Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Magdalena Balion – Hajduk

Sędziowie SO Andrzej Dyrda

SR del. Marcin Rak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi M. M.

przy udziale Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego w Gliwicach

o stwierdzenie przewlekłości postępowania

toczącego się przed Sądem Rejonowym w Gliwicach pod sygnaturą I C 154/14

postanawia:

oddalić skargę.

SSR del. Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda

Sygn. akt III S 145/14

UZASADNIENIE

Powód w trakcie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Gliwicach sprawy o zapłatę złożył skargę, w której domagał się stwierdzenia przewlekłości tego postępowania i przyznania na jego rzecz kwoty 5.000 złotych. Wywodził, że po zarejestrowaniu sprawy zarządzeniem z dnia 11 lutego 2014 roku został wezwany do usunięcia braków formalnych pozwu. Zarządzenie w tym przedmiocie zostało mu doręczone w dniu 16 maja 2014 roku, a więc ponad 3 miesiące po jego wydaniu. W ocenie skarżącego świadczyło to o przewlekłości postępowania.

Prezes Sądu Rejonowego w Gliwicach zgłosił swój udział w sprawie. Przedstawiając stan postępowania wniósł o oddalenie skargi. Wskazał, że opóźnienie w doręczeniu przesyłki powodowi wynikało z nieprawidłowości w doręczeniu przesyłki, na które Sąd Rejonowy nie miał wpływu. Podał nadto, że powód cofnął pozew, co oznacza, że nie poszukiwał ochrony prawnej.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozew w sprawie dotyczy żądania zapłaty kwoty 1.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powoda polegających na zamieszczeniu w Internecie znieważających określeń i podaniu tamże nazwiska powoda.

Pozew wpłynął do Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w dniu 30 października 2013 roku.

Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2013 roku tenże Sąd stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

Po uprawomocnieniu postanowienia akta fizycznie przekazano Sądowi Rejonowemu w Gliwicach, gdzie wpłynęły one w dniu 24 stycznia 2014 roku.

Sprawę zarejestrowano w repertorium w dniu 27 stycznia 2014 roku, kiedy to zarządzeniem przewodniczącego powód został wezwany do usunięcia braków formalnych pozwu poprzez wskazanie numeru PESEL powoda.

Zarządzenie zostało wykonane przez sekretariat w dniu 10 lutego 2014 roku, przy czym korespondencję dla powoda doręczono za pośrednictwem Dyrektora Zakładu Karnego w którym powód przebywał.

Dnia 28 lutego 2014 roku wpłynął do akt dowód doręczenia korespondencji Dyrektorowi Zakładu Karnego, przy czym brak było dowodu doręczenia przesyłki bezpośrednio dla powoda.

Dnia 5 marca 2014 roku do akt wpłynęło pismo powoda, w którym oświadczył, że cofa pozew i wnosi o umorzenie postępowania.

Zarządzeniem z dnia 28 marca 2014 roku sędzia referent polecił reklamowanie dowodu doręczenia powodowi wezwania do usunięcia braków formalnych pozwu.

W dniu 5 maja 2014 roku sekretariat stwierdził brak możliwości reklamowania przesyłki dla powoda albowiem przesyła ta znajdowała się w kopercie doręczonej Dyrektorowi Zakładu Karnego i nie miała odrębnego numeru nadania. Jednocześnie ponownie skierowano do powoda, za pośrednictwem Dyrektora Zakładu Karnego, prawidłowe wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu.

Dnia 28 maja 2014 roku do akt wpłynął dowód doręczenia korespondencji bezpośrednio dla powoda, a wobec niewykonania wezwania do usunięcia braków formalnych pozwu przewodniczący w dniu 18 czerwca 2014 roku zarządził zwrot pozwu.

