Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2014 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2014 r. w Olsztynie

na rozprawie sprawy z powództwa K. N. (1)

przeciwko (...) Sp. z o.o. w G.

o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne i odszkodowanie

I zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w G. na rzecz powódki K. N. (1) kwotę (...)tytułem odszkodowania w związku z nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę,

II zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę (...)złotych tytułem nieuiszczonej opłaty,

IV wyrokowi co do punktu pierwszego nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty (...)

IV P 642/13

UZASADNIENIE

Powódka K. N. (1) w pozwie skierowanym przeciwko (...) sp. z o.o. w G. wniosła o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne i zasądzenie odszkodowania w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia. Wskazała, że została niesłusznie zwolniona ponieważ jej pracodawca 09.09.2013r. dodał ogłoszenie , że przyjmie do pracy kelnerkę/pokojową na pełny etat. W dniu 27.09.2013r. pozwany wypowiedział powódce umowę o pracę podając przyczynę jako likwidacja stanowiska pracy.

Na rozprawie w dniu 13.05.2014r. powódka sprecyzowała roszczenie żądając zasądzenia na jej rzecz od pozwanego odszkodowania w wysokości (...)

W odpowiedzi na pozew (...) sp. z o.o. w G. wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu podniesiono, że stanowisko powódki jest błędne. K. O. zatrudniona była na umowę zlecenia na stanowisku kelnerka/pokojowa a od 01.10.2013r. otrzymała umowę o pracę na okres próbny 3 miesięcy na stanowisku kelnerka. Tym samym nie zajmowała się obowiązkami pokojowej lecz kelnerki. Zmniejszenie zapotrzebowania na pracę pokojowej nie oznacza zmniejszenia zapotrzebowania na pracę kelnerki. Wraz z końcem sezonu turystycznego zmniejsza się zapotrzebowanie na stacjonarne pobyty noclegowe w obiekcie hotelowym natomiast nadal istnieje możliwość pobytu czasowego sprowadzającego się do korzystania z posiłków.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka K. N. (1) została zatrudniona u pozwanego (...) sp. z o.o. w G. od dnia 06.09.2010r. na czas nieokreślony na pełen etat na stanowisku pokojowa.

( dowód: umowa o pracę k. 3)

Dyrekcja pozwanego podjęła we wrześniu 2013r. decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę z jedną z pokojowych. Na tym stanowisku były zatrudnione na stałe dwie osoby : powódka i A. C. (1). W wyniku sporządzonego porównania pracowników lepszy wynik osiągnęła A. C.

( dowód: kryteria oceny k. 33)

W dniu 27.09.2013r. W. O. (1) i W. O. (2) wręczyli powódce wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazano w wypowiedzeniu likwidację stanowiska pracy- pokojowej. Dodatkowo w piśmie wskazano, iż przyczyną likwidacji stanowiska pracy są zmiany organizacyjne i ekonomiczne dotyczące pracodawcy , polegające na zmniejszeniu ilości gości hotelowych po zakończeniu sezonu turystycznego i tym samym brak zapotrzebowania na pracę powódki.

( dowód: rozwiązanie umowy k. 4)

Podczas rozmowy towarzyszącej wręczaniu wypowiedzenia nie wskazano na zastosowane kryteria ocen.

( dowód: zeznania W.O. k. 40-41v, przesłuchanie K. N. k. 75v-76v, W.O. k. 76v-78)

Obłożenie w pokojach pozwanego na przestrzeni lat 2010-2013 kształtowało się w porównywalny sposób i średnio wynosiło : w 2010r.-34 %, w 2011r.- 35,5 %, w 2012r. – 34,1 % i w 2013r. ( bez miesięcy październik-grudzień) – 37,69 %. W ciągu roku systematycznie występują okresy o zdecydowanie niższym obłożeniu. Sezon ten zaczyna się od września. Najniższe obłożenie jest w okresie styczeń- marzec. Wysoki sezon zaczyna się od czerwca do sierpnia i występuje również w okresach świąt i sylwestra. W ośrodku pozwanego organizowane są pobyty indywidualne i grupowe.

