Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodnicząca: Marta Korzeniewska

Protokolant: Damian Mrozik

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2023 roku w Warszawie

na rozprawie w dniu 23 czerwca 2023 roku

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.

przeciwko (...) Bank Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

umarza postępowanie co do kwoty 20 357,13 ( dwadzieścia tysięcy trzysta pięćdziesiąt siedem 13/100) złotych;

w pozostałym zakresie powództwo oddala;

zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5 400 ( pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Marta Korzeniewska

Sygn. akt XX GC 1017/22

UZASADNIENIE

Dnia 20 kwietnia 2022 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. wniósł pozew przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., w którym domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 80 706,07 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty, a także zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że pozwany zawarł z konsumentami H. M. i J. M. umowę kredytu. Następnie powód zawarł z kredytobiorcą umowę przelewu wszelkich wierzytelności pieniężnych – zarówno obecnych, jak i przyszłych - wynikających z tej umowy. Dalej wskazał, że materialno-prawną podstawą dochodzonego roszczenia jest art. 45 w zw. z art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim. Wobec licznych uchybień obowiązkom informacyjnym, w oparciu o udzielone przez konsumenta pełnomocnictwo, powód złożył pozwanemu oświadczenie o skorzystaniu w sankcji kredytu darmowego.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Pismem z dnia 3 stycznia 2023 r. powód cofnął powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w części, tj. co do kwoty 20 357,13 złotych. W uzasadnieniu wskazał, że konsument do dnia 29 marca 2022 r. uiścił tytułem odsetek kwotę 41 384,46 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 22 stycznia 2015 roku pozwany, (...) Bank S.A. z siedzibą w W., zawarł z konsumentami H. M. i J. M. umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...). Na mocy umowy bank udzielił kredytu w wysokości 105.358,22 złotych, na którą to kwotę składała się kwota udostępniona kredytobiorcy na potrzeby konsumpcyjne kredytobiorcy w wysokości 22.800 złotych, spłatę zobowiązań kredytowych kredytobiorcy z tytułu umów zawieranych przez niego z innymi bankami oraz kwota przeznaczona na sfinansowanie prowizji za udzielenie kredytu w wysokości 18.964,48 złotych. Całkowita kwota kredytu, nieobejmująca kosztów kredytu wskazanych w § 1, wyniosła 78.807,95 złotych. Umowa została zawarta na okres od 22 stycznia 2015 roku do dnia 2 lutego 2025 roku. Kwotę udzielonego kredytu kredytobiorca zobowiązał się spłacić wraz z należnymi odsetkami umownymi w 120 równych ratach, płatnych 2 dnia każdego miesiąca. Oprocentowanie kredytu na dzień zawarcia umowy, wyrażone zostało jako zmienne oprocentowanie w stosunku rocznym i wynosiło 10,90%. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła 20,31%.

Zgodnie z § 4 umowy, całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 175 162,68 złotych. Na tą kwotę składały się całkowita kwota kredytu w wysokości 78 807,95 złotych oraz całkowity koszt kredytu, który na dzień zawarcia umowy, naliczony szacunkowo, wynosił 96 354,73 złotych. Na całkowity koszt kredytu składały się należne odsetki umowne w wysokości 68 604,46 złotych oraz prowizja za udzielenie kredytu w wysokości 18 964,48 złotych.

Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy kredytu, od udzielonego kredytu kredytodawca pobierał odsetki według stawki zmiennej. Oprocentowanie kredytu miało stanowić sumę zmiennej stopy bazowej banku dla kredytów gotówkowych, która wynosiła 3,50% w skali roku i stałej marży. Na dzień zawarcia umowy oprocentowanie wynosiło 10,90 % w stosunku rocznym. W ust. 9 tego paragrafu wskazano, że oprocentowanie nie będzie przekraczać odsetek maksymalnych.

Stosownie do § 3 ust. 1 umowy kredytowej Bank pobierał opłaty i prowizje zgodnie z zapisami umowy oraz Tabeli Opłat (...) S.A. w zakresie udzielania kredytów gotówkowych osobom fizycznym, która stanowiła integralną część umowy.

Dowód: Tabela Opłat(...) S.A. w zakresie udzielania kredytów gotówkowych osobom fizycznym (k. 63).

