelewu na w/w i przekazały na rachunek M. K. (1) działając tym na szkodę (...)/P. i M. B..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
IX. w okresie od 08.05.2000 r. do 15.05.2000 r. w P. działając w warunkach przestępstwa ciągłego będąc zobowiązana jako Naczelnik Wydziału Współpracy z Klientem Detalicznym do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...)/ P. poprzez niedopełnienie obowiązków i przekroczenie udzielonych uprawnień polegających na niewłaściwym sprawdzaniu zdolności kredytowej zawarła 4 umowy kredytu gotówkowego i tak:
- w dniu 08.05.2000 r. zawarła umowę kredytu gotówkowego o nr (...) na kwotę 550.000 zł z M. W. (2).
- w dniu 08.05.2000 r. zawarła umowę kredytu gotówkowego o nr (...) na kwotę 550.000 zł z M. G. (3).
- w dniu 09.05.2000 r. zawarła umowę kredytu gotówkowego o nr (...) na kwotę 550.000 zł ze S. Z. (1).
- w dniu 15.05.2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) na kwotę 1.000.000 zł z B. M. (1)
powodując tym straty w kwocie 2. 650.000 zł na szkodę (...)/P.
tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
3. D. O. (1)
syna R. i E. zd. M.
ur. (...) w P.
oskarżonego o to że:
X. w okresie 30.09.2000 r. do 25.01.2001 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu z M. M., A. R. (1), J. K. (2) i Ł. W. w warunkach przestępstwa ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do zagarnięcia kwoty 10.033.345 zł w ten sposób, że dokonywał nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu różnych kwot z rachunków depozytowych różnych firm i osób prywatnych na rachunki osób i firm posiadających zadłużenie wobec Banku (...)/P., w celu ukrycia wysokości zadłużenia i straty banku i tak:
- w dniu 30.09.2000 r. dokonał akceptacji i wystawienia noty księgowej na kwotę 524,85 zł celem przeksięgowania jej z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek Spółki (...).
- w dniu 12.10.2000 r. dokonał akceptacji i wystawienia noty księgowej na kwotę 100.000 zł celem przeksięgowania jej z rachunku M. W. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 20.10.2000 r. dokonał przeksięgowania kwoty 3.100.000zł z rachunku terminowego (...) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 20.10.2000 r. dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. R. (1).
- w dniu 10.11.2000 r. przeksięgował kwoty 2.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek W. K..
- w dniu 10.11.2000r. przeksięgował kwotę 350.000 zł z rachunku Kopalni (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000 r. przeksięgował kwotę 694.589,042 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 14.11.2000 roku przeksięgował kwotę 26.190, 55 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 14.11.2000 r. dokonał akceptacji noty księgowej na kwotę 1.5000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. G. (1) w Banku (...)/P. i na kwotę 1.670.779,59 zł na rachunek G. P. (1) w Banku (...)/P..
- w dniu 15.11.2000 r. przeksięgował kwotę 2.000.000 zł z rachunku Kopalni (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 20.11.2000 przeksięgował kwotę 2.100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek firmy (...) K. R. (1).
- w dniu 20.11.2000 r. zaakceptował i wystawił notę księgową na kwotę 3.446,12 zł celem przeksięgowania jej z rachunku W. K. na rachunek osobisty W. K..
- w dniu 20.11.2000 r. przeksięgował kwotę 25.252,12 zł z rachunku W. K. na rachunek K. i E. R. (1).
- w dniu 21.11.2000 r. przeksięgował kwotę 561.379 zł z rachunku W. K. na rachunek Kopalni (...).
- w dniu 27.11.2000 r. przeksięgował kwotę 3.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na konto (...), (...).
- w dniu 29.11.2000 r. wystawił i zaakceptował notę księgową na kwotę 472.000 zł celem przeksięgowania jej z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1).
- w dniu 08.12.2000 r. przeksięgował kwotę 330.000 zł rachunku (...), (...) na rachunek W. D. (1)
- w dniu 11.12.2000 r. przeksięgował kwotę 3.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek K. i E. R. (1) kwotę 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek K. i E. R. (1) na rachunek C. K..E. R..
- w dniu 12.12.2000 r. przeksięgował kwoty 600.000 zł z rachunku (...) , (...) na rachunek K.E. R., 500.000 zł z rachunku (...) na rachunek K.E. R..
- w dniu 12.12.2000 r. wystawił i zaakceptował notę księgową na kwotę 231.000 zł celem przeksięgowania jej z rachunku (...) , (...) na rachunek W. K..
- w dniu 14.12.2000 r. wystawił i zaakceptował notę księgową na kwotę 400.000 zł celem przeksięgowania jej z rachunku (...) na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A. I O/P. i na kwotę 100.000 zł z rachunku (...) , (...) celem przeksięgowania jej na rachunek G. P. (1) w Banku (...)/ P..
- dniu 21.12.2000 r. przeksięgował kwoty 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek Spółki (...), 1.5000.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek Spółki (...), 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek Spółki (...) 45.458,90 zł z rachunku (...), (...) na rachunek Spółki (...).
- w dniu 22.12.2000 r. przeksięgował kwoty 2.000.000 zł na rachunek K. i E. R. (1) i kwotę 26.208,86 zł z rachunku (...), (...) na rachunek K. i E. R. (1).
- w dniu 27.12.2000 r. przeksięgował kwotę 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek W. K..
- w dniu 28.12.2000 r. przeksięgował kwoty 1.5000.000 zł z rachunku M. B. na rachunek M. U. (1), 1.000.000 zł z rachunku spółki (...) na rachunek (...), (...), 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) , (...), 74.000 zł z rachunku M. B. na rachunek B. M. (1), 90.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek (...).
- w dniu 29.12.2000 r. przeksięgował kwotę 2.000.000 zł na rachunku Spółki (...) z rachunku W. K..
- w dniu 29.12.2000 r. przeksięgował kwotę 2.000.000 zł z rachunku Urzędu Marszałkowskiego na rachunek Spółki (...).
- w dniu 02.01.2000 r. przeksięgował kwoty 2.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rzecz W. K. 2.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Urzędu Marszałkowskiego.
- w dniu 05.01.2001 r. przeksięgował kwoty 1.5000.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek W. K., 1.000.000, 00 zł z rachunku C. J. na rachunek W. K., 535.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K. 43.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek W. K..
- w dniu 05.01.2001 r. dokonał akceptacji i wystawienia not księgowych na kwoty 1.026.250 zł i 1.033.600 zł celem przeksięgowania ich z rachunku osobistego W. K. na rachunek terminowego wkładu dewizowego W. K. tytułem zakupu waluty ze środków na rachunku osobistym na uzupełnienie rachunku terminowego wkładu dewizowego.
- w dniu 08.01.2001 r. dokonał akceptacji dwóch not księgowych na kwotę 450.000 zł celem przeksięgowania z rachunku (...) na rachunek W. K. i na kwotę 450.000 zł celem przeksięgowania z rachunku W. K. na rachunek G. P. (1) w Banku (...)/P..
- w dniu 09.01.2001 r przeksięgował kwoty 1.5000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1) , 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J..
- w dniu 10.01.2001 r. przeksięgował kwoty 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek B. M. (1), 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek B. M. (1).
- w dniu 11.01.2001 r. przeksięgował kwoty 47.014,45 zł z rachunku W. K. na rachunek K. S. (1).
- w dniu 12.01.2001 r. przeksięgował kwotę 20.827,40 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1).
- w dniu 16.01.2001 r. przeksięgował kwotę 1.972, 60 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J..
- w dniu 17.01.2001 r. przeksięgował kwotę 201.042,78 zł z rachunku W. K. na rachunek K. N..
- w dniu 18.01.2001 r. przeksięgował kwotę 500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 20.01.2001 r. przeksięgował kwoty: 1.5000.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek Spółki (...), 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek Spółki (...), 950.000 zł z rachunku M. P. na rachunek Spółki (...), 100.000 z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...) 2.348,63 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 24.01.2001 r. przeksięgował kwotę 20.000 zł z rachunku W. K. na rachunek Spółki (...).
- w dniu 25.01.2001 r. przeksięgował kwoty 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek (...), 1.000.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek C. J., 950.000 zł z rachunku Spółki (...) na rachunek M. P. działając tym na szkodę Banku (...)/P., (...), (...), M. U. (1) , K. N., C. J., K. i E. R. (1), Kopalni (...), Urzędu Marszałkowskiego, W. K. (...), M. P., Spółki (...), M. B..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.
4. J. K. (2) zd. B.
córki K. i I. zd. D.
ur. (...) w P.
oskarżonej o to że:
XI. w okresie od 08.01.2001 r. do 26.02.2001 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu z M. M., A. R. (1), D. O. (1), Ł. W., w warunkach przestępstwa ciągłego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do zagarnięcia kwoty 10.033.345 zł w ten sposób, że dokonywała nieprawidłowych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu różnych kwot z rachunków depozytowych firm i osób prywatnych na rachunki osób i firm posiadających zadłużenie wobec Banku (...), celem ukrycia zadłużenia i strat banku i tak:
- w dniu 08.01.2001 r dokonała przeksięgowania kwoty 450.000 zł na rachunek (...) z rachunku W. K., którą to kwotę przekazała na podstawie polecenia przelewu na rachunek G. P. (1) w Banku S.A I O/P..
- w dniu 07.02.2001 r. poleciła przeksięgować kwotę 350.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek W. K..
- w dniu 07.02.2001 r. poleciła przeksięgować kwotę 870.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K..
- w dniu 23.02.2001 r. poleciła przeksięgować kwotę 162.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek Spółki (...)
- w dniu 26.02.2001 r. poleciła przeksięgować kwotę 380.000 zł z rachunku (...), (...) na rachunek W. K. działając tym samym na szkodę Banku (...)/ P., (...), (...) i W. K. i Spółki: Tarpan” w likwidacji
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.
5. G. K. zd. M.
córki A. i J. zd. N.
ur. (...) w M.
oskarżonej o to że:
XII. w okresie od 30.08.1999 r do 29.02.2000 r. w P. działając w warunkach przestępstwa ciągłego będąc zobowiązana jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytów Restrukturyzacji do zajmowania się sprawami majątkowymi (...)/P. poprzez niedopełnienie ciążących na niej obowiązków i przekroczenia udzielonych uprawnień polegających na niewłaściwym sprawdzaniu kondycji finansowej, zdolności kredytowej i wiarygodności kredytowanych przedsięwzięć finansowych spółki (...) firmy (...) i (...) dokonała oceny 8 wniosków kredytowych i zawarła 5 umów kredytowych i tak:
- w dniu 30.08.1999 r. dokonała oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) o udzielenie kredytu w kwocie 4.000.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki.
- w dniu 10.09.1999 r. dokonała oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) o udzielenie kredytu w kwocie 2.570.000 zł z przeznaczeniem na skup zboża.
- w dniu 10.09.1999 r. dokonała oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł z przeznaczeniem na zapłatę podatku VAT od umowy leasingowej.
- w miesiącu listopadzie 1999 r. dokonała oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł, a następnie w dniu 03.10.1999 r. zawarła umowę kredytową w/w kwocie na bieżącą działalność spółki.
- w miesiącu grudniu 1999 r. dokonała oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...), a następnie w dniu 06.12.1999 r. zawarła umowę kredytową na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż.
- w dniu 21.12.1999 r. zawarła umowę kredytową z firmą (...)- W. R. (1) na kwotę 768.000 zł z przeznaczeniem na budowę stacji paliw.
- w dniu 02.02.2000 r. zawarła umowę kredytową z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł na zakup elewatora zbożowego.
- w dniu 29.02.2000 r. zawarła umowę kredytową z firmą (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finanse spółki bez przyjęcia należytego zabezpieczenia kredytów na skutek czego powstała strata w kwocie 19.938.000 zł na szkodę Banku (...)/P.
tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 i 3 k.k. w związku z art. 12 k.k.
6. W. S.
syna S. i S. zd. S.
ur. (...) w G.
oskarżonego o to że:
XIII. w okresie 11.06.1999 r. do 29.02.2000 r. w P. działając w warunkach przestępstwa ciągłego będąc zobowiązany jako zastępca Dyrektora Banku do zajmowania się sprawami majątkowymi (...)/P. poprzez niedopełnienie ciążących na nim obowiązków i przekroczenia udzielonych uprawnień polegających na niewłaściwym sprawdzaniu kondycji finansowej zdolności kredytowej i wiarygodności kredytowych, przedsięwzięć finansowych Spółki (...) , firmy (...) i (...) zawarł 10 umów kredytowych takich jak:
- w dniu 11.06.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 483.200 zł z przeznaczeniem na zakup ciągnika i maszyn rolniczych.
- w dniu 21.06.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 483.200 zł z przeznaczeniem na zakup ciągnika i maszyn rolniczych.
- w dniu 17.09.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem dofinansowania działalności leasingowej spółki.
- w dniu 17.09.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...)//99/P/99 ze spółką (...) na kwotę 2.250.000 zł.
- w dniu 28.09.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółka (...) na kwot 1.000.000 zł z przeznaczeniem na zapłatę podatku VAT od umowy leasingowej.
- w dniu 10.11.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie spółki.
- w dniu 06.12.1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż.
- w dniu 21.12.1999 r. zawarł umowę leasingową o nr (...)/I/K/ z firmą (...) na kwotę 768.000 zł z przeznaczeniem na budowę stacji paliw.
- w dniu 02.02.2000 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie firmy.
- w dniu 29.02.2000 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) z firmą (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie firmy bez przyjęcia należytego zabezpieczenia kredytów na skutek czego powstała strata w kwocie 20.584.400 zł n a szkodę Banku (...)/P..
tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
7. B. M. (1)
córki F. i P.
ur. (...) w T.
oskarżonej o to że:
XIV. w okresie od 17.09.1999 r. do 06.12.1999 r. w P. działając w warunkach przestępstwa ciągłego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc dyrektorem generalnym Spółki z o. o. (...) podżegała prezesa zarządu spółki do podpisania 5 umów kredytowych na łączną kwotę 12.250.000 zł wiedząc, że spółka nie posiada zdolności kredytowej, możliwości spłaty zaciągniętych kredytów i nie wykona kredytowych przedsięwzięć finansowych i tak:
- w dniu 17.09.1999 r. podżegała L. S. do wyłudzenia kwoty 4.000.000 zł poprzez zawarcie umowy kredytowej o nr (...) z przeznaczeniem w/w kwoty na finansowanie działalności leasingowej.
- w dniu 17.09.1999 r. podżegała L. S. do wyłudzenia kwoty 2.250.000 zł poprzez zawarcie umowy kredytowej o nr (...) z przeznaczeniem w/w kwoty na skup zbóż.
- w dniu 28.09.1999 r. podżegała L. S. do wyłudzenia kwoty 1.000.000 zł poprzez zawarcie umowy kredytowej o nr (...) z przeznaczeniem w/w kwoty na spłatę podatku Vat od umowy leasingowej.
- w dniu 10.11.1999 r. podżegała L. S. do wyłudzenia kwoty 1 000.000 zł poprzez zawarcie umowy kredytowej o nr (...) z przeznaczeniem w/w kwoty na bieżące finansowanie spółki.
- w dniu 06.12.1999 r. podżegała L. S. do wyłudzenia kwoty 4.000.000 zł poprzez zawarcie umowy kredytowej o nr (...) z przeznaczeniem w/w kwoty na skup zbóż,
nie mając przy tym zamiaru wywiązać się z powyższych zobowiązań działając tym na szkodę (...)/P.
tj. o przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
XV. w dniu 15.05.2000 r. w P. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wyłudziła kwotę 1.000.000 zł w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracownika (...)/P. co do możliwości spłaty zadłużenia zawarła umowę kredytu gotówkowego o nr (...) wyłudzając w ten sposób w/w kwotę działając tym na szkodę (...)/P..
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
odnośnie oskarżonej M. M.
1. W ramach czynów zarzucanych w punktach I, II, III, V uznaje oskarżoną M. M. za winną tego, że w okresie od dnia 13 sierpnia 1999r. do dnia 26 lutego 2001r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jako Dyrektor Banku, będąc zobowiązana na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., wykorzystując uzależnienie podległych jej pracowników tj. W. S. pełniącego funkcję zastępcy Dyrektora Banku (...) pełniącej funkcję Naczelnika Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji, nadużywając udzielonych jej uprawnień i niedopełniając ciążących na niej obowiązków, a nadto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, poleciła G. K. i W. S. dokonywać pozytywnych ocen wniosków kredytowych oraz zawierać umowy kredytowe z naruszeniu podstawowych warunków dotyczących udzielania kredytów w zakresie weryfikacji zdolności kredytowej, merytorycznej oceny i analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej, realności przedłożonych prognoz finansowych, ustanawiania form zabezpieczenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów oraz kontroli celowości zużycia kredytów, a także zawarła umowy kredytowe i tak:
- w dniu 13 sierpnia 1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z W. R. (2) na kwotę 350.000 zł,
- w dniu 17 września 1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki, kredyt wykorzystany do kwoty 3.000.000 zł,
- w dniu 17 września 1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 2.250.000 zł z przeznaczeniem na zakup zbóż, kredyt wykorzystany do kwoty 934.462,80 zł,
- w dniu 28 września 1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie podatku VAT od zakupionych przedmiotów leasingu, kredyt wykorzystany do kwoty 660.000 zł,
- w dniu 19 maja 2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z A. i J. T. na kwotę 900.000 zł,
- w dniu 11 czerwca 1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...)/i/K/99 z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 483.200 zł z przeznaczeniem na zakup ciągnika i maszyn rolniczych,
- w dniu 10 listopada 1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie spółki,
- w dniu 06 grudnia 1999 r. poleciła W. S. zawrzeć umowę nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż,
- we wrześniu 1999 r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 4.000.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki,
- we wrześniu 1999 r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...)z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 2.250.000 zł z przeznaczeniem na skup zboża,
- we wrześniu 1999r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie podatku VAT od zakupionych przedmiotów leasingu,
- w listopadzie 1999 r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...). z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł, a następnie zawrzeć w dniu 10 listopada 1999 r. ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. umowę kredytową o nr (...) na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie spółki,
- w grudniu 1999 r. poleciła G. K. dokonać pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T., a następnie w dniu 06 grudnia 1999 r. zawrzeć ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. umowę kredytową o nr (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż,
- w dniu 21 grudnia 1999 r. poleciła W. S. i G. K. zawrzeć umowę leasingową o nr (...)/I/K/ z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 768.000 zł z przeznaczeniem na budowę stacji paliw,
- w dniu 29 lutego 2000 r. poleciła W. S. i G. K. zawrzeć umowę kredytową o nr (...) z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 4.600.000 zł z przeznaczeniem na finasowanie bieżącej działalności gospodarczej,
a nadto wykorzystując uzależnienie podległych jej pracowników tj. A. R. (1) pełniącej funkcję Naczelnika Wydziału (...) z Klientem Detalicznym, D. O. (1) pełniącego funkcję Naczelnika S. Sprzedaży, J. K. (2) pełniącej funkcję Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Administracji Kredytów oraz głównego księgowego Oddziału, pełniąc do dnia 30 listopada 2000r. funkcję Dyrektora Banku Oddział w P., nadużywając udzielonych jej uprawnień i niedopełniając ciążących na niej obowiązków, a następnie działając wspólnie i w porozumieniu ze wskazanymi wyżej osobami, gdzie jej rola polegała na kontaktowaniu się z klientami Banku w celu uzyskania od nich zgody na korzystanie przez Bank ze zdeponowanych na ich rachunkach terminowych środków pieniężnych w okresie trwania lokaty oraz uzgadnianiu z pozostałymi wskazanymi wyżej pracownikami dokonywania poszczególnych operacji bankowych, w celu ukrycia wysokości zadłużenia i straty banku z tytułu udzielonych wskazanych wyżej kredytów, a także niedoborów na rachunkach depozytowych, poleciła im dokonywanie nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i osób fizycznych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób fizycznych posiadających zadłużenie wobec Banku (...)/P. z tytułu udzielonych kredytów, i tak:
- w dniu 07 września 2000 r. poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 1.472.388,66 zł z rachunku depozytowego M. B. na rachunek M. K. (1),
- w dniu 29.09.2000 poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 3.100.000 zł z rachunku depozytowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1),
- w dniu 29.09.2000 r. poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1),
- w dniu 30.09.2000 r. poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 2.043.251,13 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 30.09.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 524,85 zł z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) S.A. z/s w Ł.,
- w dniu 12.10.2000 r. poleciła D. O. przeksięgować kwotę 2.100.000 zł z rachunku wkładu terminowego K. i E. R. (1) na rachunek W. K., przy czym operacja bankowa wykonana została przez Ł. W. w ramach polecenie służbowego wydanego jej przez D. O. (1),
- w dniu 12.10.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 100.000 zł z rachunku M. W. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 20.10.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 3.100.000 zł z rachunku terminowego (...) na rachunek W. R. (1),
- w dniu 20.10.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. R. (1),
- w dniu 10.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 350.000 zł z rachunku Kopalni (...) S.A. z/s w K. na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 694.589,42 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 14.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 26.190,55 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 15.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 200.000 zł z rachunku Kopalni (...) S.A. z/s w K. na rachunek W. K.,
- w dniu 20.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 3.446,12 zł z rachunku W. K. na rachunek osobisty W. K.,
- w dniu 20.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o.,
- w dniu 20.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 25.252,12 zł z rachunku W. K. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 21.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 561.379 zł z rachunku W. K. na rachunek Kopalni (...) S.A. z/s w K.,
- w dniu 27.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować łączną kwotę 3.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...),
- w dniu 27.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 29.11.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 472.000 zł z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1), przy czym operacja bankowa wykonana została przez Ł. W. w ramach polecenia służbowego wydanego jej przez D. O. (1),
- w dniu 08.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 330.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. D. (1),
- w dniu 11.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować łączną kwotę 4.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek K. i E. R. (1), a następnie przeksięgować kwotę 3.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o.,
- w dniu 11.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 38.136,98 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 600.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 500.000 zł z rachunku (...) na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 231.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K., przy czym operacja bankowa wykonana została przez Ł. W. w ramach polecenie służbowego wydanego jej przez D. O. (1),
- w dniu 14.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 400.000 zł z rachunku (...) na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A. I O/P.,
- w dniu 14.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 100.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek G. P. (1) w Banku (...)/ P.,
- w dniu 21.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 21.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 21.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 21.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 45.458,90 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 22.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 22.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 26.208,86 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 27.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek W. K.,
- w dniu 28.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.500.000 zł z rachunku M. B. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 28.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 28.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 28.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 74.000 zł z rachunku M. B. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 28.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 90.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek (...),
- w dniu 29.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 29.12.2000 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku Urzędu Marszałkowskiego w P. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 02.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek W. K.,
- w dniu 02.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek Urzędu Marszałkowskiego w P.,
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 535.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 43.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 200.000 zł z rachunku K. N. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwoty 1.026.250 zł i 1.033.600 zł z rachunku osobistego W. K. na rachunek terminowego wkładu dewizowego W. K.,
- w dniu 08.01.2001 r. poleciła D. O. (1) i J. K. (2) przeksięgować kwotę 450.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 09.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 09.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 10.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku (...) S.A. z/s w Ł. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 10.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 10.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek (...) w W., przy czym operacja bankowa wykonana została przez Ł. W. w ramach polecenie służbowego wydanego jej przez D. O. (1),
- w dniu 10.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 100.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek (...) z/s w Ł. prowadzony w (...)/ Ł., przy czym operacja bankowa wykonana została przez Ł. W. w ramach polecenie służbowego wydanego jej przez D. O. (1),
- w dniu 11.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 47.014,45 zł z rachunku W. K. na rachunek K. S. (1),
- w dniu 12.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 20.827,40 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 16.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.972, 60 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 17.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 201.042,78 zł z rachunku W. K. na rachunek K. N.,
- w dniu 18.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 950.000 zł z rachunku M. P. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 2.348,63 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 24.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 20.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o.
- w dniu 25.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...),
- w dniu 26.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...),
- w dniu 26.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek C. J.,
- w dniu 26.01.2001 r. poleciła D. O. (1) przeksięgować kwotę 950.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek M. P.,
- w dniu 07.02.2001 r. poleciła J. K. (2) przeksięgować kwotę 350.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 07.02.2001 r. poleciła J. K. (2) przeksięgować kwotę 870.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 23.02.2001 r. poleciła J. K. (2) przeksięgować kwotę 162.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek terminowy (...) Sp. z o.o. w likwidacji, a następnie przekazać na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzony w Banku (...)/P. tytułem odsetek i częściowej spłaty kapitału,
- w dniu 26.02.2001 r. poleciła J. K. (2) przeksięgować kwotę 380.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 26.02.2001 r. poleciła przeksięgować kwotę 65.000 zł z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1),
czym wyrządziła Bankowi (...) S.A. Oddział w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości co najmniej 26.125.053,61 zł tj. przestępstwa z art. 18 §1 k.k. w zw. art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 21 §2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 296 §3 k.k. wymierza jej karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 350 (trzystu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
2. Uniewinnia oskarżoną M. M. od popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w pkt. IV.
3. Na podstawie art. 41 § 1 k.k. i art. 43 § 1 k.k . – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonej M. M. zakaz zajmowania stanowisk w bankach i instytucjach bankowych oraz we władzach tych instytucji na okres 5 (pięciu) lat.
4. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej M. M. w punkcie 1 kary pozbawienia wolności zalicza okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 10 maja 2001r., godz. 09.15 do dnia 11 września 2001r.
5. Na podstawie art. 46 §1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonej M. M. obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 11.788.355,52 (jedenaście milionów siedemset osiemdziesiąt osiem tysięcy trzysta pięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) zł, solidarnie z oskarżonym D. O. (1) oraz solidarnie z oskarżoną A. R. (1) do kwoty 3.096.794,52 (trzy miliony dziewięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) zł i solidarnie z oskarżoną J. K. (2) do kwoty 515.000 (pięćset piętnaście tysięcy) zł.
odnośnie oskarżonej A. R. (1)
6. Uznaje oskarżoną A. R. (1) za winną tego, że w okresie od dnia 29 września 2000 r. do dnia 30 września 2000 r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a nadto wspólnie i w porozumieniu z D. O. (1), na polecenie Dyrektora Oddziału M. M., pełniąc funkcję Naczelnika Wydziału (...) z Klientami Detalicznymi, będąc zobowiązana na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., poprzez nadużycie udzielonych jej uprawnień, w celu ukrycia wysokości zadłużenia i straty banku z tytułu udzielonych kredytów, a nadto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, dokonała nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących osób fizycznych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób fizycznych posiadających zadłużenie wobec Banku (...)/P. z tytułu udzielonych kredytów, i tak:
- w dniu 29.09.2000 r. zaakceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 3.100.000zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1),
- w dniu 29.09.2000 r. zaakceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1),
- w dniu 29.09.2000 r. zaakceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 89.577,48 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1),
- w dniu 30.09.2000 r. zaakceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 2.043.251,13 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek B. M. (1),
czym wyrządziła Bankowi (...) S.A. Oddział w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości co najmniej 3.096.794,52 zł tj. przestępstwa z art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 296 §3 k.k. wymierza jej karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
7. Na podstawie art. 69 §1 i 2 k.k. i art. 70 §1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie 6 wobec oskarżonej A. R. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat tytułem próby.
8. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej A. R. (1) w punkcie 6 kary grzywny zalicza okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 10 maja 2001r. do dnia 29 czerwca 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w zakresie 84 (osiemdziesięciu czterech) stawek dziennych.
9. Na podstawie art. 46 §1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonej A. R. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 3.096.794,52 (trzy miliony dziewięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) zł solidarnie z oskarżonymi M. M. i D. O. (1).
10. Uniewinnia oskarżoną A. R. (1) od popełnienia zarzucanych jej czynu opisanych w pkt. VII, VIII, IX.
odnośnie oskarżonego D. O. (1)
11. Uznaje oskarżonego D. O. (1) za winnego tego, że w okresie od dnia 30 września 2000 r. do dnia 26 stycznia 2001 r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, na polecenie Dyrektora Oddziału M. M., a nadto wspólnie i w porozumieniu z A. R. (1) i J. K. (2) pełniąc funkcję Naczelnika S. Sprzedaży, będąc zobowiązany na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., poprzez nadużycie udzielonych mu uprawnień, w celu ukrycia wysokości zadłużenia i straty banku z tytułu udzielonych kredytów, a także niedoborów środków pieniężnych na rachunkach depozytowych, a nadto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, dokonywał nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i osób fizycznych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób fizycznych posiadających zadłużenie wobec Banku (...)/P. z tytułu udzielonych kredytów, i tak:
- w dniu 30.09.2000r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej celem przeksięgowania kwoty 524,85 zł z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) S.A. z/s w Ł.,
- w dniu 12.10.2000r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej celem przeksięgowania kwoty 100.000 zł z rachunku M. W. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 20.10.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 3.100.000 zł z rachunku terminowego (...) na rachunek W. R. (1),
- w dniu 20.10.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. R. (1),
- w dniu 10.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 350.000 zł z rachunku Kopalni (...) S.A. z/s w K. na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 694.589,42 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 14.11.2000 roku wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 26.190, 55 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 15.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 200.000 zł z rachunku Kopalni (...) S.A. z/s w K. na rachunek W. K.,
- w dniu 20.11.2000 wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o.,
- w dniu 20.11.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej celem przeksięgowania kwoty 3.446,12 zł z rachunku W. K. na rachunek osobisty W. K.,
- w dniu 20.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 25.252,12 zł z rachunku W. K. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 21.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 561.379 zł z rachunku W. K. na rachunek Kopalni (...) S.A. z/s w K.,
- w dniu 27.11.2000 r. wystawił dwie bankowe noty memoriałowe i dokonał przeksięgowania łącznej kwoty 3.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...),
- w dniu 27.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 29.11.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 472.000 zł z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1),
- w dniu 08.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 330.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. D. (1),
- w dniu 11.12.2000 r. wystawił dwie bankowe noty memoriałowe i dokonał przeksięgowania łącznej kwoty 4.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek K. i E. R. (1), a następnie wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 3.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o.,
- w dniu 11.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 38.136,98 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 600.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku (...) na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 231.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 14.12.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 400.000 zł z rachunku (...) na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A. I O/P.,
- w dniu 14.12.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 100.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek G. P. (1) w Banku (...)/ P.,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 45.458,90 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 22.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 22.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 26.208,86 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 27.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek W. K.,
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. B. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 74.000 zł z rachunku M. B. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 90.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek (...),
- w dniu 29.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 29.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku Urzędu Marszałkowskiego w P. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 02.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek W. K.,
- w dniu 02.01.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek Urzędu Marszałkowskiego w P.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 535.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 43.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 200.000 zł z rachunku K. N. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. dokonał akceptacji bankowych not memoriałowych celem przeksięgowania kwoty 1.026.250 zł i 1.033.600 zł z rachunku osobistego W. K. na rachunek terminowego wkładu dewizowego W. K.,
- w dniu 08.01.2001 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez J. K. (2) celem przeksięgowania kwoty 450.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 09.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 09.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 10.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) S.A. z/s w Ł. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 10.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 11.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 47.014,45 zł z rachunku W. K. na rachunek K. S. (1),
- w dniu 12.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 20.827,40 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 16.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.972, 60 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 17.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 201.042,78 zł z rachunku W. K. na rachunek K. N.,
- w dniu 18.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 950.000 zł z rachunku M. P. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 100.000 z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.348,63 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 24.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 20.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o.
- w dniu 25.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...),
- w dniu 26.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...),
- w dniu 26.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek C. J.,
- w dniu 26.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 950.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek M. P.,
czym wyrządził Bankowi (...) S.A. Oddział w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości co najmniej 11.788.355,52 zł tj. przestępstwa z art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 296 §3 k.k. wymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 252 (dwustu pięćdziesięciu dwóch) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
12. Na podstawie art. 69 §1 i 2 k.k. i art. 70 §1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie 11 wobec oskarżonego D. O. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 5 (pięciu) lat tytułem próby.
13. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego D. O. (1) w punkcie 11 kary grzywny zalicza okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 10 maja 2001r. do dnia 13 września 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w całości.
14. Na podstawie art. 46 §1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonego D. O. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 11.788.355,52 (jedenaście milionów siedemset osiemdziesiąt osiem tysięcy trzysta pięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) zł solidarnie z oskarżoną M. M. oraz solidarnie z oskarżoną A. R. (1) do kwoty 3.096.794,52 (trzy miliony dziewięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) zł i solidarnie z oskarżoną J. K. (2) do kwoty 515.000 (pięćset piętnaście tysięcy) zł.
odnośnie oskarżonej J. K. (2)
15. Uznaje oskarżoną J. K. (2) za winną tego, że w okresie od dnia 08 stycznia 2001r. do dnia 26 lutego 2001 r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a nadto wspólnie i w porozumieniu z M. M. i D. O. (1), pełniąc funkcję Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Administracji Kredytów oraz Głównego Księgowego Oddziału, będąc zobowiązana na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., poprzez nadużycie udzielonych jej uprawnień, w celu ukrycia wysokości zadłużenia i straty banku z tytułu udzielonych kredytów oraz niedoborów środków pieniężnych na rachunkach wkładów terminowych, a nadto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, dokonała nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i osób fizycznych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób fizycznych, celem pokrycia niedoboru środków pieniężnych z tytułu posiadanych lokat terminowych i należnych od nich odsetek, i tak:
- w dniu 08.01.2001 r. wystawiła i zrealizowała bankową notę memoriałową zaakceptowaną przez D. O. (1) i dokonała przeksięgowania kwoty 450.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 07.02.2001 r. zaakceptowała bankową notę memoriałową na podstawie, której przeksięgowana została kwota 350.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 07.02.2001 r. zaakceptowała operację bankową na podstawie, której przeksięgowana została kwota 870.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 23.02.2001 r. poleciła – w ramach polecenia służbowego – przeksięgować kwotę 162.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji, a następnie z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzony w Banku (...)/P. tytułem odsetek i częściowej spłaty kapitału,
- w dniu 26.02.2001 r. zaakceptowała operację bankową na podstawie, której przeksięgowana została kwota 380.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
czym wyrządziła Bankowi (...) S.A. Oddział w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości co najmniej 515.000 zł tj. przestępstwa z art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 296 §3 k.k. wymierza jej karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
16. Na podstawie art. 69 §1 i 2 k.k. i art. 70 §1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie 15 wobec oskarżonej J. K. (2) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat tytułem próby.
17. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej J. K. (2) w punkcie 15 kary grzywny zalicza okres zatrzymania w dniu 10 maja 2001 roku uznając grzywnę za wykonaną w zakresie 2 (dwóch) stawek dziennych.
18. Na podstawie art. 46§1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonej J. K. (2) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 515.000 (pięćset piętnaście tysięcy) zł solidarnie z oskarżonymi M. M. i D. O. (1).
odnośnie oskarżonej G. K.
19. Uznaje oskarżoną G. K. za winną tego, że w okresie od dnia 07 września 1999 r. do dnia 29 lutego 2000 r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, na polecenie Dyrektora Oddziału M. M., a nadto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytowej i Restrukturyzacji będąc zobowiązana na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., poprzez niedopełnienie ciążących na niej obowiązków polegających na naruszeniu podstawowych warunków dotyczących udzielania kredytów w zakresie weryfikacji zdolności kredytowej, merytorycznej oceny i analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej, realności przedłożonych prognoz finansowych, ustanawiania form zabezpieczenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów oraz kontroli celowości zużycia kredytów dokonała pozytywnej oceny wniosków kredytowych, a także zawarła umowy kredytowe i tak:
- w dniu 07 września 1999 r. dokonała pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 4.000.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki,
- w dniu 10 września 1999 r. dokonała pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 2.250.000 zł z przeznaczeniem na skup zboża,
- w dniu 10 września 1999 r. dokonała pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie podatku VAT od zakupionych przedmiotów leasingu,
- w dniu 03 listopada 1999 r. dokonała pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...)z siedzibą w T. o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł, a następnie w dniu 10 listopada 1999 r. zawarła ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. umowę kredytową o nr (...) na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie spółki,
- w miesiącu grudniu 1999 r. dokonała pozytywnej oceny i akceptacji wniosku kredytowego Spółki (...) z siedzibą w T., a następnie w dniu 06 grudnia 1999 r. zawarła ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. umowę kredytową o nr (...) na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż,
- w dniu 21 grudnia 1999 r. zawarła umowę kredytową o nr (...)/I/K/ z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 768.000 zł z przeznaczeniem na budowę stacji paliw,
- w dniu 29 lutego 2000 r. zawarła umowę kredytową o nr (...) z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 4.600.000 zł z przeznaczeniem na finasowanie bieżącej działalności gospodarczej,
czym wyrządziła Bankowi (...) S.A. Oddział w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości co najmniej 13.766.370,74 zł tj. przestępstwa z art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 296 §3 k.k. wymierza jej karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
20. Na podstawie art. 69 §1 i 2 k.k. i art. 70 §1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie 19 wobec oskarżonej G. K. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat tytułem próby.
21. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej G. K. w punkcie 19 kary grzywny zalicza okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 5 lipca 2001r. do dnia 26 września 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w zakresie 166 (stu sześćdziesięciu sześciu) stawek dziennych.
odnośnie oskarżonego W. S.
22. Uznaje oskarżonego W. S. za winnego tego, że w okresie od dnia 11 czerwca 1999r. do dnia 29 lutego 2000r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, na polecenie Dyrektora Oddziału M. M., jako zastępca Dyrektora Banku, a nadto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, będąc zobowiązany na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., poprzez niedopełnienie ciążących na nim obowiązków polegających na naruszeniu podstawowych warunków dotyczących udzielania kredytów w zakresie weryfikacji zdolności kredytowej, merytorycznej oceny i analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej, realności przedłożonych prognoz finansowych, ustanawiania form zabezpieczenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów oraz kontroli celowości zużycia kredytów, zawarł umowy kredytowe i tak:
- w dniu 11 czerwca 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 483.200 zł z przeznaczeniem na zakup ciągnika i maszyn rolniczych,
- w dniu 17 września 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie działalności leasingowej spółki, kredyt wykorzystany do kwoty 3.000.000 zł,
- w dniu 17 września 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 2.250.000 zł przeznaczony na sfinansowanie skupu pszenicy, kredyt wykorzystany do kwoty 934.462,80 zł,
- w dniu 28 września 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwot 1.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie podatku VAT od zakupionych przedmiotów leasingu,
- w dniu 10 listopada 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie spółki,
- w dniu 06 grudnia 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż,
- w dniu 21 grudnia 1999 r. zawarł umowę kredytową o nr (...)/I/K/ z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 768.000 zł z przeznaczeniem na budowę stacji paliw,
- w dniu 29 lutego 2000 r. zawarł umowę kredytową o nr (...) z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) W. R. (1) z siedzibą w O. na kwotę 4.600.000 zł z przeznaczeniem na finasowanie bieżącej działalności gospodarczej,
czym wyrządził Bankowi (...) S.A. Oddział w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości co najmniej 14.079.438,78 zł tj. przestępstwa z art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 296 §3 k.k. wymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 148 (stu czterdziestu ośmiu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
23. Na podstawie art. 69 §1 i 2 k.k. i art. 70 §1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie 22 wobec oskarżonego W. S. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat tytułem próby.
24. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego W. S. w punkcie 22 kary grzywny zalicza okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 9 lipca 2001r. do dnia 21 września 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w całości.
odnośnie oskarżonej B. M. (1)
25. Uznaje oskarżoną B. M. (1) za winną tego, że w okresie od dnia 17 września 1999r. do dnia 06 grudnia 1999 r. w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla (...) S.A. z siedzibą w T., będąc dyrektorem generalnym tej Spółki, podżegała prezesa Zarządu L. S. do podpisania – po uprzednim wprowadzeniu przez niego w błąd pracowników Banku, co do kondycji finansowej, możliwości i zamiaru spłaty zaciągniętych zobowiązań – pięciu umów kredytowych z Bankiem (...) S.A. Oddział w P. wiedząc, że Spółka nie posiada zdolności kredytowej, nie zrealizuje finansowanych z kredytów przedsięwzięć gospodarczych i nie będzie miała możliwości spłaty zaciągniętych zobowiązań, i tak:
- w dniu 17 września 1999 r. podżegała L. S. do zawarcia umowy kredytowej o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie działalności leasingowej spółki, kredyt wykorzystany do kwoty 3.000.000 zł,
- w dniu 17 września 1999 r. podżegała L. S. do zawarcia umowy kredytowej o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 2.250.000 zł przeznaczony na sfinansowanie skupu pszenicy, kredyt wykorzystany do kwoty 934.462,80 zł,
- w dniu 28 września 1999 r. podżegała L. S. do zawarcia umowy kredytowej o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwot 1.000.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie podatku VAT od zakupionych przedmiotów leasingu,
- w dniu 10 listopada 1999 r. podżegała L. S. do zawarcia umowy kredytowej o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 1.000.000 zł z przeznaczeniem na bieżące finansowanie spółki,
- w dniu 06 grudnia 1999 r. podżegała L. S. do zawarcia umowy kredytowej o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. na kwotę 4.000.000 zł z przeznaczeniem na skup zbóż,
gdzie wskutek zawarcia przez L. S. powyższych umów kredytowych Bank (...) S.A. Oddział w P. dokonał niekorzystnego rozporządzenia mieniem w znacznych rozmiarach w łącznej kwocie 9.934.462,80 zł tj. przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 294 §1 k.k. wymierza jej karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1 i 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
26. Uniewinnia oskarżoną B. M. (1) od popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w pkt. XV.
27. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej B. M. (1) w pkt 25 kary łącznej pozbawienia wolności zalicza okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 02 sierpnia 2001r., godz. 11.00 do dnia 17 października 2001r.
28. Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w części uniewinniającej kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.
29. Na podstawie art. 627 k.p.k. i § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 5 i § 16 w zw. z §14 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz na podstawie §11 ust. 2 pkt 5 i § 17 pkt 1 w zw. z §11 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądza solidarnie od oskarżonych M. M., A. R. (1), D. O. (1), G. K., W. S., J. K. (2) i B. M. (1) na rzecz (...) Bank (...) S.A. kwotę 9.822,36 zł z tytułu ustanowienia pełnomocnika.
30. Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 roku nr 49 poz 223 z późn. zm.) zwalnia oskarżonych M. M., A. R. (1), D. O. (1), G. K., W. S., J. K. (2), B. M. (1) z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów procesu i nie wymierza im opłaty.
sędzia Izabela Dehmel
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W okresie od dnia 15 sierpnia 1994r. do dnia 10 maja 1999r. M. M. (4) pełniła funkcję Dyrektora Oddziału Banku (...) Oddział w P. (dalej (...)).
W okresie od 14 września 1994. do dnia 31 sierpnia 1999r. na stanowisku Naczelnika Wydziału Operacyjno – Kasowego w (...) zatrudniona była J. K. (2).
Jednocześnie w okresie od dnia 17 marca 1997r. do dnia 30 czerwca 1999r. na stanowisku kasjer, kasjer – dysponent, specjalista zatrudniony został D. O. (1). W Oddziale pracowała również G. K..
Od dnia 01 kwietnia 1999r. M. M. (4) objęła stanowisko Dyrektora Oddziału (...) (dalej (...) S.A.). W związku ze zmianą miejsca pracy zaproponowała ona J. K. (2), G. K. i D. O. (1) przejście z (...) S.A. do (...) Oddział w P., na co ci wyrazili zgodę.
D. O. (1) rozpoczął pracę w (...) S.A. Oddział w P. w dniu 21 czerwca 1999r. Został zatrudniony na stanowisku Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Rozliczeń, następnie od dnia 17 grudnia 1999r. objął stanowisko Kierownika Zespołu ds. Marketingu, a od dnia 01 października 2000r. pełnił obowiązki Naczelnika – Kierownika Sali Sprzedaży.
J. K. (2) rozpoczęła pracę w (...) S.A. Oddział Wojewódzki w P. w dniu 03 sierpnia 1999r. na stanowisku Głównego Księgowego, następnie od dnia 17 grudnia 1999r. objęła stanowisko Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Administracji Kredytów – Głównego Księgowego.
G. K. od dnia 10 maja 1999r. została zatrudniona na stanowisku Zastępcy Naczelnika Wydziału Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów, a następnie od dnia 01 stycznia 2000r. objęła stanowisko Naczelnika Wydziału Weryfikacji Kredytowej i Restrukturyzacji. Zgodnie z poleceniem M. M. do jej obowiązków należało m.in. opiniowanie wniosków kredytowych, przy czym dotyczyło to wyłącznie klientów, którzy dotychczas byli klientami (...) Oddział w P..
W tym czasie funkcję Zastępcy Dyrektora pełnił W. S..
W Oddziale pracowała również A. R. (1), która zatrudniona została w (...) (wtedy Bank (...) S.A.) w dniu 20 lutego 1971r. na stanowisku inspektora w Wydziale Finansowania i Kredytów, następnie od dnia 01 grudnia 1991r. zatrudniona była w Wydziale Ekonomicznym na stanowisku specjalisty, od dnia 01 stycznia1992r. na stanowisku Naczelnika Wydziału Wkładów i Lokat, od 01 stycznia 1997r. na stanowisku Naczelnika Wydziału Wkładów, Lokat i Kredytów Konsumpcyjnych Ludności, następnie od dnia 17 grudnia 1999r. pracowała w Wydziale (...) z Klientem Detalicznym, a od dnia 01 października 2000r. objęła stanowisko Naczelnika Wydziału (...) z Klientami Detalicznymi.
dowód: akta osobowe M. M. k. 1456, 1462, 1470, 1482, 1483-1485, 1469, 1540, akta osobowe J. K. k. 1180, 1197, 1200, 1208, akta osobowe D. O. k. 1091, 1109, 1120, 1122, 1133 akta osobowe A. R. k. 1263, 1277, 1294, 1295, 1302, 1303, 1307, 1308, 1309, 1313, 1320, 1418, 1428
W czasie, gdy M. M. (4) sprawowała funkcję Dyrektora Oddziału w (...) S.A. zostały udzielone przez Oddział kredyty A. C., M. Z., W. W., (...) s.c. A. C., W. W., które nie zostały spłacone przez kredytobiorców w terminie, przy czym wierzytelności (...) S.A. na listopad 1999r. z tytułu niespłaconych kredytów wynosiły łącznie 16.326.094,10 zł. Zadłużenie z tytułu niespłaconego kredytu w (...) posiadał również W. R. (2). W związku z tym, że kredyty te zostały zawarte w czasie, gdy Dyrektorem Oddziału (...) w P. była M. M. (4) i w związku z tym obawiała się konsekwencji z tego wynikających, będąc już (...) S.A. Oddział w P. podjęła kroki mające na celu doprowadzenie do spłaty powyższych zobowiązań.