Odpis tego zarządzenia powód otrzymał w dniu 25 lipca 2014 roku, zaś w dniu 1 sierpnia 2014 roku wniósł zażalenie na to zarządzenie. Dzień wcześniej złożył skargę na przewlekłość postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Rozstrzygając czy w sprawie wystąpiła przewlekłość postępowania należało mieć na względzie, że zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 roku, nr 179, poz. 1843, ze zm.), dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd (…), w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W ugruntowanym orzecznictwie sądów powszechnych, Sądu Najwyższego jak i sądów administracyjnych przyjmuje się, że przewlekłość postępowania to nieuzasadnione żadną z okoliczności wymienionych w art. 2 ust. 2 ustawy z 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony (…) długotrwałe zaniechanie podejmowania czynności przez organ prowadzący postępowanie lub podejmowanie czynności nieefektywnych bądź pozornych. Zachodzi ona gdy postępowanie jest długotrwałe i rozwlekłe, a trwa ponad konieczność podjęcia czynności niezbędnych do zakończenia sprawy, pozostających w związku przyczynowym z działaniem lub zaniechaniem organu. Innymi słowy to wyrażając, przewlekłość postępowania występuje, gdy zwłoka jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy. Aby stwierdzić przewlekłość postępowania konieczne jest ustalenie, że pomiędzy kolejnymi czynnościami występują długie, nieuzasadnione przerwy albo też pewne czynności nie są podejmowane w ogóle (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2011 roku, III SPP 14/11, Lex nr 10959151, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 07 kwietnia 2009 roku, II S 4/09, KZS 2009/5/42, postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28 grudnia 2012 roku, II S 25/12, Lex nr 1254588, postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 listopada 2012 roku, II OPP 19/12, Lex nr 1240698).

Przedstawiony tok czynności przeczy tezie o przewlekłości postępowania pomimo. Zasadniczo bowiem czynności sądu podejmowanie były terminowo w odstępach zbliżonych do miesięcznych. Odnosząc się do zarzutu powoda, który przewlekłości postępowania upatruje w długotrwałym doręczaniu mu wezwania do usunięcia braków formalnych pozwu wskazać trzeba, że istotnie od chwili wydania zarządzenia wzywającego do usunięcia braków formalnych pozwu, do dnia dołączenia do akt dowodu doręczenia powodowi korespondencji upłynęło 3 miesiące. Opóźnienie to nie może być jednak uznane za rażące, nawet jeżeli było ono wynikiem wadliwego technicznie skierowania do powoda pierwszej korespondencji. Wszak w międzyczasie sąd podejmował działania w celu uzyskania brakującego dokumentu, co oznacza, że podejmował na bieżąco czynności potrzebne do nadania biegu sprawie.

Za zbędne możnaby też uznać wszczynanie procedury reklamacji i ponownego doręczenia korespondencji dotyczącej braków formalnych pozwu, w sytuacji gdy pozew został cofnięty przed wyznaczeniem rozprawy (co powinno skutkować umorzeniem postępowania w trybie art. 203§1 k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c.). Jednakże dokonywanie oceny prawidłowości takiego działania nie mogło nastąpić w ramach postępowania ze skargi na przewlekłość albowiem dotykałoby ono sfery merytorycznej rozstrzygnięcia, która nie podlega badaniu w takim postępowaniu (por. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 roku, III SPP 34/10 i z dnia 22 listopada 2011 roku, III SPP 22/10, Lex nr 694241). Tylko bowiem do sądu prowadzącego postępowanie należy merytoryczna decyzja czy umorzyć postępowanie, czy też zarządzić zwrotu pozwu.

Dalej, podkreślenia wymaga, że pojęcie prawne przewlekłości każdorazowo przypadku musi być odnoszone do konkretnych realiów i podjętego trybu postępowania. W przypadku postępowania sądowego musi być do niego adekwatne i uwzględniać realia funkcjonowania sądów, w tym konieczność nadawania systematycznego biegu wszystkim rozpoznawanym sprawom. Sprawność postępowania sądowego w żadnym razie nie może oznaczać za usprawiedliwione oczekiwania strony, że wszelkie czynności w sprawie będą podejmowanie natychmiast po złożeniu wniosków procesowych. Tego rodzaju oczekiwanie przeczy istocie procesu sądowego, gdy to rzeczą sądu jest wszechstronne rozważenie racji stron lub uczestników postępowania nieprocesowego i to we wszystkich sprawach toczących się jednocześnie w sądzie. Uznać zatem należy, że jedynie nadmierne odstępstwa od czasu zwyczajowo koniecznego do wykonania określonych prac i procedur mogą być uznawane za tworzące stan nieuzasadnionej zwłoki.

Oceniając czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania nie można też pomijać faktu cofnięcia pozwu. Oznacza to że powód nie poszukuje ochrony prawnej. Jest to o tyle istotne, że jedną z przesłanek wpływających na możliwość stwierdzenia przewlekłości jest znaczenie sprawy dla strony, która wniosła skargę (art. 2 ust. 2 ustawy cytowanej ustawy z 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony (…)) .

Z tych też względów Sąd Okręgowy oddalił skargę jako bezzasadną, a to na podstawie art. 12 ust. 1 tejże ustawy.

SSR del. Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda