Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 852/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 6 kwietnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt. II K 548/22.

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

T. K.

Dotychczasowa karalność

Sytuacja majątkowa

Poinformowanie o pozbawieniu wolności

Karta karna - k.191-193

Informacja e - (...) k. 175

Pismo - k.196-197

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Dotychczasowa karalność

Sytuacja majątkowa

Poinformowanie o pozbawieniu wolności

Karta karna

Informacja e - (...)

Pismo

Dokumenty zostały sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty, nie będąc kwestionowane i nie budząc żadnych wątpliwości. Szczególnie istotne było tu pismo z dnia 8 grudnia 2022 r., które oskarżony przesłał do Sądu Rejonowego, a które zostało dołączone jedynie do akt sprawy o sygn. II K 131/21.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Oskarżony we wniesionej apelacji zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie prawa do obrony, albowiem poinformował Sąd Rejonowy o swoim pozbawieniu wolności, a mimo to przesłano zawiadomienie o terminie rozprawy na adres miejsca zamieszkania, a nie jednostki penitencjarnej.

Obrońca oskarżonego we wniesionej apelacji zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1. obrazę przepisów postępowania tj. art. 374 § 1 k.p.k. i art. 353 § 3 k.p.k. w zw. z art. 117 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez rozpatrzenie sprawy oraz wydanie wyroku w sytuacji, gdy oskarżony T. K. nie został o rozprawie prawidłowo powiadomiony i nie był na niej obecny, gdyż dniu 6 kwietnia 2023 r. był pozbawiony wolności i przebywał w zakładzie karnym, a Sąd mimo informacji od pokrzywdzonej P. T., która w trakcie przesłuchania na rozprawie poinformowała Sąd, iż oskarżony przebywa w Zakładzie karnym, nie odroczył sprawy w celu prawidłowego zawiadomienia oskarżonego i umożliwienia mu podjęcia obrony;

2. obrazę przepisów postępowania tj. art. 5, art. 6, art. 7 i 410 k.p.k., poprzez oparcie orzeczenia jedynie na części okoliczności ujawnionych w postępowaniu, jak i uwzględnienie dowodów ujawnionych na rozprawie, a w konsekwencji dokonanie dowolnej oceny dowodów poprzez pozbawienie oskarżonego możliwości przedstawienia swojej linii obrony, złożenia wniosków dowodowych, uczestniczenia w przesłuchaniu świadków, a nadto przez dowolne ustalenie, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie takiego stanowiska, gdyż jest niekompletny i obejmuje jedynie dowody obciążające oskarżonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Apelacje złożone przez oskarżonego i jego obrońcę, w przeważającej mierze sprowadzające się do naruszenia prawa do obrony, były zasadne i zasługiwały na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że oskarżony był nieobecny na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2023 r., kiedy otworzono przewód sądowy, przesłuchano przedstawicielkę ustawową małoletniego pokrzywdzonego i wydano kwestionowany wyrok. Zawiadomienie o w/w terminie przesłano na adres miejsca zamieszkania oskarżonego, wskazany przez niego podczas przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym (k.71). Biorąc pod uwagę, że przesyłka nie została odebrana (k.122-123), to Sąd Rejonowy uznał go za prawidłowo zawiadomionego. Było to błędne. Po pierwsze, na w/w rozprawie, już na samym początku swoich zeznań, przedstawicielka ustawowa małoletniego pokrzywdzonego poinformowała, że oskarżony aktualnie przebywa w zakładzie karnym (k.128). Wprawdzie Sąd Rejonowy zweryfikował tę informację, ustalając że jego izolacja trwa od dnia 6 grudnia 2022 r., a więc od 4 miesięcy, jednak raz, że uczynił dopiero po wydaniu w/w orzeczenia - gdy nic nie stało na przeszkodzie, żeby zarządzić nawet krótką przerwę i dokonać ustaleń w tym zakresie - a dwa, że powziąwszy taką informację z urzędu powinien odroczyć rozprawę i zawiadomić oskarżonego, na adres jednostki penitencjarnej.

