Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Robert Obrębski (spr.)

Sędziowie:SA Małgorzata Rybicka- Pakuła

SO del. Mariusz Łodko

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Dzięciołowska

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2014 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa " (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i Spółka" spółki komandytowej z siedzibą w W.

przeciwko R. C. i K. F.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 19 czerwca 2013 r. sygn. akt XXVI GC 290/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od " (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i Spółka" spółki komandytowej z siedzibą w W. na rzecz R. C. i K. F. kwoty po 1350 (tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IA Ca 1587/13

UZASADNIENIE

Pozwem z 13 maja 2011 r. ,,(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka ^,, spółka komandytowa z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od R. C. i K. F. solidarnie kwoty 90503,35 zł z ustawowymi odsetkami od kolejno wskazanych dat wymagalności osobnych części tej kwoty tytułem należności obciążającej pozwanych jako członków zarządu (...) spółki z o.o. z siedzibą w W., przeciwko której umorzona została bezskuteczna egzekucja, mająca na celu wykonanie wyroku z dnia 19 lipca 2006 r., wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie XVIGC 22/05, w którym od wymienionej spółki na rzecz powódki zasądzona została jeszcze większa należność główna wraz odsetkami i kosztami procesu.

W dniu 2 września 2011 r. Sąd Okręgowy wydał w tej sprawie nakaz w postępowaniu upominawczym, od którego sprzeciwy wnieśli obaj pozwani, z tym że K. F. zaskarżył w ten sposób wskazany nakaz zapłaty w przepisanym terminie, liczonym od daty doręczenia jego odpisu niezwłocznie po jego wydaniu, doręczenie jego odpisu R. C. okazało się zaś bezskuteczne, podany w pozwie adres nie był bowiem aktualny, w związku z czym pismem z dnia 2 sierpnia 2011 r., które zostało zwrócone, pełnomocnik wskazanego pozwanego złożył wniosek o jego doręczenie na prawidłowy adres, podzielając jednak stanowisko pozwanego w zakresie nieprawidłowości adresu i bezskuteczności pierwszego doręczenia, podczas rozprawy w dniu 26 września 2012 r., Przewodniczący doręczył pełnomocnikowi R. C., odpis wskazanego nakazu, który bez przekroczenia liczonego w ten sposób terminu, wystąpił ze sprzeciwem, w którym zgłosił tożsame zarzutu i wnioski.

W osobnych sprzeciwach pozwani wnosili o oddalenie powództwa, nie podzielali bowiem jego zasadności i zaprzeczali, aby powódka wyczerpała pełne możliwości przeprowadzenia skutecznej egzekucji przeciwko spółce (...), która była zarządzana przez pozwanych w okresie powstania należności zasądzonej wskazanym w pozwie wyrokiem z dnia 19 lipca 2006 r., wydanym w sprawie XVGC 22/05, twierdzili bowiem, że we wniosku egzekucyjnym powódki nie został podany podstawowy składnik majątku wskazanej spółki, który stanowiła jej wierzytelność w stosunku do spółki (...). Według pozwanych, zajęcie i realizacja tej wierzytelności pozwalała na zaspokojenie wszystkich roszczeń zasądzonych powołanym wyrokiem na rzecz powódki, która nie wykazała w tej sprawie, aby zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności pozwanych z art. 299 § 1 ksh. Ponadto pozwani podnosili zarzut przedawnienia roszczenia, które powódka opierała na powołanym przepisie, twierdzili bowiem, że powództwo zostało wniesione po upływie trzyletniego terminu z art. 442 ¹ k.c., o podstawach roszczenia, związanych z bezskutecznością egzekucji prowadzonych przeciwko spółce (...), świadczył bowiem wpis do jej rejestru, który został dokonany przez sąd rejestrowy na początku lutego 2008 r., ujawniona wówczas bowiem została okoliczność bezskuteczności wcześniejszej egzekucji z wniosku innego wierzyciela, która była więc znana także powodowej spółce.