W kwietniu 1999r., klientem (...) S.A. został W. R. (1), który był znajomym M. M., a który wcześniej był klientem (...). W tym czasie W. R. (1) prowadził działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...), był udziałowcem (...)Sp. z o.o. z siedzibą w S. (100% udziałów), A. – P. Sp. z o.o (98% udziałów), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. (100% udziałów).
W. R. (1) jako klienta polecił M. M. (4) swoją znajomą B. M. (1), z którą łączyły go wspólne interesy gospodarcze.
W tym czasie B. M. (1) prowadziła sklep spożywczy w T., wtedy też poznała J. B. (1), któremu zaproponowała powołanie spółki leasingowej, na co ten wyraził zgodę. Aktem notarialnym z dnia 25 maja 1999r. Rep. nr (...) zawarta została umowa spółki nazwie (...) S.A. z siedzibą w T., której akcjonariuszami zostali B. M. (1) (50 % akcji), J. B. (2) (25% akcji) i H. B. (1) (25 % akcji), zaś funkcję Prezesa Zarządu objął W. J. (1), zaś B. M. (1) pełniła funkcję Dyrektora Generalnego.
M. M. (4) uzgodniła z B. M. (1), że kontrolowana przez nią Spółka (...) S.A. wykupi wierzytelności (...) S.A. z tytułu niespłaconych kredytów, zaś środki na wykup uzyska z udzielonych Spółce (...) S.A. kredytów w (...) S.A.
W dniu 23 listopada 1999r. (...) Bankiem (...) S.A., a (...) S.A. z/s w Ł. podpisana została umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności, na mocy której (...) S.A. zobowiązał się do przeniesienia na (...) S.A. wierzytelności w wysokości łącznej 16.326.094,10 zł posiadanych wobec A. C., M. Z., W. W., (...) s.c. A. C., W. W. z chwilą zapłaty ceny w kwocie 16.326.094,10 zł. Zapłata ceny miała nastąpić w terminie do dnia 31 grudnia 2000r., przy czym pierwsza wpłata w wysokości 4.000.000 zł miała nastąpić najpóźniej do dnia 30 listopada 1999r., a kolejne wpłaty miały być dokonywane w terminach miesięcznych w kwocie nie niższej niż 750.000 zł.
dowód: umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności k. 1601-161618 t. 9, informacja z (...) k. 6671 t. 34, zeznania J. B. (2) k. 5096-5097
Od tego momentu W. R. (1) zarówno w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, jak również kontrolowanych przez siebie podmiotów gospodarczych i B. M. (1) zarówno jako osoba fizyczna, jak również poprzez (...) S.A. z siedzibą w T. korzystali z kredytowania w (...) Oddział w P., przy czym kredyty udzielane były podmiotom nie posiadającym zdolności kredytowej, bez przeprowadzenia merytorycznej oceny i analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej oraz realności przedłożonych przez kredytobiorców prognoz finansowych, bez kontroli celowości zużycia kredytów, bez dokonania analiz i ocen realnych wartości ustanowionych form zabezpieczenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów, w tym zwłaszcza przyjętych poręczeń od osób fizycznych. Wszystkie rozmowy dotyczące kredytowania prowadziła z B. M. (1) i W. R. (1) M. M. (4), zaś wnioski kredytowe każdorazowo opiniowała G. K., która wielokrotnie zgłaszała zastrzeżenia, co do zasadności przyznania finasowania, w szczególności (...) S.A., przy czym była wtedy zapewniana przez M. M., że kredyty należy przyznać i że zostaną one spłacone. Jednocześnie M. M. (4) w większości przypadków osobiście nie podpisywała decyzji kredytowych i nie zawierała umów kredytowych, lecz polecała wykonać te czynności W. S. i G. K. w ramach posiadanych przez nich kompetencji kredytowych.
dowód: wyjaśnienia D. O. k. 1867-1868, wyjaśnienia G. M. – K. k. 3887-3889, 4777v-47778 , raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2653-2654
W dniu 10 czerwca 1999r. W. S. wydał pozytywną decyzję kredytową, a następnie zawarł w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) z siedzibą w O. umowę kredytową o nr (...) na zakup ciągnika i maszyn rolniczych na warunkach komercyjnych. Kredyt został udzielony i wykorzystany do kwoty 483.200 zł. W decyzji kredytowej postanowiono o zabezpieczeniu kredytu w formie wpisu hipoteki zwykłej w kwocie 483.200 zł, przewłaszczenia majątku ruchomego na kwotę 270.000 zł, zastawu rejestrowego lub przewłaszczenia nabytego ciągnika za kwotę 250.000 zł, weksla własnego in blanco poręczonego przez współmałżonkę W. R. (1) z deklaracją wekslową. W dniu 11 czerwca 1999r. podpisana została umowa przewłaszczenia majątku ruchomego, w której nie uwzględniono jednakże zakupionego ciągnika, nie dokonano również czynności związanych z ustanowieniem zastawu rejestrowego. W stosunku do majątku objętego umową przewłaszczenia nie ustanowiono cesji z jego ubezpieczenia. W dniu 15 grudnia 1999r. na wniosek Kredytobiorcy W. S. zaakceptował odstąpienie od zabezpieczenia kredytu w formie przewłaszczenia ciągnika. Jednocześnie wpis hipoteki zwykłej został dokonany w dniu 23 sierpnia 2000r.
Według postanowień umowy kredytowej kredyt udzielony został na okres od czerwca 1999r. do 31 października 2007r. W dniu 31 października 1999r. spłacona została pierwsza rata kredytu w kwocie 13.200 zł, druga rata w dniu 31 października 2000r. w kwocie 62.500 zł. Na dzień 08 grudnia 2003r. (data zawarcia umowy o restrukturyzację zadłużenia nr (...) obejmująca zadłużenie w powyższego kredytu – o czym będzie mowa poniżej) stan zadłużenia wynosił 313.068,04 zł, z czego kapitał wymagalny 282.500 zł, i odsetki w kwocie 30.568,04 zł. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. z tytułu niespłaconego kapitału wyniosła 313.068,04 zł.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2765
W dniu 21 czerwca 1999r. W. S. wydał pozytywną decyzję kredytową, a następnie zawarł w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z (...) z siedzibą w S. umowę kredytową o nr (...) na zakup ciągnika i maszyn rolniczych na warunkach komercyjnych. Kredyt został udzielony i wykorzystany do kwoty 483.200 zł. W decyzji kredytowej postanowiono o zabezpieczeniu kredytu w formie przewłaszczenia będących przedmiotem kredytowania maszyn i narzędzi, zastaw rejestrowy na ciągniku o wartości według ceny nabycia 280.000 zł, wpisu hipoteki zwykłej w kwocie do wysokości zadłużenia, weksla własnego in blanco poręczonego przez współmałżonkę W. R. (1) z deklaracją wekslową. Na wniosek Kredytobiorcy W. S. zaakceptował odstąpienie od zabezpieczenia kredytu w formie ustanowienia zastawu rejestrowego.
Kredyt został udzielony na okres od czerwca 1999r. do 31 marca 2007r. W dniu 31 października 1999r. spłacona została pierwsza rata kredytu w kwocie 13.200 zł, druga rata w dniu 31 października 2000r. w kwocie 62.500 zł. Kredyt został spłacony w całości w dniu 31 grudnia 2004r. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2766-2767 t. 14, inf. dot. spłaty k. 7300 t. 37, 7381 t. 38
W dniu 21 grudnia 1999r. W. S. wydał pozytywną decyzję kredytową, a następnie zawarł w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) z siedzibą w O. umowę kredytową o nr (...)/I/K na budowę stacji paliw w M. na warunkach komercyjnych. Kredyt został udzielony i wykorzystany do kwoty 768.000 zł. W decyzji kredytowej postanowiono o zabezpieczeniu kredytu w formie wpisu hipoteki zwykłej (wpisu dokonano w dniu 09 maja 2000r.) oraz weksla własnego in blanco poręczonego przez współmałżonkę W. R. (1) z deklaracją wekslową. Na wniosek Kredytobiorcy W. S. zaakceptował odstąpienie od zabezpieczenia kredytu w formie ustanowienia zastawu rejestrowego.
Według postanowień umowy kredytowej kredyt udzielony został na okres od 10 lipca 2000r. do 10 grudnia 2003r. W okresie od lipca 2000 do stycznia 2001r. spłacono kapitał w łącznej kwocie 146.000 zł. Na dzień zakończenia umowy stan zadłużenia wynosił 163.910,88 zł, z czego kapitał wymagalny 146.000 zł i odsetki w kwocie 17.910,88 zł.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 163.910,88 zł.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2765-2767
W dniu 17 stycznia 2000r. W. R. (1) złożył w (...) S.A. Oddział P. wniosek o kredyt gotówkowy w kwocie 770.000 zł. W toku postępowania (...) Oddział w P. nie udostępnił dokumentacji kredytowej dotyczącej przedmiotowego kredytu w związku z czym nie było możliwe ustalenie kto podejmował decyzję kredytową. Wniosek o udzielenie kredytu nie był przedmiotem opinii Komitetu Kredytowego.
W tym samym dniu tj. 17 stycznia 2000r. M. M. (4) zawarła w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z W. R. (1) umowę o kredyt gotówkowy o nr (...). Kredyt został udzielony i wykorzystany do kwoty 770.000 zł. Środki z udzielonego kredytu w kwocie 750.000 zł przekazane zostały na podstawie polecenia przelewu W. R. (1) na rachunek (...) prowadzony w (...) Bank (...) S.A. Oddział w K.. Kredyt został spłacony w całości w dniach 02 lutego 2000r. i 03 lutego 2000r. ze środków PHU (...) – Serwis Sp. z o.o. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2659, 2669, informacje dot. spłaty k. 7305 t. 37, 7380 t. 38
W dniu 02 lutego 2000r. W. S. wydał pozytywną decyzję kredytową, a następnie zawarł w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z (...) Sp. z o.o. umowę o kredyt inwestycyjny preferencyjny o nr (...) na zakup i modernizację elewatora zbożowego w K.. Kredyt został udzielony i wykorzystany do kwoty 2.000.000 zł. Jako kupujący występowała (...) Sp. z o.o., a jako sprzedający (...). Zgodnie z umową kredytową okres spłaty został określony od dnia 10 listopada 2000r. do dnia 10 listopada 2007r. w ratach rocznych po 250.000 zł, kredyt został spłacony w całości w dniu 27 stycznia 2004r. ze środków własnych Kredytobiorcy. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2766-2767, zeznania K. P. (1) k. 4763-4767, informacje dot. spłaty k. 7296 t. 37, k. 7381 t. 38
W dniu 29 lutego 2000r. W. S. wydał pozytywną decyzję kredytową, a następnie zawarł w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) z siedzibą w O. umowę kredytową o nr (...) na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej (kredyt w rachunku bieżącym) do kwoty 4.600.000 zł. W dniu 29 lutego 2000r. kredyt został zrealizowany do kwoty 4.600.000 zł w ten sposób, że kwota 2.410.000 zł przekazana została na rachunek bieżący W. R. (1) prowadzony w (...) Oddział w K., kwota 160.000 zł przekazana została do US tytułem zapłaty podatku VAT, zaś kwotę 2.030.000 zł przeksięgowano na spłatę kredytów i odsetek zaciągniętych wcześniej w (...) S.A. Oddział w P.. Na dzień zakończenia umowy kredytowej tj. od dnia 24 lutego 2001r. kwota zadłużenia w rachunku bieżącym wynosiła 4.600.000 zł.
Kredyt został udzielony przy przyjęciu zabezpieczeń nieadekwatnych do ponoszonego ryzyka, nadto zabezpieczenie kredytu było niewystarczające na skutek niedokonania zabezpieczeń wynikających z zawartej umowy tj. nie dokonano wpisów hipotecznych w łącznej wysokości 1.500.000 zł.
Według postanowień umowy kredytowej kredyt udzielony został na okres od dnia 29 lutego 2000r. do dnia 23 lutego 2001r. Na dzień spłaty kredytu należność wymagalna wynosiła 4.600.000 zł. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 4.600.000 zł.
dowód: protokół z inspekcji problemowej k. 2257-2258 t. 12, raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2766, zeznania K. P. (1) k. 4763-4767
W okresie od dnia 10 czerwca 1999r. do dnia 29 lutego 2000r. W. R. (1) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firma (...) posiadał siedem czynnych umów kredytowych oraz 1 gwarancję bankową, przy czym łączna kwota przyznanych kredytów wynosiła 15.246.250 zł. (...) S.A. realizował wysokie kwoty kredytów z dopłatami do oprocentowania polegające na przekazywaniu środków pomiędzy podmiotami kontrolowanymi przez W. R. (1), realizacja kredytów udzielonych na zakup maszyn i urządzeń dla (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. odbywała się wyłącznie na zasadzie płatności za wzajemne transakcje kupna – sprzedaży, zaś na rachunkach tych podmiotów brak było obrotów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wszystkie zaewidencjonowane obroty dotyczyły wyłącznie operacji związanych z przepływami środków pochodzących z kredytów oraz środków związanych ze spłatami kredytów, transze kredytów które wpłynęły na rachunek jednego podmiotu wykorzystywane były na spłatę kredytu innego podmiotu kontrolowanego przez W. R. (1). (...) udzielonych kredytów ograniczała się w znacznym zakresie do spłaty odsetek. Jednym z kredytów (kredyt nie objęty aktem oskarżenia) był kredyt dyskontowy udzielony (...) na podstawie umowy z dnia 13 października 1999r. w kwocie 384.000 zł, z terminem spłaty 13 grudnia 1999r. Kredyty udzielone (...) umowami nr (...)/I/K z dnia 21 grudnia 1999r., nr (...) z dnia 17 stycznia 2000r. i nr 63/55/I/00/B/K/00 zostały udzielone pomimo niespłacenia w żadnym zakresie kredytu dyskontowego.
dowód: protokół z inspekcji problemowej k. 2299-2303 t. 12, zeznania K. T. k. 5086-5090v, K. P. (1) k. 4763-4767
W dniu 08 grudnia 2003r. W. R. (1) działający pod firmą (...) podpisał z (...) S.A. Oddział Regionalny w P. umowę cywilno – prawną o restrukturyzację zadłużenia nr (...) obejmującą zadłużenie wynikające z umów kredytowych nr (...) (stan zadłużenia 4.244.814,77 zł, z czego 3.670.000 kapitał wymagalny, 574.814,77 odsetki), nr 198/84/I/99/I/K (stan zadłużenia 163.910,88 zł, z czego kapitał wymagalny 146.000 zł, 17.910,88 odsetki) i nr 138/18/I/K/99 (stan zadłużenia 313.068,04 zł, z czego kapitał wymagalny 282.500 zł, 30.568,04 zł odsetki). Łączna kwota zadłużenia przeznaczona do restrukturyzacji na dzień 08 grudnia 2003r. wynosiła 4.721.793,69 zł, z czego kapitał 4.098.500 zł i odsetki 623.293,69 zł, spłata zrestrukturyzowanego zadłużenia miała nastąpić do dnia 30 czerwca 2006r. w ratach płatnych co roku do dnia 30 września. Kapitał pozostały do spłaty wynikający z umowy o restrukturyzację zadłużenia nr (...) na dzień 11.10.2007r. wynosił 318.605,80 zł i nie został spłacony do chwili obecnej.
dowód: umowa k. 6606-6612 t. 34, informacje dot. spłaty k. 7295 t. 37, k. 7380 t. 38, k. 12108 t. 60
W związku z zadłużeniem W. R. (2) z tytułu niespłaconego kredytu w (...) w sierpniu 1999r. M. M. (4) zaczęła podejmować działania mające na celu spłatę przez W. R. (2) zobowiązań wobec (...), a które miały zostać spłacone z kredytu udzielonego przez (...) Oddział w P..
W dniu 10 sierpnia 1999r. do (...) Oddział P. wpłynął wniosek W. R. (2) o kredyt gotówkowy w kwocie 350.000 zł. Do wniosku złożone zostało oświadczenie o sytuacji finansowej, z pominięciem jednakże oświadczenia o wysokości miesięcznego dochodu netto przypadającego na każdą osobę, sytuacji w zakresie stosunków majątkowych pomiędzy wnioskodawcą, a współmałżonką oraz oświadczenia w zakresie toczących się w stosunku do niego (bądź nie) postępowań egzekucyjnych. Złożone przez W. R. (2) oświadczenia o stanie majątkowym, w tym co do posiadanych nieruchomości oraz wierzytelności potwierdzonych sądownie na kwotę 650.000 zł nie zostały potwierdzone żadnym dokumentem. Do wniosku przedłożono również operat szacunkowy nieruchomości, której według oświadczenia W. R. (2) był jej współwłaścicielem, przy czym z księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy we Włocławku wynikało, że właścicielem nieruchomości była E. K., jednocześnie nie przedłożono jakichkolwiek dokumentów wskazujących na istnienie praw współwłasności przedmiotowej nieruchomości przez W. R. (2). Zabezpieczenie udzielenia kredytu stanowiło m.in. poręczenie W. R. (1), przy czym świadczenie udzielającego poręczenie poza częścią dotyczącą danych osobowych nie zostało wypełnione w zakresie informacji dotyczących sytuacji finansowej i majątkowej poręczyciela oraz poręczenie W. G. – ówczesnego udziałowca (...) Sp. z o.o. W tym czasie W. R. (2) nie łączyły żadne stosunki gospodarcze zarówno z W. R. (1), jak i W. G., jak również powiązanymi z nimi osobiście i kapitałowo podmiotami gospodarczymi.
W dniu 13 sierpnia 1999r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły w imieniu (...) S.A. Oddział w P. z W. R. (2) umowę kredytową o nr (...) o kredyt gotówkowy w kwocie 350.000 zł.
Środki pochodzące z kredytu rozdysponowane zostały w ten sposób, że kwota 160.000 zł przekazana została do (...) S.A. Oddział w P. tytułem „spłata rat kapitałowych”, kwota 75.000 zł przekazana została do (...) S.A. Oddział w W. na rachunek należący do (...) S.A. tytułem „spłata w imieniu (...)”, kwota 85.000 zł przekazana została do (...) Oddział we W. na rachunek bankowy (...) Sp. z o.o. bez podania tytułu przelewu – przy czym W. R. (2) nie łączył żadne relacje gospodarcze z podmiotami na rachunki, których dokonano przelewu środków z udzielonego kredytu. Reszta środków przeznaczona została na zapłatę zobowiązań na rzecz (...) S.A. Oddział w P. tytułem opłaty przygotowawczej i spłaty odsetek.
W dniach 08 i 09 maja 2000 r. zadłużenie z tytułu kredytu na ogólną kwotę 77.528,08 zł zostało spłacone z udzielonych w tych dniach kredytów gotówkowych M. G. (3), M. W. (2), i S. Z. (2), a które następnie spłacone zostały przez W. R. (1). Na dzień 11 maja 2001 r. zadłużenie z tytułu wymagalnego kapitału wynosiło 11.120 zł i z tytułu odsetek 29.681 zł tj. łącznie 40.801 zł.
Kredyt nie został spłacony w terminie, na dzień 09 października 2007r. przeterminowany kapitał do spłaty wynosił 28.695 zł, a na dzień 02 sierpnia 2012r. wynosił 845 zł, kwota ta została spisana w straty (...) S.A. Kredyt poza kwotą 77.528,08 zł został spłacony ze środków własnych W. R. (2).
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 40.801 zł.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2683-2686, zeznania świadka J. B. (3) k. 5667-5669, zeznania W. R. (2) k. 5694, 6360-6361v, inf. dot. spłaty k. 7309 t. 37, k. 7380, k. 12048
W dniu 31 sierpnia 1999r. (...) S.A. złożyła w I Oddziale (...) S.A. w W. wniosek o kredyt na finansowanie działalności leasingowej w kwocie 35.000.000 zł.
W tym samym dniu W. J. (2) działający w imieniu (...) S.A. złożył w (...) S.A. Oddział w P. wniosek o udzielenie dwóch kredytów każdorazowo na kwotę 5.000.000 zł na finansowanie działalności leasingowej, a w dniu 07 września 1999r. wniosek o udzielenie kredytu na kwotę 2.570.000 zł na finansowanie skupu zbóż.
Jednocześnie M. M. (4) poleciła G. K. dokonywać pozytywnych ocen wniosków kredytowych składanych przez (...) S.A. Dokonywane przez G. K. oceny wniosków kredytowych dokonane zostały bez merytorycznej oceny oraz analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej (...) S.A., a także realności przedłożonych przez kredytobiorcę prognoz finansowych. Podstawę oceny wszystkich wniosków kredytowych stanowił biznes plan opracowany dla Spółki w celu realizacji przedsięwzięcia dotyczącego działalności leasingowej, a który nie przewidywał prowadzenia działalności w zakresie obrotu zbożem (skup), pomimo tego, że jeden z kredytów miał zostać udzielony na finansowanie skup zbóż. G. K. dokonała oceny wniosku kredytowego na kwotę 5.000.000 zł w dniu 07 września 1999r., zaś wniosku kredytowego na kwotę 2.250.000 zł w dniu 10 września 1999r., przy czym nie dokonała łącznej ich oceny i kompleksowej analizy zdolności kredytowej Spółki przed przedstawieniem wniosków do opinii Komitetu Kredytowego, który wydał w tym zakresie dwie oddzielne opinie w dniach 14 września 1999r. i 16 września 1999r., a następnie podjęte zostały również oddzielnie decyzje kredytowe tj. pierwsza w dniu 15 września 1999r. przez W. S. i druga w dniu 19 września 1999r. przez M. M..
W dniu 15 września 1999r. W. J. (1) odwołany został z funkcji Prezesa Zarządu (...) S.A., a na stanowisko to powołano L. S., jednocześnie członkiem Rady Nadzorczej został W. R. (1). L. S. w związku z zawieranymi umowami kredytowymi nie przedkładał żadnych dokumentów, nie składał żadnych oświadczeń, a jego rola ograniczyła się do podpisania umów kredytowych.
W dniu 17 września 1999 r. M. M. (4) i W. S. zawarli z (...) S.A. z siedzibą w Ł. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu L. S. umowę kredytową o nr (...) z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki oraz umowę kredytową o nr (...) z przeznaczeniem na zakup zbóż. Następnie w dniu 28 września 1999r. M. M. (4) i W. S. zawarli z (...) S.A. z siedzibą w Ł. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu L. S. umowę kredytową o nr (...) z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki.
Umowa kredytowa nr (...) opiewała na kwotę 4.000.000 zł, przy czym środki zostały wykorzystane do kwoty 3.000.000 zł. Zgodnie z postanowieniami umowy kredyt powinien być przeznaczony na sfinansowanie zakupu przedmiotów leasingu. W celu udokumentowania celowości zużycia środków pochodzących z kredytu (...) S.A. przedłożyła umowę leasingu nr (...) z dnia 23 września 1999r. zawartą pomiędzy (...) S.A. jako Leasingodawcą w imieniu której działał L. S., a (...) Sp. z o.o. jako Leasingobiorcą w imieniu której działał W. R. (1), z której wynikało, że (...) S.A. odda w leasing operacyjny (...) Sp. z o.o. 20 sztuk wagonów kolejowych typu 206SE na okres od 23 września 1999r. do 23 września 2004r. Wartość przedmiotu leasingu określono na kwotę 4.000.000 zł netto, 4.880.000 zł brutto. Łączna suma opłat czynszowych, do zapłaty których zobowiązany był Leasingobiorca w okresie trwania umowy wynosiła 5.647.067 zł. Jednocześnie do umowy leasingu dołączona została faktura VAT nr (...) z dnia 25 września 1999r., zgodnie z którą wagony stanowiące przedmiot leasingu zostały w dniu 25 września 1999r. nabyte przez (...) S.A. od (...) Sp. z o.o. za kwotę 3.000.000 zł netto, 3.660.000 zł brutto. Zgodnie z fakturą zapłata miała nastąpić w formie przelewu do dnia 08 października 1999r., przy czym (...) S.A. nie wywiązała się z tego zobowiązania, a środki z kredytu przeznaczone zostały na inne cele. Zgodnie z umową kredyt miał zostać spłacony w 32 miesięcznych ratach płatnych od dnia 23 listopada 1999r. do 23 czerwca 2002r., w tym 31 rat w kwocie po 95.713 zł, a ostatnia rata w wysokości 32.897 zł. Spłata raty kredytu płatna w listopadzie 1999r. została dokonana z kredytu nr 172/164/I/99/B/K/99 udzielonego (...) S.A. w dniu 10 listopada 1999r., natomiast rata za grudzień 1999r. została spłacona z depozytu zablokowanego utworzonego w dniu 28 września 1999r. ze środków kredytu udzielonego umową kredytową nr (...). Zgodnie w umową jedynym źródłem spłaty kredytu miały być raty czynszów wynikających z umowy leasingu, w wysokości 95.713 zł. Jednocześnie w dniu 31 grudnia 1999r. (...) Sp. z o.o. wypowiedziała umowę leasingu nr (...) z dnia 23 września 1999r., zaś (...) S.A. zaprzestała spłat rat.
Faktycznie środki pochodzące z kredytu rozdysponowane zostały w ten sposób, że kwota 1.500.000 zł wypłacona została przez L. S. w gotówce, a następnie przekazana B. M. (1), kwota 660.000 zł przekazana została przelewem na rachunek (...) Sp. z o.o. tytułem zapłata VAT za fakturę (...), kwota 206.682,65 zł przeksięgowana została na rachunek depozytu zablokowanego, zaś kwota 932.000 zł stanowiła płatności bezgotówkowe na rzecz firm (...) ((...) Sp. z o.o. i (...)), z czego kwota 272.000 zł stanowiła płatność za zakup od (...) samochodu M. (...) nr rej. (...) i J. (...) nr rej. (...) H, a kwota 321.687,52 zł stanowiła płatności na rzecz innych kontrahentów, w tym kwota 249.700 zł na rzecz (...) z tytułu zapłaty za zakup samochodów H. (...). (...) nr rej. (...), H. (...) nr rej. (...), H. (...) nr rej. (...).
W dniu 30 września 2000r. kapitał w kwocie 861.417 zł został spłacony z rachunku osobistego B. M. (1), na który to rachunek wpłynęły środki z rachunku W. K. w wyniku nielegalnego przeksięgowania w oparciu o podrobione polecenie przelewu opatrzone nazwiskiem M. G. (1). Łącznie kapitał został spłacony do kwoty 1.342.902,89 zł, kapitał wymagalny wynosił 1.947.157 zł. W dniu 30 października 2007r. (...) S.A. dokonał sprzedaży na rzecz B. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wierzytelności przepadającej od (...) S.A. w likwidacji z tytułu umowy nr (...) o kredyt średnioterminowy w postaci linii kredytowej za kwotę 290.059,89 zł. W dniu 31 października 2007r. (...) S.A. spisał w straty z jednoczesnym umorzeniem kapitał w kwocie 1.657.097,11 zł i odsetki w kwocie 499.231,26 zł.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 2.446.388,26 zł.
dowód: wyjaśnienia L. S. k. 4606v-4609 (odpis k. 5655-5658) , (...)- (...), (...) i zeznania k. 11987v-11990, raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2692, 2706-2707, 2712-2713, 2722, 2730, k. 3317-3319, opinia z zakresu badań pisma ręcznego k. k. 6694-6708 t. 34 ., inf. dot. spłaty k. 2712 t. 14, 7349A t. 37, inf. dot. cesji k. 7370 t. 38
Umowa kredytowa nr (...) opiewała na kwotę 2.250.000 zł przy czym środki zostały wykorzystane do kwoty 934.462,80 zł. Zgodnie z postanowieniami umowy kredyt powinien być przeznaczony na sfinansowanie skupu pszenicy ze zbiorów z 1999r., z zastosowaniem bezpośrednich dopłat (...) dla producentów, przy czym jedynie kwota 543.401,83 zł została przeznaczona na uregulowanie zobowiązań za skupione zboże. W dniu 17 września 1999r. sporządzona została również umowa przewłaszczenia rzeczy oznaczonych, co do tożsamości obejmująca 5.000 ton pszenicy ze zbiorów 1999r. o wartości 2.250.000 zł, którą ze strony (...) S.A. podpisały M. M. (4) i G. K., a w imieniu (...) S.A. L. S., przy czym (...) S.A. nie posiadała ilości zboża określonej w umowie przewłaszczenia. W dniu 08 grudnia 1999r. podpisany został aneks nr (...) na podstawie, którego dokonano zmiany warunków umowy przewłaszczenia zmniejszając ilość i wartość przewłaszczonej pszenicy do 2.147 ton o wartości 935.000 zł. Jednocześnie wbrew postanowieniom umowy kredytowej nie ustanowiono zabezpieczeń w formie cesji praw z polisy ubezpieczeniowej przedmiotu przewłaszczenia oraz cesji z umowy ubezpieczenia kredytu skupowego w (...) Polska.
Środki z kredytu zostały faktycznie rozdysponowane w następujący sposób: kwota 61.169,70 zł stanowiła płatności na rzecz Oddziału (...) S.A., kwota 325.934,50 zł wykorzystana została na płatności bezgotówkowe na rzecz (...) Sp. z o.o. i (...), a kwota 543.401,83 zł przeznaczona została na płatności zobowiązań za skupione zboże.
Zgodnie z postanowieniami umowy kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 20 marca 2000r., przy czym nie został spłacony w terminie wynikającym z umowy. W dniu 30 września 2000r. kapitał w kwocie 934.462,80 zł został spłacony z rachunku osobistego B. M. (1), na który to rachunek wpłynęły środki z rachunku W. K. w wyniku nielegalnego przeksięgowania w oparciu o podrobione polecenie przelewu opatrzone nazwiskiem M. G. (1).
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 934.462,80 zł.
dowód : raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2692, k. 2707, 2712, 2724-2725, k. 3324-3327
Umowa kredytowa nr (...) opiewała na kwotę 1.000.000 zł przy czym środki zostały wykorzystane do kwoty 660.000 zł i miały zostać przeznaczone na sfinansowanie podatku VAT od zakupionych przedmiotów leasingu tj. wagonów na zakup, których udzielony został kredyt umową nr (...). Środki te zostały faktycznie rozdysponowane w następujący sposób: kwota 59.000 zł została wypłacona w gotówce, kwota 183.500 zł wykorzystana została na płatności bezgotówkowe na rzecz (...) Sp. z o.o., a kwota 425.193,90 zł przeznaczona została na płatności wobec kontrahentów i pracowników (...) S.A., w tym kwota 187.416 zł tytułem płatności za zakup pojazdu N. (...) nr rej. (...).
Zgodnie z postanowieniami umowy kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 19 grudnia 1999r. W dniu 22 grudnia 1999r. dokonano spłaty kapitału w wysokości 38.391,20 zł, następnie w dniu 16 maja 2000r. dokonano spłaty kapitału w kwocie 621.608,80 zł, ze środków pochodzących z kolejnego kredytu udzielonego B. M. (1) w dniu 15 maja 2000r. – umowa kredytowa o nr (...).
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 621.608,80 zł.
dowód : raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2692, 2713 t. 14, k. 3320-3323 t.
W dniu 03 listopada 1999r. L. S. w imieniu (...) S.A. złożył kolejny wniosek o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł na finansowanie działalności bieżącej oraz o udzielenie kredytu w kwocie 12.000.000 zł na sfinansowanie skupu zbóż.
G. K. pozytywnie zaopiniowała wniosek kredytowy o udzielenie kredytu w kwocie 1.000.000 zł wskazując, że rachunek przepływów pieniężnych wskazuje na zdolność firmy do generowania dodatnich przepływów pieniężnych zapewniając środki na pokrycie wydatków na cele obrotowe, pomimo tego, że w tym czasie na podstawie zapisów i dowodów księgowych dotyczących obrotów na rachunku bieżących (...) S.A. widoczne było, że (...) S.A. nie posiada płynności finansowej, zaś wszystkie zobowiązania, w tym z tytułu odsetek należnych (...) S.A. były regulowane środkami pochodzącymi z kredytów. W ocenie wniosku o kredyt G. K. nie dokonała oceny celowości zużycia udzielonych wcześniej (...) S.A., które w zasadniczym zakresie faktycznie przeznaczone zostały na inne cele niż wskazane w umowach kredytowych, nie oceniła stopnia realizacji zadań gospodarczych zgodnie z prognozami zawartymi w biznes planie, który był podstawą przyznania wcześniejszych kredytów, jak również zaproponowała pozytywne rozpatrzenie wniosku pomimo nie wywiązania się przez (...) S.A. ze zobowiązań wynikających z zawartych umów kredytowych w zakresie przedkładania miesięcznych, bieżących i rocznych sprawozdań finansowych. W ocenie wniosku kredytowego G. K. wykazała obroty na rachunku bieżącym (...) S.A. przy czym nie podała, że dotyczyły one wyłącznie realizacji za pośrednictwem rachunku bieżącego udzielonych we wrześniu 1999r. kredytów, a jednocześnie Spółka w ogóle nie dokonywała rozliczeń związanych z działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku bieżącego.
W dniu 10 listopada 1999 r. G. K. i W. S. zawarli z (...) S.A. z siedzibą w Ł. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu L. S. umowę kredytową o nr (...) z przeznaczeniem na finansowanie działalności leasingowej spółki.
Środki te zostały faktycznie rozdysponowane w następujący sposób: kwota 126.529,60 zł przeznaczona została na zapłatę należności na rzez (...) S.A., w tym na spłatę raty kredytu w wysokości 95.713 zł do umowy nr (...), spłatę bieżącej części odsetek do umowy nr (...), kwota 380.000 zł przelana została na rachunek (...) Sp. z o.o., kwota 143.462,80 zł przelana została na rachunek (...) S.A. w innych bankach, kwota 57.350 zł wypłacona została w gotówce, zaś kwota 250.663,67 zł stanowiła płatności za skupione zboże. Zgodnie z umową kredytową prawne zabezpieczenie spłaty wierzytelności powinny stanowić zastaw sądowy na 6 samochodach o wartości łącznej 608.290,70 zł wraz z cesją praw z polisy ubezpieczenia, przy czym nie dokonano wpisu zastawów do rejestru sądowego, zaś cesja praw z polis ubezpieczeniowych dotyczyła tylko 4 pojazdów oraz przewłaszczenie zestawów komputerowych wraz z cesją praw z polisy ubezpieczenia, przy czym umowa przewłaszczenia i cesji nie została sporządzona. Następnie w dniu 08 grudnia 1999r. sporządzono umowę przewłaszczenia 6 pojazdów objętych pierwotnie umowami zastawniczymi, przy czym pojazdów nie przerejestrowano na rzecz (...) S.A., co spowodowało zbycie 2 pojazdów oraz sprzętu komputerowego w drodze licytacji komorniczej i przyznanie ich na własność H. B.. za cenę 176.700 zł.
Zgodnie z postanowieniami umowy kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 05 listopada 2000r., przy czym nie został on spłacony do chwili obecnej.
W dniu 04 stycznia 2007r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym nakazał (...) S.A. zapłatę na rzecz (...) S.A. kwoty 2.105.938,65 zł, z czego 1.000.000 zł tytułem wymagalnego kapitału. W dniu 30 października 2007r. (...) S.A. dokonał sprzedaży na rzecz B. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wierzytelności przepadającej od (...) S.A. w likwidacji z tytułu umowy nr (...) o kredyt rewolwingowy za kwotę 148.965,85 zł. W dniu 31 października 2007r. (...) S.A. spisał w straty z jednoczesnym umorzeniem kapitał w kwocie 851.034,15 zł i odsetki w kwocie 402.560,84 zł.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 1.000.000 zł.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2692-2700, 2728-2735, 3328-3333, inf. dot. nakazu zapłaty k. 7299 t. 37, inf. dot. cesji k. 7349b t. 37, k. 7371 t. 38, zeznania M. D. k. 7321 t. 37
W listopadzie 1999r. B. M. (1) zaproponowała J. B. (2) zawarcie z G. B. leasing S.A. umowy leasingu zwrotnego nieruchomości położonej w miejscowości N. stanowiącej własność jego żony H. B. (1), na co małżonkowie wyrazili zgodę. Aktem notarialnym z dnia 25 listopada 1999r. Rep. A 8820/99 J. B. (2), działający w imieniu i na rzecz H. B. (1) zawarł z (...) S.A., w której imieniu działał L. S. umowę sprzedaży zabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi N. objętej KW (...) za cenę 4.000.000 zł, której zapłata nastąpić miała do dnia 23 grudnia 1999r., co do którego obowiązku L. S. w imieniu reprezentowanej Spółki poddał się egzekucji wprost w trybie art. 777 §1 pkt 4 k.p.c. (...) S.A. nie dokonała zapłaty za nabytą nieruchomość, co skutkowało wydaniem przez Sąd Rejonowy w Łodzi postanowienia z dnia 10 maja 2000r., sygn. I C Co 503/00 o nadaniu klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu z dnia 25 listopada 1999r. Rep. A 8820/99 w zakresie obowiązku zapłaty na rzecz wierzycielki H. B. (1) kwoty 4.000.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 1999r. W dniu 17 maja 2000r. na wniosek H. B. (3) wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne, które obejmowało roszczenie na kwotę 4.370.020 zł, w tym należność główna 4.000.000 zł.
W dniu 06 grudnia 1999 r. G. K. i W. S. zawarli z (...) S.A. z siedzibą w Ł. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu L. S. umowę o kredyt komercyjny o nr 190/165/I/B/K/99 z przeznaczeniem na skup płodów rolnych – finansowanie skupu zbóż.
W dniu zawarcia umowy zobowiązania (...) S.A. wobec (...) S.A. Oddział P. z tytułu wcześniej udzielonych kredytów komercyjnych wynosiły 4.564.287 zł, jednocześnie w związku z postanowieniami przepisów kompetencyjnych (uchwała nr 21/B/98) Oddział mógł w grudniu 1999r. przyznać Spółce kredyt komercyjny do kwoty 5.000.000 zł tj. w maksymalnej wysokości 435.713 zł, zaś przyznanie kredytu komercyjnego w wyższej kwocie wymagało pozytywnej opinii Komitetu Kredytowego Centrali Banku. Z uwagi na to, że (...) S.A. nie posiadała zdolności kredytowej uzyskanie pozytywnej opinii Komitetu Kredytowego było niemożliwe. W związku z powyższym udzielono kredytu komercyjnego na skup zboża, ponieważ na takie cele limit kwotowy decyzji kredytowych Oddziału wynosił 15.000.000 zł. Kredyt został udzielony do kwoty 4.000.000 zł. Środki z kredytu zostały faktycznie rozdysponowane w następujący sposób: kwota 20.000 zł przeznaczona została na zapłatę należności na rzez (...) S.A., w tym na spłatę części odsetek w wysokości 16.000 zł do umowy nr (...), a kwota 3.980.000 zł została przelana na rachunek (...).
Jednym z zabezpieczeń umowy kredytowej była hipoteka zwykła ustanowiona na nieruchomości położonej we wsi N. objętej KW (...) zakupionej przez (...) S.A. od H. B. (1) w dniu 25 listopada 1999r., przy czym o powyższym fakcie B. M. (1) nie poinformowała J. B. (2).
Zgodnie z postanowieniami umowy kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 15 marca 2000r. W dniu 30 września 2000r. spłacona została kwota 869.000 zł tytułem kapitału przy czym środki te zostały przekazane z rachunku osobistego B. M. (1), na który wcześniej przeksięgowane zostały w ramach nielegalnych transakcji bankowych z rachunku W. K.. Spłata kredytu w rachunku osobistego B. M. (1), a nie (...) S.A. spowodowana była zajęciem rachunku firmowego Spółki w związku z prowadzonym przez H. B. (3) postępowaniem egzekucyjnym w związku z niedokonaniem zapłaty ceny sprzedaży w wysokości 4.000.0000 zł za sprzedaż nieruchomości w miejscowości N..
Na dzień 06 maja 2001r. niespłacony kapitał wynosił 3.131.000 zł. W dniu 17 lipca 2001r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym nakazał (...) S.A. do zapłaty na rzecz (...) S.A. kwoty 3.618.168,26 zł , z czego 3.131.000 zł tytułem wymagalnego kapitału. W dniu 30 października 2007r. (...) S.A. dokonał sprzedaży na rzecz B. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wierzytelności przepadającej od (...) S.A. w likwidacji z tytułu umowy nr (...) o kredyt na skup płodów rolnych za kwotę 466.412,07 zł. W dniu 31 października 2007r. (...) S.A. spisał w straty z jednoczesnym umorzeniem kapitał w kwocie 2.664.587,93 zł i odsetki w kwocie 1.788.379,53 zł.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 4.000.000 zł.
dowód: zeznania J. B. (1) k. 5095-5097, M. D. k. 7321, odpis aktu notarialnego z dn. 25.11.1999r. k. 5116-5120, postanowienie SR W Łodzi z dn. 10.05.2000r. k. 5114-5115, raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2658, 2692, 2712, 2736-2743, 3333, inf. dot. nakazu zapłaty k. 7298 t. 37, inf. o spisaniu w straty k. 7349c t. 37, 7372 t. 38
W dniu 02 maja 2000r. M. M. (4) podjęła koleją pozytywną decyzję kredytową przyznając (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S., w której udziałowcem był W. R. (1) kredyt preferencyjny z przeznaczeniem na zakup maszyn i urządzeń rolniczych. Kredyt został udzielony i wykorzystany do kwoty 2.000.000. zł
Limit decyzji kredytowych dla dyrektora (...) Oddział w P. wynosił w okresie od 01 kwietnia 2000r. do 13 lipca 2000r. 5.000.000 zł i była to maksymalna kwota łącznego zaangażowania Banku w stosunku do jednego podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych ze sobą kapitałowo i organizacyjnie, w stosunku do której decyzje kredytowe mogły być podejmowane przez Dyrektora Oddziału lub jego zastępcę, działającego w ramach zastępstwa służbowego. Na dzień podjęcia decyzji kredytowej dla (...) Sp. z o.o. powiązane z W. R. (1) podmioty tj. (...) i (...) Sp. z o.o. posiadały zadłużenie w wysokości ponad 7.000.000 zł, a zatem łączne zaangażowanie (...) Oddział w P. w maju 2000r. wynosiło ponad 9.000.0000 zł. Zgodnie z postanowieniami §3 ust. 3 i 4 uchwały nr 5/ (...) w sprawie podejmowania decyzji kredytowych oraz pismem Departamentu Kredytów i Gwarancji nr KG/KK/ (...) z dnia 30 marca 2000r. w sprawie limitów decyzji kredytowych dla dyrektorów oddziałów (...) S.A. decyzję w sprawie wniosku o kredyt powinni podjąć wspólnie dyrektorzy Departamentów Kredytów i Gwarancji oraz Bankowości Korporacyjnej.
W dniu 02 maja 2000r. W. S. zawarł z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu W. R. (1) umowę kredytową o nr (...) z przeznaczeniem na zakup maszyn i urządzeń rolniczych na okres do dnia 10 kwietnia 2007r., z terminem spłat w ratach rocznych do 10 kwietnia każdego roku w wysokości po 285.000 zł i ostatnia rata w wysokości 290.000 zł. Cała kwota kredytu została przeznaczona na zakup maszyn i urządzeń od (...) i (...) Sp. z o.o. Kredyt zabezpieczono poprzez zawarcie umowy przewłaszczenia nabytych maszyn i urządzeń (bez sprawdzenia, czy stanowiły one własność kredytobiorcy), poręczenia współmałżonki W. R. (1) oraz weksla in blanco od obojga współmałżonków w deklaracją wekslową.
Pierwsza rata kredytu została spłacona w dniu 10 kwietnia 2001r., kredyt został spłacony w całości w dniu 05 lutego 2007r. ze środków własnych Kredytobiorcy. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2658, 2768-2769, inf. o spłacie k. 7303 t. 37, 7380 t. 38
W związku z zaległościami w spłacie kredytów udzielonych W. R. (1) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i (...) Sp. z o.o. oraz (...) S.A. M. M. (4), W. R. (1) i B. M. (1) podjęli działania mające na celu pozyskanie środków na ich spłatę, co miało nastąpić poprzez udzielenie kolejnym osobom przez (...) S.A. kredytów, z których środki miały zostać przeznaczone na spłatę zadłużenia. W dniu 08 maja 2000r. odbyło się spotkanie, w którym uczestniczyła G. K. i A. R. (1), w trakcie którego M. M. (4) poinformowała je o konieczności udzielenia kredytów, z których środki miały zostać przeznaczone na spłatę zadłużenia w tytułu udzielonych kredytów W. R. (1) i powiązanym z nim podmiotom gospodarczym oraz (...) Sp. z o.o., a następnie poleciła przygotowanie dokumentacji kredytowej. W ten sposób o uzyskanie kredytu miał wystąpić M. G. (3) pełniący w tym czasie funkcję W-ce Prezesa (...) Sp. z o.o. i (...), M. W. (2), którego M. G. (3) poprosił o przysługę, S. Z. (1) i B. M. (1).
dowód: wyjaśnienia A. R. k. 1956-1960 t. 10, zeznania M. W. (2) k. 5133 t. 26, (...)
W dniu 08 maja 2000r. do (...) Oddział w P. wpłynął wniosek M. G. (3) o udzielenie kredytu gotówkowego w kwocie 550.000 zł. W tym samym dniu G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji pozytywnie zaopiniowała wniosek M. G. (3). Wniosek nie został przedstawiony do opinii Komitetowi Kredytowemu, jednocześnie w protokole nr (...) z posiedzenia Komitetu Kredytowego z dnia 28 kwietnia 2000r. G. K. zawarła informację o pozytywnym zaopiniowaniu wniosku, który na ten dzień jeszcze nie wpłynął do Oddziału.
W tym samym dniu tj. 08 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z M. G. (3) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 550.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 08 maja 2000r. do dnia 07 lipca 2000r. z terminem spłaty w dniu 07 lipca 2000r. Zgodnie z umową odsetki za cały okres kredytowania płatne były jednorazowo w dniu uruchomienia kredytu tj. 08 maja 2000r. w kwocie 15.626,03 zł. W przypadku przedterminowej spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami przez kredytobiorcę w okresie powyżej 7 dni roboczych przez terminem płatności wynikającym z umowy kredytowej (...) S.A. był zobowiązany do dokonania korekty naliczonych odsetek za cały okres kredytowania w dniu spłaty ostatniej raty kredytu, a skorygowane odsetki miały zostać zaliczone na spłatę pozostającego zadłużenia lub zwrócone kredytobiorcy, Jednocześnie od przedterminowej spłaty kredytu pobierana była prowizja w wysokości 0,2 % (pkt 13 umowy kredytowej)
dowód: dokumentacja kredytowa k. 1682-1705
W dniu 08 maja 2000r. do (...) Oddział w P. wpłynął wniosek M. W. (2) o udzielenie kredytu gotówkowego w kwocie 550.000 zł. W tym samym dniu G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji i A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału (...) z Klientem Detalicznym pozytywnie zaopiniowały wniosek M. W. (2) o udzielenie kredytu, który następnie tego samego dnia pozytywnie zaopiniowany został przez Komitet Kredytowy.
