Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 maja 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 08 maja 2024 roku w Gdyni

na rozprawie

w postępowaniu gospodarczym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 2 940,93 złotych (dwa tysiące dziewięćset czterdzieści złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 30 maja 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 2 030,99 złotych (dwa tysiące trzydzieści złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 940/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 12 czerwca 2023 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 2 940,93 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 30 maja 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 29 września 2022 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...), z którego korzystał S. M.. Poszkodowany zlecił naprawę tego pojazdu Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. oraz zgłosił zaistniałą szkodę w pojeździe z ubezpieczenia autocasco pozwanemu. Po przeprowadzonej naprawie zakład naprawczy wystawił poszkodowanemu fakturę na kwotę 24 945,57 złotych brutto stosując stawki za prace naprawcze w kwocie 280 złotych netto za roboczogodzinę. Pozwany tytułem odszkodowania wypłacił po weryfikacji powyższej faktury kwotę 22 004,64 złotych brutto obniżając stawki za roboczogodzinę prac naprawczych (sporna różnica to kwota 2 307 złotych netto), jak też nie uwzględniając naprawy w pełnym zakresie (sporna różnica to kwota 84 złotych netto).

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 czerwca 2023 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 2161/23 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. domagał się oddalenia powództwa wskazując, że wysokość odszkodowania została ustalona zgodnie z umową autocasco, wobec czego uwzględniono stawki za prace naprawcze w kwocie 170/180 złotych netto odpowiednio za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 września 2022 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...) należący do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Użytkownikiem tego pojazdu na podstawie umowy leasingu był S. M..

S. M. nie był uprawniony do obniżenia należnego w związku z naprawą pojazdu podatku vat o jakąkolwiek część podatku naliczonego.

W dniu zdarzenia przedmiotowy pojazd objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem autocasco, na mocy umowy zawartej z (...) spółką akcyjną z siedzibą w W.. Integralną częścią umowy były „Ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych”. Potwierdzeniem zawarcia umowy w wariancie ASO ((...)) była polisa numer (...), a sumę ubezpieczenia określono w wartości brutto.

niesporne, a nadto: polisa, „Ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych”, umowa leasingu, kserokopia dowodu rejestracyjnego – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt

Stosownie do § 8 ust. 3 „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”, jeżeli wysokość szkody częściowej jest ustalana w oparciu o faktury i rachunki dokumentujące usługę naprawy uszkodzonego pojazdu, wyposażenia dodatkowego lub wyposażenia specjalnego, odszkodowanie pokrywa koszty naprawy uszkodzeń pozostających w związku przyczynowym ze zdarzeniem, tj.:

a)  koszt zakupu części zamiennych i materiałów ustalanych (…) w wariancie Serwis ASO na podstawie cen oryginalnych części zamiennych i materiałów sygnowanych logo producenta pojazdu, nie więcej jednak niż do wysokości kwot maksymalnych cen oryginalnych części i materiałów określonych w systemie A., a jeżeli nie są dostępne, to w dalszej kolejności sprawdzamy w E., a potem w (...) (…),

b)  koszt robocizny ustalony (…) w wariancie Serwis (...) w oparciu o stawkę za roboczogodzinę stosowaną przez warsztat autoryzowany ( (...)) danej marki pojazdu, nie więcej jednak niż do wysokości średniej stawki stosowanej przez (...) na terenie, gdzie pojazd był naprawiany (…).

„Ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych” – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt

W dniu 02 listopada 2022 roku poszkodowany S. M. zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu zakładowi naprawczemu – autoryzowanej stacji obsługi pojazdów marki R. – prowadzonemu przez Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G..

Strony uzgodniły stawkę w kwocie 280 złotych netto za roboczogodzinę prac naprawczych (blacharsko – mechanicznych i lakierniczych).

Tego samego dnia poszkodowany S. M. zawarł z Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. umowę o przelew wierzytelności z polisy AC przysługującej mu z tytułu odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...) w celu pokrycia m. in. kosztów naprawy tego pojazdu, przygotowania do oględzin oraz badań technicznych.