Na podstawie § 7 ust. 4 umowy kredytobiorca był uprawniony był do wcześniejszej spłaty części lub całości kredytu. W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, ulegał obniżeniu całkowity koszt kredytu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby kredytobiorca poniósł je przed datą spłaty z wyłączeniem kosztów ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli kredytobiorca zdecydował się dalej kontynuować tę ochronę (§ 7 ust. 5).

Kredytobiorca miał prawo odstąpienia od umowy, bez podania przyczyny w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia przesyłając pisemne oświadczenie o odstąpieniu, na adres banku wskazany we wzorze o odstąpieniu. W przypadku wykonania przez kredytobiorcę prawa skutecznego odstąpienia umowa uważana była za niezawartą (§ 10 ust. 1).

Na podstawie § 9 umowy kredytowej, niespłaconą w terminie określonym w umowie, ratę kredytu, bank od dnia następnego będzie traktował jako zadłużenie przeterminowane. Od kwoty niespłaconego kapitału kredytu bank nalicza i pobiera odsetki karne według zmiennej stopy procentowej, określonej jako czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. W dniu zawarcia umowy stopa procentowa, o której mowa w zdaniu poprzednim wynosi 12% w skali roku i będzie się zmieniała w przypadku zmiany stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Poza tym bank może obciążyć kredytobiorcę opłatą w wysokości 30 zł za wykonaną czynność windykacyjną (upomnienie, wezwanie do zapłaty). Niezależnie od ilości wykonanych przez bank czynności windykacyjnych w danym miesiącu opłata miała być naliczana jeden raz w miesiącu. Skutkiem braku płatności, po powstaniu wymagalnej zaległości było również uprawnienie banku do wypowiedzenia umowy zgodnie z postanowieniami określonymi w umowie i uprawnienie banku do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego.

Dowód: Umowa o kredyt konsolidacyjny nr (...) (k. 14-15).

J. P. (z domu M.) i H. M. nie dokonały spłaty należności kredytowych. Zobowiązania z tytułu umowy są płacone nieregularnie.

Okoliczność bezsporna.

W dniu 11 marca 2022 roku J. P. (z domu M.) i H. M., jako cedenci, zawarły z powódką jako cesjonariuszem, umowę powierniczego przelewu wierzytelności, na mocy której przelały na rzecz (...) Sp. z o.o. wszelkie wierzytelności pieniężne, wynikające z umów o kredyt konsumencki, zawartych z (...) Bank S.A. w dniu 22 stycznia 2015 r. przysługujących im w stosunku do kredytodawcy, obejmujących w szczególności: wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów, wierzytelność mogącą wynikać z zastosowania art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim i przewidującego tzw. sankcję kredytu darmowego, wraz ze wszystkimi związanymi z wierzytelnościami i prawami (m.in. odsetkami za zwłokę i za opóźnienie).
Na podstawie umowy powierniczego przelewu wierzytelności cesjonariusz zobowiązał się do przekazania cedentowi kwoty 36.313,48 złotych w terminie 14 dni od dnia wyegzekwowania świadczenia od (...) Bank S.A. Umowa podpisana została za pomocą platformy (...)

Dowód: Umowa powierniczego przelewu wierzytelności (k. 23).

J. P. i H. M. udzieliły powódce również pełnomocnictwa (...) Sp. z o.o. do reprezentowania go w sprawie dotyczącej dochodzenia roszczeń przeciwko (...) Bank S.A. w związku z umową o kredyt konsumencki zawartą dnia 22 stycznia 2015 roku. Powyższe pełnomocnictwo przyznawało także pełnomocnikowi uprawnienia do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, przewidującego sankcję tzw. kredytu darmowego oraz do jego dalszego wykorzystania w kontaktach z właściwymi podmiotami zarówno w postępowaniu przedsądowym, jak i w postępowaniu sądowym, w szczególności poprzez przesłanie złożonego oświadczenia do kredytodawcy. Pełnomocnictwo to zostało podpisane elektronicznie za pomocą platformy (...)

Dowód: Pełnomocnictwa (k. 28-29)

Pismem z dnia 11 marca 2022 roku J. P. i H. M. zawiadomiły (...) Bank S.A. o przelewie wierzytelności z tytułu umowy o kredyt konsumencki. Dokument ten został podpisany elektronicznie za pomocą platformy (...)

