Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 kwietnia 1997 r.
II UKN 53/97
Nie stanowi naruszenia przepisów postępowania mogącego mieć istotny wpływ
na wynik sprawy (art. 3931
pkt 2 KPC) dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, który
oceniał już stan zdrowia ubiegającego się o rentę inwalidzką w poprzednim
postępowaniu oraz w postępowaniu w nowej sprawie, jeżeli strona nie składała wniosku
o wyłączenie biegłego w trybie art. 281 KPC, a nie istniały też przyczyny, które
uzasadniałyby wyłączenie biegłego przez sąd z urzędu.
Przewodniczący SSN: Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN: Zbigniew
Myszka, Maria Tyszel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 1997 r. sprawy z wniosku
Stefanii Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w G. o rentę
inwalidzką, na skutek kasacji wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 17 października 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 13 sierpnia 1996 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Toruniu oddalił odwołanie wnioskodawczyni od decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 3 kwietnia 1996 r. odmawiającej przyznania
jej renty inwalidzkiej, ustalając, że inwalidztwo III grupy istnieje od 14 marca 1996 r., a więc
nie powstało ani w okresie zatrudnienia, ani w ciągu 18 miesięcy od jego ustania,
uwzględniając okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. OKiZ w orzeczeniu z dnia 20
marca 1996 r., rozpoznała u wnioskodawczyni obustronny niedosłuch odbiorczy na
pograniczu praktycznej głuchoty, wskazując, że powyższe stanowi o inwalidztwie III grupy,
które istnieje od 1992 r. Data inwalidztwa została zmieniona przez WKiZ, która w orzeczeniu
z dnia 1 kwietnia 1996 r. określiła ją na 14 marca 1996 r. Trzeba zauważyć, że w składzie
obu tych komisji nie było lekarza laryngologa.
Rozpoznając odwołanie wnioskodawczyni dla ustalenia daty powstania inwalidztwa
Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy internisty i laryngologa, zwracając nadto
uwagę, że w postępowaniu w sprawie o przyznanie wnioskodawczyni renty inwalidzkiej,
zakończonej wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z dnia 27 grudnia 1994 r. [...]
ustalono, że odwołująca się nie jest inwalidą którejkolwiek z grup. Biegli lekarze rozpoznali
przepuklinę rozworu przełykowego przepony bez upośledzenia odżywiania, objawowe bóle
głowy po przebytym wirusowym zapaleniu opon rdzeniowo-mózgowych bez objawów
ogniskowego uszkodzenia centralnego układu nerwowego oraz niedosłuch mieszany
obustronny, które to schorzenia nie powodują niezdolności lub obniżenia w znacznym
stopniu zdolności do wykonywania zatrudnienia, a więc nie pozwalają na zaliczenie badanej
do żadnej z grup inwalidzkich. Podzielając tę opinię, zbieżną z opinią biegłych z dnia 1 i 13
grudnia 1994 r. złożoną dla potrzeb poprzedniego postępowania w sprawie [...], Sąd Woje-
wódzki nie znalazł podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawczyni.
Apelację od tego wyroku, zarzucającą sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego
materiału dowodowego, Sąd Apelacyjny oddalił wyrokiem z dnia 17 października 1996 r.
[...] Sąd przyjął niezmieniony stan faktyczny tak co do posiadanego okresu zatrudnienia, jak i
braku inwalidztwa wnioskodawczyni, nie kwestionując ustaleń dokonanych w tym zakresie
przez Sąd pierwszej instancji.
Powyższy wyrok zaskarżyła kasacją wnioskodawczyni i zarzucając naruszenie
przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 232 KPC poprzez
nieprzeprowadzenie dodatkowego dowodu z opinii biegłego laryngologa, w sytuacji, gdy
opinie dla potrzeb Sądu tak w sprawie poprzedniej [...] jak i obecnej [...] wydawał ten sam
biegły, wniosła o jego "uchylenie i zasądzenie od organu rentowego... kosztów zastępstwa
adwokackiego".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przedmiotem sporu jest przyznanie wnioskodawczyni prawa do renty inwalidzkiej
(ustalenie prawa), co czyni kasację dopuszczalną wobec treści art. 392 § 1 i 393 KPC.
W myśl art. 3931
pkt 2 KPC kasacja może być oparta na naruszeniu przepisów
postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Nie budzi
wątpliwości, że winno to być istotne naruszenie przepisów procedury, ważnych dla przebiegu
postępowania. Wynika to z treści art. 39315
KPC, który używa, dla bliższego oznaczenia tej
podstawy, określenia "istotnych przepisów postępowania". Z dotychczasowego orzecznictwa
w sprawach kasacyjnych wynika, że dla stwierdzenia naruszenia przepisów postępowania, o
którym mowa w art. 3931
pkt 2 KPC, potrzebne jest stwierdzenie, że doszło do naruszenia
konkretnego przepisu procedury i to istotnego obiektywnie oraz wskazanie błędów lub
braków naruszających ten przepis. Naruszeniem istotnych przepisów postępowania
mogących wpłynąć na wynik sprawy, będzie niedopuszczenie dowodu na fakty sporne
między stronami, a mające dla sprawy istotne znaczenie. Błędy w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku mogą uzasadniać kasację, jeżeli wynikają z
naruszenia przepisów postępowania, w tym z dowolnej oceny dowodów, czy też
niewyczerpującym przeprowadzeniem postępowania dowodowego (tak w jeszcze
niepublikowanych wyrokach z 22 listopada 1996 r., II UKN 16/96 oraz z 6 grudnia 1996 r. II
UKN 25/96 i II UKN 26/96).
Przepis art. 232 KPC, który zdaniem kasacji został naruszony przez Sąd Apelacyjny,
zobowiązuje strony do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą
skutki prawne, uprawnia również sąd do dopuszczenia dowodu nie wskazanego przez stronę.
Naruszenie to miało polegać - zdaniem skarżącej - na nieprzeprowadzeniu dodatkowego
dowodu z opinii biegłego laryngologa, w sytuacji gdy i w sprawie V U 3320/94 i obecnie
rozpoznawanej, opinię wydawał ten sam biegły lekarz laryngolog.
Zdaniem Sądu Najwyższego, nie stanowi naruszenia przepisów postępowania
mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy dopuszczenie dowodu z opinii biegłego,
który oceniał już stan zdrowia ubiegającego się o świadczenie inwalidzkie, jeżeli tak w
poprzednim postępowaniu, jak i postępowaniu w nowej sprawie, strona nie składała wniosku
o wyłączenie biegłego w trybie art. 281 KPC, a nie istniały też przyczyny, które
uzasadniałyby wyłączenie biegłego przez sąd z urzędu.
Z tych względów, ponieważ kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw, należało
orzec o jej oddaleniu na podstawie art. 39312
KPC.
========================================