Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód - (...) SA w Ł. domagał się zasądzenia od pozwanego - Szpitala (...) im dr. A. J. w B. kwoty 131.739,13 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu podano, że w dniu 2 listopada 2012 r. (...) Sp. z o.o. zawarła z powodem umowę o współpracy w zakresie zarządzania płynnością, na mocy której powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania (...)wymienionych w załączniku nr 1 do umowy, w tym również pozwanego, do górnej granicy określonej w tej umowie wynoszącej 10.000.000,00 zł ((...)), przy czym poręczenie objęło zarówno zobowiązania z tytułu należności głównych, jak i odsetek. Strony zgodnie ustaliły, iż realizacja przedmiotowej umowy będzie się odbywała w następujący sposób. Dostawca zobowiązał się do przekazywania (...) S.A. zestawienia wszystkich faktur VAT, wystawionych w danym miesiącu kalendarzowym na koniec miesiąca, w którym je wystawiono, nie później jednak niż do 14-go dnia następnego miesiąca (§ 1 ust. 6 umowy).W przypadku, gdyby (...)nie wywiązał się ze swojego zobowiązania i nie uregulował zobowiązań względem dostawcy, strony przyjęły, iż datą zawiadomienia Spółki o konieczności spłaty poręczonego zobowiązania: w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 1-9 dniem miesiąca jest 10 dzień miesiąca, w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 10-19 dniem miesiąca jest 20 dzień miesiąca, w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 20-31 dniem
miesiąca jest ostatni dzień miesiąca (§ 3 ust. 1 umowy). W terminie 14 dni od dnia w/w
zawiadomienia, powód zobowiązał się dokonać zapłaty na rzecz dostawcy poręczonego
zobowiązania, powiększonego o należne odsetki ustawowe naliczone od daty wymagalności
zobowiązań (...) do dnia zapłaty (§ 3 ust. 2 umowy w brzmieniu nadanym aneksem nr (...)
o umowy). W wykonaniu swojego zobowiązania, wynikającego z w/w umowy powód przekazał dostawcy zestawienia poręczonych faktur z dnia 15 kwietnia oraz 20 czerwca 2013 r. obejmujące m. in. faktury wskazane na stronie 2 i 3 uzasadnienia pozwu. O zawarciu umowy poręczenia oraz poręczeniu zobowiązań (...) przez powoda, pozwany został poinformowany odrębnym pismem.

Powód podał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT (...) (...), (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...) (...),(...), (...) (...), w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 13 czerwca 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktur powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 20.306,88 zł. Tym samym powód w dniu zapłaty, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej oraz odsetek liczonych na dzień zapłaty. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez Spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. Powód wyjaśnił, że dochodzi od pozwanego następujących należności: 20.616,12 zł - tytułem należności głównej oraz 1.159,59 zł - tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 30 października 2013 r.

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...), powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 21 czerwca 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktur powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 15.898,49 zł. Tym samym powód w dniu zapłaty, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej oraz odsetek liczonych na dzień zapłaty. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez Spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. Powód wskazał, że dochodzi od pozwanego następujących należności: 16.140,60 zł - tytułem należności głównej oraz 858,35 zł - tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 30 października 2013 r.

W dalszej kolejności powód podał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy wynikających z faktur (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), ((...) (...), (...) (...),(...) (...),(...) (...),(...) (...), (...) (...),(...) (...),(...) (...),(...) (...),(...) (...), (...) (...),(...), powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 04 lipca 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktur powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 50.378,37 zł. Tym samym powód w dniu zapłaty, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej oraz odsetek liczonych na dzień zapłaty. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez Spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. Powód podał, że dochodzi od pozwanego następujących należności: 51.145,56 zł -tytułem należności głównej oraz 2.433,98 zł - tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 30 października 2013 r.

Następnie, z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur (...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...),(...) (...), (...) (...), powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 26 lipca 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktur powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 37.268,10 zł. Tym samym powód w dniu zapłaty, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej oraz odsetek liczonych na dzień zapłaty. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez Spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. Powód dochodzi od pozwanego następujących należności: 37.835,64 zł - tytułem należności głównej oraz 1.549,29 zł - tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 30 października 2013 r.

