Pełny tekst orzeczenia

Formularz UWŁ

Sygnatura akt

III K 98/24

Jeżeli został złożony wniosek o uzasadnienie wyroku jedynie co do rozstrzygnięcia o karze i o innych konsekwencjach prawnych, wypełnić część 3–8 formularza

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Wyroki wydane wobec skazanego

Lp.

Sąd, który wydał wyrok albo wyrok łączny

Data wyroku albo wyroku łącznego

Sygnatura akt sprawy

1.1.1.

Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

06.12.2019

VI K 804/19

1.1.2.

Sąd Rejonowy w Wągrowcu

10.05.2022r.

II K 163/22

1.1.3.

Sąd Okręgowy w Poznaniu

20.09.2023r.

III K 482/22

1.2.  Inne fakty

1.1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.1.

Z wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego wynika, iż P. S. (1) przed umieszczeniem w izolacji penitencjarnej mieszkał i prowadził wspólne gospodarstwo domowe z rodzicami oraz rodzeństwem. Skazany ze związku z M. N. posiada córkę K.. Ukończył gimnazjum, kilkukrotnie podejmował próby dalszego kształcenia jednakże kończyły się niepowodzeniem. Okresowo uczęszczał do klas integracyjnych lub specjalnych. Posiadał orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na zagrożenie niedostosowaniem społecznym. Osadzony do czasu umieszczenia w izolacji penitencjarnej był zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w (...) w P.. Od urodzenia przebywał pod opieką neurologa z uwagi na nadpobudliwość ruchową oraz zaburzenia zachowania.

Skazany w warunkach izolacji penitencjarnej przebywa od maja 2022 roku, jest to jego drugi pobyt w zakładzie karnym (początkowo w izolacji jako tymczasowo aresztowany, od sierpnia w warunkach zakładu karnego typu zamkniętego). Biorąc pod uwagę całokształt odbywanej kary zachowanie osadzonego należy ocenić jako naganne, został siedem razy ukarany dyscyplinarnie za m. in. niepoprawne zachowanie w postaci prezentowania i próby narzucenia współosadzonym zasad i reguł obowiązujących wśród osadzonych hołdujących podkulturze więziennej tzw. „grypsujących”, niewykonanie polecenia funkcjonariusza i odmowę zakończenia spaceru, używanie słów uznawanych powszechnie za obelżywe. Ostatni raz został ukarany 23.01.2024r. umieszczeniem w celi izolacyjnej. Dotychczas został wyróżniony regulaminowo raz za wsparcie akcji charytatywnej zorganizowanej w zakładzie karnym – pochwała udzielona 17.01.2024r. Z obowiązków wynikających z ustaleń porządku wewnętrznego i przepisów regulaminowych nie zawsze wywiązuje się właściwie. Wobec przełożonych stara się aktualnie prezentować postawy regulaminowe. W gronie osadzonych funkcjonuje poprawnie. Deklaruje przynależność do struktur nieformalnych tzw. skazanych grypsujących. Wobec skazanego nie stosowano środków przymusu bezpośredniego. Nie był uczestnikiem zdarzenia nadzwyczajnego. Na zasadach ogólnych uczestniczy w dostępnych zajęciach kulturalno-oświatowych i sportowych. Skazany złożył prośbę o nauczanie na kwalifikacyjnym kursie produkcja wyrobów piekarskich w (...) P., jednakże nie został przyjęty do nauczania z uwagi na jego zachowanie i brak gwarancji właściwego funkcjonowania w grupie słuchaczy. W jednostce nie jest zatrudniony z uwagi na prezentowanie nagannych postaw. Nie zdiagnozowano uzależnienia od alkoholu lub substancji psychoaktywnych. Skazany uczestniczył w programie readaptacji społecznej „(...)” z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom oraz nadużywania środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz w programie resocjalizacji sprzyjającemu readaptacji społecznej „(...)”. Karę pozbawienia wolności odbywa w systemie programowanego oddziaływania, jest w trakcie realizacji nałożonych na niego zadań.

opinia

k. 55-56

1.1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2.1.

