Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 29 września 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w VIII Wydziale Cywilnym

w składzie: przewodniczący: Sędzia Bartek Męcina

protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2022 roku w Ł.

sprawy z powództwa B. M.. (...) w L.

przeciwko W. im. M. K. w Ł.

o zapłatę

1. umarza postepowanie w zakresie kwoty 17.521,63 zł (siedemnaście tysięcy pięćset dwadzieścia jeden złotych sześćdziesiąt trzy grosze),

2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda:

a) odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 6.007,82 zł (sześć tysięcy siedem złotych osiemdziesiąt dwa grosze) od dnia 21 kwietnia 2022 r. do dnia 22 kwietnia 2022 r.,

b) odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 11.502 zł (jedenaście tysięcy pięćset dwa złote) od dnia 21 kwietnia 2022 r. do dnia 27 kwietnia 2022 r.,

c) kwotę 290,82 zł (dwieście dziewięćdziesiąt złotych osiemdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.817 zł (dwa tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 416/22

UZASADNIENIE

W dniu 21 kwietnia 2022 roku powód B. M.. (...) z siedziba w L., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko W. im. M. K. w Ł. powództwo o zapłatę kwoty 17.812,55 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że powód jest przedsiębiorcą sprzedającym wyroby medyczne i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł w dniu 4 czerwca 2018 r. z pozwanym umowę dostawy nr (...), a w dniu 16 lipca 2019 r. umowę (...) na dostawę wyrobów medycznych. Pozwany składał zamówienia za pośrednictwem telefonu lub faxu, a powód wysyłał wyroby medyczne za pośrednictwem firm kurierskich (...) i (...) wraz z fakturą VAT. Zrealizowane zamówienia zostały opisane w fakturach VAT o nr (...) z dnia 3 grudnia 2021 r. na kwotę 1.674 zł z terminem płatności wynoszącym 60 dni, który przypadał 1 lutego 2022 r., o nr (...) z dnia 10 grudnia 2021 r. na kwotę 11.502 zł z terminem płatności wynoszącym 60 dni, który przypadał 8 lutego 2022 r. i o nr (...) z dnia 13 grudnia 2021 r. na kwotę 4.333,82 zł z terminem płatności wynoszącym 60 dni, który przypadał 11 lutego 2022 r. Pomimo upływu wskazanych terminów płatności, pozwany nie zapłacił dochodzonej pozwem kwoty, pomimo, że nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do jakości dostarczonego towaru. Na dochodzoną pozwem kwotę składa się 17.509,82 zł tytułem ceny sprzedaży oraz 302,73 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za okresy od dnia następującego po upływie płatności poszczególnej faktury do dnia przed wytoczeniem powództwa.

(pozew k. 5- 9)

Nakazem zapłaty z dnia 17 maja 2022 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi- Widzewa w Łodzi nakazał pozwanemu zapłatę na rzecz powoda całej dochodzonej pozwem kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i kosztami procesu.

(nakaz zapłaty k. 80)

Od powyższego nakazu pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł sprzeciw co do całości orzeczenia. Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu podnosząc zarzuty zapłaty należności głównej przed wytoczeniem powództwa, niezasadności naliczenia odsetek ustawowych za opóźnienie i niezasadności zasądzonych kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanego wyjaśnił, że należność w kwocie 17.509,82 zł wynikającą z faktur o nr (...) została w całości uiszczona na rachunek bankowy powoda w dniach 22 i 27 kwietnia 2022 r., a pozew wpłynął do sądu w dniu 25 kwietnia 2022 r. Ponadto pozwany zarzucił drugiej stronie nieprawidłowe oznaczenie daty wymagalności poszczególnych roszczeń, gdyż zgodnie z § 4 ust. 1 łączącej strony umowy zapłata za dostarczony przedmiot umowy miała nastąpić przelewem na konto bankowe powoda podane w wystawionej przez niego fakturze VAT w ciągu 60 dni od daty dostarczenia pozwanemu prawidłowo wystawionej faktury, a dodatkowo jak stanowił § 4 ust. 4 data dostarczenia danej faktury do pozwanego nie może być wcześniejsza niż dzień dostawy przedmiotu umowy, którego ta faktura dotyczy. Poza tym strona pozwana podkreśliła, że pomimo pogłębiających się stale problemów finansowych, o czym powód był informowany przed zawarciem umów, pozwany dokonuje wpłat tak szybko, jak to jest możliwe. W przypadku nie uwzględnienia powyższych zarzutów, pozwany wniósł o nieobciążanie kosztami procesu z uwagi na to, że według zestawienia na dzień 30 czerwca 2021 r. działalność szpitala zakończyła się stratą w wysokości ponad 60 milionów złotych.