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo i zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 3617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na podstawie dowodów z dokumentów złożonych przez strony, Sąd Okręgowy ustalił, że od 7 czerwca 2002 r. pozwani pełnili funkcje członków zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., wskazał również, że wyrokiem z dnia 19 lipca 2006 r., wydanym w sprawie XVI 22/05, Sąd Okręgowy zasądził od tej spółki na rzecz powódki kwotę 94628,10 zł wraz z odsetkami oraz kwotę 96898,41 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Okręgowy ustalił, że po zaopatrzeniu tego wyroku w klauzulę wykonalności, która została nadana w dniu 15 czerwca 2009 r., nie została skutecznie przeprowadzona egzekucja wskazanych należności na rzecz powódki, postanowieniem komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy z dnia 31 marca 2010 r. postępowanie wywołane wnioskiem powódki zostało prawomocnie umorzone w powodu bezskuteczności egzekucji. Ponadto Sąd Okręgowy ustalił, że już w dniu 1 lutego 2008 r., w rejestrze, który jest prowadzony dla spółki (...), została ujawniona okoliczność umorzenia z powodu bezskuteczności egzekucji przeciwko tej spółce w sprawie Km 68/07, prowadzonej przez komornika przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Północ z wniosku innego wierzyciela wskazanej spółki. Ustalone także zostało, że pisami z dnia 21 marca 2011 r., powódka bezskutecznie wzywała pozwanych do zapłaty należności głównej dochodzonej w tej sprawie.