W tym samym dniu tj. 08 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z M. W. (2) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 550.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 08 maja 2000r. do dnia 07 lipca 2000r. z terminem spłaty w dniu 07 lipca 2000r. Zgodnie z umową odsetki za cały okres kredytowania płatne były jednorazowo w dniu uruchomienia kredytu tj. 08 maja 2000r. w kwocie 15.626,03 zł. W przypadku przedterminowej spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami przez kredytobiorcę w okresie powyżej 7 dni roboczych przez terminem płatności wynikającym z umowy kredytowej (...) S.A. był zobowiązany do dokonania korekty naliczonych odsetek za cały okres kredytowania w dniu spłaty ostatniej raty kredytu, a skorygowane odsetki miały zostać zaliczone na spłatę pozostającego zadłużenia lub zwrócone kredytobiorcy, Jednocześnie od przedterminowej spłaty kredytu pobierana była prowizja w wysokości 0,2 % (pkt 13 umowy kredytowej)
dowód: dokumentacja kredytowa k. 1656-1680, zeznania M. W. (2) k. 5133 t. 26, (...)
W dniu 09 maja 2000r. do (...) Oddział w P. wpłynął wniosek S. Z. (1) o udzielenie kredytu gotówkowego w kwocie 550.000 zł. W tym samym dniu G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji i A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału (...) z Klientem Detalicznym pozytywnie zaopiniowały wniosek M. W. (2) o udzielenie kredytu, który następnie tego samego dnia pozytywnie zaopiniowany został przez Komitet Kredytowy.
W tym samym dniu tj. 09 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły ze S. Z. (1) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 550.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 09 maja 2000r. do dnia 07 lipca 2000r. z terminem spłaty w dniu 08 lipca 2000r. Zgodnie z umową odsetki za cały okres kredytowania płatne były jednorazowo w dniu uruchomienia kredytu tj. 09 maja 2000r. w kwocie 15.626,03 zł. W przypadku przedterminowej spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami przez kredytobiorcę w okresie powyżej 7 dni roboczych przez terminem płatności wynikającym z umowy kredytowej (...) S.A. był zobowiązany do dokonania korekty naliczonych odsetek za cały okres kredytowania w dniu spłaty ostatniej raty kredytu, a skorygowane odsetki miały zostać zaliczone na spłatę pozostającego zadłużenia lub zwrócone kredytobiorcy, Jednocześnie od przedterminowej spłaty kredytu pobierana była prowizja w wysokości 0,2 % (pkt 13 umowy kredytowej)
dowód: dokumentacja kredytowa k. 1768-1800
W dniu 15 maja 2000r. do (...) Oddział w P. wpłynął wniosek B. M. (1) o udzielenie kredytu gotówkowego w kwocie 1.000.000 zł. W tym samym dniu G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji i A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału (...) z Klientem Detalicznym pozytywnie zaopiniowały wniosek B. M. (1) o udzielenie kredytu, który następnie tego samego dnia pozytywnie zaopiniowany został przez Komitet Kredytowy.
W tym samym dniu tj. 15 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z B. M. (1) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 1.000.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 15 maja 2000r. do dnia 14 maja 2004r., kapitał płatny w 48 ratach miesięcznych, pierwsza w wysokości 20.755 zł i kolejne w wysokości 20.835 zł, z terminem spłaty w dniu 15 maja 2004r.
dowód: dokumentacja kredytowa k. 1706-1767
Kredyty udzielone M. G. (3), M. W. (2), S. Z. (1) i B. M. (1) zostały udzielone wbrew postanowieniem § 26 ust. 3 uchwały nr 5/ (...) tj. wbrew obowiązującym od dnia 01 marca 2000r. przepisami kompetencyjnymi i wprowadzoną w (...) S.A. zasadą kredytowania klientów według właściwości miejscowej.
W przypadku wszystkich umów kredytowych A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału Współpracy z Klientem Detalicznym nie wydała pozytywnej opinii kredytowej przed posiedzeniem Komitetu Kredytowego, a dokumentację tą uzupełniła już po otrzymaniu pozytywnej opinii Komitetu Kredytowego. W celu uzupełnienia dokumentacji kredytowej A. R. (1) wzięła teczki dotyczące kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2), S. Z. (1) i B. M. (1) do domu i dokumentacja ta została u niej zatrzymana w toku przeszukania w dniu 10 maja 2001r.
Środki pieniężne z kredytów udzielonych M. G. (3) i M. W. (2) w łącznej kwocie 1.000.000 zł zostały wpłacone przez M. G. (3) i M. W. (2) na rachunek bankowy (...), które następnie zostały wykorzystane na spłatę zaległych odsetek (...) z tytułu umowy kredytowej nr (...) zawartej w dniu 29 lutego 2000 r. Jednocześnie z kredytu udzielonego M. G. (3) kwota 25.807,50 zł została wpłacona na rachunek prowadzony w Oddziale na którym zaewidencjonowane były zaległe odsetki od kredytu gotówkowego udzielonego W. R. (3) na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 13 sierpnia 1999 r. Na ten sam rachunek, z tego samego tytułu wpłacona została przez M. W. (2) kwota 21.875 zł oraz kwota 3.698,97 zł tytułem spłaty bieżących odsetek od kredytu udzielonego W. R. (3).
Środki pieniężne z kredytu udzielonego S. Z. (1) w kwocie 500.000 zł zostały przez niego wpłacone na rachunek (...), a następnie na podstawie polecenia przelewu podpisanego przez działającego w imieniu (...) M. G. zostały przelane na rachunek (...) Sp. z o.o., która przeznaczona została na spłatę wymagalnego kapitału z tytułu umowy kredytowej nr (...) zawartej w (...) S.A. Oddział w P.. Jednocześnie z kredytu udzielonego S. Z. (1) kwota 21.875 zł została wpłacona na rachunek prowadzony w Oddziale na którym zaewidencjonowane były zaległe odsetki od kredytu gotówkowego udzielonego W. R. (3) na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 13 sierpnia 1999 r. oraz kwota 3.955,14 zł tytułem spłaty bieżących odsetek od kredytu udzielonego W. R. (3).
Środki pieniężne z kredytu udzielonego B. M. (1) w kwocie 699.000 zł zostały przez nią wpłacone w dniu 15 maja 2000r. na rachunek (...) Sp. z o.o. tytułem „rozliczenie wynagrodzeń”, a następnie w dniu 16 maja 2000r. na podstawie polecenie przelewu podpisanego przez W. R. (1) działającego w imieniu (...) Sp. z o.o. przekazane zostały na rachunek osobisty B. M. (1) , które przeznaczone zostały przez nią na spłatę wymagalnego kapitału w kwocie 621.608,80 zł oraz zapadłych odsetek w kwocie 71.635,34 zł za okres od stycznia – maja 2000r. z tytułu kredytu w kwocie 660.000 zł udzielonego (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 28 września 1999 r. Kwota 270.6000 zł została pobrana przez B. M. (1) w gotówce.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2658, 2673-2678, wyjaśnienia A. R. k. 1957 t. 10, protokół przeszukania k. 1651-1655
Od kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1) zostały pobrane odsetki za okres od 09 maja do 31 maja 2000r. oraz każdorazowo kwota 9.478,08 zł tytułem odsetek za czerwiec i lipiec 2000r.
W dniu 06 czerwca 2000r. wszystkie kredyty zostały spłacone ze środków pieniężnych pochodzących z konta osobistego W. R. (1). W tym samym dniu, w związku z przedterminową spłatą kredytów, z konta przychodów Oddziału pobieranych z góry na konto osobiste W. R. (1) przeksięgowano odsetki w kwocie 24.591,78 zł (3 razy po 8.197,26 zł) stanowiące przychody Oddziału za czerwiec i lipiec 2000r. z tytułu kredytów gotówkowych udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1). W dniu 13 czerwca 2000r. zaksięgowano z konta przychodów pobieranych z góry na konto przychodów otrzymanych przez Oddział pozostałą część należnych Oddziałowi odsetek za okres od 01 czerwca 2000r. do 06 czerwca 2000r. w kwocie 3.842,46 zł (3 razy po 1.280,82 zł).
W związku z zawarciem przedmiotowych umów kredytowych po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2678, wyjaśnienia M. M.
Od połowy 1999r. klientem (...) Oddział w P. był M. K. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) która była liczącym się producentem odzieży, zatrudniała około 2.500 pracowników, dla których (...) prowadził rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowe w ilości około 700. Dyrektorem Generalnym S. S. był W. D. (1). Podmiot ten korzystał z kredytowania (...) Oddział w P. na podstawie umowy kredytowej z dnia 28 lutego 2000r. o kredyt specjalny w rachunku bieżącym w kwocie 4.000.0000 zł, umowy kredytowej z dnia 03 października 2000r. o kredyt obrotowy na działalność gospodarczą w wysokości 11.000.0000 zł oraz umowy kredytowej z dnia 06 października 2000r. o kredyt rewolwingowy w wysokości 9.000.000 zł.
W tym czasie w (...) zaczęły się problemy finansowe, co spowodowało również utrudnienia w spłacie bieżących zobowiązań wobec (...) S.A., jak również innych instytucji finansowych.
W dniu 11 maja 2000r. A. T. (1) złożył w (...) Oddział w P. wniosek o kredyt gotówkowy w kwocie 900.000 zł wraz z oświadczeniem, że nie korzystał z kredytów i pożyczek w innych oddziałach (...) S.A. oraz innych bankach i instytucjach, nie był zobowiązany z tytułu udzielonych poręczeń oraz nie obciążały go zobowiązania wobec budżetu oraz inne zobowiązania z pominięciem jednakże oświadczenia o wysokości miesięcznego dochodu netto przypadającego na każda osobę, sytuacji w zakresie stosunków majątkowych pomiędzy wnioskodawcą, a współmałżonką oraz oświadczenia w zakresie toczących się w stosunku do niego (bądź nie) postępowań egzekucyjnych.
Ocenę wniosku kredytowego sporządziła A. D., która to ocena została zaakceptowana przez A. R. (1) jako Naczelnika Wydziału (...) z Klientem Detalicznym i G. K. jako Naczelnika Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji, a następnie Komitet Kredytowy.
Przed wydaniem pozytywnej opinii odnośnie wniosku kredytowego nie uzyskano aktualnego odpisu z księgi wieczystej co uniemożliwiło ustalenie stanu prawnego nieruchomości, na której tytułem zabezpieczenia kredytu miała zostać ustanowiona hipoteka, a w konsekwencji ustalenie, że na dzień złożenia wniosku kredytowego nieruchomość obciążona była hipoteką w kwocie 450.000 zł na rzecz (...) S.A. VI Oddział w P. oraz hipoteka przymusową w kwocie 463.244,67 zł na rzecz Urzędu Skarbowego P. – Ś.. W związku z tym, że źródło spłaty kredytu miały stanowić przychody z tytułu czynszów wynajmowanych lokali G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów w opinii do wniosku kredytowego zaproponowała, aby jedną z prawnych form zabezpieczenia kredytu stanowił przelew na rzecz Oddziału wierzytelności z tytułu czynszów. Komitet Kredytowy zaopiniował pozytywnie wniosek o kredyt na warunkach zaproponowanych przez Wydział Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów. Pozytywną decyzję kredytową wydała M. M. (4) w której jednakże nie określiła wymogu zabezpieczenia spłaty kredytu cesją wierzytelności z tytułu czynszów na rzecz Oddziału, co finalnie uniemożliwiło terminowe odzyskanie należności Oddziału z tytułu udzielonego kredytu gotówkowego.
W dniu 19 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z A. T. (1) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 900.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 19 maja 2000r. do dnia 18 maja 2004r., kapitał płatny w 48 ratach miesięcznych, z terminem spłaty w dniu 19 maja 2004r. W dniu 19 maja 2000r. kredyt został wypłacony w formie gotówkowej. A. T. (1) po wcześniejszym ustaleniu, że środki uzyskane z kredytu pożyczy M. K. (1), kwotę 881.100 zł wpłacił na rachunek należący do S. S. Men’s (...) Męska M. K. (1). W dniu 30 maja 2000r. na konto osobiste A. T. (1) z rachunku S. S. Men’s (...) Męska M. K. (1) prowadzonego w Banku (...) Oddział w P. wpłynęła kwota 881.100 zł tytułem „zwrot wpłaty na rachunek bieżący”.
Kredyt nie został spłacony w terminie, na dzień 11.10.2007r. niespłacony kapitał wynosił 216.458,31 zł. Kredyt został spłacony ze środków własnych A. T. (1).
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. z tytułu niespłaconego kapitału wyniosła 216.458,31 zł.
dowód: raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2679-2682, wyjaśnienia A. T. k. 5137-5138 t. 26, k. 5160-5161 t. 26, zeznania k. 7187-7188 t. 37, k. 10183, inf. dot. spłaty k. 7380 t. 38
W maju 2000r. w (...) Oddział w P. została przeprowadzona kontrola przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, w wyniku której stwierdzono przypadki całkowitego braku zabezpieczeń spłaty należności w odniesieniu do (...) w wysokości 4.575.050 zł z tytułu kredytów udzielonych W. R. (1). Stwierdzono przypadki przyjmowania zabezpieczeń nieadekwatnych do ponoszonego ryzyka, i tak w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) z dnia 29.02.2000 r. zawartej z (...) na kwotę 4.600.000 zł (debet w rachunku bieżącym) ustanowiono zabezpieczenie kredytu w sposób niewystarczający na skutek niedokonania zabezpieczeń wynikających z zawartych umów – brak wpisów hipotecznych, w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) z dnia 11.06.1999 r. zawartej z (...) na kwotę 483.200 zł ustanowiono zabezpieczenie kredytu w sposób niewystarczający na skutek niedokonania zabezpieczeń wynikających z zawartych umów – brak wpisów hipotecznych, rezygnacja z zastawu na kredytowanym ciągniku oraz brak ubezpieczenia majątku stanowiącego zabezpieczenie kredytu.
Stwierdzono również przypadki naruszenia postanowień art. 70 ustawy Prawo Bankowe poprzez udzielanie kredytu podmiotom nie posiadającym zdolności kredytowej przy braku programu naprawczego, w tym w odniesieniu do (...), a także Uchwały nr 8/199 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 22 grudnia 1999r. poprzez nieuwzględnienie przy klasyfikacji należności kryterium sytuacji ekonomiczno – finansowej kredytobiorcy oraz terminowości, w tym w odniesieniu do (...), (...) Sp. z o.o., (...) S.A. Stwierdzono również naruszenie §181.2. Instrukcji Wprowadzającej Uchwałę nr 33/B/95 Zarządu (...) S.A. poprzez brak oceny merytorycznej przyjętych form zabezpieczenia w tym brak wyceny przewłaszczonych składników majątku dokonanej przez rzeczoznawcę oraz oszacowania jego wartości rynkowej i płynności, jak również oceny szybkości zaspokojenia należności bankowych z przyjętego zabezpieczenia – w odniesieniu do wszystkich przyjętych przez Bank zabezpieczeń w formie przewłaszczeń.
W odniesieniu do (...) S.A. stwierdzono, że Spółka nie posiada zdolności do spłaty swoich zobowiązań wobec (...), nie istnieje już źródło spłaty kredytów obrotowych, w większości zamienione na majątek trwały. Brak zapasów jest jednoznaczny z brakiem lub uszczupleniem zabezpieczeń niektórych kredytów. Również jedyny kredyt udzielony na zakup przedmiotów leasingu nie jest obsługiwany ze względu na słaba kondycję finansową leasingobiorcy. Z uwagi na powyższe ustalenia inspektorzy nadzoru zakwalifikowali należności G. B. leasing S.A. do kategorii należność stracona. Jednocześnie ustalono, że Oddział podaje nieprawdziwe informacje do Centrali (...) ujmując (...) S.A. w grupie kredytobiorców, którzy nie posiadają żadnych zaległości wobec Banku.
dowód: protokół z inspekcji problemowej k. 2254a- (...), k. 2311-2315 t. 12, zeznania K. P. (1) k. 4763-4767
W dniach 06 do 09 czerwca 2000r. przeprowadzona została w Oddziale (...) w P. przez Departament Kredytów i Gwarancji inspekcja, która wykazała szereg nieprawidłowości, w szczególności:
- brak pełnej oceny zdolności kredytowej bieżącej i prognozowanej - załączone do dokumentacji kredytowej analizy sytuacji ekonomiczno - finansowej kredytobiorców są pobieżne, przez co uniemożliwiają właściwą ocenę ryzyka transakcji kredytowej;
- brak inspekcji przeprowadzanych w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej kredytobiorców przed udzieleniem wnioskowanych kredytów, jak również w wielu przypadkach w trakcie okresu kredytowania;
- przekraczanie kompetencji przy podejmowaniu decyzji kredytowych;
- naruszanie postanowień obowiązujących w Banku regulaminów kredytowania;
- udzielanie kredytów na spłatę innych wymagalnych zobowiązań;
- udzielanie kredytów bez udokumentowania celowości ich wykorzystania;
- brak kompleksowej analizy grupy podmiotów powiązanych kapitałowo, organizacyjnie, personalnie lub gospodarczo z kredytobiorcami - a w konsekwencji właściwej oceny ryzyka wysokich zaangażowań;
- brak w momencie uruchomienia środków z kredytu skutecznego ustanowienia prawnych zabezpieczeń spłaty, zwłaszcza w odniesieniu do zabezpieczeń w formie hipotek na nieruchomościach;
- wycen nieruchomości przyjmowanych na zabezpieczenie oraz rozeznania ich stanu formalno - prawnego;
- braku ubezpieczenia majątku stanowiącego zabezpieczenie kredytu;
- przyjmowania na zabezpieczenie w formie przewłaszczenia przedmiotów, które na dzień podpisania umowy kredytowej nie istniały;
- braku monitorowania sytuacji ekonomiczno - finansowej klientów po udzieleniu kredytu - brak w dokumentacji kredytowej aktualnych danych finansowych, brak informacji na temat wyników inspekcji, brak reakcji Oddziału na pojawiające się zaległości w spłatach należności;
- braku reakcji Oddziału na pojawiające się zaległości w spłacie kredytów;
- niewłaściwej klasyfikacji należności przypadających od kredytobiorców, zarówno w kontekście ich sytuacji ekonomiczno - finansowej, jak i terminowości spłat kapitału i odsetek, a w konsekwencji nieadekwatny do ponoszonego ryzyka poziom rezerw utworzonych na należności.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami zobowiązano M. M. m. in. do realizacji ustaleń poczynionych na spotkaniu w Centrali Banku w dniu 10.07.2000 r., tj. całkowitej spłaty wszystkich kredytów udzielonych (...) W. R. (1) w O. k/K., (...)Sp. z o.o. oraz (...) S.A. w Ł..
Jednocześnie wskazano, iż oczekuje się:
- wyeliminowania występujących braków oraz uchybień formalno - prawnych w dokumentacji kredytowej oraz przekazania dokumentów źródłowych potwierdzających ich usunięcie do Departamentu Kredytów i Gwarancji;
- przeprowadzenia inspekcji bezpośrednich w siedzibie kredytobiorców, mających na celu:
ocenę rzeczywistego stanu majątkowego, w tym stanu i prawidłowości zapasów, z uwzględnieniem majątku stanowiącego prawne zabezpieczenia zwrotu kredytu,
ocenę wiarygodności dokumentów źródłowych związanych z prowadzoną działalnością w celu weryfikacji informacji uzyskanych od kredytobiorców,
ustalenie struktury i terminowości regulowania zobowiązań, a także struktury należności,
zweryfikowanie w oparciu o dokumentację źródłową realności przedłożonych przez kredytobiorców prognoz,
- opracowania kompleksowych ocen sytuacji ekonomiczno - finansowej i majątkowej kredytobiorców, z uwzględnieniem efektów gospodarczych w ujęciu historycznym, bieżącym i prognozowanym,
- oceny sytuacji ekonomiczno - finansowej i majątkowej poręczycieli oraz podmiotów powiązanych kapitałowo, gospodarczo, organizacyjnie i personalnie z kredytobiorcami, z jednoczesną identyfikacją zagrożeń wynikających z tych powiązań dla zwrotności kredytów,
- usunięcia braków i nieścisłości w umowach kredytowych, jak również w umowach dotyczących prawnych zabezpieczeń kredytów,
- przeprowadzenia przeglądu klasyfikacji należności przysługujących od poszczególnych kredytobiorców, w celu dokonania właściwej klasyfikacji należności i weryfikacji poziomu utworzonych na te należności rezerw celowych,
- zapewnienia udziału radcy prawnego podczas posiedzeń Komitetu Kredytowego Oddziału,
- uporządkowania pozostałej dokumentacji kredytowej nie objętej przeglądem, w celu wyeliminowania ewentualnych uchybień formalno - prawnych.
Jednocześnie zobowiązano M. M. do bezwzględnego przestrzegania obowiązujących w Banku przepisów i procedur regulujących działalność kredytową, a w szczególności:
- rzetelnej weryfikacji dokumentów źródłowych przedkładanych przez wnioskodawców,
- dołożenia należytej staranności przy ocenie zdolności kredytowej klienta w taki sposób aby umożliwiała ona właściwą ocenę ryzyka wnioskowanych transakcji kredytowych, co oznacza bezwzględne przestrzeganie, w tym względzie wytycznych Departamentu Bankowości Korporacyjnej nr BK/KK/ (...) z dnia 8.09.1999r. oraz Wytycznych w sprawie zasad i trybu rozpatrywania wniosków kredytowych nr (...) z dnia 25.02.2000r, zawierających szczegółowy zakres i formę tej oceny,
- monitorowania zawartych transakcji kredytowych z uwzględnieniem:
bieżącej kontroli przebiegu wykorzystania i obsługi kredytu ,
analizowania oraz obserwacji segmentu rynku, w którym działa kredytobiorca,
odbywania cyklicznych, nie rzadziej jak raz na kwartał, a w przypadku pojawiających się symptomów pogorszenia sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta - w okresach miesięcznych - inspekcji u kredytobiorcy po udzieleniu kredytu,
przeprowadzania okresowej weryfikacji zdolności kredytowej klientów w oparciu o przedkładane sprawozdania finansowe przez Kredytobiorców, co najmniej raz w kwartale,
monitorowania zaangażowania Banku wobec podmiotów powiązanych, w celu właściwego określenia skali ryzyka wynikającego z koncentracji zaangażowania
Termin do udzielenia informacji o realizacji powyższych zadań i zaleceń wskazano na 30 września 2000r.
dowód: pismo dot. wyników inspekcji k. 2362-2364
W związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami Decyzją nr (...) Wiceprezesa Zarządu Banku (...) S.A. z dnia 11 lipca 2000r. z dniem 11 lipca 2000r. ograniczono M. M. (4) wysokości podstawowego limitu decyzji kredytowych do wysokości 2.000.000 zł. Jednocześnie M. M. (4) w piśmie z dnia 10 czerwca 2000r. zobowiązała się do spowodowania całkowitej spłaty w ciągu dwóch miesięcy zadłużenia firm (...), (...), (...) S.A.
dowód: oświadczenie M. M. k. 1470 t. 8, decyzja k. 1471
W sierpniu 2000r. M. M. (4) poleciła A. R. (1) odtworzyć kredyty udzielone M. G. (3), M. W. (2), S. Z. (1) i B. M. (1), które w dniu 06 czerwca 2000r. spłacone zostały w ciężar rachunku (...), tłumacząc, że (...) nie otrzymała kredytu o który wnioskowała w Centrali (...) i w związku z tym nie posiada środków na skup zboża. A. R. (1) odmówiła wykonania tego polecenia wskazując, że kredyty zostały udzielone w oparciu o zapewnienie M. M., że zostaną spłacone przez W. R. (1). Wtedy też M. M. (4) poinformowała A. R. (1), że ma wyrazić zgodę na ustanowienie debetu w rachunku oszczędnościowym INTEGRUM prowadzonym na rzecz W. R. (1), a który miał zostać spłacony kredytem uzyskanym przez (...) z Centrali, na co ta również nie wyraziła zgody. W związku z tym M. M. (4) samodzielnie wyraziła zgodę na ustanowienie debetu, bez zawarcia w tym zakresie umowy kredytowej. W okresie od dnia 07 sierpnia 2000r. do dnia 20.10.2000r. na rachunku osobistym INTEGRUM powstał debet w kwocie 2.026.689,63 zł, który został spłacony w dniu 20 października 2000r. ze środków pochodzących z nieuprawnionych przeksięgowań.
dowód: wyjaśnienia A. R. k. 1957-1959, raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2665-2668 t. 14
Z uwagi na przeprowadzaną przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego kontrolę, rosnące zaległości z tytułu kredytów udzielonych (...) S.A., (...), (...) i (...) M. K. (1) oraz brak stosownych zabezpieczeń pozwalających (...) S.A. zaspokoić wymagane należności M. M. (4) podczas narad z D. O. (1), w których brała również udział A. R. (1), wymyślili, że spłaty wymagalnych kredytów (...) S.A. można dokonać ze środków pochodzących z depozytów innych klientów Banku. Rozwiązanie takie miało być tymczasowe do czasu sfinalizowania przez (...) S.A. umowy z (...) S.A., na mocy której (...) S.A. miała wybudować fabrykę alkoholu i granulatu w Polsce, którą miała oddać w leasing (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., a (...) S.A. miała udzielić (...) S.A. finasowania w kwocie 20.000.000 USD na budowę fabryki, o czym zapewniała zarówno B. M. (1) jak i M. M. (4).
dowód: wyjaśnienia D. O. k. 1867 t. 9, umowa z (...) S.A. k. 1918-1924 t. 10
Po tych uzgodnieniach M. M. (4) skontaktowała się również ze swoimi znajomymi K. S. (1) i M. B., którzy w (...) S.A. Oddział w P. posiadali lokaty terminowe, prosząc ich o udzieleniem prywatnej pożyczki jednemu z klientów Banku ze środków znajdujących się na lokacie, na co ci wyraził zgodę. Następnie, w związku z narastającym zadłużeniem z tytułu udzielonych kredytów, M. M. (6) skontaktowała się z M. K. (1) i zaproponowała mu udzielenie przez klientów Banku prywatnej pożyczki z przeznaczeniem na spłatę zadłużenia, na co ten przystał. M. M. (4) skontaktowała się następnie z W. D. (1), który pojechał do Banku odebrać podpisaną przez K. S. (1) umowę pożyczki, którą następnie podpisał M. K. (1) i jego żona.
Po tych uzgodnieniach, w dniu 04 sierpnia 2000 r. M. M. (4) poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 2.024.176,28 zł z rachunku depozytowego K. S. (1) na rachunek bieżący, a następnie z tego rachunku kwotę 2.000.000 zł na rachunek M. K. (1), osobą akceptującą operacje była A. R. (1).
W dniu 07 września 2000 r. M. M. (4) poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 1.472.388,66 zł z rachunku depozytowego M. B. na rachunek M. K. (1), jako wystawiający potwierdzenie przelewu wskazane zostały M. M. (4) i A. R. (1).
Następnie w dniu 23 grudnia 2000r. z rachunku osobistego M. K. (1) na podstawie wydanego przez niego polecenia przelewu na rachunek osobisty M. B. przelana został kwota 1.574.417,75 zł stanowiąca zwrot pożyczki wraz z odsetkami.
dowód: wyjaśnienia D. O. k. 1869, A. R. k. 1958-1960, M. M. k. 12081v, zeznania M. K. k. 6282 t. 32, W. D. k. 6283 t. 32, K. S. k. 3981-3983 (odpis k. 5650), raport z kontroli instytucjonalnej doraźnej k. 24, 27
Klientem (...) Oddział w P. była również W. K., pełnomocnikiem do rachunków bankowych był jej syn M. G. (1). Na rachunkach bankowych (rachunki złotowe i walutowe) gromadzone były środki pieniężne M. G. (1) i G. P. (1), którzy w ramach spółki cywilnej prowadzili kantor wymiany walut. We wrześniu 2000r. M. M. (4) skontaktowała się z M. G. (1) i poprosiła go o zdeponowanie w Banku dodatkowych środków pieniężnych, które podobnie, jak w przypadku K. S. (1) i M. B., w ramach prywatnej pożyczki miały zostać udostępnione B. M. (1) na spłatę zaległych zobowiązań (...) S.A. Następnie D. O. (1) na polecenie M. M. skontaktował się z B. M. (1) proponując jej zawarcie prywatnej umowy pożyczki na kwotę 5.100.000 zł celem spłaty zobowiązań (...) Sp. z o.o. Jednocześnie pomiędzy B. M. (1), a M. G. (1) nie doszło do zawarcia prywatnej umowy pożyczki, jednakże M. G. (1) zgodził się na zdeponowanie środków pieniężnych w (...) S.A. i ich wykorzystanie przez Bank w trakcie trwania lokaty terminowej, z czego miał otrzymać stosowna prowizję, jednocześnie przeznaczone na spłatę kredytów środki miały zostać wpłacone w okresie 14 dni przez B. M. (1) lub kontrolowaną przez nią Spółkę (...) leasing S.A.
W dniu 29 września 2000r. M. G. (1) działając jako pełnomocnik swojej matki W. K. założył w (...) Odział w P. lokatę terminową na kwotę 3.100.000 zł na okres 30 dni zdeponowaną na rachunku nr (...) oraz lokatę terminową w kwocie 1.000.000 DEM na okres 30 dni zdeponowaną na rachunku nr (...).
W dniu 29 września 2000r. doszło do spotkania w (...) Oddział w P. B. M. (1) z D. O. (1) i A. R. (1) w trakcie, którego B. M. (1) została poinformowana, że na jej rachunek osobisty przekazane zostaną środki pieniężne w wysokości 5.000.000 zł, z czego kwota 4.500.000 zł przeznaczona zostanie na spłatę zobowiązań (...) S.A., zaś kwota 500.000 zł zostanie wypłacona w gotówce i przekazana osobie udostępniającej środki, jako prowizja. W trakcie spotkania B. M. (1) podpisała in blanco druki polecenia przelewu, jednocześnie A. R. (1) poleciła kasjerowi wypłatę z rachunku B. M. (1) kwoty 500.000 zł, którą kasjerka przyniosła do gabinetu w którym odbywało się spotkanie, a następnie pieniądze te wziął D. O. (1) i w późniejszym czasie przekazał M. G. (1).
W dniu 29 września 2000r. A. R. (1) na polecenie M. M. zaakceptowała notę memoriałową i poleciła przeksięgować kwotę 3.100.000 zł z rachunku depozytowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1). Następnie w tym samym dniu zaakceptowała dwie noty memoriałowe i poleciła przeksięgować z rachunku z B. M. (1) na rachunek W. R. (1) kwotę 1.000.000 zł oraz kwotę 89.577,48 zł. Jednocześnie w dokumentacji (...) ujawniono polecenie przelewu z dnia 29 września 2000r. polecające przeksięgowanie kwoty 3.100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek B. M. (1), gdzie jako zleceniodawca wskazany jest M. G. (1). Z opinii z zakresu badań pisma ręcznego wynika, że podpis o treści M. G. (1) znajdujący się poleceniu przelewu z dnia 29 września 2000r. nie został nakreślony przez M. G. (1), a podrobienie podpisu nastąpiło za pomocą naśladownictwa bezpośredniego i w związku z tym kwestionowany podpis nie może stanowić wiarygodnego materiału do badań mających na celu wskazanie jego autora, a jedynie może podlegać badaniom na autentyczność.
Następnie w dniu 30 września 2000r. A. R. (1) działając na polecenie M. M. poleciła D. R. (1) dokonać przelewu kwoty 1.000.000 DEM znajdującej się na lokacie terminowej W. K. na rachunek osobisty B. M. (1), co po przewalutowaniu spowodowało wpływ na rachunek B. M. (1) kwoty 2.043.251,13 zł. A. R. (1) zaakceptowała dowód księgowy oraz operację w systemie Bankier. W tym samym dniu na podstawie trzech poleceń przelewu podpisanych przez B. M. (1) D. R. (1) na polecenie A. R. (1) dokonała przeksięgowania z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) S.A. kwoty 1.153.075,10 zł, kwoty 1.283.241,08 zł i kwoty 869.000 zł tj. łącznie 3.305.841,03 zł, z czego kwota 2.664.879,80 zł została przeznaczona na spłatę kapitału objętego umową kredytową nr (...) – spłata kapitały w kwocie 861.417 zł, umową kredytową nr (...) – spłata kapitału w kwocie 934.462,80 zł i umową kredytową nr (...) – spłata kapitału w kwocie 869.000 zł.
W dniu 30 września 2000r. D. O. (1) dokonał dodatkowo akceptacji bankowej noty memoriałowej na podstawie, której D. R. (1) dokonała przeksięgowania kwoty 524,85 zł z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) S.A. z/s w Ł..
dowód: wyjaśnienia D. O. k. 1869 t. , B. M. k. 4650-4650v, zeznania D. R. (1) k. 1437 t. 8, K. T. k. 4738-4741 t. 24, M. G. k. 12311, 12314-12315, t. 61, k.12318-1232012323-12324 t. 62 , raport z kontroli instytucjonalnej doraźnej k. 24-25, raport z kontroli instytucjonalnej – problemowej k. 2712-2714 t. 14, opinia z zakresu badań pisma ręcznego k. 6694, 6705-6708 t. 34, umowa pożyczki k. 2415 t. 13
Z uwagi na niewpłacenie przez (...) S.A. do (...) S.A. środków wykorzystanych do spłaty wymagalnych zobowiązań (...) S.A., które zostały spłacone ze środków znajdujących się na lokatach terminowych na rachunkach W. K. i zbliżający się termin zakończenia lokat konieczne było pozyskanie środków na przeksięgowanie ich na rachunek W. K. w wysokości obejmującej kapitał wpłacony na lokatę terminową i należne odsetki.
W tym czasie lokaty terminowe w (...) Oddział w P. miały również firmy Młyn (...), (...) S. G., W. O. oraz (...) S.A. z/s w Ł.. M. M. (4) skontaktowała się ze S. G. (2) i K. P. (2) – W-ce Prezesem ds. Marketingu w (...) S.A. z/s w Ł. i zaproponowała im, by wyrazili zgodę na korzystanie przez Bank ze środków zdeponowanych na ich rachunkach terminowych i bieżących w zamian za prowizję, na co ci wyrazili zgodę.
Wtedy też M. M. (4) poinformowała D. O. (1), że M. B., K. S. (1), K. N., S. G. (2) i K. P. (2) wyrażają zgodę na korzystanie ze środków znajdujących się na rachunkach depozytowych i bieżących należących do nich i podmiotów przez nich kontrolowanych i poleciła mu dokonywanie przeksięgowań pomiędzy rachunkami w ten sposób, by w trakcie trwania poszczególnych lokat terminowych środki z nich faktycznie były wykorzystywane do pokrycia niedoborów na rachunkach bankowych poszczególnych klientów, zaś w terminie upływu lokaty terminowej środki pieniężne miały ponownie być księgowane w sposób prawidłowy. Z uwagi na to, że każdorazowo w momencie likwidacji lokaty terminowej i przeksięgowania środków pieniężnych na rachunki innych podmiotów system Bankier nie naliczał odsetek od środków zgromadzonych na lokacie, zachodziła konieczność wyrównania klientom nienaliczonych systemowo odsetek, które finansowane były ze środków znajdujących się na rachunkach innych klientów Banku. W ten sposób rozliczane były również prowizje dla podmiotów, które wyraziły zgodę na korzystanie ze zdeponowanych w (...) S.A. środków. Jednocześnie z uwagi na ciągły brak wystarczających środków na pokrycie niedoborów występujących na rachunkach klientów, za zgodą których zdeponowane przez nich środki były wykorzystywane, jak również konieczność zapewnienia środków na spłatę wymagalnych zobowiązań (...) S.A. M. M. (4) poleciła D. O. (1) dokonywanie przeksięgować środków z rachunków depozytowych innych klientów Banku bez ich wiedzy, dotyczyło to rachunków bankowych prowadzonych dla C. J., M. U. (1), M. P., K. i E. R. (1), (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. w likwidacji oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...).
dowód: wyjaśnienia D. O. k. 1869-1871, zeznania M. U. k. 3978-3980, 6356v, 9914-9915 , K. R. k. 3770-3773, 6281v, 9660-9661, C. J. k. k. 5141-5142 t. 26 i 6361v t. 320, T. W. k. 5033v-5036, J. S. k. 4885-4887t. 25, (...) – 6284v, rozprawa 20.11.2014 , A. B. k. 4958-4961 t. , (...) , (...), rozprawa 20.11.2014
Od października 2000r. D. O. (1) na polecenie M. M. i każdorazowo po uzgodnieniu z nią osobiście lub polecając wykonanie przeksięgowań Ł. W. rozpoczął przeksięgowywanie środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i osób prywatnych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób prywatnych, na których konieczne było zapewnienie w danej chwili środków pieniężnych z uwagi na upływ terminu lokaty lub też wykonanie dyspozycji klienta w zakresie wypłaty lub przelewu środków, i tak:
- w dniu 12.10.2000r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej celem przeksięgowania kwoty 100.000 zł z rachunku M. W. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 12.10.2000 r. polecił Ł. W. przeksięgować kwotę 2.1000.000 zł z rachunku wkładu terminowego K. i E. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 20.10.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 3.100.000 zł z rachunku terminowego (...) na rachunek W. R. (1),
- w dniu 20.10.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. R. (1),
- w dniu 10.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 350.000 zł z rachunku Kopalni (...) S.A. z/s w K. na rachunek W. K.,
- w dniu 10.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 694.589,042 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 14.11.2000 roku wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 26.190, 55 zł z rachunku W. R. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 15.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 200.000 zł z rachunku Kopalni (...) S.A. z/s w K. na rachunek W. K.,
- w dniu 20.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o.,
- w dniu 20.11.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej celem przeksięgowania kwoty 3.446,12 zł z rachunku W. K. na rachunek osobisty W. K.,
- w dniu 20.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 25.252,12 zł z rachunku W. K. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 21.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 561.379 zł z rachunku W. K. na rachunek Kopalni (...) S.A. z/s w K.,
- w dniu 27.11.2000 r. wystawił dwie bankowe noty memoriałowe i dokonał przeksięgowania łącznej kwoty 3.100.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...),
- w dniu 27.11.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 29.11.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 472.000 zł z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1),
- w dniu 08.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 330.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. D. (1),
- w dniu 11.12.2000 r. wystawił dwie bankowe noty memoriałowe i dokonał przeksięgowania łącznej kwoty 4.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek K. i E. R. (1), a następnie wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 3.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o.,
- w dniu 11.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 38.136,98 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 600.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku (...) na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 12.12.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 231.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 14.12.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 400.000 zł z rachunku (...) na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A. I O/P.,
- w dniu 14.12.2000 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez Ł. W. celem przeksięgowania kwoty 100.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek G. P. (1) w Banku (...)/ P.,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku K. i E. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- dniu 21.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 45.458,90 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 22.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 22.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 26.208,86 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek K. i E. R. (1),
- w dniu 27.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek W. K.,
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. B. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku K. N. na rachunek (...) S. G., W. O.,
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 74.000 zł z rachunku M. B. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 28.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 90.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek (...),
- w dniu 29.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 29.12.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku Urzędu Marszałkowskiego w (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 02.01.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek W. K.,
- w dniu 02.01.2000 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek Urzędu Marszałkowskiego w P.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000, 00 zł z rachunku C. J. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 535.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 43.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 200.000 zł z rachunku K. N. na rachunek W. K.,
- w dniu 05.01.2001 r. dokonał akceptacji bankowych not memoriałowych celem przeksięgowania kwoty 1.026.250 zł i 1.033.600 zł z rachunku osobistego W. K. na rachunek terminowego wkładu dewizowego W. K.,
- w dniu 08.01.2001 r. dokonał akceptacji bankowej noty memoriałowej wystawionej przez J. K. (2) celem przeksięgowania kwoty 450.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K.,
- w dniu 09.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 09.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 10.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) S.A. z/s w Ł. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 10.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 100.000 zł z rachunku W. K. na rachunek B. M. (1),
- w dniu 10.01.2001 r. polecił Ł. W. przeksięgować kwotę 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek (...) w W.,
- w dniu 10.01.2001 r. polecił Ł. W. przeksięgować kwotę 100.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek (...) Hurt S.A. z/s w Ł. prowadzony w (...)/ Ł.,
- w dniu 11.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 47.014,45 zł z rachunku W. K. na rachunek K. S. (1),
- w dniu 12.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 20.827,40 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 16.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.972, 60 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 17.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 201.042,78 zł z rachunku W. K. na rachunek K. N.,
- w dniu 18.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 500.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.500.000 zł z rachunku M. U. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku C. J. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 950.000 zł z rachunku M. P. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 100.000 z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 20.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 2.348,63 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji,
- w dniu 24.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 20.000 zł z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o.
- w dniu 25.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...),
- w dniu 26.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek (...),
- w dniu 26.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 1.000.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek C. J.,
- w dniu 26.01.2001 r. wystawił bankową notę memoriałową i dokonał przeksięgowania kwoty 950.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek M. P..
W dniu 13 listopada 2000r. M. G. (1) będąc w Oddziale (...) S.A. został poinformowany przez pracownika Banku, że na rachunku lokaty terminowej na kwotę 3.100.000 zł widnieje zerowe saldo, jednocześnie został zapewniony przez D. O. (1), że środki zostaną zwrócone. Chcąc sprawdzić, czy zapewnienia D. O. (1) są wiarygodne zdecydował o likwidacji lokaty i wystawił polecanie przelewu środków na swój rachunek bankowy i rachunek G. P. (2) prowadzone w (...) S.A. I Oddział w P..
W dniu 14 listopada 2000r. z rachunku W. K. na podstawie not księgowych zaakceptowanych przez D. O. (1) przeksięgowana została kwota 1.500.000 zł na rachunek M. G. (1) i kwota 1.670.779,59 zł na rachunek G. P. (1) prowadzone w Banku (...)/P..
W związku z wycofaniem przez M. G. (1) środków pieniężnych z (...) S.A. M. M. (4) i D. O. (1) spotkali się z M. G. (1) i poprosili go o ponowną wpłatę środków do Oddziału, na co ten wyraził zgodę.
W dniu 15 listopada 2000r. M. G. (1) przelał z rachunku osobistego prowadzonego z (...)/P. na rachunek W. K. kwotę 1.500.000 zł oraz z rachunku osobistego G. P. (2) kwotę 1.620.000 zł.
dowód: zeznania M. G. k. 12311, 12314-12315, t. 61, k.12318-12320, 12323-12324 t. 62, raport z okresowej kontroli funkcjonalnej k. 4725 t. 24
W listopadzie 2000r. A. M. poinformowała A. R. (1) o nieprawidłowościach związanych z nieuprawnionymi przeksięgowaniami na rachunkach klientów, za których odpowiedzialny był D. O. (1). A. R. (1) o powyższym fakcie poinformowała następnie J. K. (2).
Z dniem 01 grudnia 2000r. M. M. (4) objęła stanowisko Dyrektora Regionalnego ds. Sprzedaży Regionu (...) w Centrali (...) S.A., a pełniącą obowiązki Dyrektora Oddziału została Z. S.. Jednocześnie od dnia 04 grudnia 2000r. na samodzielne stanowisko kontroli wewnętrznej powołana została A. B. (2).
Jednocześnie, w celu ukrycia niedoborów D. O. (1) na polecenie i za wiedzą M. M. nadal dokonywał nielegalnych przeksięgowań pomiędzy rachunkami klientów (...) S.A.
W związku z ujawnieniem w trakcie kontroli wewnętrznej przez Z. S. likwidacji lokaty terminowej na rachunku depozytowym K. S. (1), który to wkład stanowił zabezpieczenie kredytu udzielonego firmie (...) Sp. z o.o., w dniu 14 lutego 2001r. A. B. (2) na jej polecenie rozpoczęła kontrolę w powyższym zakresie, która następnie rozszerzona została na wkłady i lokaty wysokie kwotowo.
W związku z ujawnionymi nieprawidłowościami, w dniu 31 stycznia 2001r. D. O. (1) otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę w trybie ustawowym bez konieczności świadczenia pracy. Od tego dnia D. O. (1) został wyłączony dostęp do systemu bankowego Bankier, w związku z czym nie miał on dalszej możliwości dokonywania przeksięgowań pomiędzy rachunkami klientów, co uwidoczniło brak środków na rachunkach lokat terminowych, co do których upływał termin ich trwania i zachodziła konieczność zwrotu środków wraz z odsetkami, a także niedobory na rachunkach bieżących klientów, z których dochodziło do nieuprawnionych przeksięgowań. Na początku lutego 2001r. w związku z brakiem środków na rachunku M. B. A. M. i D. R. (1) poinformowały o powyższym A. R. (1), która poleciła im by skontaktowały się z D. O. (1). Następnie doszło do spotkania poza siedzibą (...) S.A., w którym uczestniczyli M. M. (4), A. R. (1), A. M., D. R. (1) i D. O. (1), na którym M. M. (4) i D. O. (1) zapewnili pozostałych, że niedobory na rachunkach zostaną pokryte przez (...) S.A., nadto M. M. (4) zaproponowała pomoc w udzieleniu kolejnych kredytów, z których środki miałyby zostać przeznaczone na pokrycie niedoborów.
dowód: wyjaśnienia D. O. k., A. R. k. 1958-1959, 6131 (odpis (...)), zeznania Z. S. k. 857v-860 t. 5, D. R. (2) k. 6131v (odpis (...))
Z uwagi na to, że od początku lutego 2001r. D. O. (1) został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, w związku z czym nie mógł dokonywać przeksięgowań pomiędzy rachunkami klientów, rozpoczęto dokonywanie operacji pomiędzy rachunkami w oparciu o podrobione przez nieustaloną osobę polecenia przelewu. I tak:
- w dniu 02.02.2001 r. Ł. W. przeksięgowała kwotę 200.000 zł z rachunku terminowego K. N. na rachunek (...),
- w dniu 07.02.2001 r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez S. G. (2) przeksięgowała kwotę 350.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K., którą to operację zaakceptowała J. K. (2),
- w dniu 07.02.2001 r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez S. G. (2) przeksięgowała kwotę 870.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K., którą to operację zaakceptowała J. K. (2),
- w dniu 13.02.2001 r. D. R. (1) w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez M. G. (1) przeksięgowała kwotę 800.000 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 13.02.2001 r. D. R. (1) w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez M. G. (1) przeksięgowała kwotę 22.804,11 zł z rachunku W. K. na rachunek M. U. (1),
- w dniu 14.02.2001 r. I. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez M. G. (1) przeksięgowała kwotę 16.107,15 zł z rachunku W. K. na rachunek C. J.,
- w dniu 14.02.2001 r. I. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez M. G. (1) przeksięgowała kwotę 13.588,26 zł z rachunku W. K. na rachunek M. P..
