Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Jacek Witkowski

Sędziowie : SSO Jerzy Zalasiński

SSR del. Elżbieta Wojtczuk (spr.)

Protokolant : st. sekr. sąd. Marzena Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2014 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) S. A. w Ż.

o odprawę, odszkodowanie i sprostowanie świadectwa pracy

na skutek apelacji powoda A. S.

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia(...)

I.  oddala apelację;

II.  odstępuje od obciążania powoda A. S. kosztami procesu za drugą instancję.

Sygn. akt IV Pa 9/14

UZASADNIENIE

W wyroku z dnia (...)r. Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa A. S. przeciwko (...) S.A. w Ż. o odprawę, odszkodowanie, sprostowanie świadectwa pracy oddalił powództwo i odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było wynikiem następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:

A. S. był zatrudniony w (...) S. A. w Ż. (poprzednio (...) Sp. z o. o. w Ż.) od 9.12.2002r. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku telemontera.

Dnia 28.02.2013r. A. S. otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31.05.2013r. Jako przyczyny swej decyzji pracodawca wskazał nienależyte wywiązywanie się z nałożonych obowiązków pracowniczych, osiąganie znacznie gorszych wyników w pracy od pracowników zatrudnionych na tożsamych stanowiskach, co miało wynikać z braku zaangażowania pracownika w wykonywanie obowiązków służbowych i wpływać negatywnie na obsługę zleceń w ramach współpracy z (...) S.A. Nadto pracodawca pouczył pracownika o prawie wniesienia odwołania do Sądu Rejonowego – Sądu Pracy w S. w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego pisma.

5.03.2013r. A. S. wniósł pozew domagając się ustalenia, że przyczyna wypowiedzenia mu umowy o pracę leży wyłącznie po stronie pracodawcy oraz zasądzenia odprawy pieniężnej. Pismo zawierające te żądania sporządził fachowy pełnomocnik, lecz podpisał je jedynie A. S..

16.03.2013r. A. S. wystąpił z roszczeniem o zasądzenie odszkodowanie za niesłuszne zwolnienie go z pracy.

31.05.2013r. A. S. otrzymał świadectwo pracy, w którym wskazano, iż stosunek pracy ustał w wyniku wypowiedzenia przez zakład pracy oraz wskazano jako podstawę prawną art. 30 § 1 pkt 2 kp.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że nieuzasadnione okazało się żądanie zasądzenia odprawy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Sąd wskazał, że prawo do tego świadczenia, w przypadku indywidualnego zwolnienia z pracy, wynika z ustawy z 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 ze zm.). Niezbędne jest spełnienie warunków określonych w art. 10 ust. 1 w/w ustawy. Artykuł ten wskazuje z kolei na przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 (dotyczące szczególnej ochrony przed zwolnieniem w czasie zwolnień grupowych oraz prawa do odprawy), które stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1. Jednym z warunków koniecznych do spełnienia, aby można mówić o zwolnieniu indywidualnym, jest jego przyczyna, która nie dotyczy pracownika, a więc taka sytuacja, która powoduje rozwiązanie stosunku pracy, a jego powód nie leży po stronie pracownika.

W każdym przypadku musi zostać spełniona przesłanka polegająca na tym, iż zmniejszenie zatrudnienia następuje z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi albo technologicznymi, a także, gdy zmiany te następują w celu poprawy warunków pracy lub warunków środowiska naturalnego. Faktyczna przyczyna rozwiązania umowy o pracę nieleżąca po stronie pracownika powinna być przy tym wyłącznym powodem rozwiązania stosunku pracy, rozumianym w ten sposób, że w sytuacji, gdyby ona nie wystąpiła, pracodawca nie zdecydowałby się na zwolnienie pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10.10.1990r., I PR 319/90, OSNC 1992/11/204).