Dowód: Zawiadomienie z dnia 11 marca 2022 roku. (k. 30)

W dniu 29 marca 2022 roku (...) Sp. z o.o. sporządził w imieniu J. P. i H. M. oświadczenie na podstawie art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Powódka podniosła naruszenie art. 30 ust. 1 pkt. 6,7,10,11,12,14,15,16, polegające w szczególności na: nieuwzględnieniu w treści umowy kredytu wszystkich kosztów i opłat, które kredytobiorca musiał ponieść; błędne wskazanie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy, braku wskazania zasad i warunków zmiany oprocentowania od zadłużenia przeterminowanego; braku wyjaśnienia sposobu, w jaki kredytodawca będzie informował kredytobiorcę o zmianie przedmiotowego oprocentowania, niewskazaniu warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust.1 ustawy o kredycie konsumenckim; zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do zmiany kosztów kredytu w oparciu o przesłanki, które zostały sformułowane w sposób dowolny, sformułowanie klauzuli o stopie oprocentowania kredytu w sposób niedookreślony i nieprecyzyjny.

W tym samym dokumencie powód wezwał pozwanego do zwrotu uiszczonych odsetek od kredytu oraz pozostałych kosztów kredytu, m.in. prowizji za udzielenie kredytu – w kwocie łącznej 80 706,07 złotych według stanu na dzień 29 marca 2022 roku w terminie 7 dni.

Dowód: Oświadczenie w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim wraz z wezwaniem do zapłaty z dnia 29 marca 2022 roku (k. 24-27).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dokumentów i kserokopii dokumentów złożonych przez strony postępowania. Strony nie kwestionowały ich wiarygodności, a i Sąd nie znalazł podstaw by podważać ich moc dowodową.

Sąd pominął dowód z przesłuchania świadków J. P. z uwagi na jej niestawiennictwo, pomimo dwukrotnego wezwania (pocztą i mailowo) przez Sąd świadka na rozprawy w celu złożenia zeznań. Korespondencja została prawidłowo doręczona do świadka (k. 143, 155). Sąd nie dostrzegał potrzeby ponownego wzywania świadka na termin rozprawy i wyznaczania kolejnego terminu. Zdaniem Sądu zeznania świadka nie przyczyniłyby się w istotny sposób do oceny zasadności powództwa, a jedynie niepotrzebnie przewlekłyby proces.

Korespondencja kierowana do świadka H. M. powróciła awizowana z adnotacją – świadek nie żyje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie umowa kredytu będąca przedmiotem sporu stanowiła umowę o kredyt konsumencki. Umowa ta została uregulowana w Ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (dalej: u.k.k.). Według treści art. 3 u.k.k., przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. W niniejszej sprawie kwota kredytu wynosiła 105.358,22 złotych, a zatem umowa o kredyt zawarta między pozwanym a cedentem w pełni podlega reżimowi prawnemu omawianej ustawy.

Strony nie kwestionowały samego faktu zawarcia umowy o kredyt, a odmiennie interpretowały zapisy umowy kredytu i umowy cesji. Sporna była również prawidłowość dokonanej cesji na rzecz powoda wierzytelności przypadającej cedentowi wobec pozwanego i prawidłowość złożenia oświadczeń woli kredytobiorcy za pomocą platformy (...)

Powód oparł swoje roszczenie na przepisach ustawy z dnia 12 maja 2011 roku u.k.k., zwłaszcza na art. 45 ust. 1 ww. ustawy. Według treści powyższego przepisu, w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17, art. 31–33, art. 33a i art. 36a–36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

Przeciw żądaniu powoda pozwany podniósł zarzut wadliwości umowy cesji i oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Argumentował tym, że w dacie zawierania umowy cesji (tj. 11 marca 22 roku) kredytobiorcy nie przysługiwała wierzytelność pieniężna, a co najwyżej ekspektatywa dla przyszłej, niesprecyzowanej wierzytelności. Pozwany wywodził, że skoro powód w dniu 29 marca 2022 roku złożył oświadczenie w trybie art. 45 u.k.k., jako pełnomocnik kredytobiorcy, to uprawienie to nie mogło być przedmiotem cesji dokonanej wcześniej. Ponadto nawet gdyby przyjąć, że wierzytelność była objęta umową przelewu, to umowa ta była nieważna ze względu na sprzeczność z właściwością zobowiązania, gdyż prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego przysługuje tylko konsumentowi.

