Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 marca 2024r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Skalska

Sędziowie: SO Magdalena Nałęcz

SO Alicja Dziekańska

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki jawnej w W.

przeciwko E. Ł.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 19 kwietnia 2023r., sygn. akt XXIII Ga 8/23

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

Magdalena Nałęcz Monika Skalska Alicja Dziekańska

Sygn. akt XXIII Gz 723/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił apelację pozwanej z powodu nieusunięcia braku formalnego apelacji przez prawidłowe oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia.

Zażalenia na to postanowienie wniosła pozwana zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik postępowania, tj.:

a)  art. 373 § 1 kpc poprzez jego błędne zastosowanie i wezwanie pozwanej do uzupełnienia braków formalnych apelacji poprzez doprecyzowanie wartości przedmiotu zaskarżenia, podczas gdy brak wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie stanowi brak nieistotny,

b)  art. 373 § 1 kpc poprzez jego błędne zastosowanie i w konsekwencji odrzucenie apelacji, w sytuacji gdy pozwana w terminie uzupełniła braki formalne apelacji,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż pozwana nie uzupełniła braków formalnych apelacji, podczas gdy pozwana pismem z dnia 3 lutego 2023r. doprecyzowała zgodnie z wezwaniem Sądu z dnia 2 lutego 2023r. wartość przedmiotu zaskarżenia.

Wskazując na powyższe zarzuty strona pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie i w konsekwencji doprowadziło do uchylenia zaskarżonego postanowienia, choć nie wszystkie zarzuty okazały się zasadne.

Na wstępie wskazać należy, iż pozwana twierdząc, że usunęła braki formalne apelacji w terminie nie wykazała przedmiotowej okoliczności. Co prawda do zażalenia złożyła potwierdzenie wysłania przesyłki do tut. Sądu w dniu 8 lutego 2023 roku, ale stwierdzić należy, iż numer tej przesyłki odpowiada numerowi przesyłki znajdującemu się na karcie 244 akt, a w której to kopercie znajdowało się pismo procesowe podpisane przez pełnomocnika pozwanej z dnia 8 lutego 2023 roku, w którym pełnomocnik wskazał, że: „działając w imieniu wnioskodawcy, pełnomocnictwo w aktach sprawy, w odpowiedzi na wezwanie z dnia 2 lutego 2023r przesyłam w poczet materiału dowodowego: 1. Potwierdzenie uiszczenia opłaty”. W piśmie tym pełnomocnik bynajmniej nie usuwał braków formalnych apelacji stosownie do wezwania z dnia 2 lutego 2023roku. Była to wyłącznie informacja o usunięciu braku fiskalnego. Z tego powodu niezasadny okazał się zarówno zarzut naruszenia art. 373 § 1 kpc w związku z nieusunięciem braku formalnego apelacji, jak również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż pozwana nie uzupełniła braków formalnych apelacji, podczas gdy pozwana pismem z dnia 3 lutego 2023r. doprecyzowała zgodnie z wezwaniem Sądu z dnia 2 lutego 2023r. wartość przedmiotu zaskarżenia.

Niemniej jednak mimo całkowitej bezzasadności zarzutu 1.b i zarzutu 2. Zażalenia postanowienie podlegało uchyleniu z uwagi na zasadność zarzutu 1.a zażalenia.

Zgodnie z art. 130 § 1 k.p.c. jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym. W myśl § 2 po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.

Podkreślić należy że obowiązkiem strony procesu jest złożenie pisma odpowiadającego wymogom formalnym. W przypadku braków pisma procesowego Sąd wzywając do uzupełnienia braków ma obowiązek określić dokładnie na czym polegają braki i kategorycznie określić termin ich uzupełnienia. Strona zaś ma obowiązek podporządkowania się zarządzeniu, a sankcją za niewykonanie zarządzenia jest zwrot pisma lub jego odrzucenie.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że zarządzeniem z 3 stycznia 2023 r. skarżący został wezwany „do uzupełnienia braków fiskalnych i formalnych apelacji poprzez uiszczenie kwoty 146 zł tytułem brakującej części opłaty od apelacji oraz prawidłowe oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia, mającej na uwadze fakt połączenia dwóch spraw do łącznego rozpoznania, które nadal zachowują swoją odrębność, co oznacza, ze wartość przedmiotu sporu i odpowiednio wartość przedmiotu zaskarżenia połączonych spraw nie podlegają sumowaniu (por. postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2019r., II CSK 624/18, LEX nr 2688852) – w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia apelacji”.