(sprzeciw k. 85- 88)

W piśmie z dnia 8 sierpnia 2022 r. powód cofnął powództwo w zakresie kwoty 17.521,63 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, w związku z czym wniósł o umorzenie postępowania w tej części. Ponadto strona powodowa wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 6.007,82 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, która nastąpiła 22 kwietnia 2022 r., a od kwoty 11.502 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, czyli do 27 kwietnia 2022 r. oraz o zasądzenie pozostałej kwoty 290,82 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pełnomocnik powoda zaprzeczył, aby zapłata nastąpiła przed wniesieniem pozwu, do którego doszło w dniu 21 kwietniu 2022 r. Natomiast strona powodowa przyjmując zarzuty co do prawidłowości skapitalizowania odsetek za opóźnienie, dokonała ponownego ich wyliczenia na kwotę 290,82 zł, licząc 60 dni na zapłatę od dnia doręczenia faktur VAT, a nie od ich wystawienia. Dalej strona powodowa wyjaśniła, że na kwotę 17.521,63 zł, co do której cofnęła powództwo składają się 17.509,82 zł tytułem należności objętych fakturami VAT, a zapłaconymi przez pozwanego i 11,81 zł stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą skapitalizowanych odsetek wskazanych błędnie w pozwie, a kwotą prawidłowo naliczonych i skapitalizowanych odsetek za opóźnienie. Na potwierdzenie dostarczenia zamawianych towarów medycznych powód przedstawił protokoły przekazania towarów wraz z fakturami VAT. W zakresie wniosku o nieobciążanie pozwanego kosztami procesu, powód wskazał na brak podstaw do zastosowania art. 102 kpc wobec strony pozwanej.

(pismo procesowe k. 110- 114)

W toku dalszego procesu stanowiska stron nie uległy już zmianie.

(protokół rozprawy k. 139)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. M.. (...) z siedziba w L. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł w dniu 4 czerwca 2018 r. z W. im. M. K. w Ł. umowę nr (...), której przedmiotem była sprzedaż i dostawa sprzętu medycznego. Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy zapłata za dostarczony przedmiot umowy miała nastąpić przelewem na konto bankowe powoda podane w wystawionej przez niego fakturze VAT w ciągu 60 dni od daty dostarczenia pozwanemu prawidłowo wystawionej faktury. W myśl § 4 ust. 2 za dzień zapłaty strony uważały dzień obciążenia rachunku bankowego pozwanego. W § 4 ust. 4 strony wskazały, że data dostarczenia danej faktury do pozwanego nie może być wcześniejsza niż dzień dostawy przedmiotu umowy, którego ta faktura dotyczy. W dniu 17 marca 2020 r. strony zawarły aneks nr (...) do powyższej umowy.

(umowa k. 30- 36, aneks k. 38- 46)

Pozwany składał zamówienia za pośrednictwem telefonu lub faxu, a powód wysyłał wyroby medyczne za pośrednictwem firm kurierskich (...) spółka z o.o. w W. i (...) wraz z fakturą VAT. Zrealizowane zamówienia zostały opisane w fakturach VAT o nr (...) z dnia 3 grudnia 2021 r. na kwotę 1.674 zł z terminem płatności wynoszącym 60 dni, o nr (...) z dnia 10 grudnia 2021 r. na kwotę 11.502 zł z terminem płatności wynoszącym 60 dni i o nr (...) z dnia 13 grudnia 2021 r. na kwotę 4.333,82 zł z terminem płatności wynoszącym 60 dni. Zamówiony towar objęty fakturą VAT o nr (...) został dostarczony pozwanemu za pośrednictwem kuriera (...) spółka z o.o. w W. w dniu 6 grudnia 2021 r., towar objęty fakturą VAT o nr (...) został dostarczony pozwanemu za pośrednictwem kuriera FedEx w dniu 13 grudnia 2021 r., a towar objęty fakturą VAT o nr (...) został dostarczony pozwanemu za pośrednictwem kuriera FedEx w dniu 15 grudnia 2021 r.

(faktury VAT k. 48- 49, k. 50- 51, k. 52- 53, protokół przekazania towaru k. 121, potwierdzenie doręczenia przesyłki k. 122, dokument wydania paczek k. 123- 128)

Pomimo upływu wskazanych terminów płatności, pozwany nie dokonał zapłaty w związku z czym powód pismem oznaczonym nr (...) wezwał do zapłaty m.in. kwot objętych wymienionymi powyżej fakturami VAT. Pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 8 marca 2022 r.

(pismo k. 65- 66, fragment książki nadawczej k. 67, wydruk ze strony monitorującej k. 68- 69)

W dniu 22 kwietnia 2022 r. pozwany dokonał przelewu na rzecz powoda kwoty 4.333,82 zł tytułem zapłaty za fakturę (...) i kwoty 1.674 zł tytułem zapłaty za fakturę (...), a w dniu 27 kwietnia 2022 r. pozwany przelał na rzecz powoda kwotę 11.502 zł tytułem zapłaty za fakturę (...).