Oceniając znaczenie ustalonych okoliczności, Sąd Okręgowy w obszerny sposób przedstawił przesłanki odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w stosunku do jej wierzycieli, jak też funkcję regulacji zawartej w art. 299 § 1 ksh, z wykorzystaniem orzecznictwa zostały w szczególności przedstawione sposoby wykazania przez wierzycieli przesłanki bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko niewypłacalnej spółce tego rodzaju, omówione ponadto zostały okoliczności wyłączające odpowiedzialność członków zarządu, przewidziane § 2 tego przepisu, oraz sposób wykazania tych przesłanek przez pozwanych. Przenosząc ogólne rozważania na okoliczności tej sprawy, Sąd Okręgowy uznał, że pozwani nie wykazali żadnej z tych przesłanek egzoneracyjnych, nie dopatrzył się jednak podstaw do uwzględnienia żądania pozwu, uwzględnił bowiem zarzut przedawnienia roszczenia, na który się w tej sprawie powoływali obaj pozwani, przyjął bowiem, że bieg trzyletniego terminu przedawnienia z art. 442 (442 ¹) k.c., który ma zastosowanie także do roszczeń z art. 299 § 1 ksh, nie rozpoczął się w dacie doręczenia powódce postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce (...) z dnia 31 marca 2010 r., lecz w dacie ujawnienia w jej rejestrze informacji o bezskuteczności egzekucji, która była prowadzona przez innego wierzyciela tej spółki i została z tej przyczyny umorzona. Odwołując się do art. 16 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, Sąd Okręgowy wskazał, że powódka nie mogła zasłaniać się nieznajomością ujawnienia wskazanej okoliczności w rejestrze spółki (...), od dnia 1 lutego 2008 r. mogła się więc dowiedzieć o tym zdarzeniu, które ujawniało wystąpienie szkody związanej z niemożliwością zaspokojenia swoich roszczeń z majątku spółki oraz o zaistnieniu podstaw do wystąpienia z powództwem przewidzianym art. 299 ksh przeciwko członkom jej zarządu. W sytuacji, gdy pozew został wniesiony w rozpoznawanej sprawie po upływie trzyletniego terminu, liczonego od podanej daty, Sąd Okręgowy uznał, że zarzut przedawnienia zgłoszonego w nim roszczenia był uzasadniony, dawał też podstawę do oddalenia powództwa w całości, nie zostało bowiem wykazane przez powódkę, by zachodziły przesłanki do zastosowania w tej sprawie terminu przedawnienia wskazanego w § 2 art. 442 (442 ¹) k.c. O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła powódka. Zaskarżające ten wyrok w całości, powódka zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 442 § 1 k.c. w zw. z art. 299 § 1 ksh przez nieuzasadnione przyjęcie, że termin przedawnienia roszczenia dochodzonego w tej sprawie rozpoczął bieg w dniu 1 lutego 2008 r., jak również pominięcie zmian w sytuacji majątkowej spółki, w stosunku do której bezskuteczność egzekucji z jej majątku została wykazana, ze skutkiem dla skarżącej, dopiero postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, które zostało wszczęte na wniosek powódki. Następny zarzut apelacji dotyczył naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 442 § 2 k.c. w zw. z art. 586 ksh przez zaniechanie zastosowania dłuższego terminu przedawnienia przy ocenie zasadności zarzutu podniesionego przez pozwanych, którym można było przypisać odpowiedzialność za przestępstwo zaniechania zgłoszenia w czasie właściwym wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...), uwzględnienie którego powodowało, że moment dowiedzenia się przez powódkę o szkodzie, jak też o osobie odpowiedzialnej za jej naprawnienie, nie miał znaczenia przy ocenie zasadności zarzutu przedawnienia. Apelacja została ponadto oparta na zarzucie naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 504 § 1 w zw. z art. 502 § 1 i art. 167 k.p.c. przez błędne uznanie, że sprzeciw R. C. został wniesiony w terminie, pominięcie, że pozwany nie występował o jego przywrócenie, jak też że spóźniony sprzeciw wskazanego pozwanego zasługiwał na odrzucenie. W dalszej kolejności skarżąca zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez przeprowadzenie wadliwej oceny dowodów dotyczących sytuacji finansowej spółki (...), w tym pominięcie okoliczności posiadania przez spółkę wierzytelności wobec spółki (...), z której powódka mogła zaspokoić swoje roszczenia, jak też wybiórcze wykorzystanie dokumentacji zawartej w aktach umorzonego postępowania egzekucyjnego, przy wszczęciu którego powódka nie wnioskowała o przeprowadzenie egzekucji ze wskazanej wierzytelności. Ostatni zarzut apelacji dotyczył naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 328 § 2 k.p.c. przez zaniechanie wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dowodów, które Sąd Okręgowy wykorzystał przy ustaleniu, że powódka nie mogła uzyskać z majątku spółki (...) zaspokojenia swoich roszczeń, jak też przyczyn uznania wiarygodności dowodów, na podstawie których zostało ustalone, że nie można było przeprowadzić skutecznej egzekucji z jej majątku. Na podstawie podanych zarzutów, skarżąca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości oraz obciążenie pozwanych kosztami procesu za obie instancje, ewentualnie jego uchylenie w całości i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz obciążenie pozwanych kosztami postępowania apelacyjnego. W odpowiedzi na apelację pozwani wnosili o jej oddalenie i obciążenie powódki poniesionymi kosztami procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego były prawidłowe, ich zakres był w pełni adekwatny do istotnych dla sprawy zarzutów oraz oceny ich zasadności, jak też do