2.  Ocena Dowodów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.2.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

dokumenty

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy pozostawały całkowicie bezsporne i wynikały ze wskazanych powyżej dokumentów, których wiarygodność i prawdziwość danych w nich zawartych nie zostały przez żadną ze stron zakwestionowane, a i Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw, by uczynić to z urzędu.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.2.1 albo 1.2.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  PODSTAWa KARY ŁĄCZNEJ

Lp.

Sąd, który wydał wyrok albo wyrok łączny, data wydania wyroku albo wyroku łącznego i sygnatura akt sprawy

Kary lub środki karne podlegające łączeniu

3.1.1.

wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 06 grudnia 2019 r. sygn. akt VI K 804/19

kara łączna 1 (jednego) roku pozbawienia wolności

3.1.2.

wyrok Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 10 maja 2022 r. sygn. akt II K 163/22

kara łączna 3 (trzech) lat pozbawienia wolności

3.1.3.

wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 września 2023 r. sygn. akt III K 482/22

kara łączna 6 (sześciu) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności

Zwięźle o powodach połączenia kar lub środków karnych z wyjaśnieniem podstawy prawnej

W pierwszej kolejności należy wskazać, że nowelizacja ustawy Kodeks karny, w zakresie unormowań odnoszących się do instytucji kary łącznej w Ustawie z 19.06.2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, (dalej: tarcza 4.0) zawiera reguły intertemporalne dotyczące kary łącznej wskazane w art. 81 ust. 1 i 2 tarczy 4.0. Art. 81 ust. 1 stanowi, że przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu dotychczasowym stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie tarczy 4.0, natomiast w ust. 2 stanowi, iż przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu nadanym tarczą 4.0 stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie tarczy 4.0.

Mając na uwadze, że po dniu wejścia w życie wskazanej nowelizacji prawomocnie orzeczone zostały kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 10 maja 2022 r. sygn. akt II K 163/22 i wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 września 2023 r. sygn. akt III K 482/22 oraz kary ograniczenia wolności orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 04 lutego 2021 r. sygn. akt VIII K 43/21, wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 25 października 2021 r. sygn. akt VIII K 889/19 i wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 04 listopada 2021 r. sygn. akt III K 1045/21w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu obecnie obowiązującym tj. obowiązującym od dnia 24 czerwca 2020r.

Jednocześnie, w związku ze zmianą od 1 lipca 2015r. przepisów ustawy Kodeks karny, w tym przepisów rozdziału IX odnośnie kary łącznej, mając na uwadze, że wyrok skazujący w sprawie Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 06 grudnia 2019r. sygn. akt VI K 804/19 zapadł wobec skazanego po wejściu w życie przepisów art. 85 i nast. k.k. brzmieniu obowiązującym od dnia 01 lipca 2015r., przepisy w tym brzmieniu mogłyby mieć zastosowanie w niniejszej sprawie do skazanego P. S. (1).

Tym samym stwierdzić należy, że w stosunku do skazanego w niniejszym postępowaniu można było rozważać również stosowanie przepisów art. 85 i następne k.k. w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015r. do 23 czerwca 2020r., jak i w brzmieniu nowym tj. obowiązującym od dnia 24 czerwca 2020r.

