Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 24 stycznia 2006 r.
I PK 124/05
Pracownik był zobowiązany do wykorzystania udzielonego mu przez pra-
codawcę urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę,
także przed wejściem w życie art. 1671
k.p.
Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Maria Tyszel, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2006 r.
sprawy z powództwa Bogusława T. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „D.” w G. o
ekwiwalent za urlop, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach z dnia 16 grudnia 2004 r. [...]
1) o d d a l i ł kasację,
2) zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1.400 zł (tysiąc cztery-
sta) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Powód Bogusław T. w pozwie przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „D.” w G.
domagał się zasądzenia kwoty 29.021,99 zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany
urlop wypoczynkowy.
Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2003 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Gliwicach zasądził na rzecz powoda żądaną przez niego kwotę. Pod-
stawę tego wyroku stanowiły następujące ustalenia. Powód w dniu 30 września 1997
r. zawarł z pozwanym umowę o pracę na stanowisku prezesa zarządu. Pismem z
dnia 27 listopada 2001 r. pozwana wypowiedziała powodowi umowę o pracę z za-
chowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Równocześnie zwolniono po-
woda z obowiązku świadczenia pracy. Następnie w grudniu pozwana wystosowała
do powoda pismo, datowane 3 listopada 2001 r., w którym zawiadomiła, że decyzją
Rady Nadzorczej został mu udzielony urlop wypoczynkowy w wymiarze 43 dni od 3
2
grudnia 2001 r. do 4 lutego 2002 r., a gdy okazało się, że powód przebywał na zwol-
nieniu lekarskim, to pismem z dnia 17 grudnia 2001 r. pozwana poinformowała po-
woda o przesunięciu jego urlopu na okres od 13 grudnia 2001 r. do dnia 14 lutego
2002 r. Powód nie wyraził zgody na wykorzystanie urlopu w podanych terminach. Na
zwolnieniu lekarskim przebywał od 27 listopada 2001 r. do 12 grudnia 2001 r. oraz
od 21 lutego 2002 r. do 28 lutego 2002 r. Według Sądu pierwszej instancji zobowią-
zanie powoda do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia
nie mogło odnieść skutku prawnego, skoro powód nie wyraził zgody na cofnięcie
oświadczenia woli pracodawcy o zwolnieniu go z obowiązku świadczenia pracy.
W apelacji pozwana zarzuciła: 1. naruszenie art. 61 k.c., przez błędne przyję-
cie, że udzielenie przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego pracownikowi zwolnio-
nemu z obowiązku świadczenia pracy wymaga uprzedniego odwołania oświadczenia
woli pracodawcy o zwolnieniu go z obowiązku świadczenia pracy, a także 2. naru-
szenie art. 163 § 1 k.p. i art. 168 k.p., przez odmówienie pracodawcy prawa do
udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w drodze jednostronnej czynności
- urlopu zaległego (za lata poprzednie) i bieżącego, nie objętego planem urlopów.
Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.
Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2004 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Gliwicach zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił po-
wództwo ponad zasądzoną kwotę 8.099,16 zł i odstąpił od obciążenia powoda kosz-
tami zastępstwa procesowego, natomiast dalej idącą apelację oddalił.
Według Sądu drugiej instancji oświadczenie pozwanego o zwolnieniu powoda
z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia nie wyłączało możliwości
udzielenia pracownikowi w tym czasie urlopu wypoczynkowego. Sąd ten miał na
uwadze również to, że w sytuacji, gdy powód nie mógł już wykonywać pracy na do-
tychczas zajmowanym stanowisku, a pracodawca nie powierzył mu innej pracy, wy-
bierając korzystniejsze dla niego rozwiązanie polegające na zwolnieniu go z obo-
wiązku świadczenia pracy, to za nadużycie prawa należy uznać odmowę przyjęcia
propozycji wykorzystania zaległego urlopu w okresie biegnącego wypowiedzenia
stosunku pracy. Zdaniem Sądu drugiej instancji nie jest konieczne odwoływanie
przez pracodawcę oświadczenia o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia
pracy w okresie wypowiedzenia, jeżeli w trakcie tego okresu pracodawca zamierza
udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Nastąpiła jednakże zróżnicowana
sytuacja prawna odnośnie urlopu zaległego i urlopu bieżącego. Sąd Okręgowy uznał,
3
że urlopu bieżącego pracodawca mógł udzielić po porozumieniu z pracownikiem, co
nie nastąpiło. W odniesieniu natomiast do urlopu zaległego, to zgodnie z art. 168
k.p., w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, pracodawca powinien udzielić
go najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Dla-
tego też udzielenie urlopu wypoczynkowego za poprzednie lata w pierwszym kwar-
tale następnego roku nie wymaga zgody pracownika, także wówczas, gdy w tym sa-
mym czasie biegnie okres wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 2 września 2003 r., I PK 403/02, OSNP 2004 nr 18, poz. 310). W takim przy-
padku pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania z pracownikiem terminu wykorzy-
stania urlopu, lecz musi mu udzielić urlopu w terminie określonym w powołanym
przepisie. Sytuacja faktyczna sprawy wskazuje na to, że pracodawca zobowiązał
pracownika do wykorzystania całego przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w
wymiarze 43 dni od dnia 3 grudnia 2001 r. do dnia 4 lutego 2002 r., bez określenia
rodzaju tego urlopu. Jednakże już z następnego pisma pracodawcy z dnia 17 grudnia
2001 r. oraz z tego, że w 2001 r. powód nie mógłby korzystać z urlopu za 2002 r.