Zdaniem Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie nie zostały wyczerpane przesłanki nabycia przez powoda tego świadczenia. Nie nastąpiła bowiem likwidacja stanowiska pracy zajmowanego dotąd przez powoda w pozwanym zakładzie pracy. Nie miały miejsca żadne zmiany organizacyjne w jego strukturze, czy trudności ekonomiczne, które stwarzałyby konieczność wypowiedzenia powodowi umowy o pracę. Powód takich okoliczności bowiem nie wykazał. Wniosek taki nie wynika również z informacji przedstawionych przez pozwaną (k. 76 i 80). Wręcz przeciwnie, Sąd pierwszej instancji wskazał, że z zeznań świadka A. J. wynika, iż 17 telemonterów zostało zwolnionych w 2012r. z przyczyn leżących po ich stronie, tj. z uwagi na ich niewystarczające kompetencje. Nadto Sąd nie był uprawniony do badania zasadności przyczyny rozwiązania z powodem umowy o pracę. W konsekwencji Sąd przyjął, że przyczynami rozwiązania z powodem umowy o pracę są te okoliczności, które wskazał pracodawca w piśmie wręczonym powodowi 28.02.2013r., a niewątpliwie leżą one po stronie pracownika, a nie pracodawcy.

Z tych też przyczyn niezasadne okazało się także żądanie sprostowania świadectwa pracy poprzez wpisanie, iż stosunek pracy ustał za wypowiedzeniem przez zakład pracy na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 kp w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Sąd Rejonowy wskazał również, że brak było też podstaw do uwzględnienia roszczenia o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. W piśmie wręczonym powodowi 28.02.2013r. pracodawca pouczył go o możliwości i terminie wniesienia przez powoda odwołania do właściwego miejscowo Sądu Pracy.

Zgodnie z art. 264 § 1 kp odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. W niniejszej sprawie termin do złożenia tego żądania upłynął 7.03.2013r. Tymczasem roszczenie to powód po raz pierwszy zgłosił dopiero 16.03.2013r. (k. 8 akt sprawy).

W ocenie Sądu pierwszej instancji treść pozwu wniesionego 5.03.2013r. jest jasna i jednoznaczna – powód w żaden sposób nie wskazał w nim, aby z tytułu otrzymanego wypowiedzenia umowy o pracę domagał się odszkodowania, a jedynie żądał odprawy pieniężnej. Samo podniesienie zarzutu nieprawdziwości przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę nie determinuje jeszcze stwierdzenia, iż pracownik kieruje przeciwko pracodawcy żądanie odszkodowania wynikającego z art. 45 kp, skoro podważenie tej przyczyny może także nastąpić na potrzeby dochodzenia odprawy pieniężnej oraz – w późniejszym czasie – sprostowania świadectwa pracy, zwłaszcza w świetle jego twierdzeń o uprawnieniach do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Sąd miał także na uwadze, że zgodnie z art. 265 § 1 kp jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 264 kp, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu (art. 265 § 2 kp). Nadto wystąpienie przez pracownika z powództwem po terminie należy traktować jako zawierające w sobie wniosek o przywrócenie terminu (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 14.03.1986r., III PZP 8/86, OSNC 1986/12/194).

Mimo to Sąd nie dopatrzył się braku winy we wniesieniu przez powoda tego żądania z przekroczeniem ustawowego terminu, bowiem przedmiotowy pozew konstruował fachowy pełnomocnik, mimo, że nie reprezentował powoda w toczącym się procesie. W takiej sytuacji powód nie może zasłaniać się nieznajomością prawa. Z kolei zgłoszenie roszczenia o odszkodowanie dopiero 16.03.2013r. nastąpiło po poradzie udzielonej powodowi przez inspekcję pracy, a zatem przez fachowy podmiot w zakresie prawa pracy.

Nadto, co istotne, wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu.

Skoro, jak wskazuje to powód, przyczyną wniesienia tego żądania z przekroczeniem terminu była jego nieznajomość przepisów, to niewątpliwie przyczyna ta musiała ustać w momencie ustanowienia fachowego pełnomocnika w niniejszym procesie, co nastąpiło 11.06.2013r. (k. 44). Termin do złożenia przedmiotowego wniosku upłynął więc 18.06.2013r. Tymczasem sam wniosek został zgłoszony dopiero w piśmie z 25.06.2013r. (k. 56-57).

Według powszechnie przyjętych poglądów orzecznictwa ( uchwała składu siedmiu sędziów z 14.03.1986r., III PZP 8/86, OSNCP 1986/12/194) terminy przewidziane w art. 264 kp są terminami prawa materialnego, do których nie mają zastosowania przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące uchybienia i przywracania terminu. Sąd oddala powództwo, jeżeli pozew wniesiony został po upływie terminów określonych w art. 264 kp, których nie przywrócono.

