Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 września 2024 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny

z siedzibą w Pile

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Jacek Grudziński

Protokolant st. prot. sąd. Kamila Sucharkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2024 roku w Pile

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko P. M.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo;

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego 10.817 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

J. Grudziński

Sygn. akt XIV C 416/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 kwietnia 2022r. powód Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wniosło o zasądzenie od pozwanego P. M. na rzecz powoda następujących kwot:

1.  24.815,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 29.04.2019r. do dnia zapłaty;

2.  24.238,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 8.11.2018r. do dnia zapłaty;

3.  19.815,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6.06.2020r. do dnia zapłaty;

4.  8.339,53 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6.06.2020r. do dnia zapłaty;

5.  24 238,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 5.04.2020r. do dnia zapłaty;

6.  29 815,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 26.03 2020r. do dnia zapłaty;

7.  10.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 26.03.2020r. do dnia zapłaty;

8.  280 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 5.04.2020r. do dnia zapłaty;

9.  6.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 5.04.2020r. do dnia zapłaty;

10. 596,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 26.03.2020r. do dnia zapłaty;

11. 6.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 26.03.2020 r. do dnia zapłaty;

12.  65.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6.06 .2020r. do dnia zapłaty;

13.  130 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6.06 .2020 r. do dnia zapłaty.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawnie przypisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przypisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Na rozprawie dnia 8 sierpnia 2024 r. strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód Towarzystwo (...) z siedzibą w W. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w dniu 12 lutego 2015 r. zawarł z pozwanym P. M. umowę ubezpieczenia nr. (...) dotyczącą (...) o nr rej (...). (...) stanowiło współwłasność pozwanego i jego żony.

/ dowód: umowa ubezpieczenia z dnia 12 lutego 2015r. (k. 140)/

W 2015r. pozwany miał 30 lat. Pozwany mieszkał wspólnie z żoną i niepełnosprawną córką – V. w miejscowości L.. Pozwany pracował jako tapicer. Żona pozwanego była w tym czasie w drugiej ciąży.

W dniu 22 sierpnia 2015r. pozwany wspólnie z dwoma kolegami-M. W. (1) i M. R. (1), pojechał nad jezioro Z. w S.. W czasie pobytu nad jeziorem pozwany wspólnie ze znajomymi spożywał alkohol, w postaci piwa.

W drodze powrotnej pozwany spowodował wypadek drogowy. Pozwany będąc w stanie nietrzeźwości- mając co najmniej 1.1 promila we krwi, kierował (...) o nr rej (...) i na łuku drogi, jadąc z nadmierną prędkością, w pewnym momencie zjechał na prawe pobocze, stracił panowanie nad pojazdem, a następnie zjechał na lewy pas jezdni uderzając swoim pojazdem w lewą stronę jadącego prawidłowo z przeciwnego kierunku samochodu marki V. (...) o nr rej. (...) w wyniku czego kierowca tego pojazdu P. B. poniósł śmierć na miejscu, zaś pasażerowie doznali ciężkich obrażeń ciała tj. M. B. (1) doznał ciężkich obrażeń ciała w postaci złamania obu kości przedramienia lewego ze skróceniem kości promieniowej, M. B. (2) doznał obrażeń ciała w postaci urazy lewej nerki, rozerwania krezki jelita cienkiego, krwiaka śródmiąższowego śledziony, wstrząsu krwotocznego oraz złamania żebra po lewej stronie, D. B. doznała obrażeń w postaci wstrząśnięcia mózgu, a pasażerowie pojazdu kierowanego przez pozwanego doznali ciężkich obrażeń ciała w postaci: przerwania ciągłości jelita cienkiego na całym obwodzie oraz częściowej amputacji małżowiny usznej u M. W. (1), oraz złamania tylnej panewki stawu biodrowego i wstrząśnięcia mózgu M. R. (2). Nadto zachowanie pozwanego stanowiło zagrożenie dla zdrowia i życia pasażerów dwóch innych pojazdów znajdujących się w tym samym czasie na drodze- A. O., W. B., M. C., A. C..