wynika, że w okresie od dnia 3 grudnia do dnia 18 grudnia 2001 r. pracodawca
udzielił mu urlopu za 2000 r. w wymiarze 12 dni, od dnia 19 grudnia 2001 r. do dnia
28 stycznia 2002 r. za 2001 r. w wymiarze 26 dni od dnia 29 stycznia 2002 r. do dnia
4 lutego 2002 r. za 2002 r. w wymiarze 5 dni.
Według Sądu drugiej instancji, urlopu za 2002 rok pracodawca, wobec braku
zgody pracownika, nie udzielił mu skutecznie w 2002 roku, gdyż był to urlop bieżący i
nieobjęty dyspozycją art. 168 k.p. Ponadto urlop ten nie był w tym okresie uwzględ-
niony w planie urlopów. Podobne przesłanki oceny dotyczą tej części urlopu za 2001
rok, którą pozwany wyznaczył od dnia 19 grudnia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2001 r.
(7 dni). Był to bowiem, w tym okresie także urlop bieżący. Natomiast urlop za 2000
rok w wymiarze 12 dni, w okresie od dnia 3 grudnia 2001 r. do dnia 18 grudnia 2001
r., został skutecznie udzielony, zgodnie z art. 168 k.p. Sąd Okręgowy podkreślił, że
pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi zaległego urlopu, nawet bez
jego zgody. Jeżeli bowiem zaległy urlop powinien być wykorzystany najpóźniej do
końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, to po upływie tego
okresu obowiązek udzielenia zaległego urlopu nadal obciąża pracodawcę, w tym
przypadku nawet pomimo braku zgody pracownika. W związku z korzystaniem przez
powoda ze zwolnienia lekarskiego niewykorzystana część tego urlopu w wymiarze 8
dni (tj. przypadająca w okresie od dnia 3 grudnia 2001 r. do dnia 12 grudnia 2001 r.),
4
zgodnie z art. 166 k.p. została przez pracodawcę udzielona w późniejszym terminie,
tj. w okresie od dnia 5 lutego 2002 r. do dnia 14 lutego 2002 r. Pismem z dnia 17
grudnia 2001 r. pracodawca poinformował powoda o udzieleniu mu urlopu wypo-
czynkowego do dnia 14 lutego 2002 r. Oceniając sytuację prawną w zakresie urlopu
zaległego Sąd Okręgowy miał na uwadze to, że do uzgodnienia terminu wykorzysta-
nia tego urlopu nie doszło, ale powód od początku nie wyrażał zgody na udzielenie
urlopu. Była to sytuacja usprawiedliwiająca udzielenie zaległego urlopu w wyznaczo-
nym przez pracodawcę terminie pomimo braku uzgodnienia terminu urlopu w rozu-
mieniu § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r.
w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wy-
płacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
(Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.). Powyższa ocena urlopu zaległego obejmuje także tę
część urlopu za 2001 rok, którą pracodawca udzielił w okresie od dnia 1 stycznia
2002 r. do dnia 28 stycznia 2002 r. (19 dni), bo z dniem 1 stycznia 2002 r. urlop ten
stał się urlopem zaległym. W konsekwencji przyjętych ustaleń Sąd drugiej instancji
uznał, że pozwany pracodawca nieprawidłowo udzielił powodowi urlopu wypoczyn-
kowego w wymiarze 7 dni za 2001 r. oraz 5 dni za 2002 rok - łącznie 12 dni, co czyni
zasadność roszczenia z tytułu ekwiwalentu pieniężnego (art. 171 k.p.) za ten okres
(674,93 zł za jeden dzień przez 12 dni). W pozostałym zakresie powództwo podle-
gało oddaleniu, gdyż powód na podstawie art. 177 § 1 k.p. nie nabył uprawnienia do
otrzymania ekwiwalentu pieniężnego w związku z prawidłowym udzieleniem mu po-
zostałej części (31 dni) przysługującego mu urlopu wypoczynkowego.