Istotne znaczenie w niniejszej sprawie ma fakt, że przedmiotem obu połączonych spraw jest oznaczona kwota pieniężna, zatem zgodzić należy się z pozwaną, że brak wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia nie miał charakteru istotnego, nie uniemożliwiał on bowiem nadanie apelacji prawidłowego biegu.

W okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że bezwzględny formalizm Sądu odrzucającego apelację pozwanej dążył do pozbawienia jej prawa do merytorycznego rozpoznania sprawy przez sąd. Nie można zapomnieć, że formalizm procesowy ma służyć przyspieszeniu i usprawnieniu postępowania, nie może jednak unicestwiać praw stron i pozbawiać ich prawa dostępu do sądu, nawet wtedy, gdy surowszy rygoryzm miałby swoje uzasadnienie w profesjonalnej reprezentacji. Należy zgodzić się z tezą, że od zawodowego pełnomocnika można wymagać więcej, jednakże należy uwzględnić, że każdy błąd profesjonalnego pełnomocnika obciąża stronę. Wydaje się, że postępowanie powinno być tak skonstruowane, aby zapewnić skuteczną i efektywną ochronę, a nie tworzyć praktykę odsyłania stron na drogę roszczeń regresowych przeciwko pełnomocnikom za popełnione przez nich błędy. Takie pojmowanie funkcji przepisów prawa postępowania cywilnego prowadzi bowiem do uprzedmiotowienia stron tego postepowania (por. Rzetelny proces cywilny, pod. red. A. Łazarskiej, Warszawa 2012, Wolters Kluwer, str. 328-346).

Brak wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia stanowi brak formalny, podlegający uzupełnieniu. Sankcja odrzucenia apelacji, w której pomimo stosownego wezwania nie oznaczono przedmiotu zaskarżenia, dotyczy jednak jedynie takiego braku formalnego, który uniemożliwia nadanie apelacji prawidłowego biegu. Takim brakiem nie jest niewskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie, skoro nie ma to wpływu na określenie właściwości rzeczowej sądu, ani wysokości opłat sądowych. Zależy od niej jedynie dopuszczalność zaskarżenia skargą kasacyjną. Niezależnie od tego, wskazany został zakres zaskarżenia "w całości", co należy odnieść do wartości wskazanej w wyroku zasądzającym roszczenie powoda w obydwu sprawach. Takie oznaczenie nie jest natomiast dopuszczalne w skardze kasacyjnej, bowiem w tym nadzwyczajnym środku zaskarżenia wartość przedmiotu zaskarżenia odnosi się do wartości interesu majątkowego skarżącego, który najczęściej nie jest tożsamy z wartością przedmiotu sporu. Skoro zatem od wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia nie zależy dopuszczalność apelacji, nieusunięcie tego braku formalnego nie może prowadzić do jej odrzucenia. Kwestia ta została wyjaśniona w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por.m.in.: postanowienia z dnia 19 lutego 2014 r., V CZ 10/14, z dnia 25 października 2012 r., I CZ 153/12, z dnia 28 czerwca 2011 r., II UZ 17/11, z dnia 5 marca 2009 r., III CZ 10/09, z dnia 5 września 2008 r., I CZ 65/08, wszystkie niepubl., uchwałę SN z dnia 27 marca 2008 r., sygn. akt III CZP 7/08, OSNC 2009, Nr 4, poz. 55, Biuletyn SN 2008, nr 3, s. 7). (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 8 maja 2019 roku, IV CZ 27/19, LEX nr 2671025 )

Brak zatem było podstaw do przyjęcia, że apelacja podlega odrzuceniu z uwagi na nieusunięcie w zakreślonym terminie jej braków formalnych przez pozwaną.

Mając zatem powyższe rozważania na uwadze, na podstawie art. 386§4 w zw. z art. 397§3 k.p.c. orzeczono jak w sentencji i uchylono zaskarżone postanowienie.

Magdalena Nałęcz Monika Skalska Alicja Dziekańska