Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 13 GRUDNIA 2005 R.
III KK 318/05
Odroczenie wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego utraty mocy obo-
wiązującej art. 607t § 1 k.p.k. (przepis art. 190 ust. 3 Konstytucji i art. 71
ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym) ozna-
cza, że w tym czasie nie można na podstawie art. 55 ust. 1 Konstytucji od-
mówić wykonywania europejskiego nakazu aresztowania, wydanego przez
inne państwo wobec obywatela polskiego.
Przewodniczący: sędzia SN E. Strużyna.
Sędziowie SN: J. Dołhy (sprawozdawca), J. Steckiewicz.
Prokurator Prokuratury Krajowej: A. Pogorzelski.
Sąd Najwyższy w sprawie Roberta G.,w przedmiocie wykonania eu-
ropejskiego nakazu aresztowania,po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posie-
dzeniu w dniu 13 grudnia 2005 r. kasacji, wniesionej przez Prokuratora
Generalnego na niekorzyść Roberta G. od postanowienia Sądu Okręgo-
wego w L. z dnia 19 maja 2005 r.,
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i sprawę p r z e k a z a ł do po-
nownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w L.
2
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem z dnia 19 maja 2995 r. Sąd Okręgowy w L. nie wy-
raził zgody na przekazanie do Republiki Federalnej Niemiec, ściganego na
podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 16 marca
2005 r. przez Prokuratora przy Sądzie Krajowym we Frankfurcie nad Me-
nem, obywatela Rzeczypospolitej Polskiej Roberta G.
W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy stwierdził, że przepis art.
607t § 1 k.p.k. jest niezgodny z art. 55 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej, który ustanawia zakaz ekstradycji obywatela polskiego, zaś prze-
kazanie osób w oparciu o procedurę odnoszącą się do wykonania ENA
stanowi szczególną uproszczoną formę ekstradycji. Niekonstytucyjność
przyjętych w art. 607t § 1 k.p.k. uregulowań stwierdził w orzeczeniu wyda-
nym w dniu 27 kwietnia 2005 r. (P 1/05) Trybunał Konstytucyjny, który nie
uchylił jednocześnie mocy obowiązywania tego przepisu, pozostawiając
ustawodawcy 18-miesięczny okres na doprowadzenie zgodności prawa
krajowego z wymogami unijnymi. Zdaniem Sądu Okręgowego nie ulega
jednak wątpliwości, że w aktualnym stanie prawnym, zawarty w art. 8 Kon-
stytucji prymat bezpośredniego stosowania ustawy zasadniczej przed pra-
wem krajowym nie może być skutecznie kwestionowany, nawet jeżeli wyni-
kający z niekonstytucyjności przepisów Kodeksu postępowania karnego
skutek, w postaci braku zgody na przekazanie osoby ściganej, odbiega od
celu zamierzonego w decyzji ramowej Rady Europejskiej z dnia 13 czerwca
2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wyda-
wania osób między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej.
Od powyższego postanowienia Prokurator Generalny wniósł – na po-
stawie art. 521 k.p.k. – kasację na niekorzyść Roberta G., zarzucając rażą-
ce i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia prawa karnego
procesowego – art. 607t § 1 k.p.k., polegające na niewyrażeniu zgody na
3
przekazanie do Republiki Federalnej Niemiec, ściganego na podstawie eu-
ropejskiego nakazu aresztowania, wydanego w dniu 16 marca 2005 r.
przez Prokuratora przy Sądzie Krajowym we Frankfurcie nad Menem, oby-
watela Rzeczypospolitej Polskiej Roberta G., mimo że w czasie wydawania
orzeczenia przepisy prawa karnego procesowego stanowiły podstawę wy-
rażenia zgody w przedmiocie przekazania. W konkluzji skarżący wniósł o
uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna.
Trybunał Konstytucyjny, stwierdzając w wyroku z dnia 27 kwietnia
2005 r., P 1/05, niezgodność art. 607t § 1 k.p.k., w zakresie w jakim zezwa-
la on na przekazanie obywatela polskiego do państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, z art. 55 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, orzekł jedno-
cześnie, że przepis ten traci moc z upływem 18 miesięcy od dnia ogłosze-
nia. W uzasadnieniu tego wyroku zawarto jednoznaczne stwierdzenie, że
odroczenie terminu utraty mocy obowiązującej art. 607t § 1 k.p.k. ma ten
skutek, że w okresie 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku TK przepis ten (o
ile wcześniej nie zostanie uchylony bądź zmieniony przez ustawodawcę),
mimo, że obalone w stosunku do niego zostało domniemanie konstytucyj-
ności, powinien być stosowany przez wymiar sprawiedliwości.
Pogląd o zachowaniu mocy obowiązującej przepisów, określanych
jako względnie niekonstytucyjne, przez czas wskazany w orzeczeniu Try-
bunału Konstytucyjnego, zaakceptowany został w judykaturze Sądu Naj-
wyższego (por. uchwała z dnia 3 lipca 2003 r., III CZP 45/03, OSNC 2004,
z. 9, poz. 136; wyrok z dnia 29 marca 2000 r., III RN 96/98, OSNP 2000, z.
13, poz. 500; postanowienie z dnia 12 marca 2003 r., I PZ 157/02, OSNP
2004, z. 14, poz. 244).
4
Odroczenie utraty mocy obowiązującej art. 607t § 1 k.p.k. na okres
18 miesięcy oznacza, że nie można skutecznie powoływać się na art. 55
ust. 1 Konstytucji i odmawiać wykonywania europejskich nakazów aresz-
towania, wydanych przez inne państwa wobec obywateli polskich, gdyż w
istocie stanowiłoby to zaprzeczenie instytucji odroczenia utraty mocy obo-
wiązującej przepisu uznanego przez Trybunał za niezgodny z Konstytucją.
Z powyższych względów, podzielając stanowisko autora kasacji, Sąd
Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał do po-
nownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w L.