Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2014 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy B.- Z. M. K.
w B.

przeciwko M. Z. (1), P. K., J. Z.i H. M. Z.

o opróżnienie i wydanie lokalu

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 16 maja 2014 r. sygn. akt XI C 3191/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla w całości wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia
14 stycznia 2014 roku i oddala powództwo oraz zasądza od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 260 (dwieście sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu
w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Powódka Gmina B.– Z. M. K.w B.wniosła o nakazanie pozwanym M. Z. (1), P. K., J. Z.i H. M. Z., aby opróżnili lokal mieszkalny numer (...)położony przy ul. (...)w B.i wydali go powódce oraz o zasądzenie solidarnie od pełnoletnich pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wyrokiem zaocznym z dnia 14 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku uwzględnił powództwo w całości i nakazał pozwanym M. Z. (1), P. K.oraz małoletnim J. Z.i H. M. Z., aby opróżnili lokal mieszkalny nr (...)położony przy ulicy (...)w B.i wydali go powódce Gminie B.- Z. M. K. w B., oraz orzekł o kosztach procesu. Powyższemu wyrokowi Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Po rozpoznaniu sprzeciwu pozwanych, w którym wnosili o oddalenie powództwa, Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 16 maja 2014 roku utrzymał w całości wyrok zaoczny z 14 stycznia 2014 roku.

Sąd ten ustalił, że w dniu 26 sierpnia 2010 roku pozwana M. Z. (1)zawarła z powódką Gminą B.– Z. M. K.w B.umowę najmu lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego przy ul. (...)w B., o powierzchni użytkowej 47,43 m ². Umowa została zawarta na czas nieoznaczony. Zgodnie § 3 umowy do zamieszkiwania w tym lokalu wraz pozwaną, jako najemcą, uprawnieni byli synowie pozwanej: P. K., J. Z.i M. H. Z.. Zawarcie powyższej umowy nastąpiło na mocy art. 691 § 1 i 2 k.c., po zgonie w dniu 16 lipca 2010 roku uprzedniego najemcy tego lokalu matki pozwanej T. K..

Pismem z dnia 7 lutego 2013 roku powódka Gmina B.– Z. M. K.w B.wypowiedziała pozwanej najem lokalu mieszkalnego nr (...)położonego przy ul. (...)w B., ze skutkiem na dzień 31 marca 2013 roku. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano „posiadanie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonej przy ul. (...)w B.o powierzchni użytkowej 118 m ²”. Do wypowiedzenia doszło w trybie art. 11 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 31 poz. 266 z 2005 roku, z późn. zm.). Powódka wezwała jednocześnie pozwaną do wymeldowania się z tego lokalu wraz ze wszystkimi zameldowanym osobami i przekazanie go w dniu 2 kwietnia 2013 roku powódce.

Sąd I instancji ustalił też, że nieruchomość gruntowa położona przy ul. (...)w B., stanowi majątek osobisty męża pozwanej M. Z., co potwierdził wypis z księgi wieczystej nr (...). Na mocy wydanego w dniu 24 września 2013 roku w sprawie (...)wyroku Sąd Okręgowy w B.orzekł separację zawartego w dniu (...)roku związku małżeńskiego pozwanej M. Z. (1)i M. Z.

Sąd I instancji uznał, że pozwanej M. Z. (1) przysługuje tytuł prawny z art. 28 ¹ kro do nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. w rozumieniu art. 11 ust. 3 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów co przesądza o możliwości i skuteczności dokonanego przez powódkę wypowiedzenia umowy najmu.

W ocenie Sądu Rejonowego skoro z małżeństwa wynika obowiązek wspólnego pożycia, to na tej podstawie małżonek, który ma mieszkanie, obowiązany jest przyjąć i dopuścić współmałżonka do współkorzystania z mieszkania i obowiązek ten jest niezależny od ustroju majątkowego, w jakim małżonkowie pozostają. Nabycie takiego prawa przez współmałżonka nie zostało uzależnione od nieprzysługiwania prawa do innego lokalu mieszkalnego.