Z uwagi na to, że żądanie odszkodowania zostało wniesione po upływie terminu wynikającego z art. 264 § 1 kp i brak było podstaw do jego przywrócenia, Sąd Rejonowy oddalił powództwo w tym zakresie. Tym samym Sąd został pozbawiony możliwości badania prawdziwości przyczyny wskazanej w wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę, co pośrednio przesądziło o niezasadności roszczeń obejmujących zasądzenie odprawy pieniężnej oraz sprostowania świadectwa pracy.

Z uwagi na trudną sytuację majątkową powoda (zasiłek dla bezrobotnych w kwocie 800 zł netto) na podstawie art. 102 kpc Sąd Rejonowy odstąpił od obciążania go kosztami procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

- naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc, jak również art. 233 § 2 kpc poprzez jego niezastosowanie oraz brak wnikliwej oceny przez Sąd I instancji zebranego materiału dowodowego, co do ustalenia zasadności przyczyn złożenia przez pozwanego powodowi wypowiedzenia stosunku pracy oraz ustalenia, że przyczyny tego wypowiedzenia leżały wyłącznie po stronie pozwanego pracodawcy, w tym w szczególności dowodów z zeznań w charakterze świadków: D. L., A. J., P. W., D. N., przesłuchania powoda w charakterze strony, informacji o zatrudnieniu z dnia 22.08.2013 r. oraz z dnia 04.09.2013 r., kart wynagrodzeń powoda za 2012 i 2013 r., faktu odmowy przedłożenia przez pracodawcę informacji zgodnie ze zobowiązaniem Sądu z dnia 12.11.2013 r., treści pozwu z dnia 01.03.2013 r. oraz pisma powoda z dnia 15.03.2013 r., co w konsekwencji doprowadziło do nieuzasadnionego przyjęcia, że nie zostały wyczerpane przesłanki nabycia przez powoda prawa do odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, z przyczyn niedotyczących pracownika, a tym samym brak było podstaw do uwzględnia żądania powoda sprostowania świadectwa pracy, jak również, iż żądanie zasądzenia od pozwanego odszkodowania za niezgodne z przepisami i nieuzasadnione wypowiedzenie powodowi umowy o pracę zostało zgłoszone po wynikającym z przepisów prawa pracy terminie i powód nie złożył skutecznie wniosku o przywrócenie terminu;

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającego na przyjęciu, iż nie zostały wyczerpane przesłanki nabycia przez powoda prawa do odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, gdyż nie nastąpiła likwidacja stanowiska pracy zajmowanego dotychczas przez powoda, jak również nie miały miejsca żadne zmiany organizacyjne w strukturze pozwanego, a tym samym brak było podstaw do uwzględnienia żądania powoda sprostowania świadectwa pracy, iż Sąd nie był uprawniony do badania zasadności przyczyn rozwiązania z powodem umowy o pracę, iż żądanie zasądzenia od pozwanego odszkodowania za niezgodne z przepisami i nieuzasadnione wypowiedzenie powodowi umowy o pracę zostało zgłoszone po wynikającym z przepisów prawa pracy terminie i powód nie złożył skutecznie wniosku o przywrócenie terminu, podczas, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dał podstaw do takich ustaleń;

- naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 45 kp w zw. z art. 30 § 4 kp i art. 39 kp w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz art. 294 § 1 kp i art. 265 § 1 kp, jak również art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a nadto art. 97 kp poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło Sąd I instancji do błędnego uznania, że nie zostały wyczerpane przesłanki nabycia przez powoda prawa do odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, a tym samym brak było podstaw do uwzględnienia żądania powoda sprostowania świadectwa pracy, Sąd nie był uprawniony do badania zasadności przyczyn rozwiązania z powodem umowy o pracę, żądanie zasądzenia od pozwanego odszkodowania za niezgodne z przepisami i nieuzasadnione wypowiedzenie powodowi umowy o pracę zostało zgłoszone po wynikającym z przepisów prawa pracy terminie i powód nie złożył skutecznie wniosku o przywrócenie terminu.