Po drugie, oskarżony poinformował Sąd Rejonowy o swoim pozbawieniu wolności. Uczynił to pismem z dnia 8 grudnia 2022 r., a więc nadanym zaledwie 2 dni po jego osadzeniu (k.196-197), wnosząc o „wstrzymanie nowych spraw związanych z jego osobą”. Nie ulega zatem wątpliwości, że zamiarem oskarżonego było powiadomienie o zaistniałej sytuacji i uniknięcie związanych z tym negatywnych konsekwencji. Co istotne, oskarżony nie skierował w/w pisma do konkretnej sprawy. Wprawdzie w jego treści podał sygn. akt II K 131/21 i II K 124/21 (prawidłowa to II K 1241/21), w których został skazany na kary pozbawienia wolności - miał prawo nie pamiętać sygnatury akt niniejszej sprawy, która była w toku - jednak rolą Sądu Rejonowego, a w zasadzie pracownika biura podawczego lub sekretariatu, było ustalenie czy posiada także inne sprawy, a po potwierdzeniu tego faktu wykonanie kserokopii w/w pisma i dołączenie jej między innymi do akt niniejszej sprawy. Wówczas Sąd Rejonowy zawiadomiłby oskarżonego na adres jednostki penitencjarnej, a nie miejsca zamieszkania. Wówczas oskarżony mógłby złożyć wniosek o doprowadzenie na rozprawę, wyznaczenie obrońcy z urzędu - co uczynił po wydaniu zaskarżonego wyroku - czy wnioski dowodowe.

Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt V KK 78/22, zgodnie z przepisem art. 117 § 2 kpk czynności nie przeprowadza się, jeżeli osoba uprawniona nie stawiła się, a brak dowodu, że została o niej powiadomiona. Ów wstępny warunek stanowi minimalną gwarancję prawa do obrony - by móc je wykonywać (mniej lub bardziej aktywnie, z pomocą obrońcy, czy samodzielnie) strona musi w ogóle wiedzieć, że toczy się wobec niej postępowanie karne. Jak z kolei wskazał w wyroku z dnia 21 września 2023 r. w sprawie o sygn. akt III KK 254/22, przepis art. 117 § 2 kpk pozwala na prowadzenie rozprawy pod nieobecność oskarżonego - także wtedy, gdy jego udział w rozprawie nie był obowiązkowy - tylko wówczas, gdy został on prawidłowo zawiadomiony o jej czasie i miejscu. Nieprawidłowe o tym powiadomienie zawsze rodzi konieczność zaniechania przeprowadzenia rozprawy i wyjaśnienia przyczyn skutkujących wadliwością owego powiadomienia, jako że jej prowadzenie w takich warunkach, tj. przy uniemożliwieniu oskarżonemu wzięcia udziału w rozprawie odwoławczej, popierania apelacji oraz ewentualnego składania wyjaśnień, wniosków i oświadczeń, musi skutkować rażącym naruszeniem jego prawa do obrony.

Mając powyższe na uwadze, nie ulega wątpliwości, że oskarżony uczynił zadość swojemu obowiązkowi - dotyczącemu poinformowania Sądu Rejonowego o zmianie miejsca pobytu związanego z pozbawieniem wolności - a mimo to nie został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy, co z kolei istotnie naruszyło jego prawo do obrony i mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Z tych względów, w sytuacji zaistnienia podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, bezprzedmiotowe było odnoszenie się do drugiego zarzutu obrońcy oskarżonego, który choć był związany z naruszeniem prawa do obrony, to dotyczył meritum niniejszej sprawy.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek był zasadny, albowiem oskarżony nie został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy, a zaistniałe uchybienie - naruszające istotnie jego prawo do obrony - mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Z tych względów zaskarżony wyrok musiał być uchylony, a sprawa przekazana Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Z opisanych wyżej względów, to jest z uwagi na istotne naruszenie prawa oskarżonego do obrony, należało uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Z opisanych wyżej względów Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Rozpoznając ją ponownie powinien przede wszystkim prawidłowo zawiadomić oskarżonego o terminie rozprawy - na rozprawie apelacyjnej wskazał aktualny adres do doręczeń, to jest ul. (...), (...)-(...) W. (k.183) - umożliwiając mu wzięcie udziału w rozprawie wraz ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu konsekwencjami.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

T. K.

II

Biorąc pod uwagę, że w postępowaniu odwoławczym uczestniczył obrońca oskarżonego z urzędu, na jego wniosek przyznano mu wynagrodzenie w kwocie 1369,20 złotych, w tym podatek od towarów i usług, za pomoc prawną, jaką udzielił mu na tym etapie postępowania. Wzięto zatem pod uwagę wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r. o sygn. akt SK 78/21, z którego wynika brak podstaw do rozróżnienia w rozporządzeniu w tym zakresie wynagrodzenia obrońców z urzędu i z wyboru. Obwiązywała zatem stawka nie w wysokości 420 złotych, ale w kwocie 840 złotych, która została podwyższona o 20% za kolejny termin rozprawy. Powyższe przewiduje § 11 ust. 2 pkt 4 i § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.

7.  PODPIS

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika - 1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 6 kwietnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt. II K 548/22

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☐

zmiana

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika - 2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 6 kwietnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt. II K 548/22

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☐

zmiana