Sąd dodał, że art. 28 ¹ kro został umiejscowiony w dziale II tytułu I kro, pośród ogólnych przepisów regulujących prawa i obowiązki małżonków niezależne od ustroju majątkowego między nimi. Wzmocniono w ten sposób sytuację jednego małżonka w zakresie uprawnień do mieszkania należącego wyłącznie do drugiego z nich, przyznając mu wprost prawo do korzystania z mieszkania należącego wyłącznie do drugiego małżonka. Zatem przynależność nieruchomości do majątku osobistego jednego z małżonków nie ma znaczenia dla oceny kwestii możności korzystania z takiej nieruchomości.

Sąd I instancji odwołał się też do wykładni pojęcia tytułu prawnego na tle art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o ochronie praw lokatorów i stanowiska Sądu Najwyższego uznającego małżonka za lokatora w rozumieniu tego przepisu. Uznał więc, że skoro na gruncie art. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego pojęcie tytułu prawnego jest ujmowane szeroko i obejmuje również tytuł prawnorodzinnny wynikający z art. 28 ¹ krio, to brak podstaw, by na gruncie tego samego aktu prawnego, przy wykładni art. 11 pojęcie to rozumieć inaczej. Byłoby to sprzeczne z dyrektywami wykładni językowej, której jedną z fundamentalnych zasad pozostaje, że to samo pojęcie w tym samym akcie normatywnym musi mieć to samo znaczenie. Wobec więc tego, że mąż pozwanej – M. Z.jest właścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...)w B., Sąd uznał, że strona pozwana posiada tytuł prawny do innej nieruchomości. W ocenie Sądu tytuł ten wynika z treści art. 28 ¹ kro, w świetle którego pozwana jest uprawniona do korzystania z tej nieruchomości w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Z tego też względu do korzystania z nieruchomości są uprawnione również dzieci bowiem obowiązkiem obojga małżonków jest współdziałanie dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Pozwani mogą zatem domagać się od M. Z. prawa do zamieszkania na należącej do niego nieruchomości.

Odnośnie orzeczonej separacji Sąd Rejonowy zauważył, że orzeczenie Sądu w tym przedmiocie wydano pół roku po dokonaniu wypowiedzenia najmu przez powódkę. Okoliczność ta nie mogła zatem skutkować uznaniem bezskuteczności wypowiedzenia.

Sąd I instancji uznał też, że podana w wypowiedzeniu przyczyna wypowiedzenia „posiadanie własności nieruchomości” jest tylko niezręcznością stylistyczną i nie budzi wątpliwości jaka była rzeczywista przyczyna dokonanego wypowiedzenia.

Sąd I instancji zauważył ponadto, że z materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie w postaci zeznań świadka M. K., który to na zlecenie powódki dokonuje ustaleń odnośnie sposobu korzystania z lokali oraz sporządzonej przez niego notatki służbowej z dnia 24 października 2013 roku oraz z wydruków z odczytów wodomierzy, pośrednio wynika, że pozwana w wynajętym przez powódkę lokalu faktycznie zaczęła mieszkać dopiero po dokonanym przez nią wypowiedzeniu umowy najmu. Przeczy to argumentacji pozwanych, że w lokalu nr (...) przy ul. (...) zaspokajają potrzeby mieszkaniowe rodziny.

Ostatecznie Sąd Rejonowy uznał, że dokonane wypowiedzenie umowy najmu było skuteczne i pozwani nie posiadają obecnie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości stanowiącej własność powódki. Dlatego też może ona domagać się wydania tego lokalu, co uzasadniało uwzględnienie żądania.

W związku z tym Sąd I instancji nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku zaocznego z dnia 14 stycznia 2014 roku i na podstawie art. 347 kpc utrzymał go w całości.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli pozwani zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 11 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 31 poz. 266 z 2005r. z późno zm.) poprzez jego błędną wykładnię polegającą na nieuprawnionym przyjęciu, iż pozwanej M. Z. (1)przysługiwał tytuł prawny do innego lokalu położonego w tej samej miejscowości w rozumieniu w/w przepisu, podczas gdy pozwanej przysługiwało jedynie uprawnienie do korzystania z innego lokalu mieszkalnego, co w konsekwencji skutkowało uznaniem wypowiedzenia umowy najmu lokalu za skuteczne i orzeczeniem nakazu opróżnienia i wydania lokalu mieszkalnego znajdującego się przy ul. (...)
(...)

2. naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie, tj.