Podnosząc powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę wyroku w całości poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 6697,38 zł tytułem odprawy z tytułu rozwiązania z powodem umowy o pracę wyłącznie z przyczyn niedotyczących pracownika wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 czerwca 2013r. do dnia zapłaty, kwoty 6697,38 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie powodowi umowy o pracę, sprostowanie świadectwa pracy z dnia 31 maja 2013 r., w ten sposób, aby w pkt 3 w miejsce „za wypowiedzeniem przez zakład pracy – art. 30 § 1 pkt 2 kp” wypisać: „za wypowiedzeniem przez zakład pracy – art. 30 § 1 pkt 2 kp w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników” ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a w przypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania – o pozostawienie rozstrzygnięcia o kosztach procesu za obie instancje Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępnie Sąd Okręgowy stwierdza, że podziela w całości ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwsze instancji uznając je również za własne, co powoduje, że nie ma konieczności ich ponownego przytaczania.

Odnosząc się do powództwa o ustalenie, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenie powodowi umowy o pracę jest przyczyna leżąca wyłącznie po stronie pracodawcy należy wskazać, że powództwo w tym zakresie oparte jest na podstawie art. 189 kpc.

Przepis art. 189 kpc stanowi, iż powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Przepis w/w określa materialnoprawne przesłanki zasadności powództwa, w którym powód domaga się sądowego ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Powództwo zostanie oddalone przede wszystkim, jeżeli powód nie ma interesu prawnego do jego wytoczenia, ale także, jeżeli interes taki istnieje, ale twierdzenie powoda o istnieniu lub nieistnieniu stosunku prawnego okaże się bezzasadne. Interes prawny do wytoczenia powództwa w trybie art. 189 kpc zachodzi, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Powyższe określenie interesu prawnego znalazło aprobatę w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2007 r. (III AUa 1518/05, Lex, nr 257445). Orzecznictwo Sądu Najwyższego ustaliło zasadę, że nie ma interesu prawnego ten, kto może poszukiwać ochrony prawnej w drodze powództwa dalej idącego (m.in. orzeczenie SN z dnia 13 kwietnia 1965 r., II CR 266/64, OSP 1966, z. 6-8, poz. 166; wyrok SN z dnia 22 listopada 2002 r., IV CKN 1519/00, Lex, nr 78333).

Przepis art. 189 kpc nie znajdzie zastosowania, jeżeli przepisy szczególne przewidują: odrębne powództwa, których treścią jest ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Powodowi w niniejszej sprawie przysługiwało powództwo dalej idące w postaci roszczenia o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę, czy o odprawę pieniężną w trybie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.). Z powyższych względów powództwo o ustalenie zasadnie zostało oddalone przez Sąd pierwszej instancji, z uwagi na brak interesu prawnego po stronie powoda.

Najważniejsza w niniejszej sprawie jest ocena, wobec istnienia sporu w tym względzie między stronami, czy doszło do przekroczenia przez powoda terminu z art. 264 § 2 k.p. do wniesienia powództwa o odszkodowanie za niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie mu umowy o pracę i czy była prawna możliwość w omawianym przypadku do zastosowania instytucji przywrócenia terminu, o której mowa w art. 265 § 1 k.p. Jeśliby bowiem uznać, że termin był zachowany, to wówczas należałoby orzec merytorycznie o roszczeniu powoda, przy uwzględnieniu obowiązującego prawa, w tym klauzul generalnych i wszystkich okoliczności spornego przypadku. Rozstrzygnięcie w kwestii zasadności lub niezasadności wniosku o przywrócenie terminu będzie determinować zatem ocenę pozostałych roszczeń powoda podniesionych we wniesionym przez niego powództwie.