Rzeczą Sądu wyrokującego w niniejszej sprawie było zatem rozstrzygniecie, który z wymienionych przepisów statuuje normę właściwą dla rozstrzygnięcia kwestii intertemporalnej w sprawie P. S. (1). Zdaniem Sądu rozstrzygnięcie powstałego w niniejszej sprawie problemu intertemporalnego powinno nastąpić w oparciu o art. 4 § 1 k.k., przemawia bowiem za tym ugruntowana w orzecznictwie wykładnia tego przepisu (i to jeszcze w czasie obowiązywania Kodeksu karnego z 1969 r.), z którą Sąd w tym składzie zgadza się, a zgodnie z którą ma on niewątpliwie zastosowanie także w sytuacjach orzekania o karze łącznej, również w wyroku łącznym. Stanowisko takie zaprezentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 lutego 1995 r. w sprawie o sygn. II KRN 2/95 (OSNKW z 1995 r., z. 3-4, poz. 17), w którym stwierdził, iż „niezależnie od stosowanej przez sąd wydający wyrok łączny zasady kształtowania kary łącznej (absorpcji całkowitej, częściowej czy też kumulacji), sąd ten – w tym zakresie – na nowo dokonuje aktu wymiaru kary zwanej w tym wypadku karą łączną. Zatem winien z jednej strony respektować prawomocność „łączonych” wyroków (i dlatego też nie wolno mu w tym trybie dokonywać korekt w zakresie wymiaru kar orzeczonych za poszczególne czyny prawomocnie osądzone), ale z drugiej strony również ewentualną zmianę stanu prawnego, jeśli zmiana ta dotyczy na nowo kształtowanych – w myśl reguł wyznaczonych w art. 67-71 k.k. – składników wymiaru kary i jest to zmiana korzystna dla oskarżonego (np. korzystniejsze tzw. przeliczniki, wyższy próg wymagany dla orzeczenia kary zastępczej)”. Wymierzanie kary łącznej w wyroku łącznym jest niewątpliwie orzekaniem o odpowiedzialności karnej za przestępstwa. W art. 4 § 1 k.k. nie ma zaś mowy o orzekaniu o sprawstwie i winie, tylko o orzekaniu. Nie ulega więc wątpliwości, że zakresem jego zastosowania zostało objęte każde orzekanie o odpowiedzialności karnej za przestępstwo, także w zakresie kary przy wydawaniu wyroku łącznego.

Warunki do orzeczenia kary łącznej w obowiązującym stanie prawnym zostały określone w art. 85 k.k. i nast. k.k. Zgodnie z przepisem art. 85 k.k. karę łączną orzeka się wówczas, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Zawarty w art. 85 k.k. zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa (vide: uchwała 7 sędziów SN - zasada prawna z dnia 25 lutego 2005r., sygn. I KZP 36/04, OSNKW 2005/2/13). Nadto – jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanej uchwały – możliwe jest wystąpienie nie tylko jednego zbiegu realnego, ale i dalszych, przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 85 k.k. Jednakże nawet przy kolejnych zbiegach obejmujących drugą, trzecią, itd. grupę przestępstw, zawsze wyjściowym punktem odniesienia będzie pozostawał ten chronologicznie „pierwszy wyrok”, zamykający kolejne „grupy przestępstw” pozostających w zbiegu. Oceny zbiegu realnego dokonywać należy z perspektywy postępowania sprawcy – czy kolejnych przestępstw dopuszcza się po wydaniu wobec niego wyroku (kolejnych wyroków), czy przed nim (nimi).

I tak, „pierwszym” chronologicznie wyrokiem jaki zapadł wobec skazanego P. S. (1) jest wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 06 grudnia 2019 r. sygn. akt VI K 804/19 natomiast przestępstwo osądzone wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 25 października 2021 r. sygn. akt VIII K 889/19 zostało popełnione przed wydaniem wyroku w sprawie sygn. VI K 804/19, natomiast przestępstwa osądzone pozostałymi wyrokami popełnione zostały już po wydaniu wyroku w sprawie VI K 804/19.

Kolejnym „pierwszym” wyrokiem jaki zapadł wobec skazanego jest wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 04 lutego 2021 r. sygn. akt VIII K 43/21, natomiast przestępstwa osądzone pozostałymi wyrokami popełnione zostały już po wydaniu wyroku w sprawie VI K 804/19.

Kolejnym „pierwszym” wyrokiem jaki zapadł wobec skazanego jest wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 04 listopada 2021 r. sygn. akt III K 1045/21, natomiast przestępstwa osądzone pozostałymi wyrokami popełnione zostały już po wydaniu wyroku w sprawie sygn. III K 1045/21.

Kolejnym „pierwszym” wyrokiem jaki zapadł wobec skazanego jest wyrok Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 10 maja 2022 r. sygn. akt II K 163/22, natomiast przestępstwa osądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 września 2023 r. sygn. akt III K 482/22 popełnione zostały już po wydaniu wyroku w sprawie sygn. II K 163/22.