Następnie w dniu 23 lutego 2001 r. do (...) S.A. wpłynęło polecenie dokonania przelewu z rachunku osobistego B. M. (1) na kwotę 162.000 zł w dobro rachunku lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. w likwidacji podpisane danymi B. M. (1), które przekazane zostało do realizacji J. K. (4). Z uwagi na to, że na dyspozycji przelewu nie było potwierdzenia wzoru podpisu B. M. (1), a podpis ten nie zgadzał się z kartą wzorów podpisu, a także nie było potwierdzenia pokrycia na rachunku osobistym B. M. (1) J. K. (4) poinformowała o tym A. R. (1), a ta skierowała ją do J. K. (2), celem potwierdzenia podpisu, jednakże ta odmówiła potwierdzenia. Następnie faxem zostało nadesłane kolejne polecenie przelewu podpisane danymi B. M. (1), na którym podpis zgodny był z podpisem na karcie wzorów podpisów. Pomimo tego J. K. (4) i D. R. (1) odmówiły wykonania przeksięgowania, w związku z czym A. R. (1) poleciła realizację operacji M. W. (3), a ta wykonała polecenie służbowe i przeksięgowała kwotę 162.000 zł z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. z likwidacji. Następnie R. G. miała dokonać przeksięgowania środków w kwocie 162.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...). S.A. na rachunek tego podmiotu prowadzony w (...) S.A. Oddział w P., jednakże z uwagi na brak dyspozycji klienta odmówiła wykonania tej operacji. Wtedy to J. K. (2) poleciła R. G. wykonanie przelewu informując ją, że jest to polecenie służbowe, a ta zgodziła się wykonać operację po opatrzeniu dokumentu pieczęcią imienną i podpisem przez J. K. (2), co ta uczyniła. Wtedy też R. G. wykonała operację przelewu kwoty 162.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...). S.A. na rachunek tego podmiotu prowadzony w (...) S.A.
Kolejne nielegalne operacje na rachunkach wykonywane były w oparciu o podrobione polecenia przelewów. I tak:
- w dniu 26.02.2001 r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez S. G. (2) przeksięgowała kwotę 380.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K., którą to operację zaakceptowała J. K. (2),
- w dniu 26.02.2001 r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez M. G. (1) przeksięgowała kwotę 65.000 zł z rachunku W. K. na rachunek W. R. (1),
dowód: wyjaśnienia A. R. k. 1956-1960, zeznania R. G. k. 3814-3814v, M. W. (3) k. 4849-4852 t. 25, J. K. (4) k. 1441-1442 t. 8, opinie z zakresu badań pisma ręcznego k. 6644-6650 t. 34, (...)- (...), (...)-12300 t. 61, polecenia przelewu k. 325 t. 2, 440, 442, 449 t. 3
W wyniku prowadzonej od stycznia 2001 r. kontroli A. B. (2) stwierdziła szereg nieprawidłowości związanych z dokonywaniem przez pracowników Banku nieuprawnionych operacji na rachunkach, które to ustalenia zostały następnie przekazane Prezesowi Zarządu (...) S.A. w W., na skutek czego w dniu 12 marca 2001r. rozpoczęto kontrolę instytucjonalno – problemową w zakresie działalności kredytowej (...) S.A. Oddział w P., a w dniu 13 marca 2001r. kontrolę instytucjonalno – doraźną w zakresie obrotu depozytowego.
Jednocześnie w dniu 15 marca 2001r. (...) S.A. rozwiązał z A. R. (1) i J. K. (2), w dniu 16 marca 2001r. z M. M., a w dniu 19 marca 2001r. umowę pracę z winy pracownika – art. 52 kp.
W wyniku nielegalnych przeksięgowań dokonanych na polecanie M. M. przez D. O. (1) szkoda powstała po stronie (...) S.A. wyniosła 11.788.355,52 zł.
W wyniku nielegalnych przeksięgowań dokonanych na polecanie M. M. przez A. R. (1) szkoda powstała po stronie (...) S.A. wyniosła 3.096.794,52 zł.
W wyniku nielegalnych przeksięgowań dokonanych przez J. K. (2) szkoda powstała po stronie (...) S.A. wyniosła 515.000 zł.
W wyniku zawarcia przez M. M., jak również przez działających na jej polecanie G. K. i W. S. umów kredytowych szkoda powstała po stronie (...) S.A. wyniosła łącznie 14.336.698,09 zł.
W wyniku zawarcia przez W. S. umów kredytowych szkoda powstała po stronie (...) S.A. wyniosła łącznie 14.079.438,78 zł.
W wyniku pozytywnego zaopiniowania wniosków kredytowych i zawarcia przez G. K. umów kredytowych szkoda powstała po stronie (...) S.A. wyniosła łącznie 13.766.370,74 zł.
Oskarżona M. M. (4) nie była dotychczas karana. Obecnie oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest mężatką, emerytką (uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 3.900 zł), z zawodu jest ekonomistką (jej ostatnim miejscem pracy był (...), gdzie była zatrudniona na stanowisku dyrektora), nie jest uzależniona od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywna opinię. Również przeprowadzony odnośnie oskarżonej wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jej osobę w negatywnym świetle.
Oskarżona B. M. (1) nie była dotychczas karana. Obecnie oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest osobą bezdzietną i niezamężną, obecnie jest emerytką (uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 2.000 zł), cierpi na schorzenia kardiologiczne i pulmonologiczne, nie jest uzależniona od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywną opinię. Również przeprowadzony odnośnie oskarżonej wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jej osobę w negatywnym świetle.
Oskarżona J. K. (2) nie była dotychczas karana. Obecnie oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest wdową (zamieszkuje sama w mieszkaniu należącym do dorosłych córek), obecnie jest emerytką (uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 4.687 zł), z zawodu jest inżynierem rolnikiem, aktualnie jest zatrudniona w oparciu o umowę na 1/10 etatu w firmie (...), choruje przewlekle na nadciśnienie tętnicze oraz na tarczycę, nie jest uzależniona od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywna opinię. Również przeprowadzony odnośnie oskarżonej wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jej osobę w negatywnym świetle.
Oskarżona G. K. nie była dotychczas karana. Obecnie oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest mężatką, emerytką (uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 3.400 zł), z zawodu jest agrotechnikiem, pracowała w bankach łącznie ok. 20 lat (ostatnio w (...)), nie jest uzależniona od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywna opinię. Również przeprowadzony odnośnie oskarżonej wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jej osobę w negatywnym świetle.
Oskarżony W. S. nie był dotychczas karany. Obecnie oskarżony prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest żonaty, jest emerytem (uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 6.000 zł), z zawodu był ekonomistą (jego ostatnim miejscem pracy był (...), gdzie był zatrudniony na stanowisku zastępcy dyrektora). Oskarżony jest w sędziwym wieku (ma 84 lata), choruje na cukrzycę insulinozależną z powikłaniami, niewydolność serca oraz zakrzepicę, porusza się za pomocą tzw. balkonika (obecnie nie wychodzi z mieszkania). Również przeprowadzony odnośnie oskarżonego wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jego osobę w negatywnym świetle. Oskarżony nie jest uzależniony od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywna opinię.
Oskarżony D. O. (1) nie był dotychczas karany. Obecnie oskarżony prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest żonaty, ma 2 dzieci, z zawodu jest księgowym, do 2019 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresu handlu (aktualnie pracuje jako konserwator w firmie żony). Oskarżony nie jest uzależniony od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywną opinię. Również przeprowadzony odnośnie oskarżonego wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jego osobę w negatywnym świetle.
Oskarżona A. R. (1) nie była dotychczas karana. Obecnie oskarżona prowadzi ustabilizowany tryb życia, jest wdową, ma 2 dzieci, jest emerytką (uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 3.000 zł), z zawodu jest rolnikiem, nie jest uzależniona od alkoholu i środków odurzających, w miejscu zamieszkania ma pozytywną opinię. Również przeprowadzony odnośnie oskarżonej wywiad środowiskowy nie dostarczył żadnych informacji stawiających jej osobę w negatywnym świetle.
Oskarżona M. M. (4) (k. 1861v-1862, 3947-3948, 5956v-5956, 9519, 11971-11971v) zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów i wyjaśniła, że nic nie jest jej wiadomo w zakresie stawianych zarzutów. W postępowaniu przed Sądem Okręgowym w niniejszym postępowaniu odmówiła złożenia wyjaśnień, odpowiedzi na pytania i podtrzymała te, które składała dotychczas.
Jako wiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim przedstawiła przebieg swojego zatrudnienia w (...) S.A., co w pełni korespondowało z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych oskarżonej, a o za tym idzie okoliczności te pozostawały bezsporne.
Jako całkowicie niewiarygodne Sąd ocenił natomiast wyjaśnienia oskarżonej w części, w jakim zaprzeczyła by dopuściła się popełnienia zarzucanych jej czynów uznając je w świetle pozostałego materiału dowodowego za przejaw przyjętej linii obrony, której celem miało być uniknięcie odpowiedzialności karnej, przy czym kwestia ta szczegółowo omówiona zostanie w dalszej części rozważań.
W tym miejscu należy wskazać jedynie, że faktyczna polecająca i kierownicza rola M. M. w procesie udzielania kredytów podmiotom gospodarczym powiązanym z W. R. (1) i B. M. (1) niezgodnie z regulacjami obowiązującymi w (...) wynika z wyjaśnień G. K., A. R. (1), D. O. (1), L. S., świadków I. B., M. W. (2), co finalnie znalazło potwierdzenie w zeznaniach J. B. (3) oraz Raporcie z kontroli doraźnej i Raporcie z kontroli funkcjonalnej. W części odnoszącej się do procederu związanego z nielegalnym przeksięgowywaniem środków pomiędzy rachunkami klientów, udzielaniem w związku z tym prywatnych pożyczek pomiędzy klientami, umożliwianiu korzystania przez zadłużonych klientów Banku, w szczególności podmioty związane z (...) S.A. ze środków zdeponowanych na rachunkach innych klientów, w których to czynnościach pośredniczących uczestniczyła M. M. (4) na sprawstwo oskarżonej wskazują wprost nie tylko wyjaśnienia wskazanych wyżej współoskarżonych lecz również wyjaśnienia B. M. (1) i W. R. (1) oraz zeznania świadków M. G. (1), K. S. (1), M. G. (3) i A. T. (1).
W świetle ilości osobowych źródeł dowodowych, dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności umów kredytowych, dokumentacji bankowej związanej z depozytami, wnioskami wynikającymi z przeprowadzonych w (...) Oddział w P. kontroli nie sposób przyjąć zasadnie tezy o pomówieniu oskarżonej M. M., co pozostawałoby w rażącej sprzeczności nie tylko z zasadami doświadczenia życiowego lecz wręcz racjonalnego myślenia. Zmowa jest, bowiem możliwa pomiędzy niewielką grupą dobrze znających się osób, nie zaś w przypadku dużego grona niepowiązanych żadnymi relacjami pracowników i klientów banku, którzy dodatkowo nie mieli żadnej uzasadnianej motywacji by składać nieprawdziwe, obciążające M. M. oświadczenia.
W tym miejscu w sposób szczegółowy Sąd odniesie się jedynie do wyjaśnień M. M. złożonych w toku niniejszego postępowania.
I tak oskarżona wskazała (k. 12080v-12081v), że wbrew zarzutom wynikającym z aktu oskarżenia w odniesieniu do kredytów udzielonych (...) S.A. zostały ustanowione zabezpieczenia, w tym zabezpieczenie na całym majątku pana B. i jego małżonki, który był udziałowcem spółki i miał majątek o wartości około 7 – 8 mln zł, jak również zabezpieczenia w postaci zastawów na samochodach, nadto każdorazowo uzyskiwana była opinia prawna co do ustanowionych zabezpieczeń, które to informacje były przedkładane również na posiedzeniach Komitetu Kredytowego, który opiniował proponowane zabezpieczenia, zaś radca prawny badał wiarygodność tych zabezpieczeń i sprawdzał dokumenty.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że w odniesieniu do wszystkich kredytów udzielonych (...) S.A. nie została sporządzona opinia prawna, zaś radca prawny uczestniczył jedynie w procesie udzielania opinii przez Komitet Kredytowy, co więcej w odniesieniu do wszystkim umów nie dokonano merytorycznej oceny realności wartości zabezpieczeń (k. 2701). Ponadto, zgodnie z umową kredytową nr (...) prawne zabezpieczenie spłaty wierzytelności stanowił zastaw sądowy na 6 samochodach o wartości łącznej 608.290,70 zł wraz z cesją praw z polisy ubezpieczenia, przy czym Bank nie dokonał wpisu zastawów do rejestru sądowego czyniąc tym samym przedmiotowe zabezpieczenie fikcyjnym. Dalej wskazać należy, że zabezpieczenie majątkiem Państwa B. dotyczyło wyłącznie umowy kredytowej nr (...), dodatkowo wbrew twierdzeniom oskarżonej odnosiło się wyłącznie do H. B. (1) oraz Centrum (...) Sp. z o.o. i każdorazowo obejmowało poręczenie wg prawa cywilnego do kwoty 4.000.000 zł, zaś ustanowiona hipoteka zwykła do kwoty 4.000.000 zł na nieruchomości położonej we wsi N. objętej KW (...) ustanowiona została nie na nieruchomości stanowiącej własność H. B. (1), a (...) S.A., która aktem notarialnym z dnia 25 listopada 1999r. nabyła od H. B. (1) przedmiotową nieruchomość, za którą następnie nie dokonała zapłaty, przy czym na skutek podziału przedmiotowej nieruchomości i ustanowienia przez Bank zabezpieczenia w postaci hipoteki jedynie na jednej z nieruchomości o wartości szacowanej na kwotę 100.000 zł również to zabezpieczenie było iluzoryczne.
W świetle powyższych ustaleń twierdzenia M. M. o prawidłowym postępowaniu (...) S.A. w momencie udzielania kredytów G. B. leasing S.A. należy uznać za całkowicie gołosłowne, mające wykazać prawidłowość podejmowanych przez nią działań przy jednoczesnym przerzucaniu odpowiedzialności na brak efektywnej egzekucji na późniejsze kierownictwo Banku, co w ocenie Sądu uznać można jedynie za przejaw linii obrony.
Jako całkowicie niewiarygodne należy uznać również twierdzenia oskarżonej, że Centrala (...) S.A. była informowana na bieżąco o sytuacji w związku z kredytami udzielonymi (...) S.A. W maju 2000r. w (...) Oddział w P. przeprowadzona została, bowiem kontrola przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, w trakcie której ustalono, że (...) Oddział w P. podawał nieprawdziwe informacje do Centrali (...) ujmując (...) S.A. w grupie kredytobiorców, którzy nie posiadają żadnych zaległości wobec Banku, a co nie tylko wprost przeczy twierdzeniom M. M. lecz wskazuje na świadome i celowe działanie mające na celu ukrycie nieprawidłowości dokonanych w procesie kredytowania tego podmiotu.
Jako wiarygodne Sąd ocenił natomiast wyjaśnienia oskarżonej w części odnoszącej się do udzielenia prywatnej pożyczki przez M. B. M. K. (1) i związanymi z tym przeksięgowaniami na rachunkach wskazanych osób. Wyjaśnienia te znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1), A. R. (1), korespondowały również z zeznaniami M. K. (1) i łącznie tworzyły spójną i logiczną całość.
Wiarygodnymi były również wyjaśnienia M. M. (k. 12082 t. 61) odnoszące się do stawianego jej zarzutu opisanego w pkt IV a/o, które szczegółowo omówione zostaną w dalszej części rozważań.
Oskarżony D. O. (1) zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, jednocześnie złożył obszerne wyjaśnienia w których w sposób szczegółowy opisał zdarzenia mające miejsce w (...) S.A. Oddział w P. w czasie, gdy funcję Dyrektora Oddziału pełniła M. M. (4).
Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego w pełni za wiarygodne. Były one rzeczowe, konsekwentne, znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach A. R. (1), G. K., B. M. (1), L. S., zeznaniach świadków M. G. (1), M. K. (1), K. S. (1), W. R. (1), nadto korespondowały z ustaleniami z Raportu z kontroli instytucjonalnej – doraźnej i Raportu z kontroli instytucjonalnej – okresowej i łącznie z nimi tworzyły spójną i logiczną całość. Wskazać należy, że D. O. (1) w żaden sposób nie umniejszał swojej roli w przestępczym procederze, a co za tym idzie nie można zasadnie twierdzić, że złożone przez niego wyjaśnienia motywowane były chęcią przerzucenia odpowiedzialności na pozostałych oskarżonych w celu uniknięcia, a co najmniej złagodzenia odpowiedzialności karnej. Podkreślić należy również, że przedstawiony przez oskarżonego sposób zarządzania przez (...) S.A. w P. został potwierdzony przez szereg świadków, w tym również osoby będące jej bliskimi znajomymi, a co za tym idzie nie sposób przyjąć, by osoby te miały interes w złożeniu obciążających ją zeznań, które jednocześnie wpisywały się w pełni w narrację D. O. (1). Również w odniesieniu do pozostałych oskarżonych D. O. (1), w ocenie Sądu nie miał motywacji by złożyć nieprawdziwe, obciążające ich wyjaśnienia, zaś osoby te nie wskazywały na taką możliwość.
Oskarżona J. K. (2) zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów, jednocześnie złożyła wyjaśnienia prezentując w nich własną wersję zdarzeń (k. 1884-1885v, 5039-5040 – odpis k. 5688-5689, 6234-6236, 7445, 9577-9578, 11971v).
W ocenie Sądu fakt zaprzeczenia przez oskarżoną stawianym jej zarzutom był przejawem przyjętej przez nią linii obrony, której celem było uniknięcie przez nią odpowiedzialności karnej, przy czym szczegółowa analiza wyjaśnień oskarżonej przedstawiona zostanie w dalszej części uzasadnienia.
Oskarżona A. R. (1) zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów, jednocześnie złożyła wyjaśnienia prezentując w nich własną wersję zdarzeń (k. 1875-1881 t. 10, 4761-4762, 5956v-5957, )
Jako wiarygodne Sąd ocenił wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim opisała okoliczności związane z udzieleniem w maju 2000r. kredytów gotówkowych M. G. (3), M. W. (2), S. Z. (1) i B. M. (1), z przeznaczeniem na spłatę zaległości kredytowych (...), jak również odniosła się do powodu ujawnienia dokumentacji kredytowej podczas przeszukania w jej miejscu zamieszkania. W powyższym zakresie wyjaśnienia oskarżonej korespondowały z zeznaniami M. W. (2), dokumentacją kredytową oraz danymi z Raportu z kontroli instytucjonalnej – problemowej (k. 2665-2668). W tożsamym sposób Sąd ocenił wyjaśnienia oskarżonej, w których wskazała, że na polecenie M. M. miała odtworzyć przedmiotowe kredyty z uwagi na nieotrzymanie finansowania z (...) przez W. R. (1), a w związku z odmową wykonania tego polecenia M. M. (4) wyraziła zgodę na w rachunku bieżącym W. R. (1). Wyjaśnienia te znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach G. K., zeznaniach M. W. (2), nadto znalazły odzwierciedlenie w dokumentacji kredytowej zatrzymanej od oskarżonej, historii rachunków bankowych obsługujących przedmiotowe kredyty oraz rachunków prowadzonych w (...) na rzecz W. R. (1), co łącznie tworzyły spójną i logiczną całość.
Jako wiarygodne Sąd ocenił również wyjaśnienia A. R. (1) odnoszące się do operacji bankowych związanych z likwidacją na polecenie M. M. lokaty terminowej K. S. (1) i przekazaniem pochodzących z niej środków na rachunek (...) (...), które były rzeczowe i konsekwentne, nadto znalazły potwierdzenie w zeznaniach K. S. (1), M. K. (1), W. D. (1) i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych.
A. R. (1) wyjaśniła również, że w listopadzie 2000r. została poinformowana przez A. M. o nieprawidłowościach związanych z nieuprawnionym przeksięgowaniami na rachunkach klientów, za których odpowiedzialny był D. O. (1), o czym następnie poinformowała J. K. (2). Wskazać należy, że oskarżona składając wyjaśnienia tej treści, które dodatkowo potwierdzone zostały przez A. M. z pewnością nie starała się polepszyć swojej sytuacji procesowej, a co za tym idzie trudno racjonalnie przyjąć by w tym zakresie mówiła nieprawdę, a tym bardziej by pomówiła J. K. (2), na którą i tak nie mogła przerzucić odpowiedzialności za podejmowane przez siebie czynności, z którą nie pozostawała w żadnym konflikcie i co do której nie miała żadnych motywów uzasadniających taki sposób postępowania. Tym samym i tą część wyjaśnień oskarżonej – pomimo odmiennego stanowiska procesowego oskarżonej J. K. (2) – Sąd uznał za wiarygodną, nie znajdując racjonalnych przesłanek do jej skutecznego podważenia.
Jako wiarygodne Sąd ocenił również wyjaśnienia A. R. (1), w części w jakiej opisała okoliczności spotkania z M. M. i D. O. (1) poza siedzibą (...) S.A., w związku z ujawnieniem niedoboru na rachunku M. B., na którym M. M. (4) i D. O. (1) zapewniali, że niedobory zostaną pokryte przez (...) S.A., nadto M. M. (4) zaproponowała pomoc w udzieleniu kolejnych kredytów, z których środki miałyby zostać przeznaczone na pokrycie niedoborów. Wyjaśnienia te korespondowały z wyjaśnieniami D. O. (1) i zeznaniami D. R. (1) i tworzyły łącznie spójną i logiczną całość przy czym Sąd nie dopatrzył się przesłanek które poddawałyby w wątpliwość prawdziwość złożonych oświadczeń procesowych w tym zakresie.
Oskarżona opisała również okoliczności w jakich ujawniony został niedobór środków na rachunku lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. w likwidacji oraz potwierdziła fakt przeksięgowania środków na lokatę terminową (...) Sp. z o.o. w likwidacji w kwocie 162.000 zł z rachunku B. M. (1), które to okoliczności znalazły potwierdzenie w zeznaniach R. G., M. W. (3) i J. K. (4) i łącznie tworzyły spójną i logiczną całość.
Jako wiarygodne Sąd ocenił również wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim wskazała, że środki z lokaty terminowej za zgodą M. M. zostały przeksięgowane w ramach prywatnej pożyczki na rachunek (...) Męska, a następnie zwrócone w grudniu 2000r., a które znalazły potwierdzenie w zeznaniach M. K. (1), W. D. (1) i A. D., jak również korespondowały z dokumentacją bankową w zakresie dokonanych na tych rachunkach operacji bankowych i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych.
Znamienne jest przy tym, że poszczególne fakty podawane przez oskarżoną osadzone są w kontekście czasowym i w pełni korespondują w tym zakresie z dokumentacją zgromadzoną w toku postępowania, jednocześnie w sposób logiczny ukazują powiązania pomiędzy poszczególnymi zdarzeniami i podejmowanymi w ich kontekście przez M. M. decyzjami, które następnie realizowane były przez podległych jej pracowników. Zatem wyjaśnienia A. R. (1) należało uznać za w pełni wiarygodny materiał dowodowy, który stanowił dla Sądu podstawę do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.
Oskarżona G. K. zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów, jednocześnie złożyła wyjaśnienia prezentując w nich własną wersję zdarzeń (k. 3886-3889 (odpis k. 5644-5647 t. 29), 4777-4778 (odpis k. 5684 t. 29), 5957v-5958, 9578-9579, 11972).
Oskarżona wskazała, że zajmowała się obsługą (...) i (...) Sp. z o.o., jak również innych podmiotów w (...), które to podmioty zostały klientami (...) S.A. po objęciu stanowiska Dyrektora Oddziału przez M. M. i te podmioty zostały przydzielone jej do obsługi, a które to okoliczności w świetle zgromadzonej dokumentacji, jak również zeznań A. B. (2) należało uznać za bezsporne.
G. K. opisała również okoliczności dotyczące procedowania wniosków kredytowych i podpisywania umów kredytowych z (...) S.A. i podmiotami powiązanymi z W. R. (1) wskazując, że każdorazowo rozmowy z B. M. (1), L. S. i W. R. (1), jak również innymi klientami prowadziła osobiście M. M. (4), przy czym każdorazowo starała się nie brać udziału w podpisywaniu umów kredytowych, a obowiązek ten cedowała na nią i W. S.. Wyjaśnienia te znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach i zeznaniach L. S., A. R. (1), D. O. (1), korespondowały również z dokumentacją w postaci umów kredytowych, które faktycznie w większości podpisywane były przez W. S., co łącznie tworzyło spójną całość, przy czym brak było dowodów przeciwstawnych, które w jakimkolwiek zakresie podważałyby prawdziwość tychże twierdzeń.
Jako wiarygodne Sąd ocenił wyjaśnienia G. K. w zakresie, w jakim przyznała, że miała wątpliwości, co do zasadności finansowania (...) S.A., wskazywała na konieczność przeprowadzenia wizytacji w jej siedzibie, o czym informowała M. M., a ta przekonywała ją, że kredyty mają zostać udzielone na nieduże kwoty i Spółka poradzi sobie z ich spłatą, jak również, że po udzieleniu pierwszych kredytów miała świadomość, co do tego, że (...) S.A. nie prowadzi faktycznie działalności, nie spłaca kredytów i nie przedkłada dokumentów potwierdzających prawidłowe ich wykorzystanie. Oczywistym w ocenie Sądu jest, że wiedzę co do wskazanych wyżej okoliczności oskarżona miała z racji zajmowanego stanowiska (dostęp do rachunków bankowych (...) S.A., z których wynikał sposób rozdysponowania środków z udzielonych kredytów, brak przepływu środków na rachunku związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej), a co za tym idzie brak było racjonalnych podstaw do kwestionowania szczerości powyższych twierdzeń, które dodatkowo w żaden sposób nie wpływały na polepszenie sytuacji procesowej oskarżonej.
Oskarżony W. S. zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że w przypadku wydania pozytywnej opinii przez Komitet Kredytowy, jak zastępca Dyrektora Oddziału przed wydaniem pozytywnej decyzji kredytowej i podpisaniem umowy kredytowej nie dokonywał ponownej oceny zasadności udzielenia kredytu i nie miał możliwości odmówienia podpisania umowy (k. 3910-3911, k. 5957v, k. 9520, 11972v-11973).
Sąd uznał wyjaśnienia W. S. za niewiarygodne w zakresie w jakim nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wskazać należy, bowiem że w Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej wskazanych zostało szereg nieprawidłowości powstałych w związku z udzielanymi przez (...) S.A. kredytami, również w odniesieniu do umów kredytowych, co do których W. S. podejmował pozytywne decyzje kredytowe, jak i podpisywał umowy. Rację ma przy tym oskarżony, że co do zasady pozytywna opinia Komitetu Kredytowego winna stanowić podstawę wydania pozytywnej decyzji kredytowej w oparciu o którą podpisywana winna zostać przez upoważnione osoby umowa kredytowa. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i dokonanych w oparciu o niego ustaleń faktycznych wynika jednakże, że proces kredytowy w odniesieniu do podmiotów związanych z (...) S.A. był nieprawidłowy, a osobami świadomie w tym uczestniczącymi były M. M. (4) i G. K., która na polecenie Dyrektora Oddziału dokonywała nierzetelnych ocen potencjalnych kredytobiorców, a następnie podmioty te rekomendowała Komitetowi Kredytowemu w celu wydania pozytywnej opinii odnośnie kredytowania. Pamiętać jednakże należy, że W. S. w odniesieniu do umów kredytowych zawartych z (...) podejmował niezrozumiałe z punktu widzenia zabezpieczenia interesów Banku decyzje dotyczące zabezpieczeń udzielonych kredytów poprzez zaakceptowanie odstąpienia od zabezpieczenia kredytu w formie przewłaszczenia przedmiotu finansowanego z kredytu (umowa nr (...)), zaakceptowanie odstąpienia od zabezpieczenia kredytu w formie ustanowienia zastawu rejestrowego (umowa nr (...)/I/K), a co wprost potwierdza fakt działania niezgodnego z zasadami kredytowania i preferencyjnego traktowania tego klienta, nie tylko przez M. M. i G. K., lecz również przez W. S.. Jednocześnie w odniesieniu do umów kredytowych zawieranych z (...) S.A. W. S. podejmował decyzje kredytowe i podpisywał umowy kredytowe, a co za tym idzie twierdzić należy, że miał świadomość, co do ilości zawieranych umów, jak również wysokości udzielonego finansowania, tym bardziej, że dwie pierwsze umowy kredytowe podpisane zostały jednego dnia. Znamienne jest przy tym, że pomimo podpisania ich w tej samej dacie były one odrębnie opiniowane przez G. K., w różnych terminach przedstawione zostały do opinii Komitetowi Kredytowemu, a decyzję kredytową co do jednej z umów podjęła M. M. (4), a co do drugiej W. S.. Takiego działania nie można uznać za przypadkowe, nie sposób również przyjąć, że W. S. jako wieloletni pracownik pełniący funkcję Zastępcy Dyrektora Oddziału nie zorientował się, co do nieprawidłowości przy dokonywaniu oceny zdolności kredytowej (...) S.A., któremu to podmiotowi udzielane było wsparcie na poziomie ponad 12 milionów zł. Znamienne w tym zakresie były również wyjaśnienia A. R. (1), która przyznała, że W. S. wielokrotnie wobec M. M. wyrażał sprzeciw przeciwko finansowaniu (...) S.A., a co wprost wskazuje na jego świadomość, co do mających miejsce w Oddziale Banku nieprawidłowości, pomimo których wydawał pozytywne decyzje kredytowe i podpisywał umowy.
Oskarżona B. M. (1) zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów, jednocześnie złożyła wyjaśnienia prezentując w nich własną wersję zdarzeń (k. 4648-4651, 4654-4655, 4744-4749, 5145-5146, 5956, 9517-9518).
Na przymiot wiarygodności zasługiwały wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim opisała okoliczności związane z przelaniem w dniach 29 i 30 września 2000r. środków pieniężnych z rachunku W. K. na jej rachunek osobisty celem spłaty zaległości (...) S.A. z tytułu udzielonych przez (...). S.A. kredytów oraz wypłaty kwoty 500.000 zł. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1) i A. R. (1), świadka M. S. (2), jak również Protokole z kontroli instytucjonalnej – doraźnej.
Jako niewiarygodne Sąd ocenił wyjaśnienia oskarżonej w zakresie w jakim zaprzeczyła, by poleciła L. S. zawarcie umów kredytowych w (...) S.A. wskazując jednocześnie, że jedynie miała wiedzę o tym, że umowy kredytowe zostały zawarte. Twierdzenia te pozostają w jawnej sprzeczności z wyjaśnieniami G. K., A. R. (1) i L. S., którzy wskazywali, że rozmowy dotyczące finansowania (...) S.A. prowadziła z M. M. wyłącznie B. M. (1), która wielokrotnie bywała w siedzibie Oddziału. Wskazać należy również, że w chwili składania wniosków kredytowych Prezesem Zarządu (...) S.A. był W. J. (1), natomiast L. S. powołany został na to stanowisko w dniu 15 września 1999r., a więc dwa dni przed zawarciem umów nr (...) (umowy zawarte w dniu 17 września 1999r.). Trudno, zatem nawet z logicznego punktu widzenia przyjąć, że L. S. samodzielnie podjął decyzję o zawarciu umów kredytowych, co do których nie miał nawet realnej możliwości podjęcia działań zmierzających do pozyskania finansowania.
Podobnie Sąd ocenił początkowe twierdzenia B. M. (1) odnośnie podjęcia przez L. S. decyzji o wykupie przez (...) S.A. z (...) wierzytelności, które pozostawały w rażącej sprzeczności z dalszymi wyjaśnieniami oskrżonej, a także wyjaśnieniami D. O. (1), a z których wprost wynikało, że kwestia ta objęta została porozumieniem pomiędzy B. M. (1), a M. M. i miała bezpośrednie przełożenie na udzielnie (...) S.A. finansowania przez (...) S.A.
Niewiarygodnymi były również wyjaśnienia B. M. (1) w zakresie, w jakim zaprzeczyła znajomości z W. R. (1) wskazując, że była to jedynie osoba, która leasingowała wagony od (...) S.A. Twierdzenia te po raz kolejny pozostają w całkowitej sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, w szczególności wyjaśnieniami G. K., A. R. (1), L. S., którzy wprost wskazywali na bliską znajomość tych osób. Nie sposób pominąć również faktu, że pomiędzy rachunkami bankowymi (...) S.A., rachunkiem osobistym B. M. (1) i W. R. (1) oraz rachunkami (...), (...) Sp. z o.o. dochodziło do szeregu przeksięgowań w wyniku, których następowały spłaty zobowiązań tychże podmiotów, a co wprost świadczy o bliskiej, bieżącej współpracy B. M. (1) i W. R. (1) i ich wzajemnych powiązaniach finansowych, na co w późniejszych wyjaśnieniach wskazywała również B. M. (1) (k. 4744-4749).
Reasumując, w zakresie w jakim Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom B. M. (1) Sąd uznał je za przyjętą przez oskarżoną linię obrony, której celem miało być uniknięcie odpowiedzialności karnej za zarzucane jej czyny.
Świadkowie H. G., A. B. (2), J. K. (4), H. B. (4), A. D., R. G., K. P. (1), D. R. (1), M. W. (3), Z. S., J. K. (4), B. T., A. M., I. F., K. T. (3), K. T. (4), G. P. (3), M. S. (2) były w okresie objętym zarzutami pracownikami (...) i składały zeznania na okoliczność nieprawidłowości związanych z udzielaniem kredytów i prowadzeniem rachunków w związku z zarzutami stawianymi oskarżonym.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków H. G. (k. 854-856, 6121-6124, 9620-9621) – zajmującej od kwietnia 2001r. stanowisko Dyrektora (...) Oddział w P., Z. S. (k. 857-861, 6124-6128, 9812-9815) – pełniącej od 11 lipca 2000r. funkcję zastępcy Dyrektora Oddziału (...) w P., a od dnia 1 grudnia 2000r. do 31 marca 2001r. pełniącej obowiązki Dyrektora Oddziału, A. B. (2) (k. 1430-1433, 6128-6129, 9621-9623) w zakresie w jakim opisały okoliczności ujawnienia nieprawidłowości związanych z dokonywanymi na rachunkach depozytowych i bieżących nielegalnymi przeksięgowaniami środków pieniężnych, przedstawiły wyniki przeprowadzonych kontroli wewnętrznych i dokonanych przez Centralę Banku. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, wzajemnie ze sobą korespondowały i uzupełniały się, nadto znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1) i A. R. (1), a także odzwierciedlenie w Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej i Raporcie z kontroli instytucjonalnej doraźnej i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania D. R. (1) (k. 1435-1440, 6308v-6309, 6130-6131, 9778-9779) pracownika sali sprzedaży w zakresie, w jakim opisała okoliczności ujawnienia w styczniu 2001r. braku środków na rachunku depozytowym C. J., ich przeksięgowania na rachunek W. K., jak również dokonywania innych nieuprawnionych przeksięgowań na należących do niej rachunkach dokonywanych przez D. O. (1) na podstawie przelewów wewnętrznych. Zeznania te korespondowały z wyjaśnieniami oskarżonego D. O. (1), znalazły potwierdzenie w historii rachunków bankowych i jako takie pozostawały bezsporne. Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka w zakresie, w jakim wskazała, że o stwierdzonych nieprawidłowościach poinformowała A. R. (1) jako swoją przełożoną, jak również A. B. (2) uznając, że nie miała ona żadnego interesu w tym by składać w tym zakresie nieprawdziwe zeznania, które dodatkowo nie były kwestionowane przez oskarżoną A. R. (1), co więcej oskarżona w złożonych wyjaśnieniach potwierdziła, iż w tym okresie miała świadomość, co do nieprawidłowości związanych z depozytami.
Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania K. T. (3) (k. 5071-5074, 6357-6359, 11079 ) i I. F. (k. 4853-4856 t. 25, 6357 t. 32, 6401v-6402 t. 32, 9780) w których świadkowie opisali okoliczności związane z założeniem w styczniu 2001r. lokaty terminowej dla (...) Sp. z o.o. w likwidacji i ujawnieniem braku środków na lokacie, a nadto K. T. (3) przedstawiła okoliczności związane ze zwolnieniem jej przełożonej A. R. (1) i w tym kontekście odniosła się do kwestii związanej z przekazaniem przez oskarżoną dokumentów, w tym umów kredytowych. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, częściowo znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach A. R. (1) i w związku z tym Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich rzetelności.
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania B. T. (k. 5152-5156, 10249-10250), która opisała okoliczności związane z ujawnieniem w listopadzie 2000r., a następnie w lutym 2001r. braku środków na lokacie terminowej (...), za które to księgowania odpowiedzialny był D. O. (1). Zeznania te były rzeczowe, spójne, korespondowały z wyjaśnieniami D. O. (1), nadto znalazły odzwierciedlenie w Raporcie z kontroli instytucjonalnej doraźnie i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.
Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania A. D. (k. 3818-3821, 6278v-6279, 6308v, 9655-9657) i H. B. (4) (k. 3826-3828, 6356v-6357, 9654-9655) w zakresie okoliczności związanych z udzieleniem kredytów konsumenckich B. M. (1), S. Z. (1), M. W. (2) i M. G. (3), które były rzeczowe i konsekwentne, znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach A. R. (1), jak również w dokumentacji kredytowej i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. W tożsamy sposób Sąd ocenił zeznania świadka A. D. w zakresie, w jakim potwierdziła fakt wykonywania na polecenie przełożonej A. R. (1) wbrew obowiązującym procedurom operacji związanych ze spłatą w ciężar rachunku W. R. (1) wskazanych wyżej kredytów, a która wydając polecenie powoływała się na M. M., a które w pełni korespondowały z wyjaśnieniami A. R. (1) i znalazły potwierdzenie w Raporcie z kontroli instytucjonalnej - doraźnej. Na wiarę zasługiwały także zeznania A. D. odnoszące się do wydanego jej przez A. R. (1) polecenia likwidacji lokaty terminowej – negocjowanej M. B., a które w świetle zeznań M. K. (1) i W. D. (1), co do faktu udzielenia prywatnej pożyczki firmie (...) (firma powiązana z M. K. (1)) przez M. B. jawią się jako oczywiste.
Uzupełnieniem powyższych zeznań były zeznania M. S. (2) (k. 3822-3825, 6278v, 9780) odnoszące się do założenia bez zlecenia klienta lokaty terminowej na rachunku M. B. ze środków przekazanych na rachunek przez M. K. (1), na polecenie A. R. (1), a które co do zasady przedstawiały dalsze czynności związane ze zwrotem środków i utworzeniem lokaty, co w świetle wskazanych wyżej zeznań i poczynionych w oparciu o nie ustaleń faktycznych tworzyło spójną i logiczną całość, co nakazywało uznać te zeznania za całkowicie wiarygodne. W tożsamy sposób Sąd ocenił zeznania świadka odnoszące się do operacji związanej z wypłatą gotówkową kwoty 500.000 zł dla B. M. (1) w dniu 29 września 2000r., co wykonane zostało na polecenie A. R. (1), a które to zeznania znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1) i B. M. (1), jak również Protokole z kontroli instytucjonalnej – doraźnej.
Wiarygodnymi były zeznania A. M. (k. 4898-4901, 6279, 6311, 6426v-6427, 10563) w zakresie w jakim potwierdziła fakt wykonania w sierpniu 2000r., na polecenie A. R. (1) likwidacji lokaty terminowej na rachunku depozytowym K. S. (1) i przelanie środków na rachunek (...) (...), bez dyspozycji klienta, a które co do powodów przeprowadzenia takiej operacji znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1), zeznaniach M. K. (1) i M. B. i jako takie należało je uznać za niebudzące wątpliwości co do ich rzetelności. Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka, w części w jakiej wskazała na bliską relację M. M. z W. R. (1) jako klientem banku, w odniesieniu do którego polecenia dokonywania określonych operacji bankowych na rachunkach powiązanych z nim podmiotów gospodarczych odbywały się na ustne polecenie M. M. przekazywane przez A. R. (1), a która zawsze informowała, że stosowna dokumentacja zostanie uzupełniona. Zeznania te znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1), G. K., jak również Raporcie z kontroli instytucjonalnej – doraźnej i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.
Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania M. W. (3) (k. 4849-4852, 6132, 6401v, 9779-9780) w których potwierdziła, że na polecenie A. R. (1), bez dyspozycji klienta i dokumentów zakładała jak również likwidowała lokaty terminowe, przy czym nie potrafiła wskazać konkretnych klientów Banku do których te operacje się odnosiły. Zeznania te, jakkolwiek nie stanowiły wartościowego materiału dowodowego dla poczynienia ustaleń faktycznych w kontekście konkretnych operacji bankowych, o tyle potwierdziły stosowaną powszechnie praktykę wykonywania takich operacji bez stosowanych dokumentów, a więc wbrew obowiązującym z (...) S.A. procedurom, na co wskazywali również inni pracownicy Banku. W związku z tym Sąd nie znalazł jakichkolwiek podstaw do kwestionowania rzetelności zeznań świadka, które do facto stanowiły dopełnienie rysującego się w kontekście pozostałego materiału dowodowego stanu faktycznego.
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania R. G. (k. 3813-3817, 6132-6133, 6309-6309v, 9657-9658) w zakresie w jakim opisała okoliczności wykonania na polecenie J. K. (2) przelewu z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...) S.A. na rachunek prowadzony w (...) S.A., a które to zeznania były rzeczowe, konsekwentne, nadto znalazły potwierdzenie w Raporcie z kontroli instytucjonalnej – doraźnej, jak również w dokumencie polecenia przelewu, co do którego świadek zeznała, że polecenie przelewu zrealizowała dopiero po opatrzeniu dokumentu imienną pieczęcią i podpisem J. K. (2), a który to dokument znajduje się w aktach sprawy (k. 325).
Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania J. K. (4) (k. 1440-1442, 6131-6132, 9623-9624) w których potwierdziła sytuację związaną z odmową wykonania przelewu z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. w likwidacji (operacje z dn. 23.02.2001r.), które to zeznania były rzeczowe i konsekwentne, nadto znalazły potwierdzenie w zeznaniach R. G. i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych.
Wiarygodne były zeznania K. P. (1) (k. 4763-4741, 6276-6277, 9776-9777) w których odniosła się do kredytów udzielonych W. R. (1) w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod firmą (...) oraz kontrolowanych przez niego podmiotów gospodarczych (...) i (...) Sp. z o.o., wskazała na nieprawidłowości powstałe przy ich udzielaniu, w szczególności w zakresie ustanowionych zabezpieczeń, jak również podała aktualny na czas składania zeznań stan ich spłaty. Zeznania te były rzeczowe, spójne, nadto znalazły potwierdzenie w Protokole z inspekcji problemowej i Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych.
Wiarygodne był również zeznania świadka G. M. (2) , w których w sposób rzeczowy i spójny opisał proces związany z przyznawaniem kredytów, wskazał na rolę i zadania Komitetu Kredytowego oraz osób finalnie podejmujących decyzje kredytowe i podpisujące umowy kredytowe, a Sąd nie znalazł żadnych okoliczności które mogłyby podważać rzetelność przedmiotowych zeznań.
Świadkowie D. D. (2) , K. T. (5) (k. 5086-5091, 6471 (odpis 6473j), 10128-10129) , A. P. (k. 5092-5095, 6359 v, 10130), C. C. (k. 5121-5124, 6427v, 6360, 10131) i J. B. (3) (k. 14-16 (odpis k. 9807-9812), 2555-2651, 6465-6470v, 6625v-6626, 9807-9812) byli pracownikami Departamentu Nadzoru (...) S.A.. Świadkowie złożyli obszerne zeznania na okoliczność przebiegu kontroli doraźnej Oddziału (...) w P., wskazali na szereg nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli, której przewodniczył J. B. (3). Zeznania świadków zasługiwały w pełni na wiarę. Były one rzeczowe, znalazły odzwierciedlenie w Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej i raporcie z kontroli instytucjonalnej – doraźnej, które to raporty sporządzone zostały w oparciu o dokumentację źródłową obejmującą zarówno dokumentację kredytową poszczególnych podmiotów gospodarczych, historię rachunków bankowych oraz dokumentację związaną z ich obsługą. Co istotne twierdzenia świadków, co do rodzaju i skali ujawnionych w trakcie kontroli nieprawidłowości oraz osób odpowiedzialnych za taki stan rzeczy znalazły potwierdzenie w zeznaniach pracowników Oddziału (...) w P., a które omówione zostały wyżej, jak również w wyjaśnieniach oskarżonych D. O. (1), A. R. (1) i G. K. i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych.
Wiarygodnymi był również zeznania K. T. (4) (k. 4738-4741 t. 24, 6120-6124 t. 31, 6400v, (...)- (...)) – pracownika przeprowadzającego kontrolę wewnętrzną w zakresie rachunków prowadzonych przez (...) S.A. Oddział w P. na rzecz W. K., które w pełni znalazły odzwierciedlenie w protokole kontroli i jako takie pozostawały bezsporne.
Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania W. K. (k. 5009-50011, 6283v (odpis k. 6285), 10087-10088), G. P. (1) (k. 5016-5018, 6402, 10128) i M. G. (1) (k. 5012-5014, 6283v-6284 (odpis k. 6285), 6401v-6402, 9942, k. 12311, 12314-12315, t. 61, k.12318-1232012323-12324 t. 62) w zakresie w jakim potwierdzili fakt założenia przez W. K. rachunków złotowych i walutowych w (...) S.A. Oddział w P., ustanowienia pełnomocnikiem rachunku M. G. (1) oraz, co do faktu deponowania na tym rachunku środków pieniężnych faktycznie będących własnością M. G. (1) i G. P. (1). Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, wzajemnie ze sobą korespondowały i uzupełniały się i w związku z tym brak było podstaw do kwestionowania ich prawdziwości. Wiarygodnymi były również zeznania M. G. (1) i G. P. (1) w zakresie, w jakim potwierdzili, iż na prośbę M. M. spotkali się z B. M. (1), której mieli udzielić prywatnej pożyczki na spłatę zobowiązań w (...) S.A., przy czym z uwagi na brak jakiegokolwiek zabezpieczenia ze strony potencjalnego pożyczkobiorcy umowa nie została podpisana. Zeznania te były konsekwentne, spójne, co więcej korespondowały z wyjaśnieniami D. O. (1) i B. M. (1) i łącznie tworzyły spójną i logiczną całość. Próba pozyskania za pomocą prywatnej pożyczki środków na spłatę zobowiązań (...) S.A. na rzecz (...) S.A. wpisuje się również w sposób postępowania M. M. wobec niespłaconych zobowiązań innych klientów Banku, o czym świadczy bezsporny fakt udzielenia prywatnej pożyczki przez M. B. i K. S. (1) M. K. (1), z których to środków spłacone zostały zobowiązania kredytowe (...) Męska.