zakresu dowodów, które należało przeprowadzić, by można było rozstrzygnąć o zasadności żądania pozwu, zwłaszcza że prawidłowe uwzględnienie zarzutu przedawnienia dawało podstawę do dokonania węższych ustaleń w zakresie sytuacji finansowej spółki (...) w stosunku do oczekiwań pozwanych, przez powódkę nie został natomiast zgłoszony taki materiał dowodowy, który pozwoliłby na ustalenie momentu, w którym po stronie pozwanych pojawił się obowiązek wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości wskazanej spółki, nie było więc podstaw do przyjęcia, że pozwani podnoszą odpowiedzialność przewidzianą art. 586 ksh w sposób, który by uzasadnia zastosowanie w tej sprawie terminu przedawnienia roszczenia z § 2 art. 442 ^{( 1)} k.c., który nie miał tym samym zastosowania do oceny zasadności zarzutu przedawnienia roszczenia zgłoszonego przez powódkę w stosunku do pozwanych już po nowelizacji polegającej za zastąpieniu art. 442 k.c. nowym przepisem regulującym przedawnienie roszczeń deliktowych. Nie można więc było podzielić zarzutu, jakoby Sąd Okręgowy miał obowiązek poczynić szersze ustalenia niż to wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, jak również by był zobowiązany do wykorzystania w większej jeszcze części dokumentacji, która została zebrana w aktach umorzonego postępowania egzekucyjnego z wniosku powodowej spółki przeciwko spółce zarządzanej przez pozwanych. Nie może być ponadto zasadny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w odniesieniu do tych dowodów, które nie zostały przeprowadzone przez Sad Okręgowy. Ustalenia zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były więc prawidłowe i w pełni wystarczające, w całości zostały tym samym przyjęte przez Sąd Apelacyjny za podstawę orzeczenia o zasadności apelacji, która została oparta na nietrafnych zarzutach, w tym na bezzasadnym uznaniu, że oddalając powództwo ze względu na skuteczne podniesienie przez obu pozwanych zarzutu przedawnienia, Sąd Okręgowy naruszył art. 442 ^{( 1)} k.c. w zw. z art. 299 ksh. Z podanych powodów na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 328 § 2 k.p.c. przez zaniechanie podania przyczyn pomięcia części dowodów z akt umorzonego postępowania egzekucyjnego z wniosku powódki, jak również powodów uwzględnienia wiarygodności tych dowodów, na których oparte były ustalenia stanowiące przyczynę oddalenia żądania zgłoszonego w tej sprawie. Z jednej strony należy wskazać, że nawet gdyby uzasadnienie wyroku objętego apelacją nie zawierało takiej oceny albo gdyby miała ona charakter niepełny, na uwzględnienie nie zasługiwałby wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku do ponownego rozpoznania, zarzut naruszenia powołanego przepisu, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, tylko wówczas uzasadnia takie orzeczenie, gdy uniemożliwia przeprowadzenie instancyjnej kontroli wyroku objętego apelacją (por. wyrok z dnia 6 lipca 2011 r., I CSK 67/11, wyrok z dnia 3 lutego 2012 r., IUK 290/11 oraz wyrok z dnia 14 lutego 2012, II PK 139/11, tak też wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 r., IA Ca 141/12 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2012 r., IIIA Ua 384/12). W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja nie wystąpiła, Sąd Okręgowy szczegółowo odniósł się bowiem do wykorzystanych dowodów, w szczególności wskazał na moc dowodową wpisu do rejestru spółki (...) informacji dotyczącej bezskuteczności egzekucji wdrożonej przez innego jej wierzyciela, z powołaniem art. 16 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym opisał ponadto domniemanie, na podstawie którego uznał, że powódka nie mogła zasłaniać się nieznajomością danych wpisanych do rejestru. Nie można było uznać, aby Sąd Okręgowy naruszył art. 328 § 2 k.p.c. przy sporządzaniu uzasadnienia, tak dokładnie opisującego przyczyny nieuwzględnienia zarzutów pozwanych, dotyczących innych przesłanek odpowiedzialności przewidzianej art. 299 § 1 ksh niż przedawnienie roszczenia. Na uwzględnienie nie zasługiwał ponadto zarzut naruszenia art. 504 § 1 w zw. z art. 502 i art. 167 k.p.c. przez rozpoznanie sprzeciwu, z którym R. C. wystąpił w późniejszym terminie, który zasadnie był liczony przez Sąd Okręgowy od daty doręczenia pełnomocnikowi tego pozwanego odpisu nakazu wydanego w postępowaniu upominawczym podczas rozprawy wyznaczonej na dzień 26 września 2012 r., Sąd Okręgowy zasadnie bowiem uznał, że doręczenie jego odpisu bezpośrednio po wydaniu nakazu zapłaty nie było skuteczne ze względu na wskazanie przez powódkę nieaktualnego adresu pozwanego w pozwie, zaś odmienne stanowisko powódki nie zasługiwało na uwzględnienie. Zmiana miejsca zamieszkania przez R. C. w okresie poprzedzającym wytoczenie powództwa została wykazana dokumentami, nie można więc było przyjąć, aby doręczenie odpisu nakazu na poprzedni adres było skuteczne i wystarczające. Termin na wniesienie sprzeciwu przez tego pozwanego nie mógł więc się rozpocząć przed rozprawą, podczas której odpis nakazu został doręczony pełnomocnikowi obu pozwanych, nie mógł tym samym upłynąć przed złożeniem sprzeciwu, który nie był spóźniony. Wniosek o przywrócenie terminu na wniesienie sprzeciwu był więc bezprzedmiotowy, termin nie został bowiem przekroczony, gdyby więc został złożony, z podanej przyczyn musiałby zostać odrzucony. Sąd Okręgowy prawidłowo więc rozpoznał sprzeciw złożony przez R. C., nie naruszył powołanych przepisów, odmienny pogląd skarżącej nie zasługiwał zaś na uwzględnienie.

