Sygn. akt III RC 75/22
1)WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 maja 2023 r.
1.1.Sąd Rejonowy w Brodnicy Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
1.2.Przewodniczący: Sędzia Marzena Sirokos
Protokolant: st.sekr.sądowy Karolina Klufczyńska
po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2023 roku w Brodnicy
na rozprawie
sprawy z powództwa T. D. (1)
przeciwko T. R. i A. R.
o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej
1) oddala powództwo,
2) zasądza od powódki na rzecz pozwanych kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
III RC 75/22
T. D. (2) reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy Pozwanymi małżonkami T. R. i A. R.. Uzasadniając swoje stanowisko strona powodowa podała m.in., że: pozwany T. R. zawarł z pozwaną A. R. związek małżeński i w związku obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Pozwani - na zasadach tej wspólności - są właścicielami nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Brodnicy V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).
Powódka jest wierzycielem T. R.. Wierzytelność T. D. (2) wobec Pozwanego T. R. została stwierdzona tytułem wykonawczym w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Brodnicy I Wydział Cywilny z dnia 12 maja 2021 r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 18 czerwca 2021 r. (sygn. akt: I C 553/20).
W oparciu o wskazany tytuł wykonawczy, wierzyciel w lipcu 2021 roku wszczął przeciwko T. R. postępowanie egzekucyjne, które jest prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy D. S. (1) w sprawie o sygnaturze: Km 881/21.
Egzekucja wszczęta na wniosek powódki nie daje zdaniem powódki nadziei na spłatę zadłużenia w całości przez T. R..
Komornik nie odnalazł żadnych składników majątku dłużnika, do których można skutecznie skierować egzekucję. Zajęcia rachunków bankowych i wierzytelności wypadły bezskutecznie. Dłużnik nie posiada w swoim majątku osobistym żadnych ruchomości, ani nieruchomości, nie pobiera świadczeń z ZUS, nie przysługują mu żadne prawa majątkowe. Jedynym ustalonym przez komornika wartościowym składnikiem majątku jest nieruchomość oznaczona numerem KW: (...), która znajduje się w majątku wspólnym dłużnika i jego małżonki.
Posiadając informację o tym, że dłużnik jest współwłaścicielem tej nieruchomości, wierzyciel wniósł o wszczęcie egzekucji z tej nieruchomości. Postanowieniem z dnia 24 listopada 2011 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy D. S. (1) umorzył egzekucję z tej nieruchomości. Powodem umorzenia było to, że nieruchomość jest objęta wspólnością ustawową, a jednocześnie nie zachodzą przesłanki do nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika - A. R..
Zgodnie, bowiem z treścią art. 787 - 787 1 Kodeksu postępowania cywilnego, tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności przeciwko jego małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, jeżeli stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków bądź wynika z czynności prawnej dokonanej za zgodę małżonka dłużnika.
W niniejszej sprawie nie zostały spełnione powyższe przesłanki zdaniem powódki, dlatego też - pomimo, że małżonkowie posiadają znaczny majątek wspólny – strona powodowa nie może żądać zaspokojenia z tego majątku. Powódka nie może również w czasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Dopiero po ustaniu wspólności małżeńskiej majątkowej wierzyciel będzie mógł skierować egzekucję do udziałów dłużnika w prawie własności lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (...) opisanego na wstępie pozwu.
Egzekucja prowadzona przeciwko T. R. nie została do tej pory umorzona z powodu bezskuteczności ze względu na dokonywanie przez dłużnika niewielkich i nieregularnych wpłat. Z tego tytułu łącznie przez okres 9 miesięcy na rzecz wierzyciela przekazano niespełna 12.000 zł, a zobowiązanie zgłoszone do egzekucji na początku lipca 2021 roku wynosiło 49443,26 zł. Do wyegzekwowania zgłoszono należność główną w wysokości 40.440,00 zł, odsetki - 2301,87 zł, (które cały czas rosną) koszty procesu - 5681,39 zł, koszty zastępstwa w egzekucji - 900 zł, koszty klauzuli -120 zł oraz koszty egzekucyjne. W tym tempie zdaniem strony powodowej egzekucja może się zakończyć w najlepszym razie za kilka lat o ile w ogóle będzie skuteczna. Wierzyciel nie ma przecież żadnej gwarancji, że dłużnik będzie kontynuować wpłaty i w jakiej wysokości te wpłaty będę. Dłużnik może, bowiem zdaniem powódki w każdym momencie zaprzestać dobrowolnych wpłat i w takiej sytuacji komornik w zasadzie nie będzie mógł mu nic zrobić, tym bardziej, że w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości ujawnione są trzy hipoteki przymusowe na rzecz ZUS. T. R. ma, zatem także zadłużenie wobec ZUS. Wierzytelnościom ZUS przysługuje zaś pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzytelnościami prywatnoprawnymi, które nie zostały zabezpieczone rzeczowo.