- art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, polegającą na:

- apriorycznym przyjęciu, iż pozwana M. Z. (1) miała możliwość używania innego lokalu mieszkalnego w okresie wypowiedzenia jej umowy najmu lokalu znajdującego się przy
ul. (...), co skutkowało pominięciem zbadania i nie pochyleniem się przez Sąd I instancji nad faktem, iż pozwana nie miała w okresie wypowiedzenia realnej możliwości używania innego lokalu mieszkalnego

- pominięciu zeznań stron i zawierzeniu jedynie zeznaniom świadka M. K., co finalnie doprowadziło do stwierdzenia, iż pozwani przed wypowiedzeniem stosunku najmu nie zamieszkiwali w wynajętym lokalu, co skutkowało stwierdzeniem, iż lokal ten nie służy zaspokajaniu potrzeb rodziny

- tj. art. 328 § 2 kpc polegające na nie przytoczeniu w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji przepisów prawa, na których Sąd oparł orzeczenie nakazujące opróżnienie i wydanie lokalu mieszkalnego przez pozwanych, co czyni niemożliwym dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia

Z ostrożności procesowej, w przypadku niepodzieleni powyższych zarzutów:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 31 poz. 266 z 2005 r. z póź. zm.) poprzez nie orzeczenie przez Sąd I instancji o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których opróżnienia lokalu mieszkalnego dotyczy.

Wskazując na powyższe wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa w całości wraz z zasadzeniem od powoda na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych

ewentualnie

2.  o uchylenie wyroku z całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego

a także o:

zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie, a podniesione w niej zarzuty Sąd II instancji uznał za zasadne.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił okoliczności faktyczne sprawy; Sąd Okręgowy te ustalenia, jako znajdujące oparcie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym i nie kwestionowane w apelacji, podziela i przyjmuje za własne.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do oceny czy pozwana, której przysługiwało uprawnienie do korzystania z lokalu stanowiącego majątek osobisty współmałżonka oparte na przepisie art. 28 ¹ kro posiadała tytuł prawny do innego lokalu w rozumieniu art. 11 ust. 3 ppkt 2 Ustawy o ochronie praw lokatorów… (Dz.U. 2014 poz 150).

Zgodnie z art. 28 ¹ kro jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny.

Zdaniem Sąd Okręgowego analiza literalna tego przepisu wskazuje na użycie w nim dwóch pojęć: „prawa do mieszkania przysługującego jednemu małżonkowi” oraz „uprawnia do korzystania z tego mieszkania przez drugiego małżonka. Ustawodawca wyraźnie więc odróżnił „prawo do mieszkania” od „uprawnienia do korzystania z mieszkania”.

W doktrynie wyjaśniono, że zdanie pierwsze art. 28 ¹ kro dotyczy sytuacji, gdy prawo do mieszkania (lokalu mieszkalnego) przysługuje jednemu z małżonków, tj. gdy przysługuje mu prawo własności mieszkania (jako części nieruchomości gruntowej lub budynkowej albo odrębnego lokalu), prawo najmu lub użyczenia mieszkania albo spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu. Uprawnienie do korzystania z mieszkania, do którego prawo przysługuje jednemu z małżonków, drugie z małżonków ma tylko w zakresie korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Małżonek uprawniony do korzystania z mieszkania, do którego prawo przysługuje współmałżonkowi, ma tytuł do korzystania z tego mieszkania, określany jako „rodzinnoprawny”, do czasu ustania albo unieważnienia małżeństwa lub orzeczenia separacji (Kodeks rodzinny i opiekuńczy – komentarz pod red. Kazimierza Piaseckiego, Warszawa 2009, Lexis Nexis).

Podobnie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 23 lipca 2008 roku (III CZP 73/08, OSNC 2009/7-8/110, LEX nr 408414) wyjaśnił, że z chwilą wypełnienia hipotezy wynikającej z art. 28 ¹ kro uprawnienie do korzystania z mieszkania powstaje ex lege, ma jednak charakter pochodny; jego istnienie zależy od prawa podmiotowego do lokalu drugiego małżonka. Usytułowanie tego przepisu przemawia za tym, że uprawnienie małżonka do korzystania z mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny jest niezależne od tego, jaki ustrój majątkowy istnieje między małżonkami , ale z drugiej strony stanowi ważki argument przemawiający za uznaniem tego rodzinno-prawnego tytułu do mieszkania za element stosunku małżeństwa, a nie składnik obowiązku alimentacyjnego. Uprawnienie to jako skutek prawny stosunku małżeństwa wygasa z chwilą ustania małżeństwa, z czego wynika wniosek, że prawo to może być chronione w czasie trwania związku małżeńskiego także przeciwko współmałżonkowi posiadającemu tytuł do lokalu jako składnika jego majątku osobistego.

