Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 16 grudnia 2005 r.
II PZ 47/05
1. Telefoniczne zawiadomienie o terminie rozprawy apelacyjnej (art. 472
k.p.c.) może spowodować błąd strony co do daty rozprawy, a w konsekwencji
usprawiedliwiać przekroczenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wy-
roku z uzasadnieniem.
2. Uwzględnienie zażalenia na postanowienie o odrzuceniu wniosku o
doręczenie odpisu wyroku sądu drugiej instancji z uzasadnieniem, jeżeli rów-
nocześnie następuje rozpoznanie niezaskarżalnego postanowienia o oddaleniu
wniosku o przywrócenie terminu (art. 380 k.p.c.), prowadzi do zmiany lub uchy-
lenia tego niezaskarżalnego postanowienia.
Przewodniczący SSN Józef Iwulski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 grudnia
2005 r. sprawy z powództwa Tadeusza O.-G. przeciwko Telewizji Polskiej SA w War-
szawie Oddział w P. o przywrócenie do pracy, na skutek zażalenia powoda na po-
stanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu
z dnia 17 czerwca 2005 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie w części odrzucającej wniosek z dnia
20 maja 2005 r. (pkt 3) oraz w części oddalającej wniosek o przywrócenie terminu
(pkt 1); w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania;
o d d a l i ł zażalenie w pozostałym zakresie.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 29 października 2004 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Po-
znaniu oddalił powództwo Tadeusza O.-G. przeciwko Telewizji Polskiej S.A. w War-
szawie-Oddziałowi w P. o przywrócenie do pracy. Powód wniósł apelację od tego wy-
2
roku. Termin rozprawy apelacyjnej został wyznaczony na dzień 8 kwietnia 2005 r., o
czym na piśmie zawiadomiono pełnomocników stron. W dniu 6 kwietnia 2005 r. prze-
wodniczący wydziału wydał zarządzenie odwołujące tę rozprawę w związku z ustano-
wieniem 8 kwietnia 2005 r. dniem wolnym od pracy i wyznaczył nowy termin rozpra-
wy na dzień 15 kwietnia 2005 r., o czym polecił zawiadomić pełnomocników stron
„także telefonicznie”. Według notatki służbowej podpisanej przez referenta sądowe-
go, w dniu 7 kwietnia 2005 r. radca prawny Lidia R. (pełnomocnik powoda) została
poinformowana telefonicznie o odwołaniu rozprawy w dniu 8 kwietnia 2005 r. i o no-
wym terminie rozprawy w dniu 15 kwietnia 2005 r. „Termin rozprawy został przyjęty
do wiadomości”. W dniu 11 kwietnia 2005 r. do Sądu wpłynęło pismo procesowe
strony pozwanej (odpowiedź na apelację), którego odpis wysłano do pełnomocnika
powoda w tym samym dniu. Odpis tego pisma został doręczony pełnomocnikowi po-
woda w dniu 15 kwietnia 2005 r., przy czym na dowodzie doręczenia (zwróconym
Sądowi) jest zaznaczone „termin 15.04.2005 r.”. Na rozprawie w dniu 15 kwietnia
2005 r. za powoda nie stawił się nikt, stawił się natomiast pełnomocnik strony pozwa-
nej. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu uznał, że za-
wiadomienia o terminie rozprawy są prawidłowe i wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2005 r.
[...] oddalił apelację powoda. W dniu 25 kwietnia 2005 r. wpłynęło do Sądu pismo
pełnomocnika powoda z tej samej daty, w którym wnosi on o „sporządzenie i nade-
słanie odpisu wyroku Sądu z dnia 18 kwietnia 2005 r.”. Postanowieniem z dnia 6
maja 2005 r. Sąd Okręgowy odrzucił wniosek powoda z dnia 25 kwietnia 2005 r. „o
sporządzenie i nadesłanie odpisu wyroku z dnia 18 kwietnia 2005 r. wraz z uzasad-
nieniem”, gdyż wyrok zapadł w dniu 15 kwietnia 2005 r., a więc tygodniowy termin do
złożenia wniosku o jego doręczenie z uzasadnieniem (art. 387 § 3 k.p.c.) upłynął w
dniu 22 kwietnia 2005 r. W dniu 23 maja 2005 r. pełnomocnik powoda złożył wniosek
o doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem wraz z wnioskiem o przywrócenie ter-
minu do jego wniesienia. W uzasadnienie tego wniosku wywiódł, że został telefonicz-
nie powiadomiony przez pracownika Sądu o wyznaczeniu rozprawy apelacyjnej w
dniu 18 kwietnia 2005 r., gdyż „pierwotnie ustalony termin rozprawy został zniesiony”.
