Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 835/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

Sędziowie:

SSA Romana Mrotek (spr.)

SSA Anna Polak

Protokolant:

St. sekr. sąd. Edyta Rakowska

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2014 r. w Szczecinie

sprawy J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie emerytury i przyznanie emerytury pomostowej

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 16 lipca 2013 r. sygn. akt VI U 488/13

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na rzecz ubezpieczonego J. M. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSA Romana Mrotek SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Anna Polak

III AUa 835/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 10 kwietnia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w G. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury
w szczególnych warunkach, z powodu nieudowodnienia przesłanki 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz przesłanki 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Decyzją
z 23 kwietnia 2013 r. (...) Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej z uwagi na nieudowodnienie wykonywania przed dniem 1 stycznia 1999 r. pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
oraz niespełnienie przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. ZUS wskazał, że nie uwzględnił jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu od 24 listopada 1975 r. do 10 września 1984 r. oraz od 7 stycznia 1986 r. do 30 września 1992 r.
w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G., ponieważ na podstawie przedłożonych szczątkowych dokumentów
z archiwum nie wynika, jakiego samochodu ubezpieczony był kierowcą. Nadto
z przedłożonych kart wynagrodzeń nie wynika, że ubezpieczony otrzymywał dodatek za pracę w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony odwołał się od powyższych decyzji i podniósł, że ZUS powinien był zaliczyć powyższy okres pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G. jako okres pracy w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował wówczas na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego
o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wskazał nadto, że od 2004 r. do 2011 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...)
w G. jako kierowca autobusu, co również stanowi pracę w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, powielając argumentację, jak w zaskarżonych decyzjach.

Postanowieniem z 29 maja 2013 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych połączył sprawy dotyczące odwołań od powyższych decyzji do wspólnego prowadzenia i rozstrzygnięcia.

Wyrokiem z 16 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z 10 kwietnia 2013 r. (pkt I); zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w G. z 23 kwietnia 2013 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od 28 marca 2013 r. (pkt II).

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony urodził się (...) Posiada ogólny okres ubezpieczenia wynoszący 28 lat, 11 miesięcy i 22 dni, w tym 22 lata,
1 miesiąc i 14 dni na dzień 1 stycznia 1999 r. W okresie od 24 listopada 1975 r.
do 10 września 1984 r. oraz od 7 stycznia 1986 r. do 30 września 1992 r. zatrudniony był w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G. Po dniu 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako kierowca autobusu, będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G.. W okresach od 24 listopada 1975 r. do 10 września 1984 r. oraz 7 stycznia 1986 r. do 30 września 1992 r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony marki S., J., Z. i K.. Były to duże samochody skrzyniowe. Ubezpieczony przewoził nimi materiały budowlane, takie jak kable, rury, ościeżnice, drzwi. W okresach od 24 listopada 1975 r. do 10 września 1984 r. oraz od 7 stycznia 1986 r. do 30 września 1992 r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Okres ten obejmuje 15 lat, 6 miesięcy i 12 dni. 29 marca 2013 r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie uprawnień do emerytury. Jednocześnie wniósł o przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Sad okręgowy ustalił, że w decyzji z 10 kwietnia 2013 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia, albowiem ubezpieczony nie posiada wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych. Nie legitymuje się ponadto w ocenie organu rentowego 15-letnim stażem w warunkach szczególnych – pozwany nie uwzględnił jako pracy w tym charakterze okresu zatrudnienia z (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G. Z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych pozwany organ rentowy w decyzji z dnia 23 kwietnia 2013 r. odmówił nadto ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej. Kontroli sądu w niniejszym postępowaniu podlegały dwie decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G.
w których organ ten odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym oraz emerytury pomostowej, z uwagi na brak wymaganego, ogólnego okresu ubezpieczenia i brak stażu pracy w warunkach szczególnych. Pozwany nie uznał za pracę w tym charakterze zatrudnienia ubezpieczonego
w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) G. Istotę sporu w rozpoznawanej sprawie stanowiła zatem okoliczność, czy ubezpieczony legitymuje się wymaganym stażem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych i czy spełnia pozostałe warunki, od których ustawa uzależnia nabycie prawa do świadczeń emerytalnych.