W pozwanej spółce od 2010r. były zatrudnione 3 osoby na stanowiskach pokojowych , w tym A. C., A.S. i K. N.. A.S. była zatrudniona do 31.03.2011r.. W okresie od 11.06. do 02.07.2011r. była zatrudniona na stanowisku pokojowa/ kelnerka E. H.. Od 01.08 do 31.12.2011r. zatrudniona była R. C. na tym samym stanowisku. W 2012r. zatrudnione były na stanowisku pokojowej: powódka, A. C., a w okresie 10.09.2012r. do 09.12.2013r. I. M. na stanowisku pokojowa/kelnerka. Dodatkowo w okresie od 01.04.2012r. do 30.06.2012r. na umowę zlecenia pracowała w charakterze kelnerki A. B.. Na stanowisku pokojowa/kelner wykonywała obowiązki A. M. w okresie od 01.07.2012r. do 16.07.2012r.

W 2013r. zatrudnione pozostawały : powódka, A. C., I. M.. K. O. wykonywała na podstawie umowy zlecenia w okresie 21.09-30.09.2013r. czynności kelnerka/pokojowej. Następnie od 01.10. do 31.12.2013r. została zatrudniona na stanowisku kelnerki. Zaproponowano jej zatrudnienie w 2014r. jednak K. O. odmówiła z uwagi na otrzymanie lepszej propozycji . P. K. była zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w okresie 01.07. do 15.09.2013r. na stanowisku pokojowa/kelner.

W 2014r. nadal zatrudniona pozostawała A. C.. W okresie od 20.02.2014r. do 19.05.2014r. została zatrudniona na okres próbny K.M. na stanowisku kelnerki. W czerwcu 2014r. zatrudnione były 2 osoby na stanowisku kelnerek na podstawie umowy zlecenia. Również na podstawie umowy zlecenia zatrudnione były na stanowisku kelnerki: M. K. od 01.06.2014r. do 31.12.2014r., S. P. od 01.07 do 31.12.2014r., Ż. P. 01.07 do 31.08.2014r., M. O. 01.09 do 30.10.2014r., M. K. 01.11 do 30.11.2014r.

( dowód: umowa o pracę K. O. k. 12-13, umowa zlecenia k. 14-15, zestawienie obłożenia k. 32, zestawienie zatrudnienia k. 81-88, przesłuchanie W.O. k. 76v-78)

Pomimo różnicy w nazewnictwie stanowisk osoby zatrudnione na stanowiskach kelnerek i pokojowych miały zbliżony zakres obowiązków. Do ich zadań należało sprzątanie pokoi i przygotowywanie ich do przyjazdów klientów oraz obsługa gości w restauracji. Dotyczyło to głównie okresu poza szczytowym sezonem lipiec – sierpień, ale także tego okresu. Zatrudnione wówczas pokojówki i kelnerki ( bez względu na podstawę zatrudnienia) wykonywały pracę w systemie zmianowym. Przychodząc do pracy miały do wykonania wskazane powyżej zadania. Jeżeli w pracy były dwie osoby na tych stanowiskach dzieliły się i jedna przygotowywała pokoje a druga zajmowała się salą restauracyjną i obsługą gości. Często po przyjściu do pracy panie z recepcji informowały osobę na zmianie jakie zadania ma wykonać ( dotyczyły one sprzątania domków, pokoi, basenu, restauracji i obsługi restauracji).