O nowym terminie rozprawy nie został powiadomiony na piśmie. Informacja o termi-
nie rozprawy w dniu 18 kwietnia 2005 r. została przez pełnomocnika zanotowana, ale
okazało się, że termin rozprawy wyznaczono na dzień 15 kwietnia 2005 r. „Strona
powodowa nie uczestniczyła w rozprawie apelacyjnej z uwagi na zaplanowany na ten
dzień wyjazd poza teren P.”. Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2005 r. Sąd Okrę-
3
gowy uchylił postanowienie z dnia 6 maja 2005 r. W dniu 17 czerwca 2005 r. odbyło
się posiedzenie w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu, na które stawił się
powód oraz w jego imieniu aplikant radcowski Michał G. jako tak zwany substytut
radcy prawnej Lidii R.
Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek po-
woda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie od-
pisu wyroku z dnia 15 kwietnia 2005 r. (pkt 1), odrzucił wniosek powoda z dnia 25
kwietnia 2005 r. o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku z dnia 18 kwietnia 2005
r. wraz z uzasadnieniem (pkt 2) oraz odrzucił wniosek powoda z dnia 20 maja 2005 r.
o sporządzenie i doręczenie wyroku z dnia 15 kwietnia 2005 r. (pkt 3). W uzasad-
nieniu tego postanowienia Sąd Okręgowy wywiódł, że wyrok oddalający apelację za-
padł w dniu 15 kwietnia 2005 r., a więc sporządzenie uzasadnienia wyroku mogło
nastąpić w wyniku złożenia przez stronę wniosku w ustawowym terminie tygodnio-
wym, który upłynął w dniu 22 kwietnia 2005 r. Dlatego oba wnioski powoda (wnie-
sione w dniach 25 kwietnia 2005 r. i 20 maja 2005 r.) zostały złożone po terminie.
Rozpoznając drugi z wniosków powoda o doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasad-
nieniem, należało najpierw rozpoznać złożony wraz z nim wniosek o przywrócenie
terminu. Zdaniem Sądu, z akt sprawy wynika, że pełnomocnik powoda został w dniu
7 kwietnia 2005 r. prawidłowo, telefonicznie zawiadomiony o terminie rozprawy w
dniu 15 kwietnia 2005 r. Twierdzenie, że uchybił terminowi bez swej winy jest pozba-
wione racji. Zgodnie z art. 169 § 2 k.p.c., w piśmie zawierającym wniosek o przywró-
cenie terminu należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek. Zda-
niem Sądu, powód tego nie dokonał, gdyż nie jest takim uprawdopodobnieniem goło-
słowne twierdzenie pełnomocnika powoda, że w telefonicznym zawiadomieniu o ter-
minie rozprawy odwoławczej podano mu datę 18 kwietnia 2005 r., a wówczas nie
stawił się, bo wyjechał, zaś o tym, jaki zapadł wyrok dowiadywał się telefonicznie w
dniu 18 kwietnia 2005 r. i wtedy „nie padła” żadna data wydania wyroku. Wyjaśnienia
te są sprzeczne ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru pisma procesowego (odpowie-
dzi na apelację) w dniu 15 kwietnia 2005 r., z którego wynika data rozprawy, w pozy-
cji termin wpisano bowiem „15.04.2005 r.”. Zdaniem Sądu, w dniu odbioru tego pisma
pełnomocnik powoda na pewno wiedział, że tego dnia odbyła się rozprawa apela-
cyjna. Wszelkie tłumaczenia co do przekroczenia terminu są więc bezskuteczne. Po-
nadto, Sąd Okręgowy uznał, że nie zostały także uprawdopodobnione twierdzenia o
wyjeździe pełnomocnika powoda. Nie wyjaśnił on bowiem w żaden sposób gdzie wy-
4
jechał i nie przedstawił potwierdzenia wyjazdu. Wyjazd ten i niestawienie się na roz-
prawie w dacie, którą pełnomocnik przyjmował za termin rozprawy, w powiązaniu z
tym, że nie zapoznał się z aktami po wydaniu wyroku, „poprzestając tylko na telefo-
nie”, Sąd Okręgowy ocenił jako uchybienie terminowi z winy powoda. Według Sądu,
logiczne jest, że jeżeli strona przegrywa sprawę w pierwszej instancji i składa odwo-
łanie, to następnie pojawia się na rozprawie, a jeżeli rzeczywiście nie może osobiście
popierać swego środka odwoławczego, to dochowuje staranności w ten sposób, że o
treści rozstrzygnięcia dowiaduje się z akt sprawy, a nie telefonicznie. Staranność
działania wymagała bowiem w tym momencie ustalenia, czy zapadł wyrok i jakiej
treści. Zdaniem Sądu, sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego jest również
to, aby przy okazji dowiadywania się, jaki zapadł wyrok strona nie dowiedziała się,
którego dnia wydano rozstrzygnięcie.
