Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 595/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 grudnia 2013 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt III Ns 1041/06 z wniosku (...) spółki z graniczoną odpowiedzialnością w Ł. z udziałem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. i (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o ustanowienie służebności drogi koniecznej:

1.  oddalił wniosek;

2.  ustalił, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o ustalenie, że nieruchomość położona w Ł. przy ul. (...), oznaczona jest w ewidencji gruntów jako działki nr (...), o powierzchni 0,0989ha (Ba - tereny przemysłowe) i 285/2, o powierzchni 0,0122ha (dr - droga). Dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta (...). W dacie wszczęcia postępowania nieruchomość była opisana w księdze wieczystej jako „plac zabudowany” bez oznaczenia, o powierzchni 0,1111ha, po odłączeniu go z księgi wieczystej KW (...). Oznaczenie nieruchomości według danych z ewidencji gruntów wprowadzono do księgi w czerwcu 2010 roku. W dacie wystąpienia z wnioskiem właścicielem nieruchomości był Z. G., który przeniósł własność nieruchomości na podstawie umowy z dnia 10 października 2006 roku na (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Dobrej, a ta z kolei aportem na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., która jest aktualnym właścicielem nieruchomości. Nieruchomość położona w Ł. przy ul. (...), oznaczona jako działka nr (...), o powierzchni 0,1522ha (Bi – tereny przemysłowe), uregulowana jest w księdze wieczystej (...). Jej właścicielem jest Skarb Państwa. Użytkownikiem wieczystym nieruchomości do dnia 5 grudnia 2089 roku oraz właścicielem znajdującej się na niej stanowiącego odrębną własność budynku jest obecnie Spółka pod firmą (...) spółka ograniczoną odpowiedzialnością, z siedzibą w Ł., nabywszy je na mocy umowy przeniesienia użytkowania wieczystego z dnia 17 marca 2009 roku od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.. Obie działki stanowiły wcześniej jedną nieruchomość, a na teren można było wjeżdżać przez utwardzoną część placu znajdującego się bezpośrednio przed nieruchomością położoną obecnie przy ul. (...). Przejazd posiadał utwardzenie wykonane z kostki trylinki i był ograniczony z dwóch stron krawężnikiem, do dziś widocznym. Wjazd znajdował się przy ul. (...), przy przystanku tramwajowym. Cała nieruchomość nie stanowiła ogólnodostępnego terenu dla wszystkich, lecz była ograniczona do wjazdów gospodarczych lub dla osób upoważnionych do przebywania wewnątrz terenu. Wjazd do nieruchomości przy ul. (...) (działka (...)) prowadzi do ulicy (...). Wjazd ten kończy się na wysokości przejścia dla pieszych, przed którym po wschodniej stronie znajduje się budynek z lokalem użytkowym na parterze. Na granicy nieruchomości od strony zachodniej posadowione jest metalowe ogrodzenie z bramą wjazdową, które kończy się przy szczycie budynku od strony ulicy (...). Ogrodzenie to zostało postawione przez poprzednika wnioskodawcy. Budynek (...) posadowiony jest bezpośrednio przy chodniku. Znajduje się w nim wiele lokali użytkowych, do których wejście znajduje się od strony północnej. Do budynku prowadzi sześć schodów usytuowanych wzdłuż całej szerokości budynku, rozchodzących się na trzy strony. Od strony ulicy (...) przy końcu schodów usytuowany jest przystanek tramwajowy. Odległość między przystankiem a chodnikiem prowadzącym wzdłuż ulicy (...) do ulicy (...) jest faktycznie drogą, przez którą do czasu postawienia ogrodzenia, dojeżdżały samochody do posesji przy ul. (...). Na wysokości bramy wjazdowej w ogrodzeniu, w nawierzchni betonowej, wystają dwa metalowe słupy o wysokości około 30 centymetrów każdy. W dacie dokonywania oględzin przed posesją przy ul. (...), przed schodami i na dawnej drodze dojazdowej parkują samochody. Samochody znajdują się też na chodniku w narożniku ulic (...). Nieruchomość położona w Ł. przy ul. (...) zabudowana jest od strony ulicy (...) budynkiem murowanym III kondygnacyjnym z podpiwniczeniem. Parter wykorzystywany jest jako sklep, II kondygnacja to pomieszczenia magazynowe. W dalszej części posesji znajduje się kolejny budynek murowany III kondygnacyjny podpiwniczony, wykorzystywany w części na biura, bar i sklep. Między nieruchomością przy ul. (...) nieruchomością przy ul. (...) znajduje się metalowe ogrodzenie, którego powstanie nie zostało udokumentowane technicznie. Obie nieruchomości znajdują się w zwartej zabudowie śródmiejskiej, o przeważającej funkcji mieszkalnej. Obecny wjazd na nieruchomość (...) odbywa się z ulicy (...), wzdłuż budynku ze sklepem i wychodzi na przejście dla pieszych. Obie nieruchomości nie mają zatwierdzonych planów, w taki sposób, aby mogły być na nich usytuowane parkingi ogólnodostępne, w rozumieniu rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690, ze zm.). Nieruchomość położona przy ul. (...) jest zabudowana budynkiem murowanym V kondygnacyjnym o funkcji handlowej. Przed budynkiem znajduje się wolny, niezagospodarowany plac, który jest wykorzystywany jako miejsce postojowe dla samochodów. Na nim istnieje wydzielona i utwardzona droga, która w przeszłości stanowiła fragment drogi dojazdowej na tył nieruchomości położonej przy ul. (...) i na podwórko wewnętrzne nieruchomości (...). Wyniesiony ślad drogi dojazdowej prowadzi wprost na ulicę (...) obok przystanku tramwajowego. Na terenie posesji (...) znajduje się czynny, użytkowany parking zorganizowany na 18 miejsc postojowych. Spółka (...) prowadzi działalność gospodarczą, polegającą, między innymi, na wynajmie powierzchni biurowych w budynku przy ul. (...), i wynajmując lokale oferuje również najemcom miejsca parkingowe. Jest to działanie standardowe, niezbędne dla kontynuacji umów najmu lokali i ewentualnego pozyskiwania nowych najemców lokali biurowych. Spółka (...) ma zawartych 18 umów najmu miejsc parkingowych i 36 umów najmu lokali. Przynajmniej 4 z istniejących miejsc parkingowych leży centralnie na terenie, którym miałby być, w razie uwzględnienia wniosku, przeznaczony na drogę konieczną. Zmniejszenie liczby miejsc parkingowych skutkowałoby dla uczestnika istotnymi utrudnieniami w relacjach z najemcami. Decyzją z dnia 10 sierpnia 2006 roku Zarząd Dróg i (...) w Ł. nie zezwolił firmie (...) na lokalizację zjazdu publicznego z ulicy (...) na teren nieruchomości przy ul. (...). W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że zaproponowana i jedyna możliwa lokalizacja zjazdu publicznego ze względu na usytuowanie nieruchomości znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie przejścia dla pieszych przez jezdnię ulicy (...). Jezdnia zjazdu usytuowana byłaby w części naprzeciw linii wyznaczających przejście dla pieszych. Tym samym zaproponowany zjazd usytuowany byłby w obszarze oddziaływania ulic (...), co jest niezgodne z § 113 ust. 7 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430 ze zm.) i stwarzał zagrożenie dla bezpieczeństwa pieszych i dla ruchu kołowego. Wnioskodawca nie złożył odwołania od decyzji administracyjnej z dnia 10 sierpnia 2006 roku. Dnia 21 listopada 2007 roku spółka (...) wystąpiła do właściwej jednostki Urzędu Miasta Ł. z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na modernizacji i rozbudowie budynku na budynek szkolno-biurowy wraz z infrastrukturą techniczną, parkingiem i z komunikacją wewnętrzną na terenie przy ul. (...), działka nr (...) w obrębie P-19. W uzasadnieniu spółka wskazała, że dotychczas znajdujący się na nieruchomości budynek posiada przeznaczenie biurowo-handlowo-usługowe, planuje się zaś modernizację i rozbudowę budynku na cele szkolno-biurowe. Wnioskodawca zapewnił spełnienie warunku dostępu nieruchomości do drogi publicznej, stwierdzając we wniosku: „dojazd do planowanej inwestycji (dostęp do drogi publicznej) z ulicy (...)”