( dowód: zeznania: R. C. k. 73v-74, A. C. k. 7474v, P. K. k. 74v-75, I. M. k. 75, K. O. k.42-42v, przesłuchanie K. N. k. 75v-76v)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo , w ocenie Sądu, zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd oparł swoje ustalenia w szczególności na zeznaniach słuchanych świadków- pracowników pozwanego tj R. C. A. C. , P. K., I. M. , K. O.. Zeznania wymienionych osób są spójne i o jednoznacznym wydźwięku. Świadkowie ci wskazali na czym polegała praca pokojowych i kelnerek, jakie były zależności pomiędzy tymi dwoma stanowiskami. Z ich zeznań jednoznacznie wynika, że pomimo nazwy osoby te wykonywały szereg takich samych obowiązków. Dotyczyło to w szczególności sprzątania i przygotowywania pokoi dla gości oraz obsługa gości w restauracji lub pomoc przy obsłudze. Sąd dał wiarę także powódce albowiem jej przesłuchanie znalazło potwierdzenie w zeznaniach ww osób, w tym w zakresie ukształtowania zakresu obowiązków pracowników. Sąd uwzględnił także twierdzenia powódki odnośnie okoliczności związanych z wręczeniem wypowiedzenia umowy o pracę. Powódka szczegółowo i jednoznacznie wskazała czego dotyczyła rozmowa towarzysząca wręczaniu jej wypowiedzenia.

W swych ustaleniach Sąd oparł się także na zestawieniach przedłożonych przez pozwaną spółkę albowiem fakty z nich wynikające nie były kwestionowane przez strony.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż zgodnie z ugruntowanym już orzecznictwem w przypadku doboru pracowników do zwolnienia niezbędne jest, obok zastosowania sprawiedliwych, weryfikowalnych oraz obiektywnych kryteriów doboru , wskazanie pracownikowi tych kryteriów. W wyroku z 16 grudnia 2008 r., I PK 86/08, LEX nr 497682, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, zgodnie z którym pracodawca, który przy dokonywaniu redukcji zatrudnienia z przyczyn organizacyjnych stosuje określone zasady (kryteria) doboru pracowników do zwolnienia z pracy, powinien w treści podanej pracownikowi przyczyny wypowiedzenia nawiązać do zastosowanego kryterium doboru do zwolnienia, a także wskazać, że ten wybór jest wywołany i usprawiedliwiony znanymi pracownikowi jego niższymi kwalifikacjami zawodowymi w porównaniu do wszystkich pracowników, których dotyczyły przyczyny zmuszające pracodawcę do ograniczenia wielkości zatrudnienia. „(…) w przeważającej judykaturze przyjmuje się, że jeżeli racjonalizacja zatrudnienia wymaga dokonania wyboru do zwolnienia z pracy spośród pracowników zatrudnionych na takich samych lub podobnych stanowiskach pracy, to w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca powinien w odniesieniu do wskazanych zmian organizacyjnych (redukcji lub reorganizacji zatrudnienia) nawiązać do przyjętych kryteriów wyboru do zwolnienia z pracy pracowników, którym dokonuje wypowiedzeń umów o pracę. Kryteria wyboru do zwolnienia z pracy powinny być zatem wskazane zwalnianemu pracownikowi w piśmie wypowiadającym umowę o pracę (art. 30 § 4 k.p.), a nie dopiero ujawniane lub poznawane w sądowym postępowaniu odwoławczym (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 10 stycznia 2002 r., I PKN 780/00, LEX nr 558276; z 16 grudnia 2008 r., I PK 86/08, LEX nr 497682; z 1 czerwca 2012 r., II PK 258/11, LEX nr 122589; z 25 stycznia 2013 r., I PK 172/12, LEX nr 1312564, lub z 10 września 2013 r., I PK 61/13, dotychczas niepublikowany). W argumentacji tego utrwalonego nurtu orzecznictwa podkreślono, że wymóg wskazania przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony jest ściśle związany z oceną potencjalnej bezzasadności dokonanego wypowiedzenia i celowością jego zaskarżenia na podstawie art. 45 § 1 k.p. Wskazanie pracownikowi przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony wytycza bowiem granice sądowego postępowania odwoławczego, co wymaga podania tych przyczyn w sposób konkretny, precyzyjny, a co najmniej dostateczny pracownikowi w oświadczeniu o dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę. Ujawnione w ten sposób przyczyny dokonanego wypowiedzenia nie powinny być następnie zmieniane (inne), modyfikowane lub "uzupełniane" przez pracodawcę ani inaczej ustalane przez sądy pracy.” ( wyrok Sądu Najwyższego z 18 września 2013r II PK 5/13).