Na postanowienie to zażalenie wniósł powód, który zarzucił: 1) błąd w ustale-
niach faktycznych przyjętych za podstawę postanowienia, polegający na ustaleniu,
że powód w dniu 15 kwietnia 2005 r. ze zwrotnego poświadczenia odbioru dowiedział
się o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 15 kwietnia 2005 r., na ustaleniu, że w
dniu 18 kwietnia 2005 r. pełnomocnik powoda został poinformowany o dacie wyroku
oraz na ustaleniu, że w dniu 7 kwietnia 2005 r. powód został poinformowany o zmia-
nie terminu rozprawy na dzień 15 kwietnia; 2) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z
zebranym materiałem dowodowym, polegającą na uznaniu, że w dniu 15 kwietnia
2005 r. pełnomocnik powoda dowiedział się o terminie rozprawy; 3) naruszenie art.
168 § 1 i art. 169 § 2 k.p.c., przez błędną wykładnię i zastosowanie. Powód wniósł o
zmianę zaskarżonego postanowienia w całości i przywrócenie terminu do złożenia
wniosku o doręczenie odpisu wyroku z dnia 15 kwietnia 2005 r. z uzasadnieniem,
ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu postanowienia powód wywiódł w szcze-
gólności, że jego pełnomocnik w dniu 15 kwietnia 2005 r. (po rozprawie apelacyjnej)
otrzymał odpis pisma strony pozwanej. Zasadą jest, że Sąd doręcza odpisy pism
przed rozprawą. Tym samym, otrzymując w dniu 15 kwietnia 2005 r. odpis pisma,
pełnomocnik powoda nie podejrzewał, że zostało ono doręczone już po rozpoznaniu
apelacji. Doręczenie tego pisma w dniu 15 kwietnia 2005 r. w żaden sposób nie
wskazywało na to, że strona została błędnie powiadomiona o terminie rozprawy. Z
uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że Sąd uznał, iż ze zwrotnego
potwierdzenia odbioru tego pisma wynika termin rozprawy. Zdaniem powoda, po-
5
twierdzenie odbioru korespondencji jest czynnością trwającą zaledwie kilka sekund.
Ponadto nie można stwierdzić, aby taka adnotacja znajdowała się na poświadczeniu
odbioru. Bezsporne jest, że informacje z poświadczenia odbioru umieszcza się rów-
nież na kopercie, na której jest odpowiednia rubryka. Sąd Okręgowy miał możliwość
potwierdzić w ten sposób datę rozprawy, jednakże nie zostało to uczynione. Na do-
wód tego powód złożył kserokopię koperty listu poleconego [...]. Według powoda, w
dniu 15 kwietnia 2005 r. miał on prawo przypuszczać, że terminem rozprawy jest ter-
min przekazany przez pracownika Sądu, czyli 18 kwietnia 2005 r. Powód kwestionuje
również przyjęte przez Sąd ustalenie, że podczas dowiadywania się o treść wyroku,
pracownik Sądu poinformował go o dacie wyroku. Pełnomocnik powoda został jedy-
nie poinformowany o oddaleniu apelacji. Powód podniósł, że jego pełnomocnik został
ustnie zawiadomiony o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 18 kwietnia 2005 r.,
co najprawdopodobniej było wynikiem omyłki pracownika Sądu i zakwestionował
treść notatki służbowej stwierdzającej zawiadomienie. Przyczyną uchybienia terminu
było błędne powiadomienie o terminie rozprawy, a nie wyjazd pełnomocnika powoda
w dniu 18 kwietnia 2005 r. Dowodem potwierdzającym pozostawanie w błędzie co do
terminu rozprawy i daty zapadnięcia wyroku jest wniosek o doręczenie uzasadnienia,
w którym jako datę wyroku wskazano 18 kwietnia 2005 r. Gdyby pełnomocnik powo-
da wiedział o terminie rozprawy w dniu 15 kwietnia 2005 r., to wówczas wniosek taki
zostałby złożony wcześniej. Stawiennictwo strony na rozprawie apelacyjnej nie jest
obowiązkowe. Powód został z odpowiednim wyprzedzeniem powiadomiony o termi-
nie rozprawy na dzień 8 kwietnia 2005 r. Zmiana terminu spowodowała brak
możliwości stawiennictwa na rozprawie, co nie stanowi żadnego uchybienia. Zasię-
ganie informacji o treści wyroku jest postępowaniem czysto standardowym. Udziele-
nie przez pracownika Sądu informacji o oddaleniu apelacji nie wiązało się z dodat-
kową informacją o dacie wyroku, a co więcej nie uzasadniało konieczności dodatko-
wego przejrzenia akt.
Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2005 r. Sąd Okręgowy odrzucił zażalenie w
części dotyczącej oddalenia wniosku o przywrócenie terminu, gdyż nie jest to posta-
nowienie kończące postępowanie, a więc zażalenie w tym zakresie jest niedopusz-
czalne (art. 3941
§ 2 k.p.c.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
6
W pierwszej kolejności rozważenia wymaga dopuszczalność zażalenia, gdyż
zgodnie z art. 3941
§ 2 k.p.c. w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna,
zażalenie przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postę-
powanie w sprawie, z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981
, a także
postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu
pierwszej instancji. Trafnie Sąd Okręgowy odrzucił zażalenie w zakresie dotyczącym
oddalenia wniosku o przywrócenie terminu, gdyż nie jest to postanowienie kończące
postępowanie (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższe-
go z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNAPiUS 2000 nr 24, poz. 887; OSNC 2001
nr 1, poz. 1; OSP 2001 nr 5, poz. 76 z glosą W. Broniewicza; Przegląd Sądowy 2001
nr 5, s. 122 z glosą J. Smólskiego). Za postanowienie kończące postępowanie należy
natomiast uznać postanowienie odrzucające wniosek o doręczenie odpisu wyroku
sądu drugiej instancji z uzasadnieniem. Złożenie wniosku o doręczenie orzeczenia
sądu drugiej instancji z uzasadnieniem (jeżeli jest wymagane) i ewentualnie doręcze-
nie tego orzeczenia jest bowiem warunkiem skutecznego złożenia kasacji; obecnie
skargi kasacyjnej (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 1996 r., I
PKN 45/96, OSNAPiUS 1997 nr 14, poz. 254; z dnia 7 lutego 1997 r., II UZ 25/96,
OSNAPiUS 1998 nr 3, poz. 103; z dnia 2 czerwca 1997 r., I PKN 136/97, OSNAPiUS
1998 nr 2, poz. 44; z dnia 30 stycznia 1998 r., III CKU 106/97, Prokuratura i Prawo
1998 nr 6, poz. 39; z dnia 19 kwietnia 1999 r., II CZ 23/99, OSNC 1999 nr 11, poz.
195; z dnia 10 marca 2000 r., IV CZ 18/00, OSNC 2000 nr 10, poz. 181; z dnia 26
kwietnia 2001 r., II CZ 146/00, OSNC 2001 nr 12, poz. 180; Przegląd Sądowy 2002 r.
nr 7-8, s. 202 z glosą A. Zielińskiego; z dnia 7 stycznia 2003 r., I PZ 104/02, OSNP
2004 nr 13, poz. 231; PiP 2004 nr 10, s. 122 z glosą A. Świątkowskiego; z dnia 17
lipca 2003 r., II UZ 36/03, OSNP 2004 nr 10, poz. 178).
Zaskarżone postanowienie w części odrzucającej wniosek powoda z dnia 25
kwietnia 2005 r. o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku z dnia 18 kwietnia 2005
r. wraz z uzasadnieniem (pkt 2) jest trafne, a zażalenie w tym zakresie - bezzasadne.