Uwzględniając, zatem treść art. 85 i następne k.k. w brzmieniu obecnie obowiązującym stwierdzić należy, że w rozpoznawanej sprawie zostały spełnione materialnoprawne przesłanki do wydania wyroku łącznego i wymierzenia kary łącznej w odniesieniu do kar wymierzonych wyrokami Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 06 grudnia 2019r. sygn. akt VI K 804/19 i Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 25 października 2021 r. sygn. akt VIII K 889/19.

Rozważyć też należało dopuszczalność wydania wyroku łącznego wobec skazanego P. S. (1) na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 15 lipca 2015r. do dnia 23 czerwca 2020r., regulujących podstawy orzekania kary łącznej. Przypomnieć zatem należy, że zgodnie z art. 85 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015r. do dnia 23 czerwca 2020r., jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Z kolei jak stanowi § 2 tego artykułu, podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1.

Wobec powyższego, ustalając, że obecnie (w dacie wydania nieprawomocnego wyroku łącznego) podlega wykonaniu wobec skazanego P. S. (1) kara łączna 1 (jednego) roku pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 06 grudnia 2019 r. sygn. akt VI K 804/19, kara łączna 3 (trzech) lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 10 maja 2022 r. sygn. akt II K 163/22 i kara łączna 6 (sześciu) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 września 2023 r. sygn. akt III K 482/22, możliwe było połączenie tych kar łącznych pozbawienia wolności.

Sąd uznał jednocześnie, że w odniesieniu do wskazanych wyżej, podlegających łączeniu, kar łącznych pozbawienia wolności nie zachodzi negatywna przesłanka wymierzenia kary łącznej określona w art. 85 § 3 k.k. (i to także przy uwzględnieniu zmian tego przepisu od 15 kwietnia 2016r.), a co jednoznacznie wynika z analizy dat popełnienia przestępstw osądzonych w tych sprawach i danych dotyczących odbywania przez skazanego kar w poszczególnych sprawach.

Art. 87 § 1 k.k. stanowi natomiast, że w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. sygn. akt P 20/17 (Dz.U. poz. 1135) z dniem 18 czerwca 2019 r. przepis art. 87 § 1 k.k. utracił moc w zakresie, w jakim nakłada na sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności.

Jak wyżej wskazano obecnie wobec skazanego P. S. (1) wykonaniu podlegają kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu sygn. akt VI K 804/19, Sądu Rejonowego w Wągrowcu sygn. akt II K 163/22 i Sądu Okręgowego w Poznaniu sygn. akt III K 482/22 oraz kary ograniczenia wolności orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 04 listopada 2021 r. sygn. akt III K 1045/21 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 25 października 2021 r. sygn. akt VIII K 889/19, której wykonanie zostało zawieszone postanowieniem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 06 kwietnia 2023r. sygn. akt VIII Ko 124/23.

Analizując, zatem warunki do wydania wyroku łącznego według zasad obowiązujących w okresie od dnia 01 lipca 2015r. do dnia 23 czerwca 2020r. uznać należało, że w/w kary ograniczenia wolności nie podlegają łączeniu. P. S. (1) z uwagi na tymczasowe aresztowanie i odbywanie kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 10 maja 2022 r. sygn. akt II K 163/22 od dnia 10 stycznia 2022r. nie ma możliwości przystąpienia do wykonania kary ograniczenia wolności poprzez wykonywanie nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Zatem w świetle przywołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. sygn. akt P 20/17, połączenie kar ograniczenia wolności orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 04 listopada 2021 r. sygn. akt III K 1045/21 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 25 października 2021 r. sygn. akt VIII K 889/19 z podlegającymi wykonaniu karami pozbawienia wolności nie było możliwe.

Podsumowując powyższe Sąd przyjął, że in concreto dla skazanego P. S. (1) względniejsze są przepisy o karze łącznej w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015r. do 23 czerwca 2020r., albowiem łączeniu podlegają kary pozbawienia wolności, nadto w brzmieniu art. 86 § 2 k.k. możliwe jest łączenie w nową karę łączną wcześniej orzeczonych kar łącznych pozbawienia wolności.

