Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2012 r. w Lublinie

sprawy B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 20 czerwca 2012 r. sygn. akt VII U 2323/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 801/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 23 marca 2012 roku odmówił B. B. prawa do emerytury. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy wskazał, że wnioskodawczyni przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę nie była pracownikiem, lecz podlegała ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej.

Odwołanie od decyzji złożyła B. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury.

Wyrokiem z dnia 20 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Lublinie zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił B. B. prawo do emerytury od dnia 1 marca 2012 roku.

Podstawą wyroku były następujące ustalenia :

B. urodzona (...), w dniu 2 marca 2012 r. złożyła wniosek o emeryturę. Na podstawie zgromadzonych w aktach ubezpieczeniowych wnioskodawczyni dokumentów organ ustalił, że na dzień 31 grudnia 2008 r. ukończyła ona 55 lat i legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 33 lata, 8 miesięcy i 20 dni .

W okresie od 1 marca 2007 r. do 29 lutego 2009 r. wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej.

W toku postępowania ustalono, że wnioskodawczyni nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a łączny okres podlegania ubezpieczeniom z tytułu stosunku pracy wynosi 31 lat, 9 miesięcy i 17 dni.

Sąd uznał , że odwołanie B. B. jest zasadne.

Sąd wskazał, że bezsporne jest, że wnioskodawczyni ukończyła 55 lat i legitymuje się ponad 30 letnim okresem składkowym. W toku procesu zaś wykazano, że nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego, a okres ubezpieczenia z tytułu stosunku pracy przekraczał 30 lat.

Art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. 2009, Nr 153, poz. 1227), zwanej dalej ustawą FUS, stanowi, że, ubezpieczonej urodzonej przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli osiągnęła wiek wynoszący, co najmniej 55 lat oraz ma, co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo, jeżeli ma, co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Emerytura, przysługuje tym ubezpieczonym, którzy:

1)  ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, byli pracownikami oraz

2)  w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy, co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy (ust. 2).

Wyjątek od zasady przyznawania emerytury w obniżonym wieku osobie, która ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę była pracownikiem przewidziano w ust. 3 powołanego przepisu. Emerytura w obniżonym wieku do 55 lat może być przyznana ubezpieczonej, która przez cały wymagany okres, to jest w niniejszym przypadku przez 30 lat, podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Stanowisko to zostało potwierdzone w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2010 r. I UK 239/09 (LEX nr 577820) oraz z dnia 3 września 2010 r. I UK 106/10 (OSNP 2012/1-2/19) i nie budzi wątpliwości.

Przepis art. 29 ustawy na zasadzie art. 46 ustawy stosuje się do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r,. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

2)  warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do dnia 31 grudnia 2008 r.;

Jeżeli ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1, nie zawrze umowy o przystąpieniu do otwartego funduszu emerytalnego w terminie do dnia 31 grudnia 1999 r., uważa się, że ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy zaznaczył, że wnioskodawczym na dzień 31 grudnia 2008 r. spełniła wszystkie wymagane przesłanki do nabycia uprawnień emerytalnych. Ukończyła bowiem wiek 55 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a ponadto legitymuje się łącznym okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 33 lat, 8 miesięcy i 20 dni, z czego 31 lat, 9 miesięcy i 17 dni wynika ze stosunku pracy.

Jednocześnie nieadekwatny do aktualnego stanu prawnego jest przytoczony przez ZUS wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2003 r. sygn. akt III AUa 1598/01, jako wydany w czasie, gdy ust. 3 art. 29 ustawy FUS jeszcze nie obowiązywał.

Wobec spełnienia przez B. B. wszystkich wymaganych prawem przesłanek do nabycia uprawnień emerytalnych w obniżonym wieku, zasadnym było przyznanie jej prawa do emerytury od dnia 1 marca 2012 r. tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożyła wniosek o emeryturę (art. 129 ust. 1 ustawy FUS).

Mając powyższe na uwadze oraz na podstawie powołanych przepisów i na mocy art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. zaskarżając wyrok w całości.