Podsumowując powód wyjaśnił, że w przedmiotowym postępowaniu dochodzi od pozwanego łącznie kwoty 131.739,13 zł, na którą składają się: kwota 125.737,92 zł tytułem należności głównych oraz kwota 6.001,21 zł tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 30 października 2013 r.

Nakazem zapłaty z dnia 12 listopada 2013 r., sygn. akt I Nc 536/13 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny uwzględnił roszczenie powoda i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. Ponadto wniósł o przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy jako właściwemu oraz o nieobciążanie go kosztami procesu na podstawie art. 102 kpc.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zakwestionował możliwość dochodzenia przez powoda przedmiotowych wierzytelności. Pozwany wskazał, że dochodzone niniejszym pozwem wierzytelności objęte są umową z dnia 14 stycznia 2012 roku o numerze (...) (...) (...)/W zawartą pomiędzy pozwanym a I. (...) w W.. Skarżący podniósł, że zgodnie z treścią § 9 umowy, wykonawca, bez zgody zamawiającego wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, nie ma prawa dokonać cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy, udzielić pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata ani zawrzeć umowy poręczenia dotyczącej wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją niniejszej umowy. W konsekwencji, zdaniem pozwanego, czynności podejmowane przez powoda zmierzają do obejścia zarówno zapisu powołanego w powyżej wskazanej umowie (z wyłączeniem pełnomocnictwa sądowego dla adwokata i radcy prawnego), jak i przepisu art. 54 ust. 5 zawartego w ustawie o działalności leczniczej, zgodnie z którym czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela (...)może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Konkludując pozwany stwierdził, że działania powoda są nieważne. Organ założycielski pozwanego - C. M. im. L. R. w B., nie wydał bowiem zgody na dokonanie jakichkolwiek z poruszanych w niniejszym postępowaniu czynności prawnych.

Pozwany zarzucił ponadto, że w dniu 29 listopada 2013 roku przekazał na rachunek bankowy (...) Sp. z o.o. - kwotę 24.310,80 zł tytułem należności wynikających z następujących (...): (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). Zarzucił także powodowi, że ten nie wykazał zapłaty większości żądanych kwot, nie przedłożył bowiem potwierdzenia przelewu na kwoty 20.306,88 zł i 138,96 zł tytułem odsetek ustawowych na dzień 13 czerwca 2013 roku, a w konsekwencji, nie udowodnił w tym zakresie, że wskazane kwoty zostały spłacone. Podobnie powód nie załączył potwierdzenia dokonania przelewu w zakresie kwot 51.145,56 zł i 284,42 zł tytułem odsetek ustawowych na dzień 4 lipca 2013 roku oraz w zakresie kwot 37.268,10 zł i 255,58 zł tytułem odsetek ustawowych na dzień 26 lipca 2013 roku. Konkludując, zdaniem pozwanego, powód nie udowodnił, że zapłacił tytułem poręczonych faktur kwotę 109.597,32 zł (kwoty z faktur) i tytułem odsetek kwoty w łącznej wysokości 678,96 zł.

W dalszej części pozwany zarzucił powodowi błąd w zestawieniu o tytule „Wyliczenie salda należności na dzień 30 października 2013 roku", w którym powód wskazał jako początkową datę rozpoczęcia naliczania odsetek - datę dokonania zapłaty na rzecz spółki (...) Sp. z o.o. tj. 13, 14 czerwca i 4 i 26 lipca 2013 roku, podczas gdy, w rzeczywistości odsetki te wyliczane są od terminów wymagalności każdej z faktur. Pozwany wskazał, że zgodnie z § 3 ust. 14 umowy z dnia 14 stycznia 2012 r. o (...) (...) (...)/W zawartej pomiędzy pozwanym i (...) Sp. z o.o., w przypadku opóźnienia w płatnościach ze strony zamawiającego, wykonawca naliczy odsetki za opóźnienie w wysokości 4,33% obowiązujących odsetek ustawowych. Powód zaś, wbrew postanowieniom umowy wystąpił do sądu o zasądzenie odsetek w wysokości ustawowej od należności głównej oraz skapitalizował odsetki od faktur wskazanych i załączonych do pozwu. Według pozwanego, prawidłowa wysokość odsetek powinna kształtować się na poziomie 2.000,40 zł, a nie jak wskazuje powód 6.001,21 zł.

