Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2014r.

Sąd Rejonowy w Kłodzku IV Wydział Sąd Pracy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2014 r.

sprawy z powództwa M. R.

przeciwko Zakładowi Produkcji (...) S.A. w P.

o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

I.  powództwo oddala;

II.  nie obciąża powoda kosztami procesu.

Sygn. akt IV P 94/14

UZASADNIENIE

Powód M. R. domagał się przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach oraz zasądzenia kwoty 6000 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

W uzasadnieniu pozwu powód podał , że był zatrudniony przez pozwany Zakład Produkcji (...) Spółka Akcyjna w P. na stanowisku magazyniera. W dniu 18 kwietnia 2014 roku doręczono powodowi na piśmie oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. W uzasadnieniu wskazano ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na wykorzystywaniu zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem tj. spożywanie alkoholu w dniach 13 lutego oraz 4 marca 2014 roku - co jest sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego

Zdaniem powoda, wskazane okoliczności rozwiązania umowy są niewłaściwe, ponieważ zdarzenia z dnia 13 lutego i 4 marca 2014 roku nie miały w żaden sposób wpływu na przedłużenie nieobecności powoda w pracy.

Powód wskazał, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1999 r. (I PKN 308/99] wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem (art. 18 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143 ze zm.) może być naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § l pkt l KP tylko wtedy, gdy pracownikowi można przypisać winę, co najmniej w postaci rażącego niedbalstwa ( OSNP 2001/5/154, M.Prawn. 2001/7/408)

Tymczasem nawet fakt spożywania alkoholu przez powoda podczas zwolnienia lekarskiego nie ma żadnego wpływu na przebieg zwolnienia, gdyż dotyczyło ono schorzenia stopy.

Powód zaznaczył , że cierpi na zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu. Z tego powodu leczy się systematycznie.

Strona pozwana Zakład Produkcji (...) S.A. w P. wniosła o oddalenie powództwa zarzucając, że w dniu 14 kwietnia 2014 roku do pozwanej wpłynęło pismo z Prokuratury Rejonowej wK. informujące pracodawcę, że M. R. został dwukrotnie zatrzymany przez Policję podczas prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości. Czyny te miały miejsce w dniu 13.o2.2014 r. oraz w dniu 4.03.2014 roku, w czasie, gdy powód przebywał na zwolnieniu lekarskim i pobierał zasiłek chorobowy . Zachowania powoda wyczerpały znamiona przestępstwa określonego w art. 178 a § 1 kodeksu karnego.

W tej sytuacji strona pozwana uznając, że zachowanie powoda stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych popełnionych z winy umyślnej polegające na wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem, gdyż spożywanie alkoholu i prowadzenie pojazdów mechanicznych pod jego wpływem nie służy poprawie jego zdrowia, bez względu z jakiej przyczyny powód uzyskał zwolnienie lekarskie, po konsultacji ze Związkami Zawodowymi rozwiązała z powodem umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika.

W ocenie strony pozwanej takie działanie pracodawcy nie może być traktowane jako naruszenie prawa skutkujące uznaniem rozwiązania umowy o pracę jako bezskutecznym. Potwierdza to Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 września 2001 r. l PKN 638/00 , w którym Sąd Najwyższy stwierdził w uzasadnieniu „Wreszcie w wyroku z dnia 1 lipca 1999 r., l PKN 136/99 (OSNAPiUS 2000 r. nr 18, poz. 690) Sąd Najwyższy uznał, że nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego samo w sobie nie może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 KP). Jednakże pracownik, który w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności sprzeczne z jego celem, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, godzi w dobro pracodawcy i działa sprzecznie ze swoimi obowiązkami (lojalność wobec pracodawcy; obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności). W konkretnych przypadkach takie zachowanie pracownika może być uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. „

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powód M. R. był zatrudniony u strony pozwanej na podstawie umowy o pracę na czas określony od 25 06 2007 r. do 30 06 2010 r. , kolejnej umowy o pracę na czas określony od 1 07 2010 r. do 28 08 2011 r. , a następnie od 21 08 2011 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 8 08 2011 r. na stanowisku magazyniera .

( dowód : powołane umowy o pracę w aktach osobowych powoda )

W okresach od 25 11 2013 r. do 14 02 2014 r. i od 18 02 2014 r. do 18 04 2014 r. powód korzystał ze zwolnienia od pracy w związku z chorobą

( dowód : zwolnienia lekarskie powoda )

W dniach 13 02 2014 r. i 4 03 2014 r. powód został zatrzymany przez Policję podczas prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości.

( dowód : pismo z Prokuratury Rejonowej w K. z dnia 7 04 2014 r. w aktach osobowych powoda oraz na k 19 )

Pismem z dnia 15 04 2014 r. strona pozwana zawiadomiła (...) przy (...) S.A. w P. o zamiarze rozwiązania zawartej z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w związku z ciężkim naruszeniem przez powoda podstawowych obowiązków pracowniczych poprzez wykorzystywanie zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem tj. spożywanie alkoholu w dniach 13 02 2014 r. i 4 03 2014 r. Związek zawodowy nie zajął stanowiska w sprawie .

( dowód : pismo do (...) z dnia 15 04 2014 r. w aktach osobowych powoda oraz k 17 )

W dniu 18 04 2014 r. doręczono powodowi pismo o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy wskazano ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na wykorzystywaniu zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem tj. spożywanie alkoholu w dniach 13 02 2014 r. i 4 03 2014 r. co jest sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego jakim jest odzyskanie zdolności do pracy , a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy .

( dowód : pismo o rozwiązaniu z powodem stosunku pracy w aktach osobowych powoda oraz na k 4 i 16 akt sprawy )

W okresie od 3 02 2014 r. do 8 02 2014 r. powód przebywał na leczeniu szpitalnym w Wojewódzkim Szpitalu (...)

W Z. na oddziale leczenia zespołów abstynencyjnych dla uzależnionych od alkoholu w celu leczenia zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych użyciem alkoholu. Powód został wypisany na własne żądanie.

( dowód : karta informacyjna leczenia szpitalnego k 25 )

Sąd zważył :

Zgodnie z treścią art. 52. § 1 kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego może być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (wyrok SN z dnia 19 stycznia 1998 r., I PKN 477/97, OSNAPiUS 1998, nr 23, poz. 685).

Sąd Najwyższy orzekł, iż nawet jednorazowy przypadek dokonania nadużyć w zakresie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uzasadniające podjęcie decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (wyrok SN z dnia 17 września 1984 r., I PRN 122/84, OSNCP 1985, nr 5-6, poz. 75).

Wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem może być naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. tylko wtedy, gdy pracownikowi można przypisać winę, co najmniej w postaci rażącego niedbalstwa (wyrok SN z dnia 21 października 1999 r., I PKN 308/99, OSNAPiUS 2001, nr 5, poz. 154).

Nadużycie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego może być podstawą niezwłocznego rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) tylko wówczas, gdy stanowi równocześnie ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (wyrok SN z dnia 1 lipca 1999 r., I PKN 139/99, OSNAPiUS 2000, nr 20, poz. 741).

Zdaniem Sądu Najwyższego nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego samo w sobie nie może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). Jednakże pracownik, który w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności sprzeczne z jego celem, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, godzi w dobro pracodawcy i działa sprzecznie ze swoimi obowiązkami (lojalność wobec pracodawcy; obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności). W konkretnych przypadkach takie zachowanie pracownika może być uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych ( tak - wyrok SN z dnia 1 lipca 1999 r., I PKN 136/99, OSNAPiUS 2000, nr 18, poz. 690).

Przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 24, poz. 110 ze zm.) w przepisie tym jako jeden z rodzajów ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych wyraźnie wymieniano "dokonanie nadużyć w zakresie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego". Jednak także wówczas orzecznictwo przyjmowało, że nie każde nadużycie w zakresie korzystania z tych świadczeń, a w szczególności stwierdzenie utraty do nich prawa, oznacza, iż doszło do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, uprawniającego pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (por. np. wyrok z dnia 13 listopada 1991 r., I PRN 51/91, Służba Pracownicza 1992 r. Nr 7-8, s. 26; uzasadnienie wyroku z dnia 19 stycznia 1998 r., I PKN 486/97, OSNAPiUS 1998 Nr 23, poz. 687). Przy nowelizacji Kodeksu pracy z 1996 r. z treści przepisu art. 52 § 1 pkt 1 KP wyeliminowano przykładowe wymienienie przypadków kwalifikowanych jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Art. 52 § 1 pkt 1 KP nie zawiera ustawowej "typizacji" zdarzeń uznanych za przyczynę niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę. Sąd Najwyższy uznał, że nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego może być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 KP w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz. U. Nr 24, poz. 110 ze zm.). W sytuacji, gdy pracownik swoim zachowaniem przekreśla cele zwolnienia lekarskiego (to jest jak najszybszy powrót do zdrowia i odzyskanie gotowości do wykonywania pracy), naruszając tym samym interes pracodawcy - zdaniem Sądu Najwyższego może zostać zwolniony dyscyplinarnie na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Pracownik, który w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności sprzeczne z jego celem, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, godzi w dobro pracodawcy i działa sprzecznie ze swoimi obowiązkami (lojalność wobec pracodawcy, obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności).

W przedmiotowej sprawie niewątpliwie występuje przypadek usprawiedliwiający zastosowanie przez pracodawcę art. 52 k.p.

Postępowanie powoda w kontekście nadużycia świadczeń z ubezpieczenia społecznego należy ujmować nie tylko jako spożywanie alkoholu podczas leczenia, ale także pamiętając o podwójnym zatrzymaniu powoda w trakcie prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości.

Wbrew twierdzeniem powoda spożywanie alkoholu w trakcie zwolnienia chorobowego jest sprzeczne z celem takiego zwolnienia , godzi w dobro pracodawcy i narusza podstawowe obowiązki pracownicze jak lojalność wobec pracodawcy, obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności.

Okoliczność podejmowanie przez powoda leczenia odwykowego – przerwanego na żądanie powoda – nie podważa oceny postępowania powoda jako wyjątkowo nagannego i spowodowanego z winy umyślnej.

Wyjątkowo Sąd Najwyższy przyjął w wyroku z dnia 10 października 2000 r., I PKN 76/00, OSNAPiUS 2002, nr 10, poz. 237, że stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości pracownika dotkniętego przewlekłą psychozą alkoholową nie stanowi dostatecznej podstawy do przypisania mu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1).

W przedmiotowej sprawie nie podnoszono aby stan psychiczny powoda pozwalał na ustalenie przewlekłej psychozy alkoholowej.

Zasadnie więc strona pozwana przypisuje powodowi najwyższy stopień winy – winę umyślną .

Na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążono powoda kosztami procesu, gdyż powód został pozbawiony środków utrzymania.

Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w sentencji.