Strony postanowiły, że w razie zaistnienia okoliczności, o których mowa w § 4 ust. 5 zlecenia naprawy, zgodnie z którym jeżeli prawem do odszkodowania z tytułu szkody zgłoszonej do U. dysponuje inna niż zleceniodawca (tu: S. M.) osoba fizyczna lub prawna, naprawa bezgotówkowa jest możliwa jedynie pod warunkiem przelania przez te osoby prawa do odszkodowania na zleceniobiorcę w nieprzekraczalnym terminie 3 miesięcy od daty wystawienia faktury vat (w razie braku spełnienia powyższego warunku obowiązek zapłaty za fakturę vat spoczywa na zleceniodawcy, w terminie 7 dni od jej okazania), umowa przelewu na warunkach w niej określonych zaczyna obowiązywać od momentu nabycia przez cedenta od osoby trzeciej powyższej wierzytelności, bez konieczności potwierdzania obowiązywania umowy przelewu odrębnym dokumentem. Jeżeli jednakże cedent nie nabędzie od osoby trzeciej powyższej wierzytelności w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy od daty wystawienia faktury vat, naprawa staje się naprawą gotówkową, a cedent zobowiązany jest do pełnego pokrycia kosztów wynikających z tejże faktury.

niesporne, a nadto: umowa zlecenia naprawy pojazdu, umowa przelewu wierzytelności – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt, opinia biegłego sądowego P. C. – k. 108-114 akt

Po wykonaniu naprawy pojazdu marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...), w dniu 13 lutego 2023 roku Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wystawił S. M. fakturę numer (...) na kwotę 24 945,57 złotych brutto, z uwzględnieniem stawki za prace naprawcze w kwocie 280 złotych netto oraz m. in. 13,6 rbg prac blacharsko – mechanicznych.

niesporne, a nadto: faktura, kosztorys – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt

W dniu 15 maja 2023 roku Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. umowę zlecenia oraz w jej wykonaniu – umowę o powierniczy przelew wierzytelności z polisy AC poszkodowanego z tytułu odszkodowania w związku z naprawą pojazdu marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...).

niesporne, a nadto: umowa o powierniczy przelew wierzytelności, zlecenie do powierniczej umowy o przelew wierzytelności – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt

W dniu 25 maja 2023 roku S. M. (jako cesjonariusz) zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (jako cedentem) umowę o przelew wierzytelności z polisy AC przysługującej cedentowi z tytułu odszkodowania w związku z naprawą pojazdu marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...) w celu pokrycia kosztów naprawy tego pojazdu.

niesporne, a nadto: umowa cesji praw do roszczeń – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w W. przyznał i wypłacił tytułem pokrycia kosztów naprawy uszkodzonego w dniu 29 września 2022 roku pojazdu marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...) kwotę 22 004,64 złotych brutto, dokonując weryfikacji stawki za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych z kwoty 280 złotych netto do kwoty 170 złotych netto i prac lakierniczych z kwoty 280 złotych netto do kwoty 180 złotych netto oraz obniżając czasochłonność prac blacharskich z 13,6 rbg do 13,3 rbg.

niesporne, a nadto: zweryfikowana faktura, decyzji, potwierdzenie przelewu – k. 21 akt oraz w aktach szkody – k. 56 akt

Stawki stosowane w okresie likwidacji szkody przez autoryzowane stacje obsługi pojazdów na terenie województwa (...) zawierały się w przedziale od 155 do 355 złotych netto za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i prac lakierniczych.

Korekta czasochłonności prac naprawczych z 13,6 rbg do 13,3 rbg nie znajdowała uzasadnienia, w tym w świetle postanowień umowy i „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”.

opinia biegłego sądowego P. C. – k. 108-114 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkody, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że ich moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Dowodu na rynkowość stawek za prace blacharsko – mechaniczne i lakiernicze stosowanych w przedmiotowej sprawie przez poprzednika prawnego powoda nie mogły stanowić przedłożone przez powoda oświadczenia podmiotów dokonujących napraw pojazdów, oświadczenia te jako dokumenty prywatne stanowiły jedynie dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia tej treści, nie korzystały zaś z domniemania prawdziwości zawartych tam twierdzeń. Nie stanowił podstawy rozstrzygnięcia także przywołany przez powoda wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 19 listopada 2020 roku wydany w sprawie o sygn. akt VIII GC 1160/20, albowiem Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie jest związany dokonanymi tam ustaleniami faktycznymi ani wyrażonymi poglądami prawnymi, jak też przedłożona przez powoda opinia biegłego sądowego Z. K. sporządzona w sprawie o sygn. akt I C 540/21 Sądu Rejonowego w Lęborku wobec dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego w niniejszej sprawie.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań świadków S. M. i A. O., albowiem powód wniosek w tym zakresie cofnął w piśmie z datą w nagłówku „dnia 06 września 2023 roku” (data prezentaty: 2023-09-14, k. 84-88 akt).

