Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: st. sekr. sądowy Jerzy Stępień

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania K. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 5 marca 2013 roku nr (...) oraz

z dnia 5 kwietnia 2013 roku nr (...)

w sprawie K. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

1.zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 05 kwietnia 2013 r. w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się K. O. emeryturę od dnia (...) r.

2.umarza postępowanie odnośnie decyzji z dnia 5 marca 2013 r. nr (...).

Sygn. akt IVU 581/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 października 2013 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 05.03.2013 r. odmówił K. O. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tylko 14 lat, 3 miesiące i 4 dni. Organ rentowy nie uznał okresu pracy od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż jako kierownik musiał wykonywać prace administracyjno-biurową wynikającą z zakresu obowiązków i nie jest możliwe aby stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w dozorze. Organ rentowy uznał za udowodniony okres składkowy w wymiarze 24 lat, 4 miesięcy i 5 dni. Nie uwzględnił okresów : od 25.02.1969 r. do 30.06.1974 r. i od 05.01.1975 r. do 28.02.1975 r. ze względu na zbyt dużą odległość między szkołą a miejscem zamieszkania co uniemożliwia wykonywanie stałej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

K. O. w odwołaniu od decyzji z dnia 05.03.2013 r. domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ spełnia przesłanki do uzyskania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Organ rentowy nie ustalił u pracodawcy warunków w jakich świadczył pracę, kwestionując przy tym świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wbrew stanowisku organu rentowego nie liczy się nazwa zajmowanego stanowiska, ale charakter pełnionej funkcji (wyrok SN z dnia 13.01.2005 r. II PK 114/04). Sporne okoliczności zamierza wykazać przywołanym świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach, schematem organizacyjnym obowiązującym u pracodawcy. Ponadto odnosząc się do kwestii braku 25 lat pracy to wnosił o uzupełnienie brakującego okresu okresem pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 25.02.1969 r. do 30.06.1974 r., kiedy uczęszczał do szkoły średniej oraz okres przerwy w zatrudnieniu od 05.01.1975 r. do 28.02.1975 r.

Kolejną decyzją z dnia 05.04.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił K. O. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tylko 14 lat, 3 miesiące i 4 dni. Organ rentowy nie uznał okresu pracy od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż jako kierownik musiał wykonywać prace administracyjno-biurową wynikającą z zakresu obowiązków i nie jest możliwe aby stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w dozorze. Organ rentowy uznał za udowodniony okres składkowy i okres uzupełniający w łącznym wymiarze 24 lat, 6 miesięcy i 2 dni. Organ rentowy uwzględnił okres uzupełniający przypadający w czasie przerwy w zatrudnieniu od 05.01.1975 r. do 28.02.1975 r. Nie uwzględnił okresu od 25.02.1969 r. do 30.06.1974 r. ze względu na zbyt dużą odległość między szkołą a miejscem zamieszkania co uniemożliwia wykonywanie stałej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, natomiast praca dorywcza w okresie wakacji również uniemożliwia wykonywanie stałej pracy w gospodarstwie rolnym.

Odwołujący wniósł odwołanie również od decyzji z dnia 05.04.2013 r. i domagał się ustalenia, że pracował w gospodarstwie rolnym rodziców przynajmniej w okresie przerw wakacyjnych, kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracował w tym gospodarstwie w oparciu o jego zeznania i zeznania świadków oraz wskazał świadków mogących potwierdzić warunki w jakich świadczył pracę w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w G.. W konsekwencji domagał się przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. O. urodzony w dniu (...) r. ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się okresem składkowym w wymiarze 24 lata, 4 miesiące i 5 dni na dzień 01.01.1999 r. Organ rentowy uznał za udowodniony okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat, 3 miesiące i 4 dni tj. w okresach od 01.03.1975 r. do 30.09.1988 r. i od 01.07.1974 r. do 04.01.1975 r. W dniu 12.02.2013 r. odwołujący się wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek z dnia 26.02.2013 r. –k. 1-3 ar czII).