Ten tytuł prawno-rodzinny odpada jednak m.in. na wypadek ustania małżeństwa, dlatego unormowanie zawarte w art. 28 ¹ kro nie przemawia za dopuszczalnością orzekania w wyroku rozwodowym eksmisji małżonka wyłącznie uprawnionego do lokalu. Pogląd przeciwny byłby nieracjonalny chociażby z tego względu, że eksmitowany wyrokiem rozwodowym małżonek, dysponujący wyłącznym tytułem prawnym do mieszkania, mógłby natychmiast po jego prawomocności wystąpić z żądaniem opuszczenia mieszkania przez byłego małżonka.

W ocenie zatem Sądu Okręgowego „uprawnienie do korzystania z mieszkania” określone w art. 28 ¹ kro nie jest tożsamym pojęciem co „prawo do mieszkania”, co wyraźnie wynika z treści tego przepisu i co potwierdza przytoczone stanowisko doktryny i orzecznictwa.

Zgodnie zaś z treścią art. 11 ust. 3 ppkt 2 Ustawy o ochronie praw lokatorów, na który powołała się powódka wypowiadając pozwanej umowę najmu, właściciel lokalu, w którym czynsz jest niższy niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku, może wypowiedzieć stosunek najmu z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego, osobie której przysługuje tytuł prawny do innego lokalu położonego w tej samej miejscowości, a lokator może używać tego lokalu, jeżeli lokal ten spełnia warunki przewidziane dla lokalu zamiennego.

W powyższym przepisie użyto pojęcia „osobie której przysługuje tytuł prawny do innego lokalu”, zaś w art. 28 ¹ kro „uprawnienie do korzystania z mieszkania, do którego prawo przysługuje drugiemu małżonkowi”. Zdaniem Sądu Okręgowego pojęcia te nie są tożsame. Według Sądu II instancji „tytuł prawny do lokalu” oznacza tytuł samodzielny wynikający ze stosunku cywilnego -rzeczowego czy zobowiązaniowego, zaś „uprawnienie” z art. 28 ¹ kro jest uprawnieniem prawnorodzinnym, pochodnym i zależnym od istnienia związku małżeńskiego oraz ograniczonym wyłącznie do prawa do korzystania z mieszkania, do którego prawo ma drugi małżonek. Ponownie należy podkreślić, że nawet z treści art. 28 ¹ kro wynika rozróżnienie pojęć „prawo do mieszkania” i „uprawnienie do korzystania z tego mieszkania”.

Z uwagi na powyższe, według Sądu Okręgowego, błędnie Sąd Rejonowy przyjął, że zaistniała podstawa z art. 11 ust. 3 ppkt 2 Ustawy o ochronie praw lokatorów do wypowiedzenia przez powódkę łączącej ją z pozwaną umowy najmu.

Wskazać przy tym należy, że jako podstawę wypowiedzenia powódka wymieniła posiadanie przez pozwaną własności nieruchomości przy ul. (...) w B., co tym bardziej nie miało miejsca. Pozwanej przysługiwało jedynie uprawnienie do korzystania z domu stanowiącego majątek osobisty jej męża oparte wyłącznie na przepisie art. 28 ¹ kro, co nie jest równoznaczne z posiadaniem przez nią tytułu prawnego do innego lokalu w rozumieniu art. 11 ust. 3 ppkt 2 Ustawy o ochronie praw lokatorów.

Sąd Okręgowy oczywiście miał na uwadze, że na gruncie art. 2 Ustawy o ochronie praw lokatorów w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że małżonek, którego prawo do korzystania z mieszkania wynika z art. 28 ¹ zdanie pierwsze kro jest lokatorem w rozumieniu tego przepisu (wyrok z 21.03.2006 roku, V CSK 185/05, OSNC 2006/12/208, LEX nr 183894, uchwała z 14.02.2008 roku, II CSK 484/07, LEX nr 496377, uzasadnienie uchwały z 21.12.2010 roku, III CZP 109/10, LEX nr 653570).