Uzasadniając wniosek o nieobciążanie Szpitala kosztami postępowania na zasadzie art. 102 kpc, pozwany podał, że znajduje się w trudnej sytuacji, bowiem jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Pozwany podkreślił, że posiada ogromne zadłużenie, przy czym niekorzystna sytuacja finansowa podmiotów leczniczych jest powszechnie znana. Pozwany uzyskuje środki finansowe przede wszystkim na podstawie umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych zawartych z (...)Pozwanemu w przeciwieństwie do innych podmiotów leczniczych, przepisy prawa zabraniają udzielać osobom uprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych odpłatnie świadczeń zdrowotnych objętych umową pozwanego z (...)co w zdecydowany sposób ogranicza możliwości pozyskiwania przez niego dodatkowych środków finansowych. Podkreślono, że na dzień 30 września 2013 roku strata pozwanego z działalności gospodarczej wyniosła 8.877.047,64 zł, a zobowiązania krótkoterminowe łącznie 117.105.078,58 zł. Zdaniem pozwanego, nie może on też być kwalifikowany jako typowy przedsiębiorca, gdyż jego działanie nie jest w pełni samodzielne, ale ograniczone kwotami pochodzącymi z systemu finansów publicznych.

W odpowiedzi na sprzeciw powód w piśmie z dnia 10 stycznia 2014 r. skorygował kwotę żądaną w pozwie, domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 127.842,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 listopada 2013 r. do dnia zapłaty, a ponadto zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 131.739,13 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia 29 listopada 2013 r. Ponadto, powód domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu. W pozostałym zakresie powód cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia. W uzasadnieniu powód przyznał, że spółka (...) przekazała mu kwoty 201,83 zł oraz 3.694,68 zł. Powód podniósł, że wygaśnięcie zobowiązań pozwanego nastąpiło jedynie w takim zakresie, w jakim wpłaty dokonane przez Szpital na rachunek dostawcy zostały rozliczone pomiędzy spółką (...) a (...) sp. z o.o., a zatem w zakresie należności głównych wynikających z faktur (...) (...) oraz (...) (...). Zdaniem powoda, jeśli pozwany spełnił świadczenie na rachunek swojego dostawcy, to uczynił to na rzecz podmiotu nieuprawnionego do jego przyjęcia. Powód nie skorzystał z pozostałych należności wskazanych przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty jako wpłaconych na rachunek dostawcy, zatem nie można, zdaniem powoda, przyjąć, że doszło do wygaśnięcia zobowiązania z tego tytułu. Powód argumentował, że poprawna analiza przepisów art. 53 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o (...)i art. 54 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wskazuje na to, że w przepisach tych chodzi o regulacje stanowiące wskazania wyłącznie dla kierowników zakładów opieki zdrowotnej, których obowiązki reguluje ustawa, reglamentuje zawieranie czynności prawnych z udziałem(...), reprezentowanego przez jego kierownika. Nie są to zaś i nie mogą być, zdaniem powoda, przepisy skuteczne erga omnes - czyniące rewolucje w zakresie konstytucyjnych gwarancji uczestników obrotu gospodarczego. Zdaniem powoda, nie jest niezbędna zgoda organu tworzącego na takie czynności prawne, w których stroną nie jest (...) i których skuteczność nie wymaga jego zgody. W szczególności chodzi tu o sytuację wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 i 2 kc, czy też cesję wierzytelności pomiędzy osobami trzecimi w sytuacji braku umownego zastrzeżenia pactum de non cedendo określonego w umowie pomiędzy (...), a cedentem. Odnosząc się do sposobu naliczania odsetek, powód podniósł, że pozwany nie będąc stroną umowy łączącej (...) sp. z o.o. z powodem, nie może domagać się zastosowania sposobu naliczania odsetek określonego w tej umowie.

Pozwany w piśmie z dnia 9 czerwca 2014 r. podtrzymał stanowisko zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Wniósł ponadto o zobowiązanie powoda do przedłożenia umów poręczeń zawartych z dostawcami podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami przed dniem 22 października 2010 r. celem przeprowadzenia z nich dowodu na okoliczność, że umowy te pojawiły się dopiero po nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, dokonanej w tym dniu, jako sposób na obejście ustawowych ograniczeń zmian wierzycieli(...)

Na rozprawie w dniu 11 września 2014 r. powód podtrzymał stanowisko zawarte w piśmie z dnia 10 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód - (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie „pozostałej finansowej działalności usługowej, gdzie indziej niesklasyfikowanej, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych".