Matka odwołującego – Z. O. między innymi w okresie od 25.02.1969 r. do 30.06.1974 r. posiadała gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 1,23 ha położone w gminie S., a odwołujący w tym czasie uczęszczał do szkoły średniej tj. Liceum Ogólnokształcącego w K. 1968-1972 oraz do Policealnego Studium Zawodowego w T. w latach 1972-1974 i mieszkał w internacie w obu przypadkach. Odwołujący był zameldowany na pobyt stały w domu rodziców w O. nr (...)od urodzenia do dnia 18.11.1980 r. Rodzice odwołującego hodowali krowy, trzodę chlewną, kury, uprawiali zboże, ziemniaki, buraki i siano. W trakcie roku szkolnego, kiedy przyjeżdżał na weekendy oraz w trakcie wszystkich przerw wakacyjnych – letnich w wymiarze 2 miesięcy - pracował w gospodarstwie rolnym rodziców i wykonywał codziennie pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny dziennie. Odwołujący wykonywał wszystkie prace konieczne w gospodarstwie rolnym między innymi karmił trzodę, pasł krowy, pracował przy suszeniu siana, przy zbiorze płodów rolnych, zimą zajmował się obrządzaniem zwierząt gospodarskich. Odwołujący nigdy nie wyjeżdżał na kolonie czy inne formy wypoczynku w czasie wolnym od zajęć szkolnych.

(dowód: zaświadczenie UG S. z dnia 22.08.2012 r. –k. 8 ar czII,

zaświadczenie UG S. z dnia 25.02.2013 r. –k. 13 ar czII,

zaświadczenie z dnia 05.08.2013 r. –k. 54 as,

zaświadczenie z dnia 12.08.2013 r. z załącznikami –k. 56-64 as,

zeznania świadka A. F. –k. 47v as,

zeznania świadka J. Z. –k. 48 as,

zeznania świadka K. R. –k. 48 as,

zeznania odwołującego –k. 66-67 as).

Odwołujący od 01.03.1975 r. pracował w Fabryce (...) S.A. w G. i nadal pracuje w oparciu o art. 23 ^{( 1 )}kp w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy uznał odwołującemu jako pracę w warunkach szczególnych okres od 01.03.1975 r. do 30.09.1988 r. W okresie od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. odwołujący pracował na stanowisku kierownika oddziału na Wydziale Obróbki Galwanicznej i także ten okres jest okresem pracy w szczególnych warunkach o którym mowa w Rozporządzeniu RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienioną w wykazie A Dziale XIV poz. 24. Jego praca na stanowisku kierownika Oddziału Konserwacji, Kąpieli i Neutralizacji Ścieków polegała na wykonywaniu i dozorowaniu rozrabiania kąpieli galwanicznych – robił analizy w laboratorium lub na oddziale produkcyjnym i uzupełnianiu środków chemicznych do tych kąpieli oraz sprawował nadzór nad neutralizacją ścieków galwanicznych: cyjanokalicznych, chromowych, alkalicznych. Kąpiele galwaniczne mogły być różnego rodzaju: miedziowe, cyjanokaliczne, chromowe, cynkowe, fosforowe, kadmowe. Odwołujący był uprawniony do poboru środków chemicznych z magazynu i prowadził notatki o ilości pobranych czy wydanych środków chemicznych. Prace administracyjne nie zajmowały mu znacznej ilości czasu pracy, ponieważ jego podstawowym obowiązkiem był nadzór nad procesami technologicznymi i ich prawidłowym przebiegiem, a poza tym korzystał z pomocy sekretarki zatrudnionej na Wydziale Obróbki Galwanicznej.

(dowód: zaświadczenie z dnia 04.06.2002 r. – k. 3 ar czI,

świadectwo wykon. pracy w szczeg. warunkach z dnia 20.02.2013 r. –k. 19 ar czII,

akta osobowe – angaż z dnia 30.09.1988 r., umowy o odpowiedzialności za powierzone mienie,

kserokopie protokołu kontroli sanitarnej –k. 42-43 as,

kserokopie zakresu obowiązków –k. 25-28 as,

kserokopie protokołu z dnia 08.05.1987 r., 18.01.1986 r. i z dnia 16.01.1985 r. – k. 38-40 as,

zeznania świadka J. B. –k. 48 as,

zeznania świadka H. W. –k. 48v as,

zeznania odwołującego –k. 66-67 as).