W kasacji od powyższego wyroku powód wniósł o jego zmianę w części odda-
lającej powództwo i orzekającej o kosztach postępowania apelacyjnego przez odda-
lenie apelacji pozwanej oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów
zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem. Kasacja ma dwie
podstawy, o których mowa w art. 3931
k.p.c. W ramach podstawy dotyczącej naru-
szenia przepisów prawa materialnego skarżący zarzucił naruszenie art. 168 k.p.,
przez błędną jego wykładnię polegającą na uznaniu, że zaległego urlopu można
udzielić pracownikowi bez jego zgody i bez uzgodnienia terminu tego urlopu, oraz
art. 171 § 1 k.p. i art. 31
§ 1 k.p. w związku z art. 46 § 1 pkt 8 i art. 48 § 2 Prawa
spółdzielczego, przez niezastosowanie ich w niniejszej sprawie mimo istnienia ku
temu przesłanek.
5
W ramach podstawy dotyczącej naruszenia przepisów prawa procesowego
wskazano zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c., przez
dowolną ocenę materiału dowodowego zebranego w sprawie; art. 316 § 1 k.p.c. w
związku z art. 391 § 1 k.p.c., przez pominięcie przy rozstrzyganiu faktu udzielenia
powodowi urlopu przez Radę Nadzorczą pozwanej; oraz art. 328 § 2 k.p.c. w
związku z art. 391 § 1 k.p.c., przez nieuwzględnienie w uzasadnieniu wyroku kwestii
dopuszczalności udzielenia powodowi urlopu przez Radę Nadzorczą pozwanej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie jest celem postępowania kasacyjnego wyjaśnianie okoliczności faktycz-
nych (podstawy faktycznej) sprawy, te bowiem powinny być ustalone w dwuinstan-
cyjnym postępowaniu rozpoznawczym. Badanie podstaw kasacyjnych (por. art. 3931
k.p.c.) obejmuje sprawdzanie - w zakresie podniesionych zarzutów - zgodności za-
skarżonego kasacją wyroku sądu drugiej instancji z przepisami prawa materialnego i
przepisami postępowania, bez dokonywania ustaleń faktycznych, bo te są już wiążą-
co dla Sądu Najwyższego ustalone (por. art. 39311
§ 2 k.p.c.). Przypomnienie powyż-
szych zasad postępowania kasacyjnego wydaje się potrzebne w związku ze sposo-
bem ujęcia w kasacji zarzutów dotyczących jej podstawy materialnoprawnej (art.
3931
pkt 1 k.p.c.), które z podstawy faktycznej zaskarżonego orzeczenia wydobywają
tylko część ustalonych okoliczności i tylko wobec nich wyrażają stanowisko wnoszą-
cego kasację o sprzeczności rozstrzygnięcia ze wskazanymi przepisami.
Niezależnie od powyższego zastrzeżenia Sąd Najwyższy nie podziela zasad-
niczego poglądu wnoszącego kasację dotyczącego art. 168 k.p., jakoby przepis ten
zawierał zobowiązanie pracodawcy do uzyskania zgody pracownika na udzielenie
mu zaległego urlopu w okresie wypowiedzenia. Poprzestając na razie na konfrontacji
tego przepisu z poglądem skarżącego, bez uwzględnienia ustalonych okoliczności
faktycznych, trzeba zwrócić uwagę na to, że w powołanym przepisie przedmiotem
regulacji jest powinność udzielenia pracownikowi urlopu niewykorzystanego zgodnie
z planem urlopów, w określonym terminie - „najpóźniej do końca pierwszego kwartału
następnego roku kalendarzowego”. Mamy tu zamknięcie sekwencji, poprzedzających
art. 168 k.p., regulacji z art. 161, a następnie art. 165-167 k.p., określających zasadę
udzielenia urlopu zgodnie z planem urlopów w roku kalendarzowym, w którym pra-
cownik uzyskał do niego prawo i przypadki, w których ta zasada doznaje odstępstw.