Jako niewiarygodne Sąd ocenił natomiast zeznania M. G. (1) złożone w toku postępowania przygotowawczego (k. 5013-5014), jak i przed Sądem (k. 6283v-6284, 6401v-6402, 9942) w których zaprzeczył, by miał świadomość dokonywania na rachunkach bankowych W. K. w ramach ustanowionych depozytów jakichkolwiek operacji finansowych. Zeznania te pozostają w jawnej sprzeczności z wyjaśnieniami D. O. (1), który wprost wskazywał na okoliczności, w jakich doszło do zdeponowania przez M. G. (1) środków pieniężnych w (...) S.A. we wrześniu 2000r. (na prośbę M. M. w celu spłaty zobowiązań (...) S.A.), a co znajduje pełne odzwierciedlenie w dokumentacji bankowej (wpłata środków i ich natychmiastowe przeksięgowanie na spłatę kredytów (...) S.A.), a także wyjaśnieniami B. M. (1), w których opisała okoliczności spotkania w (...) S.A. w dniu 29 września 2000r., a z których wprost wynika, że spłata zobowiązań (...) S.A. miała nastąpić ze środków uzyskanej od osoby prywatnej, za co wypłacona została prowizja w kwocie 500.000 zł, a co dodatkowo koresponduje z wyjaśnieniami D. O. (1) i dokumentacją bankową, potwierdzającą wypłatę powyższej kwoty. Co więcej zeznania te stanowią zaprzeczenie zeznań złożonych przez M. G. (1) w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, sygn. III K 144/14 (k. 12323-12324 t. 62), w których przyznał, że zdeponowanie środków pieniężnych w (...) S.A. nastąpiło z inicjatywy D. O. (1), a także opisał okoliczności w jakich dokonał wypłaty środków z (...) S.A. w listopadzie 2000r., po tym jak w Banku poinformowano go o braku środków na lokacie w wysokości 3.100.000 zł, a co znajduje potwierdzenie w Raporcie z kontroli doraźnej oddziału (załącznik k. 134). Zdaniem Sądu z wyjaśnień D. O. (1) i B. M. (1), a także zeznań M. G. (1) złożonych w sprawie sygn. III K 144/14 w sposób jasny i logiczny wynika, że zdeponowanie środków w (...) S.A. przez M. G. (1) nastąpiło z inicjatywny M. M. i D. O. (1), przy czym inaczej niż w przypadku innych klientów Banku nie doszło do zawarcia prywatnej umowy pożyczki pomiędzy M. G. (1), a B. M. (1), przy czym M. G. (1) zezwolił na korzystanie przez Bank ze deponowanych środków w ramach obowiązujących terminów lokaty, w którym to czasie B. M. (1) miała dokonać do (...) S.A. wpłaty środków, które miały zostać zwrócone na rachunek W. K., a co się jednak nie stało i spowodowało rozszerzenie procederu przeksięgowywania środków pomiędzy rachunkami kolejnych klientów, początkowo tych którzy wyrazili na to zgodę, a w późniejszym czasie również tych, którzy nie mieli żadnej świadomości w tym zakresie. W świetle zgromadzonych dowodów, w ocenie Sądu nie może budzić wątpliwości, że wycofanie w dniu 14 listopada 2000r. przez M. G. (1) środków pieniężnych z (...) S.A. wynikało z obawy, że środki te wbrew umowie z M. M. nie zostały faktycznie zwrócone na rachunek W. K., przy czym ponowne ich wpłacenie w dniu 15 listopada 2000r. świadczy, że działanie to nie było przypadkowe i ponownie odbyło się, na co wskazywał M. G. (1) na prośbę M. M. i D. O. (1). W świetle powyższego oczywistym jest, że M. G. (1) co najmniej od dnia 14 listopada 2000r., kiedy to ujawnił brak środków na lokacie wiedział o nieuprawnionych przeksięgowaniach na rachunkach bankowych należących do W. K., jednocześnie w kontekście ustaleń faktycznych dokonanych w oparciu o pozostały materiał dowodowy w szczególności wyjaśnienia D. O. (1), B. M. (1) przy pełnej korelacji czasowej pomiędzy działaniami M. G. (1), a dokonywanymi w następstwie nich przeksięgowaniami z rachunków W. K. uzasadnione jest twierdzenie, że od samego początku miał pełną świadomość, co do faktu dokonywania przeksięgowań i odbywało się to za jego zgodą. Odmienne twierdzenia świadka, zdaniem Sądu wynikały z faktu, iż w chwili ujawnienia przestępczego procederu na rachunkach W. K. istniał niedobór środków pieniężnych, co więcej (...) S.A. wykazywał zobowiązanie W. K. wobec (...) S.A. na kwotę początkowo kilku milionów, a następnie kilkuset tysięcy złotych, a co za tym idzie M. G. (1) miał interes w tym by zaprzeczać, iż miał jakąkolwiek wiedzę o dokonywanych na rachunkach W. K. operacjach bankowych.
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania świadka M. W. (2) (k. 5133 t. 26, 6361, 11079) w zakresie w jaki opisał okoliczności związane z udzieleniem mu przez (...) S.A. Oddział w P. kredytu konsumpcyjnego w maju 2000r., jak również potwierdził, że kredyt ten faktycznie został przez niego wzięty na prośbę M. G. (3), zaś środki z kredytu miału zostać przekazane (...). Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, nadto znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonej A. R. (1), jak również dokumentach kredytowych, z których wprost wynika, że środki z kredytu zostały przekazane na rachunek bankowy (...), które następnie zostały wykorzystane na spłatę zaległych odsetek (...) z tytułu umowy kredytowej nr (...) zawartej w dniu 29 lutego 2000 r., a następnie kredyt został spłacony ze środków pieniężnych pochodzących z konta osobistego W. R. (1).
Jako wiarygodne Sąd ocenił również zeznania świadków M. G. (3) (k. 5130 t. 26, 6360, k. 10127 t. 51) i S. Z. (1) (k. 5147 t. 26, 5301-5303, 6361v-6362, 10250-10251) w zakresie w jaki potwierdzili fakt udzielenia im przez (...) S.A. Oddział w P. kredytu konsumpcyjnego w maju 2000r., które w świetle zgromadzonej dokumentacji kredytowej należało uznać za bezsporne.
Jako niewiarygodne Sąd ocenił natomiast zeznania świadków w części, w jakiej wskazywali, że środki z kredytów miały zostać przeznaczone na ich własne cele, a nie przekazane W. R. (1). I tak M. G. (3) zeznał, że kredyt został przez niego wzięty z przeznaczeniem na budowę hali, którą wybudować miał W. R. (1) i to stanowiło podstawę przekazania mu środków pochodzących z kredytu, a następnie wycofał się z tego pomysłu, co skutkowało zwrotem środków przez W. R. (1). Z kolei S. Z. (1) początkowo zaprzeczył by w ogóle otrzymał kredyt w (...) S.A., a następnie potwierdził powyższą okoliczność, jednocześnie wskazał, że środki z kredytu przekazane zostały W. R. (1) tytułem zaliczki za zboże, które miał kupić od (...), przy czym transakcja ta nie doszła do skutku, w związku z czym W. R. (1) zwrócił zaliczkę bezpośrednio do Banku. Dokonując oceny wiarygodności tychże twierdzeń wskazać należy, że M. G. (3) w maju 2000r. tj. w czasie kiedy wystąpił o kredyt pełnił funkcję W-ce Prezesa (...) Sp. z o.o. i (...), przy czym z zeznań M. W. (2) wynika, że to właśnie M. G. (3) zwrócił się do niego z prośbą o wzięcie kredytu, z którego środki miały zostać przeznaczone na pokrycie zobowiązań (...). Podkreślić należy również, że kredyty udzielone M. G. (3) i S. Z. (1) były kredytami krótkoterminowymi, konsumpcyjnymi, a więc wbrew temu co twierdzili świadkowie nie były to kredyty związane z prowadzona przez nich działalnością gospodarczą. Znamienne jest również, że fakt udzielenia M. W. (2), M. G. (3) i S. Z. (1) kredytów, z których pokryte miały zostać zobowiązania podmiotów kontrolowanych przez W. R. (1), który następnie miał je spłacić potwierdziła oskarżona A. R. (1), która brała czynny udział w procesie ich udzielania. Mając na uwadze powyższe okoliczności, jak również to, że wszystkie omawiane kredyty zostały udzielone w tym samym czasie tj. w dniu 08 i 09 maja 2000r., środki z nich przekazane zostały na rachunek (...), a następnie częściowo przelane zostały przez M. G. (3) na rachunek (...) i przeznaczone na spłatę wymagalnego kapitału z tytułu umowy kredytowej nr (...) zawartej w (...) S.A. Oddział w P., a następnie w dniu 06 czerwca 2000r. spłacone w ciężar rachunku osobistego W. R. (1) uznać należało, że twierdzenia M. G. (3) i S. Z. (1), co do powodów zawarcia umów kredytowych były całkowicie nieprawdziwe.
Sąd uznał wyjaśnienia i zeznania A. T. (1) (k. 5137-5138 t. 26, 5160-5161 t. 26, k. 7187-7188 t. 37, k. 10183) za wiarygodne w zakresie, w jakim opisał okoliczności związane z udzieleniem mu kredytu gotówkowego, jak również potwierdził fakt przekazania części środków z kredytu M. K. (1) na podstawie ustnej umowy pożyczki. Depozycje te były rzeczowe, znalazły potwierdzenie w dokumentacji bankowej, Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych.
Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka M. W. (1) (akta VIII Ko 30/15 przesłuchanie w ramach pomocy prawnej), w których opisała okoliczności nabycia udziałów w (...) S.A., a z których wprost wynika, że była jedynie figurantem działającym w ramach znajomości koleżeńskiej z B. M. (1). Zeznania świadka były rzeczowe, ich treść nie została zakwestionowana w toku procesy, a co za tym idzie również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich rzetelności.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków M. K. (1) (k. 4673-4676 t. 24 (odpis 5668-5669 t. 29), 6282-6283 t. 32, 5668-5669, 9915-9916) i W. D. (1) (k. 5672-5673 odpis t. 29, k. 6283-6283v, 11079) – odpowiednio właściciela i dyrektora (...), którzy w sposób rzeczowy i konsekwentny przedstawili okoliczności związane z udzieleniem prywatnej pożyczki na spłatę zobowiązań firmy przez K. S. (1) i M. B., jak również wskazali, że z inicjatywą tą wyszła oskarżona M. M. (4). Ich zeznania wzajemnie ze sobą korespondowały i uzupełniały się, nadto znalazły potwierdzenie w zeznaniach K. S. (1). Wskazać należy przy tym, że świadkowie nie mieli żadnego racjonalnego powodu by narażając się na odpowiedzialność karną składać fałszywe zeznania tym bardziej, że ich treść sugerować mogła podejmowanie przez nich wątpliwych z punktu widzenia fiskalnego działań, a co za tym idzie złożenie ich w tej treści nie było w ich interesie.
W tożsamy sposób Sąd ocenił zeznania świadka K. S. (1) (k. 3981-3983 (odpis 5653, (...), 9896-9897), co do udzielenia prywatnej pożyczki M. K. (1), jak również w części, w której wskazał, że jako pełnomocnik nie wyrażał nigdy zgody na korzystanie ze środków zdeponowanych na lokacie K. N., jak również potwierdził fakt braku środków na lokacie i późniejszy ich zwrot, co znalazło odzwierciedlenie w dokumentacji bankowej, jak również zeznaniach M. K. (1).
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania świadków C. J. (k. 5141-5142 t. 26 i 6361v t. 32, 11079), K. R. (1) (k. 3770-3773, 6281v, 9660), M. U. (1) (k. 3978-3980, 6356v, 9914-9915), M. P. (k. 5064-5066, 7122, 9844), J. S. (2) (k. 4885-4887, 6284 – 6284v), A. B. (3) k. 4958-4961, 6284v, 6401) – przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...), A. N. k. 4993-4996 t. 25, (...), 9940- (...)) – przedstawiciela Kopalni (...) S.A. z/s w K., J. S. (3) (k. 3966-3969, 6281v, 6310v, 9659-9660) likwidatora (...) Sp. z o.o. w likwidacji, którzy potwierdzili fakt posiadania w (...) Oddział w P. lokat terminowych i rachunków bieżących, jak również zaprzeczyli by mieli wiedzę oraz wyrażali zgodę na dysponowanie ich środkami pieniężnymi w ramach wewnętrznych operacji bankowych dokonywanych w Banku. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, jednocześnie znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1), w których ten wskazał na świadków jako klientów Banku, na rachunkach których dokonywał na polecenie M. M. nieuprawnionych operacji bankowych bez ich wiedzy.
Zeznania M. B. (k. 3974-3977, 11079) Sąd uznał za wiarygodne w zakresie, w jakim potwierdził fakt posiadania lokat w (...) S.A. Oddział w P., a co w świetle dokumentacji bankowej pozostawało bezsporne. Jako niewiarygodne Sąd uznał natomiast zeznania świadka w części w jakiej zaprzeczył, że kiedykolwiek wyrażał zgodę na likwidację lokaty terminowej i korzystanie ze środków z niej pochodzących przez inne osoby. Twierdzenia te pozostają w rażącej sprzeczności z wyjaśnieniami D. O. (1), zeznaniami M. K. (1) i W. D. (1) i w związku z tym w ocenie Sądu stanowiły przejaw przyjętej na potrzeby niniejszego postępowania wersji zdarzeń, która w związku z ujawnionym na rachunku depozytowym świadka niedoborem miała wykazać, iż jest to wynikiem wyłącznie nieuprawnionych działań Banku.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka S. G. (2) (k. 5001-5004 t. 26, 6401 t. 32, 6471v t. 33, 6523v t. 33, (...)- (...)) w zakresie, w jakim potwierdził fakt posiadania w (...) Oddział w P. rachunku bieżącego dla prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pod firmą (...)oraz w (...) s.c. S. G., W. O..
Na przymiot wiarygodności nie zasługiwały natomiast zeznania świadka w zakresie w jakim zaprzeczył by w ramach tych podmiotów nie wyrażał zgody na korzystanie przez (...) Oddział w P. ze zgromadzonych na rachunkach środków pieniężnych i nie wiedział, że takie operacje mają miejsce. Twierdzenia te pozostają w jawnej sprzeczności z wyjaśnieniami D. O. (1), który nie tylko wskazał na to, że przeksięgowania na rachunkach omawianych podmiotów odbywały się za wiedzą i zgodą S. G. (2), za co otrzymywał on umówiona prowizję, lecz znajdują one potwierdzenie w zasadach logicznego myślenia i doświadczenia życiowego. Pamiętać należy, bowiem, że przeksięgowania w odniesieniu do obu firm odbywały się nie na rachunkach depozytowych lecz na rachunkach bieżących, co do których S. G. (2) co miesiąc otrzymywał wyciąg zawierający zestawienie przeprowadzonych na nich operacji bankowych. Trudno zatem twierdzić, że zarówno on, jak i księgowa w okresie od października 2000r. do lutego 2001r. nie dostrzegli faktu przeprowadzenia szeregu operacji bankowych zarówno obciążeniowych, jak i uznaniowych w odniesieniu do podmiotów z którymi nie łączyły ich żadne relacje gospodarcze (rachunek W. K., W. R., K. E. R., W. D., G. P., (...) Sp. z o.o. w likwidacji,). Mając na uwadze, że w momencie ujawnienia procederu związanego z nielegalnym przeksięgowywaniem środków na rachunkach klientów (...) S.A. na rachunkach (...) oraz (...) S. G., W. O. wystąpił niedobór środków, którego pokrycia domagał się S. G. (2) oczywistym jest, że miał on interes w tym by zaprzeczyć, iż wiedział, a tym bardziej wyrażał zgodę na dokonywanie na rachunkach kontrolowanych przez siebie podmiotów gospodarczych nielegalnych operacji bankowych, co wprost mogło i finalnie przełożyło się roszczenia wzajemne (...) S.A. Oceny tej nie zmienia fakt, że prawdziwe były zeznania świadka w zakresie, w jakim zakwestionował by podpisał polecenia przelewu odnośnie transakcji przeprowadzonych na rachunku (...) S. G., W. O. w dniu 07.02.2001r. (polecenie przelewu na kwotę 350.000 zł) i 26.02.2001r. (polecenie przelewu na kwotę 380.000 zł) i na rachunku (...) w dniu 07.02.2001r. (polecenie przelewu na kwotę 870.000 zł), a co wprost potwierdzone zostało w opiniach z zakresu badań pisma ręcznego, z których wynika, że podpisy na poleceniach przelewu z dnia 07.02.2001r. i 26.02.2001r. nie zostały nakreślone przez S. G. (2) (k. 6644-6650 t. 34 i (...)-12271 t. 61). Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że przeksięgowania na rachunkach należących do (...) S. G., W. O. i (...) były dokonywanie na podstawie bankowych not memoriałowych wystawianych przez D. O. (1) – w ocenie Sądu za zgodą i wiedzą S. G. (2) – zaś przeksięgowania na podstawie poleceń przelewu z podrobionym podpisem S. G. (2) miały miejsce dopiero w lutym 2001r., a więc w okresie, kiedy D. O. (1) pozostawał na wypowiedzeniu i był zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, a co za tym idzie musiał zostać sporządzony dokument stanowiący podstawę przeprowadzenia operacji bankowych.
Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania świadka W. O. (2) (k. 5005-5008, 6359-6359v, 11079) w zakresie, w jakim potwierdził fakt posiadania w (...) Oddział w P. rachunku bieżącego dla spółki (...) s.c. S. G., W. O., jak również zaprzeczył by wiedział i wyrażał zgodę na przeprowadzenie transakcji na rachunku Spółki. Jakkolwiek świadomość, co do tego faktu po stronie wspólnika S. G. (2), w świetle zasad doświadczenia życiowego dawała podstawę by domniemywać odwrotnie, o tyle istotne w tym zakresie były wyjaśnienia D. O. (1), który w przeciwieństwie do S. G. (2), nigdy nie wskazał W. O. (2) jako osoby, która uczestniczyła w spotkaniach z kierownictwem (...) S.A. Oddział w P. i z którą uzgadniano kwestię przeksięgowań. Tym samym wobec braku dowodów pozwalających na bezsporne zanegowanie prawdziwości zeznań świadka należało uznać, że brak było podstaw do kwestionowania ich prawdziwości.
Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania świadka T. W. (k. 5033-5036, 6676v, 10309-10310) – Członka Zarządu (...) S.A. z/s w Ł., która potwierdziła fakt posiadania przez Spółkę rachunku bieżącego w (...) Oddział w P., wskazała okoliczności założenia rzekomej lokaty terminowej przez działającego w imieniu Spółki W-ce Prezesa K. P. (2), co do której nie zostały wydane żadne dokumenty, jak również opisała okoliczności w jakich powzięła informację o braku środków na rachunku terminowym Spółki. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, co do roli K. P. (2) oraz jego powiązań z B. M. (1) znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1), jak również dokumentacji bankowej, z której wprost wynika, że środki z lokaty terminowej (...) S.A. z/s w Ł. w wysokości 1.000.000 zł w dniu likwidacji lokaty zostały przelane na rachunek osobisty B. M. (1).
Na przymiot wiarygodności zasługiwały wyjaśnienia W. R. (1) (k. 4798v-4799v, 5953-5954) w zakresie, w jakim potwierdził fakt prywatnej znajomości z M. M. i B. M. (1), która to okoliczność w świetle pozostałego materiału dowodowego pozostawał bezsporna. W tożsamy sposób Sąd ocenił wyjaśnienia W. R. (1) w zakresie, w jakim wskazał, że podpisał polecenie przelewu środków z należącego do niego rachunku bankowego na rachunek K. i E. R. (1) i W. K., co znajduje potwierdzenie w dokumencie polecenia przelewu (k. 4791), którego wiarygodności nie kwestionował, a która to operacja znalazła potwierdzenie w Raporcie z kontroli doraźnej, a także, że środki te zgodnie z informacją uzyskaną od M. M. stanowiły zwrot pieniędzy pożyczonych na spłatę leasingu wagonów. Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że środki na spłatę zobowiązań (...) S.A. w dniu 29 września 2000r. udostępnił M. G. (1) będący pełnomocnikiem do rachunków W. K., a zatem uzyskana przez W. R. (1) informacja, że przeksięgowanie środków z jego rachunku bankowego ma nastąpić w wykonaniu zwrotu pożyczonych pieniędzy była prawdziwa, przy czym uzyskać ją mógł wyłącznie od osoby w tym zakresie poinformowanej, a co uwiarygadnia twierdzenia oskarżonego, że uzyskał ją od M. M.. Odmienne wyjaśnienia W. R. (1) w tym zakresie złożone przed Sądem (k. 5954), w których wskazywał, że podpisanie polecenia przelewu wynikało z konieczności zwrotu środków omyłkowo przeksięgowanych na jego konto w ocenie Sądu stanowiło przejaw przyjętej przez niego linii obrony. Nie sposób racjonalnie wytłumaczyć zmiany stanowiska oskarżonego w tym zakresie, tym bardziej że w pierwotnie złożonych wyjaśnieniach w sposób szeroki opisał powyższą kwestię, a złożone przez niego wyjaśnienia korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym.
W. R. (1) wskazał również, że kilkukrotnie wypłacał ze swojego rachunku bankowego środki pieniężne, które przekazywał D. O., a co znalazło potwierdzenie w wyjaśnieniach D. O. (1), jak również w dokumentach pokwitowania odbioru gotówki (k. 4791v-4793), co również nakazywało uznać powyższe wyjaśnienia za wiarygodne.
Jako wiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia Ł. W. (k. 1892-1894, 4831-4832, 5957), w których zaprzeczyła by kiedykolwiek świadomie dokonywała nieuprawnionych operacji bankowych na rachunkach klientów (...) S.A., jednocześnie przyznała, że zdarzały się sytuacje, gdy księgowania dokonywała na polecenie D. O. (1), który informował ją, że operacja taka jest uzgodniona z klientem, który dostarczy stosowne dokumenty. Powyższą okoliczność potwierdził D. O. (1), który jednocześnie nigdy nie wskazywał, by Ł. W. była wtajemniczona w prowadzony w Banku proceder. Pamiętać należy również, że D. O. (1) faktycznie świadczył pracę w (...) S.A. do dnia 31 stycznia 2001 r. i do tego czasu księgowania, w których czynności wykonywała Ł. W. odbywał się w oparciu o bankowe noty memoriałowe, natomiast od lutego 2001 r. na podstawie poleceń przelewów, a które jak ustalono zostały podrobione (księgowanie 07.02.2001 r. i 26.02.2001 r.). To wskazuje jednoznacznie, że Ł. W. nie była zorientowana, co do procederu nielegalnego przeksięgowywania środków, albowiem w przeciwnym razie po zakończeniu świadczenia pracy przez D. O. (1) mogłaby kontynuować przeksięgowywanie środków w sposób dotychczasowy, gdy tymczasem od tej chwili odbywało się to w oparciu o podrobione potwierdzenia przelewu, przy czym nie zostało wykazane, że ich podrobnienia dokonała Ł. W..
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania M. K. (4) (k. 5149-5151, 6427v-6428, 6464v-6465, 10562-10563) – Głównej Księgowej (...) S.A., która wskazała kredyty udzielone Spółce, potwierdziła, że nie były one przeznaczane na inwestycje, lecz na bieżące zakupy m. in. samochodów i domu stanowiącego własność J. B. (2), a które to zeznania były rzeczowe, spójne, znalazły potwierdzenie w Protokole z inspekcji problemowej i Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej, a Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich rzetelności. Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka w zakresie dotyczącym wzajemnych relacji pomiędzy M. M., a B. M. (1) i W. R. (1), które miały charakter zarówno zawodowy, jak i towarzyski, a które to twierdzenia znalazły potwierdzenie w zeznaniach pracowników (...) S.A., którzy konsekwentnie wskazywali na istniejącą zażyłość pomiędzy tymi osobami. Jako wiarygodne Sąd ocenił również zeznania świadka w zakresie, w jakim wskazała na wiodącą rolę B. M. (1) w zakresie decydowania o sprawach (...) S.A. pomimo niesprawowania przez nią funkcji zarządczych, a co korespondowało z wyjaśnieniami, a następnie zeznaniami L. S., który wprost wskazywał na faktyczną swoją rolę jako prezesa Zarządu. O ile L. S. w ramach przyjętej linii obrony mógłby mieć interes w złożeniu zeznań obciążających B. M. (1) o tyle u M. K. (4) trudno racjonalnie dopatrzyć się takiej motywacji. Świadek jest dla B. M. (1) osobą obcą, nie pozostaje z nią w konflikcie, brak jest również jakichkolwiek przesłanek by narażając się na odpowiedzialność karna złożyła fałszywe, korzystne dla L. S. zeznania.
Zeznania I. L. (k. 10564 w zw. z k. 5139-5140, 6547-6547v) – Głównej Księgowej w A. Serwis Sp. o.o. i (...), co do zasady Sąd uznał za wiarygodne, aczkolwiek nie miały one istnego znaczenia dla poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Świadek w sposób ogólnikowy potwierdziła fakt kredytowania podmiotów powiązanych z W. R. (1) przez (...) S.A. oraz prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego, opisała zakres współpracy podmiotów gospodarczych kontrolowanych przez W. R. (1) z (...) S.A., co znalazło potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach, w szczególności w umowach kredytowych, umowie restrukturyzacyjnej.
Na przymiot wiarygodności zasługiwały wyjaśnienia i zeznania L. S. (k. 4606v-4609 - odpis k. 5655-5658), (...)- (...), (...), zeznania (k. 11987v-11990) w zakresie w jakim opisał okoliczności związane z powierzeniem mu funkcji Prezesa Zarządu (...) S.A., wskazał na wiodącą rolę B. M. (1) przy podejmowaniu wszystkich decyzji dotyczących działalności Spółki, zaciąganych przez nią zobowiązań kredytowych, które to twierdzenia znalazły potwierdzenie w wyjaśnieniach G. K., A. R. (1), J. B. (2), a z których wprost wynikało, że finansowanie udzielone (...) S.A. było wynikiem relacji towarzysko – biznesowej łączącą B. M. (1) z M. M., zaś osoby pełniące funkcję Prezesa Zarządu Spółki faktycznie pełniły rolę tzw. „słupa” i były wykorzystywane wyłącznie do zaciągania w imieniu Spółki zobowiązań. W tożsamy sposób Sąd ocenił wyjaśnienia i zeznania L. S. w których wskazał, że wszystkie środki uzyskane przez (...) S.A. z kredytów udzielonych przez (...) S.A. były rozdysponowywane zgodnie z poleceniem B. M. (1). Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, bowiem że w znacznej części środki przekazywane były z rachunku Spółki na rachunki W. R. (1), czy też podmiotów powiązanych z nim kapitałowo, B. M. (1) dokonywała również wypłat gotówkowych, czy też środki przelane na jej rachunek osobisty w wyniku nielegalnych przeksięgowań przeznaczane były następnie na spłatę zobowiązań (...) S.A., przy czym odbywało się to z pominięciem L. S., który z racji pełnionej funkcji nie tylko powinien o tych działaniach wiedzieć, co o nich decydować, a co jednakże nie miało miejsca. Dokonując oceny wiarygodności wyjaśnień L. S. Sąd miał świadomość, że mogły stanowić one przejaw przyjętej linii obrony, a ich celem mogła być próba przerzucenia odpowiedzialności na B. M. (1), jednakże wyjaśnienia te nie były odosobnione, a wręcz przeciwnie znalazły potwierdzenie w zeznaniach pracowników Banku, którzy w sposób konsekwentny, ze swoistego rodzaju oczywistością, co do prezentowanych twierdzeń wskazywali na B. M. (1) jako osobę decyzyjną odnośnie (...) S.A. i to właśnie ją z tą Spółką utożsamiali.
Na przymiot wiarygodności zasługiwały zeznania świadka J. B. (2) (k. 5096-5097, 6544v-6547, 10178-10182) w zakresie w jakim opisał okoliczności podjęcia współpracy z B. M. (1) w ramach (...) S.A., zbycia nieruchomości należącej do jego żony H. B. (1), ustanowienia na nim hipoteki w związku z udzieleniem przez (...) S.A. kredytu (...) S.A. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne, nadto znalazły potwierdzenie w Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej i jako takie stanowiły podstawę ustaleń faktycznych. W pozostałym zakresie zeznania świadka odnoszące się do prowadzonych przez H. B. (1) postępowań egzekucyjnych wobec (...) S.A., składanych zawiadomień o popełnieniu przestępstwa w związku z działalnością B. M. (1) nie miały istotnego znaczenia z punktu widzenia zarzutów stawianych oskarżonym w niniejszej sprawie i w związku z tym Sąd odstąpił od ich szczegółowego omawiania.
Zeznania świadków G. P. (3) , K. N. miały drugorzędne znaczenia z punktu widzenia poczynienia ustaleń faktycznych istotnych niniejszego postępowania w związku z czym Sąd odstąpił od ich szczegółowego omawiania.
Sąd uznał za wiarygodną opinię biegłego J. K. (5) (k. 6895-6910, 6911-6941 t. 35, opinie ustne k. 7044-7048, 7351-7352) w zakresie w jakim wskazał na nieprawidłowości przy udzielaniu kredytów objętych aktem oskarżenia, a która w pełni korespondowała z ustaleniami zawartymi w Raporcie z kontroli instytucjonalnej problemowej, a także z wynikami inspekcji przeprowadzonej w Oddziale (...) w P. przez Departament Kredytów i Gwarancji (k. 2362-2364) oraz wynikami kontroli przeprowadzonej przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego (k. 2254a), co łącznie sprawiało, że Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania rzetelności płynących z niej wniosków.
W zakresie odnoszącym się do oskarżonej J. K. (2), Sąd nie kwestionował, co do zasady treści sporządzonej przez biegłego opinii, z której wynikało, że oskarżona z uwagi na obowiązujący w (...) S.A. Oddział w P. obieg dokumentów oraz obowiązujący system bankowy miała ograniczony wpływ na merytoryczną ocenę realizowanych przez dysponentów poleceń przelewów (k. 6909). Wskazać należy jednakże, że wniosek taki został sformułowany przez biegłego na podstawie informacji o obowiązujących w (...) S.A. procedurach i możliwościach technicznych systemu bankowego bez uwzględnienia pozostałego materiału dowodowego i poczynionych w oparciu o niego ustaleń faktycznych, co do faktycznej świadomości oskarżonej, co do przeprowadzanych operacji bankowych. W związku z tym wnioski opinii – jakkolwiek niekwestionowane – w kontekście całości materiału dowodowego nie mogły być kluczowe dla oceny zasadności zarzutów stawianych J. K. (2).
Odnosząc się natomiast do wniosków opinii w zakresie wyliczenia przez biegłego wysokości szkody (...) S.A. Oddział w P. powstałej w wyniku przestępczych działań oskarżonych trudno było dokonać oceny jej wiarygodności, albowiem biegły nie wyjaśnił w sposób rzeczowy, jasny i logiczny sposobu jej wyliczenia, jak również przypisania poszczególnych kwot konkretnym oskarżonym. Tym samym w ocenie Sądu w tej części opinia biegłego nie była przydatna dla poczynienia ustaleń faktycznych istotnych z punktu widzenia stawianych oskarżonym zarzutów.
Na przymiot wiarygodności zasługiwała opinia biegłej M. Ś. (k.10637-10687, 10769-10775, 10822, opinia ustna k. 10861-10863, 10992, 11041-11042, 12080-12082v), w której biegła w sposób rzetelny, kompleksowy odniosła się do zagadnień będących przedmiotem rozważań, jak również ujawnionych w toku jej przesłuchania wątpliwości wskazywanych przez strony. Przedstawione przez biegłą wnioski wynikały z analizy materiału dowodowego w postaci dokumentów źródłowych, dodatkowo oparte zostały na sporządzonych przez (...) S.A. raportach, a następnie zostały w logiczny sposób uzasadnione i wyjaśnione. Dokonując oceny rzetelności sporządzonej przez biegłą pisemnej opinii głównej i uzupełniającej, a w szczególności opinii ustnych złożonych na rozprawie Sąd miał na uwadze, że biegła nie potrafiła każdorazowo odnieść się do wszystkich pytań formułowanych zarówno przez Sąd, jak i strony, jednakże w ocenie Sądu nie wynikało to z braku fachowej wiedzy, lecz udzielenie odpowiedzi warunkowane było koniecznością ponownego zapoznania się z dokumentami, co następnie skutkowało odniesieniem się przez biegłą do podniesionych kwestii, co miało również skutkować wydaniem pisemnej opinii uzupełniającej w toku niniejszego postępowania.
Odnosząc się natomiast do wskazanej przez biegłą w opinii wysokości szkody, metody jej wyliczenia oraz przypisania jej poszczególnym oskarżonym, w świetle analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych w oparciu o niego ustaleń faktycznych Sąd uznał, że sporządzona opinia nie jest przydatna dla wyliczenia faktycznej wysokości szkody wyrządzonej (...) S.A. przez oskarżonych. Jednocześnie wskazać należy, że wniosek taki nie wynika z faktu zakwestionowania przez Sąd rzetelności dokonanych przez biegła wyliczeń, lecz przyjęcia w procesie wyliczenia szkody konkretnych założeń, które nie były zasadne w realiach niniejszej sprawy, przy czym kwestia ta szczegółowo omówiona zostanie w dalszej części rozważań.
W pełni wiarygodnymi były w ocenie Sądu zgromadzone w toku całego postępowania dokumenty. Ich autentyczność oraz wiarygodność nie budziły wątpliwości Sądu, dowodów tych nie kwestionowały także strony w toku postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.
Sąd zważył, co następuje:
W myśl art. 286 § 1 k.k. odpowiedzialność ponosi ten, kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. W doktrynie podkreśla się, że czynność sprawcza polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym. Doprowadzenie należy tu rozumieć jako wywołanie niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji rozporządzającej w odniesieniu do jego mienia (vide: Oczkowski, Oszustwo, s.9 i nast.; Oczkowski [w:] System, t. 9 s.128 i nast.).
Wprowadzenie w błąd polega na podjęciu przez sprawcę podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Ta postać oszustwa nazywana bywa „oszustwem czynnym” (vide: Michalski [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 1133). Opis znamion oszustwa nie określa sposobów, przy pomocy których można wprowadzić w błąd daną osobę. Ustawa nie zawiera więc w tym zakresie żadnych ograniczeń. Należy zatem przyjąć, że wprowadzenie w błąd możliwe jest więc przy wykorzystaniu wszelkich sposobów i metod, które doprowadzą do powstania rozbieżności między świadomością osoby rozporządzającej mieniem a rzeczywistym stanem rzeczy. Wprowadzenie w błąd może następować także za pomocą tzw. faktów konkludentnych, tj. takiego zachowania sprawcy, z którego pokrzywdzony sam ma według zamiaru sprawcy wysnuć błędne wnioski. Analogicznie może przybierać postać przemilczenia, a więc nieprzekazania przez sprawcę informacji dotyczących prawdziwego stanu rzeczy. Z kolei wyzyskanie błędu zachodzi wtedy, kiedy pokrzywdzony już ma błędne wyobrażenie o rzeczywistości, sprawca zaś wyobrażenie to wykorzystuje (vide: Michalski [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 1133). Takim właśnie zachowaniem jest np. doprowadzenie do wypłaty z rachunku bankowego z wykorzystaniem niewiedzy pracownika banku o braku pokrycia na rachunku (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 28.02.1995r., II AKr 2/95 ). Bezsporne jest, że niekorzystne rozporządzenie mieniem to takie, które powoduje uszczerbek w istniejącym majątku pokrzywdzonego ( damnum emergens) lub umniejszenie przyszłych zysków ( lucrum cessans). Na gruncie art. 286 § 1 k.k. za niekorzystne można uznać nawet takie rozporządzenie mieniem, które nie powoduje bezpośrednio rzeczywistego uszczerbku lub nieuzyskania spodziewanych korzyści, lecz także o rozporządzenie powodujące powstanie lub zwiększenie niebezpieczeństwa zaistnienia takich negatywnych konsekwencji ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 29.10.2020r., V CSK 69/19 ). Rozporządzenie, o którym mowa może polegać również na przyjęciu określonych zobowiązań majątkowych. Powstanie samej szkody w mieniu nie jest koniecznym warunkiem do przyjęcia, że doszło do tak pojmowanego niekorzystnego rozporządzenia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 30.08.2000r. V KKN 267/00). Dla zaistnienia oszustwa musi przy tym istnieć związek przyczynowo-skutkowy między zachowaniem się sprawcy, a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzonego. W orzecznictwie podkreśla się także (vide: postanowienie SN z 26.10.2020r., II KK 305/19), że znamieniem przestępstwa oszustwa jest wyłącznie obiektywna „niekorzystność” rozporządzenia mieniem. Sprawca musi zatem działać w zamiarze bezpośrednim i do tego kierunkowym. Dla dokonania oszustwa nie ma natomiast znaczenia, czy sprawca w rzeczywistości osiągnął wspomnianą korzyść, ale niezbędne jest by sprawca doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przy pomocy jednego z ww. sposobów. Jedynie takie zachowanie spełnia kryteria oszustwa. Wszelkie inne sposoby wywołania skutku w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem pozostają poza zakresem kryminalizacji z art. 286 § 1 k.k.
Odpowiedzialności z art. 296 k.k. podlega ten kto, będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową (art. 296 § 1 k.k.), bądź też gdy opisane działanie podejmuje w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (art. 296 §2 k.k.). Z kolei § 3 omawianego przepisu odnosi się do sprawcy przestępstwa określonego w § 1 lub § 2, który wyrządza szkodę majątkową w wielkich rozmiarach. W doktrynie podkreśla się, że istotą czynu jest wyrządzenie znacznej szkody majątkowej w następstwie nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków (vide: Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, publ. WKP 2020 ).
Zachowanie się sprawcy czynu zabronionego z art. 296 k.k. wyznaczają trzy elementy:
1. formalna, szczególna powinność określonego zachowania się na rzecz pokrzywdzonego,
2. nadużycie swoich uprawnień lub niedopełnienie obowiązków,
3. powstanie szkody majątkowej w mieniu pokrzywdzonego jako wynik realizacji przez sprawcę znamion czynnościowych.
Wszystkie te elementy muszą wystąpić łącznie, a pomiędzy nimi powinien istnieć związek przyczynowo-skutkowy (vide: wyrok SA we Wrocławiu z 5.09.2012r., II AKa 155/12). Szczególna powinność określonego zachowania się sprawcy na rzecz pokrzywdzonego powinna znajdować swoje źródło w przepisie ustawy, decyzji właściwego organu lub umowie dotyczącej zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Wymagane jest tu formalne upoważnienie (vide: wyrok SA we Wrocławiu z 25.04.2012r., II AKa 101/12). Wyrządzenie szkody musi nastąpić przez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków. Różnica między znamionami „nadużycie uprawnień”, a „przekroczenie uprawnień” polega na tym, że w przypadku przekroczenia konieczne jest ustalenie, że zachowanie sprawcy nie mieściło się w granicach przyznanych mu kompetencji. Wymaga zatem wykazania, że zachowanie się sprawcy nie mieściło się w zakresie uprawnień, że nie był on w ogóle umocowany do podejmowania takich czynności. Nadużycie uprawnień może natomiast polegać także na zachowaniu mieszczącym się formalnie w ramach posiadanych uprawnień, lecz posługiwaniu się tymi uprawnieniami niezgodnie z celem tych kompetencji, sprzecznie z racjonalnie rozumianymi zadaniami powierzonymi sprawcy. Chodzi tu więc o wadliwy wybór środków i sposobu zajmowania się sprawami mocodawcy (vide: wyrok SA we Wrocławiu z 13.02.2013 r., II AKa 356/12 ). Omawiany czyn ma charakter skutkowy. Skutek w § 1 stanowi znaczna szkoda majątkowa, a w § 3 szkoda w wielkich rozmiarach.
Szkodą na gruncie przepisu art. 296 k.k. będzie każde niezasadne uszczuplenie majątku i w sytuacji, gdy jest ono następstwem niedopełnienia obowiązków lub też nadużycia uprawnień, może stanowić skutek, o którym mowa w tym przepisie, o ile oczywiście odpowiada pojęciu znacznej szkody majątkowej lub też szkody majątkowej w wielkich rozmiarach. Innymi słowy, każde działanie osób obowiązanych do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innej osoby (fizycznej lub prawnej) albo jednostki organizacyjnej, stanowiące nadużycie udzielonych uprawnień lub niedopełnienie obowiązku, może być oceniane w kontekście odpowiedzialności z art. 296 k.k., o ile oczywiście skutkowało uszczupleniem majątku wyrażającym się w różnicy pomiędzy stanem majątkowym osoby fizycznej lub prawnej albo jednostki organizacyjnej, jaki zaistniałby, gdyby do nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków nie doszło, a stanem jaki istnieje po zaistnieniu tych uchybień. Szkodą w tego typu przestępstwach będzie więc każde nieuzasadnione uszczuplenie stanu majątkowego jednostki niezależnie od tego, czy w konsekwencji działania stanowiące nadużycie udzielonych uprawnień lub niedopełnienie obowiązku przyniosło tej jednostce jakieś realne korzyści ( vide: wyrok SA w Szczecinie z dn. 23.07.2020r., II AKa 113/20). Pojęcie to obejmuje zarówno rzeczywisty uszczerbek w majątku (damnum emergens), jak i utracone zyski (lucrum cessans) (vide: uchwała Sądu Najwyższego z 21.06.1995 r., I KZP 22/95 ).
W odniesieniu do zarzutów dotyczących zawierania umów kredytowych w ocenie Sądu szkodę winna stanowić kwota będąca sumą niespłaconego kapitału i należnych odsetek umownych należnych bankowi na dzień wskazany jako termin spłaty kredytu. Bank jako kredytodawca udostępnia, bowiem kredytobiorcy określone środki pieniężne na ustalony w umowie okres czasu, za co winien otrzymać odsetki stanowiące jego zysk. Niedokonanie w terminie spłaty kredytu i odsetek pozbawia Bank możliwości otrzymania przekazanych do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, a w efekcie uniemożliwia dysponowanie kapitałem, który mógłby zostać wykorzystany w dalszej działalności kredytowej, a także pozbawia kredytodawcę otrzymania spodziewanych korzyści w postaci odsetek wynikających z zawartej umowy kredytowej. W tym ujęciu szkodę winna stanowić zatem wymagalna kwota, którą Bank jako kredytodawca winien uzyskać od kredytobiorcy w określonym w umowie czasie z tytułu kapitału i odsetek, a która nie została uiszczona przez kredytobiorcę. Jako błędne, w ocenie Sądu należy uznać założenie, że ustalenie wysokości szkody winno uwzględniać zdarzenia mające miejsce po upływie terminu spłaty kredytu, tj. późniejsza jego spłata w całości, bądź części, zaspokojenie się przez bank z ustanowionych zabezpieczeń, czy odzyskanie części należności poprzez sprzedaż wierzytelności, a które to zdarzenia miały miejsce w niniejszej sprawie. Przyjęcie powyższego założenia prowadziłoby do sytuacji, w której spłata kredytu z odsetkami np. w toku niniejszego postępowania rozpoznawczego nakazywałaby przyjąć, że po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda w rozumieniu art. 296 k.k., pomimo tego, iż Bank przez okres wielu lat nie mógł dysponować należnymi mu środkami pieniężnymi. Wskazane wyżej okoliczności – jakkolwiek mające znaczenie dla ustalenia finalnej wysokości wierzytelności banku wobec kredytobiorcy – w świetle przedstawionej argumentacji nie mogą mieć znaczenia dla ustalenia wysokości szkody, natomiast należy brać je pod uwagę w kontekście ewentualnego orzeczenia obowiązku naprawienia szkody, który obejmować winien faktyczne zadłużenie kredytobiorcy na dzień wydania orzeczenia.
Dla przyjęcia kwalifikacji z art. 296 k.k. niezbędne jest także ustalenie, że sprawca miał świadomość (przewidywał), że swoim zachowaniem może wyrządzić szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, i co najmniej godził się na to (vide: J. Giezek, komentarz do art. 296 k.k. [w:] Kodeks karny. Część szczególna..., red. J. Giezek, wyd. LEX 2014). Należy zatem zaznaczyć, że strona podmiotowa czynów zabronionych w § 1 i 2 oraz w § 1 i 2 w zw. z § 3 obejmuje umyślność w postaci zarówno zamiaru bezpośredniego, jak i ewentualnego (vide: Górniok [w:] Górniok i in., t. 2, s. 426; Zawłocki [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 1319; Kardas [w:] Zoll III, s. 516 ).
Przechodząc do meritum, na wstępnie wskazać należy, że w ocenie Sądu dla jasnego przedstawienia toku rozumowania i wynikających z niego wniosków, należało omówić zarzuty stawiane oskarżonym zgodnie z chronologią zdarzeń wynikającą z ustalonego stanu faktycznego, a nie zgodnie z kolejnością zarzutów sformułowanych w akcie oskarżenia.
Przed przystąpieniem do omówienia poszczególnych zarzutów stawianych oskarżonym wskazać należy na kilka poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych istotnych z punktu widzenia wszystkich zarzutów stawianych oskarżonym, które w ocenie Sądu winny zostać wzięte pod uwagę przy prawnokarnej ocenie poszczególnych działań podejmowanych przez M. M. i podległych jej pracowników, a które dopiero rozpatrywane łącznie dają pełny obraz sposobu zarządzania przez M. M. jako Dyrektora Oddziałem (...)S.A., a następnie (...) S.A.
I tak, w czasie sprawowania przez M. M. funkcji (...) S.A. Oddział w P. zostały udzielone przez Oddział kredyty szeregowi klientów (A. C., M. Z., W. W., (...) s.c. A. C., W. W., W. R. (2)), które nie były spłacane terminowo, zaś wierzytelności Banku z tego tytułu wynosiły w listopadzie 1999r. łącznie co najmniej ponad szesnaście milionów zł. Również kredyty udzielone przez (...) S.A. Oddział w P. udzielone w okresie, gdy Dyrektorem była M. M. (4) m. in. firmom powiązanym z M. K. (1) nie realizowały terminowo zobowiązań kredytowych, co prowadziło do powstania coraz większych zaległości. W związku z tym, M. M. (4) będąc już (...) S.A. Oddział w P. podejmowała działania mające na celu doprowadzenie do spłaty powyższych zobowiązań, m.in. poprzez wykup wierzytelności (...) S.A. przez (...) S.A., udzielanie klientom kolejnych kredytów, z których środki miały zostać przeznaczone na spłatę powstałych wcześniej zobowiązań kredytowych, poprzez udzielanie kredytów osobom, które nie występowały faktycznie o przyznanie kredytu dla siebie lecz innej osoby, będącej klientem (...) Oddział w P. posiadającej zadłużenie z tytułu wcześniej udzielonych przez (...) S.A. kredytów, poprzez udzielanie przez klientów (...) posiadających środki pieniężne zdeponowane w Banku prywatnych pożyczek innym klientom Banku, a wreszcie poprzez wykorzystywanie zarówno za wiedzą i zgodą, jak również bez, środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach w (...) S.A. na spłatę zobowiązań innych klientów.