W świetle dotychczasowego przebiegu postępowania egzekucyjnego, uzasadniony jest wniosek, że jedyną realną szansą na uzyskanie przez powódkę pełnego zaspokojenia roszczenia jest ustanowienie rozdzielności majątkowej między pozwanymi, a następnie zajęcie i sprzedaż udziału dłużnika w prawie własności lokalu mieszkalnego, które obecnie jest objęte wspólnością majątkową małżeńską dłużnika i jego żony.
Zaspokojenie wierzytelności wymaga, więc dokonania podziału majątku wspólnego pozwanych.
(dowód: pozew wraz z odpisem załączników k. 2 – 26)
W odpowiedzi na pozew pozwani reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika wnieśli o oddalenie pozwu. Pozwani przyznali, że bezspornym jest, że powódka dysponuje przeciwko pozwanemu T. R. tytułem wykonawczym w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Brodnicy, I Wydział Cywilny z dnia 12 maja 2021 roku w sprawie o sygn. akt: I C 553/20.
Bezspornym w sprawie jest także fakt, że od momentu uzyskania przez powódkę w/w tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wszczęto przeciwko pozwanemu T. R. egzekucję. Sprawa toczy się pod sygn. akt: KM 881/21 przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy D. S. (2).
Bezspornym jest posiadanie przez pozwanych nieruchomości oznaczonej nr KW: (...), która stanowi składnik majątku wspólnego pozwanych. Bezspornym w sprawie jest, że od momentu uzyskania przez powódkę w/w tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wszczęto przeciwko pozwanemu T. R. egzekucję. Sprawa toczy się pod sygn. akt: KM 881/21 przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy D. S. (2).
Bezspornym pozostaje również fakt posiadania przez pozwanych nieruchomości oznaczonej nr KW: (...), która stanowi składnik majątku wspólnego pozwanych.
Zdaniem pozwanych nieprawdą zaś jest, że egzekucja przeciwko T. R. nie została do tej pory umorzona z powodu bezskuteczności wyłącznie ze względu na dokonywanie przez dłużnika niewielkich i nieregularnych spłat. Pozwany dokonał spłaty kwoty 14.800 złotych.
Powódka nie ma podstaw, aby sądzić, że pozwany nie będzie spłacał istniejącego względem niej zobowiązania. Pozwany T. R. w każdym czasie może zaprzestać dobrowolnej spłaty, jednakże ten argument nie może stanowić podstawy do ustanowienia między stronami ustroju rozdzielności majątkowej. Pozwany chce spłacić ciążące na nim zobowiązanie, a najlepszym na to dowodem jest fakt regularnych comiesięcznych wpłat.
Powyższe świadczy o tym, że pozwany dokonuje spłat w sposób regularny, a zatem w tej chwili twierdzenia powódki w zakresie niepewności egzekucji są przedwczesne. Pozwany T. R. ma zamiar jak najszybciej dokonać spłaty zadłużenia wobec powódki. Nadmienić należy, że pozwany T. R. nie czyni żadnych kroków mających na celu pokrzywdzenie powódki.
W ocenie pozwanych powódka nie uprawdopodobniła - stosownie do art. 52 § 1a kro - że zaspokojenie przysługującej im względem pozwanego wierzytelności, wynikającej z wyroku Sądu Rejonowego w Brodnicy I C 533/20 zaopatrzonego w klauzule wykonalności, wymaga dokonania podziału majątku wspólnego pozwanych.
Strona pozwana podniosła, że ustrój wspólności ustawowej służy realizacji podstawowych zasad prawa rodzinnego, w szczególności zasady równouprawnienia mężczyzny i kobiety oraz zasady ochrony małżeństwa i rodziny, przyczyniając się do umocnienia pozycji małżonka słabszego ekonomicznie do stabilizacji oraz sytuacji materialnej założonej przez małżonków rodziny. Strona poznawana przywołała uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1976 r. (sygn. akt III CZP 46/75, OSN 1976, Nr 9, poz. 184) zawierającej zalecenia kierunkowe w sprawie wzmożenia ochrony rodziny, wyeksponowano znaczenie zamierzeń ustawodawcy, leżących u podstaw wprowadzenia ustroju wspólności ustawowej, a mających na celu umocnienie rodziny i zapewnienie jej ustabilizowanej bazy materialnej. Zamierzenia te należy mieć na uwadze przy wykładni i stosowaniu przepisów regulujących stosunki majątkowe między małżonkami. Powyższe potwierdza wyjątkowy charakter art. 52 § 1a k. r. o. Nie ulega wątpliwości, że instytucja opisana w art. 52 § 1a k. r. o. - jako ingerująca w wolność i swobodę małżonków - powinna być stosowana z dużą ostrożnością, a zawarte w przepisie przesłanki należy interpretować ściśle (wyrok SO w Nowym Sączu z dnia 15.10.2013 r. I. nr (...)).