Podstawowe znaczenie dla wyniku rozpoznawanej sprawy miała ocena zasadności zarzutu przedawnienia roszczenia, który został zgłoszony przez obu pozwanych i zasadnie został uwzględniony przez Sąd Okręgowy, w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, zostało bowiem przyjęte, że termin przedawnienie roszczeń deliktowych, przewidziany art. 442 ¹ § 1 k.c., odnosi się również do zbliżonych konstrukcyjnie roszczeń wierzycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w stosunku do członków jej zarządu. Prawidłowo Sąd Okręgowy przyjął ponadto, że początek biegu terminu przedawnienia tego roszczenia należy łączyć o uzyskaniem przez stronę powodową informacji o bezskuteczności egzekucji z majątku spółki. Nie może również budzić wątpliwości, że przesłanka bezskuteczności tej egzekucji, a tym samym okoliczność uzyskania stosownej wiedzy przez jej wierzyciela, może zostać wykazana wszelkimi środkami dowodowymi, nie jest natomiast niezbędne do wykazania tych faktów wszczynanie przez kolejnego wierzyciela niewypłacalnej spółki własnego postępowania egzekucyjnego w sytuacji, gdy prowadzone wcześniej postępowania egzekucyjne zostały umorzone z podanej przyczyny. Za wskazanym stanowiskiem wypowiedział się w szczególności Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r., I CKN 416/01, na potrzeby tej sprawy Sąd Apelacyjny w pełni przychylił się do tego poglądu i uznał, że strona powodowa nie musiałaby występować z własnym wnioskiem egzekucyjnym w stosunku do spółki (...), by mogła na potrzeby tej sprawy prawidłowo wykazać bezskuteczności egzekucji z majątku tej spółki w sytuacji, gdy z wniosku innego wierzyciela taka okoliczność została ujawniona w dziale IV rejestru sądowego tej spółki. Nawet bez uprzedniego wszczęcia, a następnie umorzenia z podanej przyczyny postępowania egzekucyjnego, które na wniosek powódki prowadził komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w sprawie Km 5431/09, skarżąca mogła więc wykazać podstawową przesłankę roszczenia opartego na art. 299 § 1 ksh już po ujawnieniu w rejestrze dłużnika wskazanej okoliczności, czyli już na początku lutego 2008 r., od początku drugiej połowy 2006 r. dysponowała bowiem tytułem egzekucyjnym przeciwko tej spółce. Jak każdy inny uczestnik obrotu, nie mogła zasłaniać się nieznajomością danych, które od początku lutego 2008 r. były ujawnione w rejestrze dłużnika. Nie miało więc znaczenia, czy powodowej spółce faktycznie znane były zapisy, które w podanym okresie zostały wprowadzone do rejestru dłużnika, domniemanie ich znajomości, ustanowione w art. 16 powołanej ustawy, samodzielnie uzasadniało bowiem konieczność przyjęcia, że wskazane okoliczności były powódce znane, zwłaszcza że nie podzielając stanowiska zaprezentowanego przez pozwanych, powódka nie podejmowała nawet wysiłku dowodowego w kierunku wykazania, że z uzasadnionych przyczyn nie była skarżącej znana okoliczność ujawnienia w rejestrze bezskuteczności egzekucji, która był prowadzona na wniosek innego wierzyciela tego samego dłużnika i została z tej przyczyny umorzona. Dodać należy, że przeprowadzenie takiego dowodu byłoby bardzo trudne, zwłaszcza w wypadku podmiotu prowadzącego rozległą działalność gospodarczą, w zakresie staranności działania którego mieści się z pewnością możliwość zapoznania się z zapisami rejestru dłużnika, zaś niezaspokojona dobrowolnie wierzytelność została stwierdzona prawomocnym wyrokiem. Strona powodowa nie mogłaby ponadto zasłaniać się nieznajomością regulacji pozwalającej na ujawnienie