Po wypadku pozwanego przewieziono do Szpitala (...) w Z. i przebywał tam około pięciu dni. U pozwanego zdiagnozowano wstrząs mózgu, rany cięte na rękach, złamane żebro, krwiak na głowie.

Pozwany nie pamiętał co się działo w trakcie wypadku. Kiedy pozwany dowiedział się o tym, że spowodował śmiertelny wypadek, załamał się. Pozwany prosto ze szpitala został przewieziony do aresztu.

Wyrokiem z dnia 31 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział III Karny uznał P. M. za winnego powyższej opisanego czynu i skazał pozwanego na karę 7 lat pozbawienia wolności oraz:

-orzekł na rzecz pokrzywdzonych D. B., M. B. (1) i M. B. (3) nawiązkę w kwocie po 20.000 zł (punkt 4 wyroku);

- orzekł na rzecz pokrzywdzonego M. W. (2) nawiązkę w kwocie 1.000 zł, na rzecz pokrzywdzonego M. R. (1) nawiązkę w kwocie 2.000 zł ( punkt 5 wyroku);

-orzekł na rzecz pokrzywdzonych A. O., W. B., M. C., A. C. obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie po 3.000 zł (punkt 6 wyroku).

/ dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu, III Wydziału Karnego z dnia 31 marca 2016r., sygnatura akt III K 46/16 (k. 18-19)/

Zgodnie z powstała szkodą, powód dokonał następujących wypłat odszkodowań:

1.  na podstawie decyzji z dnia 9.05.2018r. wypłata 25.000 zł ( szkoda numer 1070/15/33/14);

2.  na podstawie decyzji z dnia 9.05.2018r. wypłata 25.000 zł (szkoda numer 1071/15/33/14);

3.  na podstawie decyzji z dnia 9.05.2018r. wypłata 25.000 zł (szkoda numer OPPM/01044/2018);

4.  na podstawie decyzji z dnia 10.05.2018r. wypłata 20.000 zł oraz na podstawie decyzji z dnia 20.07.2018r. wypłata 8.339,53 zł (szkoda numer OOPM/1055/2018);

5.  na podstawie decyzji z dnia 9.05.2018r. wypłata 25.000 zł ( szkoda numer OPPM/01061/2018);

6.  na podstawie decyzji z dnia 9.05.2018r. wypłata 30.000 zł, oraz na podstawie decyzji z dnia 26.03.2019r. wypłata 10.000 zł (szkoda numer OPPM/01062/2018);

7.  na podstawie decyzji z dnia 16.07.2018r. wypłata 6.000 zł, oraz na postawie decyzji z dnia 16.07.2018r. wypłata 280 zł (szkoda numer OPPM/01066/2018);

8.  na podstawie decyzji z dnia 16.07.2018r. wypłata 6.000 zł, oraz na podstawie decyzji z dnia 16.07.2018r. wypłata 754,76 zł ( szkoda numer OPPM/01067/2018);

9.  na podstawie decyzji z dnia 16.07.2018r. wypłata 65.000 zł, oraz na podstawie decyzji dnia 16.07.2018r, wypłata 130 zł (szkoda numer OPPM/01068/2018).

/dowody: dokumenty szkodowe (k. 20-128)/

Każdorazowo po dokonaniu wypłaty odszkodowania pozwany był informowany i wyzwany przez powoda, pismami z: 08.10.2018 r., 29.03.2019 r., 24.02.2020r., 05.03.2020 r., 06.05.2020 r., 24.02.2020 r. do uregulowania roszczeń w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

/ dowody: wezwania do zapłaty (k. 20, 26, 33, 40)/

W piśmie z 24 czerwca 2020 r. powód przedstawił pozwanemu zestawienie wszystkich odszkodowań wypłaconych w związku z prowadzonym postępowaniem szkodowym.