Zatem, na podstawie art. 85 § 1 k.k., art. 85a k.k. i art. 86 § 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.07.2015r. do dnia 23.06.2020r. – przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. Sąd połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wobec skazanego wyrokami wydanym w sprawach Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu sygn. akt VI K 804/19, Sądu Rejonowego w Wągrowcu sygn. akt II K 163/22 i Sądu Okręgowego w Poznaniu sygn. akt III K 482/22.

Jednocześnie należało uznać, że według zasad wymiaru kary łącznej w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015r. do 23 czerwca 2020r. w odniesieniu do kar ograniczenia wolności orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 04 listopada 2021 r. sygn. akt III K 1045/21 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 25 października 2021 r. sygn. akt VIII K 889/19 – z uwagi na konsekwencje wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. sygn. akt P 20/17, a w odniesieniu do kary ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 04 lutego 2021 r. sygn. akt VIII K 43/21 – z uwagi na to, że została ona wykonana w całości, zachodzi – przesłanka negatywna postępowania o wydanie wyroku łącznego, skutkująca koniecznością umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego w tym zakresie.

4.  WYMIAR KARY

Przytoczyć okoliczności, które sąd uwzględnił przy wymiarze kary łącznej

Sąd wymierzył skazanemu P. S. (1) karę łączną w wymiarze 10 (dziesięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Przechodząc do rozważań odnośnie miarkowania wymiaru kary łącznej przypomnieć należy, że zgodnie z treścią art. 86 § 1 k.k. Sąd, wymierzając karę łączną, ma wyznaczone granice jej wymiaru. Granicę dolną stanowi najwyższa z wymierzonych kar, natomiast granicę górną stanowi suma kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa. Z powyższego wynika, że kara łączna może być wymierzona przy zastosowaniu zasady absorpcji, zasady kumulacji lub zasady asperacji – częściowej absorpcji i częściowej kumulacji. W orzecznictwie znaleźć można poglądy, że kara łączna w wyroku łącznym nie może stwarzać większej dolegliwości od tej, jaka wiązałaby się z kolejnym wykonaniem poszczególnych wyroków podlegających łączeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 06.10.2000r. III KKN 340/00). Nie oznacza to jednak, iż kara łączna ma przynosić skazanemu oczekiwaną przez niego korzyść. Kary łącznej nie można traktować jako instytucji mającej na celu łagodzenie prawno-karnych konsekwencji dla sprawcy kilku przestępstw, czy też instytucji traktowanej jako „swego rodzaju ustawowe złagodzenie kary” ( zob. P. Kardas, w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Wydanie II, pod red. A. Zolla, Kraków 2004r., s. 1115). Owszem normatywna istota regulacji dotyczącej kary łącznej sprowadza się do stworzenia podstaw do racjonalnego i humanitarnego stosowania kar (art. 3 k.k.) w wypadku popełnienia przez tego samego sprawcę kilku przestępstw. Jednak nie można zapomnieć, iż kara łączna jest orzekana wobec sprawcy, który popełnił dwa lub więcej przestępstw, a to z kolei jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzeczeniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 20.10.2001r., II Aka 154/01, Prok. i Pr. 2002r., z. 4, poz. 26). Orzekając karę łączną w warunkach wyroku łącznego, Sąd winien kierować się względami, jak przy orzekaniu kary łącznej w wypadku jednoczesnego osądzenia kilku czynów. Zgodnie wszak z art. 85 a k.k. orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przed wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Trzeba przy tym pamiętać, iż wymierzając karę łączną nie można poddawać ponownej analizie i uwzględniać okoliczności, które legły u podstaw wymiaru poszczególnych kar jednostkowych. Sąd powinien natomiast przede wszystkim rozważyć, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary podlegające łączeniu, zachodzi ścisły związek przedmiotowo – podmiotowy (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 07.10.2002r., II KK 270/02) oraz bliskość czasowa. Winno się nadto uwzględnić okoliczności, jakie zaszły już po wydaniu poprzednich wyroków, przede wszystkim mieć na uwadze proces resocjalizacji skazanego, a także względy indywidualno - i generalno - prewencyjne. Analizując związki łączące realnie zbiegające się przestępstwa trzeba pamiętać, iż kara łączna winna być wymierzona przy zastosowaniu zasady absorpcji im większa zachodzi łączność przedmiotowa i bliskość czasowa pomiędzy poszczególnymi przestępstwami lub wtedy, gdy jedno z pozostających w zbiegu przestępstw zdecydowanie dominuje nad pozostałymi. Ponadto, niezależnie od możliwości zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, asperacji, jak i zasady pełnej kumulacji, oparcie wymiaru kary na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia, stąd priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji (P. Kardas, w: Kodeks karny..., s.1137 op. cit.). Wyrok łączny jest wszak instytucją mającą racjonalizować wymiar kary, a nie służyć wyłącznie poprawie sytuacji skazanych. Dlatego też stosowanie absorpcji przy wymiarze kary łącznej nie może być sprzeczne z zapobiegawczymi i wychowawczymi celami kary i działać demoralizująco na sprawców przestępstw, służąc odbieraniu kary łącznej jako instytucji będącej swoistym premiowaniem popełniania przestępstw (por. postanowienie SN z dnia 22.09.2016r., sygn. III KK 140/16, LEX nr 2142559).

