Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2014 r.

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak

Protokolant: sekretarz sądowy Przemysław Dudziński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 września 2014 r. w O.

sprawy z odwołania T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

na skutekodwołania T. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 5 listopada 2013 r. znak (...)

orzeka:

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. B. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od dnia 01.07.2013r. do dnia 31.07.2016r.;

II.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 05.11.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał T. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 01.08.2013r. do dnia 31.08.2015r.

T. B. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, żądając jej zmiany i przyznania mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na to, że Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 24.10.2013r. ustaliła, że odwołujący się nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 13.10.2009r. organ rentowy przyznał T. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 31.12.2010r., które przedłużane było kolejnymi decyzjami. Decyzją z dnia 04.08.2011r. ustalono T. B. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 01.06.2011r. do dnia 31.07.2013r.

W dniu 17.07.2013r. T. B. złożył wniosek o ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. Orzeczeniem z dnia 20.08.2013r. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił, że odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 31.08.2015r. Na skutek sprzeciwu wniesionego przez T. B. jego stan zdrowia był badany przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 24.10.2013r zajęła analogiczne stanowisko.

Wobec powyższego decyzją z dnia 05.11.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał T. B. prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie skuteczność odwołania T. B. zależna była od wykazania przez niego całkowitej niezdolności do pracy.

Definicję osoby niezdolnej do pracy podaje art.12 ust.1-3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.1440 ze zm.), który stanowi, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1), przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3).

Celem ustalenia, czy T. B. jest osobą częściowo czy całkowicie niezdolną do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii i psychiatrii.

Po przeprowadzeniu wywiadu z T. B., jego zbadaniu oraz po analizie dokumentacji medycznej biegli neurolog A. G., oraz psychiatra M. F. rozpoznali u niego: schizofrenię paranoidalną oraz chorobę zwyrodnieniową z dyskopatią kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego bez objawów korzeniowych i upośledzenia funkcji ruchu. Biegli ocenili, że występujące u odwołującego się schorzenia oraz stopień ich zaawansowania stanowią podstawę do stwierdzenia, iż odwołujący jest nadal całkowicie niezdolny do pracy czasowo, od dnia 01.07.2013r. do dnia 31.07.2016r.

W uzasadnieniu opinii biegli stwierdzili, że odwołujący się od 1986r. przejawia objawy choroby psychicznej – schizofrenii. Od 2002 r. kontynuuje systematyczne leczenie psychiatryczne. Ostatni raz był hospitalizowany psychiatrycznie w 2011r. z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej. Mimo systematycznego leczenia nie osiągnięto pełnej reemisji choroby i zadawalającego funkcjonowania społecznego. Odwołujący jest drażliwy, konfliktowy, łatwo napina się i reaguje dysforią. To powoduje u niego trudności w relacjach interpersonalnych oraz konflikty w rodzinie. Miewa okresy zaostrzeń afektywnych, kiedy to dochodzi do pogorszenia jego funkcjonowania. Jest przewlekle psychotyczny z utrwalonymi urojeniami prześladowczymi dotyczącymi okresu młodości i pobytu w wojsku. Obecnie w jego stanie psychicznym dominują objawy negatywne choroby – autyzm chorobowy, zubożenia wątków myślenia, rezonerstwo, stereotypowość wypowiedzi, myślenie patologiczne, spłycenie uczuciowości wyższej i niedostosowanie afektywne – co czyni go nadal całkowicie niezdolnym do pracy (k.14-16).

Pismem z dnia 25.04.2014r. organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii, wnosząc jednocześnie o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych z zakresu neurologii i psychiatrii, z uwagi na fakt, iż zdaniem organu rentowego opinia zawiera nieuprawnione wnioski w kwestii daty powstania i kontynuacji całkowitej niezdolności do pracy.

Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłej psychiatry M. F., z uwagi na fakt, że to ocena biegłego psychiatry miała decydujące znaczenie dla osoby niezdolności do pracy odwołującego.

Biegła sądowa w opinii uzupełniającej podtrzymała wcześniejsze stanowisko, że odwołujący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Pismem z dnia 04.08.2014r. organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii, wnosząc jednocześnie o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu psychiatrii.

Sąd na mocy art.217§3 k.p.c. oddalił wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry, uznając, że sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione.

W ocenie Sądu Okręgowego należało podzielić wywody i wnioski opinii biegłych lekarzy sądowych. Wnioski biegłych zostały sformułowane po przeprowadzeniu wywiadu, badaniu odwołującego się i analizie dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach rentowych. Wydana przez biegłych opinia poparta została logiczną argumentacją. Biegli jednoznacznie wskazali występujące u T. B. schorzenia, których stopień i nasilenie spowodowały, że jest on nadal osobą całkowicie niezdolną do pracy na okres od dnia 01.07.2013r. do dnia 31.07.2016r., gdyż jego stan zdrowia nie uległ poprawie.

Nie można zgodzić się z organem rentowym, że z okoliczności, iż T. B. pracuje, należy wywieść wniosek, że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy. Należy bowiem mieć na uwadze, że jest zatrudniony jako pracownik niepełnosprawny, wykonuje proste prace przy utrzymaniu czystości. Jak wynika z jego zeznań – wykonywana praca jest dla niego jedynie rodzajem terapii i rehabilitacji - a nie źródłem utrzymania.

Przy rozstrzyganiu tej sprawy Sąd miał także na uwadze, że w wyroku z dnia 03.02.2010r. Sąd Najwyższy stwierdził, że Sąd musi zwrócić się do biegłego, jeśli dojdzie do przekonania, że okoliczność mająca istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy może zostać wyjaśniona tylko w wyniku wykorzystania wiedzy osób mających specjalne wiadomości. W takim przypadku dowód z opinii biegłego z uwagi na składnik wiadomości specjalnych jest dowodem tego rodzaju, że nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową ani wnioskowaniem na podstawie innych ustalonych faktów (II PK 192/09, LEX nr 584735). Natomiast w wyroku z dnia 03.11.2009r. Sąd Najwyższy stwierdził, że Sąd nie może samodzielnie dokonać ustalenia dotyczącego stanu zdrowia i stopnia naruszenia sprawności organizmu pod kątem zachowania lub braku zdolności do pracy. Ograniczenie samodzielności sądu w zakresie dokonywania ustaleń wymagających wiadomości specjalnych, wynikające z art. 278 § 1 k.p.c. obejmuje również ocenę wzajemnego powiązania ustalonych schorzeń i skutków tych relacji oraz stosowanych procedur leczniczych dla ustalenia przesłanki całkowitej niezdolności do pracy (I UK 138/09, LEX nr 570122). Nadto w wyroku z dnia 03.09.2009r. Sąd Najwyższy stwierdził, że gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych, to sąd nie może rozstrzygać wbrew opinii biegłych (II UK 30/09, LEX nr 537018).

Mając to na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy i zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał T. B. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od dnia 01.07.2013r. do dnia 31.07.2016r.

Zgodnie z treścią art.118 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do renty, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie istniały podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego za nieprzyznanie odwołującemu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy już na etapie postępowania przed ZUS, bowiem z uwagi na poziom skomplikowania sprawy do jej rozstrzygnięcia niezbędna była opinia zespołu biegłych sądowych lekarzy.

Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.