Zgodnie z treścią art. 265 § 1 k.p. jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 97 § 2 ¹ i w art. 264, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu. Podkreślenia wymaga fakt, iż instytucja przywrócenia terminu ustanowiona w tym przepisie nie jest tożsama z tą, o której traktuje art. 168 k.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 18 maja 2010 r., I PK 15/10, LEX nr 602201 oraz z dnia 12 stycznia 2011 r., II PK 186/10, LEX nr 786379). Terminy przewidziane w art. 264 k.p. (oraz w art. 97 § 2 ¹ k.p.) są bowiem terminami prawa materialnego, do których nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące uchybienia i przywrócenia terminu. Dlatego też konsekwencją wniesienia pozwu po upływie terminów określonych w tych przepisach, jeżeli ich nie przywrócono, jest oddalenie powództwa (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1986 r., III PZP 8/86, OSPiKA 1987, nr 1, poz. 19 z glosa T. Zielińskiego oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1998 r., I PKN 258/98, OSNAPiUS 1999, nr 17, poz. 547). Hipoteza normy zawartej w art. 265 § 1 k.p. jednoznacznie wskazuje, iż przywrócenie uchybionego terminu możliwe jest jedynie po spełnieniu przesłanki braku winy pracownika w przekroczeniu terminu. Przy czym może to być zarówno postać winy umyślnej, jak i nieumyślnej. Przepis nie reguluje bowiem tej materii, stanowiąc tylko o braku winy. O istnieniu winy lub o jej braku należy więc wnioskować na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. Muszą zatem zaistnieć szczególne okoliczności, które spowodowałyby opóźnienie w wytoczeniu powództwa oraz związek przyczynowy pomiędzy tymi okolicznościami a niedochowaniem terminu do wystąpienia strony na drogę sądową. Ponadto samo opóźnienie nie może być nadmierne. Znaczne przekroczenie siedmiodniowego terminu do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę mogą usprawiedliwiać tylko szczególne okoliczności trwające przez cały czas opóźnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r., I PKN 660/00, OSNP 2003, nr 20, poz. 487).

W ocenie Sądu Okręgowego zasadnie Sąd Rejonowy uznał, że powództwo o odszkodowanie za niezgodne z przepisami i nieuzasadnione wypowiedzenie powodowi umowy o pracę zostało wniesione po terminie. Powód wypowiedzenie umowy o pracę otrzymał od pracodawcy dnia 28 lutego 2013 r. (k.3 akt sprawy), termin na odwołanie się od powyższego wypowiedzenia upłynął powodowi dnia 7 marca 2013 r., natomiast powództwo o odszkodowanie powód wniósł w piśmie z dnia 15 marca 2013 r., które nadał w placówce pocztowej dnia 16 marca 2013 r. (k. 6-8). Pierwotne żądanie pozwu o ustalenie i zasądzenie odprawy pieniężnej w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych wniesione przez powoda dnia 5 marca 2013 r. było wyraźnie skonstruowane odnośnie żądań powoda i zdaniem Sądu brak jest podstaw do czynienia „domniemań”, że w niniejszym pozwie wniesione zostało również powództwo o odszkodowanie za niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę. Powództwo nie wymagało sprecyzowania żądania pozwu. Powód przed wniesieniem pozwu dnia 5 marca 2013 r. uzyskał poradę prawną u profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, który sporządził dla powoda treść pozwu jaką złożył do Sądu 5 marca 2013 r. (zeznania powoda k. 94v.). Fakt, że w piśmie z dnia 15 marca 2013 r. powód wskazał dodatkowo, że wnosi również o zasądzenie na swoją rzecz odszkodowania za niesłuszne zwolnienie świadczy również o tym, że jest to nowe roszczenie powoda wniesione dnia 16 marca 2013 r. Nadmienić należy również, że powód został prawidłowo pouczony przez pozwanego o sposobie i terminie wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, o czym świadczy treść pouczenia zawarta w oświadczeniu o wypowiedzeniu (k.3). Podsumowując Sąd Okręgowy za Sądem Rejonowym uznał, że powództwo o odszkodowanie w trybie art. 45 § 2 kp zostało wniesione po terminie.