/ dowód: pismo powoda z dnia 24 czerwca 2020r. (k. 187)/

W dniu 9 lipca 2020 r. pozwany wystosował pismo do powoda, w którym wskazał, że w chwili obecnej nie jest w stanie dokonywać spłat na rzecz powoda, albowiem odbywa karę pozbawienia wolności, zatem nie ma możliwości podjęcia zatrudnienia. Ponadto pozwany wskazał, że ma ciężko niepełnoprawną córkę V., której koszty utrzymania są bardzo wysokie z uwagi na konieczność rehabilitacji dziecka.

/ dowód: pismo pozwanego z dnia 9 lipca 2020r. (k. 129-130)/

W dniach 22 września 2021 r. oraz 8 grudnia 2021 r. powód przesłał pozwanemu oświadczenia o uznaniu długu wraz z projektami ugód. Dokumenty te nie zostały podpisane przez pozwanego.

/ dowody: projekty ugody (k. 166-173)/

Pozwany odbył karę 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, po czym na wniosek Zakładu Karnego, pozwany został warunkowo przedterminowo zwolniony z dalszego obowiązku odbywania kary pozbawienia wolności.

Po wyjściu z więzienia, pozwany otworzył własną działalność gospodarczą. Działalność ta jednak nie przynosiła odpowiednich dochodów i pozwany zmuszony był ją zamknąć. Następnie pozwany podjął pracę w firmie (...) jako spawacz.

Kiedy żona pozwanego zaszła w trzecią ciążę okazało się, że są podejrzenia co do tego, że dziecko urodzi się z poważną wadą genetyczną oraz wadą serca. W 2022r., po porodzie dziecko wspólnie z matką zostało przewiezione do szpitala w G.. Pozwany zmuszony był zrezygnować z pracy, aby zająć się starszą niepełnosprawną córką V..

Obecnie pozwany wraz z żoną wychowuje troje dzieci, z czego dwoje dzieci: V. M. i V. M. są dziećmi niepełnosprawnymi. Dzieci są w znacznym stopniu niepełnosprawne zarówno fizycznie jak i intelektualnie, towarzyszą temu liczne wady wrodzone. Córka stron M. jest zdrowym dzieckiem.

/dowody: orzeczenie o niepełnosprawności V. M. (k.174), o orzeczenie o niepełnosprawności V. M. (k. 175); zeznania świadka M. M. (3) (k. 201-203)/

U córek pozwanego rozpoznano zespół (...), L. i O., chorobę genetycznie uwarunkowaną, upośledzającą w znacznym stopniu rozwój umysłowy i fizyczny. U dzieci stwierdzono również ciężką, postępującą niepełnosprawność ruchową. Choroba ta jest chorobą nieuleczalną. Ze względu na wrodzone uwarunkowanie choroby rokowanie co do dalszego stanu zdrowia dzieci jest złe.

V. M. ma obecnie 15 lat. Dziewczynka ma skoliozę, oraz wystający garb żebrowy, który się pogłębia. V. chodzi pochylona do przodu, ma przykurcz lewego boku oraz nieprawidłowo ustawione stopy. Mówi zaledwie kilka słów. Miała rozszczep podniebienia który wymagał operacji. Wymaga stałej rehabilitacji i przejawia objawy autoagresji- uderza się rękoma, bije opiekunów, w związku z czym wymaga stałej opieki.

Wspólnie z rodzicami uczestniczy w rehabilitacji prywatnej oraz jeździ na turnusy rehabilitacyjne do (...). Prywatna rehabilitacja kosztuje 200 zł za 30 minut. Rodzice starają się zapewnić dziecku co najmniej dwie rehabilitacje w miesiącu. Koszt jednego turnusu rehabilitacyjnego to 12.000 zł.

V. ma obecnie 2 lata i waży zaledwie 6 kg i z tego powodu wymaga karmienia co trzy godziny. U małoletniej stwierdzono opóźnienie psychoruchowe. W okresie niemowlęcym przeszła operację serca. Rokowania co dalszego rozwoju małoletniej są złe z uwagi na niską wagę, choroby genetyczne i wrodzoną wadę serca.

Z uwagi na stan zdrowia, małoletnie córki stron muszą mieć specjalną dietę wysokocholesterową. Dzieci potrzebują specjalistycznych butów, a małoletnia V. potrzebuje specjalistycznego gorsetu ortopedycznego.