Sąd I instancji zważył, że odwołanie ubezpieczonego od decyzji z 10 kwietnia 2013 r. jako niezasadne podlegało oddaleniu. Odwołanie zaś od decyzji z 23 kwietnia 2013 r. zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 184. ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r., Nr 153, Poz. 1227 tj.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu przewidzianego w ustawie wieku, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli: okres zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn (pkt 1) oraz wymagany okres składkowy
i nieskładkowy, który w przypadku kobiet wynosi 20 lat i 25 lat w przypadku mężczyzn (pkt 2). Zgodnie z ust. 2 przytoczonego artykułu powyższa emerytura, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku
w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem organu rentowego, na dochody budżetu państwa. Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 ustawy emerytalnej jest zatem spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia
1999 r. Sąd okręgowy wskazał, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej). Wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. l art. 184 ustawy emerytalnej, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32 ustawy emerytalnej). Dotychczasowymi przepisami były, jak wskazał sąd I instancji, przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz.43 ze zm.). Zgodnie z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast w myśl § 4 ust.1 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Warunkiem zaliczenia okresu pracy do okresu pracy w szczególnych warunkach jest wykonywanie pracy o tym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 rozporządzenia). W wykazie A załącznika do rozporządzenia, jako prace wykonywane w szczególnych warunkach wymienione zostały m.in. prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony (poz. 2, Dział VIII).

Sąd okręgowy wskazał, że podstawę prawną uzyskania prawa do emerytury pomostowej stanowią regulacje ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz.1656 ze zm.). Zgodnie z art. 4 tej ustawy prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r. (pkt 1), ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat (pkt 2), osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn (pkt 3), ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn (pkt 4), przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (pkt 5), po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 (pkt 6), nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy (pkt 7). Załącznik nr 1 do ustawy zawiera wykaz prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Zgodnie
z poz. 8 załącznika, charakter taki posiadają prace kierowców autobusów.

Przenosząc powyższe regulacje na grunt rozpoznawanej sprawy sąd okręgowy zważył, iż ubezpieczony nie spełnił wszystkich warunków, od których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym. Nie posiada bowiem wymaganego, ogólnego okresu ubezpieczenia. Za organem rentowym
sąd I instancji przyjął, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym 22 lata, 1 miesiąc i 14 dni. Analiza przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego nie pozwoliła na ustalenie 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Zaliczeniu nie podlegał bowiem okres nauki ubezpieczonego w Zespole Szkół Zawodowych w K., podczas którego ubezpieczony odbywał praktyki w kopalni. Z zeznań ubezpieczonego wynika, że
w okresie tym początkowo pracował przez 2 dni w tygodniu, później zaś 3. Wyklucza to uznanie wykonywania pracy w pełnym wymiarze zgodnie z wymogiem przewidzianym w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Na okoliczność rodzaju i charakteru pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G.sąd
I instancji przeprowadził dowód z zeznań świadków, dokumentacji pracowniczej i zeznań ubezpieczonego. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być bowiem udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi
w kodeksie postępowania cywilnego. Pogląd ten wielokrotnie znajdował wyraz
w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Sąd okręgowy wskazał, że w uchwale z 10 marca 1984 r. w sprawie III UZP 6/84 Sąd Najwyższy stwierdził, że okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi, niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy (wyrok SN z 4.08.1999 r., II UKN 619/98, publ. OSNP 2000/11/439). Stąd też sąd okręgowy rozpoznający niniejszą sprawę dysponował szerszym materiałem dowodowym, aniżeli organ rentowy w postępowaniu administracyjnym.