. W toku postępowania Zarząd Dróg i (...) pismem z dnia 26 marca 2008 roku poinformował inwestora ( spółkę (...)), iż nie jest możliwe wydanie postanowienia o uzgodnieniu w obszarze przyległym do pasa drogowego ulicy (...) projektu decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na rozbudowie i nadbudowie istniejącego budynku handlowego z przeznaczeniem na budynek szkolno-biurowy, przewidzianej do realizacji na terenie nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) (działka (...)). (...) na tym etapie postępowania zwrócił się o przesłanie informacji dotyczących planowanego sposobu obsługi komunikacyjnej inwestycji, w szczególności o wskazanie lokalizacji projektowanego zjazdu z ulicy (...). Zarząd wskazał, że nieruchomość przy ul. (...) położona jest po południowej stronie pasa drogowego ulicy (...) i przylega do ulicy (...) na krótkim odcinku niezabudowanej działki w obszarze oddziaływania skrzyżowania ulicy (...) z ulicą (...), na odcinku opuszczania skrzyżowania, gdzie zlokalizowane są urządzenia obsługi uczestników ruchu - sygnalizacja i przejście dla pieszych. (...) wskazał, że lokalizacja zjazdu z ulicy (...) na wysokości działki nr (...) nie spełnia warunku określonego w § 113 ust. 7 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430 ze zm.) i ze względu na zagrożenie, jakie taka lokalizacja może powodować, nie może być akceptowana. W związku z brakiem możliwości zapewnienia zgodnej z obowiązującymi przepisami obsługi komunikacyjnej działki nr (...) od strony ulicy (...), jej obsługa powinna odbywać się na dotychczasowych warunkach, to jest przez zjazd z ulicy (...) i działkę nr (...), a użytkownik nieruchomości powinien podjąć wszelkie możliwe, wynikające z przepisów prawa działania, aby taka obsługa była w dalszym ciągu kontynuowana. Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2008 roku Zarząd Dróg i (...) uzgodnił w obszarze przyległym do pasa drogowego ulicy (...) projekt decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na rozbudowie i nadbudowie istniejącego budynku handlowego z przeznaczeniem na budynek szkolno-biurowy, przewidzianej do realizacji na terenie nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) (działka (...) w obrębie P-19), pod warunkiem, że obiekt budowlany będzie usytuowany w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni co najmniej 8 metrów, miejsca postojowe i dostawcze mające obsługiwać planowaną inwestycję będą zlokalizowane poza pasem drogi publicznej, na terenie przedmiotowej nieruchomości, ilość miejsc postojowych, mających obsługiwać w/w inwestycję oraz sposób ich urządzenia powinny zostać ustalone w decyzji o warunkach zabudowy. W postanowieniu tym wskazano, między innymi, że obsługa komunikacyjna przedmiotowej nieruchomości może odbywać się poprzez zjazd z ulicy (...), zlokalizowany przy granicy posesji (...), przy czym zjazd ten powinien być do charakteru zagospodarowania działki, do parametru zgodnych z rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430 ze zm.). Pismem z dnia 2 września 2009 roku J. Ł., prezes zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wystąpił o umorzenie postępowania wszczętego wnioskiem z dnia 21 listopada 2007 roku. Wobec powyższego Prezydent Miasta Ł. decyzją z dnia 9 września 2009 roku umorzył postępowanie w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji przy ul. (...), prowadzonego pod sygnaturą (...).I.P. (...)-916/07. W dniu 12 marca 2008 roku (...) spółka z o.o. zgłosiła organowi nadzoru architektoniczno-budowlanego zamiar przystąpienia do wykonania robót budowlanych, związanych z budową pochylni dla niepełnosprawnych do budynku biurowo-handlowego na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), działka nr (...) w obrębie P-19, zgodnie z przedłożonym projektem. Prezydent Miasta Ł. nie wniósł sprzeciwu co do zamiaru wykonania przedmiotowych robót budowlanych. Pochylnia ta miała przebiegać wzdłuż granicy działki i kończyć się w miejscu, gdzie istniał przejazd z działki (...) do ulicy (...). Dotychczasowy wieczysty użytkownik działki nr (...) w obrębie P-19 oraz właściciel znajdujących się na niej budynków i naniesień, stanowiących odrębną nieruchomość, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. umową przeniesienia prawa użytkowania wieczystego działek gruntu wraz z prawem własności budynków, z dnia 17 marca 2009 roku, w wykonaniu zobowiązania spółki (...) i celem pokrycia nabytych udziałów w kapitale zakładowym spółki (...), przeniósł powyższe prawa na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – w organizacji, z siedzibą w Ł.. W dniu 25 września 2009 roku Prezydent Miasta Ł. zawiadomił o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na rozbudowie budynku mieszkalno-usługowego i budowie budynku usługowego na nieruchomości po-łożonej w Ł. przy ul. (...) (działka nr (...) w obrębie P-19). W toku tego postępowania zaproponowany został sposób obsługi komunikacyjnej obiektu inwestycji poprzez dojazd do ulicy (...) (poprzez służebność). Alternatywnym sposobem obsługi został wskazany wjazd od ulicy (...). Decyzją z dnia 28 lutego 2011 roku, nr UA-I.120.2011, w sprawie o sygn. (...).I.P. (...)-273/09 Prezydent Miasta Ł. ustalił warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na przebudowie i nadbudowie budynku mieszkalno-usługowego oraz budowie budynku usługowego, przewidzianej do realizacji na terenie nieruchomości przy ul. (...), działka nr (...) w obrębie P-19. Inwestycja ma polegać na: przebudowie i nadbudowie frontowego budynku mieszkalno-usługowego, budowie w głębi działki budynku usługowego (usługi biurowo -edukacyjne), budowie urządzeń budowlanych oraz budowie zjazdu z ulicy (...). Warunki i szczegółowe zasady zabudowy i zagospodarowania w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji przewidywały, między innymi, obsługę komunikacyjną z ulicy (...) przez projektowany zjazd. Powołane postanowienie (...) z dnia 16 listopada 2010 roku wskazywało, że „zjazd z ul. (...) powinien funkcjonować wyłącznie przy zachowaniu relacji prawoskrętnych (z wykluczeniem relacji lewoskrętnych) - co powinno zostać potwierdzone projektem organizacji ruchu”. Inwestor zobowiązany został także do zapewnienia odpowiedniej, podanej w decyzji, liczby miejsc postojowych poza pasem drogi publicznej. W uzasadnieniu organ wskazał, między innymi, że wydanie decyzji było możliwe w przypadku łącznego spełnienia warunków określonych przepisem art. 61 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz. 717, ze zm.), wśród których to warunków jest posiadanie przez teren objęty inwestycją dostępu do drogi publicznej, i wnioskujący warunki te spełnił. Nieruchomość położona przy ul. (...) (działka nr (...) w obrębie P-19) posiada bezpośredni dostęp do drogi publicznej – ulicy (...), ale z uwagi na bezpośredni zjazd dla pieszych, jest on nieodpowiedni. Proponowana droga konieczna mogłaby przebiegać przez część nieruchomości (...), tj. przez działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem 285/2, drogą określoną jako pole (...), a powierzchnia zajęta pod tak planowany przejazd wyniosłaby około 54m2. Droga przebiegłaby istniejącym wjazdem asfaltowym z ulicy (...) o szerokości około 4.40 m, a następnie terenem utwardzonym trylinką betonową, do istniejącej bramy wjazdowej z działką (...), o szerokości około 3,3 m. Ustanowienie drogi koniecznej w zaproponowanej formie nie wymagałoby dokonywania żadnych nakładów finansowych