Wystąpienie przez pracownika z powództwem po terminie należy traktować jako zawierające w sobie wniosek o przywrócenie terminu (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 14.03.1986r., III PZP 8/86, OSNC 1986/12/194). Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy pozew o odszkodowanie wniesiony dnia 16 marca 2013 r. powinien potraktować jako zawierający w sobie wniosek o przywrócenie terminu i zbadać przyczynę uchybienia terminu przez powoda. Z akt sprawy – pisma pełnomocnika powoda z dnia 25.06.2013 r. wynika, że przyczyną wniesienia pozwu po terminie jest brak wykształcenia prawniczego powoda i fakt, że po raz pierwszy powód prowadzi z pracodawcą spór dotyczący rozwiązania stosunku pracy (k. 56-57). Z zeznań złożonych przez powoda wynika, natomiast, że przed wniesieniem pozwu dnia 5 marca 2013 r. zasięgnął porady prawnej profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, który to dla powoda napisała również treść pozwu, wobec powyższego powód w niniejszych okolicznościach nie może powoływać się na nieznajomość prawa. Dodatkowo samo zastosowanie się przez powoda do pouczenia zawartego w treści wypowiedzenia umowy o pracę skutkowałoby wniesieniem powództwa o odszkodowanie w terminie, do wniesienia odwołania od wypowiedzenia nie jest bowiem potrzebna wiedza prawnicza, ani doświadczenie strony w toczeniu sporów z pracodawcą. Nadmienić również należy, że powód przed podjęciem pracy u pozwanego pracował w trzech zakładach pracy, z którymi wcześniej rozwiązywane były umowy o pracę za porozumieniem stron, a z Rejonowym Urzędem (...) stosunek pracy rozwiązał się na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 kp, tak jak w niniejszej sprawie (k.4 akt osobowych), wobec powyższego powód miał pełną świadomość konsekwencji nie wniesienia odwołania w ustawowym terminie. Zdaniem Sądu Okręgowego zatem, uchybienie terminu do wniesienia powództwa nastąpiło z przyczyn zawinionych przez powoda i brak jest podstaw do jego przywrócenia. Rozważania zatem Sądu Rejonowego w tym zakresie są prawidłowe i zasługują na akceptację Sądu II instancji.

Niezachowanie przez pracownika terminu do zaskarżenia wypowiedzenia umowy o pracę wyłącza potrzebę rozważania zasadności i legalności przyczyn tego wypowiedzenia (por. wyrok SN z 23 czerwca 2005 r., II PK 287/04, Pr. Pracy 2006/1/33). Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2011 r., II PK 21/11 „Niedochowanie przez pracownika terminu do zaskarżenia czynności prawnej pracodawcy skutkującej rozwiązaniem umowy o pracę, o którym mowa w art. 264 k.p., zawsze prowadzi do oddalenia powództwa, bez względu na to, czy rozwiązanie umowy o pracę było (w rzeczywistości) zgodne z prawem lub uzasadnione. Pracownik, którego odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę zostało oddalone z powodu niedochowania terminu do jego wniesienia, analogicznie jak pracownik, który w ogóle z takim odwołaniem nie wystąpił, nie może w żadnym innym postępowaniu powoływać się na bezprawność rozwiązania umowy o pracę jako na przesłankę roszczeń odszkodowawczych przewidzianych w k.c. Wynika to z faktu, iż niezgodność z prawem (bezprawność) rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę pracownik może wykazywać wyłącznie przez powództwo przewidziane w k.p., wniesione z zachowaniem terminu określonego w art. 264 k.p.”. Powyższe powoduje, że bezprzedmiotowe stają się zarzuty apelacji dotyczące ustalenia przyczyn złożenia przez pozwanego powodowi oświadczenia o wypowiedzeniu stosunku pracy, bowiem nie podlega w okolicznościach niniejszej sprawy badaniu, czy rozwiązanie z powodem umowy o pracę było zgodne z prawem i uzasadnione. Bezprzedmiotowym zatem stało się odnoszenie do dowodów wymienionych przez powoda w punkcie pierwszym zarzutów apelacyjnych, bowiem wskazane dowody dotyczą ustaleń w przedmiocie zasadności i zgodności z prawem wypowiedzenia powodowi umowy o pracę oraz do zarzutu zawartego w punkcie trzecim apelacji. Sąd Rejonowy oddalając powództwo o odszkodowanie z przyczyn formalnych, nie miał obowiązku odnosić się do dowodów z zeznań świadków: D. L., D. N., P. W., J. M., A. J.. Wymienieni świadkowie zeznawali, bowiem na okoliczność jakości pracy powoda, braku jego staranności przy wykonywaniu powierzonych mu obowiązków, zastrzeżeń do ekipy, w której powód pracował.

Zgodnie zaś z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1. Artykuł 8 ust. 1 tej ustawy stanowi natomiast, że pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

1)jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;

2)dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;

3)trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Podstawową przesłanką stosowania art. 10 wskazanej ustawy jest konieczność rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy.