(dowód: odpowiedź na pozew k.51 – 54)
Sąd ustalił, co następuje:
Sąd ustalił, co następuje:
T. R. i A. R. z domu W. zawarli związek małżeński 3 listopada 1988r. Małżonków łączy ustrój ustawowej wspólności majątkowej.
Wyrokiem z dnia 12 maja 2021r. Sąd Rejonowy w Brodnicy I Wydział Cywilny zasądził od pozwanego T. R. kwotę 40.440zł (czterdzieści cztery tysiące złotych) z odsetkami za opóźnienie od dnia 2 lipca 2020r.. Ponadto Sąd zasądził 5639 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z od erkami od uprawomocnienia się wyroku. Orzeczenie uprawomocniło się 20 maja 2021r. 18 czerwca 202r. została nadana klauzula wykonalności. Od momentu uzyskania przez powódkę tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wszczęto przeciwko pozwanemu T. R. egzekucję. Sprawa toczy się pod sygn. akt: KM 881/21 przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy D. S. (2). Dłużnik T. R. dokonuje nieregularnych spłat. Pozwany dokonał spłaty kwoty na dzień wniesienia pozwu 14.800 złotych a następnie 13 czerwca 2022r. 2000zł, 24 czerwca 2022r. kwotę 1000zł, 15 lipca 2022r. 2000zł, 22 lipca 2022r. 1000zł.
Komornik nie odnalazł składników majątku dłużnika, do których można skutecznie skierować całość egzekucji. Ustalonym przez komornika składnikiem majątku jest nieruchomość oznaczona numerem KW: (...), która znajduje się w majątku wspólnym dłużnika i jego małżonki. Komornik umorzył egzekucję z przedmiotowej nieruchomości. Małżonka pozwanego wniosła sprzeciw przeciwko zajęciu nieruchomości.
(okoliczności bezsporne)
Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie:
- odpis z księgi wieczystej o numerze (...),
- odpis wyroku z dnia 12 maja 2021 r. (sygn. akt: IC 553/20) zaopatrzony w klauzulę k. 15 16,
Dowód: postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy D. S. (1) z dnia 24 listopada 2021 r. (sygn. akt: Km 881/21) o umorzeniu egzekucji z nieruchomości (...) k. 25 – 26,
- odpis zupełny aktu małżeństwa k. 50,
- zaświadczenie komornika z dnia 24 maja 2022 roku o wyegzekwowaniu kwot na dzień 24 maja 2022r. k. 54
- zaświadczenie Komornika Sądowego D. S. (1) z dnia 24 maja 2022 roku.
- kserokopie wydruków dokonanych wpłat k. 61 – 61v.
Sąd zważył, co następuje
Istotne okoliczności w sprawie były bezsporne. Strony różniły się w ocenie stanu faktycznego.
Prawdziwości dokumentów i ich odpisów kserokopii żadna ze stron nie kwestionowała.
Zgodnie z art. 52 krio reagującego - Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej - w § 1a. stanowi - Ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.
Sąd podzielił stanowisko pozwanych, że powód nie uprawdopodobnił, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. T. R. dokonuje wpłat i swoimi działaniami zmniejsza dług wobec powódki. Wbrew twierdzeniom powoda, że „małżonkowie posiadają znaczny majątek wspólny” – Sąd tego stanowiska nie podzielił. Tylko przedmiotowa nieruchomość stanowiła ich wspólny majtek, co wykazało postępowanie dowodowe i zabezpieczenie stabilności rodziny, co podnieśli pozwani. Nie wykazał powód, że w przypadku ustanowienia rozdzielności w sposób szybki, do czego strona powodowa dążyła przeprowadzi podział przedmiotowej nieruchomości i sprzedaż udziałów pozwanego. Nie wykazano, że wartość udziałów nieruchomości pokryje wierzytelność.
Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy cytowanego przepisu a contrario orzekł jak w pkt 1. O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98§1 kpc.