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w niniejszej sprawie miał natomiast dowód z opinii biegłego sądowego w zakresie techniki i mechaniki motoryzacyjnej oraz ruchu drogowego P. C.. Powyższa opinia została sporządzona przez osobę posiadającą wiadomości specjalne z powyższego zakresu, a zatem uprawnioną do przeprowadzania badań i sporządzania opinii danego rodzaju. Wykonano ją w sposób rzetelny i obiektywny, zgodnie z zasadami wiedzy fachowej i wymogami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Biegły sądowy ustalił, że stawki stosowane w okresie likwidacji szkody przez autoryzowane stacje obsługi pojazdów na terenie województwa (...) zawierały się w przedziale od 155 do 355 złotych netto za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i prac lakierniczych, zaś dokonana przez pozwanego ubezpieczyciela korekta czasochłonności prac naprawczych z 13,6 rbg do 13,3 rbg nie znajduje uzasadnienia, w tym w świetle postanowień umowy i „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”.

Nie negując powyższej opinii, pozwany w piśmie z datą w nagłówku „dnia 16 stycznia 2024 roku” (data prezentaty: 2024-01-22, k. 119-121 akt) podniósł, że średnia stawka ustalona na podstawie stawek wskazanych przez biegłego sądowego wynosiła kwotę 160/160 złotych netto za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych.

W związku z tym, że żadna ze stron nie wnosiła zastrzeżeń do powyższej opinii, jak też i Sąd nie znalazł podstaw do zdezawuowania jej wartości i mocy dowodowej, podzielając słuszność założeń i wniosków, Sąd oparł się na niej w całości dokonując rozstrzygnięcia kwestii spornych w sprawie.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 2 940,93 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 30 maja 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem pozostałej części należnego mu odszkodowania w związku z uszkodzeniem pojazdu marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...), a które zostało przez pozwanego obniżone z uwagi na zweryfikowanie stawki za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych z kwoty 280 złotych netto do kwoty odpowiednio 170 złotych netto i kwoty 180 złotych netto oraz czasochłonności prac blacharsko – mechanicznych z 13,6 rbg do 13,3 rbg.

Kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. ponosił, że wysokość odszkodowania została ustalona zgodnie z umową autocasco, wobec czego uwzględniono stawki za prace naprawcze w kwocie 170/180 złotych netto odpowiednio za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych.

W niniejszej sprawie bezsporny między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco i co do zasady – fakt umownej odpowiedzialności pozwanego oraz legitymacja procesowa powoda. Istota sporu sprowadzała się natomiast do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec zweryfikowania przez pozwanego zastosowanych przez poprzednika prawnego powoda stawek za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych i zakresu prac naprawczych (robocizny blacharskiej).

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Sposób ustalania wysokości świadczenia oraz wypłaty odszkodowania uregulowany był w „Ogólnych warunkach ubezpieczeń komunikacyjnych”, które stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego oraz pozwanego.

Zgodnie z § 8 ust. 3 „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”, jeżeli wysokość szkody częściowej jest ustalana w oparciu o faktury i rachunki dokumentujące usługę naprawy uszkodzonego pojazdu, wyposażenia dodatkowego lub wyposażenia specjalnego, odszkodowanie pokrywa koszty naprawy uszkodzeń pozostających w związku przyczynowym ze zdarzeniem, tj.: a) koszt zakupu części zamiennych i materiałów ustalanych (…) w wariancie Serwis ASO na podstawie cen oryginalnych części zamiennych i materiałów sygnowanych logo producenta pojazdu, nie więcej jednak niż do wysokości kwot maksymalnych cen oryginalnych części i materiałów określonych w systemie A., a jeżeli nie są dostępne, to w dalszej kolejności sprawdzamy w E., a potem w (...) (…) oraz b) koszt robocizny ustalony (…) w wariancie Serwis ASO w oparciu o stawkę za roboczogodzinę stosowaną przez warsztat autoryzowany (ASO) danej marki pojazdu, nie więcej jednak niż do wysokości średniej stawki stosowanej przez ASO na terenie, gdzie pojazd był naprawiany (…).

Mając na względzie powyższe, konieczne zatem stało się rozstrzygnięcie, czy w związku z zapisami zawartymi w „Ogólnych warunkach ubezpieczeń komunikacyjnych”, pozwany ma prawo weryfikować wysokość stawek za roboczogodziny prac blacharsko – mechanicznych oraz lakierniczych, odmawiając zapłaty odszkodowania w pełnej wysokości.