Celem działania pozwanego - Szpitala (...) im. dr. A. J. w B. jest realizacja zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.

okoliczności bezsporne, a ponadto odpisy z KRS powoda i pozwanego, k.12-25 akt.

Pozwany współpracował ze spółką (...) sp. z o.o. w W. między innymi w ramach umowy nr (...) z dnia 14 stycznia 2013 r. Na podstawie tej umowy wykonawca sprzedawał i dostarczał (...)towar w postaci sprzętu i narzędzi medycznych.

okoliczność bezsporna, a ponadto umowa, k. 153-158 akt.

W dniu 2 listopada 2012 r. powód zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. w W. umowę o współpracy w zakresie zarządzania płynnością, na mocy której, w § 1 ust. 4 powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania szpitali wymienionych w aneksie nr (...) do umowy, w tym również pozwanego(...), do górnej granicy określonej w tej umowie, a wynoszącej 10 mln zł, przy czym poręczenie obejmowało należności główne powiększone o należne odsetki ustawowe naliczone od daty wymagalności zobowiązań do dnia zapłaty.

W § 3 umowy strony postanowiły, że w przypadku niespłacenia zobowiązania przez pozwanego na rzecz dostawcy, dostawca - (...) sp. z o.o. zawiadomi powoda, który jako poręczyciel spłaci to zobowiązanie i w zakresie spłaconego zobowiązania stanie się wierzycielem pozwanego z prawem do naliczania dalszych odsetek za opóźnienie.

Powodowi z tytułu przedmiotowego poręczenia należała się określona w § 4 umowy prowizja.

dowód: umowa z dnia 2 listopada 2012 r. wraz z aneksem nr (...), k. 26-30 akt, k.35-40 akt, zestawienie faktur poręczonych z dnia 15 kwietnia 2013 r., k. 41-46 akt, zestawienie faktur poręczonych z dnia 20 czerwca 2013 r., k. 49-57 akt.

Powód poinformował pozwanego o fakturach objętych umową zawartą ze spółką (...) sp. z o.o. w W. w dniu 2 listopada 2012 r.

dowód: informacja o fakturach objętych poręczeniem z dnia 15 kwietnia 2013 r., k.47-48 akt, z dnia 20 czerwca 2013 r., k. 58-59 akt.

W dniu 13 czerwca 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W. z dnia 2 listopada 2012 r., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach: (...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...),(...) (...) (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez powoda, pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego, tj. spółki (...) sp. z o.o. w W. powód przelał kwotę 20.306,88 zł

dowód: faktury VAT, k.67-75 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 13 czerwca 2013 r., k. 60 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 61 i 63 akt, zestawienie płatności, k. 64 akt.

Następnie w dniu 21 czerwca 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W. z dnia 2 listopada 2012 r., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o(...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), także powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez powoda, pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek spółki (...) sp. z o.o. w W. powód przelał kwotę 15.898,49 zł.

dowód: faktury VAT, k.83-87 akt, potwierdzenie dokonania przelewu, k. 81 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 21 czerwca 2013 r., k.76 akt, informacja o spłacie zobowiązań z dnia 21 czerwca 2013 r., k. 77 akt, k.79-80 akt,

Ponadto, w dniu 4 lipca 2013 r. powód spłacił na rzecz spółki (...) sp. z o.o. w W. kwotę należności głównej wynikającej z wystawionych na rzecz pozwanego faktur VAT o (...) (...),(...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...),(...) (...),(...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...),(...) (...), (...) (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez powoda, pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek spółki (...) sp. z o.o. w W. powód przelał kwotę 50.378,37 zł.

dowód: faktury VAT, k.97-113 akt, wyliczenie do płatności (...)na dzień 4 lipca 2013 r.,k.88 akt, informacja o spłacie zobowiązań z dnia 4 lipca 2013 r., k. 89-90 akt i 93-94 akt, potwierdzenie przelewu, k. 214 akt.

