Wyrok z dnia 13 marca 1997 r.
I PKN 39/97
Przepis art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
(Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.) nie stanowi przeszkody prawnej dla dokonania w drodze
porozumienia stron niekorzystnej dla pracownika zmiany warunków pracy.
Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski
(sprawozdawca), Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 marca 1997 r. sprawy z powództwa
Grażyny S. przeciwko Państwowemu Szpitalowi Klinicznemu w W. o ustalenie i premię, na
skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych we Wrocławiu z dnia 31 października 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Grażyna S. w sprawie przeciwko Państwowemu Szpitalowi Klinicznemu
[...] w W. wniosła kasację od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych we Wrocławiu z dnia 31 października 1996 r. [...]. Zaskarżonemu wyrokowi
zarzuciła naruszenie art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
(Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.) przez jego niezastosowanie oraz naruszenie art. 233 § 1 KPC
przez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i wniosła o
uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w
zaskarżonej części, tj. w odniesieniu do ustalenia, że powódkę łączy z pozwanym stosunek
pracy na stanowisku kierownika Działu Płac.
W uzasadnieniu kasacji podniesiono, że Sądy obu instancji błędnie przyjęły, iż
powódka wyraziła zgodę na bezterminową zmianę stanowiska pracy. Zdaniem wnoszącej
kasację zgoda dotyczyła tylko okresu trzech miesięcy, a ponadto jej stosunek pracy podlegał
szczególnej ochronie przed jego rozwiązaniem lub zmianą, jako że była ona członkiem
komisji rewizyjnej NSZZ "Solidarność". Z tego względu, a także z uwagi na błędną ocenę
sposobu wykonywania pracy przez powódkę - który jej zdaniem był właściwy - wyrok Sądu
pierwszej instancji oddalający powództwo i wyrok Sądu drugiej instancji oddalający rewizję
powódki naruszają wskazane w kasacji przepisy prawa materialnego i procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja nie jest uzasadniona. Powódka, jako członek komisji rewizyjnej, podlegała
ochronie z art. 32 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych przed niekorzystną dla niej zmianą
warunków pracy lub płacy. Ochrona ta dotyczy jednak - co wprost wynika z tego przepisu -
tylko jednostronnej zmiany tych warunków dokonanej przez pracodawcę. Nie jest w pełni
jasne, co należy rozumieć przez jednostronną zmianę warunków pracy lub płacy, gdyż w
zobowiązaniowym stosunku pracy tego rodzaju zmiany nie są dopuszczalne (chyba że
przepis szczególny na nie zezwala). Należy przypuszczać, że chodzi tu o wypowiedzenie
warunków pracy lub płacy, o którym mowa w art. 42 KP. Przepis art. 32 ust. 2 ustawy o
związkach zawodowych nie został jednakże w sprawie naruszony, gdyż podstawą
przeniesienia powódki do innej pracy było jej pismo z dnia 23 stycznia 1991 r. o następującej
treści: "w związku z przedstawionymi zarzutami w stosunku do wykonywanych przeze mnie
czynności służbowych i zaproponowania mi stanowiska specjalisty do spraw organi-
zacyjnych, wyrażam zgodę na objęcie tego stanowiska z jednoczesnym podniesieniem moich
poborów". Nie może być zatem mowy o "jednostronnej" zmianie warunków umowy przez
pracodawcę. To oświadczenie woli wiązało powódkę od jego dojścia do wiadomości praco-
dawcy, co nastąpiło tego samego dnia. Trafnie zatem Sądy przyjęły, iż odwołanie tego
oświadczenia następnego dnia jest bezskuteczne (art. 61 KC w związku z art. 300 KP). Jak
wynika z ustaleń Sądów, pozwany spełnił warunek podwyższenia wynagrodzenia powódki.
Nie jest więc uzasadnione twierdzenie kasacji, że powódka wyraziła zgodę na zmianę
stanowiska pracy tylko na okres trzech miesięcy (mimo że pozwany początkowo skierował ją
pismem z dnia 24 stycznia 1995 r. do opracowania wewnętrznych regulaminów na ten okres)
oraz zarzut braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. W konkluzji
rozważań należy stwierdzić, że przepis art. 32 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych nie
uniemożliwia niekorzystnej dla pracownika zmiany warunków pracy w drodze porozumienia
stron.
Z tych względów na podstawie art. 39312
KPC orzeczono jak w sentencji.
N o t k a
Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 czerwca 1994 r., I PRN 29/94
(OSNAPiUS 1994 nr 12 poz. 189) , stwierdzając m.in., że zakaz wypow iedzenia i rozwiązania umowy pracy z
pracownikiem będącym członki em zarządu lub komisji rewizyjnej za kładowej organizacji zwi ązkowej nie
dotyczy rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron oraz zmiany jej warunków w tym trybie.
========================================