Sąd I instancji zważył, że kluczowymi dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy okazały się zeznania świadków Z. K. i R. S.. Świadkowie ci zeznali, że pracowali razem z ubezpieczonym w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G. Świadek Z. K. zeznał, że ubezpieczony pracował jako kierowca samochodu ciężarowego – K., S. i J., każdy powyżej 3,5 t. Pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze. Świadek R. S. również zeznał, że ubezpieczony pracował w wymienionym zakładzie jako kierowca samochodów ciężarowych. Świadek wskazał, że ubezpieczony zatrudniony był już przed nim tj. przed 1979 r. i pracował co najmniej do 1991 r. Pracę w tym charakterze ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze. Zeznania świadków potwierdził sam ubezpieczony. Uzupełniając treść ich zeznań wskazał, iż przewoził wszelkie materiały niezbędne na budowie, takie jak rury, kable, drzwi ościeżnice. Pracował na pełny etat, przy czym przeważnie w pracy spędzał 14 godzin.

Sad okręgowy wskazał, że zeznania przesłuchanych świadków
oraz ubezpieczonego znajdują potwierdzenie w dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego, w której widnieje stanowisko kierowcy. Na angażu z 8 lutego 1980 r. wskazano ponadto wyraźnie, że ubezpieczony był kierowcą pojazdów ciężarowych. Sąd okręgowy podkreślił, że nie dopatrzył się okoliczności podważających prawdomówność świadków czy ubezpieczonego i dlatego dał im w pełni wiarę.

Sąd I instancji oparł się również na zgromadzonej w sprawie dokumentacji pracowniczej, obejmującej akta osobowe ubezpieczonego, w tym świadectwa pracy, decyzje ZUS, wnioski ubezpieczonego o przyznanie emerytury. W ocenie sądu okręgowego wyłaniające się na tle tych dokumentów wątpliwości zostały dzięki zeznaniom wymienionych świadków i ubezpieczonego rozwiane w sposób pozwalający na wydanie rozstrzygnięcia w sprawie.

W konsekwencji sąd I instancji uznał pracę ubezpieczonego
w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G.
w okresie od 24 listopada 1975 r. do 10 września 1984 r. oraz 7 stycznia 1986 r.
do 30 września 1992 r. za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych i zaliczył ubezpieczonemu z tego tytułu 15 lat, 6 miesięcy i 12 dni do stażu pracy w tym charakterze. Sąd I instancji zaakcentował, że na tle przeprowadzonego postępowania dowodowego nie miał wątpliwości, iż ubezpieczony przepracował w warunkach szczególnych ponad 15 lat. Fakt ten nie wywiera jednak wpływu na zasadność odmowy przyznania mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, a to
z uwagi na brak wymaganego, ogólnego okresu ubezpieczenia. Warunki nabycia prawa do świadczenia, w przedmiocie którego wydano decyzję z 10 kwietnia 2013 r. muszą bowiem być spełnione łącznie. Brak chociażby jednego z nich, w tym wypadku 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, niweczy możliwość uzyskania emerytury.