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania świadków, zeznania odwołującego słuchanego w charakterze strony oraz dowody z dokumentów.

Sąd zaakceptował zeznania świadków J. B. i H. W. potwierdzające, że K. O. wykonywał w sposób ciągły i stale pracę w szczególnych warunkach w wymiarze pełnego etatu w Fabryce (...)S.A. w G. i nadal pracuje w oparciu o art. 23 ^{( 1 )}kp w Zakładzie (...)Sp. z o.o. w G. w okresie od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierownik oddziału na Wydziale Obróbki Galwanicznej tj. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny tj. pracę wymienioną w wykazie A dział XIV poz. 24 pkt. 1 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 7 lutego 1983 r. Depozycje świadków współpracowników odwołującego w spornym okresie były w tym zakresie były spójne, konkretne i uzupełniały się z zeznaniami odwołującego słuchanego w charakterze strony oraz pozostałymi dowodami z dokumentów. W szczególności świadkowie jednoznacznie stwierdzili, że odwołujący bezpośrednio nadzorował wykonywanie prac jako kierownik oddziału i był odpowiedzialny za wykonywanie kąpieli galwanicznych i neutralizacji ścieków galwanizacyjnych. Odwołujący czynności biurowe wykonywał bezpośrednio na terenie oddziału prowadząc notatki w sprawie wydanych środków chemicznych, a pracę administracyjne wykonywała głównie sekretarka zatrudniona w Wydziale. Odwołujący musiał przebywać cały czas na oddziale, gdzie były prowadzone pracę wykonując czynności bądź nadzorując czynności. Świadkowie potwierdzili, że nadzór nad prowadzonymi pracami odwołujący wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd nie doszukał się w ich zeznaniach okoliczności, które mogłyby podważyć ich walor dowodowy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków A. F., J. Z. i K. R. w całości. Świadkowie mieszkali w bezpośrednim sąsiedztwie gospodarstwa rolnego matki odwołującego i potwierdzili fakt jego stałej pracy w tym gospodarstwie w czasie wakacji szkolnych w tym okresie. Zeznania ich były szczere, świadkowie wyraźnie wskazywali te okoliczności które pamiętali oraz okoliczności których nie potrafili odtworzyć co jest w pełni zrozumiałe z uwagi na upływ czasu i wiek świadków.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującego odnośnie wykonywanej przez niego pracy w trakcie zatrudnienia w Fabryce (...) S.A. w G. i nadal pracuje w oparciu o art. 23 ^{( 1 )}kp w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w G. w okresie od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierownik oddziału na Wydziale Obróbki Galwanicznej bowiem w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w spornym okresie odwołujący pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Depozycje te potwierdzały zeznania świadków i dowody z dokumentów w szczególności zakres czynności, protokoły, umowa o odpowiedzialności za powierzone mienie, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sąd dał również wiarę zeznaniom odwołującego odnośnie jego pracy w gospodarstwie rolnym matki w okresie od 25.02.1969 r. do 30.06.1975 r. w czasie przerw wakacyjnych, ponieważ jego zeznania były szczere, logiczne i korespondowały z zeznaniami świadków oraz dowodami z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy K. O. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy K. O. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. kiedy pracował na stanowisku kierownika oddziału na Wydziale Obróbki Galwanicznej w czasie zatrudnienia w Fabryce (...) S.A. w G. i jego następcy prawnym w Zakładzie (...)Sp. z o.o. w G.. Sporne były również okresy jego ewentualnej pracy w gospodarstwie rolnym matki w okresie od 25.02.1969 r. do 30.06.1975 r. Organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wskazując że zatrudnienie na stanowisku kierowniczym wiąże się z wykonywaniem pracy administracyjnej co powoduje, że taka praca nie jest wykonywana stale i w wymiarze pełnego etatu i koniecznym stało się ustalenie charakteru wykonywanej przez niego pracy w oparciu o zeznania świadków, jego zeznania i dokumentację pracowniczą.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro w niniejszej sprawie organ rentowy kwestionował wykonywanie pracy w szczególnych warunkach przez odwołującego kierując się treścią świadectwa pracy w szczególnych warunkach – uznając, że wykonywał on też czynności administracyjne, a okresy pracy w szczególnych warunkach muszą być wykonywane stale i w pełnym wymiarze w warunkach , w których nie są zachowane higieniczne normy pracy.