W przedmiotowej sprawie, oceniając związki zachodzące między realnie zbiegającymi się przestępstwami, które objęto karą łączną jak w pkt 1 części rozstrzygającej wyroku łącznego, zauważyć należy, że przedmiot ochrony osądzonych tymi wyrokami przestępstw nie jest tożsamy (przestępstwa przeciwko mieniu, przestępstwa opisane w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, przestępstwa przeciwko wolności, przestępstwa przeciwko dokumentów, przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości), co sprzeciwiało się zastosowaniu zasady absorpcji przy wymiarze kary łącznej, a przemawiało za zastosowaniem zasady asperacji bliżej kumulacji. Ponadto, pomiędzy przestępstwami objętymi łączonymi karami łącznymi osądzonymi w sprawach podlegających łączeniu, nie zachodziła bliskość czasowa, bo zostały popełnione w okresie od 01 września 2018r. do dnia 25 maja 2022 r. Brak zbieżności czasowej także przemawiał za zastosowaniem przy wymiarze kary łącznej pozbawienia wolności zasady asperacji, bliżej kumulacji, co też znalazło swój wyraz w wymiarze kary łącznej, jaką Sąd orzekł wobec skazanego P. S. (1) (zaznaczyć należy, iż zgodnie z art. 86 § 1 i § 4 k.k. Sąd mógł wymierzyć karę łączną w granicach od 6 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności do 10 lat i 10 miesięcy, gdyż granice te zakreślała najwyższa z wymierzonych poprzednio kar do sumy łączonych kar).

Wymierzając karę łączną w wyroku łącznym nie można poddawać ponownej analizie i uwzględniać okoliczności, które legły u podstaw wymiaru poszczególnych kar jednostkowych, jednak w sytuacji, gdy według znowelizowanych przepisów art. 85 i nast. k.k. łączeniu w wyroku łącznym podlegają już poprzednio orzeczone kary łączne, a nie jednostkowe, to okoliczność ta nie pozostaje bez znaczenia przy wymiarze kolejnej kary łącznej, skoro de facto już raz (przy wymiarze kar łącznych w wyrokach jednostkowych) uwzględnione zostały związki przedmiotowe i czasowe zachodzące pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami i znalazło to swój wyraz w takim, a nie innym wymiarze kar łącznych, podlegających obecnie łączeniu w ramach wyroku łącznego. Dlatego zgodnie z art. 85 a k.k. (obowiązującym od 1 lipca 2015r.), orzekając karę łączną w wyroku łącznym, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Winno się nadto uwzględnić okoliczności, jakie zaszły już po wydaniu poprzednich wyroków, przede wszystkim mieć na uwadze proces resocjalizacji skazanego, a także względy indywidualno - i generalno - prewencyjne.