w rejestrze takich zdarzeń, jak umorzenie postępowania egzekucyjnego z powodu jego bezskuteczności. Zasadnie więc Sąd Okręgowy przyjął, że trzyletni termin przedawnienia roszczenia dochodzonego w rozpoznawanej sprawie rozpoczął bieg na początku lutego 2008 r., prawidłowo tym samym wykluczył możliwość jego liczenia od daty doręczenia powódce postanowienia komornika sądowego z dnia 31 marca 2010 r., którym umorzone zostało postępowanie wywołane wnioskiem powódki o przeprowadzenie egzekucji należności zasądzonej od spółki (...) wyrokiem z dnia 19 lipca 2006 r., wydanym w sprawie XVIGC 22/05 Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przeciwnego stanowiska nie mogło uzasadniać odwołanie się przez stronę powodowa do zmiennego charakteru sytuacji majątkowej dłużnika, która mogła występować po ujawnieniu w rejestrze okoliczności umorzenia wcześniejszego postępowania egzekucyjnego z wniosku innego wierzyciela przeciwko spółce zarządzanej przez pozwanych. Nie podważając zasadności takiego twierdzenia, jest ono bowiem oczywiste, wskazać należy, że zmienność sytuacji finansowej dłużnika oraz jej potencjalny wpływ na możliwość przeprowadzenia skutecznej egzekucji z jego majątku na zaspokojenie wierzycieli, nie mogła w żaden sposób rzutować na ocenę zasadności apelacji, w szczególności nie wykazywała zarzutu naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 442 ¹ § 1 k.c., nie miała bowiem wpływu na rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczenia z art. 299 § 1 ksh, lecz na obronę pozwanych, która została oparta na dokładnie takim samym twierdzeniu, w pierwszej bowiem kolejności w sprzeciwach pozwanych zostało podniesione, że mimo umorzenia postępowania, którego wynik został ujawniony w rejestrze, następnie ponadto postępowania z wniosku powódki, do wykorzystania przez wierzycieli spółki (...) pozostawała jej wierzytelność w stosunku do spółki (...), pozwani podnosili w kadym razie, że z realizacji tej wierzytelności, skarżąca mogła zaspokoić całość swoich roszczeń w stosunku do dłużnika, nie wystąpiła jednak o zajęcie wskazanej wierzytelności, przyczyniła się więc do umorzenia postępowania w sprawie Km 5431/09 komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie. W podany sposób to pozwani usiłowali wykazać, że powódka mogła zaspokoić swoje roszczenia, mimo prawomocnego umorzenia pierwszego z tych postępowań z powodu bezskuteczności egzekucji, nie zdołali jednak wywiązać się ze spoczywającego z nich ciężaru dowodu, została natomiast dokumentami urzędowymi wykazana okoliczność bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce (...), z której mogła skorzystać także powodowa spółka, gdyby tylko wniosła pozew w tej sprawie przed upływem terminu przedawnienia roszczenia opartego na art. 299 § 1 k.p.c. Jeżeli stan bezskuteczności egzekucji wystąpił i został wykazany dokumentem urzędowym, czyli odpisem z rejestru sądowego prowadzonego dla wskazanej spółki, termin przedawnienia roszczenia powódki w stosunku do członków zarządu tej spółki rozpoczął bieg i nie mógł zostać przerwany, nawet gdyby w późniejszym czasie poprawiła się sytuacja majątkowa tego dłużnika, która mogła mieć wpływ na zaspokojenie powódki z jego majątku, nie mogła natomiast podważyć albo przerwać biegu terminu przedawnienia roszczenia w stosunku do członków zarządu wskazanej spółki. Odmienny pogląd skarżącej był przejawem niewłaściwej wykładni art. 442 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 299 § 1 ksh, nie zasługiwał więc na uwzględnienie.

