V CK 843/04
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CK 843/04
POSTANOWIENIE
Dnia 16 grudnia 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz
w sprawie z powództwa K. B. i B. B.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 grudnia 2004 r.,
na skutek kasacji powodów
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 czerwca 2004 r.,
odrzuca kasację.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2004 r. Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji
strony pozwanej, zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego z dnia 9 lipca 2003
r. w sprawie o zapłatę.
Powodowie w kasacji zarzucili naruszenie prawa materialnego w postaci art.
805 k.c. „przez niewłaściwe zastosowanie nieprecyzyjnego przepisu § 9 ust. 1 pkt 2
ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” oraz naruszenie prawa
procesowego - 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c., art. 391 § 1 k.p.c.,
a także art. 382 i art. 386 § 1 k.p.c. Skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego
w całości wyroku w ten sposób, że oddala się apelację pozwanego, ewentualnie
o uchylenie w całości wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, kasacja powinna
zawierać wszystkie składniki wymienione w art. 3933
§ 1 k.p.c., a zatem także
przedstawienie okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie. Przedstawienie to
polega m.in. na wykazaniu, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne
bądź istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów (por. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC
2001 r., nr 10, poz. 157).
W niniejszej kasacji skarżący nie wskazali okoliczności uzasadniających jej
rozpoznanie. W kasacji, po wyliczeniu zarzutów, pełnomocnik skarżących zamieścił
następującą wypowiedź: „Stosownie do art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. skarżący wskazują
na potrzebę wykładni przepisów o apelacji wyznaczających zakres kognicji sądu
drugiej instancji, która to kwestia wywołała niepożądaną dla jednolitości praktyki
sądowej rozbieżność w orzecznictwie sądów powszechnych”. Odnosząc się do
powyższego fragmentu, należy stwierdzić, że skarżący nie uzasadnili
sformułowanej przez siebie tezy i nie wskazali na rozbieżności występujące
w orzecznictwie. Odwołanie się do przesłanki istnienia potrzeby wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów wymaga wskazania, że określony przepis
prawa, mimo że budzi poważne wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź
3
niejednolita jego wykładnia wywołuje rozbieżności w powołanym przez skarżącego
orzecznictwie sądów. Tylko wtedy wykazany zostanie publicznoprawny charakter
kasacji, której celem podstawowym jest ochrona interesu publicznego przez
zapewnienie jednolitości wykładni (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 147).
W dalszej części kasacji skarżący podnieśli, że „w sprawie występuje też
istotne zagadnienie prawne, a mianowicie, jak należy interpretować ogólne warunki
ubezpieczenia w przypadku ich niejasności czy wątpliwości co do poszczególnych
postanowień tych warunków”. Należy stwierdzić, że wskazana przez skarżących
„konieczność interpretacji ogólnych warunków ubezpieczenia”, nie może być
traktowana jako naruszenie prawa materialnego, w rozumieniu art. 3931
pkt 1
k.p.c., uzasadniająca wniesienie kasacji. Prawem materialnym bowiem, zgodnie
z tym przepisem, są jedynie normy prawne wypływające ze źródeł prawa
(Konstytucji, ustaw, aktów normatywnych niższego rzędu, umów
międzynarodowych). Takie też stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniach
z dnia 21 października 1998 r., II CKN 3/98 nie publ., 2 grudnia 1998 r., I CKN
907/97, nie publ. W orzeczeniach tych Sąd Najwyższy stwierdził między innymi, że
czynności prawne, w tym i umowy, do których zaliczane są ogólne warunki
ubezpieczenia, oraz akty regulujące wewnętrzne stosunki pomiędzy stronami, choć
kształtują w określonym zakresie prawa i obowiązki stron, same nie stają się z tego
powodu prawem. Nie mają bowiem charakteru normatywnego.
Z przedstawionych przyczyn należy uznać zatem, że wniesiona w sprawie
kasacja nie zawiera przedstawienia okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie
i dotknięta jest brakiem istotnym, powodującym jej odrzucenie (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC z 2001 r., nr
3, poz. 51; z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00, OSNC z 2001 r., nr 3,
poz. 52).
W związku z tym, na podstawie art. 3937
§ 2 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł,
jak w sentencji postanowienia.