ani prac inwestycyjnych. Zjazd od działki nr (...) przez nieruchomość (...) do ulicy (...), zaproponowany przez biegłego geodetę i wiodący po śladzie wcześniej istniejącego dojazdu, znaj-duje się w miejscu, gdzie na ulicy (...) jest już poszerzenie ruchu dla pojazdów samo-chodowych z 4 metrów, a w miejscu zjazdu jest już 5 metrów i 5.70 metra, a to poszerzenie pasa ruchu dodatkowo potwierdza, że jest to już obszar oddziaływania skrzyżowania. Ponadto w odległości około 80 cm od proponowanej krawędzi zjazdu, po jego lewej stronie ustawiona jest wiata przystankowa zbiorowej komunikacji autobusowej i tramwajowej, co ogranicza widoczność dla pojazdów wyjeżdżających ze zjazdu. Zjazd z proponowanej drogi jest niemożliwy w sytuacji, gdy na skrzyżowaniu z ulicą (...) jest czerwony sygnał dla samochodów jadących ulicą (...), stające pojazdy całkowicie wówczas blokują wyjazd. Sygnalizacja świetlna oraz linia zatrzymania się pojazdów znajdują się około 12 metrów od zjazdu proponowanej drogi dojazdowej. Sama proponowana droga konieczna odpowiada warunkom drogi dojazdowej. Istotnym jednak nie jest sam przebieg drogi koniecznej po działce nr (...), lecz miejsce jej włączenia do jezdni ulicy (...), a miejsce to pozostaje w obrębie obszaru oddziaływania skrzyżowania ulicy (...) z ulicą (...), w rozumieniu § 113 pkt 7 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430 ze zm.). W świetle przesłanek tego przepisu nie jest możliwe zorganizowanie dostępu do drogi publicznej. Zjazd na ulicę (...) aktualnie używanym dojazdem także pozostaje w obszarze oddziaływania skrzyżowania ulic (...), gdyż część zjazdu wychodzi na przejście dla pieszych. Zjazd ten jest jednak inaczej zlokalizowany niż zjazd z ulicy (...), nie ma przy nim przystanku komunikacji zbiorowej, co znacznie pogarsza sytuację dla zjazdu do ulicy (...). I zjazd z ulicy (...), i zjazd z ulicy (...) pozostają w obrębie obszaru oddziaływania skrzyżowania ulicy (...) z ulicą (...), ale „gorszy” jest zjazd na ulicę (...), zaś „bezpieczniejszy” na ulicę (...), zwłaszcza w prawo. Oba zjazdy są niezgodne z obecnie obowiązującymi przepisami. Przed 1999 rokiem obowiązujące przepisy dotyczące dróg nie przewidywały zakazu usytuowania wyjazdów z dróg do obiektów w miejscach zagrażających bezpieczeństwu ruchu drogowego, a w szczególności w obszarze oddziaływania skrzyżowania, tak jak reguluje to obecne rozporządzenie w § 113 pkt 7 ppkt 1). Nie wiadomo zaś, kiedy każdy ze zjazdów powstał. Rozporządzenie nie określa przesłanek „obszaru oddziaływania skrzyżowania”. Nie określa odległości w metrach od skrzyżowania. Oba rozważane zjazdy są w obszarze oddziaływania skrzyżowania: od ulicy (...) zjazd prowadzi na przejście dla pieszych, od ulicy (...) zjazd prowadzi na przystanek tramwajowy i jest usytuowany w miejscu, gdzie rozszerza się ulica przed skrzyżowaniem. Samo przesunięcie przystanku znajdującego się przy wjeździe na ulicę (...) nie spowoduje więc, że nie byłby to już obszar oddziaływania skrzyżowania, gdyż w miejscu zjazdu istnieje obszar poszerzenia jezdni ulicy (...) przed skrzyżowaniem. Reasumując – zjazd do ulicy (...) nie spełnia wymogów rozporządzenia, gdyż jest zlokalizowany w obszarze oddziaływania skrzyżowania ulic (...), zatem ocena dopuszczalności techniczno-eksploatacyjnej jest negatywna. Nieruchomość stanowiąca działkę gruntu nr (...) w obrębie P-19, ma bezpośredni dostęp do drogi publicznej, w rozumieniu § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690, ze zm.). Dostęp ten jest realizowany poprzez niezagospodarowaną część nieruchomości przylegającą bezpośrednio do chodnika należącego do ulicy (...). Dostęp ten w świetle § 14 powołanego rozporządzenia spełnia tylko warunek dojścia do nieruchomości, gdyż szerokość niezagospodarowanej działki, przy-legającej do chodnika położonego przy ul. (...), jest większa niż 4,5 metra. Ani dla nieruchomości położonej przy ul. (...), ani dla nieruchomości położonej przy ul. (...), nie można zorganizować zjazdów z ulicy (...) i ulicy (...), gdyż możliwe zjazdy znajdują się w obszarze wpływu oddziaływania skrzyżowania ulic (...). W ocenie tego biegłego „bezpieczniejszy” jest zjazd do ulicy (...), gdyż w miejscu zjazdu na ulicy (...) zawsze są korki. Jedyną możliwością przeprowadzenia drogi koniecznej w taki sposób, aby był możliwy odpowiedni zjazd dla obu działek, jest przeprowadzenie zmiany organizacji skrzyżowania ulic (...), np. poprzez przesunięcie przejścia dla pieszych lub przesunięcie przystanku tramwajowego. Nie ma możliwości zorganizowania zjazdu z ulicy (...) w postaci drogi koniecznej, gdyż bezpośredni dostęp do przedmiotowej działki znajduje się w miejscu usytuowania przystanku tramwajowego i w obszarze oddziaływania skrzyżowania ulic (...). Na taką interpretację oceny braku możliwości zorganizowania drogi koniecznej dla działki nr (...) nie wpływa fakt istnienia wyniesionego na gruncie (leżącego na działce nr (...)) przejazdu w postaci utwardzenia go trylinką, lecz brak dokumentów zezwalających na zorganizowanie na obu działkach, kiedy stanowiły jedną całość, parkingu ogólnodostępnego. Nie ma definicji pojęcia „obszaru oddziaływania skrzyżowania”; jest to kwestia ocenna, a odległość od zjazdu od skrzyżowania jest tylko jednym z elementów oceny, przy czym nie jest powiedziane jaka to powinna być odległość. Rozporządzenie mówi o indywidualnych rozwiązaniach. Budynek położony przy ul. (...) w pierwotnej funkcji nie był przystosowany do możliwości korzystania przez osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich. Nowy właściciel kupując obiekt był świadomy jego ograniczeń jeżeli chodzi o możliwość proponowania usług takim potencjalnym klientom. W świetle przepisów prawnych dotyczących możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, inwestor w budynku położonym przy ul. (...) zobowiązany jest do uzyskania stosownych zezwoleń, które pozwalają na wykorzystanie go wg jego możliwości finansowych. Natomiast występują ograniczenia dotyczące instytucji, z których osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim chciałaby skorzystać. Zatem, aby zorganizować taki dostęp, wymaga się przeprowadzenia szeregu prac adaptacyjnych, do których w przypadku prac prowadzonych na zewnątrz budynku, ingerujących w konstrukcję budynku lub zmieniających funkcję pomieszczeń, należy otrzymać stosowne zezwolenia instytucji publicznych (Sanepid, straż pożarna, delegatury (...)). Zjazd można zorganizować na dwa sposoby. Po pierwsze, w postaci platformy, która może być obsługiwana przez osoby o ograniczonej możliwości poruszania się, i po drugie, w postaci rampy o nachyleniu wynoszącym 6%, długość pochylni wyniesie wtedy około 27 metrów, nie licząc podestów pośrednich. Szerokość dojścia do rampy powinna wynosić 1,50 metra, a sama rampa powinna mieć 1,20 metra szerokości (w świetle poręczy). W przypadku analizowanej nieruchomości jedynie dojście w postaci rampy może być usytuowane w śladzie utwardzonego trylinką placu. Zatem, wykonanie rampy spowoduje ograniczenie w sposobie korzystania z placu, który znajduje się na działce (...). Budynki zlokalizowane na nieruchomościach należy zaliczyć do kategorii ZL (zagrożenia ludzi) ZL III, tj. budynki użyteczności publicznej, z częścią powierzchni magazynowych w budynku przy ul. (...). Budynek przy ul. (...) jest tzw. budynkiem średnio-wysokim, zaś budynki przy ul. (...) – tzw. budynkami niskimi, w myśl § 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690, ze zm.). Droga pożarowa powinna być doprowadzona do budynku przy ulicy (...), stanowiącego budynek średniowysoki, zakwalifikowany jako ZL III. Droga ta jest zapewniona poprzez ulicę (...), której szerokość wynosi według mapy zasadniczej około 11,5m. Przebiega ona wzdłuż dłuższego boku budynku na całej jego długości. Dodatkowo jest możliwy dojazd od strony szczytowej północnej. Spełnia ona wymagania drogi pożarowej, określone w przepisach Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 roku, w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. nr 124, poz. 1030, ze zm.). W przedmiocie drogi koniecznej przez działkę numer (...) do budynku zlokalizowanego na działce (...), opierając się na obliczeniu powierzchni strefy pożarowej dla kondygnacji nadziemnej innej niż pierwsza, nieprzekraczającej 1000m2, nie jest wymagane doprowadzenie drogi pożarowej. Jeżeli jednak dokładna inwentaryzacja budowlana wykazałaby inną powierzchnię, tj. ponad 1000m2, taka droga byłaby wymagana. Pokazany przez biegłego z zakresu geodezji przebieg drogi koniecznej określił szerokość wytyczonego przejazdu przez działkę nr (...) od 4,40m (szerokość między punktami A-D od ul. (...)), do 3,30m (szerokość w punktach B-C do granicy działki (...). Jest to zbyt mała szerokość wobec wymaganej 4.0 m. Dalszy przebieg drogi nie został określony. Rozpatrując dalej, po dojeździe do granicy działki (...), droga pożarowa powinna przebiegać wzdłuż budynków w odległości od 5 do 15m. Wytyczając taką drogę nie będzie ona spełniała wymagań - brak zapewnienia przejazdu bez cofania w prawą stronę i brak możliwości wykonania placu manewrowego o wymiarach 20m x 20m, gdzie odległość pomiędzy budynkiem (...) a (...) wynosi około 12,5m. Dopuszczalny odcinek drogi pożarowej, z którego wyjazd jest możliwy jedynie przez cofanie pojazdu wynosi nie więcej niż 15 m. Z wyliczeń biegłego wynika, że w realiach nieruchomości będzie to około 50 m. Ponadto, najmniejszy promień zewnętrznego łuku drogi pożarowej nie może wynosić mniej niż 11 m, co jest niemożliwe do osiągnięcia przy takim usytuowaniu wjazdu. Biorąc pod uwagę prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych przez jednostki straży pożarnej, zaproponowany dojazd do działki (...) jest korzystniejszy niż poprzez wjazd od ul. (...). Szerokość wjazdu od ul. (...) w punktach B-C można zaplanować do wymaganych 4,0 m - jest to możliwe biorąc pod uwagę krawężniki ,,starego wjazdu”. Szerokość wjazdu od ul. (...) ograniczona jest poprzez schody z barierką przy wejściu od strony zachodniej. Samochód pożarniczy w przypadku wjazdu od ulicy (...) ma możliwość prowadzenia działań w dwu kierunkach, dostęp do 100% elewacji budynków łącznie z możliwością pracy drabiny lub podnośnika w celu dotarcia do wszystkich dachów budynków. Nieruchomość położona przy ul. (...) składa się z ciągu budynków od ulicy (...) w głąb podwórka, zróżnicowanych pod względem szerokości i wysokości. Część frontowa od ulicy (...) jest trzykondygnacyjna, środkowa – trzy, i dwu kondygnacyjna, ostatnia – parterowa (budynek gospodarczy). Wysokość budynków nie przekracza 12 metrów, są to więc budynki niskie. Z naniesień na mapie wynika, że - biorąc pod uwagę ilość konsygnacji budynków oraz fakt, że znajdują się one w jednej strefie pożarowej - ogólna powierzchnia wynosi około 1580m2. Powierzchnia zawierająca strefę pożarową, obejmującą kondygnację nadziemną, inną niż pierwsza, wynosi około 960m2. Powierzchnia tej strefy nie przekracza 1000m2, i nie jest wymagane doprowadzenie drogi pożarowej. Obecnie możliwości sprzętowe straży pożarnej są dużo lepsze, więc jest większa możliwość dotarcia i ewakuacji. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy spełnienie wymagań dotyczących doprowadzenia drogi pożarowej do obiektu budowlanego jest niemożliwe ze względu na lokalne uwarunkowania lub jest uzasadnione przyjęcie innych rozwiązań, na wniosek właściciela budynku (obiektu budowlanego, terenu) dopuszcza się stosowania rozwiązań zamiennych, zapewniających niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu, uzgodnionych z właściwym miejscowo Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej. Strony podjęły próby ugodowego, pozasądowego rozwiązania kwestii dojazdu do nie-ruchomości. W szczególności pismem z dnia 3 marca 2010 roku spółka (...) wystąpiła do spółki (...) z propozycją ustanowienia nieodpłatnych służebności dojazdu dla siebie nawzajem, motywując to ukształtowaniem nieruchomości. Strony nie wykluczyły też możliwości zawarcia umowy dzierżawy na okres 10 lat. Ostatecznie do ugodowego rozwiązania sprawy nie doszło.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że w świetle przesłanek określonych w art. 145 k.c., wniosek o ustanowienie drogi koniecznej złożony w tej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie. Wnioskodawczyni posiada wprawdzie interes prawny w wystąpieniu z roszczeniem, a nieruchomość położona w Ł. przy ulicy (...) nie ma odpowiedniego dojazdu do drogi publicznej. Niemniej jednak w razie, gdy dostęp do drogi publicznej jest nieodpowiedni, zasadą powinno być przystosowanie go do użytku zamiast ustanawiania służebności drogi koniecznej przez cudzą nieruchomość, chyba, że przystosowanie takie byłoby niemożliwe lub wymagałoby niewspółmiernych i nieopłacalnych nakładów, a zgodnie z opinią biegłych z zakresu szeroko rozumianego budownictwa, najlepszym wyjściem byłoby nowe całościowe i kompleksowe ukształtowanie kwestii dojazdów do nieruchomości. Tymczasem w związku z zamiarem przystąpienia przez wnioskodawczynię do inwestycji polegającej na przebudowie i nadbudowie budynku mieszkalno-usługowego oraz budowie budynku usługowego na przedmiotowej nieruchomości rysuje się realna szansa na przełom w tej kwestii w najbliższym czasie. Warunki i szczegółowe zasady zabudowy i zagospodarowania w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji przewidują obsługę komunikacyjną z ulicy (...) przez projektowany zjazd. Nie jest także odpowiednim proponowany przez wnioskodawczynię dojazd do ulicy (...) przez nieruchomość uczestników, a jego nieodpowiedniość przejawia się tymi samymi okolicznościami, co dojazd do nieruchomości przy ulicy (...) od ulicy (...). Co więcej, zjazd z nieruchomości (...) do ulicy (...) położony jest przy samym przystanku tramwajowym, a ponadto uchodzi do ulicy (...) w miejscu, na którym w związku ze skrzyżowaniem znajduje się dodatkowy pas ruchu. Oba zjazdy są więc niezgodne z obecnie obowiązującymi przepisami. Niemniej jednak zjazd na ulicę (...) jest bezpieczniejszy, gdyż zjazd do ulicy (...) jest w ogóle nieprzejezdny w okresie natężenia ruchu. Niedopuszczalną jest zaś sytuacja, w której orzeczenie sądowe usankcjonowałoby stan, w którym wykonywanie określonego prawa zwiększyłoby realne zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Uwzględnienie wniosku skutkowałoby koniecznością przeprowadzenia drogi koniecznej praktycznie przez środek nieruchomości uczestników, stanowiąc dla nich faktycznie zbyt duże obciążenie i ingerencję w wykonywanie prawa własności. Droga konieczna winna być nadto przeprowadzona w taki sposób, który eliminować będzie zarzewie konfliktów i przyszłe spory a przebieg drogi koniecznej przez nieruchomość uczestników nie może nie powodować takich konfliktów. Za uwzględnieniem wniosku nie przemawia także wzgląd na ochronę przeciwpożarową nieruchomości, gdyż nie jest wymagane przeprowadzenie drogi pożarowej do nieruchomości położonej przy ulicy (...) biorąc pod uwagę prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych korzystniejszy jest dojazd do nieruchomości od ulicy (...) niż poprzez wjazd od ulicy (...). O kosztach orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła wnioskodawczyni, zaskarżając je w całości. Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego skarżąca zarzuciła naruszenie:

- art. 285 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu przez Sąd, iż uregulowania dotyczące zjazdu odnoszą się do treści przedmiotu służebności, gdy tymczasem zjazd znajduje się poza przedmiotem służebności, zaś sama służebność ma być tylko ustanowiona na nieruchomości uczestników, a to nie ma nic wspólnego z prawidłowością samego zjazdu;

- art. 233 k.p.c. w zw. z art. 316 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nierozpatrzenie wszechstronnie wszystkich istotnych okoliczności w sprawie, a mianowicie możliwego wpływu zmiany decyzji o warunkach zabudowy lub wydania nowej decyzji o warunkach zabudowy dla nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) na treść rozstrzygnięcia, a także czy w okresie przed rozpoczęciem inwestycji i w jej trakcie zjazd z przedmiotowej nieruchomości na ulicę (...) będzie możliwy, bardziej bezpieczny oraz proponowanego we wniosku zjazdu na ulicę (...) stanowiący podstawę wyżej wymienionej decyzji.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w ten sposób, by uwzględnić zmodyfikowany wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej na okres 10 lat, ewentualnie uchylenie postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie od uczestniczek postępowania na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego do spraw budownictwa drogowego na okoliczność ustalenia czy w okresie przed rozpoczęciem przedmiotowej inwestycji budowlanej i w jej trakcie zjazd z nieruchomości przy ulicy (...) na ulicę (...) będzie możliwy i bardziej bezpieczny od proponowanego we wniosku, ewentualnie z jakiego innego zjazdu ma być zapewniona obsługa komunikacyjna dla planowanej inwestycji budowlanej, zwrócenie się do Komendanta Straży Pożarnej na okoliczność odstępstw w zakresie dopuszczania do użytkowania zjazdu na ulicę (...) w celu przeprowadzenia działań pożarniczych oraz zwrócenie się do Urzędu Miasta Ł. o wskazanie czy możliwe jest prowadzenie przedmiotowej inwestycji budowlanej na nieruchomości przy ulicy (...) poprzez zjazd do ulicy (...) oraz czy możliwa jest zmiana lokalizacji przystanku tramwajowego usytuowanego na ulicy (...), którego to lokalizacja powoduje, że zdaniem Sądu zjazd ten nie jest bezpieczny dla uczestników ruchu (apelacja – k. 661-665).

W odpowiedzi na apelację uczestniczki wniosły o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od wnioskodawczyni na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych (odpowiedź na apelację – k. 680-682).

Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik wnioskodawczyni poparł apelację i wnioski w niej zawarte a pełnomocnik uczestniczek wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd oddalił wnioski dowodowe zawarte w apelacji (protokół rozprawy apelacyjnej – k. 691-692).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny, podzielając również dokonaną przez tenże sąd zgodnie z dyrektywami zawartymi w art.. 233 § 1 k.p.c. ocenę prawną.

Odnosząc się do zarzutów apelacji, wolno powiedzieć, że skonstruowany na kanwie art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zarzut nie jest trafny. Sąd Okręgowy w pełni podziela w tej kwestii stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II UK 148/09 opubl. w LEX nr 577847, zgodnie z którym zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może znaleźć zastosowanie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I Instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. A to dlatego, że sposób sporządzenia uzasadnienia orzeczenia z natury rzeczy nie ma wpływu na wynik sprawy, jako że uzasadnienie wyraża jedynie motywy wcześniej podjętego rozstrzygnięcia. Powyżej wskazana sytuacja w realiach niniejszej sprawy nie ma zaś miejsca. W pisemnych motywach zaskarżonego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy szczegółowo wyjaśnił, z jakich powodów i w oparciu o jakie dowody wyprowadził wnioski, będące podstawą orzeczenia. Pisemne motywy zaskarżonego postanowienia przedłożone przez Sąd Rejonowy spełniają zatem należycie funkcję przypisaną przez ustawę temu dokumentowi sprawozdawczemu, umożliwiając odtworzenie rozumowania sądu orzekającego, które znalazło wyraz w sentencji zapadłego orzeczenia i które pozwala na dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego postanowienia. Zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w niniejszej sprawie nie mógł zatem okazać się skuteczny.

