Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 7/10
POSTANOWIENIE
Dnia 25 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa W. N.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „U.(...)” w W.
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 marca 2010 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 1 października 2009 r., sygn. akt VI ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie w części odrzucającej apelację powoda W. N.
Uzasadnienie
Powód W. N. oraz dwaj pozostali powodowie W. K. i E. S. wytoczyli przeciwko
pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej „U.(...)” w W. powództwa o uchylenie uchwały Rady
Nadzorczej pozwanej nr 82/2007 z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie ustalenia
wysokości stawek za wieczyste użytkowanie gruntów osiedli „K.(…)” i „N.(…)”. Sprawy
te zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięte jednym wyrokiem Sądu
Okręgowego w W. z dnia 3 lutego 2009 r., którym zgłoszone powództwo (prawidłowo -
powództwa) zostało oddalone. Wszyscy powodowie złożyli w jednym piśmie apelacje od
tego wyroku. Sąd Apelacyjny apelacje powodów odrzucił postanowieniem z dnia
1 października 2009 r., wyjaśniając w uzasadnieniu, że rozstrzygnięcia stanowi art. 370
k.p.c. Sąd ten apelacje E. S. i W. K. uznał za spóźnione, a ponadto wskazał, że żaden z
trzech powodów nie wykonał obowiązków nałożonych w wezwaniu do usunięcia braków
2
formalnych apelacji, to znaczy nie określił wartości przedmiotu zaskarżenia. Powodowie
w odpowiedzi na wezwanie ograniczyli się do udzielenia informacji, że uiścili należną
opłatę od apelacji, ponieważ zaskarżona uchwała dotyczy kwestii niemajątkowych.
Tymczasem Sąd odwoławczy stwierdził, że przedmiotem uchwały, której dotyczyły
powództwa, była wysokość opłat z tytułu użytkowania wieczystego, obciążających
członków spółdzielni użytkujących garaże, co oznacza, że żądanie uchylenia tej uchwały
zakwalifikować należało jako roszczenie majątkowe, inne niż pieniężne. Obowiązkiem
powodów było zatem podanie wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2 k.p.c.).
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył powód W. N., który zarzucił
naruszenie art. 373 k.p.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i odrzucenie
apelacji powoda bez uprzedniego wezwania go do uzupełnienia braku formalnego tej
apelacji, polegającego na nie wskazaniu wartości przedmiotu zaskarżenia. Powód
wyjaśnił, że wykonał doręczone mu przez Sądu I instancji wezwanie do uzupełnienia
braków zgodnie z jego treścią, wobec czego nie było podstaw do odrzucenia jego
apelacji.
We wnioskach skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia i
przekazania sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Bezsporne jest, że powód W. N. złożył terminowo apelację od wyroku Sądu
Okręgowego w W.. W chwili wniesienia apelacje wszystkich powodów opłaconą była
jedną opłatą w wysokości 200 zł. Sąd Okręgowy wezwał powodów do uzupełnienia
opłaty o dalszą kwotę 400 zł, przyjmując, że każdy z nich powinien uiścić z tego tytułu
200 zł. W tym samym wezwaniu każdy z powodów zobowiązany został „do określenia
wartości przedmiotu zaskarżenia w odniesieniu do treści zaskarżonych uchwał lub
stwierdzenia, że uchwały dotyczą kwestii niemajątkowych”. W wyznaczonym terminie 7
dni powodowie nadesłali pismo z informacją, że uiszczają kwotę 400 zł oraz że
zaskarżona uchwała dotyczy kwestii niemajątkowych.
Sąd Okręgowy zaakceptował to wyjaśnienie i przekazał akta Sądowi
Apelacyjnemu. Ten jednak odrzucił apelację, uznając, że powodowie nie usunęli
należycie jej braków formalnych. Jak wynika z uzasadnienia, Sąd Apelacyjny stanął na
stanowisku, że roszczenie miało charakter majątkowy i dlatego powodowie wykonaliby
wezwanie prawidłowo jedynie wówczas, gdyby podali wartość przedmiotu zaskarżenia.
Rozumowanie Sądu II instancji jest prawidłowe, jeśli chodzi o ocenę majątkowego
charakteru roszczenia powodów. Uchwała dotycząca wysokości opłat za użytkowanie
3
wieczyste dotyczy kwestii o wymiernej wartości majątkowej, która wyznacza
jednocześnie wartość przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia.
Mimo to Sąd Apelacyjny nieprawidłowo postąpił, odrzucając apelację powoda W.
N.. Skierowane do niego wezwanie nie zawierało jednoznacznego żądania wskazania
wartości przedmiotu zaskarżenia, lecz stawiało przed wezwanym alternatywę – miał
podać wartość przedmiotu zaskarżenia lub stwierdzić, że uchwały dotyczą kwestii
niemajątkowych. Powód nadesłał pismo, w którym oświadczył, że jego roszczenie jest
niemajątkowe. Tym samym wykonał nałożony na niego obowiązek. To, że odpowiedź
nie była obiektywnie prawidłowa, stanowiło konsekwencję niewłaściwie
skonstruowanego wezwania, w którym dopuszczono wariant potraktowania roszczenia
jako niemajątkowego. Jak zresztą wynika z przebiegu czynności, Sąd Okręgowy zgodził
się z oceną powoda.
W powstałej sytuacji Sąd Apelacyjny nie mógł wyciągnąć negatywnych dla
powoda konsekwencji z udzielonej przez niego odpowiedzi, skoro doprowadziło do niej
źle sformułowane wezwanie (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008
r., III CSK 235/07, Lex nr 487540 i powołane tam orzecznictwo). Powinien był natomiast
na podstawie art. 373 k.p.c. wezwać powoda ponownie, tym razem już konkretnie o
podanie wartości przedmiotu zaskarżenia. Zaniechanie tej czynności spowodowało, że
odrzucenie apelacji było nieprawidłowe i naruszyło art. 373 k.p.c.
Z przytoczonych względów zaskarżone postanowienie należało uchylić
w zaskarżonej części, to znaczy w zakresie odrzucenia apelacji powoda W. N. (art.
39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).