Pozwany kwestionował również jakoby umowa cesji miała być zawarta przez kredytobiorców. Podkreślił, że H. M. ma ponad 70 lat i wykształcenie średnie, co pozwala przypuszczać, że nie posiada wiedzy i umiejętności aby drogą elektroniczną udzielić powodowi pełnomocnictwa i zawrzeć umowę cesji. Jednocześnie pozwany kwestionował nazwę adresu mailowego H. M..

Pozwany podniósł, iż oświadczenie o którym mowa w art. 45 ust. 1 u.k.k. wymaga dla swojej skuteczności zachowania formy pisemnej, co wprost wynika z przedmiotowego przepisu, a tym samym zdaniem pozwanego, również pełnomocnictwo do złożenia takiego oświadczenia wymaga zachowania formy pisemnej. Pozwany przy tym zauważa, że pełnomocnictwo udzielone powodowi przez kredytobiorcę zostało udzielone w formie dokumentowej, a więc jest wadliwe, a samo oświadczenie złożone nieskutecznie.

Ponadto, zdaniem pozwanego upłynął też roczny termin wskazany w art. 45 ust. 5 u.k.k., który zdaniem pozwanego winien być liczony od dnia zawarcia umowy kredytu, a tym samym roszczenie wygasło.

W ocenie pozwanego, złożenie przez powoda oświadczenia w trybie art. 45 u.k.k. jest sprzeczne z art. 5 k.c. Kredytobiorca nie spłacił jeszcze należności kredytowych, reguluje je nieterminowo, poprzez co nie wykonuje prawidłowo umowy. Pozwany wyraził również obawę, wskazując, że z racji na odległy termin zakończenia umowy istnieje ryzyko całkowitego zaprzestania dokonywania wpłat przez kredytobiorcę i w konsekwencji wypowiedzenia umowy w przyszłości.

Pozwany podniósł także zarzut braku legitymacji czynnej, który okazał się nieskuteczny. Najogólniej rzecz ujmując, zarzut ten opiera się o brak własnoręcznych podpisów pod umową cesji.

Zgodnie z art. 60 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Użyte w art. 60 k.c. wyrażenie "przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej" nie ogranicza się zatem do danych opatrzonych tzw. bezpiecznym podpisem elektronicznym zgodnie z ustawą z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1173), ale obejmuje wszelkie inne sposoby elektronicznego przekazu danych (por. W. Gołoza, R. Kosieradzki, Forma i skutki prawne podpisu elektronicznego, St. Iur. Lubl. 2004, nr 4, s. 71 i n). Złożenie oświadczenia woli w formie elektronicznej nie spełnia wymogów formy pisemnej. Za formę równoważną formie pisemnej można w zasadzie uznać tylko dane opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 18 ww. ustawy.

Strona powodowa przedłożyła do akt sprawy umowę cesji wierzytelności podpisaną elektroniczne za pomocą prywatnej platformy (...) oraz załączyła kartę podpisów zabezpieczoną pieczęcią elektroniczną, opartą o prywatny certyfikat ww. platformy. Umowa została więc podpisana poprzez platformę zwykłym podpisem elektronicznym.

Według treści art. 78 ¹ k.c. do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, przy czym dla zachowania formy elektronicznej konieczne jest złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Chodzi o tzw. bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Wobec tego w świetle art. 78 ¹ k.c. nie doszło do zawarcia umowy cesji w postaci bezpiecznego podpisu opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym zgodnym z certyfikatem podpisującego.

Sąd jednak zauważa, że w świetle powyższych przepisów okoliczność ta ma wyłącznie znaczenie w zakresie oceny czy umowa ta została zawarta w formie pisemnej, a nie ma znaczenia dla istnienia samej treści umowy i jej skuteczności. Przepisy dotyczące umowy cesji nie przewidują obowiązku zawarcia tego typu umowy w formie pisemnej. Umowa cesji wierzytelności dla swojej skuteczności nie musiała być zawarta w formie pisemnej i w związku z tym nie musiała zostać opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym. W związku z tym nie było podstaw do stwierdzenia, iż niezłożenie oświadczeń woli za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego skutkuje nieważnością umowy cesji.