(potwierdzenie wykonanej operacji k. 92- 94, szczegóły transakcji k. 115- 117)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron postępowania.

Natomiast na rozprawie w dniu 12 września 2022 r. Sąd pominął wnioski dowodowe zawarte w pkt. 7 pozwu o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka G. T., gdyż okoliczności, na które miałby zeznawać świadek zostały już w wystarczający sposób potwierdzone złożonymi przez powoda dokumentami lub nie były kwestionowane przez pozwanego. Ponadto Sąd pominął również wnioski dowodowe zawarte w pkt. 9 i 10 pozwu o zobowiązanie przedsiębiorstw kurierskich do złożenia dokumentów z uwagi na złożenie dokumentów potwierdzających dostarczenie zamówionych towarów medycznych przez samego powoda.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w całości.

Na wstępie rozważań należy zauważyć, że w piśmie z dnia 8 sierpnia 2022 r. powód cofnął powództwo w zakresie kwoty 17.521,63 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, w związku z czym wniósł o umorzenie postępowania w tej części. Skuteczność cofnięcia pozwu normuje art. 203 k.p.c. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Zgodnie z treścią art. 203 § 4 k.p.c. cofnięcie powództwa jest niedopuszczalne, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, iż taka czynność byłaby niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzałaby do obejścia prawa. W niniejszej sprawie strona powodowa cofnęła w znacznej części pozew ze zrzeczeniem się roszczenia przed rozpoczęciem rozprawy. Zdaniem Sądu cofnięcie nie było sprzeczne z prawem ani zasadami współżycia społecznego, nie zmierzało także do obejścia prawa. Wobec powyższego Sąd w pkt 1 sentencji, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 203 § 1 i § 4 k.p.c., umorzył postepowanie w zakresie kwoty 17.521,63 zł.

Wobec dokonania zapłaty przez pozwanego z tytułu dostaw wyrobów medycznych, które miały miejsce w dniach 6 grudnia 2021 r. (zamówienie objęte fakturą VAT o nr (...)), 13 grudnia 2021 r. (zamówienie objęte fakturą VAT o nr (...)) i w dniu 15 grudnia 2021 r. (zamówienie objęte fakturą VAT o nr (...)) oraz przedstawienia przez stronę powodową dokumentów w postaci umowy sprzedaży i dostawy sprzętu medycznego, faktur VAT oraz wystawionych przez przedsiębiorstwo kurierskie potwierdzeń dostarczenia przesyłek, nie ulega wątpliwości, że strona powodowa sprostała ciążącemu na niej obowiązkowi udowodnienia spełnienia świadczenia, czyli dostarczenia wyrobów medycznych, za co żądała zapłaty. Ponieważ w toku procesu strona pozwana spełniła świadczenie w przeważającym zakresie, do rozstrzygnięcia pozostało roszczenie powoda w kształcie sprecyzowanym w piśmie procesowym z dnia 8 sierpnia 2022 r.

Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Jak już była o tym mowa powyżej, zgodnie z § 4 ust. 1 i 4 łączącej strony umowy, zapłata za dostarczony przedmiot umowy miała nastąpić przelewem na konto bankowe powoda podane w wystawionej przez niego fakturze VAT w ciągu 60 dni od daty dostarczenia pozwanemu prawidłowo wystawionej faktury, przy czym data dostarczenia danej faktury do pozwanego nie może być wcześniejsza niż dzień dostawy przedmiotu umowy, którego ta faktura dotyczy.

Zamówiony towar objęty fakturą VAT o nr (...) został dostarczony pozwanemu w dniu 6 grudnia 2021 r., towar objęty fakturą VAT o nr (...) został dostarczony pozwanemu w dniu 13 grudnia 2021 r., a towar objęty fakturą VAT o nr (...) został dostarczony pozwanemu w dniu 15 grudnia 2021 r.

Zatem termin zapłaty za zamówienie opisane w fakturze VAT o nr (...) przypadał na dzień 4 lutego 2022 r., za zamówienie opisane w fakturze VAT o nr (...) przypadał na dzień 11 lutego 2022 r., a za zamówienie opisane w fakturze VAT o nr (...) przypadał na dzień 13 lutego 2022 r.

Natomiast pozwany dokonał dopiero w dniu 22 kwietnia 2022 r. przelewu na rzecz powoda kwoty 4.333,82 zł tytułem zapłaty za fakturę (...) i kwoty 1.674 zł tytułem zapłaty za fakturę (...), a w dniu 27 kwietnia 2022 r. pozwany przelał na rzecz powoda kwotę 11.502 zł tytułem zapłaty za fakturę (...).