Wyrokowi zarzucił:

- naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 29 ust 2 p. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. Nr 153 z 2009 roku, poz. 1227 ze zm.) poprzez przyznanie prawa do emerytury osobie nie legitymującej się 30 letnim okresem ubezpieczenia;

- sprzeczność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że ubezpieczona udowodniła wymagany co najmniej 30 letni staż ubezpieczeniowy z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

Podnosząc powyższe organ rentowy wniósł w zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wywodzi, że do wymaganego 30 letniego okresu ubezpieczenia pracowniczego o którym mowa w art. 29 ust 3 ustawy, nie uwzględnia się okresów urlopu wychowawczego. Przyjęty przez organ rentowy łączny okres składkowy i nieskładkowy wnioskodawczyni wynosi 33 lata , 8 miesięcy i 20 dni . Okres urlopów wychowawczych wynosi łącznie 7 lat 10 miesięcy i 12 dni. Zatem po odjęciu od łącznego okresu ubezpieczenia okresu urlopów wychowawczych, wnioskodawczyni nie legitymuje się 30 letnim okresem ubezpieczenia z tytułu pozostawania w ubezpieczeniu pracowniczym, a tym samym nie spełnia przesłanki do nabycia prawa do emerytury.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i aprobuje argumentację prawną przedstawioną w motywach zaskarżonego wyroku.

Nie jest trafny zarzut naruszenia wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 159, poz. 1227 ze zm.), ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 roku, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 pkt 1, mogą przejść na emeryturę: min: 1) kobieta po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej trzydziestoletni okres składkowy i nieskładkowy . Art. 29 ust. 2 stanowi, że emerytura o której mowa w ust. 1 przysługuje ubezpieczonym, którzy: 1) ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę byli pracownikami oraz 2) w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy

Z art. 29 ust. 3 ustawy wynika, że spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2 nie wymaga się od ubezpieczonych, którzy przez cały wymagany okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 podlegali ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

W myśl art. 46 wyżej wymienionej ustawy prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 29, 32, 33 i 39 przysługuje również ubezpieczonym urodzonym pod dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1949 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki: 1) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem zakładu, na dochody budżetu państwa, 2) warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do 31 grudnia 2008 r.

Wnioskodawczyni na dzień 31 grudnia 2008 roku spełniła wszystkie wymagane przesłanki do nabycia uprawnień emerytalnych. Ukończyła bowiem wiek 55 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a ponadto co nie jest sporne , legitymuje się łącznym okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 33 lat, 8 miesięcy i 20 dni, z czego 31 lat, 9 miesięcy i 17 dni wynika ze stosunku pracy. Apelujący nie kwestionuje 30-letniego - łącznie z urlopem wychowawczym podlegania ubezpieczeniu pracowniczemu.

Wnioskodawczyni korzystała z urlopów wychowawczych w okresach od 28 maja 1982 – 28 maja 1985, 3 grudnia 1986 – 1września 1989, oraz 4.grudnia 1989 – 1 grudnia 1990 podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usług (...) Spółce z O.O. w R., gdzie pracowała od 1 lutego 1974 do 31 grudnia 1993 roku ( świadectwo pracy k. 15 akta rentowe).

Całkowicie chybiony jest zarzut apelacji, że okresy wykorzystanego urlopu wychowawczego w okresie zatrudnienia nie podlegają zaliczeniu do wymaganego 30 letniego okresu ubezpieczenia pracowniczego o którym mowa w art. 29 ust 3 ustawy.

Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów w dniu 18 maja 2011 roku w sprawie I UZP 1/11 podjął uchwałę : Okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a następnie urlopu wychowawczego - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999 r. - są od dnia 28 stycznia 1972 r. okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 26 stycznia 2011 r. (I UK 248/10 Lex 7385350), a Sąd Apelacyjny je w pełni podziela. Urlop wychowawczy jest uprawnieniem przysługującym pracownikowi, a zatem skoro w okresie urlopu wychowawczego objęty jest pracownik ubezpieczeniem to taki okres traktowany jest jak okres podlegania ubezpieczeniu, którego byt jest ściśle powiązany z istnieniem stosunku pracy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.