Analizując sytuację ubezpieczonego w aspekcie nabycia prawa do emerytury pomostowej, sąd okręgowy stanął natomiast na stanowisku, że ubezpieczony legitymuje się wszystkimi warunkami wymienionymi w ustawie o emeryturach pomostowych. Przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej muszą być spełnione na inną, niż w przypadku emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym, datę. W przypadku tego świadczenia nie obowiązuje cezura na dzień 1 stycznia 1999 r. W ocenie sądu I instancji ubezpieczony spełnił wszystkie warunki wymagane do uzyskania świadczenia. Urodził się bowiem po 31 grudnia 1948 r., posiada co najmniej 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, osiągnął wymagany wiek 60 lat, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 28 lat, 11 miesięcy
i 22 dni, pracę w warunkach szczególnych wykonywał przed dniem 1 stycznia 1999 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (jako kierowca pojazdów ciężarowych), po
31 grudnia 2008 r. pracował w warunkach szczególnych jako kierowca autobusu
w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w G. Nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Sąd okręgowy wskazał, że (...) ubezpieczony ukończył 60 lat. Zatem od tej daty legitymuje się wszystkimi warunkami uprawniającymi do otrzymania emerytury pomostowej. Dlatego też od 28 marca 2013 r. jako dnia spełnienia wszystkich przesłanek sąd I instancji przyznał ubezpieczonemu świadczenie emerytalne.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy. Zaskarżył wyrok
w zakresie punktu II sentencji. Zarzucił: błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że ubezpieczony w sposób wiarygodny i niebudzący wątpliwości wykazał, że w całym okresie od 24 listopada 1975 r. do 10 września 1984 r. , a następnie od
7 stycznia 1986 r. do 30 września 1992 r., świadczył pracę świadczył pracę stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w G. w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, a tym samym spełnił wymagania określone w § 3 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, a dotyczące posiadania co najmniej
15-letniego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co z kolei uzasadnia przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy podniósł, że zeznania świadków nie potwierdzają w sposób wiarygodny
i niebudzący wątpliwości faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy
w szczególnych warunkach w spornym okresie. ZUS wskazał, że żaden ze świadków nie pracował w tej samej grupie pracowników, co ubezpieczony, a zatem nie mieli możliwości być w stałym kontakcie z ubezpieczonym, lecz sporadycznie. Nadto spornego okresu jako okresu pracy w warunkach szczególnych nie potwierdzają, zdaniem apelującego, szczątkowe dokumenty z akt osobowych ubezpieczonego. Angaż z 8 lutego 1980 r. nie jest w ocenie organu rentowego dokumentem wiarygodnym, ponieważ zawarty w nim dopisek „poj. ciężarowych” zaraz pod napisem „kierowca” dokonany został długopisem o innym kolorze, bez parafowania, co sprawia wrażanie, że dopisek ten został sporządzony w późniejszym okresie, nie wiadomo przez kogo. Apelujący wskazał, że jedynie w podaniu ubezpieczonego
z 7 stycznia 1986 r. widnieje zapis kierownika firmy: „zgoda w charakterze kierowcy S.”. W innych dokumentach z akt osobowych ubezpieczonego nie pojawia się zapis o pracy jako „kierowca pojazdów ciężarowych”, natomiast zgoda na przyjęcie do pracy na podaniu z 30 października 1975 r. zawiera jedynie zapis o stanowisku kierowcy, bez uściślenia jakiego pojazdu. Zdaniem apelującego, sąd I instancji przy wydawaniu wyroku, naruszył wynikające z art. 233 § 1 k.p.c. zasady oceny mocy
i wiarygodności dowodów. Organ rentowy wniósł o: zmianę wyroku w części dotyczącej pkt II sentencji i oddalenie odwołania ubezpieczonego (pkt 1), ewentualnie o uchylenie wyroku w części dotyczącej pkt II sentencji i przekazanie sprawy sądowi
I instancji do ponownego rozpoznania w tym zakresie (pkt 2).

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji organu rentowego (pkt 1) oraz o obciążenie ZUS kosztami postępowania odwoławczego
i zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W ocenie ubezpieczonego zarzut apelującego jest nieuzasadniony, gdyż sąd I instancji ustalił wszystkie istotne okoliczności, dokonując prawidłowej oceny materiału dowodowego. Podniósł, że do specyfiki pracy kierowcy należy to, że w trasie przebywa sam, a zadaniem świadków było jedynie potwierdzenie, że ubezpieczony był kierowcą samochodów ciężarowych. Dokument z 8 lutego 1986 r. potwierdza, że ubezpieczony był kierowcą S., czyli samochodu o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Okoliczność tę potwierdza też angaż ubezpieczonego z 8 lutego 1980 r. Uzasadnione jest zaś potwierdzanie okoliczności, na które brak jest dokumentów zeznaniami świadków, gdyż jest to dowód traktowany na równi z innymi dowodami.