6
Przepis art. 168 k.p. dopełnia regulację kodeksową, co do czasu, w jakim urlopy po-
winny być udzielane nie uzależniając swego postanowienia, że ma to nastąpić „naj-
później do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego” żadnymi
warunkami i nie przewidując żadnych wyjątków. Ustawodawca zapewnia w ten spo-
sób normatywnie określoną gwarancję urlopu wypoczynkowego, który - żeby spełniał
swą właściwość - musi być udzielany w czasie sprzężonym relewantnie z procesem
pracy - najlepiej w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego
prawo (art. 161 k.p.), a jeżeli było to niemożliwe, to najpóźniej do końca pierwszego
kwartału następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Z tego co wyżej powie-
dziano o przedmiocie, celu i zakresie art. 168 k.p. nie da się wywieść warunku, na
który się powołuje skarżący, że zastosowanie art. 168 k.p., zależne jest od zgody
pracownika. Warunek taki nie został wyrażony w powołanym przepisie (według jego
brzmienia obowiązującego w latach 2001 i 2002). Brak jest też wystarczających racji,
zwłaszcza na gruncie tego przepisu, ażeby wymaganą zgodę pracownika wyinter-
pretować ponad bezpośrednią treść uregulowania normatywnego. Wystarczy w tym
kontekście przypomnieć, że prawo do urlopu wypoczynkowego określone jest przepi-
sami o charakterze bezwzględnie obowiązującym i to w odniesieniu do obu stron
stosunku pracy. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi urlopu
wypoczynkowego w określonym rozmiarze i terminie określonym według ustalonych
zasad, a z drugiej strony pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu (por. art. 152
§ 2 k.p.) i nie może odmówić wykorzystania urlopu udzielonego zgodnie z przepisami
prawa pracy.
Dla rozważanego zagadnienia prawnego istotne znaczenie ma to, że chodzi o
interpretację art. 168 k.p. w jego brzmieniu i w jego kontekście normatywnym obo-
wiązującym w okresie, którego dotyczy stan faktyczny sprawy, to jest po nowelizacji
Kodeksu pracy, która weszła w życie 2 czerwca 1996 r., ale przed nowelizacją wyni-
kającą z ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz.U. Nr 135, poz. 1146). Otóż w stanie
prawnym sprzed 2 czerwca 1996 r. (por. ustawę z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie
ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze
zm.) obowiązywał art. 170 k.p., który stanowił, że w razie wypowiedzenia stosunku
pracy przez zakład pracy urlop przysługujący za rok kalendarzowy, w którym nastąpi
rozwiązanie stosunku pracy, powinien być wykorzystany w okresie wypowiedzenia, o
ile okres ten wynosi co najmniej trzy miesiące. Jeżeli natomiast stosunek pracy wy-
powiadał pracownik, wówczas urlop ten powinien być wykorzystany w okresie wypo-
7
wiedzenia, choćby okres wypowiedzenia był krótszy niż trzy miesiące. Przepis ten
rozumiany był w orzecznictwie jako wprowadzający normatywne określenie warun-
ków wykorzystywania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Oznaczało
to pod rządem art. 170 k.p., w szczególności ograniczenie wykorzystywania urlopu
wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia tylko do urlopu przysługującego za rok
kalendarzowy, w którym nastąpi rozwiązanie stosunku pracy (urlopu bieżącego). Po
skreśleniu art. 170 k.p., jak to zauważył Sąd Najwyższy w powołanym w zaskarżo-
nym wyroku - wyroku z dnia 2 września 2003 r., I PK 403/02 (OSNP 2004 nr 18, poz.
310) - nie było w Kodeksie pracy szczególnych uregulowań w zakresie udzielania
urlopów pracownikowi, z którym umowa o pracę ma być rozwiązana za wypowiedze-
niem. Dla tego stanu normatywnego odpowiednie było wyrażone w powyższym wy-
roku stanowisko, iż udzielenie na podstawie art. 168 k.p. urlopu wypoczynkowego za
poprzednie lata w pierwszym kwartale następnego roku nie wymaga zgody pracow-
nika także wówczas, gdy w tym samym czasie biegnie okres wypowiedzenia umowy
o pracę.
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę powyższy pogląd
podziela, gdyż usunięcie z Kodeksu pracy art. 170 k.p. oznaczało likwidację, określo-
nego w tym przepisie, szczególnego w stosunku do art. 168 k.p., ograniczenia w za-
kresie obowiązku udzielenia urlopu nie wykorzystanego zgodnie z planem urlopów, w
tym urlopu zaległego, najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku
kalendarzowego. Należy jeszcze zauważyć, że wprowadzenie do Kodeksu pracy art.
1671
(powołaną wyżej nowelą dokonaną ustawą z dnia 26 lipca 2002 r.) stanowi jed-
noznaczne potwierdzenie wniosków wynikających z art. 168 k.p. Jest bowiem konse-
kwencją bezwarunkowego określenia w art. 168 k.p. obowiązku udzielenia urlopu
„najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego” posta-
nowienie przyjęte obecnie w art. 1671
k.p. stanowiącym, że w okresie wypowiedzenia
umowy pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym
okresie pracodawca udzieli mu urlopu.
Wbrew zarzutom kasacji, rozpoznający sprawę Sąd drugiej instancji, bez na-
ruszenia art. 171 § 1 k.p. oraz art. 31
§ 1 k.p. w związku z art. 46 § 1 pkt 8 i art. 48 §
2 Prawa spółdzielczego uznał, że powód wykorzystał należny mu urlop zaległy w
okresie wypowiedzenia w związku z czym jego roszczenia o ekwiwalent za niewyko-
rzystany w tym zakresie urlop okazały się bezpodstawne. Zastosowanie wskazanych
w kasacji powyższych przepisów prawa materialnego nie nasuwa żadnych zastrze-
8
żeń, gdy - na co zwrócono uwagę na wstępie niniejszych rozważań - weźmie się pod
uwagę ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego wyroku.
W zakresie art. 171 § 1 k.p. stanowisko kasacji sprowadza się do - sprzecz-
nego z oceną zaskarżonego wyroku - stwierdzenia, iż udzielenie przez pracodawcę
powodowi zaległego urlopu w okresie wypowiedzenia było bezprawne i dlatego po-
wód zachował prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Zasadniczą przyczy-
nę tej - według skarżącego - bezprawności udzielonego powodowi urlopu - jak to wy-
żej przedstawiono - bezzasadnie upatrywał on w tym, że nie zgodził się na udzielenie
mu urlopu w okresie wypowiedzenia. Do przedstawionych już w tym przedmiocie
ustaleń należy dodać jeszcze wnioski dotyczące ustalenia w zaskarżonym wyroku,
że czynności pracodawcy nie naruszały powołanego w wyroku § 5 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze
zm.), stanowiącego, iż w okolicznościach uzasadniających przesunięcie urlopu na
inny termin niż określony w planie urlopów lub ustalony po porozumieniu z pracowni-
kiem, pracodawca udziela pracownikowi niewykorzystanego urlopu w terminie z nim
uzgodnionym. Według zaskarżonego kasacją wyroku, powołanego wyżej przepisu
pracodawca nie naruszył, skoro zaległy urlop mógł być wykorzystany wyłącznie w
okresie wypowiedzenia, którego upływ definitywnie kończył stosunek pracy i skoro
powód bezpodstawnie odmówił zgody na ten urlop. Ocena prawna zaskarżonego
wyroku w zakresie zastosowania § 5 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. nie została
objęta podstawą kasacji i dlatego nie podlega weryfikacji w postępowaniu kasacyj-
nym. Warto jednakże przy okazji zauważyć, że Sąd Okręgowy w Gliwicach słusznie
rozróżnił kategorię zgody pracownika jako nieprzewidzianego w prawie pracy wa-
runku korzystania z urlopu wypoczynkowego, od kategorii uzgodnienia terminu, w
jakim urlop, który nie został wykorzystany zgodnie z planem urlopów, będzie pra-
cownikowi udzielony w okresie wypowiedzenia. W rozpatrywanym przypadku usta-
lono, że terminu urlopu wyznaczonego przez pracodawcę nie można było potrakto-
wać jako propozycji stwarzającej możliwość jego modyfikacji w uzgodnieniu z powo-
dem, gdyż powód kategorycznie odmówił wykorzystania urlopu w całym okresie wy-
powiedzenia umowy o pracę. Według zatem stanowiska wyroku do wymaganego
uzgodnienia terminu wykorzystania zaległego urlopu w okresie wypowiedzenia nie
doszło z przyczyn niezależnych od pracodawcy.