Pozwany nie przedstawił również żadnych dowodów na poparcie zarzutu dotyczącego nie zawarcia przez kredytobiorców umowy cesji. Wiek kredytobiorcy, czy też sposób zawarcia umowy nie przesądza o braku wiedzy czy umiejętności, wobec czego twierdzenia pozwanego sąd uznał za bezpodstawne.

W kontekście pozostałych twierdzeń strony pozwanej odnośnie nieważności umowy cesji stwierdzić należy, że konsument skutecznie przeniósł na powoda wierzytelność, która w sposób dostateczny została sprecyzowana w treści umowy. Wbrew stanowisku strony pozwanej, dla ważności przelewu bez znaczenia pozostaje fakt, że roszczenie o zwrot należności wynikających z zastosowania sankcji kredytu darmowego, nie istniało w chwili cesji, ponieważ przelew wierzytelności przyszłych jest prawnie dopuszczalny, a pogląd ten jest ugruntowany w orzecznictwie i doktrynie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 września 1997 roku, III CZP 45/97, OSNC 1998, nr 2, poz. 22 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2003 roku, V CKN 345/01, OSNC 2004, nr 4, poz. 65).

Zawarciu umowy cesji nie sprzeciwiała się też właściwość roszczenia będącego przedmiotem tej umowy. Sam fakt bycia przedsiębiorcą nie dyskredytuje żądania powoda. Możliwość zbycia wierzytelności przez konsumenta na rzecz przedsiębiorcy jest dopuszczalna w świetle zasady swobody umów i nie budzi wątpliwości w praktyce orzeczniczej (por. wyrok TSUE w wyroku z 11 września 2019 r., C-383/18). Przelew wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt konsumencki jest więc dopuszczalny, a jego wyłączenie lub ograniczenie może nastąpić w wypadkach wskazanych w art. 509 § 1 k.c., np. w drodze umowy stron, które nie występują w niniejszej sprawie. Także przepisy ustawy o kredycie konsumenckim nie wprowadzają zakazu ani ograniczenia dopuszczalności przelewu wierzytelności wynikających z umowy kredytu konsumenckiego (por. wyroki SN z 13 maja 2010 r., sygn. akt IV CSK 558/09 i z 7 kwietnia 2011 r., sygn. akt IV CSK 422/10).

Wbrew stanowisku pozwanego, roszczenie konsumenta nie wygasło wobec upływu rocznego terminu, o którym stanowi art. 45 ust. 5 u.k.k. Rację ma powód, iż termin 1 roku należy liczyć od daty spłaty ostatniej należności z tytułu umowy kredytu, wtedy bowiem dochodzi do wykonania umowy, a nie od uruchomienia środków przez bank. W przedmiotowej sprawie umowa kredytu nie została jeszcze wykonana, kredytobiorca nadal spłaca należności na rzecz pozwanego banku.

Sąd uznał jednak za zasady zarzut nieważności pełnomocnictwa, na podstawie którego powód złożył pozwanemu oświadczenie w trybie art. 45 w zw. z art. 30 u.k.k. Brak jest bowiem dowodów na to, iż zostało ono skutecznie udzielone.

Z treści przedmiotowego pełnomocnictwa wynika, iż kredytobiorca upoważnia powódkę do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 45 u.k.k., przewidującego sankcję kredytu darmowego oraz do jego dalszego wykorzystania w kontaktach z właściwymi podmiotami zarówno w postępowaniu przedsądowym, jak i w postępowaniu sądowym, w szczególności poprzez przesłanie złożonego oświadczenia do kredytodawcy. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że jest to pełnomocnictwo o charakterze ogólnym. Nie została w nim bowiem ani powołana sporna umowa, ani nie został wskazany pozwany bank jako dłużnik.

Pełnomocnictwo nie zawiera własnoręcznego podpisu kredytobiorcy i zostało złożone za pośrednictwem platformy (...) Sąd przy tym wskazuje, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. jest podmiotem wpisanym do rejestru niekwalifikowanych usług zaufania prowadzonego przez Narodowy Bank Polski na podstawie i w zakresie określonym w art. 6 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 162 ze zm.).