Jak wynikało z powyżej powołanych postanowień „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”, odszkodowanie było kalkulowane m. in. w oparciu o stawkę za roboczogodzinę stosowaną przez warsztat autoryzowany (ASO) danej marki pojazdu, nie więcej jednak niż do wysokości średniej stawki stosowanej przez ASO na terenie, gdzie pojazd był naprawiany (…).

W niniejszej sprawie poprzednik prawny powoda – Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. dokonał naprawy uszkodzonego pojazdu marki R. model C. o numerze rejestracyjnym (...) przy zastosowaniu stawek za roboczogodzinę usług blacharsko – mechanicznych i lakierniczych w kwocie odpowiednio 280/280 złotych netto. Pozwany zaś ustalił należne odszkodowanie uwzględniając stawki za roboczogodziny tych prac w kwocie odpowiednio 170/180 złotych netto.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zakład naprawczy dokonujący naprawy w przedmiotowej sprawie, tj. Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., jak wynikało z opinii biegłego sądowego, był autoryzowanym serwisem pojazdów marki R., a więc tej marki, co pojazd uszkodzony, za zatem odszkodowanie – co do zasady – powinno być ustalone w oparciu o zastosowaną przez ten podmiot stawkę (jako ASO danej marki). Postanowienie § 8 ust. 3 „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych” wprowadza jednakże dodatkowe ograniczenie wysokości tej stawki – nie więcej niż średnia stawka stosowana przez ASO na terenie, gdzie pojazd był naprawiany. Taki zaś zapis zawarty w „Ogólnych warunkach ubezpieczeń komunikacyjnych” legł u podstaw zweryfikowania stawki poprzednika prawnego powoda dokonanej przez ubezpieczyciela.

Dokonując analizy powyższego postanowienia „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych” (§ 8 ust. 3) wskazać jednakże należy, że ustalając idealną średnią stawek stosowanych w warsztatach naprawczych należałoby posłużyć się określoną metodologią, od której założeń uzależniony byłby wynik końcowy, tj. wyliczenie wysokości takiej idealnej stawki. W przypadku umów ubezpieczenia majątkowego autocasco o sposobie kalkulacji odszkodowania ubezpieczeniowego, a więc między innymi o sposobie ustalania stawki za roboczogodzinę kształtującej koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku – w pierwszej kolejności przesądzać winny postanowienia umowne zawarte w tym przypadku w § 8 „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”. Wskazać jednakże należy, iż zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Jak wynika z definicji kodeksowej zobowiązanie ubezpieczyciela dotyczy spełnienia określonego świadczenia. Zwrot ten oznacza, iż treść umowy powinna określać co najmniej sposób ustalenia świadczenia odszkodowawczego w taki sposób, ażeby w chwili zajścia wypadku objętego ubezpieczeniem możliwe było obiektywne zweryfikowanie wysokości odszkodowania bez odwoływania się do swobodnego uznania jednej ze stron, a w szczególności swobodnego uznania strony zobowiązanej do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie postanowienia „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych” nie spełniają wskazanego wyżej kryterium. Ogólnikowo sformułowane postanowienie zawarte w § 8 ust. 3 „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych” mówiące o ustalaniu kosztu robocizny w oparciu o stawkę za roboczogodzinę stosowaną przez warsztat autoryzowany (ASO) danej marki pojazdu, nie więcej jednak niż w wysokości średniej stawki stosowanej przez ASO na terenie, gdzie pojazd był naprawiany (…) nie dają żadnej podstawy do wskazania sposobu obliczania takiej stawki, który dałby się ująć w ramy obiektywnie weryfikowalnej metodologii ustalania stawki za roboczogodzinę będącej podstawą kalkulacji odszkodowania, nie wskazując np. ani rodzaju średniej (a jest ich kilkanaście i nie musi być to średnia arytmetyczna), ani liczby zakładów naprawczych, którą należy wziąć pod uwagę w wyliczeniach, ani nie precyzują „terenu”, gdzie pojazd był naprawiany (a więc nie wiadomo, jaki obszar brać pod uwagę). Co więcej, nie wskazują one, czy ową średnią należy ustalać biorąc pod uwagę wyłącznie autoryzowane serwisy danej marki, czy autoryzowane serwisy wszystkich marek, postanowienie w tym zakresie jest niejednoznaczne.