Celem zapewnienia małoletnim odpowiednich warunków rozwoju pozwany wspólnie z żoną zaciągnął dwa kredyty w wysokości 57.000 zł (rata 1.800 zł miesięcznie) oraz 20.000 zł (rata 600 zł).

Obecnie pozwany jak i jego żona nie są w stanie podjąć pracy z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad dwojgiem niepełnosprawnych dzieci. Rodzina utrzymuje się ze świadczeń pielęgnacyjnych pobieranych przez każdego z rodziców w wysokości 2.800 zł oraz świadczenia 800 + pobieranego na troje dzieci. Tym samym rodzina łącznie dysponuje kwotą 8.000 zł miesięcznie ( tj. 2 x 2800 zł + 3 x 800 zł ).

Żona pozwanego- M. M. (3), jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, choruje przewlekle na chorobę L., zdiagnozowano u niej również nowotwór macicy.

/dowód: oświadczenie o stopniu niepełnosprawności M. M. (3) (k.176), zaświadczenie Zakładu (...) (k. 178); zeznania świadka M. M. (3) (k. 201-203) /

Pozwany wspólnie z rodziną zamieszkuje w domu swojej teściowej, gdzie do dyspozycji rodzina ma dwa pokoje, kuchnie oraz dzieloną wspólnie łazienkę.

Na miesięczne koszty związane z utrzymaniem rodziny pozwanego składają się:

-prąd- 200 zł,

-woda-150 zł;

- kredyt, zaciągnięty celem spłaty nawiązek zasądzonych wyrokiem karnym- 1.735 zł;

-prywatna rehabilitacja małoletniej V. – 400 zł;

- turnus rehabilitacyjny dla małoletniej V. i V. -2.000 zł ( 24.000 zł rocznie);

- kredyty zaciągnięte na zapewnienie małoletnim rehabilitacji -2.400 zł;

-pampersy -150 zł

- mleko I. -600 zł ( cztery puszki po 150 zł );

-wyżywienie -2.500 zł ( 500 zł x 5 osób);

- odzież i obuwie – 1.000 zł ( 200 zł x 5 osób)

- kosmetyki i środki czystości -500 zł ( 100 zł x 5 osób);

- dojazdy na rehabilitacje do B. -700 zł

łącznie: 12.335zł

/dowody: przesłuchanie pozwanego (k. 194-195; 206-207), zeznania świadka M. M. (3) (k. 201-203)/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następującą ocenę dowodów .

Za wiarygodne należało uznać dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, gdyż ich wiarygodność i moc dowodowa, nie były kwestionowane w toku postępowania.

Świadek M. M. (4) jest żoną pozwanego. Świadek zeznawała w sposób spójny, logiczny i zgodny z resztą materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy. Świadek opisała aktualną życiową, w tym zdrowotną rodziny pozwanego i niepełnosprawnych córek stron, jak również opisała sytuację finansową pozwanego i jego rodziny.

Pozwany zeznawał w sposób wiarygodny i zgodny z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Pozwany opisał przebieg wypadku, kolejno odniósł się do swojego pobytu w więzieniu, aby ostatecznie opisać swoja obecną sytuację życiową, w tym opisać stan zdrowia małoletnich dzieci pozwanego, oraz koszty ich miesięcznego utrzymania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 43 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2023 r. o Ubezpieczeniach obowiązkowych, o Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych: Zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 zadania Funduszu ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii.

Pozwany został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 31.03.2016 r. za spowodowanie wypadku drogowego, kierując autem w stanie nietrzeźwości.

W związku z powyższym uznać należało, że zgodnie z powyższymi przepisami ubezpieczycielowi, który w ramach umowy ubezpieczenia OC dokonał wypłaty świadczeń na rzecz poszkodowanych, przysługuje roszczenie zwrotne wobec sprawcy szkody tzw. roszczenie regresowe.