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd uznał, iż powódce nie przedstawiono kryteriów doboru jej do zwolnienia. Jak wynika z wnikliwej analizy zeznań W. O. (2), wręczającego wypowiedzenie, wskazał on okoliczności, które zostały zakomunikowane powódce podczas wręczania wypowiedzeniu umowy. Były to jednak tylko okoliczności dotyczące sytuacji spółki. Dopiero na późniejszym etapie zeznań stwierdził „ Przypuszczam, że kryteria oceny pracowników zostały poruszone tzn że zostały przedstawione powódce” . Natomiast W. O. (1), który był obecny przy wręczaniu wypowiedzenia, podczas informacyjnego wysłuchania stwierdził, że nie wie czy w momencie wręczania powódce wypowiedzenia została poinformowana „(…) czemu akurat ona została wybrana , musielibyśmy zapytać kadrowego.” ( k. 39). Osobą zajmującą się sprawami kadrowymi był W. O. (2). Należy zauważyć, że strony nie zakwestionowały powyższej okoliczności stwierdzonej przez W. O. (1). W przeciwieństwie do W. i W. O. (2) powódka dokładnie opisała co zostało powiedziane podczas wręczania jej wypowiedzenia. Nie wskazała aby podano jej przyczyny doboru pracowników do zwolnienia.

Tym samym, Sąd uznał, iż powódce nie przedstawiono kryteriów doboru pracownika do zwolnienia. Jest to na tyle istotna okoliczność, iż trudno uznać, że osoby wręczające pracownikowi wypowiedzenia nie pamiętają tej okoliczności lub tylko „ przypuszczają”, że takie informacje przekazano. Dlatego też, już tylko z powyższej przyczyny wypowiedzenie nie spełnia warunków formalnych, a tym samym uzasadnia przyznanie powódce odszkodowania w żądanej wysokości tj odpowiadającej 3- miesięcznemu wynagrodzeniu.

Nie mniej jednak, należy także odnieść się do przyczyny wskazanej powódce w wypowiedzeniu. W piśmie wypowiadającym umowę podano, iż przyczyną wypowiedzenia jest likwidacja stanowiska pracy- pokojowej. Są to zmiany organizacyjne i ekonomiczne dotyczące pracodawcy , polegające na zmniejszeniu ilości gości hotelowych po zakończeniu sezonu turystycznego i tym samym brak zapotrzebowania na pracę powódki.

Słuchany w sprawie W. O. (1) starał się wykazać, że istnieje istotna różnica pomiędzy zakresem obowiązków osób zatrudnionych na stanowisku pokojowej i kelnerki. Nie mniej z zeznań wszystkich świadków- byłych pracownic pozwanego i obecnej pracownicy A. C. wynika, iż panie zatrudnione na tych stanowiskach wykonywały swoje czynności zamiennie ( poza wysokim sezonem) lub pomagając sobie ( w wysokim sezonie). Pracowały pojedynczo na zmianach bez względu na wskazane stanowisko i wykonywały zarówno obowiązki pokojowej jak i kelnerki ( tak np. A. C., K. O., I. M.) . Ustalenie to ma o tyle istotne znaczenie, iż pozwany stał na stanowisku , że nastąpiła likwidacja stanowiska powódki z powodu zmian organizacyjnych i ekonomicznych dotyczących pracodawcy, polegających na zmniejszeniu ilości gości hotelowych po zakończeniu sezonu turystycznego i tym samym brak zapotrzebowania na pracę powódki.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż nie nastąpiło zmniejszenie ilości gości hotelowych porównując dane na przestrzeni lat 2010-2013. Bez wątpienia występowała sezonowość w zakresie obłożenia miejsc noclegowych, jednak występowała ona w każdym roku. Średnia utrzymywała się na podobnym poziomie przy uwzględnieniu, iż w różnych latach sytuacja w poszczególnych miesiącach zmieniała się. Występowały miesiące w 2013r. , które miały lepszy wynik niż w latach poprzednich, ale także gorsze wyniki. Dla porównania: styczeń 2013r. był niewiele gorszy od stycznia w 2012r. , ale dużo lepszy niż w 2011r. Luty 2013r. był gorszy od lat 2011 i 2012, natomiast marzec 2013r. był dużo lepszy niż marzec 2011r. Od maja do sierpnia 2013r. obłożenie było wyższe niż w analogicznych miesiącach 2012r.