Skoro wyrok zapadł w dniu 15 kwietnia 2005 r., to tygodniowy termin do złożenia
wniosku o jego doręczenie z uzasadnieniem (art. 387 § 3 k.p.c.) upłynął w dniu 22
kwietnia 2005 r. Wniosek ten trafnie został odrzucony postanowieniem z dnia 6 maja
2005 r., które niepotrzebnie zostało przez Sąd Okręgowy uchylone. W tym zakresie
(co do punktu 2 zaskarżonego postanowienia) zażalenie podlegało oddaleniu na pod-
stawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
7
Trafność zaskarżonego postanowienia w części odrzucającej wniosek powoda
z dnia 20 maja 2005 r. o sporządzenie i doręczenie wyroku z dnia 15 kwietnia 2005 r.
(pkt 3) zależy natomiast od oceny zasadności złożonego wraz z nim wniosku o przy-
wrócenie terminu. Orzeczenie w przedmiocie tego wniosku nie podlega bowiem od-
rębnemu zaskarżeniu, ale zgodnie ze stosowanym odpowiednio art. 380 k.p.c., w tym
zakresie postanowienie to podlega rozpoznaniu na wniosek strony (por. postanowie-
nia Sąd Najwyższego z dnia 23 października 2002 r., II CZ 109/02, LEX nr 75273; z
dnia 17 maja 2002 r., I CZ 31/02, LEX nr 55094 oraz z dnia 4 marca 2005 r., II UZ
72/04, OSNP 2005 nr 20, poz. 325). Wprawdzie powód w zażaleniu nie złożył wyraź-
nie wniosku o rozpoznanie postanowienia w zakresie niezaskarżalnego orzeczenia
co do wniosku o przywrócenie terminu, ale praktycznie w całości zażalenie dotyczy
tego przedmiotu.
Według art. 168 § 1 k.p.c., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności pro-
cesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. W pi-
śmie zawierającym wniosek o przywrócenie terminu należy uprawdopodobnić oko-
liczności uzasadniające wniosek (art. 169 § 2 k.p.c.), natomiast przywrócenie terminu
zależy od wykazania przez stronę braku winy w niezachowaniu terminu. Rozpozna-
jąc wniosek o przywrócenie terminu, sąd w celu dokonania oceny, czy uchybienie
terminu nastąpiło z winy strony, powinien brać pod uwagę wszystkie ustalone w spra-
wie okoliczności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lipca 1999 r., I PKN
273/99, OSNAPiUS 2000 nr 20, poz. 757), oceniając zebrany materiał według reguł
określonych w art. 233 § 1 k.p.c. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 maja
1999 r., I PKN 184/99, OSNAPiUS 2000 nr 13, poz. 516). Sąd powinien więc prze-
prowadzić odpowiednie postępowanie dowodowe, a przynajmniej skorzystać z możli-
wości odebrania od osoby wezwanej odpowiednich wyjaśnień - art. 216 k.p.c. (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1999 r., III CKN 1211/98, OSNC
1999 nr 7-8, poz. 139). W rozpoznawanej sprawie istotne były wyjaśnienia pełnomoc-
nika powoda co do okoliczności dotyczących przesunięcia terminu rozprawy. Sąd
Okręgowy odmówił wiary twierdzeniom pełnomocnika co do błędu w odnotowaniu
terminu rozprawy na dzień 18 kwietnia 2005 r. zamiast na 15 kwietnia 2005 r. Podsta-
wową przesłanką tej oceny było ustalenie, że w dniu 15 kwietnia 2005 r. pełnomocnik
powoda otrzymał odpis pisma strony przeciwnej, a na dowodzie doręczenia była za-
znaczona data rozprawy na dzień 15 kwietnia 2005 r. Pozwoliło to Sądowi na przyję-
cie ustalenia, że o prawidłowej dacie rozprawy pełnomocnik powoda powziął wiado-
8
mość w dniu 15 kwietnia 2005 r. Ustalenie to zostało skutecznie podważone w zaża-
leniu, gdyż powód przedstawił kserokopię koperty, w której przesłano pismo, a na tej
kopercie nie została zaznaczona data rozprawy. Dowód, na którym oparł się Sąd
Okręgowy to tylko część dokumentu stanowiącego dowód doręczenia i to część, z
którą strona ma do czynienia tylko w momencie podpisania odbioru korespondencji.
