Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2014 r. w Gliwicach

sprawy Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wypłatę emerytury

na skutek odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 1 sierpnia 2013 r. nr (...)/15

oddala odwołanie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt: VIII U 318/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1.08.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonej Z. P. prawa do wypłaty emerytury na podstawie art. 26 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322 z póżn. zm.).

Powyższą decyzję zaskarżyła ubezpieczona, wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do żądanego świadczenia.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Od 24.04.1987r. ubezpieczona jest uprawniona renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Z dniem 1.12.1995r, ubezpieczona nabyła prawo do wcześniejszej emerytury, której wypłata na wniosek ubezpieczonej z dnia 30.07.1996r. została zawieszona. W związku z osiągnięciem 60 roku życia, poczynając od 1.05.2000r. ubezpieczona jest uprawniona do emerytury powszechnej. Od tej daty ubezpieczonej wypłacano świadczenie zbiegowe /100% renty, 50% emerytury/.

Od 1.06.1990r. ubezpieczona prowadzi działalność gospodarczą, tj. jednoosobową kancelarię radcowską z której uzyskuje przychód.

Od dnia 1.11.2005r. organ rentowy zaprzestał wypłacać ubezpieczonej emeryturę, powołując się na art. 26 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2003r. Nienależnie pobrane świadczenie za okres ostatnich 12 miesięcy,/ od listopada 2004r. do października 2005r./ zostało potrącone z wypłacanej ubezpieczonej renty wypadkowej. Zasadność zwrotu nienależnie pobranych świadczeń potwierdziły wyroki Sądu Okręgowego w Gliwicach oraz Sądu Apelacyjnego w Katowicach /sygn. akt VIII U 432/07/.

Od 1.11.2005r. organ rentowy wypłaca ubezpieczonej rentę wypadkową jako świadczenie korzystniejsze.

[dowód: akta organu rentowego]

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 95. 1. do ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z funduszu Ubezpieczeń Społecznych [t.j. Dz. U z 2013r., poz 1440 z późn.zm] w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.

Przepis ten formuje zatem jako podstawową - zasadę pobierania tylko jednego świadczenia z systemu ubezpieczeń społecznych. Wyjątki od tej zasady określone są przepisami szczególnymi, które precyzują sytuacje w jakich danej osobie może być wypłacane więcej niż jedno świadczenie oraz warunki tej wypłaty.

Jeden z tych wyjątków reguluje ustawa z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322 z póżn. zm.). , która w art. 26 ust. 1 stanowi, że osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów wypłaca się, zależnie od jej wyboru:

1)przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury albo

2) emeryturę powiększoną o połowę renty.

Przepisu tego jednak nie stosuje się, jeżeli osoba uprawniona osiąga przychód powodujący zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości określony w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, niezależnie od wysokości tego przychodu art. 26 ust. 3 ww. ustawy. Regulacja ta weszła w życie z dniem 1.01.2003r.

Ubezpieczona jest uprawniona do emerytury i renty wypadkowej oraz uzyskuje przychód z prowadzonej działalności, a zatem zgodnie z przytoczonym przepisem, nie przysługuje jej prawo do pobierania świadczeń tzw. zbiegowych. Kwestia ta była już przedmiotem oceny postępowania sądowego w sprawie VIII U 432/07, gdzie ustalono, że ubezpieczona z uwagi na osiągane przychody, nienależnie pobrała świadczenia w zbiegu, wobec czego zobowiązano ją do ich zwrotu z okres 12 miesięcy.

Słusznie zatem organ rentowy odmówił ubezpieczonej wypłaty emerytury – jako drugiego świadczenia – bowiem, z uwagi na uzyskiwanie przychodów z działalności, nie przysługuje jej prawo do świadczeń w zbiegu.

W konsekwencji do ubezpieczonej ma zastosowanie ogólna zasada pobierania jednego świadczenia wyrażona w przytoczonym przepisie art. 95 ustawy o FUS. W oparciu o ten przepis, organ rentowy wypłaca ubezpieczonej świadczenie wyższe tj. rentę „wypadkową”. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4.04.2012r., I UK 390/11, OSNP 2013/9-10/114, „zasada wypłacania tylko jednego świadczenia z ubezpieczenia społecznego (art. 95 ust. 1 ustawy o FUS stanowi wyraz obowiązującej w prawie ubezpieczeń społecznych zasady solidarności ryzyka i nie jest sprzeczna z konstytucyjną zasadą równości (art. 32 Konstytucji RP)”.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 98 ust. 1 ustawy o FUS, wstrzymanie wypłaty jednego ze świadczeń, o których mowa w art. 95, następuje od dnia, od którego przysługuje prawo do wypłaty świadczenia wyższego lub wybranego przez zainteresowanego. Na podstawie tego przepisu organ rentowy od 1.11.2005r. wstrzymał wypłatę emerytury ubezpieczonej, bowiem w październiku 2005r. stwierdził, że ubezpieczona z uwagi na osiąganie przychodów nie ma prawa do świadczeń zbiegowych. Wypłata emerytury ubezpieczonej nie została „zawieszona” w sensie prawnym, a zatem bezpodstawnym jest wniosek ubezpieczonej o jej „odwieszenie”. Organ rentowy w potocznym, a nie prawnym znaczeniu tego słowa podaje, że w 2005r. zawiesił ubezpieczonej wypłatę emerytury.

Zasady „zawieszenia” świadczeń regulują przepisy 103-106 ustawy o FUS i nie dotyczą one sytuacji prawnej ubezpieczonej. Wyjaśnienie to ma o tyle istotne znaczenie w sprawie, że ubezpieczona uznając, że wypłata jej emerytury została zawieszona w sensie prawnym, powołuje na poparcie swoich żądań orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012r., sygn. K 2/12., Dz. U. z 2012r. poz. 1285.

Orzeczenie to nie zastosowania do sytuacji ubezpieczonej, bowiem dotyczy przypadków zawieszania emerytur na podstawie art. 103a ustawy FUS, a nie wstrzymania wypłaty świadczenia na podstawie art. 98 ustawy, w związku z utratą prawa do pobierania świadczeń zbiegowych.

Trybunał Konstytucyjne w powoływanym wyroku orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16.12.2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy o FUS, dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1.01.2011r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ubezpieczona wnosząc o zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnemu, w istocie kwestionuje regulację przewidzianą w art. 26 ustawy wypadkowej, przewidującą utratę prawa do pobierania świadczeń zbiegowych w przypadku uzyskiwania innych przychodów. Podkreślić należy, że przepisy nie nakładają na sąd obowiązku wystąpienia z takim wnioskiem. W postanowieniu z 18.03.2010r., IV KZ 8/10, Sąd Najwyższy stwierdził, że: „przedstawienie Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego przez sąd na podstawie art. 3 ustawy z 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym wchodzi w rachubę, gdy to sąd, a nie strona, poweźmie wątpliwości co do zgodności aktu prawnego z Konstytucją RP.” Jak to już wyżej wskazano, Sąd Najwyższy w przytoczonym wyżej wyroku z dnia 4.04.2012r., I UK 390/11, wyraził pogląd, ze zasada wypłaty jednego świadczenia nie jest sprzeczna z konstytucyjną zasadą równości. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela to stanowisko, wobec czego wniosku ubezpieczonej nie uwzględnił.

W tym stanie rzeczy, w oparciu o przytoczone przepisy prawa i treść (...) § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie jako bezpodstawne.

SSO Grażyna Łazowska