Ponad to, po przeanalizowaniu struktury zatrudnienia u pozwanego na przestrzeni wskazanych lat ( dotyczy osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę i zlecenia, albowiem zakres prac był taki sam ) należy stwierdzić, iż po wrześniu 2013r. gdy wręczono powódce wypowiedzenie zatrudniono na stanowisku kelnerki K. O.. Zaproponowano jej także pracę w 2014r. jednakże z przyczyn niezależnych od pozwanego osoba ta odmówiła. Należy także podkreślić, iż K. O. zeznała, że pracując z powódką i A.C. ( obie zatrudnione na stanowiskach pokojowych) wykonywały te same obowiązki. Potwierdziła, że pracowały głównie na jednoosobowych zmianach, na których zarówno sprzątały i obsługiwały restaurację.

Dodatkowo, w 2014r. od 20.02. zatrudniono kolejną osobę na stanowisku kelnerki, która pracowała do 19.05.2014r. . Następnie od 01.06. do 31.12.2014r. na podstawie umów zlecenia pracowało w różnych okresach 6 kelnerek ( w tym S. P. od 01.07.2014r. do 31.12.2014r. i M. K. od 01.06.2014r. do 31.12.2014r.). Tym samym, nie można uznać, że nastąpiła faktyczna likwidacja stanowiska pracy powódki . Ewidentnie z zeznań wszystkich słuchanych pracownic pozwanego wynika , że osoby na stanowiskach pokojowych i kelnerek wykonywały bardzo zbliżony zakres prac, często pracując zamiennie. Należy również zwrócić uwagę na zeznania W. O. (2), który na rozprawie w dniu 13.05.2014r. odnośnie K.M. stwierdził, iż „ Pani Multikin świadczy pracę i jest gotowa świadczyć pracę, nie odeszła z firmy”. Natomiast na rozprawie w dniu 02.12.2014r. W. O. (1) zeznał, że pracuje w pozwanej spółce także dodatkowa osoba – „pani M. , która ma się zadeklarować czy podejmie dalszą pracę.” ( k. 77v). W zestawieniu obsady pracowników pozwanego brak jest ww osoby. Tym samym należy uznać, że jest to kolejna pracownica o podobnym do powódki zakresie obowiązków .

Powyższe okoliczności, zdaniem Sądu, świadczą o tym , iż nie doszło do faktycznej likwidacji stanowiska pracy powódki albowiem obowiązki K. N. wykonują kolejne osoby zatrudniane na podstawie umów o pracę lub umów zlecenia.

Dlatego też, w oparciu o powyższe ustalenia, na podstawie art. 45 k.p. w zw. z art. 47(1) k.p. zasądził na rzecz powódki odszkodowanie, o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

W punkcie II wyroku , w oparciu o art. 98 k.p.c., orzeczono o kosztach sądowych.

Na podstawie art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano ściągną od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę nieuiszczonej opłaty.

W punkcie IV wyroku nadano rygor natychmiastowej wykonalności ( art. 477 (2) par. 1 kpc).

SSR Grażyna Giżewska- Rozmus