W momencie objęcia przez M. M. stanowiska Dyrektora (...) Oddział w P. spowodowała ona, że w Oddziale zatrudnieni zostali pracownicy (...) S.A. tj. J. K. (2), G. K. i D. O. (1), którzy objęli kierownicze stanowiska, przy czym D. O. (1) nie posiadał ku temu odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Dodatkowo osobami takimi stali się A. R. (1) i W. S., którzy w momencie objęcia funkcji Dyrektora Oddziału przez M. M. zajmowali wysokie stanowiska w strukturze (...) S.A., a w związku z tym ich pozycja zawodowa również zależała od nowej przełożonej. Tym samym M. M. (4) otoczyła się ludźmi, którzy zawdzięczali jej pracę, awans, a co w ocenie Sądu stworzyło szczególnego rodzaju podległość i zależność nie tylko na linii przełożony – pracownik, lecz dawało M. M. (4) szczególną możliwość oddziaływania na ich działania i podejmowane co do zasady w zakresie ich obowiązków decyzje, które jednakże każdorazowo zgodne były z jej oczekiwaniami.
Dodatkowo M. M. (4) obracała się w kręgach towarzysko – biznesowych, z których osoby w czasie sprawowania przez nią funkcji dyrektorskiej były początkowo klientami (...) S.A., a następnie (...) S.A., przy czym relacja z nimi odbiegała od zwyczajowo przyjętych relacji pomiędzy przedstawicielem instytucji finansowej, a jej klientem. To sprawiało, że osoby te lub powiązane z nimi podmioty gospodarcze były traktowane w sposób uprzywilejowany w procesie kredytowania, a w przypadku problemów ze spłatą zadłużenia M. M. (6) podejmowała działania mające na celu pomoc w zdobyciu środków finansowych na ich spłatę, przy czym środki te pochodziły również od osób należących do jej kręgu towarzysko – biznesowego.
Jednocześnie sposób traktowania przez M. M. niektórych klientów Banku, osobiste podejmowanie wbrew obowiązującym zasadom korzystnych dla nich decyzji, co było rzeczą powszechnie wiadomą jej podwładnym, w ocenie Sądu sprawiał, że doskonale zdawali oni sobie sprawę z oczekiwań swojej przełożonej i nawet w przypadku braku wydania przez nią jednoznacznego polecenia służbowego w odniesieniu do konkretnej umowy kredytowej wiedzieli w jaki sposób mają postępować i to czynili pomimo tego, że mieli świadomość, co do nieprawidłowości z tym związanych. Te wszystkie okoliczności w ocenie Sądu sprawiały, że M. M. (6) w zasadzie w sposób niepodzielny, arbitralny kierowała Oddziałem (...) w P., podejmowała decyzje o finansowaniu wybranych przez siebie klientów pomimo niespełniania przez nich warunków dających podstawę do udzielenia finansowania przez Bank, przy czym realizowała to poprzez grupę zaufanych pracowników, których łączyła z nią nie tylko podległość służbowa lecz również swoistego rodzaju zależność, a nawet wdzięczność za możliwość zatrudnienia i przydzielone stanowisko.
W. i skala nieprawidłowości ujawnionych w (...) Oddział w P. powstałych w czasie sprawowania funkcji Dyrektora przez M. M. w ocenie Sądu wskazuje, że podejmowane przez Naczelników poszczególnych Wydziałów działania mogły odbywać się tylko za wiedzą i zgodą oskarżonej, co więcej były przez nią inspirowane i realizowane na jej polecenie.
Tym samym, w ocenie Sądu odpowiedzialność oskarżonej M. M. należy rozpatrywać przez pryzmat sprawstwa polecającego.
Zgodnie z art. 18 §1 k.k. odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.
Sprawcą polecającym jest ten, kto wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie czynu zabronionego. Charakterystyczne dla tej formy sprawczej jest istnienie rzeczywistego stosunku zależności pomiędzy wydającym polecenie a jego wykonawcą. Może on wynikać z zależności służbowej (przełożony – podwładny), jak też z okoliczności faktycznych (szantażysta – szantażowany). To uzależnienie prowadzi do wystąpienia u odbiorcy polecenia obawy poniesienia ujemnych konsekwencji w razie niepodporządkowania się woli sprawcy polecającego. Wytworzony w ten sposób nacisk psychiczny skłania odbiorcę polecenia do jego wykonania. Samo polecenie, bez względu na formę, w jakiej zostało wydane, powinno mieć stanowczy i kategoryczny charakter. Sprawstwo polecające jest dokonane wraz z wypełnieniem wszystkich ustawowych znamion czynu zabronionego przez bezpośredniego wykonawcę. Powyższe dwa elementy odróżniają sprawstwo polecające od podżegania. Jest to istnienie zależności odbiorcy polecenia od polecającego oraz stanowczy charakter polecenia, przesądzający, iż jego adresat w zasadzie nie ma możliwości niepodporządkowania się woli polecającego. Zatem jeżeli w przypadku podżegania chodzi o sugestywne oddziaływanie nakłaniającego na bezpośredniego wykonawcę wywołujące u adresata nakłania wolę podjęcia określonego zachowania to w przypadku sprawstwa polecającego – o oddziaływanie oparte na istniejącym stosunku zależności polecającego i adresata polecenia (bezpośredniego wykonawcy) przesądzające, że adresat polecenia jest tym poleceniem związany w sposób w zasadzie uniemożliwiający bez określonych konsekwencji niewypełnienie polecenia (vide: wyrok SA w Katowicach z 24.5.2022r., II AKa 358/21 , L.).
Wydający polecenie może ponosić odpowiedzialność za umyślne sprawstwo polecające, gdy wydając polecenie, ma świadomość tego, że nakazuje wykonanie czynu zabronionego. Strona podmiotowa sprawstwa polecającego może być realizowana przez oba zamiary – bezpośredni oraz wynikowy.
Możliwy do zaistnienia jest zbieg sprawstwa polecającego ze współsprawstwem, tj. gdy wydający polecenie wykonuje niektóre ze znamion czynu zabronionego.
Nie budziło przy tym wątpliwości, że M. M. (4) będąca (...) S.A. Oddział w P., W. S. pełniący funkcję Z-cy Dyrektora Oddziału, A. R. (1) będąca Naczelnikiem Wydziału Wkładów, Lokat i Kredytów Konsumpcyjnych Ludności, a następnie Naczelnikiem Wydziału (...) z Klientami Detalicznymi, J. K. (2) pełniąca funkcję Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Administracji Kredytów – Głównego Księgowego, G. K. będąca Zastępcą Naczelnika Wydziału Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów, a następnie sprawująca funkcję Naczelnika Wydziału Weryfikacji Kredytowej i Restrukturyzacji i D. O. (3) pełniący początkowo funkcję Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Rozliczeń, następnie Kierownika Zespołu ds. Marketingu i finalnie Naczelnika – Kierownika S. Sprzedaży, z racji zajmowanych stanowisk w strukturze banku (...) S.A. mieli obowiązek zajmowania się jego sprawami majątkowymi.
W tym miejscu Sąd przejdzie do omówienia poszczególnych zarzutów.
Umowa kredytowa o nr (...) z dnia 13 sierpnia 1999r. zawarta z W. R. (2) (zarzut II M. M.)
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że W. R. (2) był klientem (...) S.A. w czasie, gdy funkcję Dyrektora Oddziału pełniła M. M. (4) i posiadał zadłużenie z tytułu niespłaconego kredytu. M. M. (4), będąc już (...) S.A. Oddział w P. podjęła kroki mające na celu doprowadzenie do spłaty powyższych zobowiązań, co miało nastąpić z kolejnego kredytu udzielonego tym razem przez (...) S.A.
W dniu 10 sierpnia 1999r. do (...) Oddział P. wpłynął wniosek W. R. (2) o kredyt gotówkowy w kwocie 350.000 zł. Do wniosku złożone zostało oświadczenie o sytuacji finansowej, z pominięciem jednakże oświadczenia o wysokości miesięcznego dochodu netto przypadającego na każda osobę, sytuacji w zakresie stosunków majątkowych pomiędzy wnioskodawcą, a współmałżonką oraz oświadczenia w zakresie toczących się w stosunku do niego (bądź nie) postępowań egzekucyjnych. Złożone przez W. R. (2) oświadczenia o stanie majątkowym, w tym co do posiadanych nieruchomości oraz wierzytelności potwierdzonych sądownie na kwotę 650.000 zł nie zostały potwierdzone żadnym dokumentem. Do wniosku przedłożono również operat szacunkowy nieruchomości, której według oświadczenia W. R. (2) był jej współwłaścicielem, przy czym z księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy we Włocławku wynikało, że właścicielem nieruchomości była E. K., jednocześnie nie przedłożono jakichkolwiek dokumentów wskazujących na istnienie praw współwłasności przedmiotowej nieruchomości przez W. R. (2). Zabezpieczenie udzielenia kredytu stanowiło m.in. poręczenie W. R. (1), przy czym świadczenie udzielającego poręczenie poza częścią dotyczącą danych osobowych nie zostało wypełnione w zakresie informacji dotyczących sytuacji finansowej i majątkowej poręczyciela oraz poręczenie W. G. – ówczesnego udziałowca (...) Sp. z o.o. W tym czasie W. R. (2) nie łączyły żadne stosunki gospodarcze zarówno z W. R. (1), jak i W. G., jak również powiązanymi z nimi osobiście i kapitałowo podmiotami gospodarczymi.
Środki pochodzące z kredytu rozdysponowane zostały w ten sposób, że kwota 160.000 zł przekazana została do (...) S.A. Oddział w P. tytułem „spłata rat kapitałowych”, kwota 75.000 zł przekazana została do (...) S.A. Oddział w W. na rachunek należący do (...) S.A. tytułem „spłata w imieniu (...)”, kwota 85.000 zł przekazana została do (...) Oddział we W. na rachunek bankowy (...) Sp. z o.o. bez podania tytułu przelewu. Reszta środków przeznaczona została na zapłatę zobowiązań na rzecz (...) S.A. Oddział w P. tytułem opłaty przygotowawczej i spłaty odsetek.
W dniach 08 i 09 maja 2000 r. zadłużenie z tytułu kredytu na ogólną kwotę 77.528,08 zł zostało spłacone z udzielonych w tych dniach kredytów gotówkowych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (2), a które następnie spłacone zostały przez W. R. (1).
Powyższe ustalenia wskazują wprost, że kredyt ten został udzielony pomimo niedokonania pełnej i wiarygodnej oceny zdolności kredytowej oraz przy braku zabezpieczenia kredytu adekwatnego do ponoszonego przez Bank ryzyka, jednocześnie przeznaczony został na spłatę zobowiązań W. R. (2) w (...) S.A., a także zobowiązań podmiotów gospodarczych powiązanych z W. R. (1), przy czym to właśnie W. R. (1) i udziałowiec powiązanej z nim Spółki byli osobami, które udzieliły poręczenia kredytu, a finalnie część kredytu została spłacona ze środków pochodzących z kredytów udzielonych innym klientom, a co do których ustalono, że udzielone zostały w celu uzyskania środków pieniężnych przez W. R. (1). Mając jednocześnie na uwadze, że W. R. (2) nie łączyły z W. R. (1) i powiązanymi z nim podmiotami gospodarczymi żadne interesy gospodarcze oczywistym jest, że udzielenie powyższego kredytu miało służyć ściśle uzgodnionemu celowi, przy czym osobą dokonującą ustaleń i koordynującą działania związane z zawarciem umowy kredytowej, a następnie rozdysponowaniem środków z nich pochodzących musiała być M. M. (4), która jako jedyna znała zarówno W. R. (2), jak i W. R. (1).
W odniesieniu do omawianego kredytu, na dzień 11 maja 2001 r. zadłużenie z tytułu wymagalnego kapitału wynosiło 11.120 zł i z tytułu odsetek 29.681 zł tj. łącznie 40.801 zł. Kredyt nie został spłacony w terminie, na dzień 09 października 2007r. przeterminowany kapitał do spłaty wynosił 28.695 zł, a na dzień 02 sierpnia 2012r. 845 zł, która to kwota została spisana w straty (...) S.A.
Sąd, zatem jako powstałą szkodę przyjął kwotę 40.801 zł, stanowiącą wymagalne zadłużenie na dzień sporządzenia Raportu z kontroli instytucjonalnej – problemowej (k. 2686), uznając, że wobec braku innych informacji dotyczących powstałego w okresie późniejszym zadłużenia, przy jednoczesnej bezsporności powyższej kwoty, wszelkie wątpliwości w tym zakresie należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonej.
Umowa kredytowa o nr (...) z dnia 19 maja 2000r. zawarta z A. i J. T. (zarzut II M. M.).
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że A. T. (1) złożył w (...) Oddział w P. w dniu 11 maja 2000r. wniosek o kredyt gotówkowy w kwocie 900.000 zł wraz z wymaganymi oświadczeniami dotyczącymi swojej sytuacji majątkowej. Ocenę wniosku kredytowego sporządziła A. D., która to ocena została zaakceptowana przez A. R. (1) jako Naczelnika Wydziału (...) z Klientem Detalicznym i G. K. jako Naczelnika Wydziału Weryfikacji Kredytów i Restrukturyzacji, a następnie Komitet Kredytowy. Przed wydaniem pozytywnej opinii odnośnie wniosku kredytowego nie uzyskano aktualnego odpisu z księgi wieczystej co uniemożliwiło ustalenie stanu prawnego nieruchomości, na której tytułem zabezpieczenia kredytu miała zostać ustanowiona hipoteka, a co uniemożliwiło ustalenie, że na dzień złożenia wniosku kredytowego nieruchomość obciążona była hipoteką w kwocie 450.000 zł na rzecz (...) S.A. VI Oddział w P. oraz hipoteką przymusową w kwocie 463.244,67 zł na rzecz Urzędu Skarbowego P. – Ś.. W związku z tym, że źródło spłaty kredytu miały stanowić przychody z tytułu czynszów wynajmowanych lokali G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów w opinii do wniosku kredytowego zaproponowała, aby jedną z prawnych form zabezpieczenia kredytu stanowił przelew na rzecz Oddziału wierzytelności z tytułu czynszów. Komitet Kredytowy zaopiniował pozytywnie wniosek o kredyt na warunkach zaproponowanych przez Wydział Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów. Pozytywną decyzję kredytową wydała M. M. (4) w której jednakże nie określiła wymogu zabezpieczenia spłaty kredytu cesją wierzytelności z tytułu czynszów na rzecz Oddziału, co finalnie uniemożliwiło terminowe odzyskanie należności Oddziału z tytułu udzielonego kredytu gotówkowego.
W dniu 19 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z A. T. (1) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 900.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 19 maja 2000r. do dnia 18 maja 2004r. W tym samym dniu kredyt został wypłacony w formie gotówkowej, po czym A. T. (1) kwotę 881.100 zł wpłacił na rachunek należący do (...) M. K. (1), które ten następnie zwrócił na konto osobiste A. T. (1) w dniu 30 maja 2000r.
Powyższe ustalenia wskazują wprost, że kredyt ten został udzielony pomimo niedokonania pełnej i wiarygodnej oceny zdolności kredytowej oraz przy braku zabezpieczenia kredytu adekwatnego do ponoszonego przez Bank ryzyka, co więcej wydanie przez M. M. pozytywnej decyzji kredytowej wbrew rekomendacji Wydziału Weryfikacji i Restrukturyzacji Kredytów oraz opinii Komitetu Kredytowego co do wymogu zabezpieczenia spłaty kredytu poprzez cesję wierzytelności z tytułu czynszów na rzecz Oddziału finalnie uniemożliwiło terminowe odzyskanie przez (...) S.A. należności z tytułu udzielonego kredytu gotówkowego. Jednocześnie środki z kredytu przeznaczone zostały na spłatę zobowiązań M. K. (1) w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod firmą (...) M. K. (1), zaś środki udostępnione zostały w ramach prywatnej pożyczki. Mając jednocześnie na uwadze, że udzielony kredyt był kredytem konsumpcyjnym, nadto A. T. (1) nie łączyły z M. K. (1) żadne interesy gospodarcze oczywistym jest, że udzielenie powyższego kredytu miało służyć ściśle uzgodnionemu celowi jakim było pozyskanie środków na spłatę zobowiązań przez M. K. (1), przy czym osobą dokonującą ustaleń i koordynującą działania związane z zawarciem umowy kredytowej na korzystnych dla kredytobiorcy warunkach, jak również udostępnienie przez A. T. (1) środków pieniężnych pochodzących z kredytu M. K. (1) wskazuje, że osobą tą była M. M. (4).
W odniesieniu do omawianego kredytu wskazać należy, że nie został on spłacony w terminie tj. do dnia 19 maja 2004r., przy czym nie było możliwe ustalenie wysokości wierzytelności (...) S.A. na ten dzień. Jednocześnie na dzień 11 października 2007r. niespłacony kapitał wynosił 216.458,31 zł i kwotę tą Sąd przyjął jako szkodę powstałą w wyniku zawarcia powyższej umowy kredytowej.
Umowy kredytowe: nr (...)/i/K/99 z dnia 10 czerwca 1999r., nr 198/84/I/99/I/K z dnia 12 grudnia 1999r., nr 63/55/I/00/B/K/00 z dnia 29 lutego 2000r. zawarte z (...).
Umowy kredytowe: nr (...) z dnia 21 czerwca 1999 r. i nr (...) z dnia 02 lutego 2000r. zawarte z (...) Sp. z o.o.
Umowa kredytowa nr (...) z dnia 17 stycznia 2000 r. zawarta z W. R. (1).
Umowa kredytowa nr (...) z dnia 02 maja 2000 r. zawarła z (...) Sp. z o.o.
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że w okresie od dnia 10 czerwca 1999r. do dnia 29 lutego 2000r. W. R. (1) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą PHU (...) posiadał siedem czynnych umów kredytowych oraz 1 gwarancję bankową, przy czym łączna kwota przyznanych kredytów wynosiła 15.246.250 zł. (...) S.A. realizował wysokie kwoty kredytów z dopłatami do oprocentowania polegające na przekazywaniu środków pomiędzy podmiotami kontrolowanymi przez W. R. (1), realizacja kredytów udzielonych na zakup maszyn i urządzeń dla (...) i (...) Sp. z o.o. odbywała się wyłącznie na zasadzie płatności za wzajemne transakcje kupna – sprzedaży, zaś na rachunkach tych podmiotów brak było obrotów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wszystkie zaewidencjonowane obroty dotyczyły wyłącznie operacji związanych z przepływami środków pochodzących z kredytów oraz środków związanych ze spłatami kredytów, transze kredytów które wpłynęły na rachunek jednego podmiotu wykorzystywane były na spłatę kredytu innego podmiotu kontrolowanego przez W. R. (1). (...) udzielonych kredytów ograniczała się w znacznym zakresie do spłaty odsetek. Jednym z kredytów (kredyt nie objęty aktem oskarżenia) był kredyt dyskontowy udzielony (...) na podstawie umowy z dnia 13 października 1999r. w kwocie 384.000 zł, z terminem spłaty 13 grudnia 1999r. Kredyty udzielone (...) umowami nr (...)/I/K z dnia 21 grudnia 1999r., nr (...) z dnia 17 stycznia 2000r. i nr 63/55/I/00/B/K/00 zostały udzielone pomimo niespłacenia w żadnym zakresie kredytu dyskontowego.
Powyższe ustalenia wskazują wprost, że kolejne decyzje o przyznaniu finasowania podejmowane były bez uwzględnienia faktycznej sytuacji finansowo – majątkowej kredytobiorcy i prawidłowej oceny zdolności kredytowej, pomimo zaległości w spłacie udzielonych wcześniej kredytów, jak również pomimo braku przepływów pieniężnych wskazujących na faktycznie osiągane przychody z działalności gospodarczej podejmowane były kolejne pozytywne decyzje o finansowaniu. Nadto pomimo ustanowienia przez (...) zabezpieczenia spłaty kredytów w formie wpisu hipoteki zwykłej (umowa nr (...), umowa nr (...)/I/K, nr 63/55/I/00/B/K/00), przewłaszczenia na zabezpieczenie majątku ruchomego (umowa nr (...), umowa nr (...)), zastawu rejestrowego (umowa nr (...), umowa nr (...)), poręczonego weksla własnego in blanco (umowa nr (...), umowa nr (...)), każdorazowo umowy przewłaszczenia majątku ruchomego nie obejmowały majątku ruchomego stanowiącego przedmiot kredytowania, albowiem W. S. zaakceptował odstąpienie od tej formy zabezpieczenia (umowa nr (...)), bądź też ustanowienie tej formy zabezpieczenia nastąpiło bez sprawdzenia czy przewłaszczony majątek ruchomy stanowił własność kredytobiorcy (umowa nr (...)), w stosunku do majątku objętego umową przewłaszczenia nie ustanowiono cesji z jego ubezpieczenia (umowa nr (...)), nie dokonano czynności związanych z ustanowieniem zastawu rejestrowego (umowa nr (...)), bądź też W. S. zaakceptował odstąpienie od tej formy zabezpieczenia (umowa nr (...), umowa nr (...)/I/K), natomiast wpis hipoteki zwykłej dokonany został po upływie kilku miesięcy od zawarcia umowy kredytowej (umowa nr (...), umowa nr (...)/I/K) lub w ogóle nie został dokonany (umowa nr (...)). Ponadto zawarcie umowy kredytowej nr (...) nastąpiło z naruszeniem przepisów kompetencyjnych.
Powyższe działania – zgodnie z raportem Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego – stanowiły naruszenie postanowień art. 70 ustawy Prawo Bankowe, polegające na udzielaniu kredytu podmiotom nie posiadającym zdolności kredytowej przy braku programu naprawczego, w tym w odniesieniu do (...), a także Uchwały nr 8/199 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 22 grudnia 1999r. poprzez nieuwzględnienie przy klasyfikacji należności kryterium sytuacji ekonomiczno – finansowej kredytobiorcy oraz terminowości, w tym w odniesieniu do (...), (...) Sp. z o.o. Stwierdzono również naruszenie §181.2. Instrukcji Wprowadzającej Uchwałę nr 33/B/95 Zarządu (...) S.A. poprzez brak oceny merytorycznej przyjętych form zabezpieczenia w tym brak wyceny przewłaszczonych składników majątku dokonanej przez rzeczoznawcę oraz oszacowania jego wartości rynkowej i płynności, jak również oceny szybkości zaspokojenia należności bankowych z przyjętego zabezpieczenia – w odniesieniu do wszystkich przyjętych przez Bank zabezpieczeń w formie przewłaszczeń.
Tym samym uznać należało, że osoby biorące udział w procesie kredytowania w odniesieniu do wskazanych umów kredytowych działały z naruszenie obowiązujących przepisów prawa i przepisów wewnętrznych obowiązujących w (...) S.A.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...)/I/K ustalono, że kredyt udzielony został na okres od 10 lipca 2000r. do 10 grudnia 2003r. W okresie od lipca 2000 do stycznia 2001r. spłacono kapitał w łącznej kwocie 146.000 zł przy czym w toku postępowania z uwagi na brak dokumentacji bankowej nie było możliwe ustalenie pochodzenia środków przeznaczonych na spłatę, przy czym uwzględniając dyrektywę art. 5 §2 k.p.k. należało przyjąć, iż środki te nie pochodziły z nielegalnych przeksięgowań. Jednocześnie spłata pozostałych rat kredytu została dokonana po ujawnieniu w lutym 2001r. nieprawidłowości w (...) S.A. Oddział w P., a tym samym przyjąć należało, że spłata nastąpiła ze środków własnych kredytobiorcy. Jednocześnie na dzień zakończenia umowy stan zadłużenia wynosił 163.910,88 zł, z czego kapitał wymagalny 146.000 zł i odsetki w kwocie 17.910,88 zł, zaś kwota 163.910,88 zł została objęta umową nr (...) z dnia 08 grudnia 2003r. o restrukturyzację zadłużenia.
Tym samym Sąd przyjął, że w związku z zawarciem powyższej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 163.910,88 zł.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt udzielony został na okres od czerwca 1999r. do 31 października 2007r. W dniu 31 października 1999r. spłacona została pierwsza rata kredytu w kwocie 13.200 zł, zaś druga rata w kwocie 62.500 zł w dniu 31 października 2000r., przy czym w toku postępowania z uwagi na brak dokumentacji bankowej nie było możliwe ustalenie pochodzenia środków przeznaczonych na spłatę. Zatem uwzględniając dyrektywę art. 5 §2 k.p.k. należało przyjąć, iż środki na spłatę kredytu nie pochodziły z nielegalnych przeksięgowań. Jednocześnie spłata pozostałych rat kredytu została dokonana po ujawnieniu w lutym 2001r. nieprawidłowości w (...) S.A. Oddział w P., a tym samym przyjąć należało, że spłata nastąpiła ze środków własnych kredytobiorcy. Jednocześnie na dzień zawarcia umowy nr (...) z dnia 08 grudnia 2003r. o restrukturyzację zadłużenia stan zadłużenia wynosił 313.068,04 zł, z czego kapitał wymagalny 282.500 zł i odsetki w kwocie 30.568,04 zł.
Tym samym Sąd przyjął, że w związku z zawarciem powyższej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 313.068,04 zł.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt udzielony został na okres od dnia 29 lutego 2000r. do dnia 23 lutego 2001r. Na dzień spłaty kredytu należność wymagalna wynosiła 4.600.000 zł.
Tym samym Sąd przyjął, że w związku z zawarciem powyższej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 4.600.000 zł.
Jednocześnie w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt został udzielony na okres od czerwca 1999r. do 31 marca 2007r. W dniu 31 października 1999r. spłacona została pierwsza rata kredytu w kwocie 13.200 zł, druga rata w dniu 31 października 2000r. w kwocie 62.500 zł, przy czym w toku postępowania z uwagi na brak dokumentacji bankowej nie było możliwe ustalenie pochodzenia środków przeznaczonych na spłatę, przy czym uwzględniając dyrektywę art. 5 §2 k.p.k. należało przyjąć, iż środki te nie pochodziły z nielegalnych przeksięgowań. Jednocześnie spłata pozostałych rat kredytu została dokonana po ujawnieniu w lutym 2001r. nieprawidłowości w (...) S.A. Oddział w P., a tym samym przyjąć należało, że spłata nastąpiła ze środków własnych kredytobiorcy. Kredyt został spłacony w całości w dniu 31 grudnia 2004r. tj. przed terminem, a zatem w związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
W odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt został spłacony w całości w dniach 02 lutego 2000r. i 03 lutego 2000r. tj. przed terminem ze środków (...) i (...) Sp. z o.o., a zatem w związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
W odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) ustalono, że okres spłaty został określony od dnia 10 listopada 2000r. do dnia 10 listopada 2007r. w ratach rocznych po 250.000 zł, kredyt został spłacony w całości w dniu 27 stycznia 2004r. tj. przed terminem ze środków własnych kredytobiorcy, a zatem w związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
W odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) ustalono, że okres spłaty został określony w ratach rocznych płatnych do 10 kwietnia każdego roku, począwszy od 10 kwietnia 2001r. do 10 kwietnia 2007r. Pierwsza rata kredytu została spłacona w dniu 10 kwietnia 2001r. tj. po ujawnieniu w lutym 2001r. nieprawidłowości w (...) S.A. Oddział w P., a tym samym przyjąć należało, że spłata nastąpiła ze środków własnych kredytobiorcy. Kredyt został spłacony w całości w dniu 05 lutego 2007r. tj. przed terminem ze środków własnych kredytobiorcy, a zatem w związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
Umowy kredytowe: nr (...) z dnia 17 września 1999r., nr 143/130/I/99/B/K/99 z dnia 17 września 1999r., nr 144/130/I/99/B/K/99 z dnia 28 września 1999 r., nr 172/164/I/99/B/K/99 z dnia 10 listopada 1999 r., nr 190/165/I/B/K/99 z dnia 06 grudnia 1999r. zawarte z (...) S.A.
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że G. K. na polecenie M. M. dokonała pozytywnych ocen wniosków kredytowych składanych przez (...) S.A., co nastąpiło bez merytorycznej oceny oraz analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej (...) S.A., a także realności przedłożonych przez kredytobiorcę prognoz finansowych. Podstawę oceny wszystkich wniosków kredytowych stanowił biznes plan opracowany dla Spółki w celu realizacji przedsięwzięcia dotyczącego działalności leasingowej, a który nie przewidywał prowadzenia działalności w zakresie obrotu zbożem (skup), pomimo tego, że jeden z kredytów miał zostać udzielony na finansowanie skup zbóż. Dodatkowo w odniesieniu do pierwszych wniosków kredytowych G. K. nie dokonała łącznej oceny i kompleksowej analizy zdolności kredytowej Spółki przed przedstawieniem wniosków do opinii Komitetu Kredytowego, co skutkowało wydaniem dwóch oddzielnych opinii, a następnie oddzielnych decyzji kredytowych, w oparciu o które podpisane zostały umowy kredytowe (umowa nr (...) i umowa nr (...)). Opiniując kolejne wnioski kredytowe G. K. wskazywała na zdolność (...) S.A. do generowania dodatnich przepływów pieniężnych zapewniając środki na pokrycie wydatków na cele obrotowe, pomimo tego, że Spółka nie posiadała płynności finansowej, zaś wszystkie zobowiązania, w tym z tytułu odsetek należnych (...) S.A. były regulowane środkami pochodzącymi z kredytów, nie dokonała oceny celowości zużycia udzielonych wcześniej (...) S.A. kredytów, które w zasadniczym zakresie faktycznie przeznaczone zostały na inne cele niż wskazane w umowach kredytowych, nie oceniła stopnia realizacji zadań gospodarczych zgodnie z prognozami zawartymi w biznes planie, który był podstawą przyznania wcześniejszych kredytów, jak również zaproponowała pozytywne rozpatrzenie wniosku pomimo nie wywiązania się przez (...) S.A. ze zobowiązań wynikających z zawartych umów kredytowych w zakresie przedkładania miesięcznych, bieżących i rocznych sprawozdań finansowych. Dodatkowo w odniesieniu do kredytu udzielonego umową kredytową o nr (...) została ona zawarta z obejściem przepisów kompetencyjnych, które z uwagi na wysokość zobowiązań (...) S.A. wobec (...) S.A. Oddział P. z tytułu wcześniej udzielonych kredytów komercyjnych wymagały w procesie procedowania pozytywnej opinii Komitetu Kredytowego Centrali Banku, a co z uwagi na brak zdolności kredytowej było niemożliwe. W odniesieniu do wszystkich umów kredytowych w toku procedowania wniosków kredytowych nie została sporządzona opinia prawna, zaś radca prawny uczestniczył jedynie w procesie udzielania opinii przez Komitet Kredytowy, co więcej każdorazowo nie dokonano merytorycznej oceny realności wartości zabezpieczeń, a w przypadku ustanowienia zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego Bank nie dokonał wpisu zastawów do rejestru sądowego czyniąc tym samym przedmiotowe zabezpieczenie fikcyjnym (umowa nr (...)).
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt miał zostać spłacony w 32 miesięcznych ratach płatnych od dnia 23 listopada 1999r. do 23 czerwca 2002r., w tym 31 rat w kwocie po 95.713 zł, a ostatnia rata w wysokości 32.897 zł. Spłata raty kredytu płatna w listopadzie 1999r. została dokonana z kredytu nr 172/164/I/99/B/K/99 udzielonego (...) S.A. w dniu 10 listopada 1999r., natomiast rata za grudzień 1999r. została spłacona z depozytu zablokowanego utworzonego w dniu 28 września 1999r. ze środków kredytu udzielonego umową kredytową nr (...). W dniu 30 września 2000r. kapitał w kwocie 861.417 zł został spłacony z rachunku osobistego B. M. (1), na który to rachunek wpłynęły środki z rachunku W. K. w wyniku nielegalnego przeksięgowania. Łącznie kapitał został spłacony do kwoty 1.342.902,89 zł, kapitał wymagalny wynosił 1.947.157 zł. W dniu 30 października 2007r. (...) S.A. dokonał sprzedaży na rzecz B. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wierzytelności przepadającej od (...) S.A. w likwidacji z tytułu umowy nr (...) o kredyt średnioterminowy w postaci linii kredytowej za kwotę 290.059,89 zł. W dniu 31 października 2007r. (...) S.A. spisał w straty z jednoczesnym umorzeniem kapitał w kwocie 1.657.097,11 zł i odsetki w kwocie 499.231,26 zł.
Tym samym Sąd przyjął, że w związku z zawarciem powyższej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 2.446.388,26 zł, na którą składa się kwota niespłaconego w terminie kapitału tj. 1.947.157 zł oraz kwota należnych odsetek w wysokości 499.231,26 zł.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 20 marca 2000r., przy czym nie został spłacony w terminie wynikającym z umowy.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 934.462,80 zł.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 19 grudnia 1999r. W dniu 22 grudnia 1999r. dokonano spłaty kapitału w wysokości 38.391,20 zł, do spłaty pozostał kapitał w kwocie 621.608,80 zł.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 621.608,80 zł.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 05 listopada 2000r., przy czym nie został on spłacony do chwili obecnej.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 1.000.000 zł.
Odnośnie umowy kredytowej nr (...) ustalono, że kredyt miał zostać spłacony jednorazowo w dniu 15 marca 2000r. przy czym nie został spłacony w terminie wynikającym z umowy.
W związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej szkoda (...) S.A. wyniosła 4.000.000 zł.
Umowy kredytowe nr (...) z dnia 08 maja 2000 r. zawarte z M. G. (3) i M. W. (2) oraz nr (...) z dnia 09 maja 2000r. zawarta ze S. Z. (1).
Umowa kredytowa nr (...) z dnia 15 maja 2000 r. zawarta z B. M. (1).
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że w związku z zaległościami w spłacie kredytów udzielonych W. R. (1) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (...) i (...) Sp. z o.o. oraz (...) S.A. M. M. (4), W. R. (1) i B. M. (1) podjęli działania mające na celu pozyskanie środków na ich spłatę, co nastąpiło poprzez udzielenie kredytów konsumenckich M. G. (3), M. W. (2), S. Z. (1) i B. M. (1). W procesie procedowania wniosków kredytowych uczestniczyły G. K. i A. R. (1), które M. M. (4) poinformowała o konieczności udzielenia kredytów i poleciła im przygotowanie dokumentacji kredytowej.
Kredyty udzielone M. G. (3), M. W. (2), S. Z. (1) i B. M. (1) zostały udzielone wbrew postanowieniem § 26 ust. 3 uchwały nr 5/ (...) tj. wbrew obowiązującym od dnia 01 marca 2000r. przepisami kompetencyjnymi i wprowadzoną w (...) S.A. zasadą kredytowania klientów według właściwości miejscowej.
Dodatkowo w przypadku wszystkich umów kredytowych A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału (...) z Klientem Detalicznym nie wydała pozytywnej opinii kredytowej przed posiedzeniem Komitetu Kredytowego, a dokumentację tą uzupełniła już po otrzymaniu pozytywnej opinii Komitetu Kredytowego.
Środki pieniężne z udzielonych kredytów przeznaczone zostały na spłatę zobowiązań (...) (z tytułu umowy kredytowej nr (...)), W. R. (3) (z tytułu umowy kredytowej nr (...)), (...) (z tytułu umowy kredytowej nr (...)), B. M. (1) (z tytułu umowy kredytowej nr (...)).
W odniesieniu do wszystkich wskazany umów kredytowych ich spłata nastąpiła w dniu 06 czerwca 2000r. tj. przed terminem wymagalności, ze środków pieniężnych pochodzących z konta osobistego W. R. (1), a zatem w związku z zawarciem przedmiotowych umów kredytowych po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa.
Przedstawione powyżej ustalenia dotyczące sposobu procedowania wniosków kredytowych odnośnie poszczególnych umów ponad wszelką wątpliwość wskazują, że G. K. jako Naczelnik Wydziału Weryfikacji Kredytowej i Restrukturyzacji, A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału (...) z Klientami Detalicznymi i W. S. jako zastępca Dyrektora Oddziału z racji zajmowanych stanowisk mieli obowiązek zajmowania się sprawami majątkowymi Banku i pomimo tego nie dopełnili ciążących na nich obowiązków poprzez naruszenie podstawowych warunków dotyczących udzielania kredytów w zakresie weryfikacji zdolności kredytowej, merytorycznej oceny i analizy bieżącej i perspektywicznej zdolności kredytowej, realności przedłożonych prognoz finansowych, ustanawiania form zabezpieczenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów oraz kontroli celowości zużycia kredytów wynikające z postanowień art. 70 ustawy Prawo Bankowe, Uchwały nr 8/199 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 22 grudnia 1999r. oraz §181.2. Instrukcji Wprowadzającej Uchwałę nr 33/B/95 Zarządu (...) S.A. Wszyscy oskarżeni działali przy tym na polecenie M. M. będącej Dyrektorem Banku, która osobiście uzgadniała z kredytobiorcami warunki finansowania (W. R. (1), B. M. (1)), osobiście czy też przy pomocy innych osób znajdowała podmioty, które występowały jako fikcyjni kredytobiorcy (M. G. (2), M. W. (2), S. Z. (1), B. M. (1)), zapewniała przy tym podległych sobie pracowników o realności co do możliwości dokonania spłat ( (...) S.A., (...), (...) Sp. z o.o.), czy też spłacie kredytów przez podmioty, którym faktycznie przekazywane były środki pieniężne z kredytów udzielanych innym kredytobiorcą (spłata kredytów udzielonych M. G. (2), M. W. (2), S. Z. (1), B. M. (1) przez W. R. (1)).
Jednocześnie w odniesieniu do umów kredytowych:
- nr (...) z 13.08.1999 r. z W. R. (2),
- nr (...) z 17.01.2000 r. z W. R. (1),
- nr (...) z 08.05.2000 r. z M. W. (2),
- nr (...) z 08.05.2000 r. z M. G. (2),
- nr (...) z 09.05.2000 r. ze S. Z. (1),
- nr (...) z 15.05.2000 r. z B. M. (1),
- nr (...) z 02.05.2000 r. z (...) Sp. z o.o.,
- nr (...) z 19.05.2000 r. z A. i J. T.,
- nr 140/130/I/99/B/K/99 z 17.09.2000 r. z (...) S.A.,
- nr 143/13/II/99/B/K/99 z 17.09.1999 r. z (...) S.A.,
- nr 144/130/I/99/B/K/99 z 28.09.1999 r. z (...) S.A.,
M. M. (4) osobiście podpisywała umowy kredytowe.
Nie ma przy tym w ocenie Sądu znaczenia fakt, że niektóre kredyty udzielane były po wydaniu pozytywnej decyzji Komitetu Kredytowego. Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, bowiem, że nieprawidłowości następowały już na etapie wstępnej oceny wniosków kredytowych, następnie wbrew ogólnym zasadom kredytowania wnioski były pozytywnie opiniowane przez G. K. i A. R. (1) i tak przygotowane wnioski wraz z pozytywnymi opiniami Naczelnika Wydziału (...) z Klientami Detalicznymi i Naczelnika Wydziału Weryfikacji Kredytowej i Restrukturyzacji prezentowane Komitetowi Kredytowemu.
Jednocześnie dla wyczerpania znamion przestępstwa opisanego w art. 296 k.k. jest wyrządzenie znacznej szkody majątkowej (szkody majątkowej w wielkich rozmiarach) w następstwie nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków.
W realiach niniejszej sprawy zobowiązania objęte umowami:
- nr (...) z 17.01.2000 r. z W. R. (1) na kwotę 770.000 zł,
- nr (...) z 08.05.2000 r. z M. W. (2) na kwotę 550.000 zł,
- nr (...) z 08.05.2000 r. z M. G. (2) na kwotę 550.000 zł,
- nr (...) z 09.05.2000 r. ze S. Z. (1) na kwotę 550.000 zł,
- nr (...) z 15.05.2000 r. z B. M. (1) na kwotę 1.000.000 zł,
- nr (...) z 02.05.2000 r. z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł,
- nr 150/17/I/K/99 z 21.06.1999 r. z firmą (...) na kwotę 483.200 zł,
- nr (...) z 02.02.2000 r. z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł
zostały spłacone w terminie ze środków własnych kredytobiorców, bądź też w przypadku kredytów udzielonych M. G. (2), M. W. (2), S. Z. (1), B. M. (1) ze środków własnych W. R. (1), w związku z czym po stronie (...) S.A. nie powstała szkoda majątkowa.
Tym samym, z uwagi na to, że oskarżeni w odniesieniu do powyższych umów kredytowych nie wyrządzili szkody majątkowej (...) S.A. uznać należało, że swoim zachowaniem nie wyczerpali znamion przestępstwa z art. 296 k.k.
W odniesieniu do pozostałych umów objętych zarzutami w odniesieniu do poszczególnych oskarżonych Sąd uznał, że M. M. (4) w ramach sprawstwa polecającego, G. K. i W. S. od strony przedmiotowej wyczerpali znamiona zarzucanego im przestępstwa z art. 296 k.k.
Pomiędzy niedopełnieniem obowiązków przez oskarżonych jako osób na których ciążył umowny obowiązek zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., a powstałą szkodą majątkową wystąpił związek przyczynowo – skutkowego, albowiem spowodowana była ona ich nieprawidłowym działaniem w procesie kredytowania.
Sąd uznał, że M. M. (4), G. K. i W. S. działali umyślnie z zamiarem ewentualnym, albowiem mieli świadomość, że decydując o kredytowaniu podmiotów nie posiadających zdolności kredytowej, bez ustanowienia realnych zabezpieczeń kredytów lub ich ustanowienia w niewystarczającym zakresie, bądź też udzielając kredytów wykorzystywanych niezgodnie z ich przeznaczeniem, że swoim zachowaniem mogą wyrządzić szkodę majątkową (...) S.A. i co najmniej na to się godzili.
W tym miejscu zasadne jest zbiorcze przedstawienie wysokości ustalonej przez Sąd szkody (...) wynikające z udzielonych kredytów w rozbiciu na poszczególnych oskarżonych.
M. M. (4) łączna wysokość szkody: 14.336.698,09 zł:
1. umowa kredytowa nr (...) z 13.08.1999 r. z W. R. (2) - 40.801 zł
2. umowa kredytowa nr (...) z 19.05.2000 r. z A. i J. T. - 216.458,31 zł
3. umowa kredytowa nr (...) z 17.09.2000 r. ze Spółką (...) - 2.446.388,26 zł
4. umowa kredytowa nr (...) z 17.09.1999 r. ze Spółką (...) - 934.462,80 zł
5. umowa kredytowa nr (...) z 28.09.1999 r. ze spółką (...) - 621.608,80 zł
6. umowa kredytowa nr (...) z 11.06.1999 r. z firmą (...)” W. R. (1) - 313.068,04 zł
7. umowa kredytowa nr (...) z 10.11.1999 r. z firmą (...) - 1.000.000 zł
8. umowa kredytowa nr (...) z 06.12.1999 r. z firmą (...) - 4.000.000 zł
9. umowa kredytowa nr (...)/I/K z 21.12.1999 r. z (...) W. R. (1) - 163.910,88 zł
10. umowa kredytowa nr (...) z 29.02.2000 r. z (...) W. R. (1) - 4.600.000 zł
G. K. łączna wysokość szkody 13.766.370,74 zł:
1. umowa kredytowa nr (...) z 17.09.2000 r. ze Spółką (...) - 2.446.388,26 zł
2. umowa kredytowa nr (...) z 17.09.1999 r. ze Spółką (...) - 934.462,80 zł
3. umowa kredytowa nr (...) z 28.09.1999 r. ze spółką (...) - 621.608,80 zł
4. umowa kredytowa nr (...) z 10.11.1999 r. z firmą (...) - 1.000.000 zł
5. umowa kredytowa nr (...) z 06.12.1999 r. z firmą (...) - 4.000.000 zł
6. umowa kredytowa nr (...)/I/K z 21.12.1999 r. z (...) W. R. (1) - 163.910,88 zł
7. umowa kredytowa nr (...) z 29.02.2000 r. z (...) W. R. (1) - 4.600.000 zł
W. S. łączna wysokość szkody: 14.079.438,78 zł
1. umowa kredytowa nr (...) z 11.06.1999 r. z (...) W. R. (1) - 313.068,04 zł
2. umowa kredytowa nr (...) z 17.09.2000 r. ze Spółką (...) - 2.446.388,26 zł
3. umowa kredytowa nr (...) z 17.09.1999 r. ze Spółką (...) - 934.462,80 zł
4. umowa kredytowa nr (...) z 28.09.1999 r. ze spółką (...) - 621.608,80 zł
5. umowa kredytowa nr (...) z 10.11.1999 r. z firmą (...) - 1.000.000 zł
6. umowa kredytowa nr (...) z 06.12.1999 r. z firmą (...) - 4.000.000 zł
7. umowa kredytowa nr (...)/I/K z 21.12.1999 r. z (...) W. R. (1) - 163.910,88 zł
8. umowa kredytowa nr (...) z 29.02.2000 r. z (...) W. R. (1) - 4.600.000 zł
Zatem Sąd uznał, że M. M. (4), G. K. i W. S. wyrządzili (...) S.A. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, co uzasadniało przyjęcie kwalifikacji prawnej z art. 296 §3 k.k.
Jednocześnie, w ocenie Sądu zachowaniem swoim M. M. (4), G. K. i W. S. wyczerpali znamiona przestępstwa z art. 296 §2 k.k., albowiem każdorazowo działali oni w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Zgodnie z art. 115 §4 k.k. korzyścią majątkową jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego. Jakkolwiek przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, by oskarżeni w związku z zawarciem przypisanych im umów kredytowych osiągnęli korzyść majątkową dla siebie, to niewątpliwie udzielenie przez (...) S.A. finansowania podmiotom gospodarczym w ramach zawartych umów kredytowych stanowiło dla tych podmiotów korzyść majątkową (uzyskiwały przez to środki pieniężne dla siebie, lub ze środków tych spłacały inne swoje zobowiązania), a co za tym idzie należy przyjąć, że oskarżeni działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla kogoś innego.