W dalszej kolejności powód w dniu 26 lipca 2013 r. uregulował za pozwanego na rzecz spółki (...) sp. z o.o. w W. kwotę należności głównej wynikającej z obciążających pozwanego faktur VAT o(...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...); (...) (...),(...) (...), (...) (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez powoda, pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek spółki (...) sp. z o.o. w W. powód przelał kwotę 37.268,10 zł.

dowód: faktury VAT, k. 121-133 akt, wyliczenie do płatności (...) 3 na dzień 26 lipca 2013 r., k.114 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 115-116, 118-119 akt, potwierdzenie przelewu, k. 213 akt.

Zarówno powód, jak i spółka (...) sp. z o.o. w W. poinformowali pozwany (...)o spłacie jego zobowiązań względem dostawcy.

dowód: pismo powoda z dnia 13 czerwca 2013 r., k.61 akt, pismo (...) sp. z o.o. w W. z dnia 18 czerwca 2013 r., k. 65-66 akt, pismo powoda z dnia 21 czerwca 2013 r., k. 77 akt, potwierdzenie odbioru, k. 78 akt, pisma (...) sp. z o.o. w W. z dnia 16 lipca 2013 r., k.82 i 95-96 akt, pismo powoda z dnia 4 lipca 2013 r., k. 89-90 akt, pismo powoda z dnia 26 lipca 2013 r., k. 115 -116 akt, potwierdzenie odbioru, k. 117 akt, pismo (...) sp. z o.o. w W. z dnia 13 sierpnia 2013 r., k.120 akt,

Pozwany w dniu 29 listopada 2013 r. wpłacił na rachunek dostawcy - spółki (...) sp. z o.o. w W. łącznie kwotę 24.310,80 zł tytułem należności za faktury o (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...),(...) (...), (...) (...), (...) (...), (...) (...). Z tytułu powyższych wpłat Spółka (...) sp. z o.o. w W. przekazała powodowi kwoty 201,83 zł i 3.694,68 zł, łącznie kwotę 3.896,51 zł, którą powód zarachował tytułem należności z faktur o (...) (...) i (...) (...). O tę też kwotę powód ograniczył powództwo w piśmie z dnia

dowód: dowód: wydruki przelewów, k. 170-179 akt, wyliczenie salda należności z dnia 8 stycznia 2014 r., k. 212 akt, pismo procesowe powoda z dnia 10 stycznia 2014 r., k. 191 akt

Pismami z dnia 14 czerwca 2013 r. i 5 września 2013 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności dochodzonych niniejszym pozwem. Pozwany nie uiścił żądanych kwot.

okoliczności bezsporne, a ponadto wyliczenie salda na dzień 30 października 2013 r., k. 140 akt, wezwania do zapłaty, k. 134-135 akt i 137 akt, potwierdzenie nadania przesyłki, k. 136 i 138-139 akt

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd ustalił w oparciu o zaoferowane przez strony dowody w postaci wskazanych wyżej dokumentów prywatnych, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności. Ich wiarygodność nie była również kwestionowana przez same strony.

W przedmiotowej sprawie pozwany zaskarżył nakaz zapłaty z dnia 12 listopada 2013 r., sygn. akt I Nc 536/13 w całości. W efekcie, na skutek prawidłowego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu, nakaz zapłaty utracił w całości moc (art. 505 § 1 kpc).

Poza sporem w przedmiotowej sprawie pozostawał sam fakt współpracy pozwanego
(...) ze spółką (...) sp. z o.o. w W. w ramach umowy z dnia 14 stycznia 2012 r. o (...) (...)/883/12. Pozwany nie kwestionował ani zasadności wystawienia przez spółkę (...), a załączonych do pozwu faktur VAT, ani też wysokości należności nimi objętych. Nie podważał również pozwany faktu, że dostawca dostarczył mu sprzęt objęty w/w umową.

Sporną natomiast w sprawie kwestią była legitymacja powoda do wystąpienia z przedmiotowym powództwem. Pozwany zarzucił także w sprzeciwie od nakazu zapłaty nieważność łączącej powoda ze spółką (...) umowy z dnia 2 listopada 2012 r.

W ocenie Sądu Okręgowego, pozwany w sposób nieuzasadniony zarzucał powodowi brak legitymacji do wystąpienia z przedmiotowym powództwem. Pozwany powołał się przy tym na treść aktualnie obowiązujących przepisów art. 54 ust. 5 i ust. 6 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz postanowienia umowy zawartej ze spółką (...) w dniu 14 stycznia 2012 r., w której § 9 sformułowano zakaz dokonywania cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy, udzielania pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata, jak również zawierania umowy poręczenia dotyczącej realizacji umowy, bez zgody pozwanego pod rygorem nieważności.