Nie sposób także dopatrzeć się akcentowanego w apelacji naruszenia art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., zwłaszcza, że sama apelująca nie wyjaśnia z jakich okoliczności owo naruszenie wywodzi.

Na gruncie pozostałych zarzutów skarżąca koncentruje się natomiast na zwalczaniu dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny prawnej i znaczeniu faktów ustalonych w toku postępowania, nie kwestionując w istocie prawidłowości poczynionych ustaleń.

Tak jest również, gdy apelująca przypisuje Sądowi I instancji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w kontekście wniosków wypowiedzianych w przedmiocie zasadności żądania. Skarżąca zgłasza w istocie zastrzeżenia do oceny znaczenia poszczególnych okoliczności niniejszej sprawy w kontekście dyspozycji relewantnych przepisów prawa. Tego rodzaju zastrzeżenia oceniane być muszą przez pryzmat przepisów prawa materialnego i tak właśnie ocenił je Sąd Odwoławczy w niniejszej sprawie.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy, jak powyżej wskazano, podzielił podstawę faktyczną zaskarżonego postanowienia i przyjął ją za własną. Natomiast argumenty apelacji rozważył w aspekcie zastosowania norm prawa materialnego do ujawnionych okoliczności sprawy.

Analiza zaskarżonego rozstrzygnięcia w tej płaszczyźnie nie pozwala jednak podzielić stanowiska apelacji odnośnie jego nieprawidłowości.

Uzasadnienie szczegółowo powyżej zreferowanego zarzutu apelacji opartego na dyspozycji art. 285 § 1 k.c. czyni bowiem nieodzowną uwagę, że skarżąca zdaje się nie dostrzegać, że ustanowienie służebności drogi koniecznej ma na celu zapewnienie określonej nieruchomości odpowiedniego dostępu do drogi publicznej. A skoro tak, z gruntu chybioną musi być zatem argumentacja, że planowany zjazd do drogi publicznej znajduje się poza przedmiotem służebności. Pole oceny na gruncie art. 145 k.c. z natury rzeczy nie może przecież zawężać się jedynie do weryfikacji stanu rzeczy na obu nieruchomościach. Immanentną przesłanką oceny zasadności wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej jest wszak ustalenie czy dostęp danej nieruchomości do drogi publicznej jest odpowiedni, a następnie czy taki dostęp zapewni poprowadzenie drogi koniecznej przez nieruchomość sąsiednią wskazaną we wniosku. Z istoty rzeczy ocena w tym względzie nie może pomijać sposobu dostępu do drogi publicznej nieruchomości oznaczonej we wniosku jako nieruchomość władnąca.

Nie sposób również podzielić stanowiska apelacji na gruncie pozostałych zastrzeżeń w niej podnoszonych. Przede wszystkim nie wolno tracić z pola widzenia, że okoliczność inwestycji planowanej na nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) stanowiła tylko jeden z kilku, trafnie przywołanych przez Sąd Rejonowy argumentów przemawiających za oddaleniem wniosku złożonego w tej sprawie przez skarżącą.

Wbrew zapatrywaniom apelującej, w świetle ugruntowanego stanowiska doktryny i judykatury, nie można także odmówić słuszności poglądowi Sądu I instancji, że w razie gdy dostęp do drogi publicznej jest nieodpowiedni, zasadą powinno być przystosowanie go do użytku, nie zaś ustanawianie służebności drogi koniecznej przez cudzą nieruchomość, chyba, że przystosowanie takie byłoby niemożliwe lub wymagało niewspółmiernych i nieopłacalnych nakładów (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 18 marca 2005 r. wydane w sprawie o sygn. akt III CK 447/04 opublikowane w bazie orzecznictwa LEX pod nr 197623, z dnia 6 kwietnia 2004 r. wydane w sprawie o sygn. akt I CK 552/03 opublikowane w OSNC 2005, nr 4, poz. 70 oraz z dnia 26 maja 2008 r. wydane w sprawie o sygn. akt V CSK 81/06 opublikowane w bazie orzecznictwa LEX pod nr 421045, a także K. Matuszyk (glosa do postanowienia SN z dnia 6 kwietnia 2004 r., I CK 552/03, PS 2006, nr 4, s. 107 i n.), S. Rudnicki (w:) G. Bieniek, S. Rudnicki, Nieruchomości..., s. 62; A. Zbiegień-Turzańska (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Przepisy wprowadzające (art. I-LXV PWKC). Część ogólna. Własność i inne prawa rzeczowe (art. 1-352 KC), red. K. Osajda, Warszawa 2013, s. 949-950).

W kontekście powyższego niewątpliwie rację ma zaś Sąd Rejonowy, że ocena zasadności wniosku złożonego w tej sprawie nie może pomijać płynącego ze zgromadzonego materiału dowodowego wniosku, że realnym jest dostosowanie zjazdu do ulicy (...) w taki sposób, iż nieruchomość położona w Ł. przy ulicy (...) uzyska odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Szansę taką daje bowiem realizacja planowanej przez wnioskodawczynię inwestycji polegającej na przebudowie i nadbudowie budynku mieszkalno – usługowego i budowie budynku usługowego na nieruchomości przy ulicy (...), której warunki i szczegółowe zasady zabudowy ustalone decyzją Prezydenta Miasta Ł. z dnia 28 lutego 2011 roku przewidują obsługę komunikacyjną z ulicy (...) przez projektowany zjazd. Postanowienie Zarządu Dróg i (...) z dnia 16 listopada 2010 roku wskazuje zaś, że zjazd z ulicy (...) powinien funkcjonować wyłącznie przy zachowaniu relacji prawoskrętnych, co powinno zostać potwierdzone projektem organizacji ruchu. Okoliczność, że istnieje możliwość takiego ukształtowania stanu rzeczy, iż przedmiotowa nieruchomość uzyska odpowiedni dostęp do drogi publicznej bez konieczności ustanawiania służebności drogi koniecznej z pewnością nie może pozostać bez znaczenia w tej sprawie, w której żadne z aktualnie dostępnych rozwiązań, w tym również to proponowane przez wnioskodawczynię, takiego dostępu nie zapewnia. Zwłaszcza, że, jak celnie zważył Sąd Rejonowy, z oświadczeń składanych przez wnioskodawczynię w tej sprawie na końcowym etapie postępowania, jak również z samej modyfikacji żądania, ograniczającego czas trwania służebności do 10 lat wynika, że jest ona zdecydowana przystąpić do inwestycji i istotnie dokona przebudowy wjazdu zgodnie z obowiązkiem nałożonym przez organ administracyjny.