Odnosząc powyższe rozważania do zarzutu postawionego oskarżonej A. R. (1) w pkt IX a/o wskazać należy, że z uwagi na terminową spłatę kredytów udzielonych M. W. (2) (umowa kredytowa nr (...)), M. G. (3) (umowa kredytowa nr (...)), S. Z. (1) (umowa kredytowa nr (...)) i B. M. (1) (umowa kredytowa nr (...)) po stronie (...) S.A. nie powstała szkoda majątkowa, co z uwagi na niewyczerpanie znamion przestępstwa z art. 296 k.k. skutkowało uniewinnieniem oskarżonej A. R. (1) od popełnienia zarzucanego jej czynu.
Nadto Sąd przyjął, że oskarżeni M. M. (4), G. K. i W. S. działali w ramach czynu ciągłego, albowiem od początku realizowali z góry powzięty zamiar jakim było udzielanie wsparcia finansowego podmiotom wbrew obowiązującym w (...) S.A. zasadom kredytowania, bądź też w celu spłaty i w ten sposób ukrycia wysokości zadłużenia i straty Banku z tytułu udzielonych kredytów, zaś odstępy pomiędzy poszczególnymi zachowaniami były nieznaczne.
M. M. (4) w ramach sprawstwa polecającego (zarzut I), D. O. (1) (zarzut X), A. R. (1) (zarzut VI) i J. K. (2) (zarzut XI) w ramach współsprawstwa zostali oskarżeni o to, że w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzili do zagarnięcia kwoty 10.033.345 zł w ten sposób, że dokonywali nieuprawnionych operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu różnych kwot z rachunków depozytowych firm i osób prywatnych na rachunki firm i osób prywatnych posiadających zadłużenie wobec banku w celu ukrycia wysokości zadłużeń i straty banku działając tym na szkodę Banku (...)/P., Spółki z o. o. (...), (...), (...), (...), C. J., E. i K. R. (1), M. U. (2), K. N., M. P., W. K., Urzędu Marszałkowskiego, M. B., Kopalni (...).
Odnosząc się do niniejszego zarzutu wskazać należy, że z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że z uwagi na przeprowadzaną przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego kontrolę, rosnące zaległości z tytułu kredytów udzielonych (...) S.A., (...), (...) i (...) M. K. (1) oraz brak stosownych zabezpieczeń pozwalających (...) S.A. zaspokoić wymagane należności M. M. (4) z D. O. (1) i A. R. (1) wymyślili, że spłaty wymagalnych kredytów (...) S.A., (...), (...) można dokonać ze środków pochodzących z depozytów innych klientów Banku, zaś spłatę zobowiązań S. S. Men’s (...) Męska M. K. (1) w oparciu o prywatne pożyczki. W tym celu M. M. (4) skontaktowała się z K. S. (1) i M. B., którzy wyrazili zgodę na udzielenie prywatnej pożyczki M. K. (1) oraz z M. G. (1), który wyraził zgodę na korzystanie ze zdeponowanych na rachunku depozytowym prowadzonym na rzecz jego matki W. K. środków pieniężnych, a co skutkowało dokonaniem przeksięgowań środków dokonanych przez A. R. (1) i D. O. (1) w dniach 04.08.2000r., 29.09.2000r., 30.09.2000r. i 07.09.2000r.
Z uwagi na niewpłacenie przez (...) S.A. do (...) S.A. środków wykorzystanych do spłaty wymagalnych zobowiązań (...) S.A. pochodzących z rachunku W. K. konieczne było pozyskanie dodatkowych środków pieniężnych na przeksięgowanie ich na rachunek W. K. w wysokości obejmującej kapitał wpłacony na lokatę terminową i należne odsetki. W tym celu M. M. (4) skontaktowała się ze S. G. (2) i K. P. (2) – W-ce Prezesem ds. Marketingu w (...) S.A. z/s w Ł., którzy wyrazili zgodę na korzystanie przez Bank ze środków zdeponowanych na ich rachunkach w zamian za prowizję, dodatkowo M. M. (4) poleciła D. O. (1) dokonywanie przeksięgowań środków z rachunków depozytowych innych klientów Banku bez ich wiedzy (dotyczyło to rachunków bankowych prowadzonych dla C. J., M. U. (1), M. P., K. i E. R. (1), (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. w likwidacji oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...)).
Od października 2000r. D. O. (1) na polecenie M. M. i każdorazowo po uzgodnieniu z nią osobiście lub polecając wykonanie przeksięgowań Ł. W. rozpoczął przeksięgowywanie środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i osób prywatnych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób prywatnych, na których konieczne było zapewnienie w danej chwili środków pieniężnych z uwagi na upływ terminu lokaty lub też wykonanie dyspozycji klienta w zakresie wypłaty lub przelewu środków.
M. M. (4) jako Dyrektor Oddziału, D. O. (1) jako Naczelnik S. Sprzedaży, A. R. (1) jako Naczelnik Wydziału (...) z Klientami Detalicznymi i J. K. (2) jako Naczelnik Wydziału Rachunkowości i Administracji Kredytów oraz pełniąca funkcję Głównego Księgowego Oddziału byli zobowiązani na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P.. D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2) na polecenie M. M., a nadto wspólnie i w porozumieniu z nią – o czym będzie mowa w dalszej części rozważań – w ramach przyznanych im uprawnień dokonywali operacji bankowych polegających na przeksięgowaniu środków pieniężnych z rachunków wkładów terminowych i rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i osób fizycznych na rachunki bankowe podmiotów gospodarczych i osób fizycznych lub też takie transakcje akceptowali, a celem ich działania było bieżące pokrywanie niedoboru środków pieniężnych, które winny być zdeponowane na lokatach terminowych i wypłata należnych od nich odsetek, a które zamiast zdeponowania na lokacie były przeksięgowywane na rachunki innych klientów w celu ukrycia wysokości zadłużenia i straty Banku z tytułu udzielonych kredytów oraz niedoborów środków pieniężnych na rachunkach wkładów terminowych.
Wskazać należy również, na co wskazywał już Sąd Okręgowy w sprawie IV Ka 1731/10 (s. 65 uzasadnienia), wpłata środków pieniężnych na rachunek bankowy w wykonaniu zawartej umowy powoduje nabycie ich własności przez bank. Zatem należało przyjąć, zgodnie z art. 49 § 1 i 2 k.p.k., że pokrzywdzonym jest właściciel środków pieniężnych na rachunkach depozytowych i bieżących, a zatem (...) S.A.
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że oskarżeni jako osoby odpowiedzialne za dokonywanie przeksięgowań działali z pełną świadomością, co do przedsiębranych działań i ich celu, a co za tym idzie nie wprowadzili w błąd, jak również nie wyzyskali błędu jakichkolwiek osób by doprowadzić Bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, przy czym niekorzystne rozporządzeniem mieniem winno być rozpatrywane w kontekście ujawnionego niedoboru środków pieniężnych (według zarzutów z aktu oskarżenia w łącznej kwocie 10.033.345 zł) oraz związanego z tym roszczenia klientów Banku do (...) S.A. o zwrot kapitału wraz z odsetkami na warunkach określonych w umowie wkładu terminowego lub rachunku bieżącego.
Zatem uznać należało, że oskarżeni M. M. (4), D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2) swoim działaniem nie wyczerpali znamienia przestępstwa oszustwa obejmującego wprowadzenie w błąd, co wykluczało uznanie ich sprawstwa w ramach przyjętej kwalifikacji z art. 286 §1 k.k.
Jednocześnie zarzucane oskarżonym działanie należało ocenić przez pryzmat przestępstwa opisanego w art. 296 k.k.
M. M. (4), D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2), o czym była już mowa powyżej, z racji zajmowanych stanowisk byli osobami zobowiązanymi na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., jednocześnie w ramach posiadanych uprawnień dokonywali niezgodnych z prawem bankowym i regulaminem Banku operacji finansowych, a zatem nadużyli posiadanych uprawnień.
W wyniku przeprowadzenia nieuprawnionych operacji bankowych na rachunkach klientów Banku w momencie ujawnienia procederu ujawniony został niedobór środków pieniężnych, który według Raportu z kontroli instytucjonalnej – doraźnej wynosił łącznie 10.033.345 zł, a która to kwota wskazana została w akcie oskarżenia jako kwota zagarnięta przez oskarżonych, a która w ocenie Sądu w świetle postawionego zarzutu, winna być rozpatrywana w kontekście szkody majątkowej wyrządzonej w mieniu (...) S.A.
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że środki pieniężne zdeponowane przez klientów na lokatach terminowych, jak również na rachunkach bieżących w okresie trwania lokaty faktycznie były wykorzystywane do spłaty zobowiązań (...) S.A. z tytułu zawartych umów kredytowych, wymagalnych zobowiązań W. R. (1) i powiązanych z nim podmiotów gospodarczych, wypłacane były w gotówce, przeznaczane były na prowizje dla podmiotów, które wyraziły zgodę na korzystanie ze zdeponowanych w (...) S.A. środków, jak również z tych środków płacone były klientom odsetki nienaliczone systemowo (brak naliczeń z uwagi na brak lokaty). To powodowało, że na rachunkach klientów powstawał coraz większy niedobór środków pieniężnych, który w terminie upływu lokaty terminowej był uzupełniany środkami pieniężnymi pochodzącymi z rachunków innych klientów Banku. Tym samym niezasadne jest twierdzenie, że w systemie bankowym (...) S.A. cały czas zaksięgowana była określona ilość środków pieniężnych będących własnością Banku, które jedynie w nieprawidłowy sposób były księgowane pomiędzy rachunkami klientów, a w związku z tym po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda majątkowa, albowiem w każdej chwili możliwe było przeksięgowanie „odwrotne”. W chwili ujawnienia procederu nie było takiej sytuacji, że na rachunkach pewnej grupy klientów występowała nadwyżka środków pieniężnych, którą można było przeksięgować na rachunki klientów, na których wystąpił niedobór środków, a co za tym idzie wskazywana przez biegła M. Ś. możliwość wykonania księgować zwrotnych była faktycznie niewykonalna.
W ocenie Sądu, nie można również przyjąć, na co wskazywała biegła M. Ś., że dopiero wypłynięcie środków poza system bankowy (...) S.A. powodowało powstanie po stronie Banku szkody majątkowej.
W tym kontekście, w odniesieniu do wskazanych przez biegłą finalnych beneficjentów, na których zakończyły się nielegalne przeksięgowania (k. 10664-10665) wskazać należy, co następuje.
Po pierwsze z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że M. G. (1) jest synem W. K. i był pełnomocnikiem do wszystkich prowadzonych w (...) S.A. na rzecz matki rachunków bankowych, nadto na rachunkach tych gromadzone były środki pieniężne stanowiące własność jego, jak również jego wspólnika G. P. (2). Wskazać należy, że przelane do Banku (...)/P. w dniu 14.11.2000r. środki z rachunku W. K. na rachunek M. G. (1) w kwocie 1.500.000 zł i na rachunek G. P. (2) w kwocie 1.670.779,59 zł były środkami, które zostały zdeponowane przez M. G. (1) na lokacie terminowej na kwotę 3.100.000 zł w dniu 29 września 2000r. Co więcej w dniu 15.11.2000r. M. G. (1) przelał z rachunku osobistego prowadzonego z (...)/P. na rachunek W. K. kwotę 1.500.000 zł oraz z rachunku osobistego G. P. (2) kwotę 1.620.000 zł. Tym samym uznać należało, że powyższe operacje bankowe były w pełni uprawnione, albowiem nastąpiły w oparciu o dyspozycję udzieloną przez pełnomocnika do rachunków W. K., przy czym na rachunku zdeponowane był środki wpłacone uprzednio przez M. G. (1), co do których miał prawo swobodnego nimi dysponowania. Kolejne przelewy z rachunku bankowego W. K. na rachunki osobiste M. G. (1) i G. P. (2) prowadzone w (...)/P. mające miejsce w dniu 05.01.2001r., 08.01.2001r. i 26.02.2001r. w łącznej kwocie 3.450.000 zł również były w pełni uprawnione, albowiem nastąpiły w oparciu o dyspozycję udzieloną przez pełnomocnika W. K., jak również w tym przypadku na rachunku zdeponowane był środki wpłacone uprzednio przez M. G. (1), co do których miał prawo swobodnego nimi dysponowania.
Odnośnie operacji przeksięgowania w dniu 08.12.2000r. kwoty 330.000 zł z rachunku depozytowego W. D. (1) na rachunek bankowy prowadzony dla (...) S. G., W. O. wskazać należy, że W. D. (1) w dniu 12.04.2001r. dokonał zwrotu powyższej kwoty dokonując wpłaty gotówkowej na rachunek (...) S. G., W. O. (k. 20).
Odnośnie operacji przeksięgowania w dniu 20.11.2000r. kwoty 2.100.000 zł z rachunku W. K. i w dniu 11.12.2000r. kwoty 3.000.000 zł z rachunku prowadzonego dla E. i K. R. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. wskazać należy w pierwszej kolejności, że E. i K. R. (1) byli jedynymi wspólnikami (...) Sp. z o.o. Ponadto w dniu 10.11.2000r. z rachunku E. i K. R. (1) została przeksięgowana kwota 2.100.000 zł na rachunek W. K., która następnie zwrócona została w dniu 20.11.2000r. na rachunek (...) Sp. z o.o. Kolejno w dniu 27.11.200r. wykonane zostały dwa przeksięgowania odpowiednio w kwocie 3.000.000. zł i 100.000 zł z rachunku E. i K. R. (1) na rachunek (...) i przeksięgowanie w kwocie 2.000.000 zł na rachunek (...) S. G., W. O.. Następnie w dniu 11.12.2000r. z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na podstawie dwóch przeksięgowań na rachunek E. i K. R. (1) została przeksięgowana kwota 4.000.000 zł, której część w wysokości 3.000.000 zł w tym samym dniu przeksięgowana została na rachunek (...) Sp. z o.o. Kolejne księgowania w łącznej kwocie 1.100.00 zł na rachunku E. i K. R. (1) miały miejsce w dniu 12.12.2000r., dalej w dniu 21.12.2000r. w ciężar ich rachunku zaksięgowana została kwota 2.000.000 zł, która następnie została zwrócona w dniu 22.12.2000r. Analiza powyższych operacji bankowych przy uwzględnieniu wysokości przeksięgowywanych kwoty wskazuje, że wykonywane były one na rachunku osobistym E. i K. R. (1) oraz rachunku należącej do nich Spółki (...) Sp. z o.o. w sposób, który spowodował, że w momencie ujawnienia procederu na rachunkach tych nie wystąpił zarówno niedobór, jak i nadwyżka środków pieniężnych, a co za tym idzie operacje te nie spowodowały szkody majątkowej po stronie (...) S.A.
Odnośnie kwoty 20.000 zł przeksięgowanej w dniu 24.01. (...). z rachunku W. K. na rachunek (...) Sp. z o.o. wskazać należy, że kwota ta została wypłacona przez Prezesa Zarządu Spółki K. F., a co za tym idzie o powyższą kwotę powiększył się niedobór powstały na rachunku W. K. (k. 259 Raportu z kontroli doraźnej Oddziału w P.).
Odnośnie przeksięgowania w dniu 10.01.2001r. kwoty 1.000.0000 zł z rachunku B. M. (1) prowadzonego w (...) S.A. na rachunek osobisty prowadzony w (...) i wypłaty w dniu 09.09. (...). wskazać należy, że o powyższe kwoty powiększył się niedobór na rachunkach W. K. i (...) S.A. z/s w Ł., z których środki przeksięgowane zostały na rachunek osobisty B. M. (1) (k. 8, 12).
Odnośnie przeksięgowania w dniu 30.09.2000r. z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) S.A. łącznej kwoty 3.305.841,03 zł, które to środki w dniu 29.09.2000r. zostały przelane na rachunek osobisty B. M. (1) z rachunku depozytowego W. K. wskazać należy, że o powyższą kwotę powiększył się niedobór na rachunkach W. K., z których środki przeksięgowane zostały na rachunek osobisty B. M. (1) (k. 8-9).
Mając zatem na uwadze powyższe ustalenia, w ocenie Sądu jako szkodę majątkową powstałą po stronie (...) S.A. Oddział w P. należało przyjąć faktyczną kwotę niedoboru powstałego na rachunkach bankowych klientów, co do której (...) S.A. podjął decyzję o jej uzupełnieniu w ciężar konta niedoborów i szkód Banku.
W tym miejscu wskazać należy dodatkowo na kwestię związaną z wykorzystaniem w dniu 30.09.2000r. środków pieniężnych w łącznej kwocie 3.305.841,03 zł (środki wpłynęły na rachunek osobisty B. M. (1) w dniu 29.09.2000r. z rachunku W. K.) znajdujących się na rachunku osobistym B. M. (1) na spłatę zadłużenia (...) S.A. z tytułu zaciągniętych kredytów. Z informacji zawartych w Raporcie z kontroli instytucjonalnej – problemowej wynika, że kwota 3.305.841,03 zł została przeksięgowana w dniu 13.06.2001r. na konto pozycji księgowych do wyjaśnienia, co spowodowało, że zadłużenie (...) S.A. wobec (...) S.A. zwiększyło się o skorygowane kwoty. Jednocześnie rozstrzygnięcie tego problemu, w tym prawa własności do środków pieniężnych miało nastąpić z chwilą wydania w tym zakresie prawomocnego orzeczenia Sądu (k. 2710). W toku postępowania Sąd nie uzyskał od (...) S.A. informacji co do sposobu zadysponowania powyższymi środkami (pismo k. ), jednocześnie z informacji uzyskanych odnośnie spłaty poszczególnych kredytów (...) S.A. wynika, że w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) kapitał został spłacony do kwoty 861.417 zł, w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) kapitał został spłacony do kwoty 934.462,80 zł i w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) kapitał został spłacony do kwoty 869.000 zł. Biorąc pod uwagę powyższe informacje, z których wynika, że w omawianym zakresie kredyty (...) S.A. zostały uznane jako spłacone, jak również zakończone ugodą postępowanie prowadzone z powództwa W. K. przeciwko (...) S.A., sygn. I C 1129/08 na mocy, której (...) S.A. zobowiązał się do zapłaty na rzecz W. K. kwoty 2.596.794,52 zł (k. 721 akt I C 1129/08), Sąd przyjął, że środki pieniężne w łącznej kwocie 3.305.841,03 zł przelane na rachunek B. M. (1) zostały wykorzystane na spłatę kapitału i odsetek z tytułu udzielonych (...) S.A. kredytów i powiększyły one kwotę niedoboru na rachunkach bankowych W. K., który to niedobór finalnie wyniósł 2.596.794,52 zł i został pokryty przez (...) S.A. w ramach zawartej ugody.
Uwzględniając powyższe rozważania, Sąd ustalił, że łączna wysokość wyrządzonej (...) S.A., na skutek nielegalnych przeksięgowań szkody wyniosła 11.788.355,52 zł i stanowi ją suma niedoboru środków pieniężnych, które wystąpiły na rachunkach klientów (...) S.A.
1. Niedobór na rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji 3.950.000 zł.
W dniu 21 marca 2001r. (...) S.A. podjął decyzję o uzupełnieniu brakującej na rachunku bieżącym kwoty kapitału 3.950.000 zł w ciężar konta niedoborów i szkód Banku (k. 31, 221 raport z kontroli doraźnej – załącznik)
2. Niedobór na rachunku M. B. – kwota 1.574.400 zł.
W dniu 30 kwietnia 2001r. (...) S.A. podjął decyzję o uzupełnieniu brakującej na rachunku bieżącym kwoty kapitału 1.574.400 w ciężar konta niedoborów i szkód Banku (k. 31, 224 raport z kontroli doraźnej – załącznik).
Jednocześnie Sąd uznał, że konieczność wypłacenia M. B. odsetek w kwocie 63.680,96 zł nie spowodowała po stronie Banku szkody, albowiem zdeponowanie środków na lokacie terminowej rodziło po stronie (...) S.A. obowiązek zapłaty odsetek, a co za tym idzie to zobowiązanie Banku wystąpiłoby również w przypadku „niezerwania” lokaty.
3. Niedobór na rachunku (...) S.A. z/s w Ł. – kwota 1.000.000 zł.
W dniu 06 kwietnia 2001 r. (...) S.A. podjął decyzję o uzupełnieniu brakującej na rachunku bieżącym kwoty kapitału 1.000.000 zł w ciężar konta niedoborów i szkód Banku (k. 236 raport z kontroli doraźnej – załącznik).
4. Niedobór na rachunku K. N. – kwota 1.000.000 zł.
W dnia 13 kwietnia 2001 r. (...) S.A. podjął decyzję o uzupełnieniu brakującej na rachunku bieżącym kwoty kapitału 1.000.000 zł w ciężar konta niedoborów i szkód Banku (k. 233 raport z kontroli doraźnej – załącznik).
Jednocześnie Sąd uznał, że konieczność wypłacenia K. N. odsetek w kwocie 63.680,96 zł nie spowodowała po stronie Banku szkody, albowiem zdeponowanie środków na lokacie terminowej rodziło po stronie (...) S.A. obowiązek zapłaty odsetek, a co za tym idzie to zobowiązanie Banku wystąpiłoby również w przypadku „niezerwania” lokaty.
5. Niedobór na rachunku (...) – kwota 465.000 zł (k. 233 raport z kontroli doraźnej – załącznik).
6. Niedobór na rachunku (...) s.c. S. G., W. O. – kwota 403.804,84 zł.
Wskazać należy, że z Raportu z kontroli z kontroli instytucjonalnej – doraźnej (k. 64) wynika kwota niedoboru 733.804,84 zł (różnica pomiędzy wpływami i wypływami z rachunku), jednakże w dniu 12 .04.2001r. W. D. (1) dokonał zwrotu kwoty 330.000 zł , w związku z czym Sąd przyjął wysokość niedoboru w kwocie 403.804,84 zł.
7. Niedobór na rachunku M. U. (1) – kwota 698.356,16 zł (k. 31, 229 raport z kontroli doraźnej – załącznik).
W dniu 12 czerwca 2001 r. (...) S.A. podjął decyzję o uzupełnieniu brakującej na rachunku bieżącym kwoty kapitału 698.356,16 zł w ciężar konta niedoborów i szkód Banku
8. Niedobór na rachunku M. W. (1) – kwota 100.000 zł ( k. 31 raport z kontroli doraźnej – załącznik).
9. Niedobór na rachunkach W. K. – kwota 2.596.794,52 zł – objęta ugodą w sprawie sygn. I C 1129/08.
Uwzględniając przedstawione rozważania Sąd przyjął, że działanie M. M. w ramach sprawstwa polecającego i D. O. (1) wyczerpało od strony przedmiotowej znamiona przestępstwa z art. 296 k.k. Pomiędzy nadużyciem udzielonych oskarżonym uprawnień jako osobom na których ciążył umowny obowiązek zajmowania się sprawami majątkowymi Banku (...) S.A. Oddział w P., a powstałą szkodą majątkową wystąpił związek przyczynowo – skutkowego, albowiem spowodowana była ona ich nieprawidłowym działaniem polegającym na dokonywaniu nieuprawnionych przeksięgowań środków pieniężnych na rachunkach klientów Banku.
Sąd uznał, że M. M. (4) i D. O. (1) działali umyślnie z zamiarem ewentualnym, albowiem mieli świadomość, co do bezpodstawności i nielegalności dokonywanych przeksięgowań, które generowały coraz większe niedobory na rachunkach klientów Banku, którym przysługiwało roszczenie o zwrot zdeponowanych na rachunkach środków pieniężnych, a co za tym idzie, że swoim zachowaniem mogą wyrządzić szkodę majątkową (...) S.A. i co najmniej na to się godzili.
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że cały proceder związany z przeksięgowywaniem środków został wymyślony przez M. M. i D. O. (1), to oskarżona kontaktowała się z klientami Banku w celu uzyskania w ramach prywatnych pożyczek środków na spłatę zobowiązań innych klientów oraz wyrażenia przez nich zgody na korzystanie w terminach obowiązywania lokat ze zdeponowanych na nich środkach pieniężnych. Jednocześnie każdorazowo przeksięgowywanie środków przez D. O. (1) następowało na polecenie i po uzgodnieniu z M. M.. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że z dniem 01 grudnia 2000r. M. M. (4) objęła stanowisko Dyrektora Regionalnego ds. Sprzedaży Regionu (...) w Centrali (...) S.A., a co za tym idzie przestała pełnić funkcję Dyrektora Oddziału w P., przy czym w realiach niniejszej sprawy powyższa okoliczność w ocenie Sądu nie miała żadnego znaczenia dla jej odpowiedzialności. Z ustalań faktycznych wynika bowiem, że po wycofaniu w dniu 14 listopada 2000r. środków z (...) S.A. M. M. (4) razem z D. O. (1) zabiegała u M. G. (1) o ponowną wpłatę środków do Banku, które jak wcześniej miały zostać użyte do nielegalnych przeksięgowań, na co ten wyraził zgodę wpłacając środki w dniu 15 listopada 2000r. Takie zachowanie wprost dowodzi, że pomimo mającej nastąpić w niedługim czasie zmiany miejsca pracy oskarżona nadal podejmowała kroki zmierzające do uzyskania środków pieniężnych mających ukryć niedobory na rachunkach klientów, zaś po ustąpieniu ze stanowiska Dyrektora Oddziału pozostawała w kontakcie z D. O. (1), który za jej wiedzą i w porozumieniu z nią dokonywał dalszych nielegalnych przeksięgowań. Taki stan rzeczy utrzymywał się do 31 stycznia 2001r. kiedy to D. O. (1) został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę. Zaprzestanie bieżącego przeksięgowywania środków pieniężnych spowodowało ujawnienie przez A. M. i D. R. (1) braku środków na rachunkach klientów Banku, o czym te poinformowały A. R. (1), a która poleciła im by skontaktowały się z D. O. (1). Następnie doszło do spotkania poza siedzibą (...) S.A., w którym uczestniczyli M. M. (4), A. R. (1), A. M., D. R. (1) i D. O. (1), na którym M. M. (4) i D. O. (1) zapewnili pozostałych, że niedobory na rachunkach zostaną pokryte przez (...) S.A., nadto M. M. (4) zaproponowała pomoc w udzieleniu kolejnych kredytów, z których środki miałyby zostać przeznaczone na pokrycie niedoborów. Powyższe ustalenia w ocenie Sądu pozwalały przyjąć, że w okresie od dnia 01 grudnia 2000r. działanie M. M. przybrało formę współsprawstwa, albowiem miała ona pełną świadomość, co do dokonywanych po dniu 30 listopada 2000r. przez D. O. (1) przeksięgowaniach, na które jeszcze w listopadzie 2000r. pozyskała dodatkowe środki, a następnie po ujawnieniu nieprawidłowości w styczniu 2001r. brała czynny udział w spotkaniu, którego celem była próba zaradzenia zaistniałej sytuacji.
Wskazać należy przy tym, że możliwe jest przypisanie osobie odpowiedzialności karnej za przestępstwo indywidualne, nawet wtedy, gdy sama nie spełnia cech indywidualizujących podmiot takiej odpowiedzialności. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że art. 21 § 2 k.k. przesądza, iż współdziałający (podżegacz, pomocnik, współsprawca, sprawca kierowniczy lub wydający polecenie) ponosi odpowiedzialność za wchodzące w grę przestępstwo indywidualne, jeżeli o danej okoliczności wiedział tzn. uświadamiał sobie, iż współdziała z podmiotem przestępstwa indywidualnego (vide: wyrok SA we Wrocławiu z dn. 17.04.2019 r., II AKa 407/18).
Przedstawione wyżej rozważania pozostają aktualne również w odniesieniu do oskarżonej A. R. (1), przy czym omówienia wymaga kwestia dotycząca wyrządzenia przez oskarżoną szkody majątkowej w mieniu (...) S.A.
Operacja bankowa z dnia 04.08.2000r.
W dniu 04.08.2000 r. A. R. (1) zaakceptowała dwie noty memoriałowe na podstawie, których przeksięgowana została kwota 2.024.176,28 z rachunku wkładu terminowego K. S. (1) na jego rachunek osobisty, a następnie kwota 2.000.000 zł przeksięgowana została na rachunek M. K. (1).
Z wyjaśnień A. R. (1) (k. 1958) i zeznań A. M. (k. 4899v) wynika, że na polecenie M. M. zerwała lokatę terminową na rachunku K. S. (1) i poleciła A. M. przelać środki na rachunek M. K. (1), co potwierdzone zostało również przez K. S. (1), który dodatkowo oświadczył, że na powyższą operację wyraził zgodę i nastąpiła ona w oparciu o jego ustną dyspozycję, a które to oświadczenie pozbawiło go roszczenia wobec (...) S.A. z tytułu zlikwidowanego wkładu oszczędnościowego (k. 157).
Z powyższego wynika, że jakkolwiek doszło do nielegalnej operacji bankowej w postaci likwidacji depozytu, która skutkowała likwidacją zabezpieczenia kredytu udzielonego firmie (...) Sp. z o.o., to opisane działanie nie zostało objęte a/o w niniejszej sprawie, jednocześnie M. K. (1) zwrócił K. S. (1) uzyskane od niego środki pieniężne, a co za tym idzie należało przyjąć, że po stronie (...) z tytułu powyższej operacji bankowej nie powstała szkoda majątkowa.
Operacje bankowe z dnia 29.09.2000r. i 30.09.2000r.
W dniu 29.09.2000r. A. R. (1) dokonała akceptacji w systemie finansowym i zaakceptowała dowód księgowy (k. 4702) na podstawie, którego przeksięgowana została kwota 3.100.000 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1). Operacja została przeprowadzona na podstawie podrobionej dyspozycji przelewu, która nie została podpisana przez M. G. (1) (opinia grafologiczna k. 6694-6708).
W dniu 29.09.2000 r. A. R. (1) zaakceptowała notę memoriałową na podstawie której przeksięgowana została kwota 1.000.000 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1).
W dniu 29.09.2000 r. A. R. (1) zaakceptowała notę memoriałową na podstawie której przeksięgowana została kwota 89.577,48 zł z rachunku B. M. (1) na rachunek W. R. (1).
W dniu 30.09.2000 r. dokonała akceptacji w systemie finansowym i zaakceptowała dowód księgowy na podstawie, którego przeksięgowana została kwota 2.043.251,13 zł z rachunku terminowego W. K. na rachunek B. M. (1).
Z poczynionych na podstawie wyjaśnień A. R. (1), D. O. (1), B. M. (1) ustaleń faktycznych wynika, że dokonanie przedstawionych operacji bankowych poprzedzone zostało pozyskaniem przez M. M. środków pieniężnych, które wpłacone zostały na rachunki prowadzone w (...) S.A. na rzecz W. K. przez M. G. (1), a które za jego wiedzą i zgodą miały zostać wykorzystane na spłatę zobowiązań (...) S.A., co nastąpiło w dniach 29 i 30.09.2000r.
W ramach przeksięgowań z 29.09.2000r. i 30.09.2000r. z rachunku terminowego W. K. na rachunek osobisty B. M. (1), a następnie na rachunek W. R. (1) (rachunek (...)) i (...) S.A., w ocenie Sądu A. R. (1) należało przypisać wyrządzenie szkody majątkowej (...) S.A. w łącznej kwocie 3.096.794,52 zł, która winna obejmować:
- kwotę 500.000 zł – kwota wypłacona przez B. M. (1) (prowizja dla M. G.)
- kwotę 2.596.794,52 zł obejmującą finalną wysokość niedoboru na rachunkach W. K., albowiem ze środków pieniężnych przelanych z rachunków W. K. zostały częściowo spłacone zobowiązania (...) S.A. z tytułu udzielonych kredytów, o które to kwoty finalnie zmniejszyły się zobowiązania Spółki wobec (...) S.A. A. R. (1) miała pełną świadomość, co do wykorzystania środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach W. K. przez (...) S.A., a co za tym idzie ponosi ona odpowiedzialność za finalny niedobór środków na rachunkach W. K., która to kwota objęta została ugodą w sprawie sygn. I C 1129/08.
Sąd uznał, że A. R. (1) działała umyślnie z zamiarem ewentualnym, albowiem miała świadomość, co do bezpodstawności i nielegalności dokonywanych przeksięgowań, których celem była częściowa spłata zobowiązań (...) S.A., a które generowały niedobór na rachunkach W. K., w związku z którym klientowi będzie przysługiwało roszczenie o zwrot zdeponowanych na rachunkach środków pieniężnych, a co za tym idzie, że swoim zachowaniem może wyrządzić szkodę majątkową (...) S.A. i co najmniej na to się godziła.
Powyższe rozważania pozostają aktualne również w odniesieniu do oskarżonej J. K. (2), przy czym w odniesieniu do tej oskarżonej omówienia wymagają następujące kwestie.
J. K. (2) konsekwentnie w toku całego postępowania wskazywała, że z racji zajmowanego stanowiska nie była odpowiedzialna i nie miała możliwości przeksięgowywania środków pieniężnych z depozytów i rachunków bankowych na rachunki bankowe innych podmiotów, nie miała tzw. „otwartej paczki” w systemie informatycznym, a dostęp taki posiadali Ł. W. i D. O. (1). W świetle poczynionych ustaleń faktycznych twierdzenia oskarżonej były jak najbardziej prawdziwe, a Sąd w żaden sposób ich nie kwestionował. Z faktu tego J. K. (2) wywodziła jednakże całkowitą niezasadność stawianych jej zarzutów, co w świetle pozostałego materiału dowodowego i poczynionych w oparciu o niego ustaleń faktycznych nie zasługiwało na wiarę. Roli J. K. (2) w zdarzeniach będących przedmiotem niniejszego postępowania nie można, bowiem oceniać wyłącznie przez pryzmat zajmowanego stanowiska i jej obowiązków służbowych jako Naczelnika Wydziału Rachunkowości i Administracji Kredytów – Głównego Księgowego lecz należało ją osadzić w realiach panujących w (...) S.A. Oddział w P. w chwili zarzucanych jej czynów.
Z wyjaśnień oskarżonej A. R. (1) wynika, że J. K. (2) w listopadzie 2000r. została przez nią poinformowana o nieprawidłowościach związanych z nieuprawnionymi przeksięgowaniami na rachunkach klientów, za których odpowiedzialny był D. O. (1), a które to informacje zostały przekazane przez innych pracowników Banku. Nadto, w związku z ujawnieniem w trakcie kontroli wewnętrznej początkowo przez Z. S., a następnie przez A. B. (2) nieprawidłowości związanych z przeksięgowywaniem środków pieniężnych pomiędzy rachunkami klientów Banku, w dniu 31 stycznia 2001r. D. O. (1) otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę w trybie ustawowym bez konieczności świadczenia pracy. Od tego dnia D. O. (1) został wyłączony dostęp do systemu bankowego Bankier, w związku z czym nie miał on dalszej możliwości dokonywania przeksięgowań pomiędzy rachunkami, co uwidoczniło brak środków na rachunkach lokat terminowych, a także niedobory na rachunkach bieżących klientów, z których dochodziło do nieuprawnionych przeksięgowań. Od tego też czasu datuje się dokonywanie w miesiącu lutym 2001r. przeksięgowań pomiędzy rachunkami na podstawie podrobionych przez nieustaloną osobę poleceń przelewów, jak również sytuacje związane z odmową wykonania przez szeregowych pracowników poleceń służbowych przełożonych dotyczących dokonania przelewów pomiędzy rachunkami klientów. Co istotne właśnie tego okresu dotyczą zarzuty stawiane J. K. (2) i w ocenie Sądu właśnie ten kontekst jest najistotniejszy dla weryfikacji ich zasadności.
W kontekście sytuacji, która miała miejsce w styczniu i lutym 2001r. w (...) S.A. nie sposób przyjąć, że J. K. (2) z racji zajmowanego stanowiska nie wiedziała o ujawnionych nieprawidłowościach, tym bardziej, że w świetle zeznań szeregowych pracowników banku, z których wynika, że nie chcieli wykonywać kolejnych operacji przeksięgowań zasadne jest twierdzenie, że był to fakt powszechnie znany.
Odnośnie transakcji z dnia 08 stycznia 2001r. nieprawdziwe jest twierdzenie oskarżonej, że działała w zastępstwie D. O. (1) z uwagi na jego nieobecność w pracy, albowiem z dokumentów źródłowych wynika, że to oskarżona wystawiła bankową notę memoriałową i zrealizowała transakcję, a D. O. (1) był osobą akceptującą, a co oznacza, że świadczył tego dnia pracę.
Odnośnie pozostałych transakcji przeprowadzonych w dniu 07 lutego i 26 lutego 2001r., gdzie J. K. (2) figuruje jako osoba akceptująca oskarżona nie działała również w zastępstwie D. O. (1), albowiem w tym czasie nie świadczył już pracy, a jego nieobecność była długookresowa.
Z wyjaśnień J. K. (2) wynika również (k. 1885), że w lutym 2001r. podpisała za D. O. (1) notę przeksięgowującą z konta S. G. (2) na rachunek bankowy innego klienta, przy czym z uwagi na nietypowość transakcji prosiła Ł. W. o wyjaśnienie tej operacji, na co ta odpowiedziała, że S. G. (2) od dłuższego czasu robił tego typu transakcje, które uzgadniał z D. O. (1). Biorąc pod uwagę, że J. K. (2) w tamtym czasie w ocenie Sądu miała wiedzę o dokonywaniu nieuprawnionych operacji przez D. O. (1) (była o tym informowana przez A. R. (1)), nie sposób racjonalnie przyjąć, że podpisała notę memoriałową w dobrej wierze i jak twierdziła miało to miejsce dopiero następczo po realizacji transakcji. Dodatkowo taka sytuacja miała miejsce trzykrotnie, a nie jak twierdziła oskarżona jeden raz, co w ocenie Sądu dodatkowo wskazuje na pełną jej świadomość, co do podejmowanych czynności i to w sytuacji, gdy czynności tych nie mógł wykonać D. O. (1) z racji swojej nieobecności.
Dla oceny faktycznej roli J. K. (2) w dokonywaniu przeksięgowań na rachunkach klientów w lutym 2001r. i jej świadomości, co do ich charakteru istotne są okoliczności transakcji dokonanych w dniu 23 lutego 2001r. I tak, z ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd wynika, że w dniu 23 lutego 2001 r. do (...) S.A. wpłynęło polecenie dokonania przelewu z rachunku osobistego B. M. (1) na kwotę 162.000 zł w dobro rachunku lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. w likwidacji podpisane danymi B. M. (1), które przekazane zostało do realizacji J. K. (4). Z uwagi na to, że na dyspozycji przelewu nie było potwierdzenia wzoru podpisu B. M. (1), a podpis ten nie zgadzał się z kartą wzorów podpisu, a także nie było potwierdzenia pokrycia na rachunku osobistym B. M. (1) J. K. (4) poinformowała o tym A. R. (1), a ta skierowała ją do J. K. (2), celem potwierdzenia podpisu, jednakże ta odmówiła potwierdzenia. Następnie faxem zostało nadesłane kolejne polecenie przelewu podpisane danymi B. M. (1), na którym podpis zgodny był z podpisem na karcie wzorów podpisów. Pomimo tego J. K. (4) i D. R. (1) odmówiły wykonania przeksięgowania, w związku z czym A. R. (1) poleciła realizację operacji M. W. (3), a ta wykonała polecenie służbowe i przeksięgowała kwotę 162.000 zł z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. z likwidacji. Następnie R. G. miała dokonać przeksięgowania środków w kwocie 162.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...). S.A. na rachunek tego podmiotu prowadzony w (...) S.A. Oddział w P., jednakże z uwagi na brak dyspozycji klienta odmówiła wykonania tej operacji. Wtedy to J. K. (2) poleciła R. G. wykonanie przelewu informując ją, że jest to polecenie służbowe, a ta zgodziła się wykonać operację po opatrzeniu dokumentu pieczęcią imienną i podpisem przez J. K. (2), co ta uczyniła. Wtedy też R. G. wykonała operację przelewu kwoty 162.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...). S.A. na rachunek tego podmiotu prowadzony w (...) S.A. Taki przebieg zdarzeń wynika z zeznań R. G., J. K. (4), D. R. (1), M. W. (3), co dodatkowo znalazło potwierdzenie w wyjaśnieniach A. R. (1). Nie sposób przy tym założyć, że taka grupa świadków, dodatkowo jeszcze z oskarżoną A. R. (1) ustaliła na potrzeby niniejszego postępowania wspólną, nieprawdziwą wersję zdarzeń, której celem miało być pomówienie J. K. (2). W tym kontekście nieprawdziwe są twierdzenia oskarżonej, że operację przeksięgowania środków z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji wykonała D. R. (1), która zaprzeczyła by dokonała tego na polecenie J. K. (2) (faktycznie operacja została wykonana przez M. W. (3)), a co miało wskazywać na niezasadność postawionego oskarżonej zarzutu.
Następujące po sobie zdarzenia przedstawione wyżej – dodatkowo oceniane w kontekście wyjaśnień A. R. (1), z których wynika, że w lutym 2001r. ujawniono brak środków na lokacie (...) Sp. z o.o. w likwidacji, zaś przedstawiciele Spółki kontaktowali się z Oddziałem celem ustalenia wysokości pozostających do wypłaty odsetek, które chcieli przelać na rachunek Spółki prowadzony w (...) Oddział w P. wskazują na oczywistą motywację do dokonania omawianych transakcji. Celem tych operacji było ukrycie braku środków na lokacie terminowej przy jednoczesnej wypłacie odsetek, co wymagało przeksięgowania środków z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek (...) Sp. z o.o. w likwidacji stanowiących odsetki od lokaty, które z uwagi na likwidację depozytu nie zostały automatycznie naliczone w systemie Bankier, a następnie ich przelew na rachunek Spółki prowadzony w (...), zgodnie z wolą klienta.
Jednocześnie z zeznań R. G. (k. 3814-3814v) wynika wprost, że wykonanie w dniu 23 lutego 2001r. przelewu z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji na rachunek Spółki prowadzony w (...) Oddział w P. nastąpiło dopiero po przystawieniu imiennej pieczątki przez J. K. (2), a co znajduje potwierdzenie w dokumencie potwierdzenia przelewu podpisanego przez J. K. (2) (k. 325), a co wprost przeczy twierdzeniom oskarżonej, że wykonywane przez nią czynności miały każdorazowo charakter następczy.
Znamienne jest przy tym, że wszystkie operacje bankowe przeprowadzone na rachunkach W. K., (...) i (...) s.c. S. G., W. O. zostały przeprowadzone w oparciu o podrobione przez nieustaloną osobę polecenia przelewów podpisane rzekomo przez M. G. (1) i S. G. (2), co wprost wskazuje na działanie zmierzające do wytworzenia dokumentów, które stanowiłyby podstawę formalną dla dokonywanych nielegalnie przeksięgowań.
Tym samym w świetle przedstawionej argumentacji odpowiedzialności oskarżonej J. K. (2) nie może wyłączać zarówno faktyczny zakres powierzonych jej obowiązków służbowych wynikający ze struktury organizacyjnej Banku sprowadzający się do potwierdzenia formalno – rachunkowego, a nie merytorycznego salda na wniosek pracownika, który był dysponentem środków, jak również ograniczony – z uwagi na obowiązujący w (...) S.A. obieg dokumentów oraz obowiązujący system bankowy – wpływ na merytoryczną ocenę realizowanych przez dysponentów poleceń przelewów, na co wskazywał biegły J. K. (5) (k. 6909 t. 35).
Odnośnie wyrządzenia przez oskarżoną J. K. (2) szkody majątkowej w mieniu (...) S.A. w związku z zarzucanymi jej operacjami bankowymi wskazać należy, co następuje.
Operacja bankowa z dnia 08.01.2001r.
W dniu 08.01.2001 r. J. K. (2) wystawiła i zrealizowała notę memoriałową, którą zaakceptował D. O. (1) na podstawie, której przeksięgowana została kwota 450.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K., a która to kwota na podstawie zrealizowanego przez oskarżoną polecenia przelewu przelana została na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A I O/P.. Wskazać przy tym należy, że przeksięgowanie środków z rachunku W. K. na rachunek G. P. (1) w Banku (...) S.A nastąpiło w oparciu o polecenie przelewu M. G. (1) (k. 39 akt I C 1129/08), który jako pełnomocnik W. K. miał prawo wydać taką dyspozycję. Jednocześnie S. G. (2) zakwestionował prawidłowość wykonania powyższej operacji bankowej, a co za tym idzie należało przyjąć na jego rachunku bankowym niedobór w kwocie równej przelewowi tj. 450.000 zł, przy czym na rachunku w okresie późniejszym przeprowadzone zostały operacje uznaniowe, co uzasadniało przyjęcie wysokości niedoboru w kwocie niedoboru powstałego po ostatniej operacji bankowej wykonanej przez J. K. (2) w dniu 07.02.2001r. w kwocie finalnej 465.000 zł (k. 63)
W dniu 07.02.2001r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez S. G. (2) przeksięgowała kwotę 350.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K., którą to operację zaakceptowała J. K. (2). Jednocześnie S. G. (2) zakwestionował prawidłowość wykonania powyższej operacji bankowej, a co za tym idzie, wobec faktu, że na jego rachunku bankowym przed wykonaniem tej operacji istniał niedobór na kwotę 3.804,84 zł należało przyjąć, powstanie niedoboru w kwocie równej przelewowi tj. 350.000 zł, która to kwota w całości faktycznie powiększyła stan istniejącego niedoboru, przy czym została ona rozliczona łącznie z pozostałymi operacjami przeprowadzonymi na rachunku w 26.02.2001 r., o czym będzie mowa poniżej.
W dniu 07.02.2001r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez S. G. (2) przeksięgowała kwotę 870.000 zł z rachunku (...) na rachunek W. K., którą to operację zaakceptowała J. K. (2). S. G. (2) zakwestionował prawidłowość wykonania powyższej operacji bankowej, a co za tym idzie należało co do zasady przyjąć na jego koncie niedobór w kwocie równej przelewowi tj. 870.000 zł. Faktycznie na rachunku S. G. (2) istniała nadwyżka środków pochodzących z nielegalnych przeksięgowań, a co za tym idzie po wykonaniu powyższego przelewu faktyczny niedobór wyniósł 465.000 zł (k. 29 i 63), co uzasadniało przyjęcie powyższej kwoty, jako szkody majątkowej wyrządzonej przez J. K. (2) w skutek przeprowadzenia powyższej operacji bankowej.
W dniu 23.02.2001r. A. R. (1) poleciła M. W. (3) przeksięgować kwotę 162.000 zł z rachunku osobistego B. M. (1) na rachunek lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. w likwidacji, a następnie J. K. (2) w ramach polecenia służbowego poleciła R. G. przeksięgować kwotę 162.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...). S.A. na rachunek tego podmiotu prowadzony w (...) S.A. Oddział w P..