W świetle art. 54 ust. 5 i ust. 6 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela (...) może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Podmiot tworzący wydaje zgodę albo odmawia jej wydania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz w oparciu o analizę sytuacji finansowej i wynik finansowy (...) za rok poprzedni. Zgodę wydaje się po zasięgnięciu opinii kierownika (...). Czynność prawna dokonana z naruszeniem tego przepisu jest nieważna.

W ocenie Sądu Okręgowego, umowa o współpracę zawarta pomiędzy powodem a spółką (...), nie może być jednak zaliczona do czynności wymienionych w powyższych przepisach. Umowa ta odpowiada bowiem treści umowy poręczenia, nie zaś umowie cesji wierzytelności, stąd podnoszony przez stronę pozwaną zarzut nieważności wskazanej umowy nie może zostać uwzględniony. Treścią zawartych umów o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń jest spłata zobowiązań dłużnika, za którego powód poręczył w przypadku nie wywiązania się przez dłużnika z obowiązku zapłaty wymagalnych zobowiązań, nie zaś bezpośredni przelew wierzytelności na inny podmiot przez wierzyciela (art. 65 k.c.). Przepis art. 509 k.c nie ma bowiem zastosowania w sytuacji, gdy strony zawarły umowę poręczenia. W przypadku umowy poręczenia nie dochodzi do przeniesienia wierzytelności na skutek czynności prawnej wierzyciela, ale do nabycia wierzytelności z mocy samego prawa przez osobę trzecią (poręczyciela), która spłaca wierzyciela (art. 518 § 1 kc).

Umowa poręczenia bez wątpienia nie jest umową mającą na celu zmianę wierzyciela, nie wymaga ona zatem opisanej w przepisie zgody. Celem umowy poręczenia nie jest zmiana wierzyciela i sama powinność świadczenia, ale gwarancja, że poręczyciel wykona zobowiązanie, gdyby dłużnik go nie wykonał (wyrok SN z dnia 12 stycznia 2006 r., II CK 347/05, LEX Nr 172184). Poręczenie służy zatem zabezpieczeniu wierzytelności, wzmocnieniu szansy wierzyciela pierwotnego na zaspokojenie, co jest zasadniczym zamiarem stron umowy poręczenia. Zmiana wierzyciela jest w określonych w umowie poręczenia okolicznościach, skutkiem tej umowy, ale jest to z założenia zdarzenie przyszłe i niepewne, niezależne od woli czy też zamiaru poręczyciela lub wierzyciela. Obowiązek zapłaty poręczyciela aktualizuje się z chwilą naruszenia warunków umowy przez dłużnika (brak zapłaty w terminie wymagalności).

W myśl art. 876 § 1 k.c. przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik go nie wykonał. Zawierając umowę poręczenia, można też poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej (art. 878 § 1 k.c.). O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika (879 § 1 k.c.), zaś w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny (art. 881 k.c.). Spełnienie świadczenia przez poręczyciela zwalnia zatem dłużnika głównego z obowiązku świadczenia wobec wierzyciela, zaś poręczyciel w takiej sytuacji wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości spełnionego świadczenia, uzyskując roszczenie do dłużnika głównego o spełnienie świadczenia, chyba że co innego wynika ze stosunku, jaki łączy wierzyciela z dłużnikiem głównym lub z umowy poręczenia. Konsekwencją spełnienia świadczenia przez poręczyciela jest zatem wstąpienie poręczyciela w miejsce zaspokojonego wierzyciela. Stosownie do art. 518 § 1 pkt. 1 k.c. osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Na gruncie niniejszej sprawy powód ponosi osobistą odpowiedzialność jako poręczyciel pozwanego (...)i jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, spłacił wierzytelność pozwanego względem dostawcy pozwanego - spółki (...) - co do kwoty 127.842,62 zł. Na skutek zapłaty przez powoda długu pozwanego, za który odpowiadał osobiście, nabył on spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty.