Sąd apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie sądu odwoławczego – wbrew zgłoszonym zarzutom apelacji – w przedmiotowej sprawie sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego
oraz dokonał wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego,
w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd apelacyjny ustalenia sądu I instancji uznał i przyjął za własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyroki Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998 r.
I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776, z 22 lutego 2010 r. I UK 233/09, LEX 585720). Sąd apelacyjny podzielił również podstawę prawną rozstrzygnięcia sądu I instancji, zwraca jednak uwagę, że zgodnie z pkt 6 art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ubezpieczony po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnym charakterze
(a nie w szczególnych warunkach) jako kierowca autobusu, który to rodzaj pracy określa pkt 8 załącznika nr 2 do powyższej ustawy.

Sąd okręgowy przeprowadził dowód z przesłuchania ubezpieczonego,
z dokumentów oraz z zeznań świadków. Zgromadzona dokumentacja określa ubezpieczonego jako „kierowcę”, jednak angaż z 8 lutego 1980 r. zawiera informację, że ubezpieczony był „kierowcą pojazdów ciężarowych”, a dokument z akt osobowych (k. 15 t. III akt ZUS), zawiera informację, że ubezpieczony był kierowcą samochodu S.. Okoliczności te znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków. Zeznania te uzupełniają dowody z dokumentów, nie są z nimi sprzeczne. Świadkowie mieli
z ubezpieczonym kontakt podczas pracy – jeden z nich był mechanikiem, drugi pracował na budowie jako magazynier. Sąd apelacyjny wskazuje, że ze względu na charakter pracy kierowcy, niemożliwe jest dokładnie śledzenie toku jego pracy; można jednak określić jej rodzaj, co tez świadkowie uczynili. Brak jest podstaw, aby zeznania te uznać za niewiarygodne, są one dokładne, wyczerpujące i spójne.

Wszystkie zebrane w sprawie dowody jednoznacznie potwierdziły, że
w spornym okresie ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Sąd apelacyjny podkreśla, że zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień lub wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga zawsze dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r., II UK 440/97, wyr. SA w Szczecinie, III AUa 656/12 LEX 1281080). Sąd apelacyjny uznał, że dowody w niniejszej sprawie spełniają powyższe wymagania. Reasumując, sąd I instancji nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny dowodów, a także ocena dowodów nie była sprzeczna z zebranym
w sprawie materiałem dowodowym. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki
w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyr. SA w Lublinie III AUa 758/12 LEX 1223279). Sąd apelacyjny uznał, że ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do nabycia emerytury pomostowej.

Co do roszczenia dotyczącego emerytury w szczególnych warunkach oczywistym jest, że staż ubezpieczeniowy liczony jest na 1 stycznia 1999 r.,
w związku z czym ubezpieczony nie spełnił tej przesłanki, a wszystkie przesłanki, jak słusznie wskazał sąd okręgowy, należy spełnić łącznie.

Reasumując, w niniejszej sprawie sąd I instancji prawidłowo ocenił zebrany
w sprawie materiał dowodowy i przyjął go za podstawę ustalenia stanu faktycznego. Na tej podstawie też rozstrzygnął, a wyrok odpowiada prawu. Zarzut apelacyjny organu rentowego nie znajduje zatem uzasadnienia.

W związku z powyższym, sąd apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

Na podstawie art. 108 § 1 zdanie 1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c., sąd apelacyjny zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G., jako przegrywającego sprawę, na rzecz ubezpieczonego, reprezentowanego przez adwokata, koszty zastępstwa procesowego przed sądem II instancji w wysokości wynikającej z §2 ust. 1-2 w zw. z §13 ust. 1 pkt 2, w zw. z §12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSA Romana Mrotek SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Anna Polak