W uzasadnieniu tych orzeczeń podkreślono, że szersza interpretacja pojęcia „lokator” wynika z funkcji ochronnej ustawy znajdującej swój wyraz przede wszystkim w art. 14 oraz 24 ustawy o ochronie praw lokatorów. Ochrona ta podyktowana jest potrzebą zapewnienia uprawnienia do stabilnego korzystania z mieszkania jako jednego z podstawowych uprawnień służącego osobom fizycznym, a w razie ich eksmisji uprawnienia do lokalu socjalnego.

Wykładnia art. 2 Ustawy o ochronie praw lokatorów… podyktowana była więc celem zapewnienia ochrony każdej osobie zajmującej lokal na podstawie jakiegokolwiek tytułu, byle nie były to osoby, które objęły lokal w posiadanie samowolne. Z tego to względu tak bardzo szeroko określono krąg lokatorów, zaliczając do nich także współmałżonka korzystającego z lokalu drugiego małżonka na podstawie art. 28 ¹ kro, jak też innych domowników.

Według Sądu Okręgowego inny natomiast jest cel unormowania z art. 11 Ustawy o ochronie lokatorów, albowiem określa on przypadki utraty przez najemcę prawa do lokalu przez wypowiedzenie umowy najmu. W związku z tym rozszerzająca interpretacja dotycząca art. 2 niekoniecznie powinna być przenoszona na grunt art. 11, a wręcz przeciwnie, z uwagi na odmienny cel tego przepisu powinien być on interpretowany ściśle.

Jak bardzo słaby jest tytuł do korzystania z mieszkania oparty na przepisie art. 28 ¹ kro przekonują okoliczności niniejszej sprawy. Na datę bowiem jej wszczęcia Sąd Okręgowy w B.w sprawie (...)wyrokiem z dnia (...)roku orzekł separację związku małżeńskiego pozwanej i jej męża M. Z.(wyrok uprawomocnił się (...)roku). Oznacza to że, uprawnienie jakie przysługiwało pozwanej oparte na przepisie art. 28 ¹ kro przestało już istnieć.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że uprawnienie do korzystania z mieszkania współmałżonka oparte na przepisie art. 28 ¹ kro nie jest tożsame z pojęciem posiadania tytułu prawnego do innego lokalu w rozumieniu art. 11 ust. 3 ppkt 1 Ustawy o ochronie praw lokatorów. Posiadanie zatem przez pozwaną takiego uprawnienia nie stanowiło podstawy do wypowiedzenia jej umowy najmu. W związku z tym Sąd II instancji na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok, uchylił wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 14.01.2014 roku i oddalił powództwo o opróżnienie i wydanie lokalu.

Zdaniem Sądu nie miała decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy okoliczność czy pozwana zamieszkiwała w lokalu przy ul. (...) i wnioski jakie wyciągnęła powódka z odczytu wodomierzy. Podstawą wypowiedzenia była bowiem przyczyna wymieniona w art. 11 ust. 3 ppkt 2, a więc posiadanie tytułu prawnego do innego lokalu, a nie wymieniona w art. 11 ust. 3 ppkt 1 tj. fakt niezamieszkiwania najemcy.

W związku ze zmianą wyroku i oddaleniem powództwa nie zachodziła potrzeba ustosunkowania się do zarzutu apelacji nie orzeczenia przez Sąd I instancji o uprawnieniu do lokalu socjalnego.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy apelację pozwanych za zasadną i na mocy art. 386 § 1 kpc orzekł jak w sentencji.

Konsekwencją zmiany wyroku i oddalenia powództwa było obciążenie powódki kosztami procesu poniesionymi przez pozwanych za I instancję zgodnie z zasadą z art. 98 § 1 kpc. Na koszty te złożyła się opłata od sprzeciwu od wyroku zaocznego – 100 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 120 złotych ustalone na podstawie § 9 ppkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych… (Dz. U. Nr 2013 poz. 490).

O kosztach procesu za II instancję Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc w związku z § 12 ust. 1 ppkt 1 i § 9 ppkt 1 wskazanego wyżej rozporządzenia obciążając nimi powódkę. Na koszty te złożyła się opłata od apelacji w kwocie 200 złotych oraz kwota 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.