POSTANOWIENIE
Dnia 16 grudnia 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz
w sprawie z powództwa K. B. i B. B.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 grudnia 2004 r.,
na skutek kasacji powodów
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 czerwca 2004 r.,
odrzuca kasację.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2004 r. Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji
strony pozwanej, zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego z dnia 9 lipca 2003
r. w sprawie o zapłatę.
Powodowie w kasacji zarzucili naruszenie prawa materialnego w postaci art.
805 k.c. „przez niewłaściwe zastosowanie nieprecyzyjnego przepisu § 9 ust. 1 pkt 2
ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” oraz naruszenie prawa
procesowego - 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c., art. 391 § 1 k.p.c.,
a także art. 382 i art. 386 § 1 k.p.c. Skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego
w całości wyroku w ten sposób, że oddala się apelację pozwanego, ewentualnie
o uchylenie w całości wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, kasacja powinna
zawierać wszystkie składniki wymienione w art. 3933
§ 1 k.p.c., a zatem także
przedstawienie okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie. Przedstawienie to
polega m.in. na wykazaniu, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne
bądź istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów (por. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC
2001 r., nr 10, poz. 157).
W niniejszej kasacji skarżący nie wskazali okoliczności uzasadniających jej
rozpoznanie. W kasacji, po wyliczeniu zarzutów, pełnomocnik skarżących zamieścił
następującą wypowiedź: „Stosownie do art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. skarżący wskazują
na potrzebę wykładni przepisów o apelacji wyznaczających zakres kognicji sądu
drugiej instancji, która to kwestia wywołała niepożądaną dla jednolitości praktyki
sądowej rozbieżność w orzecznictwie sądów powszechnych”. Odnosząc się do
powyższego fragmentu, należy stwierdzić, że skarżący nie uzasadnili
sformułowanej przez siebie tezy i nie wskazali na rozbieżności występujące
w orzecznictwie. Odwołanie się do przesłanki istnienia potrzeby wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów wymaga wskazania, że określony przepis
prawa, mimo że budzi poważne wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź
3
niejednolita jego wykładnia wywołuje rozbieżności w powołanym przez skarżącego
orzecznictwie sądów. Tylko wtedy wykazany zostanie publicznoprawny charakter
kasacji, której celem podstawowym jest ochrona interesu publicznego przez
zapewnienie jednolitości wykładni (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 147).
W dalszej części kasacji skarżący podnieśli, że „w sprawie występuje też
istotne zagadnienie prawne, a mianowicie, jak należy interpretować ogólne warunki
ubezpieczenia w przypadku ich niejasności czy wątpliwości co do poszczególnych
postanowień tych warunków”. Należy stwierdzić, że wskazana przez skarżących
„konieczność interpretacji ogólnych warunków ubezpieczenia”, nie może być
traktowana jako naruszenie prawa materialnego, w rozumieniu art. 3931
pkt 1
k.p.c., uzasadniająca wniesienie kasacji. Prawem materialnym bowiem, zgodnie
z tym przepisem, są jedynie normy prawne wypływające ze źródeł prawa
(Konstytucji, ustaw, aktów normatywnych niższego rzędu, umów
międzynarodowych). Takie też stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniach
z dnia 21 października 1998 r., II CKN 3/98 nie publ., 2 grudnia 1998 r., I CKN
907/97, nie publ. W orzeczeniach tych Sąd Najwyższy stwierdził między innymi, że
czynności prawne, w tym i umowy, do których zaliczane są ogólne warunki
ubezpieczenia, oraz akty regulujące wewnętrzne stosunki pomiędzy stronami, choć
kształtują w określonym zakresie prawa i obowiązki stron, same nie stają się z tego
powodu prawem. Nie mają bowiem charakteru normatywnego.
Z przedstawionych przyczyn należy uznać zatem, że wniesiona w sprawie
kasacja nie zawiera przedstawienia okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie
i dotknięta jest brakiem istotnym, powodującym jej odrzucenie (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC z 2001 r., nr
3, poz. 51; z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00, OSNC z 2001 r., nr 3,
poz. 52).
W związku z tym, na podstawie art. 3937
§ 2 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł,
jak w sentencji postanowienia.