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom strony powodowej, nie doszło do uznania długu przez pozwanego, albowiem pozwany nie podpisał żadnej z proponowanych przez powoda ugód. Również dołączone do akt sprawy pismo powoda z dnia 9 lipca 2020r. nie stanowi uznania długu, nie zawiera bowiem żadnych konkretnych kwot ani danych z których wynikałoby jakich roszczeń dotyczy.

W tym miejscu wskazać należy, że zdaniem Sądu w niniejszym postępowaniu zachodzą przesłanki do zastosowania art. 5 k.c.

Zgodnie z art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Przedmiotowy i podmiotowy zakres zastosowania art. 5 k.c. jest szeroki; przepis ten dotyczy wszelkich praw podmiotowych, a także roszczeń niebędących emanacją praw podmiotowych, przysługujących wszystkim kategoriom podmiotów stosunków cywilnoprawnych, tj. osobom fizycznym, osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym niebędącym osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

Przyjąć należy, że w przypadku przepisów zawierających klauzulę zasad współżycia społecznego chodzi o odesłanie do reguł i ocen postępowania ludzkiego, niebędących jednak regułami prawnymi. Zasady te rodzą się samorzutnie w społeczeństwie i nie są statuowane przez organy państwowe. Zasady współżycia społecznego to reguły nakazujące ocenić daną sprawę według określonych reguł moralnych lub obyczajowych – takich, które w danym czasie i w danych warunkach społecznych dotyczą sfery zewnętrznych zachowań ludzi względem innych i pozwalają uznać te zachowania za dobre (bądź złe), usprawiedliwione, właściwe, wskazane, powszechnie przyjęte.

Klauzula generalna niedopuszczalności czynienia ze swego prawa użytku sprzecznego z zasadami współżycia społecznego ma na celu zapobieganie stosowaniu prawa w sposób prowadzący do skutków nieetycznych lub rozmijających się w sposób zasadniczy z celem danej regulacji prawnej.

Jeśli więc uwzględnienie powództwa, zgodnego z literą prawa, powodowałoby skutki rażąco niesprawiedliwe i krzywdzące (summum ius summa iniuria), nie dające się zaakceptować z punktu widzenia norm moralnych i wartości powszechnie uznawanych w społeczeństwie, art. 5 k.c. zezwala na jego oddalenie.

Odmowa udzielenia ochrony osobie, która korzysta z przysługującego jej prawa podmiotowego w sposób zgodny z jego treścią, może mieć miejsce zupełnie wyjątkowo i musi być umotywowana istnieniem szczególnych okoliczności uzasadniających przyjęcie, że w określonym układzie stosunków uwzględnienie powództwa prowadziłoby do skutków szczególnie dotkliwych i nieakceptowanych. Zastosowanie art. 5 k.c. wymaga zawsze rozważenia przeciwstawnych wartości, dokonania pogłębionej oceny wszystkich okoliczności rozpatrywanego przypadku oraz unikania wszelkiego schematyzmu (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2011 roku, II CSK 640/10, nie publ., z dnia 24 stycznia 2013 r., II CSK 286/12, nie publ., z dnia 3 lipca 2015r., IV CSK 595/14, nie publ., i z dnia 20 sierpnia 2015 r., II CSK 555/14, nie publ.)

Zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. są pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki jej rozstrzygnięcia w wyjątkowych sytuacjach, które przepis ten ma na względzie. Dlatego dla zastosowania art. 5 k.c. konieczna jest ocena całokształtu szczególnych okoliczności danego wypadku w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1994 r., II CRN 127/94, nie publ. i z dnia 2 października 2015 r., II CSK 757/14, nie publ.)

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreślono, że roszczenie regresowe Funduszu nie może być realizowane automatycznie i bezwarunkowo i nie jest niezależne od okoliczności na podstawie, których Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny uzyskał uprawnienie przeciwko osobie, która nie dopełniła warunków umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2011 r., IV CSK 662/10, nie publ.). Rozwijając ten pogląd stwierdzić należy, że uruchomienie roszczenia regresowego przez Fundusz, zważywszy na jego szczególną rolę w systemie ubezpieczeń obowiązkowych, powinno być poprzedzone oceną okoliczności powstania szkody oraz sytuacji materialnej i życiowej osoby odpowiedzialnej za szkodę.