Stosownie do art. 171 § 1 k.p., w razie niewykorzystania przysługującego
urlopu w całości lub w części z powodu - między innymi - rozwiązania stosunku pracy
9
przysługuje ekwiwalent pieniężny. Przesłankę prawa do ekwiwalentu pieniężnego
stanowi niewykorzystanie przysługującego urlopu. Nie może budzić wątpliwości, że o
braku tej przesłanki nie świadczy jeszcze, sam przez się, akt wyznaczenia urlopu
przez pracodawcę. Jednakże w ustalonym stanie faktycznym nie ma żadnych oko-
liczności, które usprawiedliwiałyby odmowę powoda i które mogłyby wskazywać na
to, że pomimo udzielonego urlopu powód faktycznie z niego nie skorzystał. Ze
względu na ten zasadniczy kontekst faktyczny sprawy, który dotyczy udzielenia
urlopu w okresie wypowiedzenia, należało mieć na uwadze to, że powód nie twierdził
w postępowaniu przed Sądami pierwszej i drugiej instancji, że zaszły jakieś szczegól-
ne okoliczności faktyczne, które nie pozwalały mu na wykorzystanie urlopu, zgodnie
z jego celem, np. że w okresie wypowiedzenia, pomniejszonym o urlop, nie zosta-
wało dla powoda odpowiednio wystarczającego czasu na poszukiwanie nowego za-
trudnienia i że w ten sposób nie zostały zrealizowane cele ochronne okresu
wypowiedzenia.
Zarzut dotyczący naruszenia art. 31
§ 1 k.p. i wskazanych w kasacji przepisów
Prawa spółdzielczego uzasadniony został przez podanie twierdzenia faktycznego, że
urlopu powodowi udzieliła rada nadzorcza pozwanej Spółdzielni, która nie była do
tego właściwa. Pogląd, że udzielenie urlopu wypoczynkowego pracownikowi spół-
dzielni należy do kompetencji zarządu spółdzielni a nie do kompetencji rady nadzor-
czej nie budzi żadnych wątpliwości (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyż-
szego z dnia 17 lutego 1998 r., I PKN 527/97, OSNP 1999 nr 2, poz. 54). Nie ma
jednakże podstaw zarzut kasacji, że zaskarżony wyrok wynika z innego w tym
przedmiocie stanowiska zaskarżonego wyroku. Sąd Okręgowy ustalił wszak, że urlop
został powodowi udzielony przez pracodawcę, przy czym ustalenie to wynika w
szczególności z odpowiednich oświadczeń na piśmie przekazanych powodowi przez
prezesa zarządu spółdzielni. Jest niewątpliwe, także zresztą w świetle faktów, na
które się powołuje skarżący, że w danym wypadku nie został naruszony art. 31
§ 1
k.p., stanowiący, że za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy
dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego
osoba. Jeżeli polecenie wykorzystania przez powoda urlopu zostało przekazane
powodowi w pismach prezesa zarządu, reprezentującego zarząd spółdzielni, to bez-
podstawnie wnoszący kasację pomija takie właściwe wykonanie czynności w sprawie
z zakresu prawa pracy przez organ zarządzający spółdzielnią i bezpodstawnie twier-
dzi, że urlop został udzielony przez radę spółdzielni tylko dlatego, że w piśmie pre-
10
zesa zarządu wyznaczającym powodowi urlop wskazywał on na decyzję rady nad-
zorczej. W relacji między pracodawcą a pracownikiem zachowane zostało odpowia-
dające sprawom z zakresu prawa pracy działanie właściwego organu (osoby). Było
ono zatem - w każdym razie w zakresie wskazanych w kasacji przepisów - prawi-
dłowe i skuteczne chociaż polecenie urlopowe właściwy do tego organ podjął i w
imieniu pracodawcy przekazał pracownikowi zbytecznie powołując się na uchwałę
rady nadzorczej, która w tej sprawie nie była właściwa. Z powyższego wynika także
niezasadność zarzutów procesowej podstawy kasacji, gdyż wszystkie w tym zakresie
zarzuty opierają się na bezpodstawnym przyjmowaniu przez skarżącego, że Sąd
Okręgowy błędnie ustalił, że pracodawca udzielił powodowi urlopu, bo błędnie przy-
pisał takie kompetencje i działanie w sprawie radzie nadzorczej Spółdzielni. Wbrew
temu zarzutowi z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, chociaż nie zostało to
wyraźnie sformułowane, że urlop został udzielony przez organ zarządzający Spół-
dzielnią.
Z przedstawionych przyczyn, wobec bezzasadności podstaw kasacji, Sąd Naj-
wyższy ją oddalił stosownie do art. 39312
k.p.c.
========================================