Zgodnie z art. 99 § 2 k.c. pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. Przepis art. 78 § 1 k.c. stanowi, że do zachowania zwykłej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Art. 78 ¹ § 2 k.c. stanowi wprawdzie, że oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, ale jest tak jedynie w sytuacji, gdy oświadczenie zostało złożone w formie elektronicznej, tj. podpisane podpisem elektronicznym kwalifikowanym (art. 78 ¹ § 1 k.c.).

W niniejszej sprawie nie wykazano by do podpisania pełnomocnictwa kredytobiorcy posłużyli się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a wręcz przeciwnie – bezspornym było, że pełnomocnictwo nie zostało opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Złożenie takiego podpisu jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie nie spełnia wymogu podpisu kwalifikowanego oraz nie spełnia wymogu co formy zastrzeżonej dla pełnomocnictwa ogólnego, a zatem złożone oświadczenie jest oświadczeniem nieważnym.

Oświadczenie w postaci elektronicznej nie jest tożsame z elektroniczną formą czynności prawnej zrównaną w skutkach prawnych z formą pisemną. Dla zachowania tej formy, jak już była o tym mowa, konieczne jest złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Natomiast oświadczeniem w postaci elektronicznej (art. 60 k.c.) będzie każde oświadczenie utrwalone (a także przesłane) za pomocą elektronicznych technologii komunikowania się (utrwalania oświadczeń). Złożony do akt sprawy projekt pełnomocnictwa oraz karty podpisów mogły stanowić co najwyżej odzwierciedlenie oświadczeń woli składanych w postaci elektronicznej i w taki też sposób dokumentowanych (przez cyfrowy zapis treści oświadczenia na nośniku danych). Wydruki mają charakter wtórny w stosunku do dokumentu w postaci elektronicznej zawierającego oświadczenie złożone drogą elektroniczną. Odzwierciedlają one wyłącznie jedną warstwę informacji zawartych w dokumencie w postaci elektronicznej – warstwę tekstową dokumentu sporządzonego w postaci elektronicznej – a więc w postaci ciągu danych zapisanych binarnie, dla których odczytania konieczne jest posiadanie urządzenia elektronicznego wyposażonego w odpowiednie oprogramowanie informatyczne.

Należy nadto podzielić stanowisko pozwanego, iż że umowa cesji przelewała ukształtowane wierzytelności, zarówno istniejące, jak i przyszłe, w tym wierzytelność mogącą powstać z zastosowania sankcji kredytu darmowego, jednakże nie przewidywała uprawnienia dla cesjonariusza do złożenia oświadczenia prawokształtującego. Powód zresztą uprawnienia do złożenia takiego oświadczenia nie wywodził z treści umowy cesji, lecz składając sporne oświadczenie powoływał się na treść udzielonego pełnomocnictwa.

Podmiotem uprawnionym do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego pozostawał nadal konsument – kredytobiorca, dlatego do złożenia takiego oświadczenia woli w jego imieniu konieczne było pełnomocnictwo, które w niniejszej sprawie zostało wolą stron udzielone jako pełnomocnictwo ogólne. Ze względu na brak formy pisemnej przewidzianej, pod rygorem nieważności, dla tego typu pełnomocnictwa, nie mogło ono wywrzeć zamierzonego skutku w postaci złożenia skutecznego oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu gratisowego (tak też Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w wyroku z dnia 4 stycznia 2023 r. w sprawie V Ca 1296/22, Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. w wyroku z 10 listopada 2022 r. w sprawie II C 2943/22).

Z uwagi na powyższe sąd uznał powództwo za niezasadne i je oddalił, o czym orzekł w pkt 2 wyroku.

W pkt 1 wyroku orzeczono o umorzeniu postępowania co do kwoty 20 357,13 złotych na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., albowiem roszczenie powoda zostało częściowo ograniczone wskutek cofnięcia pozwu pismem z dnia 3 stycznia 2023 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z wynikiem procesu. Powód jest stroną przegrywającą spór, zatem winien zwrócić pozwanemu wszelkie koszty jakie poniósł on w związku ze sprawą. Składają się na nie koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.400,00 złotych (naliczone zgodnie z § 2 punkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. 2015, poz. 1800).

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.

Sędzia Marta Korzeniewska

(...)

(...)

Sędzia Marta Korzeniewska

(...)