Miarkując wymiar kary łącznej pozbawienia wolności wobec skazanego, zważyć należy, że P. S. (1) przebywa w warunkach izolacji więziennej od stycznia 2022r. i w świetle opinii o skazanym, a którą przytoczono na wstępie uznać należy, że na obecną chwilę prognoza kryminologiczna wobec jego osoby jest negatywna. Zachowanie P. S. (1) zostało określone jako naganne, co wskazuje, że proces jego resocjalizacji nie przebiega w sposób prawidłowy i nie osiągnął on do chwili obecnej pozytywnych skutków mających wdrożyć skazanego do przestrzegania porządku prawnego.

Biorąc zatem pod uwagę całokształt okoliczności w przedmiotowej sprawie, Sąd uznał za słuszne i sprawiedliwe, zastosowanie zasady asperacji jednakże w wymiarze bliższym kumulacji i w konsekwencji na tej zasadzie wymierzył skazanemu karę łączną 10 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd uznał, że w niniejszej sprawie brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku skazanego o zastosowanie przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, co w realiach niniejszej sprawy skutkowałoby orzeczeniem kary łącznej w wymiarze 6 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Takie ukształtowanie kary łącznej pozostawałoby w rażącej sprzeczności z poczuciem sprawiedliwości, a karę orzeczoną w takim wymiarze należałoby uznać za rażąco łagodną.

Reasumując, karę łączną pozbawienia wolności, wymierzoną skazanemu przy zastosowaniu zasady asperacji należy uznać za sprawiedliwą i adekwatną wobec okoliczności sprawy. Takie ukształtowane kary łącznej czyni zadość wymogom prewencji indywidualnej w stosunku do skazanego, jak i wymogom oddziaływania społecznego, raz jeszcze podkreślając nieopłacalność popełnienia przestępstw. Orzekając taką karę łączną Sąd uwzględnił wszystkie okoliczności mające wpływ na jej wymiar, czyniąc zadość wymaganiom ustawowym i wymaganiom ugruntowanego orzecznictwa. W ocenie Sądu, orzeczona w tym wyroku kara łączna i związane z nią dolegliwości, osiągną cele zapobiegawcze i wychowawcze, spowodują motywację skazanego do zmiany postępowania w przyszłości, jak również uwzględnią potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, wpływając na przekonanie, że przestępstwo nie uchodzi bezkarnie, lecz spotyka się ze sprawiedliwą karą.

5.  Wymiar Środka karnego

Przytoczyć okoliczności, które sąd uwzględnił przy łącznym wymiarze środka karnego

6.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU łĄCZNym

Zwięźle o powodach uzasadniających inne rozstrzygnięcia z wyroku łącznego, w tym umorzenie postępowania, zaliczenie okresów na poczet kary łącznej

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. w związku z art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w punkcie 1 wyroku kary łącznej 10 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności Sąd zaliczył skazanemu okresy pozbawienia wolności w sprawie:

- Sądu Rejonowego w Wągrowcu sygn. akt II K 163/22 od dnia 10 stycznia 2022r. godz. 12:30 do dnia 10 maja 2022r. godz. 10:00,

- Sądu Okręgowego w Poznaniu sygn. akt III K 482/22 od dnia 27 maja 2022r. godz. 16:55 do dnia 26 lipca 2022r. godz. 16:55.

3

Na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. wyroki podlegające połączeniu w zakresie nieobjętym wyrokiem łącznym Sąd pozostawił odrębnemu wykonaniu.

4

Na podstawie art. 572 k.p.k. Sąd umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego, co do kar orzeczonych wyrokami opisanymi w pkt. II, III i IV z uwagi na brak przesłanek do wydania wyroku łącznego.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5

Na podstawie art. 626 § 1 k.p.k., art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 6 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych Sąd zwolnił skazanego od obowiązku zapłaty kosztów sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa, a orzeczenie takie podyktowane jest odbywaniem przez skazanego długoterminowej kary pozbawienia wolności.

8.  PODPIS

Poznań, dnia 25 kwietnia 2024r.

sędzia Izabela Dehmel