Dlatego też Sąd akceptując jako wiarygodne świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz na podstawie zeznań świadków i zeznań odwołującego słuchanego w charakterze strony oraz dokumentacji pracowniczej, w tym zakresu czynności i odpowiedzialności ustalił, że odwołujący w okresie od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r. wykonywał czynności administracyjne bezpośrednio wykonując jej na terenie Oddziału Konserwacji, Kąpieli i Neutralizacji Ścieków. Prowadził na bieżąco notatki wydawanych środków chemicznych, a pozostałe prace administracyjne zabierały mu znikomą ilość czasu ponieważ musiał nadzorować bezpośrednio przygotowywanie kąpieli galwanicznych i neutralizację ścieków chemicznych na podległym oddziale. Zatem odwołujący przez cały czas tj. stale i w wymiarze pełnego etatu wykonywał pracę w warunkach szczególnych określoną w Wykazie A dziale XIV, pkt. 24 ust. 1 polegającą na międzyoperacyjnej kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym na oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Po uwzględnieniu tego okresu odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Odnosząc się do drugiej ze spornych przesłanek prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym do należy wskazać, iż istnieje możliwość uzupełnienia brakującego okresu zatrudnienia okresem uzupełniającym.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również okresy przypadającej przed dniem 01 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je z zastrzeżeniem art. 56 jako okresy składkowe jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 19.12.2000 r. II UKN 155/00 (publ. OSNP 2002/16/394) przy ustaleniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, także w czasie wakacji szkolnych (art. 10 ust. 3 w związku z art. 6 ust. 2 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96 OSNAPiUS 1997 nr 23, poz. 473; z dnia 7 listopada 1997 r., II UKN 318/97, OSNAPiUS 1998 nr 16, poz. 491; z dnia 13 listopada 1998 r., II UKN 299/98, OSNAPiUS 1999 nr 24, poz. 799; z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 190/99, OSNAPiUS 2001 nr 4, poz. 122, czy wyrok z dnia 10 maja 2000, II UKN 535/99, nie publikowany).

Odwołujący w okresie od 25.02.1969 r. do 30.06.1975 r. w trakcie trwania nauki w szkole średniej i szkole policealnej mieszkał w internacie, ale w okresie wakacji letnich i ferii zimowych pracował stale w gospodarstwie rolnym matki położonym w gminie S. w łącznym wymiarze 12 miesięcy. Pozwala to na ustalenie, że odwołujący w tych okresach pracował w gospodarstwie rolnym matki w wymiarze co najmniej 4 godziny dziennie. Przepis art. 10 ust. 1 pkt. 1 pozwala zaliczyć jedynie brakującą część w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu, zatem należało odwołującemu zaliczyć 7 miesięcy i 25 dni do przyznania emerytury.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). K. O. osiągnął bowiem wiek 60 lat ((...) r.), posiada wymagany okres zatrudnienia (25 letni okres składkowy i uzupełniający), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornego okresu pracy w warunkach szczególnych tj. od 01.10.1988 r. do 31.10.1998 r., kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierownik oddziału na Wydziale Obróbki Galwanicznej wykonywał pracę kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny wymienioną w wykazie A dział XIV poz. 24 pkt. 1 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 7 lutego 1983 r. i już uznanego przez organ rentowy okresu w wymiarze 14 lat, 3 miesiące i 4 dni tj. od 01.03.1975 r. do 30.09.1988 r. i od 01.07.1974 r. do 04.01.1975 r. legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Mając na względzie powyższe Sąd zmienił w pkt. 1 wyroku zaskarżoną decyzję z dnia 05.04.2013 r. na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 kpc i przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia (...) r. tj. od osiągniecia wieku emerytalnego.

W pkt. 2 wyroku Sąd umorzył postępowanie odnośnie decyzji z dnia 05.03.2013 r. na podstawie art. 355 kpc uznając, że wydanie wyroku w tym zakresie stało się zbędne.

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)