W zakresie omawianych wierzytelności należy rozważyć znaczenie umownych ograniczeń wynikających z umowy z dnia 14 stycznia 2012 r. o (...) (...) (...)/W zawartej przez pozwanego ze spółką (...). Zapis zawarty w § 9 w/w umowy stanowi, iż bez pisemnej zgody zamawiającego wierzytelności wynikające z umowy nie mogą stanowić przedmiotu m.in. poręczenia, przy czym naruszenie tego zakazu miało skutkować nieważnością owych czynności. Jednakże brak zgody pozwanego nie mógł takiego skutku wywrzeć względem powoda. Powód nie był stroną umowy zawartej przez wierzyciela z pozwanym i nie wiążą go owe zapisy umowne. Z istoty bowiem stosunku zobowiązaniowego wynika, iż łączy on co do zasady tylko strony tego stosunku. Naruszenie przez wierzyciela pozwanego postanowień § 9 w/w umowy może oczywiście rodzić dla pozwanego roszczenie odszkodowawcze wobec wierzyciela , lecz nie wpływa na ważność zawartych umów między powodem a wierzycielem pozwanego. Wynika to chociażby z treści art. 57 § 2 kc, gdzie wyraźnie mówi się wyłącznie o zobowiązaniu do niedokonania rozporządzeń prawem. Poza sporem jest, że owe zobowiązanie wywiera tylko skutki obligacyjne. Podkreślić należy, że w niniejszej umowie strony nie zawarły zapisów wyłączających w ogóle możliwość poręczenia, lecz przewidziały możliwość dokonania poręczeń, tyle że za zgodą pozwanego. Zatem umowa poręczenia jest ważna i skuteczna względem powoda.

Na uwzględnienie nie zasługuje także, zdaniem Sądu Okręgowego, zarzut pozwanego, że umowa poręczenia łącząca stronę powodową i spółkę (...), będącą kontrahentem pozwanego (...) naruszają zasady współżycia społecznego. Na uzasadnienie powyższego zarzutu pozwany powołał się na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 kwietnia 2008 r., sygn. akt IV CSK 39/08 ( LEX nr 424361). W ocenie Sądu Okręgowego, nie może odnieść skutku powtórzenie przez stronę pozwaną za Sądem Najwyższym, że sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, nie dające się pogodzić z zasadą rzetelności i lojalności wobec kontrahenta i naruszające jego uzasadniony interes, jest takie zabezpieczenie wierzytelności, w wyniku którego - w przypadku opóźniania się przez dłużnika ze spełnieniem świadczenia i przy jednoczesnym spełnieniu tego świadczenia przez poręczyciela - nastąpi bez udziału dłużnika głównego skutek w postaci wejścia osoby trzeciej w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Nie jest bowiem naruszeniem tych zasad skutek w postaci wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela osoby, która spłaciła dług w wyniku umowy poręczenia, gdyż zmiana wierzyciela w żaden sposób nie pogorszyła sytuacji dłużnika, nie zmienił się bowiem zakres jego zobowiązania. Wierzyciel miał prawo zabezpieczyć swoją wierzytelność, natomiast realizacja umowy poręczenia, która doprowadziła ostatecznie do wstąpienia powoda w prawa wierzyciela, zależała wyłącznie od zachowania dłużnika. Argumentem tym nie może być w szczególności oczekiwanie, że w przypadku nie spełnienia przez dłużnika świadczenia pieniężnego, jego umowni kontrahenci nie wystąpią z wnioskami egzekucyjnymi. Każdy wierzyciel ma bowiem prawo do ściągnięcia swoich wierzytelności i dłużnik nie może z góry zakładać, iż wierzyciel z tego prawa nie skorzysta. Co więcej, należy uznać, iż sam pozwany nie regulując wierzytelności i nie wykonując przyjętych na siebie w umowie zobowiązań narusza zasady współżycia społecznego, co za tym idzie, nie może skutecznie żądać ochrony wynikającej z art. 5 k.c (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 października 2012 r., sygn. akt I ACa 747/12, portal orzeczeń: www.orzeczenia.ms.gov.pl).