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 6.007,82 zł od dnia 21 kwietnia 2022 r. do dnia 22 kwietnia 2022 r., odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 11.502 zł od dnia 21 kwietnia 2022 r. do dnia 27 kwietnia 2022 r. oraz kwotę 290,82 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od kwoty objętej fakturą VAT o nr (...) od dnia 5 lutego 2022 r. do dnia 20 kwietnia 2022 r., od kwoty objętej fakturą VAT o nr (...) od dnia 12 lutego 2022 r. do dnia 20 kwietnia 2022 r., a od kwoty objętej fakturą VAT o nr (...) od dnia 15 lutego 2022 r. do dnia 20 kwietnia 2022 r.

W zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu, nie można się zgodzić z twierdzeniem pozwanego, że nie dał powodu do wytoczenia powództwa, gdyż z powodu braku zapłaty we wskazanych terminach płatności, pozwany został wezwany do zapłaty pismem powoda oznaczonym (...), doręczonym w dniu 8 marca 2022 r. Należy przypomnieć, że dopiero w dniu 22 kwietnia 2022 r. pozwany dokonał przelewu na rzecz powoda kwoty 4.333,82 zł tytułem zapłaty za fakturę (...) i kwoty 1.674 zł tytułem zapłaty za fakturę (...), a w dniu 27 kwietnia 2022 r. pozwany przelał na rzecz powoda kwotę 11.502 zł tytułem zapłaty za fakturę (...). Tymczasem pozew został złożony w urzędzie pocztowym w dniu 21 kwietnia 2022 r., czyli jeden dzień przed częściowym spełnieniem świadczenia przez stronę pozwaną. Powyższe jest wystarczające do przyjęcia, aby o obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik sprawy. Należy jeszcze zauważyć, że powód uległ jedynie w niewielkiej części swojego żądania, a mianowicie w zakresie kwoty 11,81 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą skapitalizowanych odsetek wskazanych błędnie w pozwie, a kwotą prawidłowo naliczonych i skapitalizowanych odsetek za opóźnienie.

Powód poniósł łącznie kwotę 4.617 zł tytułem kosztów procesu, które obejmowały: opłatę od pozwu w kwocie 1.000 zł, koszty zastępstwa procesowego powoda wykonywanego przez radcę prawnego w kwocie 3.600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) i opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Pozwany wniósł o nieobciążanie kosztami procesu z uwagi na to, że według zestawienia na dzień 30 czerwca 2021 r. działalność szpitala zakończyła się stratą w wysokości ponad 60 milionów złotych. Powyższy wniosek Sąd uwzględnił częściowo, orzekając na podstawie art. 102 k.p.c., z uwagi na charakter działalności strony pozwanej i jej trudną sytuację finansową, która, zdaniem Sądu, oceniana przez pryzmat zasad współżycia społecznego, uzasadnia odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sposób skorzystania z art. 102 k.p.c. jest przy tym suwerennym uprawnieniem sądu orzekającego i od oceny tegoż sądu należy przesądzenie, że taki szczególnie uzasadniony wypadek nastąpił w rozpoznawanej sprawie oraz usprawiedliwia odstąpienie od obowiązku ponoszenia kosztów procesu (por. m.in. postanowienie SN z dnia 25.03.2011 r., IV CZ 136/10, LEX nr 785545; postanowienie SN z dnia 19.01.2012 r., IV CZ 118/11, LEX nr 1169157; postanowienie SN z dnia 26.01.2012 r., III CZ 10/12, OSNC 2012/7-8/98; postanowienie SN z dnia 9.02.2012 r., III CZ 2/12, LEX nr 1162689). W ocenie Sądu taki właśnie szczególny wypadek zachodzi w stosunku do strony pozwanej, analiza jej sytuacji majątkowej oraz charakteru prowadzenia działalności polegającej na ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego, bez nastawienia na osiąganie z tego tytułu zysku, doprowadziła bowiem Sąd orzekający w sprawie do przekonania, że pozwany nie posiada wystarczających środków na pokrycie kosztów procesu w pełnej wysokości, co uzasadnia zastosowanie przepisu art. 102 k.p.c. do rozstrzygnięcia w ich przedmiocie (por. m.in. wyrok SA w Białymstoku z dnia 11.04.2014 r., I ACa 9/14, LEX nr 1455540; wyrok SA w Łodzi z dnia 27.11.2013 r., I ACa 725/13, LEX nr 1409197; wyrok SA w Szczecinie z dnia 25.10.2012 r., I ACa 571/12, LEX nr 1237890). Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda, część poniesionych przez niego kosztów procesu, a mianowicie poza opłatą sądową od pozwu i opłatą skarbową od pełnomocnictwa tylko połowę minimalnej stawki określonej w powołanym rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, nie obciążając pozwanego kosztami zastępstwa procesowego w pozostałym zakresie.