Z Raportu z kontroli instytucjonalnej – doraźnej ( k. 51) wynika, że przeksięgowanie kwoty 162.000 zł z rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzonego w (...) S.A. na rachunek w (...) obejmowało kwotę 100.000 zł zgodnie z dyspozycją klienta jako zwrot częściowy lokaty, zaś kwota 62.000 zł przekazana została tytułem naliczonych odsetek za okres funkcjonowania lokaty. W związku z tym, że kwota 162.000 zł przelana została z rachunku osobistego B. M. (1), ujawniony finalnie niedobór na rachunku (...) Sp. z o.o. w likwidacji w wysokości 3.950.000 zł powinien zostać pomniejszony o kwotę 100.000 zł, która to kwota stanowiła zwrot części lokaty i w związku z tym powinna obciążyć rachunek lokaty terminowej (...) Sp. z o.o. w likwidacji. Jednakże w dniu 29.03.2001r. (...) Sp. z o.o. w likwidacji zwrócił do (...) S.A. kwotę 162.000 zł przelaną do (...), a kwotę tą zaksięgowano jako pozycja do wyjaśnienia (k. 40 raport z kontroli doraźnej – załącznik). Zatem z uwagi na zwrot powyższej kwoty w związku z omawianą transakcją nie wystąpiła szkoda w mieniu (...) S.A., której wyrządzenie można by przypisać oskarżonej J. K. (2).
W dniu 26.02.2001r. Ł. W. w oparciu o podrobione polecenie przelewu, rzekomo podpisane przez S. G. (2) przeksięgowała kwotę 380.000 zł z rachunku (...) S. G., W. O. na rachunek W. K., którą to operację zaakceptowała J. K. (2). S. G. (2) zakwestionował prawidłowość wykonania powyższej operacji bankowej. Przed przeprowadzeniem powyższej operacji na rachunku S. G. (2) faktycznie występował niedobór na kwotę 353.804,84 zł, tak więc cała kwota 380.000 zł powiększyła wysokość niedoboru, a co za tym idzie kwotę 380.000 zł powstałego na skutek przeksięgowania środków z rachunku S. G. (2) niedoboru należało co do zasady przypisać J. K. (2). Należało mieć przy tym na uwadze, że w dniu 12.04.2001r. W. D. (1) na którego rachunek wpłynęła z rachunku (...) S. G., W. O. kwota 330.000 zł dokonał jej zwrotu (k. 64), co oznacza że niedobór pomniejszył się o kwotę 330.000 zł, co uzasadniało przyjęcie wysokości niedoboru w kwocie 50.000 zł jako szkody majątkowej wyrządzonej przez J. K. (2) w skutek przeprowadzenia powyższej operacji bankowej.
Reasumując, w ramach omawianych przeksięgowań w ocenie Sądu J. K. (2) należało przypisać wyrządzenie szkody majątkowej (...) S.A. w łącznej kwocie 515.000 zł która winna obejmować:
- kwotę 50.000 zł stanowiącą kwotę niedoboru powstałą na rachunku (...) S. G., W. O.,
- kwotę 465.000 zł stanowiącą kwotę niedoboru powstałą na rachunku (...).
Sąd uznał, że J. K. (2) działała umyślnie z zamiarem ewentualnym, albowiem miała świadomość, co do bezpodstawności i nielegalności dokonywanych przeksięgowań, których celem było ukrycie wysokości niedoborów środków pieniężnych na rachunkach wkładów terminowych, a które generowały niedobór na rachunkach (...) S. G., W. O. i (...), w związku z którym klientom będzie przysługiwało roszczenie o zwrot zdeponowanych na rachunkach środków pieniężnych, a co za tym idzie, że swoim zachowaniem może wyrządzić szkodę majątkową (...) S.A. i co najmniej na to się godziła.
Zatem Sąd uznał, że M. M. (4), D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2) wyrządzili (...) S.A. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, co uzasadniało przyjęcie kwalifikacji prawnej z art. 296 §3 k.k.
Jednocześnie, w ocenie Sądu zachowaniem swoim D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2) wyczerpali znamiona przestępstwa z art. 296 §2 k.k., albowiem każdorazowo działali oni w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przy czym nie była to korzyść przez nich uzyskana lecz korzyść majątkowa dla klientów (...) S.A. będących beneficjentami środków pieniężnych pochodzących w nielegalnych przeksięgowań.
Nadto Sąd przyjął, że oskarżeni D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2) działali w ramach czynu ciągłego, albowiem od początku realizowali z góry powzięty zamiar jakim było dokonywanie przeksięgowań pomiędzy rachunkami klientów (...) S.A. w celu spłaty i w ten sposób ukrycia wysokości zadłużenia i straty Banku z tytułu udzielonych kredytów oraz niedoborów środków pieniężnych na rachunkach wkładów terminowych, zaś odstępy pomiędzy poszczególnymi zachowaniami były nieznaczne.
Sąd przyjął również, że oskarżeni D. O. (1), A. R. (1) i J. K. (2), działali wspólnie i w porozumieniu, a nadto od 01 grudnia 2000r. wspólnie i w porozumieniu z M. M.. Istota współsprawstwa sprowadza się do wspólnego wykonania czynu zabronionego przez kilku uczestników przestępczego porozumienia i objęcia świadomością realizacji całości takiego czynu. Nie jest konieczne, aby każda z osób działających w porozumieniu realizowała własnoręcznie znamiona czynu zabronionego, czy nawet część tych znamion. Wystarczy natomiast, że osoba taka działa w ramach uzgodnionego podziału ról, ułatwiając bezpośredniemu sprawcy realizację wspólnie zamierzonego celu. Z istoty konstrukcji współsprawstwa wynika więc, że każdy ze współsprawców ponosi odpowiedzialność za całość popełnionego (wspólnie i w porozumieniu) przestępstwa, a więc także i w tej części w jakiej znamiona czynu zabronionego zostały wypełnione zachowaniem innego ze współsprawców. Zastrzec należy jednak, że każdy ze współdziałających ponosi odpowiedzialność w granicach swojego zamiaru. Granice tej odpowiedzialności wyznaczane są treścią porozumienia. W razie ich przekroczenia przez jednego z nich, pozostali współsprawcy nie poniosą odpowiedzialności karnej za tę część czynu zabronionego, która nie była objęta ich zamiarem i na którą się nie zgadzali.
Nadto Sąd przyjął, że działania oskarżonej M. M. w zakresie zarzucanych jej w punktach I, II, III, V czynów stanowiły jeden czyn zabroniony, który wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 18 §1 k.k. w zw. art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 21 §2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu. M. M. (4) od początku realizowała z góry powzięty zamiar jakim było udzielanie wsparcia finansowego podmiotom wbrew obowiązującym w (...) S.A. zasadom kredytowania, bądź też celem spłaty wcześniejszych zobowiązań kredytowych, a następnie dokonywanie przeksięgowań pomiędzy rachunkami klientów (...) S.A. w celu spłaty i w ten sposób ukrycia wysokości zadłużenia i straty Banku z tytułu udzielonych kredytów oraz niedoborów środków pieniężnych powstałych na rachunkach klientów Banku, przy czym odstępy pomiędzy poszczególnymi zachowaniami były nieznaczne. Za takim stanowiskiem przemawiają dodatkowo poczynione ustalenia faktyczne, które wskazują, że taki model zarządzania M. M. (4) realizowała już będąc Dyrektorem (...) Oddział w P., a powstałe za czasów jej rządów nieprawidłowości próbowała następnie ukryć poprzez tożsame działania już jako Dyrektor (...) Oddział w P..
M. M. (4) (zarzut IV) i A. R. (1) (zarzut VII) zostały oskarżone o popełnienie przestępstwa z art. 286 §1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 06 czerwca 2000r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu zagarnęły kwotę 2.497,78 zł z rachunków przychodów Banku (...) Oddział w P. w ten sposób, że podpisały 3 polecenia przelewów na w/w kwotę stanowiącą prowizję od kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1), a następnie przelały ją na rachunek W. R. (1), z którego na podstawie dwóch poleceń przelewów na kwotę 1100 zł przelały na konto przychodów banku powyższą kwotę działając na szkodę Banku (...)/P..
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że w dniu 08 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z M. G. (3) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 550.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 08 maja 2000r. do dnia 07 lipca 2000r. z terminem spłaty w dniu 07 lipca 2000r. W tym samym dniu M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z M. W. (2) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 550.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 08 maja 2000r. do dnia 07 lipca 2000r. z terminem spłaty w dniu 07 lipca 2000r. Następnie w dniu 09 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły ze S. Z. (1) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 550.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 09 maja 2000r. do dnia 07 lipca 2000r. z terminem spłaty w dniu 08 lipca 2000r. Zgodnie z każdą z tych umów odsetki za cały okres kredytowania płatne były jednorazowo w dniu uruchomienia kredytu tj. odpowiednio w dniu 08 maja 2000r. i 09 maja 2000r., każdorazowo w kwocie 15.626,03 zł. W przypadku przedterminowej spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami przez kredytobiorcę w okresie powyżej 7 dni roboczych przez terminem płatności wynikającym z umowy kredytowej (...) S.A. był zobowiązany do dokonania korekty naliczonych odsetek za cały okres kredytowania w dniu spłaty ostatniej raty kredytu, a skorygowane odsetki miały zostać zaliczone na spłatę pozostającego zadłużenia lub zwrócone kredytobiorcy, Jednocześnie od przedterminowej spłaty kredytu pobierana była prowizja w wysokości 0,2 % (pkt 13 umowy kredytowej).
Od kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1) zostały podebrane odsetki za okres od 09 maja do 31 maja 2000r. oraz każdorazowo kwota 9.478,08 zł tytułem odsetek za czerwiec i lipiec 2000r.
W dniu 06 czerwca 2000r. wszystkie kredyty zostały spłacone ze środków pieniężnych pochodzących z konta osobistego W. R. (1). W tym samym dniu, w związku z przedterminową spłatą kredytów, z konta przychodów Oddziału pobieranych z góry na konto osobiste W. R. (1) przeksięgowano odsetki w kwocie 24.591,78 zł (3 razy po 8.197,26 zł) stanowiące przychody Oddziału za czerwiec i lipiec 2000r. z tytułu kredytów gotówkowych udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1). W dniu 13 czerwca 2000r. zaksięgowano z konta przychodów pobieranych z góry na konto przychodów otrzymanych przez Oddział pozostałą część należnych Oddziałowi odsetek za okres od 01 czerwca 2000r. do 06 czerwca 2000r. w kwocie 3.842,46 zł (3 razy po 1.280,82 zł).
W pierwszej kolejności wskazać należy, że wskazana w zarzucie kwota 2.497,78 zł, której zagarnięcia miały dokonać oskarżone, nijak nie wynika z historii przeprowadzonych na rachunkach wskazanych podmiotów operacji bankowych, przy czym należy domniemywać, że wynika to z oczywistej omyłki pisarskiej i de facto zarzut dotyczy kwoty 24.591,78 zł. Ponadto kwota 24.591,78 zł nie stanowiła prowizji od kredytów udzielonych M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1), lecz były to odsetki pobrane przez (...) S.A. za miesiąc czerwiec i lipiec 2000r. Jednocześnie, każdorazowo w świetle postanowień umowy kredytowej przedterminowa spłata kredytu obligowała (...) S.A. do zwrotu kwoty pobranej tytułem odsetek za okres, w którym kredyt nie był wykorzystywany. Zatem, zwrot każdorazowo kwoty 8.197,26 zł tytułem pobranych z góry odsetek przy jednoczesnym pobraniu odsetek za okres od 01 czerwca 2000r. do 06 czerwca 2000r. tj. do dnia spłaty kredytów był zgodny z postanowieniami umowy. Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika przy tym, że środki pieniężne uzyskane przez M. G. (3), M. W. (2) i S. Z. (1) z kredytów zostały przekazane W. R. (1), który następnie spłacił powyższe kredyty przed terminem. Wynikiem tego było przeksięgowanie środków stanowiących zwrot odsetek wynikających z przedterminowej spłaty kredytów na rachunek W. R. (1), co było operacją nieprawidłową, albowiem każdorazowo zwrot nie nastąpił na rachunek kredytobiorców. Jakkolwiek beneficjentem środków pieniężnych w świetle postanowień umowy była osoba nieuprawniona, to mając na uwadze, że (...) S.A. każdorazowo zgodnie z postanowieniami umowy kredytowej był zobowiązany do zwrotu odsetek, zaś żaden z kredytobiorców nie wskazywał na nieprawidłowość powyższych operacji i nie kierował w związku z ich realizacją do (...) S.A. żadnych roszczeń uznać należało, że po stronie (...) S.A. nie wystąpiła szkoda.
W świetle przedstawionych argumentów Sąd uznał, że zachowanie oskarżonych nie wyczerpało znamion przestępstwa z art. 286 §1 k.k., jak również przestępstwa z art. 296 §1 k.k. i w konsekwencji uniewinnił M. M. i A. R. (1) od popełnienia zarzucanych im odpowiednio w pkt IV i pkt VII czynów.
Nadto M. M. (4) (zarzut V) i A. R. (1) (zarzut VIII) zostały oskarżone o popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 07 września 2000 r. w P. działając wspólnie i w porozumieniu zagarnęły kwotę 1.472.388,66 zł z rachunku depozytowego M. B. w ten sposób, że podpisały polecenie przelewu na w/w kwotę i przekazały na rachunek M. K. (2) (winno być K.), działając tym na szkodę Banku (...)/P. i M. B..
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że w związku z narastającym zadłużeniem S. S. Men’s (...) Męska z tytułu udzielonych przez (...) S.A. kredytów M. M. (4) zaproponowała M. K. (1) udzielenie przez jednego z klientów Banku prywatnej pożyczki na spłatę zobowiązań, przy czym środki te miały pochodzić z lokaty terminowej M. B., na co ten wyraził zgodę. Po tych uzgodnieniach, w dniu 07 września 2000 r. M. M. (4) poleciła A. R. (1) przeksięgować kwotę 1.472.388,66 zł z rachunku depozytowego M. B. na rachunek M. K. (1), jako wystawiający potwierdzenie przelewu wskazane zostały M. M. (4) i A. R. (1). Następnie w dniu 23 grudnia 2000r. z rachunku osobistego M. K. (1) na podstawie wydanego przez niego polecenia przelewu na rachunek osobisty M. B. przelana został kwota 1.574.417,75 zł stanowiąca zwrot pożyczki wraz z odsetkami.
Tym samym uznać należało, że działanie oskarżonych M. M. i A. R. (1) nie wyczerpało znamion przestępstwa oszustwa, albowiem w ramach omawianej operacji bankowej nie zostało wyczerpane znamię wprowadzenia w błąd żadnego z pracowników (...) S.A., co więcej operacja ta została przeprowadzona za wiedzą i zgodą zarówno M. B., jak i M. K. (1) w ramach zawartej pomiędzy nimi prywatnej umowy pożyczki, do zawarcia której doszło na skutek działań podjętych przez M. M., a która to kwota wraz z odsetkami została zwrócona na rachunek M. B., a co za tym idzie nie może być mowy o niekorzystnym rozporządzeniu mieniem.
Działanie oskarżonej A. R. (1) nie wyczerpało również znamion przestępstwa z art. 296 k.k., do znamion którego należy m. in. powstanie szkody majątkowej w mieniu pokrzywdzonego. Jednostkowe przeksięgowanie z rachunku depozytowego M. B. kwoty 1.472.388,66 zł na rachunek M. K. (1), mając na uwadze zwrot przez M. K. (1) na rachunek osobisty M. B. kwoty 1.574.417,75 zł, a więc kwoty wyższej (obejmującej również wynagrodzenie za korzystanie z kapitału) nie spowodowało na rachunku depozytowym M. B. niedoboru, który musiałyby zostać pokryty ze środków (...) S.A., a tym samym po stronie (...) S.A. nie powstała szkoda majątkowa. Jednocześnie A. R. (1) nie brała udziału w dokonywaniu innych operacji na rachunkach należących do M. B., a zatem swoim zachowaniem nie spowodowała szkody majątkowej w mieniu (...) S.A.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania Sąd uniewinnił oskarżoną A. R. (1) od popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w pkt VIII.
Jednocześnie Sąd uznał, że zachowanie oskarżonej M. M. w omawianym zakresie, mając na uwadze, że poleciła ona D. O. (1) dokonywanie kolejnych operacji bankowych na rachunku depozytowym M. B. wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 296 k.k. Dokonanie początkowo za zgodą M. B., a następnie bez jego wiedzy przeksięgowań na rachunku depozytowym doprowadziło finalnie do powstania na nim niedoboru w kwocie 1.574.400 zł, który musiał zostać pokryty ze środków (...) S.A., a tym samym na skutek działania oskarżonej po stronie (...) S.A. powstała szkoda majątkowa w wysokości 1.574.400 zł. Omawiane działanie M. M. stanowiło jednocześnie fragment prowadzonego na zdecydowanie większą skalę procederu – co do którego zarzuty sformułowane zostały w pkt I aktu oskarżenia (w tym również, co do przeksięgowań z rachunku M. B.) – a w konsekwencji należało uznać w tym zakresie sprawstwo oskarżonej w ramach przypisanego jej w pkt 1 wyroku czynu ciągłego kwalifikowanego z art. 18 §1 k.k. w zw. art. 296 §2 k.k. w zw. z art. 296 §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 21 §2 k.k.
W ramach zarzutu XIV B. M. (1) została oskarżona o popełnienie przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
Zgodnie z treścią art. 18 § 2 k.k. jako podżegacz odpowiada ten, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego. Czynność sprawcza podżegania określona została jako „nakłanianie”, które może przybrać różne postacie oddziaływania na sferę psychiki innej osoby (jej świadomość i wolę), mające wywołać u niej zamiar popełnienia czynu zabronionego, takie jak: prośba, rada, zlecenie, propozycja, sugestia, naleganie, składanie obietnicy korzyści, żądanie, polecenie (vide: wyrok SN z dn. 16.11.2007 r., V KK 31/07 , L.).
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że jeszcze przed objęciem funkcji Prezesa Zarządu (...) S.A. przez L. S. zostały złożone przez ówczesnego Prezesa Zarządu W. J. (2) wnioski o udzielenie dwóch kredytów każdorazowo na kwotę 5.000.000 zł na finansowanie działalności leasingowej, a w dniu 07 września 1999r. wniosek o udzielenie kredytu na kwotę 2.570.000 zł na finansowanie skupu zbóż. Jednocześnie to B. M. (1) uzgadniała z M. M. wszystkie kwestie dotyczące kredytowania (...) S.A., kontaktowała się z G. K. i na bieżąco była informowana o stanie spraw. L. S. na stanowisko Prezesa Zarządu (...) S.A. został powołany w dniu 15 września 1999r., a więc w momencie kiedy wiadomym już było, że kredyty dla (...) S.A. zostaną przyznane. W związku z zawieranymi umowami kredytowymi nie przedkładał żadnych dokumentów, nie składał żadnych oświadczeń, a jego rola ograniczyła się do podpisania umów kredytowych, przy czym nastąpiło to na polecenie B. M. (1). Odmienne twierdzenia należało uznać za sprzeczne z zasadami racjonalnego myślenia, albowiem niemożliwym było by L. S. dwa dni po objęciu funkcji Prezesa Zarządu samodzielnie podjął decyzję o zawarciu umów kredytowych, które faktycznie czekały tylko na ich podpisanie. Okoliczności niniejszej sprawy w ocenie Sądu wskazują wprost, że to B. M. (1) podjęła działania zmierzające do pozyskania finansowania dla (...) S.A., a następnie szukała osoby, która w imieniu Spółki podpisałaby umowy kredytowe i tą osobą był właśnie L. S..
Uznając za udowodnioną wiodącą rolę B. M. (1) w procesie pozyskania kredytowania dla (...) S.A., jak również niezgodne z obowiązującymi zasadami kredytowania działania pracowników Banku mające na celu udzielenie kredytów (co po stronie pracowników (...) S.A. rodziło odpowiedzialność z art. 296 §2 i 3 k.k.) w ocenie Sądu oskarżona nie informowała M. M., a tym bardziej G. K. i W. S., co do faktycznej kondycji finansowej Spółki, zamiaru realizacji finansowanych z kredytów przedsięwzięć gospodarczych oraz możliwości i zamiaru spłaty zaciągniętych zobowiązań, a tym bardziej nie uczynił tego L. S.. Za powyższym przemawiają wprost wiarygodne w ocenie Sądu wyjaśnienia D. O. (1), z których wynika, że B. M. (1) od początku informowała zarówno jego, jak i M. M. o pozyskaniu źródła finansowania dla (...) S.A. w oparciu o umowę z (...) S.A., a co stanowiło punkt wyjścia dla decyzji o udzieleniu Spółce finansowania, a następnie spłaty zobowiązań z tytułu udzielonych kredytów ze środków pochodzących z rachunku W. K.. Dlatego też, w ocenie Sądu uznać należało, że pracownicy (...) S.A. w procesie procedowania złożonych przez (...) S.A. zostali wprowadzeni w błąd, co do kondycji finansowej, możliwości i zamiaru spłaty zaciągniętych przez Spółkę zobowiązań. Skutkiem tego było zawarcie przez L. S., na polecenie B. M. (1) pięciu umów kredytowych w oparciu o które zostały wypłacone przez (...) S.A. środki pieniężne, a co za tym idzie po stronie Banku doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.
Od strony podmiotowej Sąd uznał, że oskarżona działała umyślnie z zamiarem kierunkowym. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych nie mogło budzić żadnych wątpliwości, że B. M. (1) nakłaniając L. S. do zawarcia w imieniu (...) S.A. umów kredytowych miała pełną świadomość, co do braku zdolności kredytowej Spółki, braku zamiaru realizacji finansowanych z kredytów przedsięwzięć gospodarczych, jak również niepozyskania inwestora strategicznego ( (...) S.A.), a w konsekwencji braku możliwości spłaty zaciągniętych zobowiązań, czym każdorazowo wprowadzała w błąd Kredytodawcę, co do kondycji finansowej, możliwości i zamiaru spłaty zaciągniętych zobowiązań i jednocześnie doprowadzała do zawarcia umów kredytowych i w konsekwencji spowodowała niekorzystne rozporządzenie mieniem (...) S.A.
Jako wysokość wyrządzonej (...) S.A. szkody majątkowej Sąd uznał, że stanowi ją łączna kwota wypłaconych środków pieniężnych z udzielonych (...) S.A. kredytów tj. kwota 9. 934.462,80 zł, i tak:
1. umowa kredytowa o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. - 3.000.000 zł,
2. umowa kredytowa o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. - 934.462,80 zł,
3. umowa kredytowa o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. - 1.000.000 zł,
4. umowa kredytowa o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. - 1.000.000 zł,
5. umowa kredytowa o nr (...) ze spółką (...) S.A. z siedzibą w T. - 4.000.000 zł.
W ramach zarzutu XV B. M. (1) została oskarżona o popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. polegającego na tym, że w 15 maja 2000 r. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wyłudziła kwotę 1.000.000 zł w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracownika (...)/P. co do możliwości spłaty zadłużenia zawarła umowę kredytu gotówkowego o nr (...).
Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że w dniu 15 maja 2000r. M. M. (4) i A. R. (1) zawarły z B. M. (1) umowę kredytową o nr (...) na kwotę 1.000.000 zł, z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne, na okres od dnia 15 maja 2000r. do dnia 14 maja 2004r. z terminem spłaty w dniu 15 maja 2004r., przy czym od samego początku wiadomym było, że pieniądze uzyskane z kredytu zostaną przeznaczone przez B. M. na spłatę zobowiązań W. R. (1) oraz (...) S.A. Tym samym nie można przyjąć, by M. M. (4) i A. R. (1) przy zawarciu umowy kredytowej, bądź też inni pracownicy Banku na wcześniejszym etapie procedowania wniosku kredytowego zostali wprowadzeni przez B. M. (1) w błąd i to zarówno co do przeznaczenia udzielonego wsparcia finansowego, jak również możliwości jego spłaty. To natomiast nakazywało uznać, że swoim zachowaniem B. M. (1) nie wyczerpała wszystkich znamion przestępstwa oszustwa.
W ocenie Sądu działanie B. M. (1) należało rozpatrywać przez pryzmat przestępstwa z art. 296 k.k. przy czym pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo indywidualne umożliwiała konstrukcja art. 21 §2 k.k. Wedle treści powołanego przepisu, jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby go nie dotyczyła.
Jednakże ustalono, że kapitał wraz z odsetkami objęty umową kredytową nr (...) został spłacony w dniu 06 czerwca 2000r., a więc przed terminem ze środków pieniężnych pochodzących z konta osobistego W. R. (1). Tym samym uznać należało, że w związku z zawarciem powyższej umowy kredytowej po stronie (...) S.A. nie powstała szkoda majątkowa, co z kolei dekompletowało znamiona przestępstwa opisanego w art. 296 k.k.
Mając na uwadze powyższe argumenty Sąd uniewinnił oskarżoną B. M. (1) od popełnienia zarzucanego jej w punkcie XV czynu.
Wymierzając oskarżonym karę Sąd miał na względzie następujące okoliczności:
W pierwszej kolejności Jednocześnie wskazać należy, że orzekając o karze, karze łącznej pozbawienia wolności, karze grzywny oraz warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności – w odniesieniu co do wszystkich oskarżonych i wszystkich przypisanych im czynów – w myśl art. 4 §1 k.k., Sąd zastosował ustawę obowiązującą w chwili ich popełnienia jako względniejszą dla sprawcy, albowiem kodeks karny w brzmieniu obowiązującym w chwili orzekania określa wymiar kary łącznej na 20 lat (poprzednio 15 lat), przewiduje możliwość wymierzenia kary grzywny w wymiarze do 540 stawek dziennych, a do dnia 07.06.2010r. maksymalna ilość stawek dziennych wynosiła 360 (art. 33§ 1 k.k.), nadto obowiązujące obecnie regulacje pozwalają na zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary tylko w zakresie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku (poprzednio 2 lata).
Rozważając kwestię wymiaru kary Sąd wziął pod uwagę zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące.
Odnośnie oskarżonej M. M. jako okoliczność łagodzącą Sąd uznał dotychczasową niekaralność oskarżonej, która z racji wieku wskazuje, że jest osobą silnie wdrożoną do przestrzegania porządku prawnego i zasad współżycia społecznego, prowadzi ustabilizowany tryb życia, posiada pozytywną opinię w miejscu zamieszkania.
Okoliczność obciążającą stanowił charakter przypisanego oskarżonej przestępstwa i jego znaczna szkodliwość społeczna. M. M. (4) pełniąca funkcję Dyrektora Banku, a więc z racji zajmowanego stanowiska odpowiedzialna za interesy majątkowe kierowanej przez siebie jednostki , działając w sposób umyślny z zamiarem bezpośrednim, w ramach czynu ciągłego wykorzystywała powierzone jej stanowisko i podejmowała działania, których skutkiem było wyrządzenie (...) S.A. wielomilionowej szkody, jak również doprowadziła do podważenia dobrego imienia i zaufania do Banku jako instytucji finansowej. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych, biorąc pod uwagę zakres ujawnionych nieprawidłowości zasadne jest twierdzenie, że M. M. (4) nie tylko w rażący sposób naruszyła podstawowe zasady etyki zawodowej, lecz w pełni świadomie wykorzystywała powierzone jej stanowisko traktując zarządzany przez nią Oddział Banku de facto jak swoją własność. Co więcej, w celu realizacji swoich zamierzeń otoczyła się grupą pracowników, których nakłoniła do przejścia z (...) S.A. do (...) S.A., powierzyła im kierownicze stanowiska, a następnie wykorzystywała powstałą w ten sposób zależność do wpływania na podejmowane przez nich działania i decyzje bez osobistego w nich udziału, co miało zapewnić jej bezpieczeństwo prawne w sytuacji ujawnienia zaistniałych nieprawidłowości, na co wielokrotnie powoływała się w toku niniejszego postępowania.
Sąd wymierzył oskarżonej M. M. (4) karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, oraz karę 350 (trzystu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
Wymierzając oskarżonej obok kary pozbawienia wolności, karę grzywny Sąd kierował się potrzebą kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a w tym zakresie zwłaszcza zapobieżeniu społecznemu poczuciu bezkarności sprawcy i braku odpowiedniej reakcji organów wymiaru sprawiedliwości na popełnienie przestępstw. Ustalona ilość stawek dziennych w ocenie Sądu jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonej i społecznej szkodliwości jej czynu – wyrażająca się w wyżej przywołanych okolicznościach obciążających, natomiast wysokość stawki dziennej odpowiada stosunkom majątkowym i możliwościom zarobkowym oskarżonej.
Zdaniem Sądu wymierzona M. M. (4) kara oddaje stopień winy, uwzględnia stopień szkodliwości społecznej przypisanego jej czynu. Sąd uznał, że taka kara będzie dla oskarżonej bodźcem do przemyślenia swego postępowania, a z drugiej strony spełni swoje cele tak zapobiegawcze, jak i wychowawcze oraz spowoduje, że nie będzie miała poczucia bezkarności.
Z uwagi na charakter przypisanego M. M. (4) przestępstwa Sąd orzekł wobec oskarżonej zakaz zajmowania stanowisk w bankach i instytucjach bankowych oraz we władzach tych instytucji na okres 5 (pięciu) lat.
Oskarżona sprawując funkcję piastując stanowisko (...) S.A. Oddział w P. i z racji tej zobowiązana do dbania o interesy majątkowe podległej jej jednostki , w pełni świadomie dopuściła się rażących naruszeń skutkujących powstaniem po stronie Banku szkody majątkowej w wielkich rozmiarach. Zatem konieczne jest uniemożliwienie oskarżonej obejmowania stanowisk w bankach i instytucjach bankowych oraz we władzach tych instytucji. Należy podkreślić, że popełniając przestępstwo M. M. (4) wykorzystała stanowisko (...) S.A., która to funkcja została jej powierzona w wyniku obdarzenia oskarżonej określonym stopniem zaufania, które to zaufanie oskarżona jednakże zawiodła. Z tego względu Sąd, miarkując całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, uznał za zasadne orzeczenie omawianego środka karnego na okres 5 lat, czemu nie sprzeciwia się fakt, że obecnie M. M. (4) nie jest osobą czynną zawodową i pozostaje na emeryturze. Tak ukształtowany środek karny pozwoli ochronić istotne dobra chronione prawem, tj. niezakłócone działanie systemu bankowego, a jednocześnie nawet po wielu latach od popełnienia przypisanego jej czynu uczyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Z powyższych względów orzeczenie omawianego zakazu należy uznać za zasadne, trafne i racjonalne.
Odnośnie oskarżonego D. O. (1), A. R. (1), G. K., J. K. (2) i W. S. rozważając okoliczności łagodzące Sąd wziął pod uwagę dotychczasową niekaralność oskarżonych, pozytywną opinię w miejscu zamieszkania, co potwierdzone zostało wywiadem środowiskowym, a co biorąc pod uwagę ich wiek wskazuje na wdrożenie do przestrzegania porządku prawnego i zasad współżycia społecznego.
Jako okoliczność łagodzącą w stosunku do wskazanych oskarżonych było również to, że nie działali oni z własnej inicjatywy lecz byli podwładnymi M. M. i działali na jej polecenie, a ich postępowanie związane było z obawą utraty stanowiska i pracy. Jakkolwiek okoliczności tej z racji zajmowanych przez oskarżonych stanowisk nie można przeceniać, to jednakże miała ona istotny wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości przypisanych im czynów.
Pamiętać należy również, że na skutek podejmowanych działań D. O. (1), A. R. (1), G. K., J. K. (2) i W. S., pomimo przypisania im popełnienia przestępstwa z art. 296 §2 k.k. nie osiągnęli dla siebie żadnej korzyści majątkowej.
Okolicznością łagodzącą w odniesieniu do oskarżonych D. O. (1), A. R. (1), G. K., była ich postawa procesowa. Oskarżeni, jakkolwiek nie przyznali się do popełnienia zarzucanych im czynów to złożyli wyjaśnienia, które były wysoce przydatne dla poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie, w tym również w odniesieniu do zarzutów stawianych M. M. (4) i B. M. (1).
Okoliczność obciążającą stanowił charakter popełnionych przestępstw, ich znaczna społeczna szkodliwość, jak również wysokość wyrządzonej (...) S.A. szkody majątkowej.
Uwzględniając wskazane wyżej okoliczności łagodzące i obciążające Sąd wymierzył oskarżonym następujące kary:
- oskarżonej A. R. (1) karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł,
- oskarżonemu D. O. (1) karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę 252 (dwustu pięćdziesięciu dwóch) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł,
- oskarżonej J. K. (2) karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł,
- oskarżonej G. K. karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł,
- oskarżonemu W. S. karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę 148 (stu czterdziestu ośmiu) stawek dziennych grzywny przyjmując, iż jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) zł.
Wymierzając oskarżonej obok kary pozbawienia wolności, karę grzywny Sąd kierował się potrzebą kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a w tym zakresie zwłaszcza zapobieżeniu społecznemu poczuciu bezkarności sprawcy i braku odpowiedniej reakcji organów wymiaru sprawiedliwości na popełnienie przestępstw. Ustalona ilość stawek dziennych w ocenie Sądu jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonych i społecznej szkodliwości przypisanych im czynów – wyrażająca się w wyżej przywołanych okolicznościach obciążających, natomiast wysokość stawki dziennej odpowiada stosunkom majątkowym i możliwościom zarobkowym oskarżonych.
Sąd uznał przy tym, że w stosunku do oskarżonych D. O. (1), A. R. (1), G. K., J. K. (2) i W. S. wystąpiły przesłanki do zastosowania dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Oskarżonych nie sposób zasadnie zaliczyć do sprawców niepoprawnych, w przypadku których tylko bezwzględna i najsurowsza rodzajowo kara może wdrożyć ich do przestrzegania norm porządku prawnego. Oskarżeni nie byli dotychczas karani, co biorąc pod uwagę ich wiek wskazuje na incydentalny charakter popełnionych przez nich przestępstw. Sąd stanął na stanowisku, iż z uwagi na dotychczasowa postawę życiową, sposób zachowania od czasu popełnienia przypisanych oskarżonym czynów, należy dać im szansę, mając również nadzieję, że wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania będzie dla oskarżonych wystarczającą przestrogą przed ponownym wchodzeniem w konflikt z prawem. Określając przy tym trzyletni okres próby w stosunku do oskarżonych A. R. (1), G. K., J. K. (2) i W. S. oraz pięcioletni okres próby w stosunku do oskarżonego D. O. (1), Sąd doszedł do przekonania, że jest on konieczny dla osiągnięcia względem oskarżonych celów kary, jednocześnie pozwoli na ewentualną odpowiednią reakcję wymiaru sprawiedliwości w przypadku kolejnego naruszenia porządku prawnego.
Wskazać należy również, że D. O. (1), A. R. (1), G. K. i W. S. byli tymczasowo aresztowani, co niewątpliwie stanowiło dla nich wystarczającą dolegliwość by zrozumieć naganność swojego postępowania, a jednocześnie uświadomić sobie konsekwencje wynikające z ponownego naruszenia porządku prawnego.
Tym samym, Sąd uznał, że w przypadku oskarżonych zastosowanie dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności nie będzie aktem pobłażania, ale sankcją sprawiedliwą.
Odnośnie oskarżonej B. M. (1) okoliczność łagodzącą stanowiła dotychczasowa niekaralność oraz pozytywna opinia w miejscu zamieszkania, co potwierdzone zostało wywiadem środowiskowym.
Na aprobatę zasługiwał również postawa procesowa oskarżonej, która jakkolwiek nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów to złożyła wyjaśnienia istotne z punktu widzenia weryfikacji wiarygodności pozostałego materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonych, a które finalnie przydatne były dla poczynienia ustaleń faktycznych istotnych w sprawie.
Okoliczność obciążającą stanowił charakter przypisanego oskarżonej przestępstwa i jego znaczna szkodliwość społeczna, jak również wysokość wyrządzonej (...) S.A. szkody majątkowej. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych nie budziło wątpliwości Sądu, że osobą faktycznie zarządzająca i podejmującą decyzje w odniesieniu do (...) S.A., jak również korzystającą ze środków pochodzących z kredytów była oskarżona, która do realizacji swoich planów wykorzystywała powoływane na stanowisko Prezesa Zarządu Spółki osoby, które faktycznie pełniły rolę tzw. „słupów”. To B. M. (1) miała przełożenie na M. M., która z kolei nakazywała podległym sobie pracownikom podejmować korzystne dla (...) S.A. decyzje o finansowaniu, czego efektem było wyrządzenie (...) S.A. wielomilionowej szkody majątkowej.
Jednocześnie, mając na uwadze faktyczną rolę w przestępczym procederze, osiągane przez oskarżoną korzyści majątkowe z niego pochodzące Sąd uznał, że w stosunku do B. M. (1) nie wystąpiły przesłanki zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. W przypadku oskarżonej zastosowanie powyższej instytucji oznaczałoby, że poza obowiązkiem uiszczenia grzywny nie poniosłaby ona żadnych innych realnych konsekwencji swojego zachowania, a co w odczuciu społecznym sprzeczne byłoby z poczuciem sprawiedliwości i mogłoby rodzić przeświadczenie o opłacalności popełniania przestępstw. Stanowiska tego nie może zmienić fakt upływu wielu lat od popełnienia przypisanego oskarżonej czynu i pozytywna w tym okresie weryfikacja jej zachowania, albowiem B. M. (1) w sposób realny winna zostać ukarana za popełnione przestępstwo. Wymierzona oskarżonej kara jest karą surową lecz sprawiedliwą, oddaje jednakże stopień winy, uwzględnia wysoki stopień szkodliwości społecznej przypisanego czynu. Sąd uznał, że tylko kara pozbawienia wolności w orzeczonym wymiarze będzie dla oskarżonej bodźcem do przemyślenia swego postępowania, a z drugiej strony spełni swoje cele tak zapobiegawcze, jak i wychowawcze oraz spowoduje, iż będzie ona miała świadomość zagrożenia, jakie niesie za sobą popełnianie kolejnych przestępstw i nie będzie miała poczucia bezkarności.
Na podstawie art. 46 §1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonej M. M. obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 11.788.355,52 (jedenaście milionów siedemset osiemdziesiąt osiem tysięcy trzysta pięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) zł, solidarnie z oskarżonym D. O. (1) oraz solidarnie z oskarżoną A. R. (1) do kwoty 3.096.794,52 (trzy miliony dziewięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) zł i solidarnie z oskarżoną J. K. (2) do kwoty 515.000 (pięćset piętnaście tysięcy) zł.
Na podstawie art. 46 §1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonej A. R. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 3.096.794,52 (trzy miliony dziewięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) zł solidarnie z oskarżonymi M. M. i D. O. (1).
Na podstawie art. 46 §1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego D. O. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 11.788.355,52 (jedenaście milionów siedemset osiemdziesiąt osiem tysięcy trzysta pięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) zł solidarnie z oskarżoną M. M. oraz solidarnie z oskarżoną A. R. (1) do kwoty 3.096.794,52 (trzy miliony dziewięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) zł i solidarnie z oskarżoną J. K. (2) do kwoty 515.000 (pięćset piętnaście tysięcy) zł.
Na podstawie art. 46§1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu – przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonej J. K. (2) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w W.) kwoty 515.000 (pięćset piętnaście tysięcy) zł solidarnie z oskarżonymi M. M. i D. O. (1).
Jednocześnie w stosunku do oskarżonych M. M., G. K., W. S. i B. M. (1) Sąd nie orzekł obowiązku naprawienia szkody w związku z zawartymi przez (...) S.A. Oddział w P. umowami kredytowymi, za czym przemawiały następujące okoliczności.
Zgodnie z art. 415 §1 k.p.k. w razie skazania oskarżonego w wypadkach wskazanych w ustawie sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, obowiązek naprawienia, w całości lub w części, szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono.
W przypadku cesji wierzytelności brak jest przesłanek do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody, albowiem zawarcie takiej umowy nie daje podstaw w procesie karnym do zasądzenia takiego obowiązku na rzecz cesjonariusza. W kwestii tej doktryna, ale także i sądy powszechne przyjmują jednoznaczne stanowisko. Podstawą rozważań w tym zakresie jest definicja legalna pokrzywdzonego, którym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 listopada 1976 r. przyjął, że o tym, kto jest pokrzywdzonym w konkretnej sprawie, decyduje naruszone dobro prawne tej osoby lub zagrożone przez sprawcę czynu w sposób bezpośredni, choćby nie wynikało to wprost z opisu tego czynu i jego kwalifikacji. Bezpośredniość zachodzi wówczas, gdy czyn zawierający przedmiotowe znamiona przestępstwa działa wprost w dobro prawem chronione, tym samym pomiędzy nie ma etapów pośrednich. Z powyższego wynika, że cesjonariusz nie jest pokrzywdzonym przestępstwem, nie może zatem nabyć statusu pokrzywdzonego w procesie karnym z uwagi na brak bezpośredniości naruszenia lub zagrożenia jego dobra prawnego.
Sąd karny jednocześnie nie jest uprawniony do orzekania obowiązku naprawienia szkody na cesjonariusza. Z treści art. 509 k.c. wynika, że przelew jest umową, mocą której wierzyciel przenosi wierzytelność na osobę trzecią. W związku z czym skutkiem zawarcia umowy przelewu będzie utrata wierzytelności przez cedenta i uzyskanie jej przez cesjonariusza. Syntezą powyższych rozważań jest judykat Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2020 roku w sprawie IV KK 675/18 wskazujący, że obowiązek naprawienia szkody orzekany jest na podstawie przepisów prawa cywilnego i może być orzeczony tylko na rzecz tego podmiotu, którego mienie doznało uszczerbku na skutek zachowania sprawcy.
Jednocześnie w ocenie Sądu w odniesieniu do kredytów odnośnie których (...) S.A. jako następca prawny (...) S.A. nie był w stanie wskazać, czy w związku z niespłaconym zadłużeniem roszczenia Banku zostały objęte orzeczeniem Sądu lub nastąpiła cesja wierzytelności powstałe wątpliwości – zgodnie z art. 5 §2 k.p.k. – należało rozstrzygnąć na korzyść oskarżonych i uznać, że w odniesieniu do tych kwot brak jest podstaw do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody.
Odnosząc powyższe rozważania na grunt konkretnych umów kredytowych wskazać należy, co następuje:
- umowa kredytowa nr (...) z 13.08.1999 r. z W. R. (2) na kwotę 350.000 zł – brak informacji, co do tytułu wykonawczego i cesji wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...) z 19.05.2000 r. z A. i J. T. na kwotę 900.000 zł – brak informacji, co do tytułu wykonawczego i cesji wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...) z 17.09.2000 r. ze Spółką (...) na kwotę 4.000.000 zł – cesja wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...) z 17.09.1999 r. ze Spółką (...) na kwotę 2.250.000 zł – spłata kapitału,
- umowa kredytowa nr (...) z 28.09.1999 r. ze spółką (...) na kwotę 1.000.000 zł – spłata kapitału,
- umowa kredytowa nr (...) z 10.11.1999 r. z firmą (...) na kwotę 1.000.000 zł – nakaz zapłaty, cesja wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...) z 06.12.1999 r. z firmą (...) na kwotę 4.000.000 zł – cesja wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...) z 29.02.2000 r. z (...) W. R. (1) na kwotę 4.600.000 zł – brak informacji, co do tytułu wykonawczego i cesji wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...)/I/K z 21.12.1999 r. z (...) W. R. (1) na kwotę 768.000 zł – brak informacji, co do tytułu wykonawczego i cesji wierzytelności,
- umowa kredytowa nr (...) z 11.06.1999 r. z (...) W. R. (1) na kwotę 483.200 zł – brak informacji, co do tytułu wykonawczego i cesji wierzytelności.
Nadto, w odniesieniu do wskazanych niżej umów kredytowych, w związku z terminową spłatą kredytów nie powstała szkoda po stronie (...) S.A.:
- umowa kredytowa nr (...) z 17.01.2000 r. z W. R. (1) na kwotę 770.000 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 08.05.2000 r. z M. W. (2) na kwotę 550.000 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 08.05.2000 r. z M. G. (2) na kwotę 550.000 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 09.05.2000 r. ze S. Z. (1) na kwotę 550.000 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 15.05.2000 r. z B. M. (1) na kwotę 1.000.000 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 02.05.2000 r. z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 21.06.1999 r. z firmą (...) na kwotę 483.200 zł,
- umowa kredytowa nr (...) z 02.02.2000 r. z firmą (...) na kwotę 2.000.000 zł
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej M. M. w punkcie 1 kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 10 maja 2001r., godz. 09.15 do dnia 11 września 2001r.
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej A. R. (1) w punkcie 6 kary grzywny Sąd zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 10 maja 2001r. do dnia 29 czerwca 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w zakresie 84 (osiemdziesięciu czterech) stawek dziennych.
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego D. O. (1) w punkcie 11 kary grzywny Sąd zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 10 maja 2001r. do dnia 13 września 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w całości.
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej J. K. (2) w punkcie 15 kary grzywny Sąd zaliczył okres zatrzymania w dniu 10 maja 2001 roku uznając grzywnę za wykonaną w zakresie 2 (dwóch) stawek dziennych.
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej G. K. w punkcie 19 kary grzywny Sąd zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 5 lipca 2001r. do dnia 26 września 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w zakresie 166 (stu sześćdziesięciu sześciu) stawek dziennych.
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego W. S. w punkcie 22 kary grzywny Sąd zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 9 lipca 2001r. do dnia 21 września 2001r. uznając karę grzywny za wykonaną w całości.
Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej B. M. (1) w pkt 25 kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 02 sierpnia 2001r., godz. 11.00 do dnia 17 października 2001r.
Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w części uniewinniającej kosztami postępowania Sąd obciążył Skarb Państwa.
O kosztach ustanowienia przez oskarżyciela posiłkowego (...) Bank (...) S.A. (jako następcy prawnego (...) S.A.) pełnomocnika, Sąd orzekł na podstawie przepisów wskazanych w punkcie 29 wyroku, zasądzając solidarnie od oskarżonych M. M., A. R. (1), D. O. (1), G. K., W. S., J. K. (2) i B. M. (1) na rzecz (...) Bank (...) S.A. kwotę 9.822,36 zł.
Mając na uwadze, iż w stosunku do M. M. i B. M. (1) orzeczona została bezwzględna kara pozbawienia wolności, jak również kary finansowe, a w stosunku do pozostałych oskarżonych orzeczone zostały kary i środki kompensacyjne stanowiące dla nich znaczne finansowe obciążenie, nadto biorąc pod uwagę sytuację rodzinną, możliwości zarobkowe i sytuację finansową oskarżonych, Sąd zwolnił ich w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych i nie wymierzył im opłaty.
sędzia Izabela Dehmel
Proszę:
1. Odnotować w kontrolce uzasadnień.
2. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć:
- oskarżonej M. M. (4) z pouczeniem
- wszystkim obrońcom, którzy złożyli wniosek o uzasadnienie
- pełnomocnikowi oskarżyciela posiłkowego (...) S.A.
- prokuratorowi
3. Za 14 dni lub z apelacją.
Poznań, dn. 19 lipca 2024r.
sędzia Izabela Dehmel