Takie nieprecyzyjne zapisy nie mogą być więc podstawą do jednostronnych i arbitralnych ustaleń pozwanego zmierzających do wyliczenia odszkodowania ubezpieczeniowego. Takie ich rozumienie powodowałoby bowiem, że de facto od woli strony stosunku zobowiązaniowego – w tym przypadku ubezpieczyciela, zależałaby wysokość umówionego świadczenia, w tym przypadku – odszkodowania. Jest oczywistym, iż taka interpretacja byłaby sprzeczna zarówno z treścią art. 807 § 1 k.c. w zw. z art. 805 k.c., jak i z treścią art. 353 ¹ k.c. jako sprzeczna z właściwością (naturą) stosunku zobowiązaniowego, co powodowałoby stwierdzenia nieważność takiego postanowienia na podstawie art. 58 k.c.

Jak wyżej zaznaczono nie ulega wątpliwości, iż strony dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego mogą ustalić umownie sposób kalkulacji świadczenia odszkodowawczego, które – zgodnie z takimi ustaleniami – może nie pokrywać całości uszczerbku majątkowego ubezpieczonego. Uzgodnienie stawki za roboczogodzinę także jest poddane woli stron. Jednakże dopóki ubezpieczyciel jako profesjonalny podmiot nie określi takiego sposobu na tyle precyzyjnie, że możliwa będzie jednoznaczna weryfikacja takiej stawki w oparciu o obiektywne kryteria, postanowienia umów ubezpieczeniowych nie mogą być w tym zakresie interpretowane na niekorzyść ubezpieczonego. Podgląd ten jest powszechnie akceptowany w orzecznictwie (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 lutego 1996 roku, sygn. akt I ACr 37/96, czy Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 lipca 1997 roku, sygn. akt I ACa 181/97). W przedmiotowej sprawie – ze względu na zastosowanie wzorca umownego oraz ze względu na brak inicjatywy dowodowej stron – w ograniczonym zakresie możliwe było badanie zgodnego zamiaru stron w odniesieniu do sposobu ustalania stawki za roboczogodzinę prac warsztatowych. Z tego względu Sąd w tej kwestii oparł się raczej na celu umowy, którym jest niewątpliwie uzyskanie przez ubezpieczonego wyrównania uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zajścia wypadku objętego umową ubezpieczeniową, a dla ubezpieczyciela uzyskanie składki.

Jeżeli zatem ubezpieczony – zgodnie z procedurami przewidzianymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia – dokonał naprawy ubezpieczonego pojazdu korzystając z usług warsztatu naprawczego funkcjonującego na lokalnym rynku, to o wysokości odszkodowania powinna przesądzać stawka stosowana przez ten warsztat, jeżeli mieści się ona w przedziale cen rynkowych na lokalnym dla poszkodowanego rynku. Taki pogląd podyktowany jest nie tylko przywołanymi wyżej argumentami, ale także faktem, iż w przypadku stawek za roboczogodzinę na rynku danych usług istnieje ich pewien przedział i niemożliwym jest arbitralne ustalenie jednej uśrednionej stawki. W obecnej sytuacji rynkowej opartej na wolności prowadzenia działalności gospodarczej wysokość tak ustalonej stawki byłaby zawsze uzależniona od metodologii przyjętej do jej wyznaczenia i dopóki metodologia taka nie znajdowałaby podstaw w postanowieniach umownych lub powszechnie obowiązujących przepisach prawa, jej stosowanie zawsze należałoby ocenić jako dowolne.

Weryfikując zasadność żądania powoda należało zatem ustalić in concreto, czy żądana przez wykonującego naprawę poprzednika prawnego powoda stawka mieści się w przedziale cen stosowanych na lokalnym rynku. Wobec bowiem braku rzetelnego i jednoznacznego wskazania w umowie sposobu obliczenia stawki za prace naprawcze pojęcie tejże stawki należało wyjaśnić w kontekście stawek stosowanych na rynku lokalnym (tak Sąd Okręgowy w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z dnia 04 grudnia 2017 roku, sygn. akt VII Ga 484/17).