Ustawodawca chcąc uelastycznić system zwrotu spełnionych przez Fundusz świadczeń, i mając na względzie, że w okolicznościach konkretnego przypadku dochodzenie zwrotu wypłaconego odszkodowania, mimo spełnienia przesłanek ustawowych, może być społecznie nieuzasadnione, zapewnił Funduszowi możliwość fakultatywnego odstąpienia od żądania zwrotu części lub całości świadczenia lub udzielenia ulgi w jego spłacie w stosunku do osób, znajdujących się w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej, majątkowej i życiowej (art. 110 ust. 2ustawy z dnia 22 maja 2023r. o Ubezpieczeniach obowiązkowych, o Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Powód z możliwości tej jednak nie skorzystał. Sąd nie jest uprawniony do kontroli decyzji Funduszu w tym przedmiocie, a może jedynie dokonać korektury dochodzonego roszczenia z perspektywy regulacji art. 5 k.c.

W rozpoznawanej sprawie zaistniały szczególne, wyjątkowe okoliczności przemawiające za oceną, że żądanie zwrotu spełnionego świadczenia jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i stanowi nadużycie prawa podmiotowego.

Zubożenie pozwanego zmniejszy jego potencjał ekonomiczny, a w rezultacie status materialny rodziny poszkodowanego. Automatycznie wpłynie to znacząco na poziom życia małoletnich córek stron, które są zwiększone z uwagi na duży stopień niepełnosprawności dwóch córek pozwanego.

W takiej sytuacji cele kompensacyjne, prewencyjne, wychowawcze i represyjne roszczenia regresowego Funduszu, muszą ustąpić wobec interesów małoletnich dzieci pozwanego.

Pozwany popełnił w sowim życiu błąd prowadząc samochód w stanie nietrzeźwości i powodując wypadek, ale poniósł za to odpowiedzialność karna i finansową, czego potwierdzenie stanowi wyrok wydany dnia 31 marca 2016r. wydany przez Sąd Okręgowy w Poznaniu, III Wydział Karny (sygn. akt III K 46/16). Pozwany nadal spłaca zobowiązania zasądzone określone w.w. wyrokiem na rzecz pokrzywdzonych. Za ten tragiczny w skutkach wypadek pozwany poniósł odpowiedzialność karną odbywając bezwzględną karę pozbawienia wolności.

Zdaniem Sądu, nie można więc zgodzić się z powodem, że za zasądzeniem od pozwanego roszczeń regresowych przemawiają względy prewencyjne, wychowawcze i represyjne, a także poczucie słuszności.

Pozwany w sposób szczegółowy opisał swoją sytuacje życiową i materialną, oraz poparł ją odpowiednią dokumentacją. Pozwany nie jest w stanie podjąć pracy zarobkowej, albowiem dwie córki pozwanego są niepełnosprawne i to w stopniu znacznym, w związku z tym wymagają całodobowej opieki. Dodatkowo rokowania co do dalszego stanu zdrowia małoletnich nie są dobre. Nic nie wskazuje zatem na to, że sytuacja życiowa pozwanego w najbliższych latach miałaby ulec zmianie. Koszty utrzymania małoletnich córek stron są bardzo duże, wiążą się z rehabilitacją, zakupem leków, pampersów specjalistycznego mleka. Ponadto również żona pozwanego jest osobą schorowaną – posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności oraz choruje na nowotwór.

W związku na ciężką sytuację życiową pozwanego i zasady doświadczenia życiowego, nie sposób uznać, że w ciągu najbliższych lat pozwany będzie posiadał jakiekolwiek środki na spłatę roszczeń regresowych na rzecz powoda.

W związku z powyższym Sąd w punkcie pierwszym wyroku oddalił powództwo.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W związku z powyższym, w punkcie drugim wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 10.817 zł tytułem kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Na kwotę 10.817 zł, składało w wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości 10.800 zł zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie wyżej powołanych przepisów prawa, orzeczono jak w sentencji wyroku.

Jacek Grudziński