Za pozbawiony podstaw Sąd Apelacyjny uznał także zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 442 ¹ § 2 k.c. w zw. z art. 586 ksh. W pierwszym z tych przepisów został przewidziany dużo dłuższy termin przedawnienia roszczenia o naprawnienie szkody, która została wyrządzona przestępstwem, w drugim z tych przepisów spenalizowane zostało zaniechanie złożenia we właściwym terminie przez osoby do tego zobowiązane wniosku o ogłoszenie upadłości podmiotu znajdującego się w sytuacji uzasadniającej jego złożenie, termin przedawnienia takiego roszczenia nie jest jednak tak długi, jak twierdziła skarżąca w zarzutach apelacji, przede wszystkim jednak zebrany w tej sprawie materiał dowody nie pozwalał na poczynienie ustaleń dotyczących popełnienia wskazanego występku przez pozwanych, w stosunku do których nie zostało wszczęte postępowanie karne, powódka nie złożyła natomiast ani przed Sądem Okręgowym, nawet w apelacji, jakiegokolwiek wyjaśnienia co do przyczyn zaniechania wystąpienia do organów ścigania o pociągniecie pozwanych do odpowiedzialności karnej przewidzianej powołanym przepisem, w rozpoznawanej sprawie nie wykazała ponadto jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej, która pozwalałaby na ustalenie, że w określonym czasie wystąpiły przesłanki uzasadniające przyjęcie, że spółka (...) powinna zostać postawiona w stan upadłości. Przypisanie pozwanym w sprawie cywilnej, choćby na potrzeby ustalenia jednak z przesłanek określonych w art. 299 § 1 ksh, sprawstwa w zakresie popełnienia przestępstwa z art. 586 ksh stanowiłoby wkroczenie sądów cywilnych w kompetencje organów ścigania i sądów karnych, nie może więc zostać dopuszczone w sytuacji, w której nie było nawet podnoszone, aby zachodziły określone przyczyny wyłączające wdrożenie właściwego w tym zakresie postępowania karnego, wymagałoby także silnych dowodów, które potwierdzałyby wystąpienie okoliczności stanowiących podane w tym przepisie znamiona wskazanego w nim przestępstwa. Poczynienie ustaleń w podanym zakresie wymagałoby przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów, ewentualnie biegłego rewidenta, któremu należałoby zlecić poczynienie konkretnych i dokładnych ustaleń w zakresie dotyczącym sytuacji finansowej spółki (...) oraz okresu pojawienia się podstaw do ogłoszenia jej upadłości. Zainteresowana przeprowadzeniem takiego dowodu była powodowa spółka, jednakże nie przejawiła w tej sprawie wymaganej inicjatywy dowodowej ani przed Sądem Okręgowym, ani też w apelacji, która także w omawianym zakresie nie zasługiwała na uwzględnienie, skarżąca nie wykazała bowiem, aby dochodzone w tej sprawie roszczenie przedawniało się z upływem dłuższego terminu uregulowanego w art. 442 ¹ § 2 k.c. Nie było więc podstaw do przyjęcia, że oddalając powództwo z powodu skutecznego podniesienia przez pozwanych zarzutu przedawnienia, Sąd Okręgowy naruszył wskazany przepis. Apelacja powódki nie zasługiwała tym samym na uwzględnienie.

Oddalenie apelacji w całości uzasadniało obciążenie powódki kosztami postępowania apelacyjnego, które pozwani ponieśli w tej sprawie, stosownie do art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz przy zastosowaniu § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Została uwzględniona stawka minimalna należna za udział zawodowego pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym i wartość przedmiotu zaskarżenia podana w apelacji, pozwani korzystali bowiem z pomocy jednego pełnomocnika, stopień skomplikowania sprawy nie był zaś wysoki, nakład pracy wspólnego pełnomocnika nie uzasadnił więc przyznania pozwanym zwielokrotnionej stawki z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego, z usług którego pozwani korzystali przed Sądem Apelacyjnym. Wynagrodzenie za udział zawodowego pełnomocnika zostało podzielone w częściach równych po 1350 zł na rzecz każdego z pozwanych, art. 105 k.p.c. nie zastanowi bowiem podstawy solidarnego zasądzenia kosztów procesu na rzecz strony pozwanej.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów i art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.