Należy przy tym stwierdzić , iż przytoczony przez pozwanego wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt II Ca 864/12, nie zapadł w identycznym stanie faktycznym, gdyż dotyczył sytuacji, w której umowa poręczenia zawarta przez powoda obejmowała wierzytelności już wymagalne. Było to podstawą do uznania przez Sąd Okręgowy owej umowy za nieważną jako umowy pozornej, co wynika wprost z uzasadnienia wyroku. Zatem argumentacja zawarta w uzasadnieniu owego wyroku nie znajduje całkowicie zastosowania w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego dotyczącego naliczenia odsetek stwierdzić należało, że powoda, który nie jest stroną umowy zawartej z pozwanym, nie wiąże sposób naliczania odsetek przewidziany w umowie zawartej pomiędzy pozwanym a spółką (...). Powód prawidłowo zatem, w ocenie Sądu Okręgowego, naliczył odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości ustawowej od należności wynikający z przedmiotowych faktur VAT, przyjmując za termin początkowy dzień wymagalności każdej z nich.

Wreszcie, na uwzględnienie nie zasługiwał, w ocenie Sądu Okręgowego, również wniosek pozwanego o nieobciążanie go kosztami postępowania na zasadzie art. 102 k.p.c., w uzasadnieniu którego wskazał on na trudną sytuację (...)wynikającą z faktu, że jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Jak wynika z treści powołanego przepisu, zasada w nim wyrażona powinna znaleźć zastosowanie w wypadkach zupełnie wyjątkowych. Opierając się na niej, Sąd powinien mieć w szczególności na uwadze, że w wyniku jej zastosowania dochodzi w istocie do wzajemnego zniesienia kosztów postępowania, czego konsekwencją w przedmiotowej sprawie byłoby obciążenie kosztami strony wygranej. W sytuacji, w której powód nie doprowadził do wszczęcia procesu z pobudek zasługujących na negatywną ich ocenę i nie spowodował dodatkowych, zbędnych kosztów, obciążenie go poniesionymi kosztami, byłoby w ocenie Sądu Okręgowego, niesłuszne. Sądowi Okręgowemu oczywiście znana jest notorycznie zła sytuacja finansowa służby zdrowia, jednakże sąd musi mieć przede wszystkim na względzie poczucie ogólnie rozumianej sprawiedliwości. Zastosowanie zasady słuszności ze względu na sytuację służby zdrowia w przedmiotowej sprawie, musiałoby skutkować takim samym rozstrzygnięciem w każdej innej sprawie, w której uczestniczyłby jakikolwiek podmiot służby zdrowia. To z kolei doprowadziłoby do usankcjonowania sytuacji, w której koszty te, jeżeli stroną przegraną byłaby jednostka służby zdrowia, zamiast niej, zawsze ponosiłby bądź Skarb Państwa, bądź strona wygrywająca proces, co w praktyce naruszyłoby zasadę równości stron postępowania ze względu na ich dyskryminowanie pod względem finansowym.

Podsumowując powyższe rozważania, Sąd Okręgowy uznał podnoszony przez pozwanego zarzut nieważności umowy z dnia 2 listopada 2012 r. o „współpracy w zakresie zarządzania płynnością”, za niezasadny. Powód skutecznie wstąpił w prawa wierzyciela ( spółki (...)) na podstawie art. 518 § 1 pkt. 1 k.c., dlatego legitymowany był do dochodzenia przedmiotowych należności od pozwanego(...) W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione roszczenie powoda o zapłatę kwoty 127.842,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 listopada 2013 r. do dnia zapłaty (pkt 1 sentencji wyroku).

Należy zauważyć, że w odpowiedzi na sprzeciw, tj. w piśmie z dnia 10 stycznia 2014 r. powód cofnął pozew w części dotyczącej kwot 201,83 zł i 3.694,68 zł, bez zrzeczenia się roszczenia. W świetle art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Treść art. 355 § 1 k.p.c. stanowi natomiast, że Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie powód skutecznie cofnął pozew w zakresie w/w kwot, nie ujawniły się bowiem okoliczności, które uzasadniałyby twierdzenie, że częściowe cofnięcie pozwu w przedmiotowej sprawie było niedopuszczalne. W pkt 3 wyroku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy umorzył zatem postępowanie w zakresie, w którym powód skutecznie cofnął pozew.

O odsetkach ustawowych orzeczono w myśl art. 481 § 1 i 2 oraz 482 § 1 k.c, zgodnie z którym od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa. O odsetkach tych stanowiących odsetki ustawowe od należności głównej, sąd orzekł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 31 października 2013 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W związku z powyższym pozwany zobowiązany jest zwrócić powodowi kwotę 10.204 zł, na którą złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 6.587 zł, opłata od pełnomocnictwa - 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego adwokata - 3.600 zł, obliczone w oparciu o § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 j.t.).