Jak wynikało z opinii biegłego sądowego P. C. autoryzowane stacje obsługi pojazdów z terenu województwa (...) stosowały w dacie likwidacji szkody stawki w kwocie od 155 do 355 złotych netto za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i prac lakierniczych. Wprawdzie powyższy przedział obejmował również zakłady dokonujące naprawy pojazdów marek premium, ale postanowienia „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych” nie wprowadzały żadnego rozróżnienia w tym zakresie. Sąd miał zaś na uwadze, że stawka poprzednika prawnego była rynkowa, bo mieściła się w przedziale stosowanych cen ustalonym przez biegłego sądowego i co więcej – w niewielkim zakresie (o kwotę jedynie 10 złotych) przekraczała stawki stosowane przez zakłady dokonujące napraw pojazdów marek popularnych. Sąd miał także na uwadze, że wprawdzie w województwie (...) znajdował się inny autoryzowany serwis pojazdów marki R. (stosujący stawki w kwocie 140/180 złotych netto), niemniej jednak był on usytuowany w S., a zatem w miejscowości oddalonej od miejsca zamieszkania poszkodowanego o ponad 60 km (a więc dwukrotnie więcej niż usytuowany w G. zakład naprawczy prowadzony przez poprzednika prawnego powoda). W tej zaś sytuacji nie sposób uznać, że poszkodowany winien był poszukiwać autoryzowanej stacji naprawy tej marki pojazdu, co pojazd uszkodzony również w znacznej odległości od swojego miejsca zamieszkania, obszar ten traci bowiem charakter ryku lokalnego, a nadto z przekazaniem pojazdu do naprawy w takim znacznie oddalonym od centrum życiowego poszkodowanego miejscu wiążą się nie tylko znaczne niedogodności, ale i realne koszty związane np. z zapewnieniem sobie innego transportu, pomocy innej osoby, stratą czasu na dojazd, itp. Ciążący na każdym poszkodowanym obowiązek niepowiększania rozmiarów szkody nie ma bowiem charakteru absolutnego i dbałość o interesy ubezpieczyciela nie może odsuwać na dalszy plan dbałości poszkodowanego o jego interes własny, w tym nie tylko ekonomiczny.

W tej sytuacji skoro poszkodowany naprawił uszkodzony pojazd marki R. w autoryzowanym serwisie pojazdów tej marki, i to znajdującym się najbliżej jego miejsca zamieszkania, a jednocześnie stosowana przez ten zakład naprawczy stawka mieści się w zakresie stawek stosowanych przez inne autoryzowane stacje napraw na lokalnym dla poszkodowanego rynku (bez ustalania średniej, z uwagi na nieprecyzyjność postanowień „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”, o czym szerzej powyżej), brak było jakichkolwiek podstaw do obniżenia stawek w kwocie 280 złotych netto stosowanych przez Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych i z ich uwzględnieniem należało ustalić należne powodowi odszkodowanie. Nie było również podstaw, a co jednoznacznie wynikało z opinii biegłego sądowego, do dokonania korekty czasochłonności prac naprawczych z 13,6 rbg do 13,3 rbg, nie znajdowało to bowiem uzasadnienia w świetle postanowień umowy i „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych”. Powyższe zaś czyniło żądanie powoda zasadnym w całości, tak co do kwoty 2 307 złotych netto wynikającej z weryfikacji stawek za prace naprawcze, jak też co do kwoty 84 złotych netto wynikającej z nieuwzględnienia naprawy w pełnym zakresie, a więc łącznie – w kwocie 2 940,93 złotych brutto.

Uwzględniając zatem całokształt powyższych rozważań Sąd na podstawie przywołanych wyżej zapisów § 8 „Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych” w zw. z art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 58 k.c. w odniesieniu do ust. 3 dotyczącego stawek za prace naprawcze oraz art. 805 § k.c. w zw. z art. 481 k.c. w punkcie pierwszym wyroku zasadził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 2 940,93 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 30 maja 2023 roku do dnia zapłaty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie drugim wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda kwotę 2 030,99 złotych (wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty) tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą składają się kwoty: 200 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, 900 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (na podstawie § 2 punkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023, poz. 1935), 17 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 913,99 złotych tytułem wykorzystanej zaliczki na poczet kosztów związanych z przeprowadzonym dowodem z opinii biegłego sądowego.

Na marginesie wskazać nadto należy, że zarządzeniem z dnia 08 maja 2024 roku (k. 148 akt) zarządzono zwrócenie powodowi (po uprawomocnieniu się wyroku) niewykorzystanej części zaliczki w kwocie 586,01 złotych, zaś zarządzeniem z dnia 23 maja 2024 roku zarządzono zwrócenie pozwanemu (po uprawomocnieniu się wyroku) niewykorzystanej zaliczki w kwocie 1 500 złotych.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 23 maja 2024 roku