Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 8 KWIETNIA 2010 R.
SNO 8/10
Wniosek o wznowienie postępowania przewidzianego w art. 75 § 2 pkt 3
u.s.p. jest dopuszczalny.
Przewodniczący: sędzia SN Wiesław Błuś.
Sędziowie SN: Krzysztof Strzelczyk, Marian Kocon (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y w sprawie sędziego
Sądu Rejonowego po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2010 r. wniosku sędziego Sądu
Rejonowego w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie sygn. akt SNO
47/09 [ASDo (...)]
p o s t a n o w i ł : o d d a l i ć w n i o s e k , kosztami postępowania obciążyć Skarb
Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 17 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny
przeniósł sędziego Sądu Rejonowego, w trybie określonym w art. 75 § 2 pkt 3 ustawy
z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz.
1070 ze zm., dalej jako u.s.p.), na inne miejsce służbowe. W uchwale z dnia 22 lipca
2009 r. Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny utrzymał tę uchwałę w mocy z wyjątkiem
części dotyczącej zaniechania orzeczenia o wskazaniu siedziby, której dotyczy
przeniesienie. Postępowanie w tym zakresie zawieszono postanowieniem Sądu
Najwyższego z dnia 26 lutego 2010 r.
Sędzia Sądu Rejonowego wystąpiła, z powołaniem się na art. 540 § 1 pkt 2a
k.p.k., o wznowienie dotychczasowego postępowania w zakresie w jakim zostało
prawomocnie zakończone. Wniosła o uchylenie uchwały Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 17 kwietnia 2009 r. oraz Sądu Najwyższego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 22 lipca 2009 r. i umorzenie postępowania jako
bezprzedmiotowego, bądź przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Apelacyjnemu – Sądowi Dyscyplinarnemu. Wskazała, że wyłączną podstawą obu
rozstrzygnięć był prawomocny wyrok skazujący jej męża.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Tryb przeniesienia sędziego bez jego zgody, określony w art. 75 § 2 pkt 3 u.s.p.
nie jest związany z nagannością zachowania sędziego. Przeniesienie sędziego na inne
2
miejsce służbowe bez jego zgody nie ma charakteru sankcji; w ustawie przewidziano
możliwość podjęcia takiej decyzji jako możliwą reakcję na powstanie okoliczności,
które czysto obiektywnie prowadzą do zagrożenia powagi stanowiska sędziego.
Okoliczności te nie mogą być natomiast wiązane z jakimikolwiek podejrzeniami
nagannych zachowań sędziego. Kluczowy jest zewnętrzny i negatywny odbiór
zaistniałej sytuacji, analizowany przy uwzględnieniu specyfiki środowiska w jakim
sędzia funkcjonuje, prowadzący do utraty wiarygodności w stopniu wykluczającym
możliwość wykonywania czynności sędziego przez określoną osobę. Podstawą
wiarygodności sędziego jest nie tylko przekonanie, iż sędzia działa wyłącznie na
podstawie prawa, lecz także świadomość nieistnienia jakichkolwiek innych przyczyn,
które niweczyłyby jego obraz jako osoby wiarygodnej (por. uchwały Sądu
Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego: z dnia 9 kwietnia 2008 r., SNO 17/08,
OSNKW 2008/8/63 i OSN-SD 2008 r., poz. 6 oraz z dnia 16 września 2004 r., SNO
30/04, OSN-SD 2004 r., II półrocze, poz. 31).
Wniosek o wznowienie postępowania przewidzianego w art. 75 § 2 pkt 3 u.s.p.
jest dopuszczalny. W sprawie podstawę prawną tego wniosku stanowi art. 540 § 2 pkt
2a k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p., zgodnie z którym w sprawach nieuregulowanych w
rozdziale 3 u.s.p., stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
Potrzeba modyfikacji norm prawnych tego Kodeksu (k.p.k.) jest jednak konieczna, co
ujawnia analiza podstawy wznowienia przewidzianej w art. 540 § 2 pkt 2a k.p.k.
Niepodobna bowiem stosować tego przepisu wprost, skoro przesłanką orzeczenia
wydanego w trybie art. 75 § 2 pkt 3 u.s.p. nie jest czyn sędziego, lecz obniżenie jego
wiarygodności w stopniu wyłączającym możliwość sprawowania przez niego urzędu
sędziego w obrębie danej społeczności lokalnej.
Przedstawiony na wstępie kierunek wykładni art. 75 § 2 pkt 3 u.s.p. przyjęły
Sądy w sprawie objętej wnioskiem o wznowienie postępowania. W uchwałach
podkreślono nie tyle samo wydanie prawomocnego wyroku skazującego ówczesnego
męża wnioskodawczyni lecz konsekwencje sprawy karnej, zakończonej tym
rozstrzygnięciem, dla sprawowania przez wnioskodawczynię urzędu sędziego w A.
Zaznaczono, że sprawa karna ówczesnego męża wnioskodawczyni była niezwykle
medialna, wywołała wiele emocji i duże zainteresowanie mieszkańców A. Przez to
wywarła silne wrażenie na społeczności lokalnej, skutkując nieprzychylnymi dla
lokalnego wymiaru sprawiedliwości komentarzami w prasie i innych mediach.
Podważyła zaufanie do wnioskodawczyni, naraziła na przykre uwagi innych
pracujących z nią sędziów. Brak zaś podstaw do przyjęcia, iż postępowanie karne
dotyczące ówczesnego męża wnioskodawczyni zostało wszczęte w celu
zdezawuowania wnioskodawczyni i przeszkodzenia jej w wykonywaniu obowiązków
sędziego.
3
Nowym faktem albo dowodem w rozumieniu art. 540 k.p.k., stosowanym
odpowiednio w niniejszym postępowaniu, mogłaby być zatem tylko okoliczność
mająca przynajmniej potencjalnie siłę oddziaływania zdolną do odwrócenia
negatywnego wydźwięku, jaki powstał w wyniku toczonego wobec ówczesnego męża
wnioskodawczyni postępowania karnego, a tym samym umożliwiająca przyjęcie, że
wnioskodawczyni odzyskała wiarygodność w opinii społeczności lokalnej w stopniu
umożliwiającym dalsze sprawowanie urzędu sędziego w A. Takiej okoliczności nie
może stanowić samo uchylenie wyroku skazującego, dotyczącego byłego męża
wnioskodawczyni i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej
instancji.
Z tych przyczyn wniosek o wznowienie postępowania nie zasługuje na
uwzględnienie. Mając to na uwadze orzeczono jak w sentencji.