Podstawową przesłanką stosowania ustawy o zwolnieniach grupowych jest konieczność rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Z argumentu a contrario należy wnioskować, że przepisy tej ustawy nie mają zastosowania w sytuacji, gdy przyczyny będące podstawą wypowiedzenia występują po stronie pracownika. Chodzi tu zwłaszcza całkowitą bądź częściową jego nieprzydatność do pracy albo naganne postępowanie.

Kryterium negatywne przyjęte w ustawie o zwolnieniach grupowych jako podstawa jej stosowania sprawia, że katalog przyczyn zwolnień grupowych jest bardzo szeroki. Nie sposób go precyzyjnie zdefiniować. W uproszczeniu można jednak przyjąć, że są to przyczyny dotyczące pośrednio bądź bezpośrednio pracodawcy. Mogą mieć one zróżnicowany charakter, począwszy od ekonomiczno-finansowych, poprzez organizacyjno -strukturalne, skończywszy na technologiczno-ekologicznych. Jak ujął to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 marca 2009 r., I PK 185/08, mogą być one mniej lub bardziej istotne. Strona powodowa nie wykazała, aby przyczyna wypowiedzenia powodowi umowy o pracę nie dotyczyła pracownika, tylko nastąpiła z przyczyn leżący po stronie pracodawcy. Z materiału dowodowego nie wynika bowiem, aby pozwany był w złej kondycji finansowej, albo dokonywał zmian organizacyjnych. Wręcz przeciwnie, z zeznań świadka A. J., który był prezesem zarządu pozwanego w okresie od 01.05.2001 r. do 30.04.2013 r. wynika, że zostało zwolnionych 17 elektromonterów liniowych z powodu braku odpowiednich kwalifikacji, po tym jak w 2012 r. zostało dla nich przeprowadzone szkolenie i nie zdali egzaminu, którego żądała (...) S.A., o czy zostali wcześniej uprzedzeni (k.83v-84, zestawienie sporządzone przez pozwanego k.76, 80). Z informacji o zatrudnieniu u pozwanego w okresie od 01.01.2013r. do 01.06.2013 r. wynika, że w tym okresie w pionie telekomunikacji zatrudnionych zostało 4 osoby, a 11 osób do tego pionu zostało przesuniętych z innych komórek organizacyjnych pozwanego. Powyższe świadczy o tym, że przyczyny wypowiedzenia powodowi umowy o pracę nie leżą po stronie pracodawcy. Powód w apelacji nie wskazał, z jakich dowodów wynikają odmienne wnioski, niż te poczynione przez Sąd pierwszej instancji w tym zakresie. Wobec bezzasadności roszczenia powoda o odszkodowanie w trybie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, bezzasadne stało się również roszczenie powoda o sprostowanie świadectwa pracy.

Podsumowując w ocenie Sądu Okręgowego podniesione w apelacji zarzuty nie zasługują na uwzględnienie i są jedynie polemiką z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego.

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd pierwszej instancji odpowiada regułom z art. 233 § 1 kpc, a więc jest wyczerpująca, wszechstronna i swobodna. Nie uchybia zasadom logiki i doświadczenia życiowego.

Odnosząc się do zarzutu powoda dotyczącego naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 328 § 2 kpc Sąd Okręgowy uważa również ten zarzut za chybiony. Zgodnie z przepisem art. 328 § 2 kpc uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. O uchybieniu przepisowi art. 328 § 2 kpc można mówić jedynie wtedy, gdyby uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie zawierało danych pozwalających na kontrolę tego orzeczenia (postanowienie SN z dnia 21 listopada 2001 r., I CKN 185/01, Lex nr 52726, zob. też wyroki SN: z dnia 18 marca 2003 r., IV CKN 1862/00, Lex nr 109420, z dnia 5 października 2005 r., I UK 49/05, M.Praw. 2006, nr 4, s. 214). Przytoczony pogląd koresponduje z zapatrywaniami doktryny, że naruszenie przepisu o sposobie uzasadnienia wyroku o tyle może stanowić przyczynę uchylenia wyroku, o ile uniemożliwia sądowi wyższej instancji kontrolę, czy prawo materialne i procesowe zostało należycie zastosowane (J. Krajewski (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 2, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, s. 537). W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo sporządził uzasadnienie zaskarżonego wyroku. Uzasadnienie Sądu pierwszej instancji spełnia wszystkie wymogi określone w art. 328 § 2 kpc.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc orzekł jak w wyroku.