Za nieskuteczną należy uznać argumentację, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił „możliwego wpływu zmiany decyzji o warunkach zabudowy lub wydania nowej decyzji o warunkach zabudowy dla nieruchomości położonej w Ł. przy Zielonej 20 na treść rozstrzygnięcia.” Zgromadzony w tej sprawie materiał dowodowy nie wskazuje bowiem ani na taką zmianę ani nawet na realną możliwość jej zaistnienia w przyszłości. Skarżąca kwestionuje zatem prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia nie w kontekście stanu faktycznego i prawnego tej sprawy, ale stanu jedynie hipotetycznego, a zatem takiego, który co najwyżej może dopiero zdarzyć się w przyszłości. Tego rodzaju argumentacja nie znajduje zaś oparcia w jednoznacznej dyspozycji art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

W kontekście przedmiotowej inwestycji chybione są również zastrzeżenia apelacji dotyczące okresu przed jej rozpoczęciem oraz w jej trakcie. Z przedstawionych dowodów wynika przecież, że aktualnie nieruchomość położona w Ł. przy ulicy (...) posiada dostęp do drogi publicznej. Dostęp ten jest wprawdzie nieodpowiedni, lecz zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na wyprowadzenie wniosku, że wskutek poprowadzenia drogi koniecznej przez nieruchomość położoną przy ulicy (...) dostęp przedmiotowej nieruchomości do drogi publicznej stanie się odpowiedni lub co najmniej ulegnie poprawie. Przeciwnie, z przedstawionych dowodów wynika, że bardziej bezpiecznym od wariantu wskazywanego przez wnioskodawczynię jest dojazd, jaki nieruchomość ta posiada obecnie, a zatem do ulicy (...). Nie ulega wątpliwości, że aktualnie inwestycja na nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) nie jest realizowana. Nawet więc obecnie, gdy inwestycja jest dopiero na etapie planowania, na co trafnie zwróci uwagę Sąd Rejonowy, nie zachodzą podstawy do poprowadzenia drogi koniecznej w przebiegu żądanym przez skarżącą. Dostęp przedmiotowej nieruchomości do drogi publicznej przy zastosowaniu wariantu wskazanego we wniosku byłby bowiem nadal nieodpowiedni, a przy tym mniej bezpieczny od tego, który nieruchomość ta aktualnie posiada a przede wszystkim, co wymaga podkreślenia, niezgodny z aktualnymi regulacjami prawnymi zawartymi w przywołanym wyżej rozporządzeniu.

Powyższa konstatacja stanowi dodatkowy argument przemawiający za tym, że nie może mieć takiego znaczenia, jakie nadaje jej skarżąca, okoliczność, iż planowana przez wnioskodawczynię inwestycja może nie dojść do skutku.

Zamierzonego przez skarżącą rezultatu nie mogą odnieść również zastrzeżenia apelacji dotyczące okresu realizacji inwestycji. Zgodnie z dyspozycją art. 316 k.p.c. Sąd winien przecież rozstrzygać na podstawie stanu rzeczy, jaki istnieje w dacie orzekania, nie zaś jaki hipotetycznie może nastąpić w przyszłości. Okoliczność, że nie można wykluczyć, iż na skutek zmiany okoliczności, w przyszłości nieruchomość przy ulicy (...) w Ł. utraci dostęp do drogi publicznej, jaki aktualnie posiada lub też dostęp ten ulegnie pogorszeniu, w żadnej mierze nie może świadczyć o nieprawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia. Ewentualna zmiana stanu rzeczy w przyszłości może co najwyżej stanowić podstawę do wystąpienia przez wnioskodawczynię z nowym wnioskiem.

Na podstawie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c oddaleniu podlegały wnioski dowodowe zgłoszone w tym względzie w apelacji, jako nieprzydatne dla rozstrzygnięcia. Jak wynika z powyżej przedstawionych rozważań, ujęte w nich środki dowodowe nakierowane były na wykazanie okoliczności, które nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Na marginesie jedynie zauważyć trzeba, że wskazane przez apelującą dowody były nadto częściowo nieprzydatne do stwierdzenia przytoczonych okoliczności. W myśl art. 278 k.p.c., rolą biegłego nie jest bowiem dokonywanie samodzielnych ustaleń faktycznych istotnych dla zastosowania określonej normy prawnej. Opinia biegłego nie może być zatem źródłem materiału faktycznego sprawy. Do tego zaś w istocie prowadziłoby powierzenie biegłemu wypowiedzenia się na temat konkretnych skutków realizacji inwestycji, która aktualnie jest dopiero na etapie planowania. Zadaniem biegłego jest przecież jedynie naświetlenie wyjaśnianych okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych, jednak przy uwzględnieniu zebranego w toku procesu i udostępnionego mu materiału sprawy (tak m. in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 12 grudnia 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I ACa 704/13 opublikowanym w bazie orzecznictwa L. pod nr (...)).

Z tego samego powodu oddaleniu na podstawie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. podlegać musiały pozostałe wnioski dowodowe zgłoszone w apelacji, które podobnie jak wnioski dotyczące powyżej wskazanych okoliczności, zmierzały do wykazania okoliczności nie mających znaczenia w sprawie.

Powyższe prowadzi do wniosku, że apelacja wniesiona przez wnioskodawczynię stanowi jedynie polemikę z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w punkcie 1. postanowienia na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Mając na względzie wynik niniejszego postępowania oraz fakt, że interesy skarżącej wnioskodawczyni i uczestniczek są sprzeczne, a uczestniczki reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika złożyły wnioski o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów poniesionych w związku z postępowaniem apelacyjnym, o kosztach przedmiotowego postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. Na koszty poniesione przez każdą z uczestniczek w tej sprawie złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 ust. 1 i 2, § 8 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461).