Ta część dokumentu jest bowiem zwracana do sądu. Trafne więc może okazać się
twierdzenie powoda, że na części dokumentu pozostawionej stronie data rozprawy
nie była zaznaczona, a więc że pełnomocnik powoda mógł pozostawać w błędnym
przekonaniu, iż termin rozprawy został wyznaczony na dzień 18 kwietnia 2005 r.
Świadczy o tym data wyroku wskazana przez niego we wniosku o doręczenie jego
odpisu. Okoliczności te nabierają szczególnego znaczenia, jeżeli uwzględnić specy-
ficzny sposób zawiadomienia o zmianie terminu rozprawy. Zgodnie z art. 472 k.p.c.,
w sprawach z zakresu prawa pracy sąd może wzywać strony, świadków, biegłych lub
inne osoby w sposób, który uzna za najbardziej celowy, nawet z pominięciem sposo-
bów przewidzianych przez przepisy ogólne, jeżeli uzna to za niezbędne do przyspie-
szenia rozpoznania sprawy. Dotyczy to również doręczeń oraz zarządzeń mających
na celu przygotowanie rozprawy, zwłaszcza zaś żądania przedstawienia niezbędnych
do rozstrzygnięcia sprawy akt osobowych i innych dokumentów. Wezwanie i doręcze-
nie dokonane w ten sposób wywołuje skutki przewidziane w Kodeksie, jeżeli jest nie-
wątpliwe, że doszło ono do wiadomości adresata. Z treści tego przepisu wynika, że
ustawodawca dostrzega niepewność tego sposobu doręczenia, co jest zgodne z za-
sadami doświadczenia życiowego. Telefoniczne zawiadomienie o terminie rozprawy
nie stwarza bowiem całkowitej pewności co do prawidłowości zawiadomienia. Nie
chodzi przy tym o to, czy Sąd powinien odroczyć rozprawę apelacyjną, bo ku temu
nie było podstaw (zawiadomienie było niewątpliwe). Chodzi jednak o to, że referent
sądowy mógł dokonać prawidłowego telefonicznego zawiadomienia pełnomocnika
powoda o terminie rozprawy apelacyjnej, a mimo to mogło dojść do usprawiedliwio-
nego błędu w odnotowaniu tego terminu przez pełnomocnika. Zasadnie przy tym w
zażaleniu podnosi się, że rozprawa przed sądem drugiej instancji odbywa się bez
względu na niestawiennictwo jednej lub obu stron (art. 376 k.p.c.), a więc nie można
wymagać od strony, aby była obecna na rozprawie apelacyjnej. Jeżeli strona została
zawiadomiona o terminie rozprawy apelacyjnej, to nie można od niej wymagać w ra-
mach zachowania należytej staranności, aby dowiadywała się, czy rozprawa została
w tym terminie przeprowadzona, zwłaszcza przez przeglądanie akt sprawy. Jeżeli
9
więc pełnomocnik powoda pozostawał w usprawiedliwionym błędzie co do terminu
rozprawy, to zachował należytą staranność w złożeniu wniosku o doręczenie odpisu
wyroku w terminie liczonym od takiej daty. Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena
dowodów dotyczących faktów związanych z usprawiedliwieniem przekroczeniu ter-
minu nie może być uznana za wszechstronną w rozumieniu art. 233 § 1 k.p.c., gdyż
wymaga ona uwzględnienia dalszych okoliczności sprawy. Wprawdzie to powód po-
winien wykazać te okoliczności, ale Sąd powinien mu to umożliwić. Z tych względów
należało uznać, że zaskarżone postanowienie w części dotyczącej odrzucenia wnio-
sku o doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem zostało wydane bez wszechstron-
nego rozważenia okoliczności sprawy, co prowadzi do jego uchylenia w tym zakresie
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (art. 39815
§ 1 w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c.). Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę uważa,
że rozpoznanie niezaskarżalnego postanowienia (art. 380 k.p.c.), w tym przypadku
postanowienia o oddaleniu wniosku o przywrócenie terminu, w razie uwzględnienia
zażalenia polega na uchyleniu tego postanowienia, a nie tylko na uchyleniu postano-
wienia w części podlegającej zaskarżeniu. Jeżeli art. 380 k.p.c. pozwala na rozpo-
znanie takiego niezaskarżalnego postanowienia, to tym samym pozwala na dokona-
nie jego zmiany lub uchylenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja
2002 r., I CZ 31/02, LEX nr 55094).
========================================